¿Ti mbäät nduˈunëm parë kyaj xymyëmadakëm ja jot winmäˈänyë axëëkpë?

1. ¿Ti niˈamukë nguˈijx ngubatëm?

¿TË NÄˈÄ jyaˈty mä mjot mwinmäˈäny xytyunäˈäny mëdiˈibë Jyobaa kyaj tˈoyˈixy? Pën të, waˈanë net mon tuk mnayjyawëty ets mwinmay ko mijts naytyuˈuk duˈun mjäjtp. Perë Biiblyë jyënaˈany: “Ko ti myajpekytyunäˈänëdë, tiˈigyë yëˈë extëm diˈibë kyuˈijx kyubatëdëp nidëgekyë jäˈäyëty” (1 Kor. 10:13). Yäˈädë yëˈë yˈandijpy ko kyaj mijts naytyuˈuk duˈun mjaty. Ta nimayë nmëguˈukˈäjtëm mëdiˈibë tyuundëbë mëjääw ets tjëjpkudijëdë ko jyaˈty ja axëëkpë mä ja jyot wyinmäˈäny. Per kyaj naytyuˈuk myajpääty, Jyobaa mbudëkëyanëp parë xyjyëjpkudijët tijaty myajtëgoyanëp.

2. ¿Tidaa yajtëgoyanëdëp näägë Diosmëduumbë ets pënaty yˈëxpëjktëbë Biiblyë? (Ix nanduˈunë dibujë).

² Mä Biiblyë duˈun jap nanduˈun jyënaˈany: “Jaˈagyëjxmë jäˈäy pyekytyunäˈändë ko ja yˈatsojkën nyaytyukwinˈëënëdë, es mët ja kyëˈëmtsojkën nyayyajtëgoyëty” (Sant. 1:14). Yäˈädë tekstë yëˈë myaytyäˈägaampy ko kyaj tyuknaxëty ja axëëkˈäjtën mëdiˈibë xyajtëgoyäˈänëm. Ixtëm nˈokpëjktakëm, mbäät näägë Diosmëduumbë o ja mëdiˈibë yˈëxpëjkypyë Biiblyë, tyukminy tyukjäˈtyëty ja tsojkën parë yˈitäˈäny tsyëënëyaˈany mët tuˈugë yeˈeytyëjk o toˈoxytyëjk o tmëttsëënëyaˈanyë myëdoˈoxytyëjk o myëyeˈeytyëjk. Ets ta net nääk mëdiˈibë nety kyaj tˈokˈijxnëdë pornografiyë, per ta jatëgok myiny mä jyot wyinmäˈäny parë tˈixäˈändë. Ets ta nanduˈun mëdiˈibë jatëgok nyiwäˈägëyandëbë droogë o nëë. Ko duˈun njäjtëm, mbäät duˈun nnayjyäˈäwëm ixtëm ja apostëlë Pablo, mëdiˈibë kyujäˈäyë: “Ko njatunäˈänyëts diˈibë oy, per jam ja pojpë mäts ëj” (Rom. 7:21).

3. ¿Wiˈix mbäät nyayjyawëty ja mëdiˈibë jyatuumbyë mëjääw parë tjëjpkudijë ko myiny ja axëëkˈäjtën mä jyot wyinmäˈäny?

³ Pën mijts mjatuumbyë mmëjääw parë xyjyëjpkudijë janääm jatsojk ja axëëkˈäjtën mëdiˈibë miimp mä mjot mwinmäˈäny, mbäät xyjyawë ko myajkäˈäjanënëp ets ko kyaj Jyobaa mnekyupëkyëty ko duˈun mjaty. ¡Per kyaj dyuˈunëty! Mä yäˈädë artikulo nnijawëyäˈänëm tiko duˈun njënäˈänëm ets nˈatsoowëmbitäˈänëm majtskë yajtëˈëwën: 1) ¿pënën tsyojkypy parë duˈun mnayjyawëdët? Ets 2) ¿ti mbäät xytyuny parë xyjyëjpkudijët ko jyäˈtët ja axëëkˈäjtën mä mjot mwinmäˈäny?

