MUZIMBU WA MU KUYOYA
Kwanuka Munjazemenene Njambi ha Kulibanga Kukanjikwasa Njikolese
MU NTONDWE ya 1970, njakele ha mwela mu cipatela ca Valley Forge General mu Phoenixville, Pennsylvania, mu America. Nesi umo wa munalume wakele na kupima lumbisi lwa maninga ange mukwakele na kwita minutu 30. Njapwile liswalale wa myaka 20, co njakele na kubinja mushongo umo wakama uje ushambukila. Ou nesi wanjitubakanene na myaka yaindondo, co wamonekele ngwabo walishoshomwenene. Omwo lumbisi lwa maninga lwashangumukile kutepuluka, njamwihwile ngwange, “Ikeyeni wamonaho laja munu atsa?” Wamonekele kutewa, co wanjikumbulwile ngwendi, “Embwe, kanda njimumoneho.”
Ha simbu oyo njalizibile ngwange kwange ngu. Oloni hamo muli na kulihula munjezilile mu cipatela. Njicimilekeko bya buyoye bwange mu bwihi.
MUBWASHANGUMUKILILE BUYOYE BWANGE BWA NZITA
Simbu imo njabinjile manene munjakele na kupangela mu mulili wa kutabwila banu, mukwakele nzita mu Vietnam. Njalikuwile manene kukwasa baje babinja na baje banabetwa, co njakele na cilengo ca kupwa ndotolo uje atala bya kutabula banu. Njetele mu Vietnam mu July 1969. Ngwe mubakele na kulingila boshe baje bacija-ija, banjanene calumingo cimo ca kunjimwesa byakulinga mangana njizilile simbu yakwo na kushaluka manene kwa mutambela waco.
Munima ya simbu yaindondo lika kutunda hanjashangumukilile bipangi ku cipatela ca Mekong Delta cije cakele na kutala bya kutabula banu mu Dong Tam, kwakele makopitu amangi aje akele na kunena baje banabetwa. Njashakele kupwa wa kulongwa ku lifuti lyange, co lalo njazemene manene kupanga. Ngeci, njashakele kushangumuka kupanga oho bene. Baje babetwele bakele na kubabwahesa na kubashatukisila mu milili ya cikubo muje mwakele makina apekula mpunzi, co mukemwo mubakele na kubatabwila. Ndotolo uje atala bya kutabula na ndotolo mukwabo uje atala bya kukwasa babatabula mangana keti bazibe manene kubabala hamolika na banesi babali bakele na kulicikinina omwo mu tumilili twatundondo, co bakele na kulinga mwoshe mubasela kwobola obo babetwele. Njanangukile ngwange kwacikele byuma bimo byakele mu bingonga byakama bya kuzibala bije byacikele omwo mu makopitu. Banjilekele ngwabo omwo mu bingonga mwakele bilyo bya maswalale baje basanyozokele mu nzita. Mukemwo mubwashangumukilile buyoye bwange bwa nzita.
MUNJASHANGUMUKILILE KUSHAKEZEKA NJAMBI
Munjapwile mwanike, njazibileko busunga bumo bubali na kulongesa Bakaleho ba Yehova
Munjapwile mwanike, njazibileko busunga bumo bubali na kulongesa Bakaleho ba Yehova. Banana balilongesele Mbimbiliya na Bakaleho, nameme kubetele ha kubambwitika. Co njalikuwile manene kukala-kala habalilongesela banana. Ha simbu oyo bene, litangwa limo twetile muyehi na Njibo ya Bumwene na batate bambatele banana. Co njabehwile ngwange, “Bika bije?” Banjikumbulwile ngwabo, “Keti ukeseke kubashwenya baje!” Mwafwa ya kubazema manene na kubakulahela, njakabangeyeye bibanjinangwile. Ngeci, kunjasele lalo kuliwana na Bakaleho ba Yehova.
