Nyis Jomamoko Luor

1. Ang’o momiyo wabedoga mamor sama jomamoko onyisowa luor? (Ngeche 22:1)

BE IMORGA sama jomamoko omiyi luor? En adier ni mano nyalo mori. Waduto wadwaroga ni omiwa luor kendo wabedoga mamor sama jomamoko otimonwa kamano. Kare mano e momiyo Muma wacho ni “ber yudo luor moloyo bedo gi fedha gi dhahabu”!—Som Ngeche 22:1.

2-3. Ang’o momiyo kinde moko ok yotga nyiso jomamoko luor, to jomage monego wanyis luor?

² Nitie kinde ma ok yotga nyiso jomamoko luor. Nikech ang’o? En nikech samoro wang’eyo nyawogi. E wi mano, wadak e kinde ma ji mang’eny ok nyis luor. Kata kamano, onego wabed mopogore. Nikech ang’o? En nikech Jehova dwaro ni wami “ji duto” duong’ kata luor.—1 Pet. 2:17.

³ E sulani, wabiro neno ber ma wayudo sama wang’eyo tiend nyiso luor kod kaka wanyalo timo kamano ne (1) joodwa, (2) Jokristo wetewa, kod (3) joma ok nie kanyakla. Bende, wabiro puonjore kaka wanyalo nyiso jowetewa luor kata sama timo kamano ok yot.

TIEND NYISO JOMAMOKO LUOR

4. Nyiso jomamoko luor tiende en ang’o?

⁴ Nyiso ng’ato luor tiende en ang’o? E dhok moko, nitie tudruok e kind luor kod duong’. E yo mane? Nyiso ng’ato “luor” oriwo kaka wanene. Sama wamiyo ng’ato luor, mano nyiso ni waikore chikone itwa nikech kido mabeyo ma en-go, gik mosetimo, kata migawo ma en-go. Miyo ng’ato “duong’” to oriwo gik ma watimone. Sama wamiyo jomamoko duong’, mano biro miyo giwinj ni wagenogi, waherogi, kendo wamiyogi luor. Kata kamano, luor madier nyaka wuog e chunywa.—Mat. 15:8.

5. Ang’o ma nyalo konyowa nyiso jomamoko luor?

⁵ Jehova dwaro ni wanyis jomamoko luor to mano oriwo joloch. (Rumi 13:​1, 7) Kata kamano, jomoko nyalo wacho ni, “Aikora miyo jomamoko luor, to mana ka gitimo gik mowinjore.” Be mano en paro makare? Kaka jotich Jehova, wang’eyo ni luor ma wamiyo dhano wetewa ok otenore kuom timbegi. To wamiyogi luor nikech wahero Jehova kendo wadwaro moro chunye.—Jos. 4:14; 1 Pet. 3:15.

6. Be en gima nyalore nyiso jomamoko luor ka gin to ok gitim kamano? Ler ane. (Ne picha manie gaset.)

⁶ Jomoko nyalo penjore niya: ‘Be en gima nyalore nyiso ng’ato luor ka en to ok onyisi luor?’ Ee, nyalore. Ne ane ranyisi ma luwogi. Ruoth Saulo nokuodo wi wuode ma Jonathan e nyim ji. (1 Sa. 20:​30-34) To e ma pod Jonathan nodhi nyime miyo Saulo luor kendo riwe lwedo ka nodhi e lweny nyaka chieng ma Saulo nothoe. (Wuok 20:12; 2 Sa. 1:23) Eli ma ne en Jadolo Maduong’ nohango ne Hana wach ni omer. (1 Sa. 1:​12-14) To e ma pod Hana nowuoyo gi Eli e yo mang’won komiye luor, kata obedo ni ji duto e Israel nong’eyo ni Eli ne ok riega yawuote kata obedo ni ne en jadolo maduong’. (1 Sa. 1:​15-18; 2:​22-24) Jo-Athens nojaro jaote Paulo kendo ne giluonge ni ‘jawach thore.’ (Tich 17:18) Kata kamano, Paulo nodhi nyime wuoyo kodgi e yor luor. (Tich 17:22) Nenore maler ni ka wahero Jehova kendo waluoro timo gik ma chwanye, wanyalo nyiso jomamoko luor bed ni yotnwa kata teknwa timo kamano. Wane ane joma owinjore wanyis luor kod gimomiyo onego watim kamano.

