MOA E GIWA MACHON
Kaka ne Ohang Pidh Kodhi mag Pinyruoth e Piny Portugal
KAKA apaka mag Nam Atlanta ne goyo kor meli moro ma nochomo yo Europe, Owadwa George Young ma ne en achiel kuom joma ne ni e melino ne mor ahinya koparo kaka tije mar yalo wach Pinyruoth nosebedo gi nyak e piny Brazil ma ne koro oweyo chien.a Kata kamano, kaka wuodhno ne dhi nyime, Young nochako paro kuom migawo manyien ma koro nodhiye e alwora mag Spain kod Portugal ma ne pok olendee malong’o. Nogeno ni kochopo, nodhi timo chenro mondo Owadwa J. F. Rutherford ogol twege ma lero Muma kuno. Bende, nochano miyo ji trakt 300,000 ma ne en-go!
George Young nong’ado nam nyading’eny kodhi lando wach maber
Owadwa Young nochopo Lisbon e higa mar 1925 e kinde koyo, kendo noyudo ka weche tek. Ng’anyo ma notimore e higa mar 1910 notieko loch mar anyuola ma ne locho e pinyno kendo ne gimayo Kanisa mar Katholik teko ma ne en-go. Ji mang’eny koro ne ni thuolo timo gik ma ne gidwaro, kata kamano, tungni pod ne ng’eny e pinyno.
E seche ma Owadwa Young ne timo chenro mondo Owadwa Rutherford ogol twak kuno, sirkal noketo chik moridore nikech jomoko notemo loko loch. Jagoro mar British and Foreign Bible Society nonyiso Owadwa Young ni ne odhi romo gi akwede mager. Kata kamano, Owadwa Young nodhi nyime gi chenrone. Nokwayo rusa e Camões Secondary School mondo Rutherford ogol twak e ot maduong’ ma ni e skundno, kendo weg skundno noyienegi tiyo gi odno!
Mei tarik 13 ma e odiechieng’ ma Owadwa Rutherford ne onego ogolie twak nochopo. Ji ne nigi siso ahinya! Ne obaw otese madongo ma lando twagno e kor udi kendo gasede bende ne lande. Wi twak ne wacho ni “Kaka Inyalo Dak Nyaka Chieng’ e Piny Ka.” Dinde ma ne kwedo Owadwa Young gi jowetene nondiko sula moro e gasede maggi ka gikwero ji mondo kik gichik itgi ne owetego kendo ne giluongogi ni jonabi mag miriambo. Jo akwedego nodhi mochung’ e dho ot maduong’ kama nonego ogolie twak ka gipogo ne ji buge modhuro ma ne kwedo puonj mag Owadwa Rutherford.
Gimiwuoro en ni ji mang’eny nobiro winjo twagno! Odno nopong’ thich gi ji 2,000, kendo jomoko ma bende hawo 2,000 ne obet gi oko. Moko kuom joma nobet gi okogo noliero e wi ngas to moko nobedo kuonde moko ma noting’ore gi malo.
Kata obedo ni weche nodhi maber, ne nitie chochni moko matin. Jo akwede ne goyo koko kendo ne gituro kombe. Kata kamano Owadwa Rutherford nopie mos kendo noidho wi mesa mondo dwonde owinjre maber sama ogolo twak. Bang’ tieko golo twak seche ma dhi mana auchiel otieno, ji mokalo 1,200 nochiwo nyingegi mondo obi okownegiga buge ma lero Muma. Kinyne gaset miluongo ni O Século nondiko sula moro ma ne wuoyo e wi twak ma Rutherford ne ogolono.
Chop Septemba 1925, gaset mar The Watch Tower mar dho Portuguese koro ne ochak go e piny Portugal. (Chon ne igoyega e piny Brazil.) E kindeno, Owadwa Virgílio Ferguson ma wuok Brazil nochako timo chenro mar dhi e piny Portugal mondo okony e tij Pinyruoth. E kinde motelo, ne osegatiyo gi Owadwa Young e ofis matin mar Jopuonjre mag Muma ma ne ni Brazil. Mapiyo nono, Virgílio nochako wuoth mar dhi Portugal kama nodok tiye gi Young kendo. Nodhi gi Lizzie jaode. Owadwa Virgílio nochopo e sa mowinjore ndi nikech Young ne chiegni dhi e tij Pinyruoth e pinje mamoko moriwo nyaka Soviet Union.
