Kauhanyo 1
Mwa Kona Ku Ba Ni Nako Ya Kwapili Ye Tabisa!
1, 2. Mubupi u bata kuli mu be ni nto mañi?
KU KUMBATWA ko ku silikani ki mutu ye mu lata. Ku ikashaula liseho mwahal’a ku abana sico se sinde ni balikani ba ba latiwa. Munyaka wa ku bona bana ba mina ba nze ba bapala ka tabo. Linako ze cwale ka zeo ki ze na ni tabo luli mwa bupilo. Nihakulicwalo, ku ba bañata, bupilo bu bonahala ku tisa but’ata bo butuna fahalimu a but’ata bo buñwi bo butuna. Haiba se mu ipumani mwa muinelo o cwalo, mu ndumebe.
2 Ki tato ya Mulimu kuli mu ikole tabo ye sa feli mwatas’a miinelo ye minde ka ku fitisisa ili mwa sibaka se sinde hahulu. Yeo haki tolo fela, kakuli Mulimu luli u mi fa sinotolo kwa nako ya kwapili ye tabisa ye cwalo. Sinotolo seo ki zibo.
3. Ki zibo ifi ye li sinotolo kwa tabo, mi ki kabakalañi ha lu kona ku ba ni buikolwiso bwa kuli Mulimu w’a kona ku fa zibo yeo?
3 Lu bulela ka za mufuta o ipitezi wa zibo ye tuna hahulu ku fita butali bwa batu. Ki “ku ziba za Mulimu.” (Liproverbia 2:5) Ibata iba lilimo ze 2,000 kwamulaho k’o, muñoli yo muñwi wa Bibele n’a bulezi kuli: “Ndu ye ñwi ni ye ñwi i na ni ya i yahile; kono ya yahile lika kamukana ki Mulimu.” (Maheberu 3:4) Mu nahane ka za zibo yeo Muezi wa lika kamukana a lukela ku ba ni yona! Bibele i bulela kuli Mulimu u bala ni ku biza linaleli kaufela ka mabizo. Ki muhupulo o eshula hakalo, kakuli mwa mulalambinda wahabo luna ku na ni linaleli ze eza bolule ba likiti ze myanda-nda, mi boc’aziba ba tuto ya lihalimu ba bulela kuli ku na ni milalambinda ye miñwi ye bat’o eza bolule ba likiti ze mwanda! (Samu 147:4) Mulimu hape w’a ziba z’ote ka za luna, kacwalo ki mañi yo muñwi ya n’a ka kona ku fa likalabo ze nde ni ku fita kwa neku la lipuzo za butokwa za mwa bupilo?—Mateu 10:30.
4. Ki kabakalañi ha lu swanela ku libelela kuli Mulimu n’a ka fa litaelo za ku lu etelela, mi ki buka ifi ye taleleza bona butokwi b’o?
4 Mu nahane ka za banna ba babeli ba ba lika ku lukisa limota za bona. Ka ku zwafa, yo muñwi u nepela lisebeliso za hae fafasi. Yo muñwi ka ku iketa u tatulula but’ata, u liza mota ka likii, mi w’a menya injini ha i kalisa ku lila mi i buma ka ku iketa. Ne mu si ke mwa fumana but’ata mwa ku nuha kuli ki ufi wa banna ba babeli bao y’a na ni buka ya litaelo ye zwa kwa bapangi ba mota. Kana haki ko ku utwahala kuli Mulimu n’a ka fa litaelo za ku lu etelela mwa bupilo? Sina ha ne mu kana mu ziba, Bibele i ipapata ku ba sona seo luli—ili buka ya taelo ni ketelelo ye zwelela ku Mubupi wa luna, ye lukiselizwe ku fa zibo ya ku ziba Mulimu.—2 Timotea 3:16.
5. Zibo ye mwa Bibele ki ya butokwa cwañi?
5 Haiba ku ipapata kwa Bibele ki kwa niti, mu nahane ka za bufumu bwa zibo bo bu lukela ku ba ku yona buka yeo! Kwa Liproverbia 2:1-5, i lu susueza ku bata butali, ku bu kata sina ka mo ne lu ka katela sifumu se si patilwe—isiñi mwa mubu wa minahano ya batu, kono mwa Linzwi tota la Mulimu. Haiba lu bata teñi m’o, lu ka “fumana ku ziba za Mulimu.” Bakeñisa kuli Mulimu w’a utwisisa bufokoli ni butokwi bwa luna, u lu fa litaelo ze ka lu tusa ku pila bupilo bwa kozo, bwa tabo. (Samu 103:14; Isaya 48:17) Fahalimu a seo, zibo ya ku ziba Mulimu i lu fa taba ye nde ye tabisa hahulu.
