Sum Ka Pûk Ang Em?

HE THUFING hi Africa Khawchhak lama mite chuan an hre bel hle a, khawvêl puma mi tam takte ngaih dân a hril a ni tih rinhlelh rual a ni lo. I ṭhian emaw, mi dang emaw hnêna sum pûk chungchângah chu chu i ngaih dân a ni ve em? A châng chuan sum pûk chu finthlâk angin lang mah se, chu chu tihâwm a ni em? Sum pûk hlauhawmnate chu eng nge ni?

Swahili thufing dang chuan sum pûknain harsatna a thlen chhan bul ber chu a sawi a. “Sum pûkna leh inpûktîrnain inṭhianna an tichhe ṭhîn,” tiin. Dik tak chuan, leibâ chuan inṭhianna leh inlaichînna chu a tichhe thei a ni. Ruahmanna ṭha ber leh tum ṭha ber neite tân pawh, thil hi beisei angin a thleng ṭhîn lo. Entîr nân, a hun taka leiba rulh a nih loh chuan a pûktîrtu chu a lungni lo thei a. Thinurna lo awmin, a pûktu leh a pûktîrtu​—⁠leh an chhûngte inkârah pawh​—⁠inlaichînna a chhe thei a ni. Sum inpûkna aṭanga innghirnghona a chhuah theih avângin, chu chu sum lama harsatna sut kianna awlsam tak anga thlîr lovin, loh theih loh hun atân chauh angin kan thlîr zâwk tûr a ni.

Sum pûkna chuan mi chu Pathian nêna an inlaichînna pawh a tiderthâwng thei a ni. Engtin nge? A hmasa berin, Bible chuan duh rêng vâng leh hre reng chunga leibâ pe duh lo chu mi sual tiin a sawi a. (Sâm 37:21) Chu bâkah, “Pûktu chu a pûktîrtu chhiahhlawh a ni,” tiin a sawi bawk. (Thufingte 22:⁠7) Pûktu chuan a pawisa pûk a pêk tlâk hma loh chuan, a pûktîrtu kut hnuaiah a awm tih a hre ngei ngei tûr a ni. Africa thufing dang pakhat pawh chu a dik hle: “Mi pakhat ke i hawh chuan, a tirhna che apiangah i kal ang,” tiin. A awmzia chu, leiba ngah tak mi chuan a duh anga thilti tûrin zalênna a nei lo, tihna a ni.

Chuvângin, miin a thil pûk rulh leh chu a ngai pawimawh hle tûr a ni. Chutilochuan, harsatna tam tak pawh a lo chhuak thei ang. Leibâ tam tak neihna chuan manganna nasa tak, mut theih lohna te, thawhrim lutukna te, leh nupa inkâra inhnialna te a thlen thei a. Rom 13:​8-ah chuan thufing tak: “In hmangaih tawnna ngawt lo chu tuma engmah ba suh u,” tih hi kan hmu a ni.

PUK A NGAI TAK ZET EM?

Hêng zawng zawngte avâng hian, sum pûk chungchângah fîmkhur a ṭha ber a. Chuvângin, hetianga inzawh hi a finthlâk a ni: Pûk a ngai tak zet em? I chhûngte mamawh i enkawl theihna tûra pawisa khâwl nân a ni em? Nge ni a, chutah chuan duhâmna a telin, mahni phâk bâka nun duhna a tel em? tiin. A tam zâwkah chuan, pawisa pûka lei tum ṭâlh ai chuan, neih tâwka lungawi hi a ṭha ber zâwk a ni.

Mahse, rîkrum thil a lo thlen a, kawng dang kaw miah lo anga a lan chuan kan pûk pawh a ni thei ang. Chutiang hunah miin sum pûk a tum a nih pawhin, mi rinawm tak a nihzia a lantîr tûr a ni. Engtin nge?

