Munafumi Nsañu Yakuzatisha muChihandilu niMudimu Wanetu AkwaKristu Mukanda waKupompa
JULY 6-12
YUMA YALEMA YAMWIZU DANZAMBI | KWIDIKA 6-7
“Ichi Dinu Wukumona Chinukumwila Fwaro”
(Kwidika 6:1) Yehova wamwilili Mosi nindi, Ichi dinu wukumona chinukumwila Fwaro; wakayumbaku nachikasa chañovu hohu, wakayitemuna chakuyitemuna mwituña dindi nachikasa chañovu hohu.
(Kwidika 6:6, 7) Dichi wukuhosha nawanyana kaIsarela, neyi, Yehova nindi, Ami yami Yehova, kuyiteli yawaEjipitu nakayifumishaku, nakayamwina kuwuduñu wawu, nakayikuula nachikasa chakwolola, nakusompesha kwakweni kweneni hohu; 7 nakayitambula mwakekala antu ami, ninami nakekala Nzambi yenu; mwakeluka nenu, ami yami Yehova Nzambi yenu wayifumishili mukusenda yiteli yawaEjipitu.
it-2 436 ¶3
Mosi
Amayala awaIsarela niwena ahimpili chikupu. Hatachi etejeli kuyilombola kudi Mosi, ilaña hanyima yakuyizatisha munjila yatama muloña walushimbi lwahaniniyi Fwaro, amutobeleli Mosi chakwila watiyili kutama nawa wafuntili cheñi kudi Yehova. (Kwi 4:29-31; 5:19-23) Hayina mpinji Chinaweji wamukolesheli kuhitila mukumwekesha nindi Wukushikija yuma yatalilileña Abarahama, Isaka niYakoba, yidi neyi, kumwekesha mwatalisha ijina dindi daYehova kuhitila mukupulwisha muza waIsarela nakuwilisha kwikala muza weneni mwituña dayikaniniyi. (Kwi 6:1-8) Hela chochu amayala awaIsarela amwovwahilili Mosi wanyi. Ilaña, hanyima yachipupu chamu 9, adiña kukabadi kindi, azatilili hamu, kulonda hanyima yachipupu chamu 10, yakayipompeshi nakuyilombola chiwahi, “nakwenda munyisululu.”—Kwi 13:18.
(Kwidika 7:4, 5) Fwaro kwindi hakayitijaku, ninami nakakwata chikasa chami hetuña daEjipitu, nakedishamu yendu yawantu ami, anyana kaIsarela, nakayiidisha mwituña daEjipitu nakusompesha kwakweni kwabadika. 5 chinakolola chikasa chami hetuña daEjipitu nakwidishamu anyana kaIsarela mukachi kawu, aEjipitu akeluka nawu ami yami Yehova.
it-2 436 ¶1-2
Mosi
Anemani kumesu aFwaro wamuEjipitu. Mosi naAroni adi ‘munjita nawanzambi.’ Kuhitila mukuzatisha atutepa, nianyanta hadaha ateneneñawu nawu Yanesa naYamberesa (2 Ti 3:8), Fwaro walombeli ñovu yawanzambi ejima awaEjipitu kulonda azuñi nañovu jaYehova. Chihayamisha chatachi chakoñeliyi Aroni hamesu aFwaro chamulejeliwu kudi Mosi chamwekesheli nawu Yehova wabadika anzambi awaEjipitu ejima, hela chakwila muchima waFwaro waswejeleliku kuchinchika. (Kwi 7:8-13) Kufumahu, chelili kuholoki chipupu chamuchisatu, niatutepa etejeli nawu, “Iwu himunu waNzambi.” Nawa ayileteleli chipupu chamahuti chakwila wejima wawu akañenyi kuya nakwimana kumesu aFwaro kulonda amutadikishi Mosi hampinji yadiñaku ichi chipupu.—Kwi 8:16-19; 9:10-12.
Yipupu yinakwovwahisha nikuchinchikisha nyichima. Mosi naAroni diwu ashimwini yipupu yejima 10 yamwekeni. Yipupu yejima yamwekeneña kwesekeja nachashimwineñawu, chamwekesheleña nawu Mosi wamwimeneneñaku Yehova. MuEjipitu yejima antu atiyili ijina daYehova nawa dichuma chiyadiña nakuhoshahu, chaletesheli amakwawu kwovwaha nyichima nawa amakwawu kuchinchika—nyichima yawaIsarela niaEjipitu amakwawu yovwahili; ilaña waFwaro, akwakumuleja maana niantu jindi ejima yachinchikili. (Kwi 9:16; 11:10; 12:29-39) Chatela akuhweleli nawu anayineñeshi anzambi jawu, aEjipitu elukili nawu Yehova diyi wayisompesheleña anzambi jawu. Kushika nimpinji yamanini chipupu chamu 9, Mosi niyena “waswejeli kulema mwituña daEjipitu, nikumesu awambuñaFwaro, nikumesu awantu.”—Kwi 11:3.
Kukeña Yuma Yalema yakuSpiritu
(Kwidika 6:3) Chinadimwekesheli nikudi Abarahama, nikudi Isaka, nikudi Yakoba, nadimwekesheli nejina dami daNzambi Chinaweji, ilaña hinadimwekesheli nejina dami daYehovaku.
it-1 78 ¶3-4
Chinaweji
Yehova wazatishili iyi nkumbu, “Nzambi Chinaweji “ (ʼEl Shad·daiʹ) hampinji yamukanineñayi Abarahama chikaninu kutalisha hakuvwalika kwaIsaka, chikaninu chakeñekeleña Abarahama kwikala nachikuhwelelu chakola muñovu jaNzambi hakwila chikashikijewi. Cheñi chimwahitili mpinji iyi nkumbu ayizatishili hampinji yashimwiniwu nawu Nzambi diyi wakayikiswila aIsaka naYakoba neyi answana achitiyañenu chaAbarahama.—Kwi 17:1; 28:3; 35:11; 48:3.
