A tsín tikoa̱n sixákaoña carro

SI̱KJAʼAITSJENLA jngo chjotajchínga xi jenkjín nó nga carro síxákao kʼoa tsa motocicleta. Nʼio tsjoake nga carro síxákao nga̱ ma fi tojñani mele. Tonga je miyole kao xínkjín jemakjáojinle kʼoa kʼoatsole nga ngisa nda tsa tsínti carro sixákaoni. Tonga je chjotajchínga tsín majinle ánni kʼoatsoni xínkjín.

A kʼoati jekjimakjáojinle xíngi nga carro nixákoai. Jókoa̱nni jchai tsa koa̱n nga tosi tonda carro si̱xákoai.

Tjín naxinandá jñani kʼoaʼmile xi jejchínga nga títjonkjoanla katafi tsʼe chjinexki nga kjesa bʼasjejin je licenciale ánni nga jchanile tsa tojo koa̱n sixákao carro. Je ndsʼee xi ya tsʼe sítjoson jotso je kjoatéxoma kʼoa jotso je chjotaxá (Rom. 13:1). Ninga tsínkui kjoatéxoma tjín ya jñani tijnai koaan toji chósonnilai tsa tojo koa̱n si̱xákoai carro.

JÓSʼIN JCHANI TSA TOJO KOA̱N SI̱XÁKOAI CARRO

Jngo jtín tíjna ya Estados Unidos xi binyakao je chjota xi jekoanjchínga. Kʼoatso nga kui tjínnele sikjaʼaitsjenjin jebi.

A tojo nda matsenna nga njio kʼoa a ʼbeña jokjoan je sén xi nya ya carretera xi tjínnele kuenta sʼian kʼianga carro sixákoa.
A ndi̱toon sikjan jkoa kʼianga kotsenle je cho̱tsínle carro.
A ngotjo majinnina jmeni xi sʼian jolani tsa freno kʼoa tsa acelerador koase̱nnele.
A nʼio tojbi fikoa carro kʼoa a yaa bʼechjoale carro xi tjenngitsaona.
A jekjoan nkjín kʼa nga me satékjaoʼa xínkjín carro xi bʼamjekoa kʼoa a je koanxjájon je carrona nga tjín xi satétʼale.
A saje tsakʼéchjoana policía nga tsín nda sixákaoña carro.
A saje kinroana nijñá nga carro tisixákoa.
A kui xki tikjine xi chʼao síkaona nga tsín nda sixákaoña je carro.
A síkjáojin xíngia kao miyona nga carro sixákoa.

Tsa jngo kʼoa tsa jao xi kʼoamai jmeni xi tso i̱bi chósonnilai jókji tse nga carro si̱xákoai kʼoa ngisaa kʼianga jenjio. Kjitʼa tikjaʼaitsjain tsa tojo nda nixákoai je carro. Chjónangilai miyoli kʼoa tsa je xíngi, kʼoa tsa maije̱ ya tʼin jñani ʼmiyaná josʼin nixákao carro. Kʼoa tsa nkjín koya jmeni xi kʼoakjimai jotso xi faʼaitʼa i̱bi tongisajin nda nga tsínti carro si̱xákaoni.a

KOASENKAOLI KJOAFAʼAITSJEN XI TSJOÁ BIBLIA

Tsa jetiʼyaa nga ñʼai maná nga carro nixákoaa ngisajin nda nga tsínti kui si̱xákaoñá. Tsakui nichxin likui tinda sʼe̱ni tokuin nga tsínti carro si̱xákaoni. Tonga jaola koya kataʼyaa jmeni xi tso Biblia xi koasenkaoli nga jchai jósʼiain tsa tojo koa̱n si̱xákoai carro kʼoa tsa mai.

