Mu Zibe Jehova ka Linzwi la Hae

“Bupilo bo bu sa feli, kikuli ba ku zibe, Wena, Mulimu a nosi wa niti, ni y’o lumile, yena Jesu Kreste.”—JOANI 17:3.

1, 2. (a) Taluso ya “ziba” ni “zibo” ki ifi ka mo a itusiselizwe mwa Mañolo? (b) Ki mitala mañi ye utwahaza hande taluso ye?

KU ZIBA mutu sina mutu ye lu bon’anga fela kamba ku ba ni zibo ya nto ye ñwi ka mukwa o’ si k’a tunga ha ku fiti fa taluso ya manzwi a “ziba” ni “zibo” ka mo a itusiselizwe mwa Mañolo. Mwa Bibele seo si ama “kezo ya ku ziba ka ku yelaseli,” zibo ye bonisa “swalisano ya ku sepana mwahal’a batu.” (The New International Dictionary of New Testament Theology) Seo si kopanyeleza cwalo ni ku ziba Jehova ka ku beya mwa munahano likezo za hae ze nongile, ye cwale ka miinelo ye miñata y’ani ye mwa buka ya Ezekiele m’o Mulimu n’a tahisize likatulo za ku lwanisa lifosi, ka ku zibahaza kuli: ‘Mi mu ka ziba kuli ki Na Jehova.’—Ezekiele 38:23.

² Mifuta-futa ya linzila m’o “ziba” ni “zibo” ne a kana a itusiswa i konwa ku boniswa hande ka mitala ye sikai. Ku ba bañata ba ba ipapata kuli b’a ngile muhato ka libizo la hae, Jesu n’a bulezi kuli, “Ha ni si ka mi ziba haisali”; n’a talusa kuli ni kamuta n’a si ka ba ni swalisano ifi kamba ifi ni bona. (Mateu 7:23) Makorinte ya Bubeli 2Co 5:21 i bulela kuli Kreste n’a “si ka ziba sibi.” Seo hasi talusi kuli n’a si na temuho ka za sibi kono, ka ku fapahana, si talusa kuli n’a si na swalisano ya ka butu ni sona. Ka ku swana, Jesu ha n’a bulezi kuli; “Bupilo bo bu sa feli, kikuli ba ku zibe, Wena, Mulimu a nosi wa niti, ni y’o lumile, yena Jesu Kreste,” ki ze ñata ze ne li amiwa ku fita ku ziba fela nto ye ñwi ka za Mulimu ni Kreste.—Mu bapanye Mateu 7:21.

3. Ki sifi se si fa buniti bwa kuli Jehova u na ni sisupo se siñwi se si bonisa Mulimu wa niti?

³ Tulemeno to tuñata twa Jehova tu konwa ku zibwa ka Linzwi la hae, yona Bibele. Ka kañwi ka tona ki buikoneli bwa hae bwa ku tahisa bupolofita bo bu nepahezi. Seo ki sisupo se siñwi sa muinelo wa Mulimu wa niti: “A mu a tise, mi mu lu taluseze se si ka ezahala; mu lu bulelele za kale kamba li cwañi, kuli lu li lemuhe, mi lu zibe mafelelezo a zona; kamba ku zibiswa ze sa ta. A mu lu taluseze ze ka ta kwapili; lu zibe kuli mu milimu luli.” (Isaya 41:22, 23) Mwa Linzwi la hae, Jehova u bulela lika za kale ze ama ku bupwa kwa lifasi-mubu ni ze pila ze ku lona. N’a bulezi cimo ku sa na ni nako ye telele hahulu ka za lika ze ne ka ezahala hamulaho mi lika zeo ne li fitile fa ku ezahala. Mi mane ni cwale u sa ‘zibisa ze sa ta,’ sihulu lika ze na ni ku ezahala mwahal’a “mazazi a maungulelo” a.—2 Timotea 3:1-5, 13; Genese 1:1-30; Isaya 53:1-12; Daniele 8:3-12, 20-25; Mateu 24:3-21; Sinulo 6:1-8; 11:18.