Ichi dichaletesheli chimwahitili mpinji, Yehova yahoshi naMosi nindi: “Chinadimwekesheli nikudi Abarahama, nikudi Isaka, nikudi Yakoba, nadimwekesheli nejina dami daNzambi Chinaweji [beʼElʹ Shad·daiʹ], ilaña hinadimwekesheli nejina dami daYehovaku.” (Kwi 6:3) Bayi neyi chinatalishi mukwila nawu awa ankakulula adilukili wanyi idi ijina daYehovaku, muloña wena adizatishileña nankashi kushilahu tuhu niantu adiñaku henohu wena kanda. (Kut 4:1, 26; 14:22; 27:27; 28:16) Nawa, mumukanda waKutachika, washimuna chihandilu chawankakulula, izu dakwila nawu “Chinaweji” dekalamu hohu mapampa 6, ilaña ijina dindi dadeni daYehova dekalamu mapampa 172 munsona jatachi jachiHeberu. Hela chakwila awa ankakulula amweni ñovu yaNzambi muchihandilu chawu niyuma yamutelela kwikala nankumbu yakwila nawu “Chinaweji,” hiyadiña nakukooleka kwakwiluka mwatalisha ijina daYehova dadeni nichadizatishañayiku.
(Kwidika 7:1) Yehova wamwilili Mosi, nindi, Tala, nakubalumuni wikali nzambi kudi Fwaro, nimana kweyi Aroni wakekala kaprofwetu keyi.
it-2 435 ¶5
Mosi
Nsonyi hiyamukañesheli Mosi kwikala washikilamuku. Mosi wamwekesheli nindi wadiña nansonyi, wakaanineña nindi heluka kuhosha chiwahiku. Aha Mosi nahimpi chikupu, nambukiku chikupu nachadiñayi yaaka 40 yinahitihu hadihaniniyi kuyamwina aIsarela. Watwalekelihu kuditadikisha naYehova, nkumininaku wamulejeli Yehova nindi wukutwesha wanyi. Hela chakwila chamuletesheli Nzambi kuzuwa, Nzambi wamushiyili Mosi wanyi ilaña wamwinkeli manakwindi Aroni kulonda yamuhosheleñaku. Chineli Mosi wahosheleña naNzambi, yena wadiña neyi “nzambi” kudi Aroni, muloña Aroni wamuhosheleleñaku. Hampinji yahosheleñayi nawaIsarela niFwaro, chinamwekani neyi Nzambi wamwinkeli Mosi nshimbi nichakwila, nawa Mosi niyena wamulejeleñaju Aroni, kulonda Aroni yamuleji Fwaro (nswana yaFwaro watemukiliyi Mosi yaaka 40 yahitilihu) munamulejiwu. (Kwi 2:23; 4:10-17) Nkumininaku, Yehova wamuteneni Aroni nindi “kaprofwetu” kaMosi” chinatalishi mukwila nawu, chineli Mosi wadiña kaprofwetu kaNzambi, nawa Nzambi diyi wamulombweleña, Aroni niyena atela amulomboleña kudi Mosi. Cheñi, Nzambi wamulejeli Mosi nindi wukumwilisha kwikala “nzambi kudi Fwaro,” dikwila nawu, akumwinka ñovu niwuswa wabadika waFwaro, kulonda yabuleña kumutiya woma mwanta waEjipitu.—Kwi 7:1, 2.
Kutaña Bayibolu
(Kwidika 6:1-15) Yehova wamwilili Mosi nindi, Ichi dinu wukumona chinukumwila Fwaro; wakayumbaku nachikasa chañovu hohu, wakayitemuna chakuyitemuna mwituña dindi nachikasa chañovu hohu. 2 Nzambi wahosheli naMosi, wamwilili nindi, Ami yami YEHOVA. 3 Chinadimwekesheli nikudi Abarahama, nikudi Isaka, nikudi Yakoba, nadimwekesheli nejina dami daNzambi Chinaweji, ilaña hinadimwekesheli nejina dami daYehovaku. 4 Natiyañani nawu chitiyañenu chami, nami nakayinka ituña daKenani, dodituña dazonkamenuwu, mwomu mwashakaminuwu chawenyi. 5 Natiyi nichakwabawu anyana kaIsarela anakakejuwu aEjipitu muwuduñu. Ami naanuki chitiyañenu chami. 6 Dichi wukuhosha nawanyana kaIsarela, neyi, Yehova nindi, Ami yami Yehova, kuyiteli yawaEjipitu nakayifumishaku, nakayamwina kuwuduñu wawu, nakayikuula nachikasa chakwolola, nakusompesha kwakweni kweneni hohu; 7 nakayitambula mwakekala antu ami, ninami nakekala Nzambi yenu; mwakeluka nenu, ami yami Yehova Nzambi yenu wayifumishili mukusenda yiteli yawaEjipitu. 8 Nakayitwala mwituña dinasanyikilili Abarahama, naIsaka, naYakoba nami nakayinkadu, nakayinkadu denu, dakekala wuswana wenu; ami yami Yehova. 9 Mosi wayilejeli anyana kaIsarela mwenomu, ilaña wena kwawu kumutiyilila Mosi nehi, muloña munyichima yawu hijinakumi dehi, nawuduñu wawu wawukatu. 10 Yehova wamwilili Mosi, nindi, 11 Iñilaku wuhoshi namwanta waEjipitu Fwaro, neyi, Yileki anyana kaIsarela akafumi mwituña deyi. 12 Mosi wahosheli kumesu aYehova, nindi, Yowe! Anyana kaIsarela wowu akubula kuntiyilila, indi Fwaro wakantiya mwakanyi, ami nikweti kanwa kawudima! 13 Yehova wahosheli naMosi naAroni, wayinkeli mudimu wakuhosha nawanyana kaIsarela, niwakuhosha namwanta waEjipitu, Fwaro, wakuyifumisha anyana kaIsarela mwituña daEjipitu. 14 Tiyenu atulamba akumavumu awu; anyana kaRubeni amayala, wedi waIsarela, iwu Hanoki, iwu Palu, iwu Hezeroni, iwu Karami, diyi yisaka yaRubeni. 15 Anyana kaSimeyona amayala, iwu Yemuweli, iwu Yamini, iwu Ohadi, iwu Yakini, iwu Zohari, iwu Shawulu mwana kamumbanda wamuKenani, diyi yisaka yaSimeyona.
