Bung Nga
Jehova Betute Neih Zalênna
1, 2. (a) Mihring tuak hmasa berte hnênah Pathianin eng ang zalênna nge a pêk? (b) Adama leh Evi-te thiltih thununtu dân ṭhenkhat kha han sawi teh.
JEHOVA’N mihring hmasa berte a siam khân, anni chuan tûn lai mihringte neih phâk rêng rêng loh zalênna an nei a. Eden Huan mawi tak, Paradis chu an chênna in a ni. Rilru leh taksa ṭha famkim an neih avângin an nun hlimna chu eng natna mahin a tikhawlo lo. An hnua mi zawng zawngte thihnain min hmuak vek ang hian anni chu thihnain a hmuak ve lo va. Chu bâkah, tih apiang zâwm tûra siam khâwl ang mai ni lovin, mahnia thutlûkna siam theihna, zalên taka duh thlan theihna thilthlâwnpêk ropui tak an nei bawk. Amaherawhchu, chutiang zalênna mak tak chu nei zêl tûr chuan Pathian dânte chu an zah a ngai a ni.
2 Entîr nân, Pathianin leilung dân a lo siamte hi ngaihtuah ta la. Hêng dânte hi ziak chhuah ni kher lo mah se, siam an nih dân hmangah Adama leh Evi tân chûng dânte zawm chu thil pângngai leh tih tûr rêng a ni tlat a ni. An rilṭamna chuan an ei a ngai tih a hriattîr a; an tuihalna chuan tui an in a ngai tih a hriattîr bawk a; tin, ni tla chuan an mut a ngai tih a hriattir bawk a ni. Jehova chuan hna thawh tûr pawh a pe bawk a. Chu an hna thawh tûr chuan an thiltih a kaihhruai dâwn avângin, dân nên a thuhmun deuh reng a ni. Fa nei a, leia nunna nei zawng zawngte chunga thu nei bawk a, lei pumpui hi Paradis-a chantîr tûr an ni. (Genesis 1:28; 2:15) Chu chu dân pawm nuam tak leh ṭangkai tak a va ni êm! Chu chuan hna lungawithlâk tak a pe a, an theihna leh thiamnate chu a tâwp thleng zakin a hmantîr thei a ni. Tin, an mawhphurhna an hlen chhuah dân tûrah mahnia thutlûkna siam tûrin zalênna nasa tak an nei bawk a. Eng dang nge dîl belh tûr awm tawh chuang ang?
3. Engtin nge Adama leh Evi khân thutlûkna siam tûra zalênna an neih fing taka hman dân an zir theih?
3 Adama leh Evi te chu thutlûkna siamna tûr hun remchâng pêk an nih khân, an thu tihtlûk engpawh chuan rah ṭha a chhuah dâwn tihna a ni rêng rêng lo. Thutlûkna siam tûra zalênna an neih chu Pathian dân leh thu bulte huam chhûnga hman tûr a ni. Chûng Pathian dân leh thu bulte chu engtin nge an hriat theih ang? Anmahni Siamtu thusawite ngaithlain leh a kut chhuakte enin an hre thei a ni. An thil zirte an nunpui theih nân Pathianin Adama leh Evi hnênah chuan finna a pe a. Ṭha famkima siam an nih avângin, thutlûkna an siam huna Pathian miziate lantîr chu an rilru put hmang tûr rêng a ni. An tâna Pathian thiltihte chunga an lâwm tak zet chuan, thutlûkna an siam hunah Pathian miziate lantîr chu an tum ang a, amah tihlâwm ve chu an duh ngei ang.—Genesis 1:26, 27; Johana 8:29.
4. (a) Adama leh Evi hnêna thing pakhat rah ei lo tûra thupêk khân an zalênna neih a lâk bosak em? (b) Engvângin nge ei lo tûra thupêk chu inâwm tak a nih?
