Nˈokmëduˈunëmë Jyobaa ets kyaj ti xyajtuˈuˈadujkëm

1, 2. 1) ¿Tiko Jesus ttsejky ja Marta? 2) ¿Wiˈixë Marta tyëgooy?

¿WIˈIX ijtyë Marta jyaˈayˈaty, ja myëgaˈaxë Lázaro? Biiblyë jyënaˈany ko Jesus duˈun ijty tjawë extëmë oybyë myëtnaymyaayëbë ets mëk ijty ttseky. Perë Jesus nan mëk ttsejky ets twintsëˈkë ja wiinkpë toxytyëjkëty. Extëm nˈokpëjtakëm, nan tsyojkë María, jatuˈugë Lázaro myëgaˈax, ets nan mëk ttsejky ja tyääk, María (Fwank 11:5; 19:25-27). Per ¿tiko Jesus ttsejky ja Marta?

² Jesus mëk ttsejky ja Marta mët ko jantsy oyjyaˈay ets mëk tuumbë jäˈäy, per diˈib mas tyuktsojk, yëˈë ko tmëdäjty mëk ja mëbëjkën. Marta ijt seguurë ko Jesus yëˈë ja Mesías diˈibë nety të yajwandaˈaky ets myëbëjk tukëˈëyë tijaty tukniˈˈijxë (Fwank 11:21-27). Perë Marta nan pokyjyaˈay yajpaty ets nan tëgooy. Extëm ko tëgokë Jesus ojts nyinëjkxëdë mä tyëjk, ta Marta ttukjotˈambëjkyë María ets tˈanmääyë Jesus: “Wintsën, ¿kyaj xyˈixy ko yëˈë Mariië xytyukmëˈixëts naytyuˈugë tyäˈädë tuunk tëgekyë? Anëëmë esëts xypyudëkët” (käjpxë Lukʉs 10:38-42). ¿Tiko Marta jyotˈambëjky? ¿Ti xytyukniˈˈixëyäˈänëm extëmë Jesus tˈatsooyë Marta?

MARTA WIINKTSOO JA WYINMÄˈÄNY TPËJTAKY

3, 4. 1) ¿Tiko Jesus tˈanmääyë María ko oy diˈib të twinˈixy? 2) ¿Wiˈixë Marta tkupëjky ja käjpxwijën? (Ixë dibujë mä tsyondaˈaky.)

³ Jesus mëjwiin kajaa tmëjjäˈäwë ko Marta mëdë María wyoowëdë mä tyëjk, ta ttukniˈˈijxëdë ja oybyë tëyˈäjtën. María jyantsy jyatan tijaty ja Jesus tukniˈˈijxëp, pääty pojënë nyaxweˈtsy tyekyˈëxˈääy parë tmëdoowˈitäˈäny. Per ¿ti tyuunë Marta? Nan mbäätxyëp ojts tmastuˈuty tijatyë nety jam tyuunkˈäjtypy parë tmëdoowˈitët, ets seguurë ko Jesus ojtsxyëp tyukxondaˈagyëty.

⁴ Perë Marta wiinktsoo ja wyinmäˈäny tpëjtaky, yëˈëyë nety myëjäjty myëˈoˈkpy dyaˈoyët ja kaaky tojkx parë ja Jesus oy dyajnayjawëyaˈanyëty. Ko tˈijxy ja myëgaˈax kyaj pyudëkëty, ta jyotˈambëjky ets ttukˈawäˈänë ja Jesus. Jesus nyijäˈäwëbë nety ko Marta mëk jam jyantsy tyuny, pääty tsuj yajxon tˈanmääy: “Martë, Martë, nëgoo mˈoktuunë jotëgoy mët mayë mduunk”. Nan yˈanmääy ko oyxyëp adëyë ja kaaky tojkx dyaˈoyë. Per ja María, ta tˈanmääy ko jantsy oy ko yajxon tmëdoowˈity, pes yëˈë nety të twinˈixy diˈib mas oy ets diˈib nipën mbäät kyapëjkxëty. Ko tiempë nyajxy, waˈanë María tjäˈäytyëgooy ti kyaay yˈuk mä tadë xëë, per seguurë ko tijatyë Jesus tukniˈˈijxë ninäˈä tkajäˈäytyëgooy. Ko nyajxy 60 jëmëjt, ta apostëlë Juan jyënany: “Jesus tjantsy tsyoktë ja Martë esë Mariië” (Fwank 11:5). Pääty nnijäˈäwëm ko Marta kyupëjk extëmë Jesus ojts kyäjpxwijˈyëty ets myëduunë Jyobaa axtë mäbäät jyukyˈajty.