¿WIˈIXË SATANÁS XYAJNAYJYAWËYÄˈÄNËM?

4. 1) ¿Wiˈixë Satanás xyajwinmayäˈänëm? 2) Ko jyäˈtët ja jot winmäˈänyë axëëkpë, ¿tiko nˈijtëm seguurë ko mbäät njëjpkuwäˈkëm?

⁴ Ko ti xyajtëgoyäˈänëm, Satanás tsyojkypy ets nwinmäˈäyëm ko kyaj mbäät njëjpkudijëm. Päätyë Jesús ojts xytyukniˈˈijxëm ets duˈun nmënuˈkxtakëmë Jyobaa: “Këdii xynyasˈixë parëts ti xyajtëgoyët, niˈigyëts xyaˈˈawäˈätspëtsëmdët mä ja Axëëkpë” (Mat. 6:​13, TNM). Satanás jyënaˈany ko naxwinyëdë jäˈäy, tsip tmëmëdowëdë Jyobaa ko jam ti yajtëgoyäˈänëdët (Job 2:​4, 5). ¿Per tiijën ko duˈun jyënaˈany? Pes yëˈëjën mëdiˈibë myëduundëgooyë Jyobaa ets kyaj ojts tjëjpkudijët ko tyukmiinë ja jot winmäˈänyë axëëkpë. Pääty wyinmay ko ëjtsäjtëm nanduˈun nˈadëˈëtsäˈänëm. Ets ¡axtë winmääy ko ja Diosë yˈUˈunk mëdiˈibë wäˈätsjäˈäy, mbäädë nety nanduˈun dyajkäˈäy! (Mat. 4:​8, 9). Per ¿jantsy tëyˈäjtëndaa ko kyaj mbäät njëjpkudijëm ko jyäˈtët ja jot winmäˈänyë axëëkpë? Kyaj tyëyˈäjtënëty, pesë apostëlë Pablo jyënany: “Nmëdäjtypyëts ja jot mëjääw parëts ndunët oytyim tiijëty mët ko tam pënëts xymyoopy ja mëjääw” (Filip. 4:​13, TNM).

5. ¿Wiˈix nnijäˈäwëm ko Jyobaa ijtp seguurë ko mbäät njëjpkudijëm ja jot winmäˈänyë axëëkpë?

⁵ Jyobaa kyaj duˈun wyinmay ixtëmë Satanás, yëˈë ijtp seguurë ko mbäät njëjpkudijëm ja jot winmäˈänyë axëëkpë. ¿Wiˈix nnijäˈäwëm? Yëˈko ojts tnaskäjpxë ko mä ja mëj ayoˈon, tsokwëˈëmandëp ja tëgoy myayjyaˈay mëdiˈibë mëmëdoowëdëp. Jyobaa jyantsy tyunaambyë duˈun, pes tëjën jyënaˈany ko ja tëgoy myayjyaˈay mëdiˈibë wyit ak “poop” nyaxäˈändë mä ja jembyë jukyˈäjtën, yäˈädë yëˈë yˈandijpy ko wäˈäts dyajnaxtë (Diˈibʉ Jat. 7:​9, 13, 14). Ixtëm nˈijxëm, Jyobaa nyijäˈäwëp ko mbäät njëjpkudijëm ja jot winmäˈänyë axëëkpë.

6, 7. ¿Wiˈix ja tuk pëkyë Satanás xyajwinmayäˈänëm?

