November
Hachitanu, November 1
Kaanenu yilwilu yakubula kumwakama Nzambi nikufwila kwayuma yamukaayi, nakutoñojoka mwamaana, nakulondela mwaya kuloña nikumwekesha yilwilu yakumwakama Nzambi.—Tit. 2:12.
Kudifumba etu aweni kwabombelamu kudiyuula etu aweni kulonda twikali nayilwilu niyitoñojoka yayiwahi. Hitwasemukaña nanichi chilwilu chakudifumba etu aweniku. Ilaña twatela kuchidiza. Neyi anvwali adizishaña anyanawu mpinji yejima nawa mukudiwunjika “kuhitila mukuyifumba nikuyikonkomwena kwesekeja nachakeñañayi Yehova,” akuyikwasha kwinjilila kudifumba aweni nikwikala namaana. (Efwes. 6:4) Yishina yoyimu yinateli kuzatika nikudi muntu wunamwiluki Yehova muwukulumpi. Hadaha wadifumbaña yomweni. Kuhosha hohu walala, kambanji wamuha wekalaña kanda yapami kuspritu. Ilaña nateli kutachika kupama kuspiritu neyi yadiza “kuvwala wuntu wawuha” wudi neyi waKristu. (Efwes. 4:23, 24) Kudifumba etu aweni kwalema neyi tunakukeña kupama kuspiritu. w18.03 29 ¶3-4
Hamposu, November 2
Ikalenuña nachisambu mpinji yejima.—Rom. 12:13.
Twashikijaña akwetu akwaKristu ejima mwatutambikilañawu kwinza nakuda yakuda yakuspiritu. Yehova nikuloñesha kwindi diwu atutambikaña. (Rom. 15:7) Neyi antu amaha anenzi nakupompa, twayitambwilaña hela chakwila yetu twayitambikaña wanyi. Komana kwila tuyishikija awa amaha, hela chakwila nvwalilu nimmwekenu yawu hiyidi chiwahiku? (Yak. 2:1-4) Neyi tumona wamuha nashakami nkawindi, kwila tumutambika kulonda tushakami nindi nehi? Chikumupelelaku kulondela progilamu yakupompa hadaha nikumukwashaku kuwana nsona. Hinjila yayiwahi yakumwekeshelamu “chisambu mpinji yejima.” Neyi anhoshi akuyipompelu yacheñi, ankoñi añiinza, mpinji yikwawu niañimenu amutayi ahakasanji kamwituña detu anatwendeli, diyi mpinji yitwatela kumwekesha chisambu. (3 Yow. 5-8) Njila yayiwahi yakumwekeshelamu chisambu hikuyiloñeshela yakuda. Kwila mwila mwenimu nehi? w18.03 15 ¶5, 7
Hamulungu, November 3
Chumanyi chikunkañesha kupapatishewa?—Yil. 8:36.
Shinshikenu chakutalilahu cheyala kaYudeya wakabishileña akwaKristu. Wavwalikilili mumuza wadihana kudi Nzambi. Hela chochu, aYudeya ajimbesheli wubwambu wawu wadimena naYehova. Iwu iyala washili maana kutushidikilu twawaYudeya, ilaña wenjili nakuhimpa. Amushimwinini kudi Yesu Kristu asañwiliwu nawa alemesheliwu. Chumanyi cheliliyi iwu iyala? Wetejeli wukwashu kudi kambanji mukwaKristu Ananiya. Bayibolu yahosha kutalisha hadi iwu iyala nawu: “Kuhiñahu wanyamukili, amupapatishili.” (Yil. 9:17, 18; Ñal. 1:14) Munashikeni chikupu kwiluka nenu iwu iyala kaYudeya diyi ona wekalili kapostolu Pawulu. Ilaña shinshikenu chuma cheliliyi. Chelukiliyi chalala kutalisha hamudimu wekala naYesu hakushikija nkeñelu yaNzambi, welilihu chuma chimu. Wapapatisheweli chakadi kulaba. (Yil. 22:12-16) Dichatela kwilawu atudizi aBayibolu makonu, chili hiyatwansi hela akulumpi. w18.03 5-6 ¶9-11
Hachimu, November 4
Hinatwesheli kuhosha nanenu neyi chahoshelañawu antu alombolañawu kudi spirituku, ilaña nahosheli nenu neyi chahoshelañawu antu afwilaña yuma yakumujimba.—1 Kor. 3:1.
Yakoba niyena wakabakeneña. Womikili yilwilu yatama yamanakwindi Esawu, wakeñeleña kumujaha. Kubombelahu, atwalekelihu kumudimba nikumukabisha kudi muku windi hadi mpinji yayilehi. Hela chakwila washakamineña nawantu “akumujimba,” ilaña Yakoba wadiña muntu wakuspiritu. (1 Kor. 2:14-16) Wakuhweleleli muchikaninu chamukaniniwu Abarahama nawa wadihanini kuhemba chisaka chikazata mudimu walema wakushikija nkeñelu yaYehova. (Kutach. 28:10-15) Mazu niyilwilu yaYakoba yamwekeshaña nawu walondeleli nshimbi yaNzambi ninkeñelu yindi. Chakutalilahu, hamutiyishiliwu woma kudi Esawu, Yakoba wamulejeli Nzambi nindi: “Añamwini mwani . . . Wañilili neyi, Chalala nukukwila mwamuwahi; neyi, Anyaneyi nakayivulisha neyi wusekulula wakukaluñalwiji wakañanyaña kuchindawu nanochu chiwasweja kuvula.” (Kutach. 32:6-12) Wakuhweleleli muyikaninu yamukaniniwu kudi Yehova nawa wakeñeleña kwila yuma kwesekeja nankeñelu yaNzambi. w18.02 20 ¶9-10
Hachiyedi, November 5
Iyala walala woloka, muntu waakama Nzambi, waambuka kuyuma yatama.—Yoba 1:8.
