Kana Mwa Bata Maluo A Patilwe?

“Mu atisezwe sishemo ni kozo mwa zibo [ye nepahezi] ya ku ziba Mulimu, ni Jesu Kreste Mulen’a luna.”—2 PITROSI 1:2.

1, 2. Ki miinelo mañi ye ezisa gauda ku ba ya butokwa hahulu ni ye tula?

KI KABAKALAÑI gauda ha ili ye tula hahulu cwalo? Ki butale fela bo bu buleta, niteñi teko ya yona i fita fa myanda-anda ya madola ka aunsi i li ñwi. Ki niti, ki butale bo bu bunolo mi lika za bukabali ze hoha mamelelo li kona ku ezwa ku zwelela ku yona ze cwale ka lisale la kwa munwana kamba liseka. (1 Timotea 2:9; Jakobo 2:2) Nihakulicwalo, haiba mu fita fa ku lateha mwa lihalaupa, ku shwa tala kamba linyolwa, ha mu na ku ca kamba ku nwa yona gauda yeo. Mwa muinelo o cwalo sinkwa kamba mukekana wa laisi hamohocwalo ni ku nwa mezi ne li ka ba za butokwa hahulu ku fita gauda.

² Ki kabakalañi, cwalehe, gauda ha i ngiwa sina nto ya butokwa hahulu cwalo? Libaka li li liñwi, ha i ipumanelwi fela mi ku t’ata ku i fumana. Sina ka mutala, muta mukoti wa gauda o bizwa Empire wa kwa mutulo wa California ha ne u kwalilwe ka 1957 bakeñisa kuli ne u sa tahisi siselo, babeleki ba mwa mukoti ne ba sweli ku kata ka butungi bo bu fitelela limita ze 1,500 kono ne ba na ni ku kata hape ka butelele bwa libima ze peli mwa bupatamo ili ku fita fo ku inzi gauda. Ka ku fita fa sipimo seo, teko ye pahami ya gauda i ezisa kuli m’ata a matuna a itusisizwe mwa ku i bata a be a swanela.

3. Ki maluo mañi a lu kona ku bata?

³ Luna, nihakulicwalo, lwa kona ku kata nto ye butokwa hahulu ku fita gauda. Ki ntomañi? Mulena ya butali Salumoni n’a file kalabo lilimo ze 3,000 ze felile: “Mane ha u ka lilela zibo, wa tiisa ku biza tuto, wa i bata sina silivera, wa i pumbula sina maluwo a’ patilwe mwa mubu, fo, u ka utwisisa kuli, ku saba [Jehova] ki nto mañi, mi u ka fumana ku ziba za Mulimu.” Ha mu nahane ka za teñi, batu ili libupiwa ze nyinyani hahulu ku fumana “ku ziba za Mulimu”!—Liproverbia 2:3-5.a

Libaka Batu Kaufela ha ba Tokwa Zibo Ye Nepahezi

4. Ki sifi se si swanelwa ku kopanywa kwa zibo ye nepahezi ya Mukreste?

⁴ Haisali ku zwiwa fa nako ya Kreste, yona zibo ye butokwa yeo i se i yandulukile ka ku kopanyeleza ze ñata ku fita zeo ze ne li zibwa ki banna ni basali ba Maheberu ba kwaikale ba ne ba sepahala. Sina Paulusi h’a bonisa seo kuli: “Mulimu wa Mulen’a luna Jesu Kreste, Ndate Muñ’a kanya, a mi fe moya wa ku talifa ni wa ku patululelwa, kuli mu mu zibe; a tonise meto a lipilu za mina kuli mu zibe sepo ye inzi mwa ku bizwa ki Yena, ni bufumu bwa kanya ya sanda se ba ka yola balumeli.”—Maefese 1:17, 18.