NYIS JOODU LUOR

7. Ang’o ma nyalo miyo obednwa matek nyiso joodwa luor?

⁷ Gimomiyo ok yot nyisogi luor. Nikech nyading’eny wabedoga gi joodwa, mano miyo wang’eyo kuonde ma gitimoe maber kod nyawogi. Moko kuomgi nyalo bedo gi tuoche ma miyo bedonwa matek konyogi, kata moko nyalo bedo gi parruok mokalo tong’. Joodwa moko to nyalo wacho kata timo gimoro ma chwanyowa. Onego watem mondo utewa obed kuonde ma nigi kuwe kod mor. Kata kamano, tungni mang’eny bedoga sama joot ok nyisre luor, to mano miyo ok ginyal timo gik moko kanyachiel. Wanyalo pimo joot gi del. Tuo nyalo mono fuonni mag del tiyo maber. Kamano bende, sama joot ok nyisre luor, mano nyalo monogi bedo gi winjruok maber kendo timo gik moko kanyachiel. Kata kamano, mana kaka tuoche minyalo thiedhi, joot nyalo puonjore nyisore luor, kendo mano nyalo konyogi geng’o tungni e utegi.

8. Ang’o momiyo dwarore ni wanyis joodwa luor? (1 Timotheo 5:​4, 8)

⁸ Ang’o momiyo dwarore ni wanyisgi luor? (Som 1 Timotheo 5:​4, 8.) E barua mokwongo ma jaote Paulo nondiko ne Timotheo, nonyise kaka joot nyalo konyore giwegi. Nonyise ni gima duong’ ma chwalowa konyo joutewa, ok en mana nikech ochikwa ni watim kamano, to en nikech wadwaro ‘nyiso ni wachiwore chuth ne Nyasaye.’ Mano nyiso ni onego watim kamano nikech wahero Jehova kendo wan jotichne. Jehova e ma nochako ngima mar joot. (Efe. 3:​14, 15) Omiyo, sama wanyiso joodwa luor, wamiyo Jehova duong’ nikech en ema nochako ngima mar joot. (Ne weche ma lero 1 Timotheo 5:4 e Study Bible.) To mano doko wach maduong’ ma chwalowa nyiso joodwa luor!

9. Ere kaka dichwo gi jaode nyalo nyisore luor? (Ne pichni bende.)

⁹ Kaka wanyalo nyisogi luor. Dichwo ma miyo jaode luor nyisoga ni ogene sama gin kar kendgi kod sama gin e nyim ji. (Nge. 31:28; 1 Pet. 3:7) Ok ogoye, ok oyanye, kata timone gik ma miyo owinjo ni en ng’ato ma nono. Ariela modak e piny Argentina wacho kama: “Seche moko chiega wachoga weche ma chwoyo chunya nikech tuo moro ma chande. Sama mano otimore, ajawachoga ni gik mowachogo ok nyis gik manie chunye. Sama weche tek ahinya, aparoga ndiko mar 1 Jo-Korintho 13:5 ma jiwowa ni wawuo e yo ma nyiso luor to ok achaya.” (Nge. 19:11) Dhako miyoga jaode duong’ kuom wuoyo maber e wi jaode sama en gi jomamoko. (Efe. 5:33) Dhako ma kamano ok lwerga jaode, ok ojare, kata luonge gi nyinge mag achaya, nikech ong’eyo ni timbe kaka mago nyalo ketho kend margi. (Nge. 14:1) Nyaminwa moro modak Italy ma jaode nyagore gi tuo mar parruok mokalo tong’ wacho kama: “Nitie sama aparoga ni jaoda parore ahinya kuom gik mang’eny. E kinde mokalo, wechena kod kaka nang’iye ne nyiso ni ok amiye luor. Kata kamano, nafwenyo ni bedo machiegni gi joma nyiso jomamoko luor ne konya nyiso jaoda luor.”