Kukala kwamweniyi Yoba kwambukaku chikupu. Henohu kanda yamoni yihuñu, “wabadikili antu akumusela ejima.” (Yoba 1:3) Wadiña namaheta chikupu, wadiña waya mpuhu nawa amulemesheli chikupu. (Yoba 29:7-16) Hela chakwila Yoba wadiña nayuma yejimiyi, wadiña wadivwimba wanyi nawa hamudiwili Nzambiku. Yehova wamuteneni nindi “kambuñami.” Satana wamuleteleli Yoba yuma yatama mukulondashana nawa waletesheli Yoba kumona nindi Nzambi diyi wunaleteshi. (Yoba 1:13-21) Kuhiñahu, akwakukundeja akutwamba asatu enjili nawa amulejeli Yoba mazu atama, hadaha ahosheleña nawu Nzambi wamubabesheleña muloña wayuma yeliliyi! (Yoba 2:11; 22:1, 5-10) Hela chochu, Yoba watwalekelihu kwikala washinshika. Chamanini kukala kwindi, Yehova wamulunjikililihu yikwawu yashikila muyakusambila nawa wamushililiku yaaka 140. (Yak. 5:11) Hayina mpinji, watwalekelihu kumutiya Yehova woma. w18.02 6 ¶16; 7 ¶18
Hachisatu, November 6
Antu akekala . . . akwakudinka wanta, akwakuditohesha, . . . akwakudivwimba.—2 Tim. 3:2, 4.
Antu ekala naniyi yilwilu akeñaña nawu ayikumbweña. Muntu wadiza Bayibolu wumu wasonekeli hadi muntu wejima wadivwimba nindi: “Mumuchima windi mwekala kameña kanyanya kafukaminañayi.” Amakwawu ahoshaña nawu kudivwimba kwatama chikupu chakwila antu adivwimba ayitiyaña kutama kudi antu aditiya. Yehova wahela chikupu antu adivwimba. Wahela “mesu akudimujola.” (Yish. 6:16, 17) Muntu wadivwimba kwila yekala ibwambu daNzambi nehi. (Mas. 10:4) Hichilwilu chekala naDiyabolu. (1 Tim. 3:6) Chawushona, ambuña aYehova amakwawu niwena adi nayilwilu yakudivwimba. Uziya, mwanta wawaYuda, wadiña washinshika hadi yaaka yayivulu. “Ilaña,” Bayibolu yashimuna nawu, “chakwatiliyi ñovu hakudivwimba mumuchima windi hakwila nichakudikisañana hakumotoka Yehova Nzambi yindi hakwiñila mutembeli yaYehova nindi ochi insensi.” Chimwahitili mpinji, Mwanta Hezekiya wadivwimbili, hela chakwila wadivwimbili hohu hakapinji kantesha.—2 Kushi. 26:16; 32:25, 26. w18.01 28 ¶4-5
Hachiwana, November 7
Muntu-himuntu watela kuhembahu yawaana hambadi kwesekeja nayuma yikwetiyi.—1 Kor. 16:2.
MuNsona, ashimunamu antu ahanineña yawaana kufuma hayuma yaheteliwu. Mpinji yikwawu antu jaYehova ahanineña yawaana kunyidimu yadimena. (Kwid. 35:5; 2 Anya. 12:4, 5; 1 Kushi. 29:5-9) Muchipompelu chakusambila chawakwaKristu amanakwetu chayilejeliwu nawu kudi nzala yakapwelendendi, “afuukwilihu hamuntu-hamuntu kuhana yuma yakutemesha kudi anakwawu ashakamineña muYudeya kwesekeja nahakuminini ñovu jawu.” (Yil. 11:27-30) Hela chochu, iyi yawaana yafumineña kuyuma yashiyashana. Mumafuku awapostolu, akwaKristu amakwawu alandishileña yuma yawu, yidi neyi maha hela matala nakwinka apostolu mali. Apostolu ahanineña awa mali kudi antu adiña mukukaankila. (Yil. 4:34, 35) Amakwawu ahembeleña mali hambadi kulonda ahaneña yawaana mpinji yejima kulonda akwashi mudimu. Dichi, antu ejima, aheta niatuzweñi adiña nakuhana yawaana.—Luka 21:1-4. w18.01 18 ¶7; 19 ¶9
Hachitanu, November 8
Anyikwenzi akuzeya, jikuyihwa.—Isa. 40:30.