5. Ki kabakalañi ba ba tozizwe ha ba tokwa ku fa mamelelo kamita kwa zibo ya bona ya tato ya Mulimu?

⁵ Kwamulaho k’o, yona yeo ne li kelezo ye nongile fa taba kwa mizwale ba Kreste ba ba kenile ili ba ba tozizwe, mi i sa li cwalo ni kacenu. Ka ku ba kalulo ya bubeli ya “peu” ya sepiso, batu ba ba cwalo ba fita fa ku ba lisupo ze ipitezi ku Satani mwa ku lika ku ba kwenula kwa neku la moya. (Magalata 3:26-29; Maefese 6:11, 12) Ba ba tozizwe, sihulu, ba lukela ku ezisa pizo ya bona ku ba ye buniti ka ku sa keshebisa mpo ye filwe f’ela ya sishemo sa Mulimu se si si ka libelelwa. Ki lona libaka ha ba lukela ku matafaza mayemo a bona a kwa moya ni ku uncafaza zibo ya bona ye nepahezi ya tato ya Mulimu ni Linzwi la hae.—Maefese 3:7; Maheberu 6:4-6; 2 Pitrosi 1:9-12.

6. (a) Ki kabakalañi kaufel’a luna ha lu tokwa zibo ye nepahezi, ku si na taba ni kuli sepo ya luna ki ya kwa lihalimu kamba ya fa lifasi-mubu? (b) Ki sifi se si tokwahala kuli ku fumanwe zibo ye nepahezi?

⁶ Ku cwañi ka za bao ba ba na ni sepo ya bupilo bo bu sa feli fa lifasi-mubu? Ki kabakalañi zibo ye nepahezi ha ili ya butokwa hahulu ku bona? Kakuli ha ku na mayemo a shutana mwa busepahali bwa Sikreste, inge kuli ba ba tozizwe, ba ba na ni sepo ya kwa lihalimu, ba na ni sipimo se si pahami ku fita lingu ze ñwi, ba ba na ni sepo ya fa lifasi-mubu. (Joani 10:16; 2 Pitrosi 3:13) Likuka za Sikreste li ama ku mañi ni mañi kaufela. Ka lona libaka leo, kaufel’a luna lu tokwa ku uncafaza macwe a luna a kwa moya ka zibo ye nepahezi ka nako ni nako. Kono ku tokwa nako ni tundamo. Lu lukela ku abana mwa ku yepa kwa kwa moya, sina ba ba yepa maluo a patilwe.—Lisamu 105:4, 5.

Ku Yolisa Nako ya ku Yepa

7. (a) Ki bufi butata bo bu li teñi bo ne bu kana bwa lu paleliswa ku fumana zibo ye nepahezi? (b) Ki li fi ze kona ku taha bakeñisa ku keshebisa mayemo a kwa moya?

⁷ Batu ba bañata kacenu ba pila bupilo bwa mipateho, mi luna ka ku ba Bakreste lu bonahala ku ba ba ba patehile hahulu ku fita ba bañata mwa litomahanyo za luna za mikopano ye tomile fa Bibele, sebelezo ya mwa simu, mubeleko wa kwa nama, musebezi wa fa ndu, musebezi wa kwa sikolo, ni ze ñwi cwalo. Niteñi, sina ha lu tomahanya nako ya ku ca ka zazi ni zazi, kacwalohe lu lukela ku beya nako kwatuko ya ku babalela mihupulo ya luna ni mayemo a luna a kwa moya. N’e si mubulelelo wa fela-fela Jesu ha n’a amile kwa manzwi a kwa Deuteronoma 8:3 kuli: “[Ku ñozwi kuli], ‘Mutu h’a na ku pila buhobe fela, kono u ka pila ni ona manzwi kaufela a’ zwa mwa mulomo wa [Jehova].’” (Mateu 4:4) Haiba lu keshebisa mayemo a luna a kwa moya, lu keshebisa likuka za luna za kwa moya ni sepo ya luna ya bupilo bwa kwapili. Mi cwale ne lu kana lwa kalisa ku t’elela ni ku shekesha. Kacwalo lu kona ku ba ni nako kamukwaufi ya tuto ya ka butu ya Bibele ili ya kamita?