Munjatundile ku Vietnam, njashangumukile lalo kushakezeka Njambi. Byuma byabibi binjaliwanene nabyo byanjilingisile njilizibe manene kubabala ku mbunge. Kwamonekele ngwe wahi wakele na kuzibisisa mwamubwa byakele na kulingiwa mu Vietnam. Njicanuka kucaula kubakele na kucaula banu bamo baje bakele na kutumbula maswalale ba America ngwabo baka-kutsiya bimbututu, mwafwa bakele na kuziba ngwabo kwakele bimbututu ba kujeneka mulonga babakele na kutsiya mu nzita.
Mu kushaka kumanesa lihwila lyange lya ku sipilitu njashangumukile kuya ku biceci bya kuliseza-seza. Njazemene manene Njambi. Nameme ngoco, byuma bibakele na kulinga mu biceci kubyakele na kunjizibisa bwino ku mbunge. Mu kwita kwa simbu njaile ku Njibo ya Bumwene ya Bakaleho ba Yehova mu nganda ya Delray Beach mu Florida. Oho te Lyacalumingo, mu February 1971.
Munjakakobelele, ñanda ya Mbimbiliya ya mbunga te ishaka kuhwa. Ngeci, njatwaleleleleho na cilongesa ca Kaposhi ka Kukengela. Kunjanuka ñanda yakeleko lije litangwa. Nameme ngoco, njicanuka banike bakele na kufukula Bimbimbiliya byabo na kutanda mikanda. Banjikasamesele manene! Njolokele kuluu na kutalesesa byakele na kulingiwa. Munjakele na kutuhuka mu Njibo ya Bumwene, ndolome umo wa kakulukazi wa myaka ya kukokela ku 80 wasimutwiiye nange. Lizina lyendi Jim Gardner. Wanjimwesele libulu lya The Truth That Leads to Eternal Life (Busunga Buje Butwala ku Kuyoya kwa Myaka Yoshe.) Co wanjihwile ngwendi, “Yanini mbai indi nobe ushaka eli libulu?” Twalizibasanene kushangumuka cilongesa ca Mbimbiliya Lyamuciwana mutondo.
Njapandele kupanga Lyacalumingo butsiki. Njawanene cipangi mu cipatela cimo cije kucapwile ca fulumende mu nganda ya Boca Raton, mu Florida. Njakele na kupangela mu mulili wa baje batonda kubasaka bwasi-bwasi. Co olyo litangwa njapandele kupanga kushangumuka 23:00 butsiki kutwala 07:00 lyamukwabo mutondo. Kwolokele, co njatandele olyo libulu lya Busunga. Nesi umo wa mukulunu wanyangwile olyo libulu mu maboko ange, watalele ha liputa lya helu, co wendekele na lijwi lyakama ngwendi, “Nobe ushaka kupwa umo wabo ndi?” Njanyangwile libulu lyange na kumuleka ngwange, “Njinatanda lika kweta hakati, co kumoneka nange njipwa umo wabo!” Wanjisezele, co njamanesele kulitanda obwo bene butsiki.
Njalilongesele Mbimbiliya na Ndolome Jim Gardner, ndolome wa kubwabesa uje wazibukile Charles Taze Russell
Mutwashangumukile kulilongesa na Ndolome Gardner, njamwihwile ngwange, “Bikoni bitulilongesa?” Ou ndolome wanjikumbulwile ngwendi, “Tulilongesa bili mu libulu linjinakwanene.” Co njendekele ngwange, “Njinalitanda laja.” Ndolome Gardner wendekele ngwendi, “Mwamubwa, hamo tusimutwiyako lika bili mu capita yakulibanga.” Njanangukile ngwange kwakele byabingi byanjitile. Ou ndolome wanjikwasele kuwana bisoneka byabingi mu Mbimbiliya yange ya kubenga ya King James Version. Ha simbu oyo njakeloni na kulilongesa bya Njambi wa busunga, Yehova. Njakele na kusana Ndolome Gardner ngwange ba Jim. Co olyo litangwa mutondo, lyalilongesele nou ndolome macapita atatu omwo mu libulu lya Busunga. Co Lyamuciwana na Lyamuciwana mutondo, twakele na kulilongesa macapita atatu. Njakele na kulikuwa bitwakele na kulilongesa. Njabezikile manene kulilongesa nou ndolome wa kubwabesa uje wazibukile Charles T. Russell!