⁶ Ja tuk pëky mëdiˈibë Satanás tsyojkypy, yëˈë ets nwinmäˈäyëm ko tsipë Jyobaa xykyupëjkëm ets ko tsip nanduˈun nbatëm ja jukyˈäjtënë xëmëkyëjxmbë mët ko jyaˈty ja jot winmäˈänyë axëëkpë. Per ¿tiijën ko duˈun xyajwinmayäˈänëm? Pes yëˈëjën mëdiˈibë niwiˈixtsow mbäädë Jyobaa kyanekykyupëkyëty ets kyaj mbäät tnekyˈëwxity tnekyjyëjpˈixy ja jukyˈäjtënë xëmëkyëjxmbë mët ko kutëgoyäämp (Gén. 3:15; Diˈibʉ Jat. 20:10). Per kom ëjtsäjtëm mbäädë Jyobaa xykyupëjkëm ets nˈaxäjëyäˈänëm ja jukyˈäjtënë xëmëkyëjxmbë, päätyënë Satanás xyˈaxëkˈijxëm ets tsyojkypy parë nanduˈun nnayjyäˈäwëm ixtëm yëˈë. Perë Biiblyë xyˈanëmäˈäyëm ko Jyobaa xypyudëkëyäˈänëm parë mbäät xykyupëjkëm ets parë nbatëm ja jukyˈäjtënë xëmëkyëjxmbë. Yëˈë “yajkypy ja tiempë es ja pojpë jäˈäy jyodëmbittët, [ . . . ] këdiibë kyutëgoytyët” (2 Peed. 3:9). Pääty kyaj duˈun nyaˈijx nyajpatëm ixtëmë Mëjkuˈu, pes nˈëwxijt njëjpˈijxëm ja jotkujkˈäjtën.

⁷ Ixtëm nˈijxëm, Satanás xyajwinmayäˈänëm ko kyaj mbäät njëjpkudijëm ko xytyukmiˈinëm ja jot winmäˈänyë axëëkpë ets ko Jyobaa nan kyaj xykyupëkäˈänëm ko duˈun ja jot winmäˈäny myiny. Oy ko yäˈädë xëmë xyjyamyatsët, pes yëˈë mbudëkëyanëp parë kyaj duˈun mwinmayët. ¡Këdii xynyasˈixë etsë Satanás ttukpëtsëmëdë wyinmäˈäny! (1 Peed. 5:​8, 9).

¿WIˈIX NANDUˈUN NNAYJYÄˈÄWËM KO NYAJPATËM POKYJYAˈAY?

8. ¿Ti ja tuk pëky mëdiˈibë mbäät xyajwinmäˈäyëm ko tsip njëjpkudijëm ja jot winmäˈänyë axëëkpë, ets ko Jyobaa kyaj xykyupëkäˈänëm? (Salmo 51:5; ix nanduˈunë notë “¿Ti yˈandijpy?”).

⁸ Ja tuk pëky mëdiˈibë mbäät nanduˈun xyajwinmäˈäyëm ko tsip njëjpkudijëm ja jot winmäˈänyë axëëkpë ets ko Jyobaa kyaj xykyupëkäˈänëm, yëˈë ja poky kaytyey mëdiˈibë Adán mëdë Eva ojts xytyukninäjxëm (Job 14:4; käjpxë Salmo 51:5).a

9. ¿Wiˈix nyayjyäˈäwëdë Adán mëdë Eva ko pyokytyuundë? (Ix nanduˈun dibujë).

⁹ ¿Wiˈixëdaa nyayjyäˈäwëdë ja Adán mëdë Eva ko pokytyuundë ets jyëmbijttë pokyjyaˈay? Ko tmëbokytyuundë Jyobaa, ta ojts nyayuˈutsëdë ets tˈëxtääytyë winmäˈäny wiˈix mbäät dyuˈutstë ja nyiniˈkx kyëbäjk. ¿Tiko nyayuˈtsëdë? Liibrë Perspicacia para comprender las Escrituras duˈun jyënaˈany: “Ko pyokytyuundë, ta nyayjyäˈäwëdë poky myëët, tsoytyuˈun mëët, tyuktëjkëdë tsëˈëgë etsë moˈon tujkën”. Per oyxyëbë nety ti tjatimytyuumbëdë kyaj nety mbäät oy nyekyˈittë mëdë Jyobaa, pes xëmë nety nyayjyawëyäˈänëdë poky myëët, tsoytyuˈun mëët ets mon tuk mët ko pokyjyaˈayë nety yajpatnëdë.