8. Ki kelezo ifi ya mwa Mañolo ye lu fa mubonelo o lukile kwa neku la tuto ya ka butu?

⁸ Manzwi a muapositola Paulusi a swanela hahulu: “Cwale mu tokomele mo mu zamaela, mu si ke mwa ba sina likuba, kono mu be sina ba ba butali. Mu yolise linako kakuli mazazi s’a li a maswe. Kifohe, mu si ke mwa tokwa kutwisiso, kono mu utwiseze se si latwa ki [Jehova].” Lu kona fela ku utwisisa se si latwa ki Jehova haiba lu fa mamelelo kwa Linzwi la hae ka tuto ya luna ya ka butu. Mi seo si talusa kuli lu lukela ku ‘yolisa linako’ kamba ‘ku itusisa nako ya luna hande ka ku fitisisa.’—Maefese 5:15-17, Phillips.

9. Nako ya luna ne i kana ya sinyezwa kai mwa sibaka sa ku itusisa yona mwa tuto ya ka butu? Mu fe ze mu boni za ka butu.

⁹ Haiba lu tatubisisa misebezi ya luna ya ka zazi ni zazi ye si ya butokwa, lu ka fumana kuli nako ya luna ye tuna i itusiswa kamukwaufi? Kana ki fapil’a televishini? Ona sipangaliko seo se si kona ku zizibaza mutu si kona ku uzwa mahora a mabeli ku isa ku a ketalizoho manzibwana ni manzibwana mwa bupilo bwa luna! Mina ka butu ki mahora a makai a mu sinyeza fa ku buha televishini? Hañata, se si boniswa, si tomile fa misunga ni somano, ili nto ye kokobeza. Mi kamita si lelezwi ku hoha mamelelo ya “takazo ya nama, ni takazo ya meto, ni buikuhumuso bwa bupilo.” (1 Joani 2:15-17) Niteñi, ba bañwi ha ba na m’ata a ku kwala televishini. Ee, ona sipangaliko se sa mwa lizazi la cwale si kona ku miza kalulo ye tuna ya siluo sa luna se si butokwa hahulu, yona nako.

10. Ki kabakalañi ha ku li kwa butokwa hahulu kacenu kuli lu itusise nako ka butali?

¹⁰ Haiba lu ba ba buniti ku ili luna, lu ka lemuha kuli kamita kwa konahala ku yolisa nako ya misebezi ya butokwa ye cwale ka tuto ya Bibele. Mi tuto ya ka butu ya Bibele ye isa kwa zibo ye nepahezi ki ya butokwa hahulu ku Mukreste mwa linako ze ze tata. Niteñi, ka ku ba ni ba ba fitelela 41,000 ba ne ba zwisizwe mwa puteho silimo se si felile, ku bonahala hande fo ku sweu kuli mizwale ni likaizeli ba bañata ba se ba keshebisize mayemo a bona a kwa moya. Ku apala ni ku babalela “lilwaniso kamukana za Mulimu” haki nto ya ka sipundumukela fela. Sina mane hakusicwalo ku lisole ya apezi liapalo ka sibili za ndwa, kono ki musebezi wa ka zazi ni zazi.—Maefese 6:10-18; Maroma 1:28-32; 2 Timotea 3:1.

11. Ki mutala ufi o boniswa ki lubasi lwa fa Betele mwa ku ba ni tukiso mwa tuto ya lubasi?

¹¹ Ku potoloha lifasi kamukana lilama za mabasi a fa Betele ba ba fitelela 9,000 kwa liofisi za mitai ze 95 za Watch Tower Society ba na ni tuto ya bona ya lubasi la Mubulo ni la Mubulo manzibwana. Ba ituta Tora ya ku Libelela ka ku itukiseza mukopano wa kwa mafelelezo a viki, mi ka linako ze ñata ba na ni ngambolo ya Bibele kamba mukopano wa sikolo sa lilama ba banca mwa lubasi. Ee, manzibwana a la Mubulo ki lona lizazi la tuto ya lubasi lwa Betele lifasi kamukana. Ki ifi nako ya tuto ya mina ya ka butu kamba ya lubasi?—Maheberu 10:24, 25.