4 Tichuan, Pathianin an Nunna Petu a nih anga a laka an inpêkna leh a zalênna pêk huam chhûnga awm reng an duh leh duh loh chu fiah a tum ta rêng a ni. Jehova’n Adama hnênah: “Huana thing tinrêng rahte hi i duh duhin i ei thei e; a chhia leh a ṭha hriatna thing rah erawh hi chu i ei tûr a ni lo: i ei chuan i ei nî la lain i thi ngei tûr a ni,” tiin thu a pe a. (Genesis 2:16, 17) Evi siam a nih hnuah pawh a hnênah he dân hi hriattîr a ni ve leh a ni. (Genesis 3:2, 3) He khapna hian an zalênna chu a lâk bosak em? Lâk bosak hauh lo mai. Chu mi thing pakhat rah ei miah lo pawhin ei tûr tuihnai chi hrang hrang tam tak an nei tho a ni. (Genesis 2:8, 9) Leilung hi Pathian siam a nih avângin, a ta a ni tih chu an pawm tûr a ni a, chu chu thil âwm tak pawh a ni. Chuvângin, a thiltum nêna inmil leh mihringte tâna ṭangkai tûr dânte chu siam tûrin dikna a nei a ni.—Sâm 24:1, 10.
5. (a) Engtin nge Adama leh Evi te chuan zalênna ropui tak an neih chu an chân tâk? (b) Adama leh Evi te zalênna neih ṭhin aiah eng nge lo awm ta a, chu chuan engtin nge keini min nghawng?
5 Mahse, eng thil nge lo thleng ta? Mahni hmasialnain a tur avângin vântirhkoh pakhat chuan zalên taka duh thlan theihna a neih chu a hmang sual a, Setana a lo ni ta a, chu chu “Dodaltu” tihna a ni. Ani chuan Pathian duhzâwng kalhin Evi chu thu a tiam a, a bum a ni. (Genesis 3:4, 5) Adama chuan Pathian dân bawhchhiatnaah Evi chu a zâwm ve leh ta bawk a. Anmahni ta ni hauh lo an lâk avângin zalênna ropui tak an neih chu an chân ta a ni. Sual chu anmahni thununtu a lo ni ta a. Pathian sawi ang chiahin a tâwpah an thi ta a ni. An thlahte hnêna an rochun chhâwn zêl chu, sual—pianpui thil sual tih duhna—hi a ni. Sual chuan taksa chak lohna rawn siamin natna te, tarna te, leh thihna te a awmtîr bawk. Thil sual tih duhna chu Setana thununna chuan a tizualkai a; chuvângin, mihringte chanchin chu inhuatna te, dân bawhchhiatna te, inawp behna te, leh mi maktaduai tam tak nunna suattu indona tein a khat tlat a ni. Pathianin atîra mihringte hnêna zalênna a pêk nên chuan a va han inang lo tehrêng êm!—Deuteronomy 32:4, 5; Joba 14:1, 2; Rom 5:12; Thu Puan 12:9.
Zalênna Hmuh Theihna
6. (a) Zalênna tak tak chu khawi aṭanga hmuh theih nge ni? (b) Isua’n eng ang zalênna nge a sawi?
6 Tûn lai hmun tina dinhmun chhe tak takte avângin, mite’n zalên lehzual an duh ngawih ngawih pawh hi thil mak a ni lo. Mahse, khawiah nge zalênna tak tak chu kan hmuh theih ang? Isua’n: “Ka thua in awm reng chuan ka zirtîrte in ni tak tak ang. Tin, thutak in hria ang a, thutak chuan bawih a bân ang che u,” tiin zalênna thu a sawi a. (Johana 8:31, 32) He zalênna hi mite’n lal pakhat emaw, sawrkâr chi khat emaw duh lova a dang an thlan chânga zalênna an beisei ang chi hi a ni lo va. He zalênna hian mihringte buaina pui ber a khawih tel zâwk a ni. Isua sawi zalênna chu sual bawih ata zalênna a ni. (Johana 8:24, 34-36) Chuvângin, tuemaw chu Isua Krista hnungzuitu tak a lo nih chuan a nunah inthlâk thlengna langsâr tak tak a tawng a ni; zalênna chu!