JULY 13-19
YUMA YALEMA YAMWIZU DANZAMBI | KWIDIKA 8-9
“Fwaro Welukili Wanyi Nindi Nakukwasha Kushikija Nkeñelu yaNzambi”
(Kwidika 8:15) Chamweniyi Fwaro kunawundi dehi, wadikañili mumuchima windi, hayiitijiluku, mwomwahosheliyi Yehova.
it-2 1040-1041
Kuchinchika
Yehova Nzambi nadiwunjiki nakwiteja antu ninyuza kutwalekahu kuhanda hela chakwila atelela kufwa. (Kut 15:16; 2Pe 3:9) Ilaña amakwawu anahimpi kuhitila mukubalumuka kulonda ayitiyili luwi (Yos 2:8-14; 6:22, 23; 9:3-15), amakwawu anaswejeliku nikuchinchika nakudikaña naYehova, niantu jindi. (Kuh 2:30-33; Yos 11:19, 20) Chineli Yehova hakañeshaña muntu kwikala wachinchikaku, amushimuna nawu welishaña antu ‘kwikala achinchika mumuchima.’ Neyi yatenda antu achinchika nyichima, chamwekeshaña ñovu yindi yabadika nawa chaleteshaña ijina dindi kutiyakana.—Esekejenu Kwi 4:21; Ywn 12:40; Rom 9:14-18.
(Kwidika 8:18, 19) Atutepa elili chochimu nawaña wawu, nawu aleti nkusa, hiyatwesheluku. Kwadiñi nkusa nihadi antu, nihadi anyama. 19 Atutepa amwilili Fwaro, nawu, Iwu himunu waNzambi. Muchima waFwaro wachinchikili, hayiitijiluku, mwomwahosheliyi Yehova.
(Kwidika 9:15-17) Nukwolola kwami chikasa chami dinu kulonda nikubabeshi nineyi niantu eyi ejima nanyisoñu; akakufumisha hanu hamaseki. 16 Chalala dichi chinakulemesheli kulonda nikumwekesheli ñovu yami, kulonda ijina dami dakatiyakani mwejima mwahita maseki. 17 Nihanu wudikañaña tuhu nawantu ami chakadi kuyumbaku, tahindi?
it-2 1181 ¶3-5
Kutama
Kubombelahu, Yehova Nzambi wetejaña kukala kutwamonaña kutwalekahu kulonda antu aletaña kuna kukala eli nkeñelu yindi aweni chakadi nikwiluka. Hela amudimbululaña Nzambi, nateli kuyikañesha kwila yuma yimu kulonda yakiñi ambuñindi ashinshika, nawa nateli kuletesha yuma yinakukoñawu kumwekesha kuloña kwindi. (Rom 3:3-5, 23-26; 8:35-39; Ms 76:10) Iyi nsañu ayimwekesha haYishimu 16:4: “Yuma yejima yaleñeliyi Yehova yikweti mwayileñeleliyi; mwalala hela muntu watama wamuleñeleli ifuku datama.”
Chakutalilahu, Yehova wamulejeli Fwaro kuhitila mudi Mosi naAroni nindi wukuyifumisha aIsarela muwuduñu. Nzambi hamwilishili iwu mwanta wawaEjipitu kwikala watamaku, wamwitejeli kutwalekahu kuhanda nawa welilihu yuma yaletesheli Fwaro yadimwekeshi yomweni nindi watama nawa watelela kufwa. Nkeñelu yaYehova yakwila mwenimu ayishimuna haKwidika 9:16: “Chalala dichi chinakulemesheli kulonda nikumwekesheli ñovu yami, kulonda ijina dami dakatiyakani mwejima mwahita maseki.”
Yipupu 10 yamwekeni muEjipitu, kushilahu nichakukumishaku chakujilumuka kwaFwaro niamashidika indi haKaluñalwiji Kachinana, chamwekesheli ñovu yaYehova. (Kwi 7:14–12:30; Ms 78:43-51; 136:15) Hadi yaaka yayivulu yalondelelihu nyuza yatwalekelihu kuhosha haniyi nsañu, dichi ijina daNzambi datiyakeni mwahita iseki dejima. (Yos 2:10, 11; 1 Sa 4:8) Neyi Yehova washikeneni kumujaha Fwaro yoyina mpinji, chiña chadi kupela wanyi kumwekesha ñovu yakulema kwindi nikupulwisha antu Jindi.
Kukeña Yuma Yalema yakuSpiritu
(Kwidika 8:21) Neyi kwonti kweyi kuyileka antu ami, ami nakatemesha malembu awanjinji hadeyi, nihadi ambuñeyi, nihadi antu eyi nimumataleyi; mumatala awaEjipitu mwakenzala to-o malembu awanjinji, nihamaseki hakeliya bwi diwu hohu.
it-1 878
Malembu awanjinji
Hekala kujinooka hakabubu kateneneniwu muNsona jatachi jachiHeberu kutalisha hadi chipupu chamuchiwana chayiholokeleli aEjipitu, chabulili kushikena hadi aIsarela adiña muGosheni. (Kwi 8:21, 22, 24, 29, 31; Ms 78:45; 105:31) Izu daʽA·rovʹ adibalumuna munjila yashiyashana “malembu awanjinji” (JB, NW, Ro), “yivutula” (Yg), “njinji” (AS, KJ, RS), “nkusa” (AT), “nitunzeñu” (LXX).
Izu daChizungu dabalumunawu nawu “Njinji” datalisha kunyichidi yawanjinji amaneni ashiyashana. Anjinji awambanda asumaña hamakowa awanyama niantu nawa anwaña mashi. Neyi jichidi kanda jikuli nakwikala njinji jahandilaña hanyijimba yawanyama niantu; jasumaña antu jawanikaña nankashi mumaluña ekala kutata. Dikwila nawu chipupu chamalembu awanjinji chayikabishili nankashi aEjipitu niyimuna yawu, mpinji yikwawu mwafumineña nikufwa.
(Kwidika 8:25-27) Fwaro watambikili Mosi naAroni, wayilili nindi, Yenu mumuketwili Nzambi yenu yimuna munu mwituña. 26 Mosi welili nindi, Hichikuwaha kwila chochinaku, muloña chitwakamuketwila Yehova Nzambi yetu yimuna aEjipitu akatumona tunashimi chikupu. Etu twakaketuli yimuna twakashimi kumesu awaEjipitu tahindi? Hiyakatwasa malolaku? 27 Twakaya mwisaña kwakulehi kwakwenda mafuku asatu, twakamuketwila Yehova Nzambi yetu yimuna, mwomwakatulejayi.
w04 3/15 25 ¶9
Yikuma Yamaneni Kufuma Mumukanda waKwidika
8:26, 27—Muloñadi Mosi chahosheleliyi nindi yimuna yawaIsarela yakuketula yikwikala ‘yakushimana kumesu awaEjipitu? AEjipitu adiña alemesha anyama amavulu ashiyashana. Chateneneniyi ayimuna akuketula Mosi wakeñeleña aIsarela ayiteji kuya kwakulehi nakumuketwilaku Yehova yimuna.
