1925: tijaty tuun jäjtë myëgoˈpx jëmëjtëp

KYAJ TYUUN JYÄJTË MËDIˈIBË NETY JYËJPˈIJXTËP

Mä jëmëjt 1925, pënaty yˈËxpëjktëbë Biiblyë duˈunë nety tˈëwxit tjëjpˈijxtë ets ja Naxwinyëdë jyëmbitët jantsy tsuj. ¿Tiko? Ja nmëguˈukˈäjtëm Albert Schroeder, mëdiˈibë niduˈuk tuun ixtëm mëdiˈibë Wyoowˈyoˈoybyë Jyobaa tyestiigëty, duˈun tnimaytyaky: “Duˈunë nety të yajwinmay ko nyëjkxäˈändë tsäjpotm pënaty të yajwinˈixtë ets nëjkx yˈanaˈamdë mëdë Jesús, ets ko yä naxwiiny jyukypyëkäˈändë ja Diosmëduumbëty, ixtëm ja Abrahán, David etsë wiinkpëty parë tyunäˈändë mä netyë Dios të dyajminy ja yˈAnaˈam Kyutujkën”. Per kom kyaj duˈun tyuun jyäjtë, pääty nääk ja nmëguˈukˈäjtëm jantsy wiink nyayjyäˈäwëdë (Prov. 13:12).

Per nimay kyaj yˈëxtëkëwäˈktë, niˈigyë tjotmooytyë ja Diosë tyuunk ets wanaty wanaty tjaygyujkëdë ko mëdiˈibë mas jëjpˈam yajtunäämp yëˈë etsë Jyobaa yajnigäjpx yajnimaytyäˈägët. Pääty min nˈokˈijxëm wiˈix ojts dyajtundë ja raadyë parë jagambäät ojts ttuknijawëdë jäˈäy ja tëyˈäjtënë.

DYAJTUUNDË JA RAADYË

Ko ja Dios mëduumbëty tˈijxtë ko oyë nety të wyimbëtsëmy ko dyajwäˈkxtë ja Diosë yˈayuk mä ja raadyë WBBR, ta ojts tpëjktäˈäktë jatuˈugë estasyonk jap Chicago (Illinois). Ja txëwˈäjty WORD, ets jantsy jagambäädë nety niˈigyë yajmëdowäˈäny. Tuˈugë injenyeerë mëdiˈibë xëwˈäjt Ralph Leffler ets tyuuny mä yajpëjktakyë yäˈädë estasyonk, duˈun jyënany: “Ja tiempë mä jyantsy tyitykyëty o jyantsy xyuxy, mayë jäˈäy myëdoowˈijttëbë yäˈädë estasyonk jagambäät”. Ixtëm nˈokpëjktakëm, tuˈugë familyë mëdiˈibë nety tsënaapy Pilot Station (Alaska), mëdiˈibë jagam 5,000 kilometrë, myëdoowˈijttë ja Diosë yˈayuk mä raadyë. Ko kyëjxy, ta ënetyë tnijäˈäyëdë ja nmëguˈukˈäjtëm mëdiˈibë tuundëp mä ja estasyonk, yäjktë ja dyoskujuyëp ets jyënandë ko jantsy oyë nety të tmëdoowˈittë.

Mä rebistë mëdiˈibë pëtsëëm inglés 1 äämbë disiembrë 1925, ojts jyënaˈany ko të nety nimayë jäˈäy tmëdoowˈittë ja Diosë yˈayuk mä raadyë mëdiˈibë tsënääytyëp jagambäät, duˈun jyënany: “Yäˈädë estasyonk WORD yajmëdoowˈijtp jantsy jagambäät Estados Unidos, nanduˈun jap Cuba ets Alaska. Nimayë jäˈäy mëdiˈibë kyajnëm ttimmëdowdë ja Diosë yˈayuk, jyantsy nyijawëyandëp niˈigyë”.

Jap Canadá ja Diosmëduumbëty nan nyimaytyäˈägandëbë nety ja Diosë yˈayuk mä raadyë. Pääty mä jëmëjt 1924 ojts tpëjktäˈäktë tuˈugë estasyonk mëdiˈibë xëwˈäjt CHUC jap Saskatoon. Mä taabë tiempë jeˈeyë nety jyapëty tuˈuk majtskë estasyonk mëdiˈibë nyimaytyakypy ja Diosë yˈayuk. Per mä jëmëjt 1925, ta ojts yajmënëjkxy ja estasyonk jap Regent Building. Të nety yajjuy ets të yˈajamë yäˈädë lugäär parë jap yˈitët ja raadyë, ets yëˈë ojts tjaˈabëjknë ja Diosë nyax kyäjpn.