4. Jehova u itusisize cwañi kalemeno ka hae ka m’ata, mi u sa na ni ku itusisa kona cwañi?

⁴ Kalemeno ka kañwi ka Jehova ki m’ata. A bonahala mwa mahalimu m’o linaleli ze sebeza sina mayekuyeku a matuna a mulilo a hasanya liseli ni mufutumala. Bakwenuheli ba batu ni ba mangeloi ha ba shemaeta bubusi bwa Jehova, u itusisa m’ata a hae ka ku ba “ndume wa ndwa,” ili ku sileleza libizo la hae le linde ni lipimo ze lukile. Fa likezahalo ze cwalo h’a zina-zini mwa ku itusisa m’ata a hae ka mukwa o’ tisa sinyeho, sina fa Munda wa mwa lizazi la Nuwe, fa ku sinyiwa kwa Sodoma ni Gomora, ni fa ku lukululwa kwa Isilaele ku fita mwa Liwate le li Fubelu. (Exoda 15:3-7; Genese 7:11, 12, 24; 19:24, 25) Hañi-hañi, Mulimu u ka sebelisa m’ata a hae mwa ku “lobakela Satani kwatas’a mautu a mina.”—Maroma 16:20.

5. Hamohocwalo ni m’ata a hae, ki kalemeno kafi hape kao Jehova a na ni kona?

⁵ Niteñi, mane nih’a na ni m’ata ao kaufela a’ si na maciñekelo, u na ni buikokobezo. Samu 18:35, 36 i bulela kuli: “Ni fetuhile yo muhulu, ka musa wa [“buikokobezo bwa,” NW] hao. U file mautu a ka sibaka.” Buikokobezo bwa Mulimu bu mu lumelela ku “ukumela ze mwa lihalimu ni lifasi. Ya maibile, u mu zwisa mwa liluli, u zwisa mubotana mwa sileze.”—Samu 113:6, 7.

6. Ki kalemeno kafi ka Jehova ka ka punyusa bupilo?

⁶ Mufelañeke wa Jehova mwa ku sebelisana ni mutu ki o’ punyusa bupilo. Ne li mufelañeke o mutuna hakalo wa n’a bonisizwe Manase ha n’a swalezwi, mane nihailikuli n’a ezize bumaswe bo butuna hahulu! Jehova u bulela kuli: “Ha ni bulelela ya maswe, ni li: Luli u ka shwa; yena h’a ka tuhela sibi sa hae, mi a eza ka mulao ni ka ku luka. Ze maswe za n’a ezize ha li sa na ku hupulwa; u ezize ka mulao ni ka ku luka; luli u ka pila.” (Ezekiele 33:14, 16; 2 Makolonika 33:1-6, 10-13) Jesu n’a eza ka ku likanyisa Jehova ha n’a susuelize ku swalela h’a 77, mane ni h’a 7 mwa lizazi li li liñwi!—Samu 103:8-14; Mateu 18:21, 22; Luka 17:4.