Kutaña Bayibolu
(Kwidika 8:1-19) Yehova wamwilili Mosi, nindi, Yaku mudi Fwaro wumwili neyi, tiya chanahoshiyi Yehova, nindi, Yileki antu amu ayi, akankalakeli. 2 Neyi kwonti kweyi kuyileka, nukubabesha ituña deyi dejima nayuula. 3 Mukaloña mukusweja nankashi kuvula yuula, yikukandukamu yikwiñila mwitala deyi, nimwitala deyi damukachi dakukama lwe-e, nihakadidi keyi, yikwiñila nimumatala awambuñeyi, yikuya nihadi antu eyi, nimumajiku eyi, nimumanuñu eyi. 4 Yuula yikuya nihadeyi, nihadi antu eyi, nihadi ambuñeyi ejima. 5 Yehova wamwilili Mosi, nindi, Mwili Aroni neyi, Ololaku chikasa cheyi nambwechi yeyi hatuloña twamaneni, nihatuloña twanyanya, nihamajiya, wukandwishumu yuula yiyi mwituña daEjipitu. 6 Aroni wolweli chikasa chindi hameji amuEjipitu, yuula yakandukilumu, yajikili ituña daEjipitu wi-i. 7 Atutepa niwena elili chochimu nawaña wawu, akandwishilumu yuula, yayili mwituña daEjipitu. 8 Fwaro watambikili Mosi naAroni, wayilili nindi, mulembelelenu Yehova anfumishili yuula ayifumishi nikudi antu ami, ami nukuyileka antu akuya akamuketwili Yehova yimuna. 9 Mosi wamwilili Fwaro, nindi, Disambi tuhu kweyi; ifukwinyi nukukulembelelaku eyi, nukuyilembelelaku niambuñeyi niantu eyi kulonda yuula yikisiki yifumi nihadi eyi nimumataleyi yishali kwamukaloña hohu? 10 Yena nindi, Kumadiki. Mukwawu nindi, Chakamwekana mwomuwunahoshi, kulonda wakeluki neyi hikwekala wakweseka naYehova Nzambi yetuku. 11 Yuula yakafuma nihadeyi, nimumataleyi, nihadi ambuñeyi, nihadi antu eyi; yakashala kwamukaloña hohu. 12 Mosi naAroni edikili mwadiñiyi Fwaro. Mosi watambikili kudi Yehova hansañu yayuula yamuleteleliyi Fwaro. 13 Yehova welili mwomwahosheliyi Mosi; yuula yafwili zo-o nimumatala, nimuyipañu, nimumaha 14 Ayikuñwili hamu nyilumba nyilumba, ituña dinunka nikununka fwe-te-te. 15 Chamweniyi Fwaro kunawundi dehi, wadikañili mumuchima windi, hayiitijiluku, mwomwahosheliyi Yehova. 16 Yehova wamwilili Mosi, nindi, Mwili Aroni neyi, Ololaku mbwechi yeyi weti halunkuñu lwahamaseki, lubalumuki nkusa mwejima mwahita ituña daEjipitu. 17 Dichi cheliluwu. Aroni wolweli chikasa chindi nambwechi yindi, weteli halunkuñu lwahamaseki hikukwila nkasu nihadi antu, hihadi anyama; lunkuñu lwejima lwahamaseki lwabalumukili nkusa hohu mwejima mwahita ituña daEjipitu. 18 Atutepa elili chochimu nawaña wawu, nawu aleti nkusa, hiyatwesheluku. Kwadiñi nkusa nihadi antu, nihadi anyama. 19 Atutepa amwilili Fwaro, nawu, Iwu himunu waNzambi. Muchima waFwaro wachinchikili, hayiitijiluku, mwomwahosheliyi Yehova.
JULY 20-26
YUMA YALEMA YAMWIZU DANZAMBI | KWIDIKA 10-11
“Mosi naAroni Amwekesheli Kuhamuka Kwakweni”
(Kwidika 10:3-6) Mosi naAroni eñilili mwadiñiyi Fwaro, amwilili nawu, Tiya chanahoshiyi Yehova, Nzambi yawaHeberu, nindi, Saña wadikañila chakubula kudizoza kumesu ami, tahindi? Yileki antu ami, ayi akankalakeli. 4 Neyi kwonti kweyi kuyileka antu ami, wakamona kumadiki nakaleta tubola mumpata yeyi, 5 twakajika hamaseki wi-i, antu akakañanya kumona hamaseki; twakadya yuma yasheluhu yapulukili, yasheluhu kudenu nanvula yamalola, twakadya nyitondu yenu yidi nakusoñela mumaha yejima; 6 nimataleyi akenzala to-o, nimatala awambuñeyi ejima, nimatala awaEjipitu ejima; hela atata jeyi, hela ankaka jeyi kanda dehi achimonañahu dehuku, saña ekalilawu hanu hamaseki nilelu kanda. Wabalumukili kwindi, washiyili Fwaro mwitala, wadiyilili kwindi.
w09 7/15 20 ¶6
Mwimbujolenu Yesu Kuhitila Mukushimwina Chakadi Woma
Toñojokenu cheñi hawulobu wamwekesheliyi Mosi hampinji yahosheleñayi naFwaro, nyuuli wamweneñawu antu nawu hinzambi nahindi, mwana kanzambi wetañwa wejina daRa, bayi neyi mukwakuyihoshelaku hohu anzambuku. Chidi neyi wadiñi nakudifukula kuchifwikija chindi yomweni, neyi chelileñawu aFwaro amakwawu. Fwaro wadiñi wakalisha; wayulileña nanshimbi hohu. Wadiñi mukwañovu, wadivuna, nawa woma muchima, wadiñi nachaaku chakubula kumuleja kudi akwawu. Mosi kabiña wamwovu, wayileña kudi muntu wamuchidiwu chakadi kumutambika nawa chakubula kumutambwila chiwahi. Indi Mosi washimwineña nsañwinyi yakamwekana kumbidi? Washimwineña hansañu yayipupu yafwana. Nawa wamulejeli mwanta kwiladi? Wamulombeleña Fwaro nindi yombuku yihita yayivulu yawanduñu jindi kufuma mwituña. Komana Mosi wateleli kuhosha chakadi woma? Eñañi!—Kuchinda 12:3; Aheberu 11:27.