10. ¿Wiˈix nnayjyäˈäwëm ko nyajpatëm pokyjyaˈay?

¹⁰ Ëjtsäjtëm kyaj duˈun nyaˈijx nyajpatëm ixtëmë Adán mëdë Eva. Pes të nyajjuuybyëtsëˈëmëm, ets mbäädë net yajmeˈkxy ja nbokyˈäjt ngaytyeyˈäjtëm parë nmëdäjtëm wäˈäts ja jot winmäˈäny (1 Kor. 6:11). Per kom të xynyinäjxëm ja poky kaytyey, pääty duˈunyëm nnayjyawëyäˈänëm poky myëët, tsoytyuˈun mëët, xytyuktëkëyäˈänëmë tsëˈëgë etsë moˈon tujkën. Biiblyë jyënaˈany ko naxwinyëdë jäˈäy duˈunyëm axëëk yajnayjyawëyäˈänëdë ja poky kaytyey, axtë “pënatyë nety kyaj duˈun të pyokytyundë ixtëm pyokytyuunyë Adán” (Rom. 5:​14, TNM). Per kyaj net yˈoyëty nwinmäˈäyëm ko ninäˈä mbäät ngatuˈunëm mëdiˈibë oy ets ko Jyobaa ninäˈä xykyakupëkäˈänëm. ¿Ti xypyudëkëyäˈänëm parë kyaj duˈun nwinmäˈäyëm?

11. Pën njäˈäwëm ko tsip njëjpkudijëm ja jot winmäˈänyë axëëkpë, ¿wiˈix xyjyotkujkmoˈoyëmë Romanʉs 6:12?

¹¹ Mët ko pokyjyaˈay nyajpatëm mbäät näˈäty nwinmäˈäyëm: “Kyajëts nmadäˈägäˈäny njëjpkudijët ja jot winmäˈänyë axëëkpë, xyajkäˈäjäämbëts”. ¡Per kyaj yˈoyëty nduˈun nwinmäˈäyëm! Nˈokjamyajtsëm ko Biiblyë duˈun xyˈanëmäˈäyëm: “Katë miits mnayyakëdë es ja pojpë mˈawindumbëkëdët” (käjpx Romanʉs 6:12). Yäˈädë yëˈë yˈandijpy ko kyaj tiko ndimtuˈunëm ja axëëkˈäjtën mëdiˈibë miimp mä jot winmäˈäny, mbäät njëjpkudijëm (Gal. 5:16). Jyobaa nyijäˈäwëp ko mbäät njëjpkudijëm ets pääty duˈun xyˈanëmäˈäyëm (Deut. 30:​11-14; Rom. 6:6; 1 Tes. 4:3). Ixtëm nˈijxëm, mbäät njëjpkudijëm ja axëëkˈäjtën mëdiˈibë miimp mä jot winmäˈäny.

12. ¿Ti mbäät nduˈunëm pën winmäˈäyëm ko tsipë Jyobaa xykyupëjkëm, ets tiko?

¹² Mbäät näˈäty nanduˈun mwinmay: “Tsipëtsë Jyobaa xykyupëkët, mët ko myiny mäjëtsë njot nwinmäˈäny ndunäˈäny ja axëëkpë”. ¡Per kyaj tiko duˈun mwinmayët! Nˈokjamyajtsëm ko Jyobaa nyijäˈäwëp ko pokyjyaˈay të nmaxuˈunkˈäjtëm, pes duˈunë Biiblyë jyënaˈany (Sal. 103:​13, 14). Yëˈë “yajxon xyˈixyˈäjtëm” ets nyijäˈäwëp tiijën niduˈuk niduˈuk xyajtëgoyäˈänëm mët ko ja poky kaytyey të xynyinäjxëm (1 Fwank 3:​19, 20). Per wäˈäts naxäˈänëm Dios windum, pën kyaj nduˈunëm ja axëëkˈäjtën mëdiˈibë miimp mä jot winmäˈäny. ¿Tiko nˈijtëm seguurë ko dyuˈunëty?