Munima ya byalumingo byabindondo, banjitabesele kwambulula muzimbu waubwa. Ba Jim banjikwasele mu byuma byabingi bije byanjikaluwilile bya kufwa ngwe kwambulwila ha njibo na njibo. (Vil 20:20) Omwo ba Jim batwaleleleleho kupangela hamo nange, njalikuwile cipangi ca kwambulula. Co njicili na kumona cipangi ca kwambulula kupwa cipangi cinjinabezika manene kupanga. Njabwahelela manene kupangela hamo na Njambi!—1 Kol 3:9.
MUNJAZEMENENE YEHOVA HAKULIBANGA
Njishaka kumilekako munjazemenene Yehova hakulibanga. (Kuj 2:4) Kuzema Yehova kunanjikwasa njikolese mu bukalu bunjinaliwana nabwo bwa kwanuka-anuka byuma byabibi byalingiwile ha simbu ya nzita, hamolika na byeseko bikwabo.—Isa 65:17.
Kuzema Yehova kwanjikwasa munjinaliwana na bukalu bwa kwanuka-anuka binjaliwanene nabyo mu nzita hamolika na mu byeseko bikwabo
Banjimbwitikile mu July 1971, ha Ciwano ca Mbongi cije cakele ku Yankee Stadium
Njicanuka litangwa limo lya kulitila mu 1971. Batate bambatele banana kubashakele ngwabo ha njibo yabo hakale Mukaleho wa Yehova! Ngeci, njapandele kutunda mu njibo imo ngacije mubanjitabesele kukala bisemi bange hakulibanga. Kunjakele na bimbongo bya kupwamo ha simbu oyo. Baka-cipatela kunjakele na kupanga bakele na kunjifweta munima ya byalumingo bibali. Oloni ha simbu oyo, bimbongo binjatambwile njabilandele bizalo mwafwa njashakele kusholoka mwamubwa omwo njikala mu cipangi ca kwambulula na kwimanena Yehova. Kwakele bimbongo bimo binjatulikisile. Oloni byakele mu banki ku Michigan, mutambela kunjakolelele. Ngeci, ha matangwa amandondo, njasele lika kukala mu mota imo ngacije injakele nayo. Njakele na kujwelela mu milili ya kuhwimina ku mitamba ya kwakela mazi mu minyau, co kukekwo lalo kunjakele na kulitehwila.
Litangwa limo ha simbu injakele na kukala bene omwo mota, njezile ha Njibo ya Bumwene te kunasala maola amandondo simbu kanda banu bakunguluke ku ciwano ca kuya mu lihya. Ha simbu oyo te njitunda ku cipatela mwafwa simbu yange ya kulembuka te inapumo. Munjatumbamene kunima ya Njibo ya Bumwene kwa kulinga naumo wahi anjimona, njashangumukile kuziba lyoba omwo njanukile byakele na kulingiwa mu nzita ku Vietnam. Njashangumukile kulinga ngwe njiziba cuku ca situ ya banu ije inenye, na kulinga ngwe njimona maninga a banu na bimbandu. Njakele mu bishoti. Njashangumukile na kulinga ngwe njiziba na kumona bakwenje baje bakele na kunjihula indi bayoya. Njazibukile ngwange kubayoyo, oloni njakele na kulinga mwoshe munjaselele kubazembeleka na kujeneka kumwesa ku cihanga ngwange kubayoyo. Njombwele manene olyo litangwa.
Njineseka mwoshe munjinasela kujeneka kwibala munjazemenene Yehova hakulibanga mu byeseko byoshe binjinaliwana nabyo
Njalombelele oku njili na kusotola misozi. (Mya 56:8) Njashangumukile kusinganyekesesa ha lilabelelo lya kusanguka kwa batsi. Co ngwange Yehova Njambi akamanesa byuma byoshe byabibi binjamwene hamolika na kubabala kubanazibi banu ku bimbunge kwambateselela nange bene. Njambi akasangula baje bakwenje, co bakasa kulilongesa byendi. (Vil 24:15) Ha simbu oyo, mu mbunge yange mwashulile cizemo ca kuzema Yehova, co cetele kwisi ya mwonyo wange. Lije litangwa anga lya kulitila kuli yange. Kushwa lika bene haje, njineseka mwoshe munjinasela kujeneka kwibala munjazemenene Yehova hakulibanga mu byeseko byoshe binjinaliwana nabyo.