(Kwidika 10:24-26) Fwaro wamutambikili Mosi, wamwilili nindi, Yenu mwakamukalakelenu Yehova; ilaña yimuna yenu nañombi jenu jishali; nianyanenu anyanya mukuya nawu nawa. 25 Mosi welili nindi, chiña wutwinka mumakasetu niyimuna yakuketulaña ninyilambu yakushitaña, kulonda twakamuketwilaña Yehova Nzambi yetu. 26 Yimuna yetu nañombi jetu twakaya nawu; hitwakashiya chikwa nichimuku; muloña twakanonañahu yikwawu twakamukalakelaña nachu Yehova Nzambi yetu oyu yitwakamukalakelaña nachu Yehova tunayiluki wanyi, kuyiluka chiña tunashiki dehi kwenoku kutwakaya.
(Kwidika 10:28) Fwaro wamwilili nindi, Fumaku, kadibabeli, bayi wakanmona cheñi kumesu amuku. Ifuku diwakanmona cheñi kumesu ami wakafwa hohu.
(Kwidika 11:4-8) Mosi welili nindi, Tiyenu chanahoshiyi Yehova, nindi, Kwakwihi nahakachi kawufuku nakaya mukachi kaEjipitu; 5 anyana awedi ejima amwituña daEjipitu akafwa, kufumisha hadi wedi waFwaro washakama hetanda dawanta, kushika nikudi wedi wanduñu yamumbanda watwaña kwiyanda; niawedi ejima awayimuna. 6 Kwakekala ikumbu dadeni dakudila mwejima mwahita ituña daEjipitu, kanda dehi atiyañahu dehi antu ikumbu dakudila didi chochinaku, hela kunyaka yacheñi hiyamba kaditiya cheñuku. 7 Kwinza anyana kaIsarela nikakawa kakayibolahu ntahi, nikamuku nehi, hela kubola muntu hela kubola kanyama; kulonda mwakeluki nenu Yehova naambuli hakachi kawaEjipitu nawaIsarela. 8 Ninawa ambuñeyi wejima wawu akenza kudami, akanfukamina, akañila nawu, Yaña kweyi, niantu ejima wudi nawu. Nkumininaku ninami hinakaya. Hakwidika kwindi mwadiñiyi Fwaro nakuzuwa nankashi.
it-2 436 ¶4
Mosi
Wakeñekeleña kwikala wahamuka nawa wukweti chikuhwelelu hakwila yadimoni naFwaro. Ñovu yayinkeliyi Yehova nispiritu yindi yajila yayikwashili aMosi naAroni kuzatila hamu mudimu wayinkeliwu. Fwikijenu chipañu chaFwaro, mwanta wadiña wasweja ñovu hayina mpinji mukaayi. Munamoni mwanta walema, wadivwimba, nakudifwikija yomweni kwikala nzambi, anamunyeñumuki kudi akwakumuleja maana, akulumpi jamashidika, anhembi, niañamba. Nawa kwadiña niakulumpi jansakililu, atutepa nimwanta wadiña nakumutadikisha Mosi. Awa amayala aswejeli ñovu nankashi mwiluña dawu, adiña kukabadi kaFwaro. Awa amayala ejima awa adiñaku kulonda amukwasheña Fwaro hakuhakwilaku anzambi amuEjipitu. Amosi naAroni enjileña nankashi nakuhosha naFwaro, ilaña muchima windi wakoleleleñaku ifuku nifuku muloña wakeñeleña wanyi kuyumbaku anduñu jindi aHeberu. Nawa hanyima yakushimuna chipupu chamu 8, Mosi naAroni ayitemwini mwadiñiyi Fwaro, nawa hanyima yachipupu chamu 9 ayilejeli kubula kumona cheñi kumesu aFwaro neyi nehi akafwa.—Kwi 10:11, 28.
Kukeña Yuma Yalema yakuSpiritu
(Kwidika 10:1, 2) Yehova wamwilili Mosi, nindi, Iñilaku mudi Fwaro, muloña ami nachinchikishi dehi muchima windi, ninyichima yawambuñindi, kulonda nimwekwshi yinjikijilu yami iyi mukachi kawu, 2 kulonda eyi wakashimunaña mumatu amwaneyi, nimumatu amwizukulu weyi, yuma yinakoñelami muEjipitu, niyinjikijilu yami yinelili mukachi kawu, kulonda mwakeluki nenu ami yami Yehova.
w95 9/1 11 ¶11
A Yinsahu Anayimakeni Anzambi Akutwamba
Hampinji yadiñawu aIsarela muEjipitu, Yehova wamutemesheli Mosi kudi Fwaro nakumuleja nindi: “Iñilaku mudi Fwaro, muloña ami nachinchikishi dehi muchima windi, ninyichima yawambuñindi, kulonda nimwekeshi yinjikijilu yami iyi mukachi kawu, kulonda eyi wakashimunaña mumatu amwaneyi, nimumatu amwizukulu weyi, yuma yinakoñelami muEjipitu, niyinjikijilu yami yinelili mukachi kawu, kulonda mwakeluki nenu ami yami Yehova.” (Kwidika 10:1, 2) A Isarela ovwahila adi kuleja anyanawu ñovu jaYehova jabadika. Anyanawu niwena akalejaku anyanawu, nawa ichi chuma akachilaña mumakiñu ejima. Nawa ñovu yikwetiyi Yehova yakwila yuma akayanukaña. Nimakonu anvwali akweti mudimu weneni wakulejaku anyanawu.—Kuhituluka 6:4-7; Yishimu 22:6.