BUPILO BO BU SA FELI!
6. Ki buikolwiso mañi bwa n’a file Jesu Kreste ka ku ama kwa ku ziba Mulimu?
6 Mutu ya n’a kile a ba teñi luli ili y’a zibwa hande Jesu Kreste n’a talusize ka ku utwahala hande muinelo w’o wa zibo ya ku ziba Mulimu. N’a bulezi kuli: “Bupilo bo bu sa feli, kikuli ba ku zibe, Wena, Mulimu a nosi wa niti, ni y’o lumile, yena Jesu Kreste.” (Joani 17:3) Ha mu nahane ka za seo—zibo ye isa kwa bupilo bo bu sa feli!
7. Ki bupaki bufi bo bu li teñi bwa kuli Mulimu n’a si ka lela kuli lu shwe?
7 Mu si ke mwa matukela fa ku limbulula bupilo bo bu sa feli kuli ki tolo fela. Mwa sibaka sa seo, mu talime nzila yeo mubili wa mutu u ezizwe ka yona. U lukisizwe ka ku ipitela kuli u kone ku utwa ku tabusa, ku utwa mulumo, ku bona, ni ku utwa ka ku ngunyuta. Ku na ni ze ñata hakalo fa lifasi-mubu ze tabisa tulemeno twa luna twa ku utwa—lico ze tabusa, lipina ze munati za linyunywani, lipalisa ze nunka h’a munati, lipono ze buheha, silikani se si tabisa! Mi booko bwa luna bo bu komokisa bu fitela kwahule kompyuta ye m’ata hahulu, kakuli bu lu konisa ku itebuha ni ku ikola lika ze cwalo kaufela. Kana mu nahana kuli Mubupi wa luna n’a bata kuli lu shwe ni ku yawa zeo kaufela? Kana ne ku si ke kwa ba ko ku utwahala hahulu ku fita fa kutwisiso ya kuli u bata kuli lu pile ka tabo ni ku ikola bupilo ku ya ku ile? Kihona, seo ki sona se i kona ku tahisa ku mina zibo ya ku ziba Mulimu.
BUPILO MWA PARADAISI
8. Ki sifi se i bulela Bibele ka za nako ya kwapili ya mufuta wa mutu?
8 Se i bulela Bibele ka za nako ya kwapili ya lifasi-mubu ni mufuta wa mutu ne si kana sa kusufazwa ka linzwi li li liñwi fela—Paradaisi! Jesu Kreste n’a bulezi ka za yona ha n’a bulelezi munna ya n’a li bukaufi ni ku shwa kuli: “U ka ba ni na mwa [Paradaisi].” (Luka 23:43) Ku si na kakanyo ku bulelwa kwa Paradaisi ne ku tisize mwa munahano wa munna y’o muinelo wa tabo ya bashemi ba luna ba pili, bo Adama ni Eva. Mulimu ha n’a ba bupile, ne ba petehile mi ne ba pila mwa parki ye swana sina simu ili yeo Mubupi n’a lukisize ni ku lima. Ne i bizwa ka swanelo kuli simu ya Edeni, ili libizo le li talusa munyaka.