YEHOVA NATWALELELAHO KUPWA WAMUBWA KULI YANGE
Nga kunakatuka nzita, banu bakalingi byuma byabibi byabingi. Co nange bene mwane njabilingile. Oloni kusinganyekesesa ha bisoneka bibali binjashaka manene kunanjikwasa. Cisoneka cakulibanga ca Kujombolola 12:10, 11, cije cimwesa ngwaco kwambulula kwetu keti kukekwo lika kuhyana Liyabolo, oloni na maninga a Muna Manga. Cisoneka camucibali ca Ngalatiya 2:20. Eci cisoneka cimwesa ngwaco Kristu Yesu wanjitsililile. Yehova akanjitalela mu maninga a Yesu, co nanjikonekela byuma byabibi binjinalingi. Kuzibuka ngoco kwanjikwasa njikale na citakutaku ca kujela. Co lalo kwanjishongangeya kulinga mwoshe munjasela kukwasa bakwetu bazibuke mwamubwa Njambi yetu wa ngozi Yehova!—Hev 9:14.
Munjikasinganyekesesa ha buyoye bwange njikakandelela manene kuli Yehova mwafwa wanjaka mbunge, co natwalelelaho kunjinyunga. Cakumwenako, ba Jim mubazibukile ngwabo njakele na kukala mu munyau, banjikwasele njiwane bukwasi kuli ndokazi umo uje wakele na njibo muje mwakele banu baje kubakele noku kwakukala. Njalimwena ngwange Yehova ikeye wapangesele ba Jim na uje ndokazi mu kunjikwasa kuwana mwela waubwa mwakukala. Yehova wakala na mema ku mbunge! Waka mbunge bangamba bendi ba kulongwa.
KULILONGESA KUKALA NA NZANZU NA KULINGA MWAMUBWA BYUMA
Mu May 1971, kwakele bimo binjapandele kukalinga ku Michigan. Simbu kanda njiseze Cikungulukilo ca Delray Beach mu Florida, njashulisile mwela wakwambatela byuma mu munyau wange na mabulu. Njakatukile, co njataleselele mu kunto mu tapalo ya Interstate 75. Oloni simbu kanda njitubakane mutambela unatako wa Georgia, mabulu oshe anjambatele ahwile. Njambulwile muzimbu waubwa wa Bumwene mu myela ya kuliseza-seza. Njakele na kwimana ha tumenga na mu myela ya kuhwimina na kwana banu matrakiti mu milili ya kuhwimina. Na simbu ino njikalihula indi ku bimbuto binjakunine kwakele mbuto yamenene.—1 Kol 3:6, 7.
Oloni ha simbu injakele na kulilongesa busunga, kunjakele na kulinga mwamubwa byuma, maneneni munjambulwilile baka-naanga yange. Mwafwa ya kuzema manene Yehova, njabambulwilile na ntwima. Oloni kunjalingile ngoco mu ngila yaibwa. Njazema manene yayange wa munalume wa lizina lya John na mukwabo wa lizina lya Ron, co njabasindiiye kutaba busunga bunjabambulwilile. Mu kwita kwa simbu, njabalombele likonekelo mwafwa kunjapandele kulinga ngoco. Oloni simbu yoshe njikalombela ngwange ngwe batambula busunga. Co kutunda bene oho, Yehova nanjilongesa kwambulula na kulongesa na nzanzu, co lalo mu ngila yaibwa.—Kol 4:6.