Hela chakwila twadiza chikupu, kwila tutwesha kwila yuma yejima muñovu jetu nehi. Dichuma chitwatela kwiluka wejima wetu. Hela chakwila kapostolu Pawulu welukili yuma yayivulu, wadiña wanyi nañovu yakwila yuma yejima yakeñeleñayi kwila. Chamulejelimu Nzambi kwakama kwindi, amulejeli nawu: “Mukuzeyazeya kweyi dimunakulumbulukila ñovu jami.” Pawulu watiyishishili mwamulejeliwu. Wakunkulwili nindi: “Neyi nazeyi, dihu hinekalaña nañovu.” (2 Kor. 12:7-10) Watalishili mudi chahosheliyi awa mazu? Pawulu welukili nindi wukutwesha wanyi kuzata nyidimu yayivulu chakadi wukwashu waMukwakuhana ñovu. Spiritu yaNzambi yamwinkeleña Pawulu ñovu yabuliliyi. Bayi neyi yamwinkeleña hohu ñovuku, ilaña Spiritu yaNzambi yamukwashileña kuzata nyidimu yamaneni yadi kukañanyayi kuzata nañovu yindi. Ninetu dichiyatukwashaña. Neyi Yehova yatwinka ñovu, tukwikala akola chikupu! w18.01 9 ¶8-9
Hamposu, November 9
Kufuma kuwukeki wuneluki nsona jajila jinateli kukukojeja kwikala namaana, nawa awa maana akakukwasha kumona wamwinu.—2 Tim. 3:15.
Neyi mwanenu nakukeña kupapatishewa, mwatela kuzatisha yitwa yamukuloñesha kwaYehova yaloñeshelawu anvwali. Neyi mwila mwenimu anyanenu akumona kulema ninkisu yakudihana kudi Yehova nikupapatishewa nakwikala mukwaKristu. Enu anvwali, ilukenu nenu mukweti mudimu weneni, nawa yenu mwatela kukulisha anyanenu kuhitila “mukuyifumba nikuyikonkomwena kwesekeja nachakeñañayi Yehova.” (Efwes. 6:4) Chumichi chakeñekaña kuyidizisha chahosha Bayibolu nikuyikwasha kukuhwelela nsañu yinakudizawu. Mwamweni, atela kwikala nachikuhwelelu chakola chikupu chikuyiletesha adihani aweni kudi Yehova nikumukalakela namuchima wejima. Tunakuhweleli netu Izu daYehova, spiritu yindi nikuzata kwenu nañovu kukuyikwasha enu anvwali kukwasha anyanenu kwikala ‘namaana akuyikwasha kumona wamwinu.’ w17.12 22 ¶17, 19
Hamulungu, November 10
Wakemana mwiseka deyi kwakakumina mafuku.—Dan. 12:13.
Danyeli wadiña nayaaka kwakwihi na 100 nawa kwakwihi nakufwa kwindi. Hadaha wadiña nakutoñojoka yuma yakamumwekena kumbidi. Komana Danyeli akamusañula? Eña! Kumakumishilu amukanda waDanyeli, twatañañamu chamukaniniwu kudi Nzambi nawu: “Yaña kweyi nichakashika kukuminina; muloña eyi wakanooka.” Danyeli welukili nindi afu anakunooka, mwijamu mwadiwu “mwosi kufuukula, mwosi kwiluka, mwosi maana.” Danyeli welukili nindi katataka yayimu. (Mukwa. 9:10) Ilaña welukili nindi chayamu, bayi neyi chinamaniku. Amukanini nawu akamusañula. Kaprofwetu Danyeli atwalekelihu kumukana mazu adi munsona yalelu. Amulejeli wanyi ifuku hela mpinji. Danyeli welukili nindi wukufwa nawa wukunooka. Hela chochu, mazu akwila nawu “wakemana mwiseka” dindi, atalisha kuchikaninu chakusañuka chakekala kumbidi neyi hanahiti dehi mpinji kufuma hafwiliyi. Kusañuka kwakekalaku hamba “kakumina mafuku.” Jerusalem Bible yahosha hachikaninu chamukaniniwu Danyeli nawu: “Wakasañuka nakutambula chibalu cheyi hakukuma kwampinji. w17.12 7 ¶17-18
Hachimu, November 11
Chinsahu wumu kutwesha kushimuna wunsahu wakufwila muntu nehi.—Kuch. 35:30.
Yehova walejeli akulumpi amuIsarela kulondela nshimbi jindi jawuñanji. Chatachi, akulumpi ateleleli kwiluka yikuma yejima. Kuhiñahu, ateleleli kushinshika chaletesha muntu yajahani, yilwilu yindi, nikutala neyi wekala mbanji, hakwila nawu amutiyili luwi. Hakwila nawu amwekeshi wuñanji waNzambi, ateleleli kumona neyi itunduka wamujaha mukwawu muloña ‘wankunyi hela muloña ‘wamubelamina.’ (Kuch. 35:20-24) Neyi kukwikala ayinsahu, ateleleli kwikala ayinsahu ayedi kulonda alumbululi yuma yamwekana. Dichi, neyi anatiyi dehi wunsahu wejima, akulumpi amushinshikileña muntu, bayi neyi yilwilu yindi hohuku. Akeñekeleña kwikala nakashinshi, niwuswa wakumona chidi nsañu. Kubombela hayumiyi, akeñekeleña spiritu yaYehova, kulonda yiyikwashi kwikala nakashinshi, luwi niwuñanji neyi yena.—Kwid. 34:6, 7. w17.11 16 ¶13-14
Hachiyedi, November 12
Wutoñojokeña chikupu hayumiyi.—1 Tim. 4:15.