Lisebeliso ni ka Mwa ku Itusiseza Zona

12. Ki lifi likalulo ze ñwi za tuto ze zwile mubano za New World Translation of the Holy Scriptures—With References?

¹² Sina mubeleki wa mwa mukoti h’a na ni lisebeliso kwa neku la musebezi wa hae, kacwalo lu na ni lisebeliso za ku itusisa mwa ku yepa mwa mukoti wa gauda wa Linzwi la Mulimu. Sina ka mutala, mu nahanisise, ka za New World Translation of the Holy Scriptures—With References. Ka nako ye i se i hatisizwe mwa Sidutchi, Sikuwa, Sifura, Sigermani, S’italiani, Sijapani, Siputukisi, ni Sipanishi. Kacwalo, Lipaki za Jehova ba bañata ba na ni sisebeliso se si makaza mwa ku fumana zibo ye nepahezi ya Mulimu wa niti. Ona hatiso ye ya Bibele i kopanyeleza cwalo ni lipatisiso za fa mañolo ze likiti-kiti hamohocwalo ni litaluso za kwat’asi ze ñata-ñata. Hape i na ni makepe a 36 a lipatisiso ze ekelizwe za litaba ze tezi fa lipuzo za butokwa za Bibele ze fapahana-fapahana.b

13. Ki lifi lisupo ze filwe ka ku ama fa ku itusiswa kwa “zibo” ni “zibo ye nepahezi” mwa Mañolo a Siheberu ni Mañolo a Sigerike?

¹³ Kwamulaho wa yona, Reference Bible i na ni mukoloko wa “Bible Words Indexed” (Manzwi a Zwile Mubano a Bibele). Lu kona ku itusisa mukoloko w’o kamukwaufi? Haiba mu tatuba mwa kopi ya mina fo ku na ni pulelo ye li “accurate knowledge” (zibo ye nepahezi), mu ka fumana kuli ku kolokisizwe mañolo a’ lishumi. Kono ha ku na ni le li kana la ona mañolo ao le li fumaneha mwa Mañolo a Siheberu. Kana seo si talusa kuli Mañolo a Siheberu h’a koñomeki tokwahalo ya ku ba ni zibo ya mufuta o cwalo? B’atili. Kakuli mwatas’a linzwi la “knowledge” (zibo), ku na ni mañolo a patisiso a 24, ku kopanyeleza cwalo ni a 18 a’ zwelela mwa Mañolo a Siheberu. Niteñi, puo ya Siheberu ha i na linzwi le li ipitezi la “zibo ye nepahezi.” Kacwalo, sina ha ne mu ka bona ku zwelela mwa mañolo a patisiso, fokuñwi ona linzwi leo li koñomeka tokwahalo ya zibo ye fitelela ya fahalimu fela ka ku swalisanisa linzwi la “zibo” ni manzwi a mañwi a cwale ka “kutwisiso” ni “butali” kamba ku bulela ka za zibo kuli i ka “ekezeha.”—Daniele 1:4; 12:4; Jeremia 3:15.

14. Ki lifi ze zwile mubano ze mwatas’a toho ya taba ya “knowledge” (zibo) mwa buka ya Insight on the Scriptures?

¹⁴ Sina ka mo ne lu itutezi mwa taba ye felile, Sigerike sa mwa Bibele si bonisa fapahano ye sa lemusehi ka bunolo ye mwahal’a lipimo ze peli za zibo. Mi ha lu nze lu yepa, lu bata ku ziba ze ñata ni ku fita ka za fapahano ye mwahal’a lipulelo ze peli ze sina ha li ama Bakreste. Ki kabakalañi zibo, gnoʹsis, ni zibo ye nepahezi, e·piʹgno·sis, ha li li za butokwa hahulu kwa Bakreste? Ki kai ko lu kona ku fumana kalabo? Mwa encyclopedia ya Bibele ye bizwa Insight on the Scriptures. Ona livolyumu zeo li bile ndu ya sifumu hakalo! Mu talime fa toho ya taba ye li “Knowledge” (Zibo). Teñi f’o mu ka fumana taba ye tezi fa lipulelo zeo lu buisana teñi hamohocwalo ni tulemeno to tu swalisana ni zona twa butali, kutwisiso, kutwisiso ye tungile, ni Buikoneli mwa ku nahama. Mi lu se lu fumani yona “gauda” ye kaufela, zona litaba ze, ka ku itusisa fela libuka li sikai ze tusa mwa tuto ya Bibele! Kono ku na ni ze ñwi hape.—Lisamu 19:9, 10.