BAKWABO BANJINAZEME MU KUYOYA KWANGE
Nameme njazema manene Yehova, kuli bakwabo lalo banjazema. Njendekeko bya mwebwange injazema manene, Susan. Njanangukile ngwange njatondele kukalako na mukwetu anjikwasa kupanga cipangi ca Bumwene. Ba Susan banapu munakazi wa kukanyama, co lalo bazema Njambi. Njicanuka litangwa limo linjabendelele ha simbu itwakele na kulitonda. Batumbamene mu cimbimbi ca njibo ya bisemi babo halutwe, mu nganda ya Cranston mu Rhode Island. Bakele na kutanda Kaposhi ka Kukengela na Mbimbiliya yabo ku mukulo. Njakasamene munjanangukile ngwange bakele na kutanda biñanda bya kubwezelelako, co bakele na kutanda na bisoneka. Mu mbunge yange njalyendekesele ngwange, ‘Ou munakazi wazema Njambi!’ Twalyambatele mu December 1971. Co njakandelela manene mwafwa kutunda bene oho, banakala muyehi nange, co bananjikwasa manene. Cuma cakama manene njinjabazemena cinapu kunanguka ngwange bazema manene Yehova kutubakana mubanjizemena.
Njili na mwebwange Susan, na bana betu ba bakwenje babali, Paul na Jesse
Nange na ba Susan twabezikile kukita bana babali ba bakwenje, Jesse na Paul. Yehova wakele nabo omwo bakele na kukola. (1 Sam 3:19) Balyangwilile kwenda mu busunga, co bananjilingisa njibwahelele hamolika na mwebwange Susan. Kwanuka mubazemenene Yehova hakulibanga nabo kunabalingisa batwaleleleho kumupangela. Umo na umo wabo nakala mu cipangi ca simbu yoshe ha myaka ya kutubakana 20. Baka-limbo lyabo, ba Stephanie na ba Racquel nabo bakanjizibisa bwino ku mbunge. Co njabamona ngwe bana bange bene ba kulikitila. Bana bange babali boshe banambata banakazi baje bazema Yehova Njambi na mbunge yabo yoshe na mwonyo wabo woshe.—Efe 6:6.
Ha kupwa naanga, twalikuwile kwambulwila mu mitambela muje kubakele na kwambulwila manene
Munima ya kunjimbwitika, njakele myaka 16 mu Rhode Island, co njalikuwile kukala na babusamba bababwa. Njicikanuka bakulunu ba kuliseza-seza banjapangelele hamo nabo. Kunakala lalo tunyungi ba kuzenguluka bananjikwasa manene. Kunjasa kubatumbula na ha mazina. Co njabezika manene kupangela hamo na banu baje banatwalelelaho kwanuka mubazemenene Yehova hakulibanga! Mu 1987, twajalukilile ku North Carolina kukapangela kuje kwakele bujene. Co nakwo twakakele na babusamba bababwa.a
Te njitwamenena ciwano ca kuya mu lihya mu cipangi ca kwendela bikungulukilo
Mu August 2002, nange na ba Susan twatambwile cilanyo ca kulikwatasana na naanga ya Mbetele ya Patterson mu America. Njapangelele ku Dipatimenti ya Bipangi, ba Susan bakebo bapangelele ku kutala bya kukusha. Bazemene manene kupangelako! Mu August 2005, njabezikile kunjangula kupwa umo wa baje bali mu Cibunga ca Kutwamenena. Njalizibile ngwange cipangi cibanjanene kucanjipandele. Mwebwange walishoshomwenene cipangi caco hamolika na kwendangana kwalibungilamo. Ba Susan kubesi kuliziba kushubuluka kwenda mu fulai. Nameme ngoco, tunende mangenzi amangi na fulai! Ba Susan ngwabo majwi amabwa a bakwabo bandokazi baje banashomboka ku bandolome baje bali mu Cibunga ca Kutwamenena anabakwasa batwaleleleho kunjikwasa mu bingila bya kuliseza-seza. Bananjikwasa mwakama, co njabazema manene.
Mu ofisi yange muli bikupulo byabingi bije binapu bya seho manene kuli yange! Bikanjanukisa buyoye bwabubwa bunjinalikuu. Kuli bibezikiso byabingi binjanawana mwafwa ya kulinga mwoshe munjasela kwanuka munjazemenene Yehova hakulibanga!
Kusikama na baka-naanga yange kukanjilingisa njibwahelele
a Nga mushaka kuziba bikwabo ha cipangi ca simbu yoshe canapanga Ndolome Morris, taleni Kaposhi ka Kukengela ka March 15, 2006 ha liputa 26.