Twatachikili kuwana chalala chalema hampinji yitwatachikili kudiza nawantu jaNzambi. Twadizili netu Yehova diyi Nleñi, Mukwakuhana Wumi nawa wukweti nkeñelu kumuchidi wamuntu. Nawa twadizili cheñi netu Nzambi mukukeña watwinkeli mulambu wefutu danyiloña daMwanindi kulonda ditukuuli kunshidi nikukufwa. Kuhiñahu twadizili netu Wanta windi wakamanisha makabi ejima nawa twakashakamaña haya nyaaka mukuwunda ninamuzañalu muchiyuulu chaWanta. (Yow. 3:16; Chim. 4:11; 21:3, 4) Mukuhita kwampinji, ntiyishishilu yetu yawuprofwetu wamuBayibolu hela nsañu yikwawu yamuNsona anateli kuyihimpa. Neyi anahimpi ntiyishishilu, twatela kwikala nampinji yakudiza oyu nsañu nakanañachima nikutoñojokahu chikupu. (Yil. 17:11) Bayi neyi twatela kutiyishisha hohu nsañu yayeni yinahimpiwuku ilaña twatela nikutiyishisha nsañu yanyanya kulonda twiluki chaambu chidi hansañu yitwelukili kunyima niyituneluki katataka. Neyi tukwila mwenimu, dikwila nawu tunakusha chalala chetu muchisweku chakuhembela maheta. w17.06 12-13 ¶15-16
Hachisatu, November 13
Jahenu yiidi yenu yamujimba yidi hanu hamaseki mwamwekenaña yilwilu yatama, yidi neyi wuvumbi, wuzondu, mpwila yakutiya wuvumbi yakubula kudiyuula.—Kol. 3:5.
Twatela kudihemba sweje-e neyi tumona kweseka kunateli kutuletesha kufumpa nshimbi jaYehova. Chakutalilahu, antu anakudiluka atela kutondolwela yilwilu yidi neyi kudikwata kwata, kudifufwa nikwikala kumaluña ankawawu. (Yish. 22:3) Kukala kukwawu kunateli kumwekana neyi mukwaKristu yaya mubizinisi hela neyi nakuzata namuntu wabula kwikala mwinikwindi. (Yish. 2:10-12, 16) Neyi mwikala mukukala kwamuchidiwu, dimwekeshenu nenu mudi Chinsahu chaYehova, ikalenu nayilwilu yayiwahi nawa ilukenu nenu neyi mukenkama mukufuma yuma yatama. Tunateli cheñi kwikala mukweseka neyi tunazeyi hela tunaneñi. Mpinji yamuchidiwu, yinateli kutuletesha kutachika kukeña wukwashu. Tunateli kuzeya muyitoñojoka chakwila tukulomba hela kutambwila wukwashu kudi muntu wudi wejima. Neyi chuma chamuchidiwu chayimwekenahu dehi, lombenu wukwashu kudi Yehova nikudi antu jindi kulonda mubuli kushalahu isomu.—Mas. 34:18; Yish. 13:20. w17.11 26 ¶4-5
Hachiwana, November 14
Ambulenu nyikala yenu yakupulukila.—Yosh. 20:2.
Yehova watiyileña kutama nanyiloña yejima yamashi yakoñeleñawu muIsarela. Muntu wajahileña mukwawu mumushikila amujahileña kudi antaña yanona anajahiwu, ateneneñawu nawu “Mukwakutenda mashi.” (Kuch. 35:19) Muniyi njila, mbanji amujahileña muloña wakupwekesha mashi amuntu wabula muloña. Kujaha muntu mukunyakashana kwakiñileña Ituña daChikaninu abuli kuditamisha, muloña Yehova wahosheli nindi: “Bayi mwakatamisha ituña dimwakashakamaku; muloña [kupwekesha mashi amuntu] kwatamishaña ituña.” (Kuch. 35:33, 34) Hanu dinu, aIsarela elileña ñahi neyi muntu yajaha mukwawu chamaposu? Hela chakwila namujahi chamaposu iwu wunajahañani wadiña namuloña wakupwekesha mashi akadi muloña. (Kutach. 9:5) Kukooleka, iwu muntu amwitejeleña kutemukila kumusumba wumu hanyisumba 6 yakubatamina kuchina kumujaha kudi mukwakutenda mashi. Wapulukilileña kwenoku. Nawa washakamineña munowu musumba wakupulukila sampu kapristu muneni nafwi.—Kuch. 35:15, 28. w17.11 9 ¶3-5
Hachitanu, November 15
Muntu wadihoñeshaña mumuchima wabutaña nsonyi.—Yish. 12:16.
Muhela wakuAustralia wahosheli nindi: “Akawuku awamayala asekesheleña chalala. Henohu kanda tuyi nakuyihempula, ami nanfumwami twalombeleña kudi Yehova kulonda yatukwashi tubuli kuyakula munjila yatama. Twayihempwileña mukapinji kantesha kuchina netu twakenda kuhanjeka hansañu yikuletesha tuditadikesheña hakwitiya.” Neyi dichi mwatiyaña, ilukenu nenu mwatela kwikala ashinshika nikumukeña nankashi Yehova kubadika chimwakeña antaña jenu. Neyi mukwila mwenimu, antaña jenu akumona nawu kuzatisha kufumba kwamuBayibolu kwalema nankashi muloña munateli kufuma wumi hela kufwa. Hela chochu, ilukenu nenu himwatela kukanjikija muntu kwiteja chalalaku. Ilaña, yikwashenu amoni kulondela nshimbi jaYehova chikunayikwashi. Nzambi yetu wukweti kukeña wukuyikwasha kutondahu kumukalakela neyi chochatukwashiliyi etu.—Isa. 48:17, 18. w17.10 15-16 ¶15-16
Hamposu, November 16
Hitwatela kukeña akwetu namazu hela hakanwaku, ilaña munyidimu nimuchalala.—1 Yow. 3:18.