9. Ku pila mwa Paradaisi ya kwa makalelo ne ku li cwañi?
9 Yona simu yeo ne li ye tabisa hakalo! Ne li paradaisi luli. Mwahal’a likota za yona ze nde ne ku na ni ze ne li beya miselo ye tabusa. Adama ni Eva ha ne ba nze ba pota mwa lihae la bona, ku nwa kwa mezi a lona a’ munati, ni ku sela miselo ya likota za yona, ne ba si na libaka la ku bilaela kamba ku saba. Nihaiba lifolofolo ne li sa tahisi lubeta, kakuli Mulimu n’a beile munna ni musal’a hae fahalimu a zona kaufela kuli ba li buse ka lilato. Fahalimu a seo, batu ba pili ba babeli ne ba na ni buikangulo bo bunde luli. Ka nako kaufela ye ne ba ka zwelapili ku ipeya ku utwa Mulimu, nako ya kwapili ya kamita, ya tabo ne i li fapil’a bona. Ne ba filwe musebezi o kolwisa wa ku babalela lihae la bona le li makalisa la Paradaisi. Fahalimu a seo, Mulimu n’a file Adama ni Eva taelo ya ku ‘tala mwa lifasi ni ku busa fahalimu a lona.’ Bona ni bana ba bona ne ba na ni ku yandulula miseto ya Paradaisi ku fitela lifasi-mubu la luna kamukana li fita fa ku ba sibaka se si buheha ni se si tabisa.—Genese 1:28.
10. Jesu ha n’a bulezi ka za Paradaisi, ki sifi sa n’a na ni sona mwa munahano?
10 Nihakulicwalo, Jesu ha n’a amile kwa Paradaisi, n’a sa kupi munna y’o ya n’a shwa kuli a nahane ka za kwaikale. Batili, Jesu n’a bulela ka za nako ya kwapili! N’a ziba kuli lihae la luna kaufela la fa lifasi-mubu ne li ka ba paradaisi. Mulimu kacwalo n’a ka taleleza mulelo wa hae wa kwa makalelo kwa neku la mufuta wa mutu ni lifasi-mubu la luna. (Isaya 55:10, 11) Ee, Paradaisi i ka kutiswa sinca! Mi i ka ba cwañi? Ha lu tuheleñi Linzwi la Mulimu, Bibele ye Kenile, i alabe.
BUPILO MWA PARADAISI YE KUTISIZWE SINCA
11. Mwa Paradaisi ye kutisizwe sinca, ki sifi se si ka ezahala kwa makulano, busupali, ni lifu?
11 Makulano, busupali, ni lifu ha li sa na ku ba teñi. “Meto a libofu kih’a ka tutubuluha, lizebe za bosusu li tibuluhe ni zona. Ibe ya toza u ka tula sina lizwii, lilimi la wa satambi li ka opela za tabo.” (Isaya 35:5, 6) “Yena luli, ibe Mulimu wa [mufuta wa mutu]; Mi u ka takula miyoko kaufela kwa meto a bona; mi lifu ha li sa na ku ba teñi; nihaiba ku tahelwa ki maswabi ni ku lila, ni ku utwa butuku; kakuli za pili li felile.”—Sinulo 21:3, 4.
12. Ki kabakalañi ha lu kona ku ikolwisa kuli ha ku na ku ba ni bukebenga, mifilifili, ni bumaswe mwa Paradaisi ya kwapili?
12 Bukebenga, mifilifili, ni bumaswe li ka be li felile ku ya ku ile. “Ba ba maswe ba ka yundiswa . . . Ku sa na ni nakonyana ye nyinyani, mi ya maswe h’a sa na ku ba teñi; . . . sibaka sa hae . . . si se si ka ba siyo. Kono ba ba ishuwa ba ka luwa naha.” (Samu 37:9-11) “Kono ba ba maswe ba ka kauhelwa mwa lifasi, ba ba pila ka bupumi ba zwiswe mwateñi.”—Liproverbia 2:22.
13. Mulimu u ka tisa cwañi kozo?
13 Kozo i ka ba teñi lifasi kamukana. “Ki [Mulimu] ya yemisize lindwa mane ni kwa mafelelezo a lifasi; u lobile buta, u pumile lilumo fahali.” (Samu 46:9) “Ya na ni niti u ka konda; mi kozo i ka ya i ekezeha, ku fitela kweli ha i ka fela.”—Samu 72:7.
14, 15. Ki sifi se i bulela Bibele ka za mandu, misebezi, ni lico mwa Paradaisi ye kutisizwe sinca?
14 Mandu a ka ba teñi mi misebezi i k’a ba ye tabisa. “Ba ka yaha mandu, ba pile ku ona . . . Ha ba na ku ikahela mandu mi ku pile ba sili mwateñi, kamba ku cala likota za veine mi li ciwe ki ba sili, kakuli mazazi a ba sicaba sa ka, a ka likana ni mazazi a likota; mi baketiwa ba ka, ba ka ikola misebezi ya mazoho a bona nako ye telele. Ha ba na ku sebeza ku sa tusi se siñwi, kamba ku pepa bana ba ba sa pili.”—Isaya 65:21-23.
