Lucas

11 Tëgokë Jesús ojts nyijkxy nuˈkxtakpë mä tuˈugë lugäär. Ko nyuˈkxtaktääy, ta nyimiinë niduˈugë yˈëxpëjkpë ets yˈanëmääyë: “Wintsën, tukniˈˈijxëdëgëts wiˈixëts nuˈkxtäˈäktët, duˈun ixtëmë Juan ttukniˈˈijxë ja yˈëxpëjkpëty”.

2 Jesús ta tˈanëmääy ja yˈëxpëjkpëty: “Ko mnuˈkxtäˈäktët, duˈun mjënäˈändët: Tatë, waˈanë mxëëw twäˈätsy. Waˈan tminyë mˈAnaˈam mGutujkën. 3 Mmooytyëgëtsë ngäˈäyën nˈukën, duˈun ixtëmëts nyajtëgoyˈattë tuˈuk tuˈugë xëëw. 4 Pokymyaˈkxtëgëts mäjatyëts ndëgoytyë, duˈun ixtëmëts nbokymyaˈkxtë pënatyëts xymyëdëgooytyëp.* Ets pudëjkëdëgëts këdiibëts tii xyajpokytyundët”.

5 Ta netë Jesús yˈakˈanëmääyëdë: “Nˈokpëjktakëm ko niduˈuk mijtsëty tam tuˈugë jäˈäy mëdiˈibë mëët oy mnaymyayëty, per ta tsuˈumgujkm mniminyë ets mˈanëˈëmxëty: Mmëguˈuk, tukˈanuˈkxkëts tëgëëgë mtsäjpkaaky, 6 yëˈë ko të jyaˈty tuˈugë jäˈäy mëdiˈibëts mëët oy nnaymyayëty, ets nitiits ngamëdaty tiits nmoˈoyëp. 7 Ets ja kudëjk, japyë yˈatsooy tyëgoty: Këdiijëts nëgoo xynyeˈemy, tëjëts ja ndëjk nˈawiˈtääynyë ets tyapëts nmäänëdë nboˈkxnëdë mëdëtsë nˈuˈunk nˈënäˈk. Pääty kyajëts mbäät nbëdëˈëky ets tii nmoˈoyët”. 8 Jesús ta tˈanëmääy ja yˈëxpëjkpëty: “Yäˈädë jäˈäy kyaj pyëdëˈëgäˈäny ets tmoˈoyaˈanyë myëguˈuk ti amdoowëp, per ko mëktaˈaky yˈamdoowënë ets yajtsipkaˈxënë, ta pyëdëˈëgäˈäny ets tmoˈoyaˈany tijaty yajtëgoyˈajtypy. 9 Päätyën nˈanëëmëdë: amdoowˈadëˈëtstë ets myajmoˈoyandëp, ëxtääyˈadëˈëtstë ets mbäädandëp, duˈunyëm koxtë* ja jëënˈääw tëjkˈääw ets mˈawäˈätsanxëdëp. 10 Jaˈa ko ja mëdiˈibë yˈamdoobyën, yajmoopy, ja mëdiˈibë yˈëxtaabyën, pyatypy ets ja mëdiˈibë duˈunyëm kyojxypy ja jëënˈääw tëjkˈääw, awäˈätsanxëp. 11 ¿Jadaa uˈunkteety mëdiˈibë myoopy ja yˈuˈunk tuˈugë tsäˈäny, pën yëˈë amdoowëdëp tuˈugë äjkx? 12 O pën yëˈë amdoowëp tuˈugë tutsää,* ¿waˈandaa yëˈë tmoˈoyët tuˈugë kaˈpyny?* 13 Mijtsëty oy pokyjyaˈay myajpäättë, mmooytyëbë mˈuˈunk mˈënäˈk mëdiˈibë oyën. Pes ¡waanë niˈigyën ja mDeetyë tsäjpotmëdë tmoˈoyaˈany ja espiritë santë pënaty amdoowëdëp!”.