Ilaña, chinayi mukwila nawu kukeña hikwatela kukumina hohu hakanwaku, sweje-e neyi kunakukeñeka wukwashu. Chakutalilahu, neyi mukwenu mukwaKristu wudana yuma yakumujimba, mwatela kumukwasha chatela mukumini dakuhosha hohu hakanwa. (Yak. 2:15, 16) Munjila yoyimu, kukeña kutwamukeña Yehova niakwetu antu kwatusañumunaña kumulomba Nzambi netu ‘yatemeshi akwakukalakala mumudimu wakumuna’ nawa ninetu yatukwashi tukalakali mudimu wakushimwina. (Mat. 9:38) Kapostolu Yowanu wasonekeli nindi twatela kumwekesha kukeña “munyidimu nimuchalala.” Dichi, kukeña kwetu kwatela kwikala “kwakadi wunfwikiji.” (Rom. 12:9; 2 Kor. 6:6) Chumichi chinayi mukwila nawu hitwatela kumwekesha kukeña kwalala henohu mumuchima mudi jacheñi, neyi kwiji tunavwali ikishiku. Tunateli kudihula netu, ‘Komana kwekala kukeña kwawunfwikiji?’ Kwekala wanyi. Iku hikukwikala kukeñaku ilaña kukwikala kwamukunkulwayi. w17.10 8 ¶5-6
Hamulungu, November 17
Bayi wakafuma mukanwa keyuku, . . . dichi wakamona kuwaha.—Yosh. 1:8.
Hakwila nawu Izu daNzambi ditukwashi, twatela kuditaña mpinji yejima, neyi chinatwesheki tuditañeña hefuku-hefuku. Hela chochu, etu amavulu twekala nanyidimu yayivulu. Ilaña, bayi twiteja chuma chidi chejima hela nyidimu yitukañeshi kutaña Bayiboluku. (Efwes. 5:15, 16) Antu jaYehova amavulu ekala nampinji yakutaña Bayibolu mpinji yejima, amakwawu atañaña nantetemena, amakwawu namwaana nawa amakwawu namelela. Atiyaña neyi chatiyiliyi ñimbi yamasamu wasonekeli nindi: “Nshimbi jeyi o chinajikeña! Najitoñojokaña mwaana wejima.” (Mas. 119:97) Bayi tukumina dakutaña Bayibolu hohuku, ilaña twatela kutoñojokahu chikupu hansañu yitunakutaña. (Mas. 1:1-3) Neyi twila mwenimu tukuzatishaña maana ekalamu muchihandilu chetu. Neyi tunakutaña Bayibolu yakupulinta hela hachozelu, twatela kuzatisha nsañu yitunakutaña. w17.09 24 ¶4-5
Hachimu, November 18
Wejima wenu . . . ditiyilenuña wushona.—1 Pet. 3:8.
Bayi neyi twatela kumwekeshaña wushona mpinji yejimaku. Chakutalilahu, Mwanta Sawulu wadikañili chamwekesheliyi yuma yamweniyi nindi nakumwekesha wushona. Walekeli kumujaha Agagi, chilumbu chawantu jaNzambi nawa watentekeli ayimuna amawahi. Chafuminimu, Yehova wamukaanini Sawulu kwikala mwanta waIsarela. (1 Sam. 15:3, 9, 15) Hela chochu, Yehova hiñanji waloña welukaña jidi munyichima yawantu, nawa weluka hitwatela kumwekeshela wushona. (Mukeña 2:17; Ezek. 5:11) Mpinji yinakwinza yakasompeshayi antu ejima akaanaña kumwovwahila. (2 Tesa. 1:6-10) Iyi bayi neyi yikekala mpinji yakumwekeshela wushona antu amonañayi nindi atamaku. Ilaña, Nzambi chakayijilumunayi antu atama chakamwekesha nawu watiyilaña wushona antu aloña, akapulwishayi. Himudimu wetu wanyi wakusompesha antu netu akayijilumuni hela akayipulwishi. Ilaña twatela kuzata nañovu chayinu mpinji kulonda tukwashi antu. w17.09 10-11 ¶10-12
Hachiyedi, November 19
Nyikabu yaspiritu . . . hikudihemba.—Ñal. 5:22, 23.