10. Ere kaka rowere nyalo nyiso jonyuolgi luor?

¹⁰ Un rowere, luwuru chike ma jonyuolu oketonu. (Efe. 6:​1-3) Wuo gi jonyuolni e yor luor. (Wuok 21:17) Kaka jonyuolni medo bedo moti, e kaka nyalo dwarore ni imed konyogi. Tim duto minyalo mondo inyis ni idewogi. Par ane ranyisi mar María ma wuon-gi ok en Janeno mar Jehova. Ka ne wuon-gi tuore, ne ok yot ne María rite nikech wuon-gi nochaye kendo ne ok dewe. Owacho kama: “Nakwayo Jehova mondo okonya atim ne wuonwa gik ma ne nyalo nyise ni amiye luor. Nawacho e chunya ni nikech Jehova e dwaro ni anyis jonyuolna luor, onyalo miya teko mar timo kamano. Kaka kinde medo kalo, asefwenyo ni ok ochuno ni wuonwa olok timbene e ka anyise luor.” Sama wanyiso joodwa luor kata obedo ni gin gi nyawo moko, wanyiso ni wamiyo Jehova luor nikech en e ma nochako ngima mar joot.

NYIS JOKRISTO WETENI LUOR

11. Ang’o momiyo nyalo bedonwa matek nyiso Jokristo wetewa luor?

¹¹ Gimomiyo ok yot nyisogi luor. Jokristo wetewa temoga matek mondo gidag ka luwore gi puonj ma Muma. Kata kamano, nitie sama moko kuomgi nyalo timonwa gik ma ok kare, ng’adonwa bura ma ok kare, kata chwanyowa e yo moro. Sama Jakristo wadwa otimonwa gimoro ma ok owinjore, wanyalo yudo ka teknwa nyise luor. (Kol. 3:13) Ang’o ma nyalo konyowa nyagore e kinde kaka mago?

12. Ang’o momiyo dwarore ni wanyis Jokristo wetewa luor? (2 Petro 2:​9-12)

¹² Ang’o momiyo dwarore ni wanyisgi luor? (Som 2 Petro 2:​9-12.) E barua mar ariyo ma Petro nondiko, nowacho ni ne nitie Jokristo moko ma ne wuoyo e yor achaya e wi “jo ma Nyasaye osemiyo duong’,” tiende ni, jodong-kanyakla. Ere kaka malaike ma nomakre gi Nyasaye noneno timgino? Nikech “gimiyo Jehova luor,” ne ok giwacho wach moro amora marach ne jogo. Parie wachno! Malaike makarego notemo matek mondo kik giwach gimoro amora marach ne jogo. Kar mano, ne giweyo mondo Jehova e ma okum jogo. (Rumi 14:​10-12; pim gi Juda 9.) Ranyisi mar malaikego puonjowa wach moro. Ka ok onego wawuo e yor achaya ne jo akwede, donge ok onego watim kamano kata matin ne Jokristo wetewa? Kar mano, onego ‘wabed motelo’ e miyogi duong’. (Rumi 12:10) Timo kamano nyiso ni wamiyo Jehova luor.

13-14. Ere kaka wanyalo nyiso joma nie kanyakla luor? Chiw ane ranyisi. (Ne pichni bende.)

¹³ Kaka wanyalo nyisogi luor. Jodong-kanyakla temoga matek mondo gipuonjwa e yor hera. (File. 8, 9) Sama dwarore ni jodongo orie ng’ato, onego girieye e yo mang’won to ok gi ich wang’. Nyimine nyalo keto ranyisi maber mar miyo jomamoko luor sama ok gidonjo e timbe kaka kuoth kata ketho nying Jokristo wetegi e yo moro amora. (Tito 2:​3-5) Waduto wanyalo miyo jodong-kanyakla luor kuom nyiso ni wamor gi tije matek ma gitimo kaka tayo chokruoge, tayo tij lendo, kaachiel gi konyo joma ‘ochomo yo ma ok kare.’—Gal. 6:1; 1 Tim. 5:17.

