Qe tbʼanel noticia kubʼ ttzʼibʼin Mateo
13 Toj qʼij aju, etz Jesús toj ja ex kubʼ qeʼ ttzi mar. 2 Ex ok kychmon kyibʼ nim xjal jatumel taʼ, tuʼntzunju jax toj jun bark ex kubʼ qeʼ. Atzun kye xjal atz e kyaj weʼ ttzi mar. 3 Ex ok ten Jesús yolil kyiʼj junjun ejemplo tuʼn t-xi tqʼoʼn nim xnaqʼtzbʼil kye xjal. Xi tqʼamaʼn jlu kye: «¡Kybʼintze! At jun xjal xiʼ awal. 4 Tej in nawan, e kubʼ tzʼaq junjun iyaj ttxlaj bʼe. Pero e ul junjun pájaro ex xi kywaʼn. 5 Atzun junjuntl iyaj, e kubʼ tzʼaq kyxol abʼj ex jurat jawil kywiʼ tuʼnju nya nim tpimil txʼotxʼ. 6 Pero e kubʼ tzʼeʼy tuʼn tipumal tqan qʼij ex e kubʼ tzqij tuʼnju nya nim kylokʼ. 7 Ateʼ junjuntl iyaj e kubʼ tzʼaq kyxol chʼiʼx kʼul. Pero tej tchʼiy kʼul kyaj awal tjaqʼ. 8 Atzun junjuntl iyaj, e kubʼ tzʼaq toj tbʼanel txʼotxʼ ex el kywitz. Ateʼ junjun tzaj kyqʼoʼn 100 mas twitzju otoq kux awet, junjuntl 60 ex junjuntl 30. 9 Alkye at tẍkyin, bʼaʼn tuʼn t-xi tbʼiʼn qe yol lu».
10 E pontzun laqʼeʼ tdiscípulo Jesús tukʼil ex xi kyqanin te: «¿Tiquʼn in che ajbʼen ejemplo tuʼna aj tyolina kyukʼil xjal?». 11 Xi ttzaqʼweʼn Jesús kye: «O tzaj qʼoʼn ambʼil kyeye tuʼn tel kynikʼe kyiʼj t-xnaqʼtzbʼil Dios e kubʼ ewin tiʼj Gobierno in tzaj toj kyaʼj, atzun kye xjal mintiʼ. 12 Porke tzul qʼoʼn mas teju xjal at nim te ex mas nim ktel te. Atzunju xjal noq chʼin at te, axpe ikx kʼelel qʼiʼn aju chʼin at te. 13 In che keʼyin, pero mintiʼ in kyil. In che bʼin, pero mintiʼ in nel kynikʼ tiʼjju in nok kybʼiʼn ex tiʼjju t-xilen. Tuʼntzunju, in che ajbʼen ejemplo wuʼne aj nyoline kyukʼil. 14 Atz kyiʼj in japun profecía lu kubʼ ttzʼibʼin Isaías: ‹Kʼokel kybʼiʼne, pero mlayx tzʼel kynikʼe tiʼj. Kʼokel kykeʼyine, pero mlayx kyile. 15 Porke o tzʼok kyanmi xjal lu te kyuw. O tzʼok kyjupuʼn kyẍkin* ex o kubʼ kyjupuʼn kywitz tuʼntzun miʼn kybʼin ex tuʼn miʼn kykeʼyin. Tuʼn jlu mintiʼ in nel kynikʼ tiʼjju tuʼn tbʼant kyuʼn ex mintiʼ in che meltzʼaj wukʼile tuʼn kykubʼ nqʼanine›.
16 Atzun kyeye che tzalaje tuʼnju in nok kykeʼyine ex in nok kybʼiʼne qe yol lu. 17 Porke ax tok kxel nqʼamaʼne kyeye, ateʼ nim profeta ex xjal tzʼaqli kyajtoq tuʼn tok kykeʼyin aju in nok kyqʼoʼne kywitze tiʼj jaʼlo, pero mintiʼ ok kyqʼoʼn kywitz tiʼj. Ex kyajtoq tuʼn tok kybʼiʼn aju in nok kybʼiʼne, pero mlay bʼant tuʼn tok kybʼiʼn.