Mayë jäˈäy mëdiˈibë nety tsënääytyëp mä it lugäärë nidëkëbë ojts tim ëgäˈäny tmëdowdë ja Diosë yˈayuk mä raadyë. Ixtëm nˈokpëjktakëm, tuˈugë toˈoxytyëjk mëdiˈibë xëwˈäjtp Graham japë nety tsyëënë mä tuˈugë lugäär mëdiˈibë nidëkë. Ko tim ëgäˈäny tmëdooy ja Diosë yˈayuk mä raadyë, ënetyë tnijäˈäyë ja nmëguˈukˈäjtëmëty ets tˈamdooy ja ëxpëjkpajn. Ja nmëguˈukˈäjtëm George Naish duˈun jyënany: “Mä ja neky mëdiˈibë kyajxë yäˈädë toˈoxytyëjk yajnigëxëˈk ko jyantsy tsyojkënyëˈajtypyë nety ets yajtuknigaxët ja ëxpëjkpajn. Päätyëts nduknigajxtë kanääk ja liibrë mëdiˈibë xyëëwˈäjtypy Estudios de las Escrituras”. Ko waanë ja tiempë nyajxy, ta tyëjkë ëwäˈkx käjpxwäˈkxpë mä ja it lugäärë nidëkëbë.

YAJJAYGYUKË NIˈIGYË JA TËYˈÄJTËN

Mä rebistë mëdiˈibë pëtsëëm inglés 1 äämbë marsë 1925, jap myiiny tuˈugë artikulo mëdiˈibë xyëëwˈäjtypy “Kyëxëˈëky tuˈugë käjpn”. Jantsy jëjpˈamë nety tijaty myaytyakypy yäˈädë artikulo. Pënaty yˈËxpëjktëbë Biiblyë nyijäˈäwëdëbë nety ko Satanás myëdäjtypyë kyäjpn mä yajpääty ja yˈanklëstëjk, relijyonk mëdiˈibë kyaj tyëyˈäjtënëty etsë gobiernëtëjk. Per mä yäˈädë artikulo, “ja tuumbë kuwijypyë” ojts tnimaytyaˈaky ko Jyobaa Dios nan myëdäjtypy tuˈugë kyäjpn, mëdiˈibë tuˈugyë tuundëp duˈun jam tsäjpotm ets yä naxwiiny ets kyaj tpuwäˈägëdë Satanás ets ni jyaˈay (Mat. 24:45). Mä yäˈädë artikulo nan ojts yajnimaytyaˈaky ko Satanás mët ja yˈanklëstëjk ojts yaˈëxkaxtë jam tsäjpotm ets yajkujëbijpnäjxtë yä Naxwiiny, ko ja tsip tyuunë jam tsäjpotm mä jëmëjt 1914 (Apoc. 12:​7-9).

Nääk ja Diosmëduumbëty ojts tsyiptakxëdë ets tkupëktët mëdiˈibë ojts yajnimaytyaˈaky mä yäˈädë artikulo, pääty yaˈˈanëmääytyë: “Pën niduˈuk mijtsëty kyaj xykyupëkäˈändë ixtëm yä të yajnimaytyaˈaky, mmëdattë maˈkxtujkën ets ëwxit jëjpˈixtë ja nwintsënˈäjtëm, duˈunyëm xymyëdattët ja mjot mgorasoon wäˈäts”.

Tuˈugë nmëguˈukˈäjtëm mëdiˈibë xyëwˈäjt Tom Eyre, mëdiˈibë nety tuump colportor (tyam prekursoor) ojts tnimaytyaˈaky wiˈix nimayë nmëguˈukˈäjtëm nyayjyäˈäwëdë ko tkäjpxtääytyë yäˈädë artikulo. Duˈun tnimaytyaky: “Ko ja nmëguˈukˈäjtëm ojts tkäjpxtë yäˈädë artikulo mä wiˈix yajnimaytyaˈagyë Apocalipsis 12, jantsy agujk jotkujk nyayjyäˈäwëdë. Kojëts ojts njaygyukëdë ko ja Diosë Kyutujkën të nyaxkëdaˈaky tsäjpotm, tajëts mas niˈigyë ojts nigäjpx nimaytyäˈäktë. Yëˈëjëts xypyudëjkëdë parëts niˈigyë nduundë ja Diosë tyuunk ets nˈijxtëts wiˈixë Jyobaa tnëˈëmoˈoy ttuˈumoˈoy ja nyax kyäjpn ets tijatyë nety tyuktunaampy”.

