Part 1
Uno Kwitava Chosena Cheji Kunangulanga Muchano Nyi?
1. Kwitava chimwe chika chatwama muno muAfrica?
VATU vavavulu muno muAfrica vetavila ngwavo chapwa chachilemu kulemesa Kalunga. Oloze veji kukakasananga jila vatela kumulemeselamo Kalunga. Vamwe veji kumulemeselanga mujimosque, kaha vakwavo nawa veji kuyanga kujizuvo jamakombelo. Oloze veka nawa veji kuyanga kujichachi. Oloze kanda natushinganyeka nge muno muAfrica mwatwama kaha kwitava chitatuko. Namuwana kunangula chavaMuzilemu chatwama najishimbi jakulisezaseza navyuma vafwelela nawa vyakulihandununa handununa. Vyuma vyachisemwa vafwelela vatu vyalisezaseza kweseka nakuchihela vatwama. Mujichachi javatu valivuluka kupwa vaka-Kulishitu mwatwama kulihandununa chachinene. Muno muAfrica mwatwama makombakaji ajichachi jajindende jize jafuma mujichachi jajinene.
Kwitava Chetu Chatela Kuzama haMuchano
2. (a) Kwitava chamutu kakavulu cheji kufumanga haka? (b) Vyuma muka vize katweshi kuhasa kwijivilaho nge kwitava chetu vachitavila kuli Kalungako?
2 Uno vatu veji kusakulanga ngachilihi kwitava chavo? Vatu vavavulu veji kwijiva kukavangiza kaha kwitava chavisemi javo. Vavavulu nawa makumbi ano veji kwitava mwomwo yavyuma vyalingiwile kunyima. Mukanda waThe Africans—A Triple Heritage wamba ngwawo: “Izilamu yatandakanyine kunote yaSahara mwomwo yakufungulula vatu vapwile kunote, . . . Kaha kwitava chavaka-Kulishitu nawa chatandakanyine kusulo yaSahara mujila yoyimwe. Echi chili nakulumbununa nge Izilamu yatandakanyine kunote yaSahara najipoko jamukwale, kaha kwitava chavaka-Kulishitu nawa chatandakanyine kusulo yaSahara kuzachisa mata.” Oloze etu vavavulu twafwelela ngwetu kwitava chetu cheji kwivwisanga Kalunga kumuchima kuwaha. Chipwe ngocho, katwatela kufwelela ngwetu kwitava chetu chakwoloka mwomwo kaha kukiko vapwilenga nakuya visemi jetu, chipwe mwomwo chikiko vavanehelelele vakakuluka jetuko kuli vatu veka.
3-5. Chakutalilaho muka chinahase kutukafwa kumona nge kwitava chosena kachanangula muchanoko?
3 Numba tuhu mukwitava chosena veji kwambanga ngwavo veji kunangulanga vatu vazachile Kalunga, oloze vishinganyeka vyavo vyalisezaseza. Veji kunangulanga vyuma vyavivulu vyakulisezaseza vyakulumbununa omwo apwa Kalunga navyuma asaka kuli etu. Achishinganyeke hali echi: Twambenga ngwetu unawane milimo kukapani yayinene. Halikumbi lyakulivanga muya kumilimo, navakulweza ngwavo mukulwane wamilimo natambula makumbi nayi halivi. Kaha jino nauhulisa vakwenu vaka-milimo vatatu vakulweze vyuma watela kulinga. Wakulivanga mwakulweza ngwenyi mukulwane wamilimo ambanga ngwenyi mulimo wove shina wakukombanga mujizuvo. Jino wamuchivali mwakulweza ngwenyi mulimo wove wakupeta jizuvo. Kaha wamuchitatu himwakulweza ngwenyi mulimo wove shina wakutwalanga mikanda.
4 Kaha himuhulisa ava vaka-milimo vakulweze omu apwa mukulwane kana. Wakulivanga mwakulweza ngwenyi apwa mukweze wamusuku, kaha nawa atenuka. Kaha wamuchivali mwakulweza ngwenyi apwa kashinakaji wamwihi, kaha nawa walikoji. Wamuchitatu mwakulweza ngwenyi mukulwane wamilimo kapwa lungako—apwa pwevo. Chapundu vene naukukulula ngwove ava vaka-milimo vatatu kaveshi nakukulweza muchanoko. Nge nausaka kutwama hamulimo wove wauhya, kaha mukekesa kanawa wijive omu apwa mukulwane wamilimo namilimo mwasaka uzate.
5 Chochimwe nawa nakwitava. Hakuwana nge kwitava cheji kunangulanga vishinganyeka vyakuliseza-seza hali Kalunga navyuma asaka kuli etu, ngocho, twatela kumona chikupu nge jila tweji kumulemeselangamo yalitombola namuchano. Uno tunahase kwijiva ngachilihi muchano wakuvuluka Kalunga?