14 Tëgok, ojtsë Jesús tkajxpëtsëmyë kaˈoybyë mä tuˈugë jäˈäy mëdiˈibë nety të dyaˈuˈumnë. Ko tyukpëtsëëmdutë ja kaˈoybyë, ta jatëgok kyäjpxëˈky, mëjˈixy mëjmëdoy tjäˈäwëdë ja mayjyaˈay ko duˈun tˈijxtë. 15 Per ta näägë jäˈäy jyënandë: “Pääty tˈëxkexyë kaˈoybyëtëjk jaˈa ko yëˈë mmooyëbë mëkˈäjtënë Belcebú,* mëdiˈibë nyiwintsënˈäjtypyë kaˈoybyëtëjk”. 16 Wiinkpëty jeˈeyë twinmäˈänyˈixandë ko tˈanëmääytyë ets tyukˈixëdët pën jantsy yëˈëjënë Dios të kyexyë. 17 Jesús nyijäˈäwëbë nety ti japˈäjttëp mä jyot wyinmäˈänyëty, pääty yˈatsooy: “Tuˈugë gobiernë kyaj mëk yˈitäˈäny ja yˈanaˈamën ko ak yëˈë ja jyaˈay nyaynyibëdëˈëgëdët ets ko familyë tsyiptundë, kyaj nanduˈun tuˈugyë yˈittë. 18 Nanduˈunën jyaty mëdë Satanás, pën këˈëm nyaynyibëdëˈëgyë, ta ja yˈanaˈamën nyaywyäˈkxäˈänyë, kyaj mëk yˈitäˈäny ets kugëxëyäämp. Yëˈë ko mijtsëty mjënäˈändë ko päätyëts nˈëxkexyë kaˈoybyëtëjk jaˈa ko yëˈëts xypyudëjkëbë Belcebú. 19 Pën yëˈëtsën xypyudëjkëbë Belcebú etsëts nˈëxkexy ja kaˈoybyëty, ¿pënën pudëjkëdëp ja mjäˈäyëty ets tˈëxkaxtë ja kaˈoybyëty? Yëˈë mjäˈäyëty yajnigëxëˈëgandëp ko kyaj tyëyˈäjtënëty ixtëm mjënäˈändë. 20 Per kojëts nˈëxkaxëdë kaˈoybyëtëjk mët yëˈëgyëjxmë Diosë myëjääw,* yëˈë nety yˈandijpy ko ajotkumonë të jyaˈty ja Diosë yˈAnaˈam Kyutujkën ets kyaj të xypyëktë kuentë. 21 Ko tuˈugë yeˈeytyëjk mëdiˈibë mëk ets kumëjääw, tkuentëˈaty ja tyëjk ets tmëdaty tijaty mëët nyaygyuwäˈänëdët, tsip yajmaatsët tijaty myëdäjtypy jyënoty tyëgoty. 22 Per ko myinët tuˈugë yeˈeytyëjk mëdiˈibë niˈigyë kumëjääw ets kyaj yajmadäˈägëdët, ta pyëjkxëty tijaty mëët nyaygyuwäˈänyë, ets ja maˈtspë ta net dyajwaˈkxy tijaty të tmeetsy. 23 Ja mëdiˈibëts kyaj xypyuwäˈägë, xynyibëdëˈkpëtsë nety, ets ja mëdiˈibë kyaj tyuunmuky mëët ëjts parë jäˈäy tpudëkë etsëts xytyukniwoy, yajkekypyë nety ja jäˈäy.

24 Ko kaˈoybyë ttukpëtsëëmduˈuty tuˈugë jäˈäy, ta nyaxy tëˈëtsˈitjotm ets tˈëxtäˈäy tuˈugë lugäär mä mbäät yˈokpoˈkxy, per kyaj tpääty. Ta net jyënaˈany: Niˈik oyëts jatëgok njëmbitët mä taabë jäˈäyën. 25 Ko jam jyaˈty, ta tˈixy ja jäˈäy ixtëm tuˈugë tëjk mëdiˈibë tukwäˈäts, padëˈëky jäˈäxëˈëky ets nëgooyë oy të yaˈoytyuunë. 26 Ta net twoownëjkxy niwëxtujkë kaˈoybyëtëjk mëdiˈibë waanë niˈigyë axëëk adëtstëp këdiinëm yëˈë, ets ko ttuktëkëdë taabë jäˈäy, ta jap tsyënääynyëdë. Yäˈädë jäˈäy waanë oˈktëyë net jyukyˈaty këdiinëm ixtëm ijty”.

27 Tamë netyë Jesús duˈun jyënaˈany ko tuˈugë toˈoxytyëjk jyënany mayjyaˈayˈitkujky: “¡Agujk jotkujkë taabë toˈoxytyëjk mëdiˈibë të myajmaxuˈunkˈatyë ets të myajtsiˈitsyë!”. 28 Perë Jesús ta yˈatsooy: “Kyaj, mëdiˈibën tëy yajpattëp agujk jotkujk, yëˈë pënaty myëdoowˈijttëp ja Diosë yˈääw yˈayuk ets kyuytyuundëp”.