Mulimu Y’a Na ni Maikuto

7. Jehova u fapahana cwañi kwa milimu ya Sigerike, mi ki tohonolo ifi ye nde hahulu ye kwaluhile ku luna?

⁷ Baituti ba mihupulo ya butu ba Magerike, ba ba cwale ka ba tuto ya Epikure, ne ba na ni tumelo mwa milimu kono ne ba bona kuli i kwahule hahulu ni lifasi-mubu kuli mane ha i na taba ni mutu kamba ku amiwa ki maikuto a hae. Seo ki se si fapahana hakalo kwa swalisano ye mwahal’a Jehova ni Lipaki za hae ba ba sepahala! “[Jehova, NW] u tabela sicaba sa hae.” (Samu 149:4) Batu ba ba maswe ba ne ba li teñi pili Munda u si ka ezahala kale ne ba mu tahiselize ku bilaela ni ku ‘swaba mwa pilu.’ Isilaele kabakala ku s’a sepahala kwa hae n’a tiselize Jehova butuku ni maswabi. Bakreste ka ku s’a ipeya ku utwa kwa bona ba kona ku swabisa moya wa Jehova; niteñi, ka busepahali bwa bona, ba kona ku mu tiseza tabo. Ki ko ku makalisa hakalo ku nahana kuli mutu wa fa lifasi-mubu y’a li nto ye sa kumi ko kuñwi u kona ku tahisa kuli Mubupi wa pupo kamukana a ikutwe maswabi kamba tabo! Ka ku beya mwa munahano ka za lika z’a lu ezeza kaufela, ki ko kunde hakalo kuli lu na ni tohonolo ya ku mu nyakalalisa!—Genese 6:6; Samu 78:40, 41; Liproverbia 27:11; Isaya 63:10; Maefese 4:30.

8. Abrahama n’a itusisize cwañi buipuleleli bwa hae ku Jehova?

⁸ Linzwi la Mulimu li lu bonisa kuli lilato la Jehova li lu lumeleza “buipuleleli” bo butuna. (1 Joani 4:17, NW) Mu lemuhe taba ya Abrahama muta Jehova n’a til’o sinya Sodoma. Abrahama n’a bulezi ku Jehova a li: “Kana u ka bulaya ya lukile hamoho ni ya maswe? Mwendi ku ka fumanwa mwa munzi batu ba ba lukile ba ba eza mashumi aketa-lizoho; kana u ka sinya munzi, u si ke wa u shemuba kabakala ba ba lukile ba ba eza mashumi aketa-lizoho ba ba li mwateñi? . . . Taba yeo i be kwahule ni wena! Muatuli wa lifasi kaufela kana a si ke a eza ka ku luka?” Ki manzwi a matuna hakalo a ku bulela ku Mulimu! Niteñi Jehova n’a lumezi kuli n’a ka pilisa Sodoma ha ne ku ka fumaneha batu ba ba lukile b’a 50. Abrahama n’a zwezipili mi n’a kutisize palo yeo ku zwa fa 50 ku fita fa 20. A fita fa ku ikutwa ku ikalelwa bakeñisa kuli mwendi n’a buzaka hahulu ka ku tula tikanyo. A bulela kuli: “Mawe, Mulena a si ke a halifa, ni sa bulela hañwi fela, Haiba ku fumanwa mwateñi ba ba eza lishumi fela?” Hape Jehova a lumela kuli: “Ha ni na ku u sinya kabakala ba ba lukile bao ba ba lishumi.”—Genese 18:23-33.

9. Ki kabakalañi Jehova ha n’a lumelelize Abrahama ku bulela ka mwa n’a ezelize, mi ki sika mañi se lu kona ku ituta ku seo?

⁹ Ki kabakalañi Jehova ha n’a lumelelize Abrahama buipuleleli bo bu cwalo, ilikuli a bulele ka nzila yeo? Libaka le liñwi ki la kuli, Jehova n’a lemuhile maikuto a’ swenyehile a Abrahama. N’a ziba kuli Lota mwan’a muhulwan’a Abrahama n’a pila mwa Sodoma, mi Abrahama n’a ikalezwi ka za silelezo ya hae. Hape, Abrahama ne li mulikan’a Mulimu. (Jakobo 2:23) Mutu yo muñwi h’a bulela ku luna ka ku tokwa musa, kana lwa lik’anga ku lemuha maikuto a’ tahisa manzwi a hae mi ni ku beya mwa munahano miinelo ye ne i ka lu tahiseza ku mu swalela, sihulu haiba ki mulikani ya mwatas’a lisineneketo za mwa maikuto za mufuta o muñwi? Kana haki ko ku omba-omba ku bona kuli Jehova u ka ba ya utwisisa ku itusisa buipuleleli kwa luna, sina ka mwa n’a ezelize ku Abrahama?