(Kwidika 11:7) Kwinza anyana kaIsarela nikakawa kakayibolahu ntahi, nikamuku nehi, hela kubola muntu hela kubola kanyama; kulonda mwakeluki nenu Yehova naambuli hakachi kawaEjipitu nawaIsarela.
it-1 783 ¶5
Kwidika
Kuhitila mukumwekesha ñovu jindi, Yehova watumbakesheli ijina dindi nikwamwina aIsarela. Chelili anazambuki dehi nakushika kuchikumu chaKaluñalwiji Kachinana, Mosi wembili kamina hamu nawanyana kaIsarela, nawa muhelindi Miriyami kaprofwetu wamumbanda watambwili ndimba muchikasa chindi, niambanda ejima amulondeleli munyima nandimba nawa adiña nakuhañana. (Kwidika 15:1, 20, 21) A Isarela ambukili chikupu nawayilumbu jawu. Chafuminiwu muEjipitu Nzambi hetejeli aIsarela kuyikatisha kudi muntu hela kanyamaku, kushilahu tuhu nikuyibola kudi kawa hela kuyisumaku. (Kwi 11:7) Hela chakwila mukanda waKwidika hiwashimunahu nawu Fwaro wayili mukaluñalwiji niamashidika indi añovu nawa amujilumwiniku, ilaña Masamu 136:15 yahosha nawu ‘Fwaro nanjita yindi ayumbilili muKaluñalwiji Kachinana’ kudi Yehova.
Kutaña Bayibolu
(Kwidika 10:1-15) Yehova wamwilili Mosi, nindi, Iñilaku mudi Fwaro, muloña ami nachinchikishi dehi muchima windi, ninyichima yawambuñindi, kulonda nimwekeshi yinjikijilu yami iyi mukachi kawu, 2 kulonda eyi wakashimunaña mumatu amwaneyi, nimumatu amwizukulu weyi, yuma yinakoñelami muEjipitu, niyinjikijilu yami yinelili mukachi kawu, kulonda mwakeluki nenu ami yami Yehova. 3 Mosi naAroni eñilili mwadiñiyi Fwaro, amwilili nawu, Tiya chanahoshiyi Yehova, Nzambi yawaHeberu, nindi, Saña wadikañila chakubula kudizoza kumesu ami, tahindi? Yileki antu ami, ayi akankalakeli. 4 Neyi kwonti kweyi kuyileka antu ami, wakamona kumadiki nakaleta tubola mumpata yeyi, 5 twakajika hamaseki wi-i, antu akakañanya kumona hamaseki; twakadya yuma yasheluhu yapulukili, yasheluhu kudenu nanvula yamalola, twakadya nyitondu yenu yidi nakusoñela mumaha yejima; 6 nimataleyi akenzala to-o, nimatala awambuñeyi ejima, nimatala awaEjipitu ejima; hela atata jeyi, hela ankaka jeyi kanda dehi achimonañahu dehuku, saña ekalilawu hanu hamaseki nilelu kanda. Wabalumukili kwindi, washiyili Fwaro mwitala, wadiyilili kwindi. 7 AmbuñaFwaro amwilili nawu, Iwu iyala ekalaña tuhu muhetu wakufwa etu, tahindi? Yileki amayala, ayi akakalakeli Yehova Nzambi yawu. Nihanu hiwunachiluki neyi ituña daEjipitu dakisika dehuku? 8 AMosi naAroni ayifuntishili cheñi kudi Fwaro. Yena wayilili nindi, Yenu, kakalakelenu Yehova Nzambi yenu. Indi akaya anyi? 9 Mosi nindi, Twakaya niatwansi niakulumpi, nianyanetu amayala nawambanda, twakaya nawampembi jetu ninyikoku yetu niñombi jetu; chiña twakadyi chawija chaYehova. 10 Yena wayilili nindi, Neyi nukuyileka nami yenu ninenu nianyanenu anyanya, Yehova ekali nanenu; dibabelenu, muloña keña mumoni jatama. 11 Bayi dinu omuku, yenuña enu amayala, mwakamukalakeli Yehova, muloña dichi chimwakeñeli. Ayitemuna nikuyitemuna muna mwadiñiyi Fwaro. 12 Yehova wamwilili Mosi, nindi, Ololaku chikasa cheyi hetuña daEjipitu kulonda tubola twinzi, tuwili hetuña daEjipitu, kulonda tudyi yisakola yejima yamwituña, mwalala tudyi yisakola yejima yasheluhu nanvula yamalola. 13 Mosi wolweli mbwechi yindi hetuña daEjipitu, Yehova waleteli mpepela yakumusela mwituña, mwaana wuna wejima niwufuku wejima yikunkaña tuhu hohu; chikwelili budidi mpepela yakumusela yaleteli tubola. 14 Tubola twayili mwituña daEjipitu dejima, twawilili mwahita ituña daEjipitu dejima, twadiñi twakala nankashi; tubola tudi chochochu kanda dehi atumonañahu dehi, hela kunyaka yacheñi hiyamba katumona cheñi tudi chochochuku. 15 muloña twajikili hewulu deseki dejima, ituña deyilili kwabwi-i natubola, adiili yisakola yejima yamwituña, adiili ninyikabu yanyitondu yejima yasheluhu nanvula yamalola, hikwasheli hoku yuma yituuta, hela mutondu hela yisakola mumaha, mwejima mwahita ituña daEjipitu.
JULY 27–AUGUST 2
YUMA YALEMA YAMWIZU DANZAMBI | KWIDIKA 12
“Chalemena Chipandakenu Kudi AkwaKristu”
(Kwidika 12:5-7) Mwana kamukoku wenu chiña wakabula hatamayi, weyala wamwaka wakusambila; mwakamukwati hela hadi anyiloku hela hadi ampembi; 6 mwakamuhembi ho-o, nimwifuku dekumi nakawana dakakweji kokamu; antu ejima amuchipompelu chawaIsarela akamujahi namelela. 7 Akanoni mashi, akasampwili kuyipamba yakuchisu yamumbadi yiyedi, nihachipamba chahewulu, kumatala kumwakamudiila.
w07 1/1 20 ¶4
‘Mukekali Azañalala Chikupu’
Yesu wafwili haNisani 14, 33 C.E. MuIsarela, Nisani 14 dadiñi hifuku damuzañalu dachawija chaPaseka. Hachaaka hachaaka hefuku denidi, yisaka yadileña yakudya yabombelelimu nimwana kamukoku wakadi wufwayi. Kwila mwenimu, chayanukishileña mudimu wazatili mashi amwana kamukoku hakupulwisha awedi aweniIsarela hampinji yajahiliyi kañelu awedi aweniEjipitu haNisani 14, 1513 B.C.E. (Kwidika 12:1-14) Mwana kamukoku wahaPaseka wemeneneñaku Yesu, owu kapostolu Pawulu yateneniyi nindi: ‘Paseka yetu yanalambuluwu dehi diyi Kristu.’ (1 Akorinda 5:7) Kudifwanaku namashi akana kamukoku kahaPaseka, mashi aYesu avwili ahanaña wamwinu kudi antu amavulu—Yowanu 3:16, 36.