29 Tamë nety nimayë jäˈäy të tyuˈukmuktë ko Jesús jyënany: “Yäˈädë axëëkjäˈäyëty mëdiˈibë kyaj tmëmëdowdë Dios, jeˈeyë tˈixäˈändë mëjˈäjtën, per nitii kyayajtukˈixäˈändë, yëˈëyë wiˈix jyajty ja kugajpxy Jonás. 30 Jaˈa ko duˈun ixtëm jyajty kyëbejtyë Jonás ko ojts nyijkxy Nínive, nanduˈun jyatäˈäny ja Naxwinyëdë jäˈäyë yˈUˈunk mä yäˈädë tiempë. 31 Ko Dios tpayeˈeyëty ja naxwinyëdë jäˈäy, nëjkxëp jyukypyiky ja reyna mëdiˈibë tsoˈomp Saba ets nanduˈunë yäˈädë jäˈäyëty mëdiˈibë kyaj tmëdoowˈitäˈändë ja nˈääw nˈayukëts, etsë yäˈädë reyna tukˈixanëdëp ko kyaj yˈoyëty mëdiˈibë tyuundë. Pes ja reyna jagam tsyoˈony ets tmëdoowˈitany ja Salomóngë wyijyˈäjtën. Per okmëdowdë, tyääjën yajpääty mëdiˈibë niˈigyë mëj këdiinëmë Salomón. 32 Ja xëëw mä nëjkxë Dios tpayeˈeyë naxwinyëdë jäˈäy, nëjkxëp jyukypyëktë ja jäˈäyëty mëdiˈibë Nínive ets nanduˈunë yäˈädë jäˈäyëty mëdiˈibë kyaj tmëdoowˈitäˈändë ja nˈääw nˈayukëts. Ets ja Nínive jäˈäyëty nëjkxëp tyukˈixëdë ko kyaj yˈoyëty mëdiˈibë tyuundë, yëˈë ko jodëmbijttë ko Jonás ojts tyukmëtmaytyäˈägëdë Diosë yˈayuk. Per okmëdowdë, tyääjën yajpääty mëdiˈibë niˈigyë mëj këdiinëmë Jonás. 33 Nipën jeˈeyë tkayajtooybyiky ja lamprë mëdiˈibë yajtuumbyë aseytë etsë net dyuˈtsnë o ttukujujpnë katsy, niˈigyën tpëjktaˈaky këjxm ets tkudëˈkx tkujäjët pënaty tëjkëdëp tëgoty. 34 Ja wiin, yëˈë kyudëˈkxy kyujajpy ja niniˈkx. Ko ja mwiin wäˈäts xytyukˈixët, ta tkudëˈkxäˈäny tkujäjjäˈäny tukëˈëyë ja mniniˈkx. Per ko ja mwiin tnaywyinaxëjawët tijatyë wiink jäˈäy myëdäjtypy, ta tukëˈëyë ja mniniˈkx yajpäädäˈäny kubiˈits kuˈook. 35 Naygyuentëˈatëdë këdii mwinmay ko mmëdäjtypyë ja tëˈkx jäjjën, per yëˈëdëm mmëdäjtypyë kootsˈat. 36 Pääty pën tëˈkx jäjp tukëˈëyë ja mniniˈkx, nimäätsow kyakëxëˈëgäˈäny ja kootsˈat, tukëˈëyë tyëˈkxäˈäny jyäjjäˈäny ixtëm tuˈugë lamprë”.