Barupe ma ne sirkal omiyo Lizzie kod Virgílio Ferguson e higa 1928 mondo oyienegi dak Lisbon
Ka ne jolweny oloko loch Portugal mi giketo jatelo ma ne locho gi agoko, joma ne kwedo sirkal nomedore. Owadwa Virgílio nochung’ motegno kendo nobedo gi chir e rito grup matin mar Jopuonjre mag Muma mondo kindagi kik dog chien. Nokwayo sirkal rusa mondo oyiene oti gi ode kaka kar lamo. Ka ne ochopo Oktoba e higa 1927, noyiene timo kamano.
E higa mokwongo mar loch marachno, ji ma dirom 450 nokwayo mondo oornegiga gasede mag The Watch Tower. Bende, kokalo kuom trakt kod buge ma tindo ma oganda Jehova ne goyo, wach maber nolandore e pinje mang’eny ma ne ni e bwo loch Portugal, kaka Angola, Azores, Cape Verde, East Timor, Goa, Madeira, kod Mozambique.
Ka ne higni mag 1920 dhi ka rumo, Ja-Portugal moro miluongo ni Manuel da Silva Jordão nodhi Lisbon. E kinde ma nodak Brazil, nowinjo twak moro ma Owadwa Young nogolo. Nofwenyo mapiyo ni noyudo adiera kendo ne en gi siso mar konyo Owadwa Virgílio lendo e okang’ momedore. Mondo Manuel ne tim kamano, nobedo jakolpota ma en nying ma chon ne iluongogo jopainia. To nikech tij goyo buge kod pogogi koro ne ochan e yo malong’o, kanyakla ma ne e ka chakore Lisbon nomedo dongo!
E higa mar 1934, Owadwa Virgílio gi jaode nodok Brazil. Kata kamano, ne osepidh kodhi mag adiera e piny Portugal. Ka ne tungni nitie e pinje mag Europe e kinde ma lweny ne nitie e piny Spain to Lweny mar Ariyo mar Piny Ngima be ne dhi nyime, kanyakla ma ne ni Portugal ne ok odok chien. Kuom kinde, ne gichalo chuk mach, kata kamano, e higa mar 1947, ne gichako liel matek ka ne oornegi jamisonari miluongo ni John Cooke ma e jamisonari ma nokwongo dhi e pinyno koa e Gilead. Chakre kanyo, kwan mar jolendo nochako medore e okang’ ma onge gima ne nyalo geng’o. Kata mana e kinde ma sirkal nogoyo Joneno mag Jehova marfuk e higa mar 1962, kwan mar jolendo nosiko mana ka medore. E dwe mar Desemba 1974 ka ne sirkal opwodho tij Joneno mag Jehova, ne nitie jolendo mokalo 13,000 e pinyno.
E kindegi, nitie jolendo mokalo 50,000 ma lando wach maber mar Pinyruodh Nyasaye e piny Portugal, to mano oriwo nyaka chulni mag Azores kod Madeira miwachoe dho Portuguese. Moko kuom jolendogo gin nyithind nyikwa joma nowinjo twak ma Owadwa Rutherford nogolo e higa mar 1925.
Wagoyo erokamano ne Jehova kaachiel gi owete gi nyiminewa machon-go ma ne obedo gi chir mar neno ni tij lando wach Pinyruoth odhi nyime. Ee, ne gin ‘jotij Kristo Yesu ma tiyo ne ji moa e ogendni.’—Rumi 15:15, 16.—Moa e giwa machon e piny Portugal.
a Som sula ma wacho ni “Pod ne Nitie Tij Keyo Maduong’ ma Nonego Otim” e Ohinga mar Jarito, Mei 15, 2014, ite mar 31-32.