(Kwidika 12:12, 13) Muloña ami nakahita mwituña daEjipitu wufuku wowenowu, nakatapa anyana awedi ejima mwituña daEjipitu, niawantu, niawanyama; nakasompesha nakubabesha akishi ejima amuEjipitu; yami Yehova. 13 Mashi akekali chinjikijilu chenu hamatalenu imwakekala; chinakamona mashi nakawutama hadenu, chinakababesha ituña daEjipitu, hadenu hihakekala chipupu chakuyijilumunaku.
it-2 583 ¶6
Chipandakenu
Yuma yikwawu yelileñawu hakwanakana Chipandakenu ayishikijili kudi Yesu. Kushikijewa kunashindameni hachikuma chakwila nawu mashi asampwililiwu hamatala muEjipitu apulwishili anyana awedi kuchina kuyijaha kudi kañelu. Pawulu wateneni akwaKristu awayishewa nindi chipompelu chawanyana awedi (Heb 12:23), nawa Kristu nindi nkuuli yawu kuhitila mumashi indi. (1Te 1:10; Efw 1:7) Mwana kaMukoku wahaChipandakenu hiyamukotweleña ifwaha hela dimuku. Aprofweteleñahu dehi nawu kwosi ifwaha nidimu daYesu dakakotolawuku, nawa chumichi chamwekeni hakufwa kwindi. (Ms 34:20; Ywn 19:36) Dichi Chipandakenu chawaYudeya chanakeneñawu hadi yaaka yayivulu chadiña hakachi kayuma yashimwiniwu muNshimbi jekalili mwevulu wayuma yayiwahi yikenza nawa yamuteneni Yesu nawu, “Mwana kaMukoku waNzambi”—Heb 10:1; Ywn 1:29.
(Kwidika 12:24-27) Chumichi mwakachihembaña chakekali chidika chenu nichawanyanenu haya nyaka. 25 Chakela, chimwakashika kwituña dakayinkayi Yehova mwomwayikaniniyi, mwakeli mudimu weniwu. 26 Chakela chakayilawu anyanenu nawu, Indi chimukwila mudimu iwu munatwali mudihi? 27 enu kwenu mwakeli nenu, Tukuketula chimuna chapaseka yaYehova, wawutaminini hamatala awanyana kaIsarela muEjipitu, hatapiliyi aEjipitu, hapulwishiliyi mataletu. Antu anoñamini nyitu yawu, nakudifukula.
‘Ichi Chatela Kwikala Chanukishu Chenu’
Chakulili makiñu amaha, anvwali atwalekeluhu nakudizisha anyanawu yuma yalema kutalisha haPaseka. Ayidizishileña nawu Yehova wakiñaña akwakudifukula indi. Anyana ayidizishileña nawu Nzambi hekala wakulumbishaku. Yehova wekala kwoku, hiNzambi wamumi wakamenaña antu jindi nawa wayikiñaña. Wamwekesheli nindi wakamenaña hampinji yakiñiliyi anyana awedi awaIsarela “hatapiliyi aEjipitu.” Ilaña wapulwishili anyanawu awedi.
Anvwali akwaKristu makonu hiyalejaña anyanawu awamayala niawambanda mwatalisha Paseka hachaaka hachaakaku. Komana mwadizishaña anyanenu iyi nsañu yalema yakwila nawu, Nzambi wakiñaña antu jindi? Mwayilejaña chimwakuhwelela chikupu nenu nimakonu Yehova Wakiñaña antu jindi? (Mas 27:11; Isa 12:2) Komana mwelaña mwenimu, munjila yayiwahi yakuhanjeka hamu nawanyanenu chatela muyilejeña neyi kwiji munakuhana mpanji? Zatenu nañovu kulonda mudizisheña chisaka chenu iyi nsañu hakwila chisweji kumukuhwelela Yehova.
Kukeña Yuma Yalema yakuSpiritu
(Kwidika 12:12) Muloña ami nakahita mwituña daEjipitu wufuku wowenowu, nakatapa anyana awedi ejima mwituña daEjipitu, niawantu, niawanyama; nakasompesha nakubabesha akishi ejima amuEjipitu; yami Yehova.
it-2 582 ¶2
Chipandakenu
Yipupu 10 yamweniwu aEjipitu yadiña wusompeshi kudi anzambi jawaEjipitu, sweje-e chipupu chamu 10, kufwa kwawanyana awedi. (Kwi 12:12) Muloña chizamba chamukoku (mukoku weyala) wadiña wajila kudi nzambi yawu Ra, dichi kusampwila mashi amwana kamukoku waChipandakenu hayipamba yahayisu kudi aEjipitu chadiña kasawuntu. Chizamba wañombi nineyena wadiña wajila, kujaha añombi awedi chadiña neyi kumweta nzambi yawu Osiris. Fwaro amulemesheleña nawu himwana kaRa. Kufwa kwamwana kaFwaro wawedi kwamwekesheli nawu Fwaro ninzambi yindi Ra adana ñovu.