10. Buipuleleli bu lu tusa cwañi mwa tapelo?

¹⁰ Sihulu ha lu mu bata sina yena “ya utwa milapelo” ya luna f’o lu nyolelwa hahulu buipuleleli b’o ilikuli lu kone ku mu taluseza z’e lu imela mwa moyo wa luna kaufela, ha lu swenyehile hahulu ni ha lu katazeha hahulu mwa maikuto. (Samu 51:17; 65:2, 3) Mane ni ka linako ze ne lu ka palelwa ku fumana manzwi a’ swanela, “Moya isali ona wa lu lapelela, ka sitongo se si sa konwi ku taluswa,” mi Jehova w’a teeleza. U kona ku ziba mihupulo ya luna: “U ziba muhupulo wa ka u sa li kwahule. Kakuli linzwi li si ka ba kale fa lilimi la ka, s’o li ziba kaufela, Wena [Jehova, NW].” Nihakulicwalo, lu swanela ku zwelapili ku kupa, ku bata, ni ku kokota.—Maroma 8:26; Samu 139:2, 4; Mateu 7:7, 8.

11. Ku bonisizwe cwañi kuli Jehova luli u na ni mamelelo kwa neku la luna?

¹¹ Jehova u na ni mamelelo. U fumanela ze pila z’a bupile lika ze tokwahala. “Meto a ze bupilwe kamukana a talimezi ku Wena, mi u li fa lico za zona ka nako ye swanela. U fumbutulula sata sa hao, mi ze pila kaufela za kula.” (Samu 145:15, 16) Lu memiwa ku bona mw’a fepela linyunywani ze mwa naheñi. Mu bone mayangayanga a mwa naheñi, mw’a a apeseza ka ku buheha. Jesu n’a ekelize kuli Mulimu u ka lu ezeza cwalo mi mane u ka lu ezeza ze ñata ku fita z’a ezeza zeo. Kacwalo kana lw’a swanela ku bilaela? (Deuteronoma 32:10; Mateu 6:26-32; 10:29-31) Pitrosi ya Pili 1Pe 5:7 i mi mema kuli “mu nepele lipilaelo za mina kaufela fahalimw’a hae, kakuli wa mi tokomela.”

“Siswaniso sa Se A Li Sona”

12, 13. Fahalimu a ku bona Jehova ka pupo ya hae ni likezo za hae ze ñozwi mwa Bibele, ki kamukwaufi o muñwi hape lu kona ku mu bona ni ku mu utwa?

¹² Lw’a kona ku bona Jehova Mulimu ka pupo ya hae; lw’a kona ku mu bona ka ku bala ka za likezo za hae mwa Bibele; hape lw’a kona ku mu bona ka manzwi ni likezo ze ñozwi ze ama Jesu Kreste. Jesu yena ka sibili u bulela cwalo, kwa Joani 12:45, kuli: “Ya ni bona, u bona Ya ni lumile.” Hape, ni kwa Joani 14:9: “Ya ni boni, u boni Ndate.” Makolose 1:15 i bulela kuli: “Jesu ki siswaniso sa Mulimu Ya sa bonwi.” Maheberu 1:3 i zibahaza kuli: “[Jesu] ki yena ye li ponahalo ya kanya ya [Mulimu], ni siswaniso sa se A li sona.”

¹³ Jehova n’a lumile Mwan’a hae isi fela kuli a fe tiululo kono hape ni kuli a fe mutala o’ na ni ku likanyiswa, mwa manzwi hamohocwalo ni mwa likezo. Jesu n’a bulezi manzwi a Mulimu. N’a bulezi kwa Joani 12:50 kuli: “Se ni bulela, ni si bulela, sina Ndate h’a ni bulelezi sona.” N’a si ka eza ka mwa n’a ikupulela fela, kono n’a ezize lika zeo Mulimu n’a mu bulelezi ku li eza. Kwa Joani 5:30 n’a bulezi kuli: “Ha ni koni ku eza se siñwi ili na.”—Joani 6:38.