15 Lico z’e fa buikangulo bo bunde li ka fumaneha ka buñata. “Buloto bu ka ba bo buñata mwa naha, mane ni fahalimu a malundu.” (Samu 72:16) “Lifasi li tahisize lukau lwa lona; Mulimu, Yena Mulimu wa luna, u ka lu fuyola.”—Samu 67:6.
16. Ki kabakalañi bupilo mwa Paradaisi ha bu ka ba bo bu tabisa?
16 Bupilo bo bu sa feli fa lifasi-mubu le li li paradaisi bu ka ba bo bu tabisa. “Ba ba na ni niti ba ka yola sanda sa naha, ni ku yaha mwateñi ku ya ku ile.” (Samu 37:29) “Lihalaupa li ka taba, ni lona lifasi le li omelezi; naha ye seta ya liuwa i ka wabelwa, i tunye lipalisa sina za mayangayanga.”—Isaya 35:1.
ZIBO NI NAKO YA MINA YA KWAPILI
17. (a) Ki sifi se mu swanela ku eza haiba mu tabela ku pila mwa Paradaisi? (b) Lu ziba cwañi kuli Mulimu u ka tisa licinceho ze tuna fa lifasi-mubu?
17 Haiba mu tabela ku pila mwa Paradaisi, mu si ke mwa lumeleza nto ifi kamba ifi ku mi tibela ku fumana zibo ya ku ziba Mulimu. U lata mufuta wa mutu mi u ka tahisa licinceho ze tokwahala mwa ku fitisa lifasi-mubu fa ku ba paradaisi. Mu hupule kuli, kabe ne mu na ni m’ata a ku felisa maswenyeho ni ku sa luka ko ku atile cwana mwa lifasi, kana ne mu si ke mwa li felisa? Kana ne lu ka libelela kuli Mulimu yena a si ke a eza cwalo? Ka buniti fela, Bibele i bulela ka ku utwahala hande ka za nako yeo Mulimu a ka zwisa teñi muinelo wo wa mizanda ni ku u yolisa ka puso ye petehile, ye lukile. (Daniele 2:44) Kono Bibele i eza nto ye fita fa ku lu bulelela fela ka za seo. I lu bonisa ka za mo lu kona ku punyuhela ni ku kena mwa lifasi le linca l’a sepisize Mulimu.—2 Pitrosi 3:13; 1 Joani 2:17.
18. Zibo ya ku ziba Mulimu i kona ku mi ezezañi ona cwale?
18 Zibo ya ku ziba Mulimu hape i kona ku mi ezeza ze ñata ona cwale luli. Lipuzo za mwa bupilo ze tungile ni ze kataza ka ku fitisisa li alabilwe mwa Bibele. Ku amuhela ketelelo ya yona ku ka mi tusa ku tahisa silikani ni Mulimu. Ki tohonolo kwa butuna! Mi seo si ka mi konisa ku ikola kozo ye konwa ku fiwa ki Mulimu a nosi. (Maroma 15:13, 33) Ha mu nze mu kalisa ku ikungela zibo ya butokwa ye, mu kalisa buikatazo bo bu butokwa ni bo bu fa mupuzo o munde ka ku fitisisa mwa bupilo bwa mina. Ni kamuta ha mu na ku inyaza ka za ku fumana zibo ya ku ziba Mulimu ye isa kwa bupilo bo bu sa feli.
19. Ki puzo mañi ye lu ka nyakisisa mwa kauhanyo ye tatama?
19 Se lu amile kwa Bibele sina yona buka ye na ni zibo ya ku ziba Mulimu. Niteñi, lu ziba cwañi kuli yona, haki buka ya butali bwa batu, kono ki nto ye tuna hahulu ni ku fita? Lu ka nyakisisa puzo yeo mwa kauhanyo ye tatama.
MU TATUBE ZIBO YA MINA
Ki kabakalañi zibo ya ku ziba Mulimu ha i kona ku mi isa kwa tabo ya kamita?
Bupilo bu ka ba cwañi mwa Paradaisi ye taha ya fa lifasi-mubu?
Ki kabakalañi ha mu ka fumana tuso kwa ku ikungela zibo ya ku ziba Mulimu ona cwale?