7. (a) Tûnah hian eng kawngin nge sual bâwih aṭangin kan chhuah theih? (b) Chu zalênna chu nei tûrin eng nge kan tih ang?
7 Hei hi tûn laia Kristian dikte hian pianpui sual tih duhna an nei tawh lo tihna erawh a ni lo. Sual an rochun tlat avângin sual chu an la do reng tho a ni. (Rom 7:21-25) Amaherawhchu, Isua zirtîrnate mila mi a nun tak tak chuan sual bawih a ni tawh lo vang a. Sual chu a tân chuan i-hê lova a zawm tûr thupêk petu, lal sual tak ang a ni tawh hek lo vang. Thil tum mumal nei lo nun kawngah leh inthiam lohna neihtîrtu nun kawngah a tâng bawk hek lo vang a. Krista inthawina a rinna zârah a tûn hma sualte ngaihdam a nih tâk avângin Pathian hmaah chhia leh ṭha hriatna thiang tak a nei ang. Sual tih duhna chuan amah chu thunun a rawn tum thei a; mahse, Krista zirtîrna thianghlim takte chu a hriat chhuah avânga a tlâwm duh loh tlat chuan, sual chu a hotu a nih tawh lohzia a lantîr tihna a ni.—Rom 6:12-17.
8. (a) Kristianna dik chuan eng zalênnate nge min pêk? (b) Khawvêl lalte chungah eng ang rilru nge pu âwm kan nih?
8 Kristian kan nih avânga zalênna kan neihte hi han ngaihtuah teh. Zirtîrna dik lo aṭang te, puithuna leh sual bâwih aṭang te kan chhuak tawh a. Mitthi dinhmun leh thawhlehna chungchâng thutak ropui tak chuan a hlei a hluaka thih hlauhna aṭangin min zalêntîr a ni. Mihring sawrkâr ṭha famkim lote hi rei lo têah felna Pathian Ramin a rawn thlâk dâwn tih kan hriatna chuan beisei bo lovin min siam bawk. (Daniela 2:44; Matthaia 6:10) Nimahsela, chutiang zalênna avâng chuan sawrkâr thuneitute leh an dânte chu zah loh tûr tihna a ni lo.—Tita 3:1, 2; 1 Petera 2:16, 17.
9. (a) Engtin nge Jehova’n tûn laia mihringte neih theih zalênna nasa ber chu nei tûrin min ṭanpui? (b) Engtin nge thutlûkna fing kan siam theih ang?
9 Jehova chuan nun kawng ṭha ber chu mahnia inzawn chawp tûrin min ti lo. Ani chuan kan taksa siamzia te, lungawina tak tak min neihtîrtu te, leh chatuana kan hlâwkpui tûr thil te chu a hre vek a. Amah leh mi dangte nêna kan inlaichînna tichhe thei, khawvêl thara luhna tûr dang hial thei rilru ngaihtuahna leh nungchang te pawh a hre vek a ni. Chûng zawng zawng chu Jehova chuan hmangaih takin Bible leh mita hmuh theih a inawpna pâwl hmangin min hriattîr a. (Marka 13:10; Galatia 5:19-23; 1 Timothea 1:12, 13) Tichuan, kan chhân lêt dân tûr chungchânga Pathian min pêk zalên taka duh thlan theihna hman chu kan mawhphurhna a lo ni ta a ni. Adama ang ni lova, Bible thu min hrilhte kan zawm chuan, thutlûkna fing tak kan siam ngei ang a. Jehova nêna inlaichînna ṭha neih chu nuna kan ngaih pawimawh ber a nihzia kan lantîr ang.