Kuenta sʼiaan jokji tjen bichó nganʼioná (Prov. 11:2). Kʼianga jemajchíngaa alikui tinda matsenniná, alikui tinda noʼyañá kʼoa alikui tikʼoasʼin síxáni yaoná joma nga sʼa xtiaa. Kʼianga jefi nichxin, je chjota alikui tikui kʼoasʼínni jmeni xi tsjoake jolani, nga síská nga̱ jetomaʼnyi yaoná nga jemajchíngaa. Kʼoati ma kʼianga carro nixákoaa, ngisaa nda nga tsín tikui si̱xákaoñá kʼiatsa bele tokoán nga tsínti kʼoakoa̱nniná (Prov. 22:3). Kʼoa tsa ʼya xi kʼoakuitsoná nga kjimakjáojinle nga carro nixákoaa ngisaa nda nga nangitokon koaan kʼoa kuinóʼyalee jmeni xi kuitsoná (tingósonkoai 2 Samuel 21:15-17).

Alikui jée kuijnyílee yaoná (Deut. 22:8). Xkón tíjna tsa tsín chósonnilee josʼin si̱xákoaa je carro. Alikui nda sʼín je chjota xi tosi tonda carro síxákao kʼiatsa tsínti nda matsennile kʼoa tsa tsínti nda nrʼoéni nga̱ xkón síkʼéjna yaole kʼoa xkón síkatío xi kjaʼaí. Kʼiatsa tjínlani xi koa̱n kʼoa tsa tjín xi kuiyá jéejin ska̱jiaan.

Tsa tsínti carro si̱xákaoni ali kʼoajinsʼin nikjaʼaitsjain nga tsín tijme chjínili nga̱ je Jeobá kuenta sʼín jmeni xi nʼiai kʼoa tsjoakeli. Chjí be nga nangitokon mai kʼoa nga makjáojinli xi kjaʼaí. Kʼoa tije koasenkaonili nga nda sʼe̱ tokuin (Is. 46:4). Alikui kʼia tsjiónkonli. Tsa kʼoétsʼoalai koasenkaoli nga koa̱njinli tsa koa̱n nga tosi tonda carro si̱xákoai kʼoa tsa mai.

Jósʼin tsjoánganʼio xi ngikʼa

Je xi ngisa tiʼndele nga kjoakaonajmí xi jejchínga jé xínkjín. Tonga sakʼoa kʼoati je xi miyole mani xi ngisa be josʼín nga carro síxákao. Tsa ʼya xi kʼoakuitsoli nga makjáojinle josʼin síxákao carro je xíngi xi jejchínga, kuenta tʼiain jme xi kuitsoli. Koaan kʼuínkoai kʼiatsa carro sixákao. Kʼoa tsa machjén nga kʼoakʼuínlai nga tsín tinda manile síxákao carro ngasin nganda chja̱kaonajmí. Ningalani machjén nga kʼoakʼuínlai jñani sindaya yaole tonga kʼoati ndatjín nga si̱jinlai yaoli jotjín kon. Ali i̱jin ʼmilai. “Kuila nga jejchíngai nga tsínti manili nixákoai carro”. Koaan tosa i̱ tʼinlai: “Makjáojinna xi tʼatsi”. Tikjaʼaitsjenjinlai je kjoafaʼaitsjen xi tsjoá Biblia tojo tso xi faʼaitʼa xo̱n jebi kʼoa kʼoatʼinlai nga ʼyai nga tsjoake je kjoatéxomale Niná.

Si̱jinlee yaoná josatío kon je xi kʼoaʼmile nga tsínti koa̱n carro sixákaoni. Koaan kuinyakoaa nga̱ sakʼoa kʼoasʼin síkjaʼaitsjen nga tsínti tiʼndenile nga toje kʼoa̱ yaole (Prov. 17:17). Alikui kui chóyalee nga je kʼoakatatsoná josʼin kuisenkoaa. Tosa kʼoakʼuínlee nga koa̱n kjuinkoaa nga satíoná kjoajtín, nga ʼmiyasoán, tsa tjín xi koaikatse kʼoa tsa tsʼe chjinexki koai. Kʼoakʼuínlee nga ñaki kʼoatjín tokoán nga tibisenkoaa kʼoa nga kao kjoatsjoa kʼoatinʼia (Rom. 1:11, 12).

a Tsa mesali jchai xi tʼatsʼe jebi chótʼai je artículo xi ʼmi “¿Corre usted un gran riesgo de sufrir accidentes de tránsito?” xi faʼaitʼa revista ¡Despertad! xi tsʼe 22 de agosto de 2002.