A hmasa berah chuan, tuemaw chu mi dang aia a hausak zâwk avâng maiin ani chu remchângah kan la ngai tûr a ni lo. Mi a hausak avângin sum leh pai lama ṭanpui min bâ angah kan ngai tûr a ni lo va. An chungah rinawm taka thil ti lo thei tûrah kan inngai tûr lah a ni hek lo. Mi hausate chu îtsîk suh ang che.​—⁠Thufingte 28:⁠22.

Tichuan, i sum pûk chu rûl leh nghâl ang che. Sum pûktîrtu chuan i rulh hun tûr a bituk lo a nih chuan, nangman bitukin a hun takah rûl ang che. Tute tân pawh a hnu lama inhriat sualna a awm loh nân in inremna chu lehkhaa ziaka dah a ṭha a ni. (Jeremia 32:​9, 10) A theih phawt chuan, lâwmthu i sawi theih nân nangmah ngeiin i sum pûk chu va rûl ang che. I sum pûk a hun taka rulhna chuan inlaichînna ṭha a siam a. Isua chuan Tlâng Chunga Thusawiah heti hian a sawi a ni: “In thu sawi chu ‘A ni, a ni’ ‘Ni lo, ni lo’ ni ngawt rawh se,” tiin. (Matthaia 5:37) Chu bâkah, Dân Rangkachak hi rilruah vawng reng rawh: “Chutichuan, thil engkim miin in chunga an tiha in duh tûr ang apiang chu, mi chungah pawh ti ve rawh u,” tih hi.​—⁠Matthaia 7:⁠12.

BIBLE KAIHHRUAINA ṬANGKAI TAKTE

Bible chuan sum pûk tûra nawrna do lêt dân chungchângah thurâwn a pe a. Heti hian a sawi: “Pathian ngaihsakna hi lungawina tel zawngin hlâwkna nasa tak a ni,” tiin. (1 Timothea 6:⁠6) Kawng danga sawi chuan, pûknain a thlen nghawng ṭha lote pumpelh nân neih tâwka lungawi hi a ṭha ber a ni. Mahse, tisa duhna tihpuitlin nghâl duhna tûn lai khawvêlah hian neih tâwka lungawi chu a awlsam lo. Chuvâng tak chuan a ni, “pathian ngaihsakna” chungchâng pawh a sawi lan ni. Eng kawngin nge?

Entîr nân, Asia rama Kristian nupa tuak khat hi han ngaihtuah teh. An naupan laiin, mahnia in leh lo neite chu an ngaisâng hle a. Chuvângin, anni chuan an sum khâwlte leh, bank aṭang leh an chhûngkhatte hnên aṭanga sum pûkin, in an lei ta a. Mahse, thla tina sum tam tak pêk tlâk ngai chu an tân phurrit a lo ni ta tih an hre ta thuai a. Anni chuan hna an thawh belh a, dârkâr tam lehzual an thawk bawk a; chuvângin an fate tân hun an nei mang ta meuh lo va. A pasal chuan heti hian a sawi a ni: “Rilru hahna, hrehawmna, leh mut kham lohnate chu ka lu chunga lung rit takin min delh ang niin ka hria a. A thawpik thlâk hle,” tiin.

A hnuah, anni chuan 1 Timothea 6:6 thu hi an hre chhuak a, an harsatna chinfel dân awmchhun chu an in hralh a ni tih hriain tihral an tum ta a. Kum hnih lai an phurrit an phurh hnuah chhâwk zângkhaina an hmu chauh a ni. He nupate hian an thiltawn aṭangin eng nge an zir? “Tisa lam thilte hi Pathian thlîr dân aṭanga thlîr hi invênhimna a ni,” tiin thu tlûkna an siam a ni.

Atîra kan sawi Swahili thufing chu mi tam takin an hria a. Mahse, chu chuan mite chu sum pûk lovin a awmtîr chuang lo. A chunga kan sawiho tâk Bible thu bulte aṭangin he zawhna ngun taka ngaihtuah chu a finthlâk ngei ang, Sum ka pûk ang em? tih hi. (w14-E 12/01)