15. Ki lifi l’itusiso ze ñwi za patisiso ze lu na ni zona, mi li kona ku itusiswa kamukwaufi?

¹⁵ Haiba ne mu bata ku ndongwama tuto ye tungile ya linzwi la “zibo” ni manzwi a mañwi a swalisana ni lona, mwa kona ku itusisa L’indekisi za lihatiso za Watch Tower Society, ili ze fumaneha mwa lipuo ze balwa. Mi sina ha lu se lu landalile fa toho ya taba ya zibo, mwa kona ku latelela muezezo o swana fa litaba ze ñwi ze myanda-nda. Ha mu hupule ka za sifumu se situna sa litaba se si konwa ku fumanwa mwatas’a libizo la Jehova! Ki zibo ye nepahezi kwa buñata ye konwa ku fumanwa teñi ka za Mulena y’a li Mubusi wa pupo kamukana!—Lisamu 68:19, 20; Likezo 4:24.

16. Ki sifi seo Mañolo a si bulela ka za ku bata?

¹⁶ Ka ku ba ni zona libuka ze ni ze ñwi ze tusa kwa neku la tuto ze hatisizwe ki Watch Tower Bible and Tract Society, ki “maluo a patilwe” hakalo ao lu kona ku fumana! Kana mu bata “gauda”? Kana mu hupula kuli ki ya butokwa? Kana mu ka ba ni nako ya ku i yepa?—Liproverbia 2:1-5.

Ki Mañi Y’a Nga Ketelelo mwa ku Yepa kwa kwa Moya?

17. Ki sifi se lu lukela ku eza ili kuli lu fumane zibo ya Mulimu ni ya Kreste?

¹⁷ Ki sifi sinotolo mwa ku fumana zibo ye ye butokwa hahulu ya Mulimu ni Kreste? Maikuto—ku nyolelwa ku ba ni mayemo a amuheleha ku Jehova ni Mwan’a hae ni takazo ya ku amuhela mupuzo wa bupilo bo bu sa feli. Jesu n’a talusize ka nzila ye kuli: “Mu kupe, mi mu ka fiwa; mu bate, mi mu ka fumana; mu ngongote, mi mu ka kwalulelwa. Kakuli mutu ni mutu ya kupa wa fiwa; mi ya bata wa fumana; mi ku kwalulelwa ya ngongota.” Kono ha mu lemuhe se si tokwahala. Jesu n’a bulezi kuli, ‘Mu kupe, mu bate, mu ngongote.’ Haki nto ya ku eza hañwi fela. Ku bata zibo ku lukela ku ba nto ya ka tundamo.—Mateu 5:6; 7:7, 8.

18. Mwa lubasi, ki mañi ya swanela ku nga ketelelo mwa ku bata zibo ye nepahezi, mi ki kabakalañi?

¹⁸ Mwa lubasi lwa Sikreste, ki mañi ya lukela ku nga ketelelo mwa ku yepa zibo ye nepahezi? Paulusi u alaba kuli: “Ni mina bondate, mu si ke mwa halifisa bana ba mina; kono mu ba hulise ka ku ba lemusa, ni ka tuto ya [Jehova].” Ee, bashemi, sihulu bondate, ba lukela ku nga ketelelo mwa ku bonisa buitebuho kwa lipimo za kwa moya. Mi seo si lu hupuza hape ka za tokwahalo ya ku ba ni tukiso yeo lubasi lu kona ku i libelela ni ku talima kwapili mwa ku eziwa ka yona.—Maefese 6:4.