(Kwidika 12:14-16) Ifuku denodu dakekali ifuku denu dakwanukisha nachu, mwakadihembaña nakudiilamu chawija chaYehova; chanyaka yejima mwamba kavwalikilañawu anyanenu, akadihembi dakudiilamu chawija chachidika chahaya nyaka. 15 Mwakadyaña mankendi akadi iluñi mafuku atanu nayedi; hefuku dakusambili mwakafumishi iluñi mumatalenu; yowu muntu wakadya dinkendi dikweti iluñi kufumisha hefuku dakusambila nakushikija kwifuku damuchitanu nachiyedi, yena muntu owu akamufumishi mudi aIsarela. 16 Ifuku dakusambila dakekali ifuku denu dakupompa kwajila, nidamuchitanu nachiyedi dakekali dakupompa kwajila; hiyakakoñela mwoku mudimu hela wanka hela wankaku, enu kukoña mudimu chiña wakudya kwenu wejima wenu.
it-1 504 ¶1
Kupompa
Chuma chimu chambukiliku chikupu chelileñawu ‘hakupompa kwajila,’ antu hiyazatileña nyidimu yakolaku. Chakutalilahu, ifuku datachi niifuku damu 7 dachaChawija Chamankendi Akadi Iluñi dadiña ‘dakupompa kwajila,’ muloña Yehova wahosheli nindi: “Hiyakakoñela mwoku mudimu hela wanka hela wankaku, enu kukoña mudimu chiña wakudya kwenu wejima wenu.” (Kwi 12:15, 16) Hela chochu, hampinji “yakupompa kwajila” atupristu adiña nakulambula nyilambu kudi Yehova (Lev 23:37, 38), hikwadiña kufumpa nshimbi yahosha hakubula kuzata nyidimu yakumujimbaku. Iyi hiyadiña mpinji yakwila antu anenzi kukupompa ashakami hohuku ilaña yadiña mpinji yayiwahi yakwililamu yuma yakuspiritu. Hefuku daSabata, antu abulakeneña hamu kulonda adifukuli nikutambula nshimbi. Adiña nakuyidizisha kuhitila mukuyitañila nikuyilumbulwila mazu ekala Mwizu daNzambi, neyi chelileñawu mumasinagogi. (Yil 15:21) Dichi, hampinji yabulileñawu kuzata nyidimu yakola hefuku daSabata hela ‘kupompa kukwawu kwajila,’ adiña nakwila yuma yalema yidi neyi kulomba nikutoñojoka hadi Nleñi ninkeñelu yindi.—talenu ASSEMBLY.
Kutaña Bayibolu
(Kwidika 12:1-20) Yehova wahosheli naMosi naAroni mwituña daEjipitu, 2 nindi, Kakweji aka kudenu kakekalaña kakweji kakusambila hatukweji twejima; kakekalaña kakweji kokakutachika nachu mwaka wenu. Hoshenu nachipompelu chawaIsarela chejima, nenu, hefuku damwikumi dakakweji kanu amayala ejima akakwati iwu mwana kamukoku, iwu mwana kamukoku, mwahita matala awatata jawu, mwana kamukoku hetala, mwana kamukoku hetala. 4 Neyi akwetala dimu akakeha, kushikila mukudya mwana kamukoku nehi, mukwetala akabombi mwana kamukoku wumu namukwawu wukweti itala dadikuma nayena, akeseki mwakachindilawu antu; mwakeseki mwadiilañawu antu ejima kulonda mwakachindi mwakadiilawu mwana kamukoku. 5 Mwana kamukoku wenu chiña wakabula hatamayi, weyala wamwaka wakusambila; mwakamukwati hela hadi anyikoku hela hadi ampembi; 6 mwakamuhembi ho-o, nimwifuku dekumi nakawana dakakweji kokamu; antu ejima amuchipompelu chawaIsarela akamujahi namelela. 7 Akanoni mashi, akasampwili kuyipamba yakuchisu yamumbadi yiyedi, nihachipamba chahewulu, kumatala kumwakamudiila. 8 Mbiji akayidyi nawufuku wowenowu, yakutunjika kukesi, akayidyi namankendi adaki iluñi; akayidyi namafu alula nawa. 9 Bayi mwakayidya yayisu, hela yakuteleka namejuku, chiña yakutunjika kukesi hohu; nimutu windi, niyidi yindi, niyamwivumu dindi. 10 Bayi mwakayishiyahu yakashika nikubudiduku, kwinza yakashalahu yakashika nikubudidi chiña mwakayochi mukesi bwi chikupu. 11 Tiya mumwakamudiila; mwakadyi iku mwapimpila dehi mahinenu, mwavwala dehi nkwabilu kunyendu yenu, mwakwata dehi ninyitondu yenu kumakasa; mwakadyi chalufuchi hohu; hipaseka yaYehova. 12 Muloña ami nakahita mwituña daEjipitu wufuku wowenowu, nakatapa anyana awedi ejima mwituña daEjipitu, niawantu, niawanyama; nakasompesha nakubabesha akishi ejima amuEjipitu; yami Yehova. 13 Mashi akekali chinjikijilu chenu hamatalenu imwakekala; chinakamona mashi nakawutama hadenu, chinakababesha ituña daEjipitu, hadenu hihakekala chipupu chakuyijilumunaku. 14 Ifuku denodu dakekali ifuku denu dakwanukisha nachu, mwakadihembaña nakudiilamu chawija chaYehova; chanyaka yejima mwamba kavwalikilañawu anyanenu, akadihembi dakudiilamu chawija chachidika chahaya nyaka. 15 Mwakadyaña mankendi akadi iluñi mafuku atanu nayedi; hefuku dakusambili mwakafumishi iluñi mumatalenu; yowu muntu wakadya dinkendi dikweti iluñi kufumisha hefuku dakusambila nakushikija kwifuku damuchitanu nachiyedi, yena muntu owu akamufumishi mudi aIsarela. 16 Ifuku dakusambila dakekali ifuku denu dakupompa kwajila, nidamuchitanu nachiyedi dakekali dakupompa kwajila; hiyakakoñela mwoku mudimu hela wanka hela wankaku, enu kukoña mudimu chiña wakudya kwenu wejima wenu. 17 Mwakaanukaña chachiwahi ifuku dachawija chamankendi akadi iluñi; muloña denodu ifuku didu nafumishili mazaza awantu enu ejima mwituña daEjipitu; dichi mwakanukaña chachiwahi ifuku denodu kunyaka yejima yamba kavwalikilañawu anyanenu, hichidika chahaya nyaka. 18 Hakakweji kakusambila, hefuku dakakweji dekumi nakawana hamelela, mwakadyi mankendi akadi iluñi, mwakayidyaña hohu nakushikija kwifuku dakakweji damakumi ayedi nakamu, hamelela. 19 Mafuku atanu nayedi himwakamwekanaña iluñi, mumatalenuku; yenowu muntu wakadya yikweti iluñi akamufumishi muchipompelu chawaIsarela, hela himwenyi hela himukwakuvwalika mwituña. 20 Bayi mwakadyahu chuma chikweti iluñuku; mumatalenu ejima mwakadyaña mankendi akadi iluña hohu.