TJAYGYUKËDË KO JËJPˈAM ETS TNIGÄJPX TNIMAYTYÄˈÄKTËDË JYOBAA

Tyam, niˈamukë nnijäˈäwëm wiˈix jyënaˈanyë Isaías 43:10: “Mijtsëty ndestiigëˈäjttëp, duˈun jyënaˈanyë Jyobaa, duˈun, yëˈë nduumbëts mëdiˈibëts të nwinˈixy”. Per mä nety tkatukjäˈtynyëmë jëmëjt 1925, yäˈädë tekstë kyaj nety nëgoo të yajnimaytyaˈaky mä ja ëxpëjkpajn. Per mä jëmëjt 1925, Isaías 43:​10, 12 ja yajkujäˈäyë mä mäjktuˈugë rebistë.

Agostë poˈo mä jëmëjt 1925, ja tyuunë tuˈugë asamblee jap Indianápolis (Indiana). Mä ja programë duˈun jap tkujäˈäyë Joseph Rutherford: “Të nmiˈinëm mä yäˈädë asamblee parë [ . . . ] ja nWintsënˈäjtëm xymyoˈoyëm ja jot mëjääw, duˈuntsoow ko nety njëmbijtënë jantsy agujk jotkujk nnayjyawëyäˈänëm parë niˈigyë nnigäjpx nnimaytyakëm”. Ko tyuunë ja asamblee tuktujk xëëw, ojts ja nmëguˈukˈäjtëm yaˈˈanëëmëdë parë tnigäjpx tnimaytyäˈäktëdë Jyobaa oytyim näˈäjëty ets oy tyim määjëty.

Ja nmëguˈukˈäjtëm Rutherford yajnäjx tuˈugë diskursë 29 äämbë agostë, mëdiˈibë xyëwˈäjt “Nˈoktuˈunëm niˈigyë”, mä ojts tnimaytyaˈaky ko jëjpˈam ets nˈëwäˈkx ngäjpxwäˈkxëm. Duˈun jyënany: “Jyobaa duˈun tˈanëëmë ja tyuumbëtëjk: Mijtsëty ndestiigëˈäjttëp, [ . . . ] ets ëjtsën Dios. Ta net tniˈanaˈamë: Yajpëdëˈëktë tuˈugë ijxwëˈëmën parë ja nax käjpn (Is. 43:12; 62:10). Yä naxwiiny kyaj jyaˈˈaty nipën mëdiˈibë yajpëdëˈëgëp tuˈugë ijxwëˈëmën ets tˈixët ja nax käjpn, yëˈëyën duˈun tyuundëp ja Dios mëduumbëty mëdiˈibë myëdäjttëp ja Diosë myëjääw ets nyidestigëˈäjttëp”.

Ko ja nmëguˈukˈäjtëm Rutherford dyajkëjxy ja dyiskursë, ta ojts tkajpxy tuˈugë neky mëdiˈibë xyëëwˈäjtypy: “Ja ääw ayuk mëdiˈibë xyjyotkujkmoˈoyëm”. Mä yäˈädë neky jyënaˈany ko ja Diosë Kyutujkën yëˈë xyjyotkujkmoˈoyëm “ko nˈëwxijt njëjpˈijxëm ja kunuˈkxën, mä nitii ngayajtëgoyˈatäˈänëm, nyajpäädäˈänëm oy mëk, njukyˈatäˈänëm winë xëëw ets agujk jotkujk”. Niˈamukë pënatyë nety jam yajpattëp kyupëjktë ixtëm ja noky jyënaˈany. Ko waanë ja tiempë nyajxy, ta ja noky yajkäjpxnäjxy kanääk ayuk ets ojts dyajwäˈkxtë naa 40 miyongën mä ojts yˈëwäˈkx kyäjpxwäˈkxtë.

Pënaty yˈËxpëjktëbë Biiblyë kyajnëmë nety yajxëëwmoˈoytyë Jyobaa tyestiigëty, per oy dyuˈunëty, nyijäˈäwëdëbë nety ko jëjpˈam ets tnigäjpx tnimaytyäˈäktëdë Jyobaa.