14. (a) Ki lipono lifi ze ne li tisize kuli Jesu a susuezwe ka mufelañeke? (b) Ki kabakalañi mubulelelo wa Jesu ha ne u tisize kuli batu ba selehanele kwa ku y’o mu utwa?

¹⁴ Jesu n’a boni batu ba ne ba na ni mbingwa, liyanga, bosusu, libofu, ni ba ne ba na ni badimona ni ba ne ba lila bafu ba bona. Ka ku susuezwa ki mufelañeke, n’a folisize bakuli ni ku zusa bafu. N’a boni undi-wa-nyangela ba katezi mi ba hasani kwa moya, mi n’a kalisize ku ba luta lika ze ñata. N’a lutile isi fela ka manzwi a’ lukile kono hape ni ka manzwi a’ tabisa a n’a zwa mwa pilu ya hae mi n’a fita luli kwa lipilu za ba bañwi, a n’a ba hohezi ku yena, a n’a ba pakeliseza kwa tempele kuli ba y’o mu utwa, a n’a ba tahiseza ku mu ndongwama, ku teeleza ku yena ka ku nyakalala. Ne ba selahanela kwa ku yo mu utwa, ba zibahaza kuli ‘ha ku na yo muñwi ya n’a kile a bulela sina yo.’ Ne ba butumuka ka nzila ya hae ya ku luta. (Joani 7:46; Mateu 7:28, 29; Mareka 11:18; 12:37; Luka 4:22; 19:48; 21:38) Mi lila za hae ha ne ba lika ku mu swasa ka lipuzo, n’a ba fetula, ili ku ba kuzisa.—Mateu 22:41-46; Mareka 12:34; Luka 20:40.

15. Ki ifi ye ne li toho ye tuna ya taba ya ku kutaza kwa Jesu, mi ki ka sipimo mañi n’a amile ba bañwi mwa ku i hasanya?

¹⁵ N’a zibahalize kuli “mubuso wa kwa lihalimu [ne] u sutelezi fakaufi” mi n’a susuelize bateelezi kuli ba “bate pili mubuso.” N’a lumile ba bañwi kuli ba y’o kutaza kuli “Mubuso wa kwa lihalimu [ne] s’o u li fakaufi,” kuli ba “lute macaba kaufela,” kuli ba be lipaki za Kreste “ku isa kwa mafelelezo a lifasi.” Kacenu i bata i’ba Lipaki ba Jehova ba ba eza bolule ba bane ni licika ba sweli ku zamaya mwa mihato ya hae, ba eza lika zeo.—Mateu 4:17; 6:33; 10:7; 28:19; Acts 1:8.

16. Kalemeno ka Jehova ka lilato ne ka beilwe cwañi mwa tiko ye tuna, kono ne ka petile nto mañi kwa neku la mufuta wa mutu?