18 Atzun jaʼlo, kybʼintze tiʼ t-xilen ejemplo tiʼj xjal xiʼ awal. 19 Aj tok tbʼiʼn jun xjal aju yol* at toklen tukʼil Tgobierno Dios ex mintiʼ in nel tnikʼ tiʼj, in nul Tajaw il ex in jatz tiʼn iyaj otoq kux awaʼn toj tanmi. Ex atzun iyaj lu kux awaʼn ttxlaj bʼe. 20 Atzunju xjal in xi tbʼiʼn yol ex jurat in xi tokslaʼn tukʼil tzalajbʼil in nok ik tzeʼn iyaj kux awaʼn kyxol abʼj. 21 Pero nya nim tlokʼ iyaj in chʼiy toj tanmi ex oʼkx in xi tokslaʼn yol toj jun ambʼil. Ex aj tok weʼ kywitz problem ex aj tok bʼinchaʼn nya bʼaʼn tiʼj noq tuʼnju xi tokslaʼn yol, in kyaj ttzaqpiʼn tokslabʼil. 22 Atzun iyaj kux awaʼn kyxol chʼiʼx kʼul, atz in yolin tiʼj xjal in xi tbʼiʼn yol pero in tzaj bʼaj tkʼuʼj tiʼj tanqʼibʼil toj ambʼil jaʼlo* ex in kubʼ sbʼuʼn tuʼn tipumal qʼinumabʼil. Ex in nok jlu ik tzeʼn in kyaj iyaj tjaqʼ chʼiʼx kʼul, tuʼntzunju mintiʼ in nel twitz. 23 Atzun qe iyaj kux awaʼn toj tbʼanel txʼotxʼ, atz in yolin kyiʼj xjal in xi kybʼiʼn yol ex in nel kynikʼ tiʼj. Ex in nel kywitz iyaj lu, ateʼ junjun in tzaj kyqʼoʼn 100 mas twitzju otoq kux awet, junjuntl 60 ex ateʼ junjuntl 30».
24 Kubʼtzun tqʼoʼn Jesús juntl ejemplo kywitz xjal. Tqʼama jlu: «In nok Gobierno in tzaj toj kyaʼj ik tzeʼn jun xjal ok tawaʼn tbʼanel iyaj toj ttxʼotxʼ. 25 Tej in che jtan xjal, ul jun aj qʼoj tiʼj ex xi tchtoʼn twitz nya bʼaʼn kʼul t-xol triw ex ikʼtzun bʼet. 26 Tej tchʼiy triw ex tej tel twitz, ax ikx tzaj chʼiy nya bʼaʼn kʼul t-xol. 27 Tuʼntzunju, e pon tmajen tajaw ja tukʼil ex xi kyqʼamaʼn te: ‹Patrón, ¿nyapetzun tbʼanel iyaj ma kux tawaʼna toj ttxʼotxʼa? Qa ikju, ¿tiquʼn ma tzaj chʼiy nya bʼaʼn kʼul t-xol?›. 28 Xitzun ttzaqʼweʼn patrón kye: ‹Tuʼn jun xinaq* ma bʼant jlu, jun aj qʼoj wiʼje›. Atzun kye tmajen xi kyqanin te: ‹¿Taja tuʼn qxiʼye ex tuʼn tetz qiʼne nya bʼaʼn kʼul t-xol?›. 29 Xi tqʼamaʼn patrón kye: ‹Miʼn, porke si no jaku jatz kyxbʼoqine triw junx tukʼil nya bʼaʼn kʼul. 30 Mas bʼaʼn kyqʼonkje tuʼn kychʼiy junx tzmaxi aj tjaw awal. Ex aj tpon ambʼil tuʼn tjaw awal, kxel nqʼamaʼne kye aqʼunal tuʼn tjaw kychmoʼn nya bʼaʼn kʼul tnejel ex tuʼn tbʼaj kykʼalon toj manojen tuʼntzun tkubʼ patin. Yajxitl kxel nqʼamaʼne kye tuʼn tjaw kyiʼn triw ex tuʼn t-xi kykʼuʼn toj bodega›».