Kudihemba hichilwilu chachiwahi. Yehova wadihembaña chikupu. Ilaña, antu awanina wanyi nawa chayikalilaña kudihemba. Makonu, antu anakumona kukala kwakuvulu muloña wakubula kudihemba. Chumichi chinakuletesha antu kubula kuzata swayi nyidimu yinayinkiwu nawa anakufweluka kumashikola nikukañanya nyidimu. Kubula kudihemba kunaleteshi cheñi antu kwikala nanhoshelu yatama, kusheta, ndombu, kudiseña, kudiñija munyikudi, kuteñuka, kuyikasa mutuleya, kuneña, kutambula nyisoñu yafumaña muwuvumbi, kwimita niyuma yikwawu. (Mas. 34:11-14) Antu abulaña kudihemba adiletelaña aweni kukala nawa akojejaña antu amakwawu kwikala mukukala. Makonu, kubula kudihemba kunakuswejelaku. Yaaka yamuma 1940 antu asandujoleli kutalisha hakudihemba, ilaña kusandujola kwakatataka kunakumwekesha nawu antu anakudihemba wanyi. Ilaña antu adizaña Izu daNzambi atela kuhayama wanyi muloña Bayibolu yashimwineñahu dehi chinjikijilu chimu chikamwekana “mumafuku akukuminina” nawu antu akekala “abulaña kudiyuula.”—2 Tim. 3:1-3. w17.09 3 ¶1-2
Hachisatu, November 20
Kuwunda kwaNzambi kwabadika kwiluka kwejima kwakahemba nyichima yenu.—Fwi. 4:7.
Neyi tukweti “kuwunda kwaNzambi,” nyichima niyitoñojoka yetu yikwikala mukuwunda. Tuneluki netu Yehova watwakamenaña nawa nakukeña nindi tushakameña chiwahi. (1 Pet. 5:10) Chitweluka netu watwakamenaña, chikutukwasha kukubula kwakama hela kuneña. Katataka antu amoni lukadi lwasweja lwabulahu dehi kumwekana hamaseki. (Mat. 24:21, 22) Tuneluki wanyi yuma yejima yikatumwekena hamuntu-hamuntu. Hela chochu, bayi twakamaku. Hela chakwila tweluka wanyi yuma yejima yakelayi Yehova, twamwiluka chekalayi Nzambi yetu. Tunamoni chayikwashiliyi antu jindi. Nawa Yehova washikijaña nkeñelu yindi, mpinji yikwawu wayishikijaña munjila yitunabuli kukuhwelela. Mpinji yejima yatwililañayi yuma yitunabuli kukuhwelela kutwilila, twamonaña “kuwunda kwaNzambi kwabadika kwiluka kwejima.” w17.08 12 ¶16-17
Hachiwana, November 21
Diwunjikenuña kushika nimpinji yakwikalahu kwaMwanta.—Yak. 5:7.
Atuprofwetu ashinshika Isaya niHabakuki enhwili ilu lwihu nawu: “Kumwakanyi?” (Isa. 6:11; Hab. 1:2) NiMwanta wetu Yesu Kristu wehwili ilu lwihu. Walwihwili hampinji yenjili nakumutobweshawu kudi antu abula chikuhwelelu. (Mat. 17:17) Chidi hohu chiwahi ninetu kwihula ilu lwihu mpinji yikwawu neyi tudi mukukala. Hadaha anakutwila chatama. Indi kwiji tunakukabakana muloña wawushinakaji niyikatu hela kukala kutunakumona ‘mumpinji jakala.’ (2 Tim. 3:1) Hadaha tunakuneña nayilwilu yatama yawantu. Kudi yuma yayivulu yaleteshaña kwihula ilu lwihu. Hela chochu, twakundejewaña kwiluka netu ambuña aYehova ashinshika akunyima ehwili lwihu lwolumu. Ilaña ayizuwilili wanyi chehwiliwu. Hanu dinu yumanyi yikutukwasha neyi tumona kukala kwamuchidiwu? Kambanji Yakoba, wakwili namazu adi munsona yefuku dalelu. w17.08 3-4 ¶1-3
Hachitanu, November 22
Kwatenu wubwambu namaheta abula kuloña amukanu kaayi.—Luka 16:9.
Yesu wayikolesheli atumbanji twindi ‘kukwata amabwambu’ amwiwulu. Njila mutunateli kumwekeshela kashinshi namaheta etu, hikuhana yawaana yakukwasha mudimu wakushimwina wamukaayi kejima washimwineñahu dehi Yesu. (Mat. 24:14) Kansi wamumbanda wakuIndia wahembeli kachikasha kanyanya kakuhembelamu mali, dichi wadiña nakushamu tumawayawaya hampinji-hampinji nawa walandishili tukadoli kulonda yawani mali akwinkamu. Chenzeli kachikasha, wahanini awa mali kulonda ayizatishi kumudimu wakushimwina. Manakwetu wumu muIndia wadimaña macoconut, watwalaña macoconut kukasanji kakubalumwinahu nyikanda kakuMalayalam. Watoñojokaña nindi chineli hakasanji akeñaña kulanda macoconut, neyi yayitwalila chikuyikwasha kubadika kuhana hohu yawaana yamali. Wazatishili maana chikupu. Amanakwetu kuGreece niwena ahanaña manji amuolivi, chizi, niyakuda yikwawu kuchisaka chaBeteli. w17.07 8 ¶7-8
Hamposu, November 23
Twimbilenu kamina kakuZiyona.—Mas. 137:3.