¹⁶ “Mulimu u lilato,” ki mo lu bulelelwa kwa 1 Joani 4:8. Kona kalemeno ka hae kao ka ka zwile mubano ne ka beilwe mwa tiko ye butuku ka ku fitisisa ye kona ku nahanelwa ha n’a lumile Mwan’a hae wa libanda fa lifasi-mubu kuli a t’o shwa. Manyandotuna ao Mwana y’o y’a latiwa hahulu n’a ipumani ku ona ni likupo za n’a bulezi ku Ndat’ahe wa kwa lihalimu ku lukela ku ba kuli ne li utwisize hahulu Jehova butuku, mane nihailikuli Jesu n’a file buniti bwa kuli shemaeto ya Satani ki ya mbwashula ya kuli Jehova n’a si ke a’ kona ku ba ni batu fa lifasi-mubu ba ne ba ka tiisa busepahali bwa bona ku Yena mwatas’a tiko ye tuna. Hape lu swanela ku itebuha butuna bwa sitabelo sa Jesu, kakuli Mulimu n’a mu lumile kwanu kuli a t’o lu shwela. (Joani 3:16) Leo ne si lifu le li bunolo, la kapili-pili. Kuli lu itebuhe miinelo ye s’a tabisi yeo Mulimu hamohocwalo ni Jesu ne ba ipumani ku yona mi kacwalo ni kuli lu lemuhe butuna bwa sitabelo sa bona kwa neku la luna, ha lu tatubeñi ze ñozwi za Bibele kwa neku la lika ze ne li ezahezi.

17-19. Jesu n’a talusize cwañi manyando a n’a mu libelezi?

¹⁷ Jesu n’a talusize kwa baapositola ba hae nihaike hane fela ka za se ne si li kwapili. Mazazinyana pili si si ka ezahala kale, n’a bulezi kuli: “A mu bone, lwa kambama, lu ya kwa Jerusalema, mi Mwan’a mutu u ka betekwa kwa baprisita ba bahulu ni bañoli; ba mu atulele lifu, mi ba mu fe mwa mata a bamacaba. Ba ka mu soma, ni ku mu kwelaka mati, ba mu nate ka litupa, ba mu bulaye.”—Mareka 10:33, 34.

¹⁸ Jesu n’a utwa sineneketo ye ne i tiswa ki se ne si mu libelezi, ka ku utwisisa ku sabisa kwa ku natiwa ka litupa kwa Siroma. Likwele za lime ze ne li itusiswa mwa ku shapa ne li na ni tuñomoto twa sipi ni twa masapo a lingu to tu kenisizwe mwahali ku zona; kacwalo mutu h’a nze a shapiwa, mukokoto ni mahutu a hae li fita fa ku tala miupa ye zweta mali. Likwelinyana kwamulaho, Jesu n’a bonisize ku katazeha kwa mwa maikuto k’o kezahalo ye nyandisa ye ne li kwapili ne i tahisa ku yena, ka ku bulela, sina mo lu balela kwa Luka 12:50 kuli: “Ni na ni kolobezo ye ni swanezi ku kolobezwa ka yona; mi hasi mo ni shukelelwa kuli i petahale!”

¹⁹ Sineneketo ne i ekezeha nako yeo ha ne i nze i ba bukaufi ni ku fita. N’a bulezi ka za yona ku Ndat’ahe wa kwa lihalimu, kuli: “Cwale moya wa ka u kalelilwe; mi ni ka liñi? Ndate u ni lukulule kwa nako yeo? Bo ki sona se si ni tisize fa nako ye.” (Joani 12:27) Jehova u lukela ku ba ya n’a amilwe hakalo ki kupo ye, ye zwelela ku Mwan’a hae wa libanda! Mwa Getsemani, ku sa siyezi fela lihora ze sikai kuli a shwe, Jesu n’a fitile fa ku katazeha hahulu mi n’a bulezi ku Pitrosi, Jakobo, ni Joani kuli: “Moya wa ka u fakaufi ni ku shwa kabakala maswabi.” Mizuzunyana hamulaho wa f’o n’a bulezi tapelo ya hae ya mafelelezo fa taba ye ku Jehova, a li: “Ndate, kabe u ka lata ku sutisa sinwiso seo ku na! kono ku si ke kwa ezwa se si latwa ki na, ku ezwe se si latwa ki Wena. Cwale h’a li mwa ñalelwa ye tuna, a ekeza ku lapela ka tata; mi mifufuzo ya hae ya ba sina mali a’ lota, a’ wela fafasi.” (Mateu 26:38; Luka 22:42, 44) Se ne si kana sa ba muinelo wa ku zwa mali fa litalo o’ zibahala mwa bualafi sina hematidrosis. Ha u si ka ata hahulu kono w’a kona ku ezahala mwa miinelo ye tezi hahulu maikuto.