13, 14. ¿Wiˈix nnijäˈäwëm ko Jyobaa duˈunyëm xykyupëkäˈänëm oy näˈäty jyäˈtët mä jot winmäˈäny ndunäˈänëm ja axëëkpë?

¹³ Biiblyë nyimaytyakypy ko kajaa tyëgatsyëty ko jeˈeyë jyäˈtët mä jot winmäˈäny ndunäˈänëm mëdiˈibë axëëk ets ko net nduˈunëm. Kuwanë ko myiny mä jot winmäˈäny ndunäˈänëm mëdiˈibë kyaj yˈoyëty, per mbäät nnaygyuentëˈäjtëm parë kyaj nduˈunëm. Ixtëm nˈokpëjktakëm, nääk ja Corinto jäˈäyëty mä nety kyaDiosmëdundënëm, të nety yˈit tsyëënëdë ak yeˈeytyëjk o ak toˈoxytyëjk, päätyë apostëlë Pablo jyënany: “Dëˈën ijty niduˈugëty miitsëty”. Per ¿waˈandaa kyaj ojts yˈoktukminëndë ja axëëkpë jot winmäˈäny parë yˈitäˈän tsyëënëyäˈändë mët ja myëyeˈeytyëjk o ja myëdoˈoxytyëjk? Seguurë ko tukminëëdë, pesë duˈumbë winmäˈäny kyaj pyëtsëëmdäˈäy. Per ja Diosmëduumbëty mëdiˈibë nayjyëjpkuwijtsëdë kyaj nyaytyukmëmadakëdë ja axëëkˈäjtën mëdiˈibë miin mä ja jyot wyinmäˈänyëty, pes të nety wyäˈätstë ets kupëjkëdë Jyobaa (1 Kor. 6:​9-11). Mijts mbäät nanduˈun mgupëkyëtyë Jyobaa ets mnaxy wäˈäts.

¹⁴ Mbäät njëjpkudijëm ja axëëkˈäjtën mëdiˈibë miimp mä ja jot winmäˈäny. Ets pën kyaj tyimpëtsëëmdäˈäy, mbäät nayjyëjpkuwijtsëm ets kyaj nduˈunëm “diˈibë tsyojktëp ja nniniˈxˈäjt ngëbäjkˈäjtëm” ets ja njotˈäjt nwinmäˈänyˈäjtëm (Éfes. 2:3). Per ¿ti mbäät nˈaktuˈunëm parë kyaj xymyëmadakëm ja axëëkˈäjtën mëdiˈibë miimp mä jot winmäˈäny? Min nˈokˈijxëm.

¿TI MBÄÄT NDUˈUNËM PARË KYAJ XYMYËMÄDAKËM JA AXËËKPË JOT WINMÄˈÄNY?

15. Parë kyaj xymyëmadakëm ja axëëkˈäjtën mëdiˈibë miimp mä jot winmäˈäny, ¿tiko tsyokyëty nnijäˈäwëm ti mëdiˈibë xyajtëgoyäˈänëm?

¹⁵ Parë kyaj xymyëmadakëm ja axëëkˈäjtën mëdiˈibë miimp mä jot winmäˈäny, tsojkëp nnijäˈäwëm ti mëdiˈibë xyajtëgoyäˈänëm. Pääty, oy ko nnaygyuentëˈäjtëm parë kyaj këˈëm nnaywyinˈëˈënëm (Sant. 1:22). Ixtëm nˈokpëjktakëm, mbäät tuˈugë jäˈäy mëdiˈibë ukp wyinmay: “Ta mëdiˈibë niˈigyë ukpën ets kyajëts duˈun ndimˈuuky”. O ja mëdiˈibë yˈijxypyë pornografiyë, mbäät tpokyˈixyë wiink jäˈäy ets wyinmay: “Koxyëbëts ja ngudëjk niˈigyë xytsyoky, kyajxyëbëts nˈixyë pornografiyë”. Ko duˈun tuˈugë jäˈäy wyinmay, mbäädë net yajkäˈäyëty. Pääty, këdii wiink jäˈäy xytyuknitijy parë xytyunäˈäny mëdiˈibë axëëk ets nijeˈeyë duˈun mgawinmayët mjodoty mwinmäˈänyoty. Pes mijts mbokyˈataampy ti mduumpy (Gal. 6:7).