YAˈˈANËËMËDË ETS TNIJËMBITTËDË JÄˈÄY

Ko pënaty yˈËxpëjktëbë Biiblyë ojts nyimayëndë naxwinyëdë abëtsëmy, ta ojts yaˈˈanëëmëdë ets tnijëmbittëdë jäˈäy mëdiˈibë të tˈoymyëdowdë ja Diosë yˈayuk. Ko nety ja neky të wyäˈkxtäˈäy mëdiˈibë xyëëwˈäjtypy “Ja ääw ayuk mëdiˈibë xyjyotkujkmoˈoyëm”, ta mä ja Bulletina ojts yaˈˈanëëmëdë nmëguˈukˈäjtëm: “Tukniwitsëdë ets jatëgok xynyijëmbittëdë jäˈäy mëdiˈibë të tˈaxäjëdë ja neky, oy nituˈuk ja ëxpëjkpajn ojts tkayajwëˈëmdë per yˈoymyëdoowdë ja Diosë yˈayuk”.

Ja Bulletin mëdiˈibë pëtsëëm eneerë poˈo mä jëmëjt 1925, jap yajkujäˈäyë wiˈix jyënany tuˈugë nmëguˈukˈäjtëm mëdiˈibë tsënaapy Texas: “Tëjëts nˈixtë ko oy wyimbëtsëmy kojëts jatëgok naxtë mäjëts të nˈokkäjpxwäˈkxpëdë. Nuˈun të nyaxy mäjk jëmëjt, mëgoxkˈokëts kujk nˈotstë mä tuˈugë käjpnuˈunk. Ets tyää näämnëm, të yˈotstë jatëgok yëˈë ndäägëts mëdë nmëguˈukˈäjtëm Hendrix, ets jantsy mayë liibrë të tkëyaktë”.

Tuˈugë nmëguˈukˈäjtëm mëdiˈibë tuun colportor jap Panamá tkujäˈäyë: “Mayë jäˈäy yaˈˈadujktë ja jyënˈääw tyëjkˈääw kojëts ëgäˈäny ojts ndukninëjkxy ja Diosë ayuk, per tyam, kojëts jatëgok të naxtë oy tsuj të yˈatsowdë. Mä yäˈädë jëmëjt, jamëts niˈigyë ja nxëëw ndiempë të nyajtuny mäjëtsë jäˈäy nijëmbity ets kojëts duˈun të nduny, jantsy oy të wyimbëtsëmy, tëjëts nmëdaty kanäägë eksperiensyë”.

MIIN KËDAKPË NETY NIˈIGYË JA TUUNK

Mä nety kyëjxnë ja jëmëjt 1925, ta nmëguˈukˈäjtëm Rutherford ojts ttkuknigexy ja neky pënatyë nety tuundëp colportor, mä tˈanëmääy wiˈixë nety të tyundë ets wiˈix ja tuunk myiny kyëdaˈaky: “Nuˈun ja jëmëjt të nyaxy, të mëk mjantsy tyundë ko të xyˈagujkmoˈoy të xyjyotkujkmoˈoytyë pënaty mon tuk yajpattëp. Ets ko duˈun të mdundë, jantsy agujk jotkujk të mnayjyawëdë [ . . . ]. Mä jëmëjt kyëdaˈaky mas niˈigyë xynyigäjpxäˈäny xynyimaytyäˈägäˈändë Dios ets ja yˈAnaˈam Kyutujkën ets duˈuntsoow xyajpëdëˈëktët tuˈugë ijxwëˈëmën mëdiˈibë yˈixtëp ja nax käjpn. [ . . . ] Min duˈunyëm nˈokˈyajmëjpëtsëˈëmëm ja nDiosˈäjtëm ets ja nReyˈäjtëm”.

Mä nety jyëjpkëjxnë ja jëmëjt 1925, ja nmëguˈukˈäjtëm tamë nety ttukniwitsëdë ets yˈakˈyajkojëdë jëën tëjk mä Betel mëdiˈibë Brooklyn (New York). Pääty mä jëmëjt 1926, ja Diosë nyax kyäjpn mëjwiin kajaa nety ja tuunk mëdiˈibë nyiwäˈägëyandëp mä tkojäˈändë ja jëën tëjk.