20. Ki sika mañi se ne si tusize Jesu ku fita mwa linyando la hae?

²⁰ Ka ku ama kwa nako yeo ya mwa Getsemani, Maheberu 5:7 i bulela kuli: “Mwa mazazi a nama ya hae, [Kreste n’a] tahisize litapelo ni likupo ka muhuwo o mutuna, ni ka miyoko, ku Yena ya n’a kona ku mu lamulela kwa lifu; mi a utwiwa kabakala bulapeli bwa hae.” Bakeñisa kuli n’a si ka lamulelwa kwa lifu ki “Yena ya n’a kona ku mu lamulela kwa lifu,” n’a utwilwe ka kutwisiso mañi? Luka 22:43 i alaba kuli: “Mi lingeloi la ta ku yena, li zwa kwa lihalimu, la mu tiisa pilu.” Tapelo y’ani ne i alabilwe ka mukwa wa kuli lingeloi la n’a lumile Mulimu ne li tiisize Jesu kuli a itiise mwatas’a linyando leo.

21. (a) Ki sifi se si bonisa kuli Jesu n’a zwile mwa linyando a tulile? (b) Litiko za luna ha li ekezeha, lu ka bata kuli lu kone ku bulela cwañi?

²¹ Seo ne li se ne si iponahaza hande ku ze ne li zwile mwateñi. Ndwa ya hae ya mwahali ha ne i felile, Jesu a yema, a kutela ku Pitrosi, Jakobo, ni Joani, mi a li: “A mu yeme, lu zamaye.” (Mareka 14:42) Kacwalo n’a bulela kuli, ‘Ni sa ya ni yo betekiwa ka ku tubetiwa, ni y’o swalwa ki sikwata, ni y’o zekiswa ka mukwa o si wa ka mulao, ni ku atulelwa lifu ni si ka fosa. Ni sa ya ni yo somiwa, ku kwelwa mati, ku shapiwa, ni ku kokotelwa fa kota ya linyando.’ Ka lihora ze silezi n’a kokotezwi f’o, a utwa butuku bo butuna luli, a itiisa ku fita kwa mafelelezo. Mi ha n’a nze a shwa, a huwa ka ku ba ni tulo kuli: “Ku petehile.” (Joani 19:30) N’a ipulukile a sepahala ka ku tiya mi n’a file buniti bwa busepahali bwa hae ka ku kumalela kwa bubusi bwa Jehova. Lika kaufela zeo Jehova n’a mu lumezi kwa lifasi-mubu kuli a t’o eza n’a li petile. Ha lu shwa kamba Armagedoni ha i fita, kana lu ka kona ku bulela ka ku ama kwa musebezi o lu filwe ki Jehova kuli: “Ku petehile”?

22. Ki sifi se si bonisa sipimo sa ku hasana kwa zibo ya ku ziba Jehova?

²² Ku be cwañi kamba cwañi, lu kona ku ba ni buikolwiso bwa kuli ka nako ye ketilwe ya Jehova ye nze i atumela ka bubebe, “lifasi [kamukan’a lona] li ka tala zibo ya [Jehova, NW], sina mezi mw’a kwahelezi liwate.”—Isaya 11:9.

Kana Mw’a Hupula?

◻ Ku ziba ni ku ba ni zibo ku talusa nto mañi?

◻ Lu bonisizwe cwañi mufelañeke ni swalelo ya Jehova mwa Linzwi la hae?

◻ Abrahama n’a itusisize cwañi buipuleleli bwa hae ku Jehova?

◻ Ki kabakalañi ha lu kona ku talima ku Jesu mi ni ku bona ku yena tulemeno twa Jehova?