16. ¿Ti mbudëkëyanëp parë xytyunët mëdiˈibë oy?

¹⁶ Ko nety të xynyijawë ti myajtëgoyanëp, tunë net ja mëjääw parë mnaygyuentëˈatëdët ets kyaj myajkäˈäjëdët (1 Kor. 9:​26, 27; 1 Tes. 4:4; 1 Peed. 1:​15, 16). Winmay nanduˈun ti mëdiˈibë niˈigyë myajtëgoyanëp ets xyˈixët näˈä ets mää mbäät xywyinguwäˈägë yäˈädë jotmay. Ixtëm nˈokpëjktakëm, ¿mbäät mmëmadaˈagyëty ko nety të kyootsënë o ko të mˈanuˈkxënë? Oy ko xywyinmayët kontiempë wiˈix xyjyëjpkudijëyaˈany, ets xywyinmayët mä xykyawinguwäˈägënëm (Prov. 22:3).

17. ¿Ti xytyukniˈˈijxëmë yˈijxpajtënë José? (Génesis 39:​7-9; ix nanduˈunë dibujë).

¹⁷ Nˈokjamyajtsëm ti tyuunë José ko ja Potifarë kyudëjk jyayajtëgoyanë parë mëët yˈit tsyëënët, yëˈë netyë tˈatsooy ko kyaj (käjpxë Génesis 39:​7-9). Ko duˈun tˈatsooy, yëˈë yajnigëxëˈk ko të nety jawyiin ttukniwinmayë ko ninäˈä tkamëttsëënëyaˈanyë wiink jäˈäyë kyudëjk. ¿Ti mdukniˈˈijxëbë yˈijxpajtënë José? Ko mä xykyawinguwäˈägënëm ja jotmay, tsojkëp xypyëjktäˈägët ja mwinmäˈäny ko ninäˈä xykyatunäˈäny mëdiˈibë kyaj yˈoyëty. Duˈuntsoow ko nety kyëxëˈëky ja poky kaytyey mëdiˈibë myajtëgoyanëp, kyaj nëjkx xytyuny mët ko të nety jawyiin xynyiwinmayë ko mjëjpkudijëyaampy.

“DUˈUNYËM NAYˈIX NAYTYUNËDË”

18. ¿Tijaty mbäät xyˈaktuny parë kyaj mmëmadäˈägëdët ja axëëkˈäjtën mëdiˈibë miimp mä mjot mwinmäˈäny? (2 Corintios 13:​5, TNM).

¹⁸ Parë kyaj mmëmadäˈägëdët ja axëëkˈäjtën mëdiˈibë miimp mä mjot mwinmäˈäny, oy ko xëmë mnayˈix mnaytyunëdët (käjpxë 2 Corintios 13:​5, TNM). Ko duˈun xytyunët, yëˈë mbudëkëyanëp parë xynyijawët määjën tsyokyëty xyajtëgatsët ja mjot mwinmäˈäny ets tijaty mduumpy. Ixtëm nˈokpëjktakëm, ko nety të xyjyëjpkudijë mëdiˈibë të mjayajtëgoyaˈanyëty, oy ko mnayajtëwëdët: “¿Netyëts të njëjpkudijë?”. Pën kyaj netyë të xyjyëjpkudijë, këdii axëëk mnayjyawëty. Ko jatëgok duˈun mjatët, oy ko xytyunëdë mëjääw parë netyë xyjyëjpkudijët. Oy ko nanduˈun mnayajtëwëdët: “Ko jyäˈtët mäjëtsë njot nwinmäˈäny ja axëëkˈäjtën, ¿mbäädëts netyë nyajjëgeˈeky? ¿Niˈigyëts xytyuktunäˈäny ja poky kaytyey tijatyëts nˈijxypy, nmëdoopy o ngajpxypy? Ko nyaxy mä ixy jawë ja yeˈeytyëjk toˈoxytyëjk axëëk yˈadëˈëtstë, ¿pojënëts nyajjëgeˈeky ja nˈijxën? ¿Ijtpëts seguurë ko këˈëmëts ndukˈoyˈatäˈäny pën nmëmëdoobyëts ja Diosë yˈanaˈamën, oyëts xyjyantsy tsyiptakxë nnayjyëjpkuwitsëdët?” (Sal. 101:3).