31 Ax ikx kubʼ tqʼoʼn juntl ejemplo kywitz. Tqʼama jlu: «In nok Gobierno in tzaj toj kyaʼj ik tzeʼn jun twitz mostaza tzaj tiʼn jun xinaq ex kux tawaʼn toj ttxʼotxʼ. 32 Aju twitz mostaza mas tal chʼin kywitz txqantl iyaj, pero aj tchʼiy in pon twaʼl ik tzeʼn jun tzeʼ ex in che pon pájaro te twitz kyaʼj klol kyibʼ kyxol tqʼabʼ».
33 Ex kubʼ tqʼoʼn Jesús juntl ejemplo kywitz. Tqʼama jlu: «In nok Gobierno in tzaj toj kyaʼj ik tzeʼn jun xuʼj* tzaj tiʼn levadura ex kux tsmoʼn toj oxe malbʼil arin.* De último, jaw mal twitz tkyaqil qʼotj».
34 Xi tqʼamaʼn Jesús tkyaqil jlu kye xjal tej kyajbʼen ejemplo* tuʼn. Ex kukx e ajbʼen ejemplo tuʼn tej tyolin kyukʼil. 35 Iktzun tten e japun kywi yol tzaj tqʼamaʼn Dios te profeta tej tqʼama jlu: «Kjawil njaqoʼne ntziʼye ex ok chin yolile kyiʼj ejemplo. Ex kxel nqʼamaʼne aju ewin taʼ atxix t-xeʼ tnejel».*
36 Tej tbʼaj yolin Jesús kyukʼil xjal, okx toj ja. E pontzun laqʼeʼ tdiscípulo tukʼil ex xi kyqʼamaʼn te: «Qʼamantza qeye, ¿tiʼ t-xilen aju ejemplo tiʼj nya bʼaʼn kʼul tzaj chʼiy toj txʼotxʼ?». 37 Xi ttzaqʼweʼn Jesús kye: «Aju xjal kux tawaʼn tbʼanel iyaj atzun Tkʼwal Xinaq. 38 Atzunju txʼotxʼ, atz in yolin tiʼj tkyaqil twitz txʼotxʼ. Ex aju tbʼanel iyaj atz in yolin kyiʼj qeju che okex toj Gobierno* in tzaj toj kyaʼj. Atzunju nya bʼaʼn kʼul atz in yolin kyiʼj tkʼwal Tajaw il. 39 Ex aju aj qʼoj kux tawaʼn nya bʼaʼn kʼul a Tajaw il. Aju tuʼn tjaw chmet twitz awal atz in yolin kyiʼj bʼajsbʼil qʼij te jun ambʼil* ex aqeju aqʼunal in che chmon twitz awal atzun qe anjel. 40 Tuʼntzunju, ik tzeʼn aj tjaw chmet nya bʼaʼn kʼul ex in kubʼ patin toj qʼaqʼ, ax jlu kbʼajel kyoj bʼajsbʼil qʼij toj ambʼil jaʼlo.* 41 Tzul tsamaʼn Tkʼwal Xinaq qe t-anjel ex kʼelex kyiʼn toj Tgobierno tkyaqilju jaku che kubʼ tzʼaq xjal toj il tuʼn ex qe xjal in che bʼinchaʼn nya bʼaʼn. 42 Che okex qʼoʼn toj horno in kʼant tuʼn qʼaqʼ. Ex atztzun che oqʼel ex kbʼel kytxʼaʼn twitz kyeʼ.* 43 Toj ambʼil aju, ok che qoptzʼajel xjal tzʼaqli ik tzeʼn tqan qʼij toj Tgobierno Kyman. Alkye at tẍkyin, bʼaʼn tuʼn t-xi tbʼiʼn qe yol lu.