19. Linako za tuto ya lubasi li kona ku eziwa ku ba ze tabisa kamukwaufi? Ki sifi se si bonwi sa lubasi lwa mina?

¹⁹ Linako za tuto ya lubasi li kona ku ba ze tabisa. Sina ka mutala, haiba mu na ni bana, ki kabakalañi ha mu sa ba tuheleli kuli ba kete toho ya taba mi cwale mu ba fe musebezi wa ku eza patisiso mwa lihatiso ze fapahana-fapahana ka ku ya ka buhulu bwa bona ni buikoneli. Mi hamulaho a licika la hora kamba ku fitelela, ba tahe hamoho ni ku bona seo yo muñwi ni yo muñwi a si fumani fa taba ye filwe. Haiba konkodansi i teñi, yo munyinyani wa kona ku bala kuli ki hakai linzwi le liñwi li bonahala mwa Mañolo a Siheberu ni mwa Mañolo a Sigerike. Mwendi yo muhulunyana wa kona ku bata manzwi a butokwa mwa livolyumu za Insight. Bashemi ba ziba buikoneli bwa bana ba bona ni butelele bwa nako ye ba kona ku fa mamelelo kwa sika mi ba swanela ku bupa tuto ka ku toma fa miinelo yeo. Mu be ba ba bunolo ni ba ba bonisa buitebuho. Mu susueze lubasi lwa mina mwa ku yepa kwa bona kwa kwa moya—mi mu be ni mulelo o nepahezi.

Ku Yepa ka ku ba ni Mulelo o Nepahezi

20. Ki ufi mulelo o fosahezi o lu swanela ku pima mwa tuto ya luna ya ka butu?

²⁰ Buikokobezo ki muzamao o munde wa Sikreste. (Liproverbia 11:2; 1 Timotea 2:9) Kana, cwalehe, lwa swanela ku ituta ili kuli lu kone ku itumba ka seo lu itutile? Kamba kana lwa swanela ku yaneha zibo ya luna fa nyangela mi mwendi ni ku bonahaza ba bañwi sina ba ba sa zibi ni se si kana? Kamba kana lu swanela ku kutaza mitolokelo ni mihupulo ya luna? Paulusi n’a elelize kuli: “Cwale, kabakala sishemo se ni filwe, ni bulelela mutu ni mutu ku mina, kuli a si ke a itikanya butuna bo bu fita ni s’a swanezi ku likanya. Kono a ikupule ka se si mu likana, mutu ni mutu ka tikanyo ya tumelo y’a mu file Mulimu.”—Maroma 12:3.

21, 22. Zibo ya luna ye nepahezi i swanela ku lu ama kamukwaufi?

²¹ Ku eza ka m’ata ko ku buniti ni ku itusisa zibo ye nepahezi ku kona ku tahisa tumelo, muzamao o munde, buiswalo, tundamo, buineelo bwa bumulimu, sishemo sa sizwale, ni lilato. Pitrosi n’a bonisize butokwa bwa zona zeo ha n’a ñozi kuli: “Kakuli zeo ha li li teñi ku mina, mi ili ka buñata, li ka mi tokwisa buzwa ni ku palelwa, mwa ku beya miselo mwa zibo ya Mulen’a luna Jesu Kreste.”—2 Pitrosi 1:2-8.

²² Zibo ya luna i swanela ku ama pilu. I swanela ku lu konisa ku bonisa lilato ku Mulimu ni ku bo muyahwa ni bona ni ku ba Bakreste ba ba beya muselo mwa muzamao wa luna ni mwa bukombwa. Se si ka tahisa swalisano ni kutwisiso ye tezi ya mutala wa Kreste. (Maefese 4:13) Ki mupuzo o munde hakalo mwa ku bata maluo a patilwe!

[Litaluso za kwatasi]

Lipuzo za ku Nahanisisa

◻ Ka ku ya ka Mulena Salumoni, ki sikamañi se si butokwa hahulu ku fita maluo a patilwe?

◻ Ki kabakalañi zibo ye nepahezi ha ili ya butokwa hahulu ku ba ba tozizwe ni kwa lingu ze ñwi?

◻ Lu kona ku yolisa nako ya tuto ya ka butu kamukwaufi?

◻ Ki lifi lisebeliso ze ipitezi ze lu na ni zona mwa ku yepa ka ku bata zibo ye nepahezi?

◻ Ki mañi ya swanela ku nga ketelelo mwa tuto ya lubasi, mi ki mulelo mañi o lu swanela ku ba ni ona mwa ku ituta?