Zalênna Chi Dang Duhna
10. Jehova Thuhretu ṭhenkhatte’n eng ang zalênna nge neih an tum?
10 A châng chuan Jehova Thuhretu ṭhalai ṭhenkhat leh puitling ṭhenkhatte pawhin zalênna chi dang an duh mai thei a. Khawvêl chu mi hîp tak leh duhawm tak niin a lang thei a, an ngaihtuah tam poh leh khawvêla lâr êm êm Kristiante tih âwm loh thilte tih ve an châkna chu a nasa ting mai a ni. Chutiang mite chuan ruihhlo ngaih te, zu ruih te, a nih loh leh inngaih te chu tih an tumsa kher lo mai thei. Mahse Kristian dik ni lote nên an inkâwm ṭanin, an zînga mi nih chu an duh ta a. An ṭawngkam leh nungchang te pawh an zir ṭan hial thei a ni.—3 Johana 11.
11. Thil sual ti tûra thlêmna chu a chângin khawi aṭangin nge a lo kal?
11 A châng chuan Kristian lo nungchang zir tûra thlêmna chu Jehova betu nia inchhâlte hnên aṭangin a lo kal a. Chutiang chu Kristian hmasa ṭhenkhatte chungah a lo thleng tawh a, kan hun laiah pawh a thleng leh thei reng a ni. Chûng mite chuan an hlimna tûr nia an ngaihte chu tih an duh ṭhîn a; mahse, chutiang chu Pathian dân kalh a ni si. Mi dangte chu “intihlim” ve tûrin an fuih a. “Anmahni chu chhiatna bâwih ni chung rengin . . . bâwih chhuah thu an tiam ṭhîn.”—2 Petera 2:19.
12. Pathian dân leh thu bulte kalh nungchang rah chhuah chu engte nge ni?
12 Chûng zalênna an tihte chu Pathian dân zawm lohna a nih ṭhin avângin a rah chhuah a ṭha lo hle ṭhîn. Entîr nân, dân kalha mipat hmeichhiatna hmanna chuan rilru hahna te, natna te, thihna te, duh lo chunga naupaina te a awmtîr thei a; tin, nupa inṭhenna te pawh a awmtîr thei a ni. (1 Korinth 6:18; 1 Thessalonika 4:3-8) Ruihhlo ngaihna chuan thinchhhiatna te, ṭawngfiah theih lohna te, khaw hmuh phêna te, luhaina te, thâwk harsatna te, mitvaihna te, leh thihna te a thlen thei a ni. Chu chu a ngawl a vei theih a, mi chu a thil chîn a chhunzawm zêl theih nân dân bawhchhiatnaah a hruai thei bawk a ni. Chutiang bawk sawhkhâwk chu zu ngawl vei avângin a thleng thei bawk. (Thufingte 23:29-35) Chutianga khawsa ṭhînte chuan zalên niin an inngai mai thei; mahse, sual bawih an nihzia an inhriat chhuah meuh chuan a tlai lutuk tawh ṭhîn. Sual chu hotu nunrâwng a va ni êm! Thil awm dân tûna chhût chianna chuan chutiang thil tawng ve lo tûrin min vênghim thei a ni.—Galatia 6:7, 8.
Harsatna Lo Inṭanna
13. (a) Harsatna thlentu châknate chu eng anga chawh thawh nge a nih ṭhin? (b) “Ṭhian sualte” hre thiam tûrin tu ngaih dân nge kan neih ngai? (c) Paragraph 13-a zawhna ziak tlarte i chhân hunah Jehova ngaih dân sawi uar ang che.