¹⁴ Nyaminwa moro miluongo ni Rocío noyudo ka tekne chiwo luor ne jaduong’-kanyakla moro ma norieye. Owacho kama: “Iya nowang’ kode nikech naparo ni ne ok owuoyo koda e yo mang’won. Ka ne an dala, najawuoyo kuome e yo marach. Natemo pando paro ma ne an-go kuome, kata kamano, gie chunya nawinjo ka gima ok odewa kendo ne ok arwako paro ma nomiya.” Ang’o ma nokonyo Rocío? Owacho kama: “Chieng’ moro nasomo 1 Jo-Thesalonika 5:​12, 13. Nafwenyo ni ne ok ami owadwano luor, kendo chunya nochako chanda ahinya. Nakwayo Jehova mondo okonya, kendo natimo nonro e bugewa mondo ayud weche ma ne nyalo konya loko yo ma nanenogo jaduong’no. Gikone, nafwenyo ni jaduong’no ne ni kare, to an e ma ne an gi sunga. Nafwenyo ni nitie tudruok e kind bolruok kod miyo jomamoko luor. Pod atimo kinda mondo adhi nyime nyiso jomamoko luor, nikech daher moro chuny Jehova.”

NYIS JOMA OK NIE KANYAKLA LUOR

15. Ang’o momiyo nyalo bedonwa matek nyiso joma ok nie kanyakla luor?

¹⁵ Gimomiyo ok yot nyisogi luor. Kinde ka kinde waromoga gi joma ok ohero adiera mag Muma sama wan e tij lendo. (Efe. 4:18) Nitie joma ok dwarga winjo ote ma walando nikech puonj ma giseng’eyo chakre tin-gi. Moko kuom joskul wetewa kata jotich wetewa ok chiwga luor ne jowetegi, kendo samoro joma ondikowa tich kata jopuonjwa ok morga kodwa. Wanyalo chako weyo nyiso joma kamago luor kata timonegi gik ma ok kare.

16. Ang’o momiyo dwarore ni wanyis joma ok ti ne Jehova luor? (1 Petro 2:12; 3:15)

¹⁶ Ang’o momiyo dwarore ni wanyisgi luor? Par ni Jehova kawo mapek yo ma wanenogo joma ok tine. Jaote Petro nonyiso Jokristo ni timbegi mabeyo nyalo miyo jomamoko omi “Nyasaye duong’.” Mano e momiyo nojiwogi ni giikre kedo ne yiegi kinde duto, ka gitimo kamano gi “chuny mamuol kod luor matut.” (Som 1 Petro 2:12; 3:15.) Sama Jokristo kedo ne yiegi ka gin e kot kata e tij lendo, onego gitim kamano e yor luor mana ka gima gin e nyim Nyasaye. Par ni Jehova neno kendo owinjo gik ma wawacho kod kaka wawachogi. Donge mano konyowa neno gimomiyo onego wanyis joma ok nie kanyakla luor?

17. Ere kaka wanyalo nyiso joma ok nie kanyakla luor?

¹⁷ Kaka wanyalo nyisogi luor. Sama wan e tij lendo, ok dwaher timo gik ma nyiso ni wabuono joma ok osomo kata ma ok ong’eyo weche manie Muma. Kar mano, dwaher neno ji duto kaka Nyasaye nenogi kendo yie ni giloyowa gi ber. (Hag. 2:7; Fil. 2:3) Sama ng’ato ojari nikech yieni, tem matek mondo kik ichul kuor kuom tiyo gi weche mag achaya. (1 Pet. 2:23) Ka po ni iwacho gimoro ma ok owinjore, kwa ng’wono mapiyo. Ere kaka inyalo nyiso jotich weteni luor? Bed jakinda kendo item neno kido mabeyo ma jotich weteni kata jotendi nigo. (Tito 2:​9, 10) Ka in jakinda kendo jaratiro samoro ok ibi moro ji kinde duto, kata kamano, bed gadier ni ibiro moro Nyasaye.—Kol. 3:​22, 23.

18. Ang’o momiyo dwarore ni wanyis jomamoko luor?

¹⁸ To mano kaka dwarore ni wanyis jomamoko luor! Waseneno ni sama wanyiso joodwa luor, wamiyo Jehova duong’ nikech en e ma nochako ngima mar joot. Sama wanyiso Jokristo wetewa luor, wamiyo Wuonwa manie polo duong’. Bende, sama wanyiso joma ok nie kanyakla luor, wamiyogi thuolo mar pako Nyasachwa kendo miye duong’. Kata ka po ni jomamoko ok onyisowa luor, ber ka wadhi nyime nyisogi luor. Nikech ang’o? En nikech Jehova biro guedhowa ahinya. Osingo niya: “Jo ma miya duong’ e ma amiyo duong’.”—1 Sa. 2:30.