Fwikijenu chatiyiliwu aIsarela hadiñawu muwunkoli muBabiloni. Akeñekeleña kuyikundeja nikuyikolesha. Hela chochu, neyi chochaprofweteliwu mwizu daNzambi, ayipulwishili kuhitila mudi Kirusi mwanta wakuPeresi. Washindili Babiloni nawa wabidikili nindi: “Yehova . . . nanleji kumutuñila itala muYerusalema . . . Hadenu ahadi antu indi ejima hadanyi? Yehova Nzambi yindi ekali nindi akayuku.” (2 Kushi. 36:23) Awa mazu atela ayikundejeli nankashi aIsarela adiña muBabiloni. Yehova hakuminini dakukundeja muza wawaIsarela wejima hohuku, ilaña wayikundejeli hamuntu-hamuntu. Dichi chatukundejañayi nimakonu. Nzambi “wakuswishaña abaluka nyichima; wakasaña hayilonda yawu.” (Mas. 147:3) Mwamweni, Yehova wakamenaña ejima akweti kukala, kumujimba nimuyitoñojoka. Wafwilaña chikupu kutukundeja nikutuwundisha muyitoñojoka. (Mas. 34:18; Isa. 57:15) Watwinkaña maana niñovu yakutukwasha kuumika kukala kwejima kutunateli kumona.—Yak. 1:5. w17.07 18 ¶4-5
Hamulungu, November 24
Kudi maheta enu, dikukwikala ninyichima yenu nawa.—Luka 12:34
Yehova diyi Muntu waheta nankashi kwiwulu nihamaseki. (1 Kushi. 29:11, 12) Chineli hiTata yetu wukweti chisambu, wahana maheta indi ejima akuspiritu kudi antu eluka kulema kwawu. Twazañalalaña nankashi muloña Yehova watwinka maheta akuspiritu adi neyi (1) Wanta waNzambi, (2) mudimu wakushimwina, (3) nichalala chekala Mwizu dindi! Neyi kubabala nehi, tukumona wanyi kulema kwanawa maheta, nawa tunateli kuyijimbesha. Hakwila nawu tutwalekihu kwikala nawu, twatela kuyizatisha chiwahi nikutwalekahu kuyikeña. Kuhosha hohu chalala, wejima wetu kudi yuma yitunahimpi muchihandilu kulonda twikali antu amuWanta waNzambi. (Rom. 12:2) Hela chochu, tuchidi kuhimpa. Twatela kubabala nayuma yafwilaña mujimba, yidi neyi kufwila maheta nikufwila kwila wuvumbi.—Yish. 4:23; Mat. 5:27-29. w17.06 9 ¶1; 10 ¶7
Hachimu, November 25
Eyi yeyi weluka?—Yoba 38:21.
Hosi hitwatañaña nawu Nzambi wamulejeli Yoba muloña wakabakeneniyi. Yehova hakeñeleña kumulumbulwila Yoba muloña waweni wakabakeneneñayi, neyi kwiji Nzambi nakukeña kudiyiñishaku. Ilaña, Yehova wakeñeleña kumukwasha Yoba kulonda yeluki nindi wakehelamu kudi Nzambi. Nawa wamukwashili Yoba kulonda yeluki cheñi nindi kwadiña yuma yamaneni yateleleliyi kwakama. (Yoba 38:18-20) Chumichi chamukwashili Yoba kumona yuma munjila yatelela. Komana Yehova wahosheli chatama chamuzuwililiyi Yoba chakubula kuhita mumbadi hanyima yakumona makabi asweja? Nzambi wahosheli chatama wanyi nawa Yoba dichatoñojokeliyi wanyi. Hela chakwila waluwañesheli, Yoba watachikili kudanakena. Wahosheli nindi: “Nabalumuki dehi mumuchima mulunkuñu namawuti.” Dichakeñeleñayi Yehova ilaña wamufumbili munjila yayiwahi. (Yoba 42:1-6) Hanyima yakwila Yoba neteji dehi mwamufumbiliwu kudi Nzambi, Yehova walejeli antu amakwawu kashinshi kamwekesheliyi Yoba mumpinji yakala.—Yoba 42:7, 8. w17.06 24-25 ¶11-12
Hachiyedi, November 26
Mariya, yena natondihu chuma chachiwahi nawa kwosi wakamutambulachuku.—Luka 10:42.
Hakwila nawu twiluki neyi chakwila twakeñesha nyidimu yakumujimba hela yakuspiritu, twatela kudihula netu: ‘Komana natiyaña kuwaha mudimu wunazataña kubadika nyidimu yakuspiritu?’ Kutoñojokahu chikupu chitwamonaña iyi yuma chikutukwasha kwiluka yuma yitwakeñesha. Twatela kwimbujola chakutalilahu chaYesu hakuzata nyidimu yakumujimba niyakuspiritu. Mpinji yimu, Yesu wayili kwitala daMariya nimuhelindi Mata. Mata washili maana hakuloñesha yakuda, ilaña Mariya washakamini kunyendu yaYesu nakutiyilila. Chelili Mata yahoshi nindi Mariya nakumukwasha wanyi, Yesu wamulejeli Mata mazu adi munsona yefuku dalelu. (Luka 10:38-42) Yesu wadiña nakumudizisha Mata yuma yalema. Hakwila nawu tubuleña kukeñesha nyidimu yakumujimba nikutwalekahu kumukeña Kristu, twatela kutwalekahu kutonda “chuma chachiwahi,” dikwila nawu kutwamijaku yuma yakuspiritu. w17.05 24 ¶9-10
Hachisatu, November 27
Tiya mwakufumbañayi tata yeyi.—Yish. 1:8.