13 Harsatna lo inṭan ṭhinna hi ngaihtuah teh. Bible chuan: “Mi tin mahni châknaa hruai bo leh hîpa an awm chuan thlêmna an tâwk a ni zâwk e. Tin, châkna chuan no a pai a, sual a hring ṭhîn a; tin, sual chuan a lo puitlinin thihna a hring ṭhîn,” a ti a. (Jakoba 1:14, 15) Engtin nge châkna chu chawh thawh a nih? Rilrua ngaihtuahna lût hian a chawk tho a ni. Hei hi Bible thu bul nunpui lotute kawm vâng a ni deuh ber ṭhîn. “Ṭhian sualte” chu kan pumpelh tûr a ni tih kan hre theuh ngei mai. (1 Korinth 15:33) Mahse, tute nge ṭhian sual chu? Engtin nge he thil hi Jehova’n a ngaih? A hnuaia zawhnate ngaihtuahna leh Bible châng târ lante chhiarna chuan, thutlûkna dik siam tûrin min ṭanpui tûr a ni.
Mi ṭhenkhat chu mi zahkai tak an nih avângin ṭhian ṭha an ni tihna em ni? (Genesis 34:1, 2, 18, 19)
An titi te, an fiamthu te emaw aṭangin kawm ṭhat chi an nih leh nih loh a hriat theih em? (Ephesi 5:3, 4)
Amah hmangaih lotute ṭhian ṭha atâna kan thlan hian Jehova’n engtin nge a ngaih? (2 Chronicles 19:1, 2)
Kan thurin min ṭâwmpui lotute nên hna kan thawkho emaw, school kan kalho emaw a nih chuan, engvângin nge kan fimkhur a ngaih? (1 Petera 4:3, 4)
Television leh cinema en te, Internet hman te, lehkhabu, magazine, leh chanchinbu chhiar te hi mi dangte nêna inkawmna kawng chi hrang hrang a ni a. Chutiang thilte aṭanga eng ang thute lakah nge kan invên a ngaih? (Thufingte 3:31; Isaia 8:19; Ephesi 4:17-19)
Kan ṭhian thlan dân chuan Jehova hnênah kan chungchâng eng nge a sawi? (Sâm 26:1, 4, 5; 97:10)
14. Pathian Thua min zilhnate tûna rinawm taka zâwmtute tân hian eng zalênna ropui tak lo thleng tûr nge awm?
14 Kan hma lawkah hian Pathian khawvêl thar chu a awm a. Pathian vân Ram sawrkâr hmangin mihringte chu Setana leh a khawvêl suaksual thununna zawng zawng aṭanga zalêntîr an ni ang. Sual hnathawh chu thuawih mihringte lak aṭangin zawi zawiin lâk bo a ni ang a, Paradis-ah chatuana nun kan neih theih nân rilru leh taksa ṭha famkim kan nei dâwn a ni. “Lalpa thlarau” nêna inrem thlap zalênna chu a tâwp a tâwpah chuan thil siam zawng zawngin an nei tawh ang. (2 Korinth 3:17) Pathian Thua min zilhnate tûna ngaih pawimawh loh avânga chûng thil zawng zawng chân ngawt mai chu a finthlâk dâwn em ni? Kan Kristian zalênna hi fing takin tûnah hmang ila, ‘Pathian fate zalênna ropui’ chu kan duh tak zet a ni tih chiang takin i lantîr ṭheuh vang u.—Rom 8:21.
Ennawn Nâna Sawiho Tûrte
• Mihring nupa hmasa berte’n eng ang zalênna nge an neih? Chu an zalênna leh tûna mihringte thil tawn hi eng anga khaikhin nge ni?
• Kristian dikte’n eng zalênna nge an neih? Chu chu khawvêlin zalênna a tih nên hian engtin nge a inan loh?
• Engvângin nge ṭhian sualte pumpelh chu a pawimawh êm êm? Adama ang ni lovin, thil sual chungchângah tu thutlûkna nge kan pawm zâwk?
[Phêk 46-naa milem]
Pathian Thu chuan: “Bumin awm suh u; ‘Ṭhian sualte chuan nungchang ṭha an tikhawlo ṭhîn,’” tiin min vaukhân