37 Ko duˈunë Jesús tnimaytyaktääy, ta wyoowë tuˈugë farisee jäˈäy kaabyë mä tyëjk. Ko jap jyajty, ta nyaxweˈtsy mesë winduuy. 38 Per ja farisee, wiink tˈijxy ko Jesús kyaj ojts kyëbujy* ko nety kyayaˈany. 39 Päätyë Jesús yˈanëmääyë: “Mijtsëty fariseety, jaayë ja mdexy mdasë nikëjxy xyajwäˈätstë, per jeˈeyë xywyinmaytyë mdonäˈän maatsäˈändë ets xytyunäˈändë axëëkˈäjtën. 40 ¿Ti këdii xyjyaygyukëdë ko Dios yëˈë ojts dyajkojˈyë niniˈkx këbäjk ets nan yëˈë ojts dyajkojˈyë jot korasoon? 41 Pääty ko xypyudëkëdë jäˈäy mëdiˈibë tijaty yajtëgoyˈajtypy, japën tsyoonët mä mjot mgorasoon. Ko duˈun xytyunët, ta wäˈäts myajpäädët. 42 Per ¡mijtsëty fariseety, yëˈëyë myäjktëp ja mdiesmë mä ja ääy ujts, ixtëmë mentë etsë ruudë. Kyaj tijaty xytyundë ixtëmë Dios tniˈanaˈamë ets kyaj xyajnigëxëˈëktë ko mtsojktëbë Dios! Jëjpˈamë nety xyaktët ja mdiesmë, per tsojkëp nanduˈun tijaty xytyundët ixtëmë Dios tniˈanaˈamë ets xyajnigëxëˈëktët ko mtsojktëp. 43 ¡Mijtsëty fariseety, jëjpˈam mdimyˈuˈunyëyäˈändë* mäjatyë judiyëtëjk tyuˈukmuktë ets jeˈeyë xytsyoktë myaˈëboˈkx myajkäjpxpoˈkxtët ko mnëjkxtë määyoty! 44 ¡Mijtsëty duˈun ixtëmë oˈkpëjut mëdiˈibë kyaj yaˈixyën ets jamë jäˈäy nyax tyëkëdë, per kyaj tnijawëdë pën naxpatkëˈëy japë oˈkpëjut!”.

45 Ta niduˈugë jäˈäy yˈatsooy mëdiˈibë yajxon nyijäˈäwëbë Ley: “Yaˈëxpëjkpë ëjtsën xywyingäjpxtëp ko duˈun mjënäˈäny”. 46 Jesús ta yˈatsooy: “¡Nanduˈun mijtsëty nˈanëëmëdë pënaty yajxon nyijäˈäwëdëbë Ley, yëˈë ko jeˈemtsy xytyuknikëˈëytyë jäˈäy ja tsëmy këˈëy, per mijtsëty nijeˈeyë mˈääw mgëˈë xykyatukpäädäˈändë!

47 ¡Mijtsëty mnikojtëp mä nyaxtëjkëdë ja Diosë kyugajpxyëty, per ja mˈaptëjkëty* yëˈë yaˈoˈktë! 48 Mijtsëty wäˈäts xynyijawëdë ti tyuundë ja mˈaptëjkëty ets mgupëjktëp. Yëˈë mëdiˈibë yaˈoˈktë ja Diosë kyugajpxyëty, per ta net xynyikojtë mä nyaxtëjkëdë. 49 Päätyë Dios mëdiˈibë nëgooyë wyijyˈäjnë të jyënaˈany: Nduknigaxandëbë kugajpxyëty etsë apostëlëty, per myaˈoogandëp ets mnibëdëˈëgandëp, 50 kyumëdowandëbë yäˈädë jäˈäyëty mëdiˈibë tyam jukyˈäjttëp ko të dyajpëyëˈëktë nyëë nyeˈpynyë Diosë kyugajpxyëty mëdiˈibë jukyˈäjttë desde ko naxwinyëdë tsyondaky. 51 Yëˈë tyuktsondakypyë Abel ets tyukjëjpkëjxypyë Zacarías, mëdiˈibë mˈyaˈoˈktë altaar winduuy ets mä Diosë tyëjk. Tyam ndimyˈanëëmëdë ko yëˈëjën kyumëdowandëbë yäˈädë jäˈäyëty mëdiˈibë tyam jukyˈäjttëp.

52 ¡Mijtsëty pënaty yajxon nyijäˈäwëdëbë Ley, të jäˈäy xypyëjkxëdë awatsn mëdiˈibë yaˈˈawatsypy ja tëjkˈääw ets tˈixyˈattëdë Dios! ¡Mijtsëty kyaj të mdëkëdë ets nan myajtuˈuˈadujktëbë jäˈäy parë kyaj tyëkëdët!”.

53 Ko japë Jesús pyëtsëëmy, ta nyëmujk tyukmujkëdë pënaty jyaaytyëbë ley ets ja fariseety. Niˈigyë tijaty tjantsy yajtëëwdë parë dyajjotˈambëkäˈändë, 54 ets tˈixandë pën jam muumë Jesús yˈokˈëwdëgoy yˈokkäjpxtëgoy ets mbäädë net tniwäämbattë.