Yehova wenka anvwali mudimu wakukulisha anyana muchalala, bayi ankaka jawu hela muntu wacheñiku. (Yish. 31:10, 27, 28) Hela chochu, anvwali abula kwiluka idimi dahoshañawu munodu iluña akeñekaña wukwashu kulonda adizisheña anyanawu yuma yikuyishika hamuchima. Iyi ntanjikilu bayi neyi yatalisha mukwila nawu anvwali akuyitambula mudimu wawu wakukulisha anyanaku, ilaña hinjila yimu yakuyifumbilamu “nikuyikonkomwena kwesekeja nachakeñañayi Yehova.” (Efwes. 6:4) Chakutalilahu, anvwali anateli kwihula aeluda muchipompelu chakulombola kudifukula kwachisaka nikuyikwasha kulonda anyanawu ekali namabwambu amawahi. Anvwali anateli cheñi kutambika yisaka yikwawu kulonda adibombi nawu hakudifukula kwachisaka. Cheñi, atwansi amavulu akulilañaku kuspiritu, chakutalilahu, neyi adi nawakwawu atwansi mumudimu wakushimwina nikuhema nawu.—Yish. 27:17. w17.05 11-12 ¶17-18
Hachiwana, November 28
Wutemukili kuEjipitu.—Mat. 2:13.
Chelili kañelu kaYehova yamusoñamishi Yosefu nindi Yesu anakukeña kumujaha kudi Mwanta Herodi, Yesu hadiñayi mwana wanyanya amutemwishilili kudi anvwali jindi kuEjipitu. Ekalili matunduka kwenakuna sampu nimpinji yafwiliyi Herodi. (Mat. 2:14, 19-21) Chimwahitili yaaka yayivulu, atumbanji twaYesu akusambila “apalañeneni mumaluña amuYudeya nimuSamariya” muloña wakuyikabisha. (Yil. 8:1) Yesu wahosheleñahu dehi nindi atumbanji twindi amavulu akatemuka hamatalawu. Wahosheli nindi: “Neyi ayikabisha mumusumba wumu, temukilenu muwukwawu.” (Mat. 10:23) Hakachi kanawa matunduka hadi niaYinsahu jaYehova. Amavulu ajimbesha antaña niyuma yawu yayivulu. Amakwawu anateli kwikala muwubanji neyi anakutemuka hela anakushakama muchilombu, asheteleña, ahemeneña yisela yalwisu, adiña amakombi nawa elileña yuma yatama. Hela chochu aYinsahu adiña muchilombu hiyelileña iyi yuma yatamaku, atoñojokeleña chendeliwu aIsarela muchinkalampata, niwena elukili nawu akutwalekahu wanyi kushakama muchina chilombu.—2 Kor. 4:18. w17.05 3-4 ¶2-5
Hachitanu, November 29
Akeña nshimbi jeyi amonaña kumwena zo-o nankashi; hiyakweti hakudimbukilaku.—Mas. 119:165.
Anateli kutwila chatama muloña tunakushakama mukanu kaayi katama. Mpinji yikwawu, enu hela ibwambu denu anateli kuyila chatama muchipompelu. Bayi mutuntukaku. Etu ambuña aNzambi, twalombaña nakumushindamena yena. Cheñi, twelukaña netu hituneluki wunsahu wejimaku. Twelukaña netu kubula kuwanina kwatuleteshaña kutoñojoka mwaheña. Twatela kuleka nhoshelu yatama, muloña yaleteshaña yuma kutaminaku. Chikuma chakukumishaku, chatela tufwileña kumanisha kukala etu aweni, tufwilenu kwikala ashinshika nakuhembelela mpinji yakamanishayi Yehova oku kukala. Neyi tumanishaña kukala muniyi njila chikutukwasha kwikala nawubwambu wawuwahi naYehova nawa wukutukiswila. Tunakuhweleli netu Yehova, “Mukwakusompesha iseki dejima,” wukwilaña mwaloña mpinji yejima, muloña “mwatwalañayi mwejima mwawuñaji hohu.”—Kutach. 18:25; Kuhit. 32:4. w17.04 22 ¶17
Hamposu, November 30
Watama aleki mwelañayi . . . Afunti kudi Yehova yena wakamutiyila wushona.—Isa. 55:7.
Indi antu anakukaana kuhimpa yilwilu yawu, anakutwalekahu kwila yuma yanshakaminu yamakonu kushika nihakatachika lukadi lwasweja? Yehova wahosha nindi wakajilumuna antu ejima atama hamaseki. (Mas. 37:10) Antu atama anateli kutoñojoka nawu akayijilumuna wanyi. Amavulu aswekaña yuma yelañawu nawa kwosi wunakuyibabesha mukanu kaayi nawa hiyanakumona yuma yatama yinakufuma muyuma yelañawuku. (Yoba 21:7, 9) Ilaña, Bayibolu yashimunaña nawu: “Mesu [aNzambi] atalaña mwendelaña muntu, wamonaña mwayañayi mwejima. Hikudi mwidima, hela wulelu wakufwa, kwakubatama akwakukoña yakuluwaku.” (Yoba 34:21, 22) Kwosi muntu wunateli kuswama kudi Yehova Nzambi. Kwosi muntu wunateli kumuluwañesha; nawa kwosi mwidima hela wulelu wunateli kumukañesha Nzambi kumona yuma yinakumwekana. Hanyima yaAmagedoni, twakatalatalaña hadiña antu atama, ilaña twakayimona wanyi. Akekala ayijilumuna dehi haya nyaaka!—Mas. 37:12-15. w17.04 10 ¶5