19. ¿Tiko jyëjpˈamëty ets yajxon nwinˈijxëm ti mëdiˈibë ndunäˈänëm oy yiˈinëm wyaanëty?

¹⁹ Oy ko nanduˈun xyjyamyatsët ko “nitii duˈun kyawinˈëëny ixtëmë korasoon, ets ninuˈun kyamaˈkxtuky” (Jer. 17:9). Jesús jyënany “ko jodoty winmäˈänyotyë dëˈën pyëtsemy yëˈë axëk winmäˈäny” (Mat. 15:19). Pääty, këdii xynyasˈixë ets ja mjot mwinmäˈäny mdukmëbëkëdët ko kyaj wiˈixëty mëdiˈibë jam mˈijxypy o mëdiˈibë ndunaampy. Ixtëm nˈokpëjktakëm, tuˈugë Diosmëduumbë mëdiˈibë nety yˈijxypyë pornografiyë, mbäät wyinmay ko kyaj wyiˈixëty tˈixët tijaty mbäät tyukˈatsokyëty ja poky kaytyey nëgooko tkaˈixy ja jäˈäy niwäˈäts ëxwäˈäts. O mbäät wyinmay: “Kyaj wyiˈixëty kojëts jeˈeyë naybyawinmayëdët nˈity ntsëënë mët tuˈugë jäˈäy nëgokëts jam duˈun ngatuny”. Ko duˈunë tuˈugë jäˈäy wyinmay, yëˈë nety jam tyukniwijts tyukniwinmäˈäyëp “ja axëëkpë” mëdiˈibë ja nyiniˈkx kyëbäjk tsyojkypy (Rom. 13:14). ¿Ti mbäät xytyuny parë kyaj duˈun mwinmayët? Yëˈë ko xyjyamyatsët ko pën mduumpy yiˈin waˈanë mëdiˈibë kyaj yˈoyëty, mbäädë net ok myajpokytyunyëty mëjwiin kajaa.b Pääty, tunë mëjääw ets kyaj jeˈeyë tijaty xytyukkäjpxët parë net xytyunäˈänët mëdiˈibë axëëk.

20. ¿Ti nˈawijx njëjpˈijxëm mä tiempë myiny kyëdaˈaky, ets ti naybyudëkë tyam nmëdäjtëm?

²⁰ Ixtëm yä të nˈijxëm, Jyobaa yëˈë mëdiˈibë xypyudëkëyäˈänëm parë njëjpkudijëm tijaty xyajtëgoyäˈänëm. Ets mët ko të nyajjuuybyëtsëˈëmëm, mbäädë net nbatëm ja jukyˈäjtënë xëmëkyëjxmbë. ¡Agujk jotkujk nmëdunäˈänënë Jyobaa ko nety kyaj nyekymyiny ja axëëkˈäjtën mä jot winmäˈäny! Per mä kyajäˈtynyëmë yäˈädë tiempë, duˈunyëm ndunäˈänëmë mëjääw parë njëjpkudijëm tijaty xyajtëgoyäˈänëm, etsë Jyobaa mëjwiin kajaa xykyunuˈkxäˈänëm.