44 In nok Gobierno in tzaj toj kyaʼj ik tzeʼn jun qʼinumabʼil kanet tuʼn jun xjal toj jun piẍ txʼotxʼ ex aju kux tewin juntl maj. Tuʼnju kubʼ tnaʼn nimxix tzalajbʼil, xi tkʼayin tkyaqilju at te ex tzaj tlaqʼoʼn txʼotxʼ aju.
45 Ax ikx in nok Gobierno in tzaj toj kyaʼj ik tzeʼn jun comersyant in xiʼ kyoj junjuntl lugar ex in jyon kyiʼj tbʼanel perla. 46 Tej tkanet jun tbʼanel perla tuʼn, xi tkʼayin tkyaqilju at te ex tzaj tlaqʼoʼn.
47 Ax ikx in nok Gobierno in tzaj toj kyaʼj ik tzeʼn jun red xi kyxoʼn xjal toj mar ex tzyet nim clase pescad tuʼn. 48 Tej tnoj red, tzaj kyjukʼuʼn xjal ttzi mar. E kubʼtzun qeʼ ex kux kyqʼoʼn qe tbʼanel pescad toj jun tkubʼil, atzun qeju mintiʼ kyajbʼen ex kyxoʼn. 49 Atzun jlu kbʼajel kyoj bʼajsbʼil tqʼijlalil te ambʼil jaʼlo.* Che ul anjel ex che elel kypaʼn qe xjal tzʼaqli kyiʼj xjal nya bʼaʼn. 50 Ex che okex kyqʼoʼn xjal nya bʼaʼn toj horno in kʼant tuʼn qʼaqʼ. Ex atztzun che oqʼel ex kbʼel kytxʼaʼn twitz kyeʼ.
51 ¿Mape tzeʼl kynikʼe tiʼj tkyaqil jlu?». Xitzun kytzaqʼweʼn tdiscípulo te: «May». 52 Xi tqʼamaʼn Jesús kye: «Tuʼnju ma tzʼel kynikʼe tiʼj, kybʼintze jlu: tkyaqil aj xnaqʼtzal o tzʼel tnikʼ tiʼj Gobierno in tzaj toj kyaʼj in nok ik tzeʼn jun tajaw ja in jatz tiʼn akʼaj tiʼ ex ojtxe tiʼ toj tqʼinumabʼil».
53 Tej tbʼaj yolin Jesús kyiʼj ejemplo lu, ikʼ bʼet toj lugar jatumel taʼ. 54 Tej tpon toj tnam jatumel jaw chʼiy, xi tqʼoʼn xnaqʼtzbʼil kye xjal toj ja te kʼulbʼil.* E jaw labʼin xjal tiʼjju ok kybʼiʼn ex kyqʼama: «¿Jatumel ma tzaj tnabʼil xjal lu ex alkye ma tzaj qʼonte tipumal tuʼn kybʼant milagro tuʼn? 55 ¿Ex nyapetzun a tkʼwal carpintero lu? ¿Nyapetzun María tbʼi ttxuʼ? ¿Ex nyapetzun terman tibʼ tukʼil Santiago, José, Simón ex Judas? 56 ¿Mintiʼpe in che anqʼin tanabʼ qxol? Qa ikju, ¿jatumel ma tzaj tnabʼil ex alkye ma tzaj qʼonte tipumal tuʼn kybʼant milagro tuʼn?». 57 Ex ok jlu te jun tolsabʼil kye xjal ex mintiʼ ok qeʼ kykʼuʼj tiʼj. Tuʼntzunju, xi tqʼamaʼn Jesús kye: «In nok qʼoʼn toklen jun profeta toj kykyaqil lugar, pero mintiʼ in nok qʼoʼn toklen toj ttnam ex toj tja». 58 Ex tuʼnju mintiʼ ok qeʼ kykʼuʼj xjal tiʼj, mintiʼ bʼant nim milagro tuʼn Jesús toj lugar aju.