5. 1) ¿Tiko tyam tsyiptaˈaky ets aduˈuk ja winmäˈäny nbëjtakëm mä Jyobaa tyuunk? 2) ¿Diˈibë yajtëˈëwën yaˈˈatsoowëmbitäämp mä tyäˈädë artikulo?

⁵ Extëm nˈijxëm, tëëyëp tamˈäjt tijatyë Dios mëduumbë yajtuˈuˈadujkëdë parë wiinktsoo ja jyot wyinmäˈäny tpëjtäˈäktët. Per tyam, mas niˈigyë tijaty jyaˈˈaty diˈib xyajtuˈuˈadujkëm mä nDiosmëduˈunëm. Mä La Atalaya 1 de abril 1959, jyënany ko Dios mëduumbëty tsojkëp nyaygyuentˈatëdët mä tijaty jembyëtsëëmp. Mä tadë jëmëjt, janääm jatsojk tijaty jyemybyëtsëëmy, extëmë rebistë, raadyë, sinë etsë telebisionk. Tyäˈädë rebistë jyënany ko mä wyingony ja kutëgoˈoyën, waˈan niˈigyë tijaty jyemybyëtsëmäˈäny diˈib mbäät xyajtuˈuˈadujkëm mä nDiosmëduˈunëm. Ets jantsy duˈun, tyam nëgoo tijaty yˈokjaˈäjnë diˈib mbäät xyajtuˈuˈadujkëm. ¿Ti mbäät nduˈunëm parë nbanëjkxëm ja yˈijxpajtënë María ets kyaj wiinktsoo ja jot winmäˈäny nbëjtakëm?

NˈOKˈYAJTUˈUNËM JÄˈÄWËN MYËËT TIJATY JAˈÄJTP NAXWIINY

6. ¿Wiˈix tyamë Diosë kyäjpn dyajtundë tijaty jembyëtsëëmp?

⁶ Tyamë Dios kyäjpn yajtuumpy tijatyë naxwinyëdë jäˈäy yajjembyëtsëëmpy parë niˈigyë oy nˈëwäˈkx ngäjpxwäˈkxëm. Extëm nˈokpëjtakëm, mä Primera Guerra Mundial ja jyemybyëtsëëmyë “Foto-Drama de la Creación”, tuˈugë pelikula diˈib koloormëët ets soniidëmëët. Mët yëˈëgyëjxmë tyäˈädë programë, miyonkˈamë jäˈäy diˈib kanäk paˈis tnijäˈäwëdë ko tim tsojkë Jesus dyajminäˈänyë jotkujkˈäjtën yä Naxwiiny. Ok, ta ojts nyajtuˈunëmë raadyë parë miyonkˈamë jäˈäy ojts tnijawëdë Diosë yˈAnaˈam Kyutujkën. Ets tyam yëˈë nyajtuˈunëmë sitio jw.org parë niˈamukë jäˈäy nduknijäˈäwëmë Diosë yˈayuk axtë diˈib tsënääytyëp jantsy nidëkë.

7. 1) ¿Tiko mbäät nyajtuˈunëm jäˈäwën myëët tijaty jaˈäjtp naxwiiny? 2) ¿Tijaty mbäät mëët nnaygyuentˈäjtëm? (Ixë notë.)

⁷ Apostëlë Pablo jyënany ko tijaty jaˈäjtp naxwiiny tsojkëp nyajtuˈunëm jäˈäwën myëët (käjpxë 1 Korintʉ 7:29-31). Pääty tsojkëp nnaygyuentˈäjtëm parë kyaj nëgoo tiempë nyajtëgoˈoyëm mä tijatyë naxwinyëdë jäˈäy yˈawäˈänëp. Per kyaj tukëˈëyë yˈaxëëgëty. Jeˈeyë ko pën kyaj nmëmëdoˈowëm extëmë Pablo dyajkyë käjpxwijën, mbäät kajaa xëë tiempë nyajtëgoˈoyëm. Ets mbäät kyaj jëjpˈam nekypyëjtakëmë Diosë tyuunk (käjpxë Éfesʉ 5:15-17). Extëm nˈokpëjtakëm, mbäät jamë xëë tiempë nyajtuˈunëm mä nliibrëkäjpxëm, ndelebisionkˈijxëm, nˈixyˈäjtëmë it lugäär, nnëjkxëm juuy këbajtpë, ngajxëmë mensaje, nˈijxëmë notisyë o wiˈix të wyëˈëmdë jäˈäy mä të yˈëyëˈëk kyuyattë o yëˈëyë ntsojkëm tijaty aparatë jembyëtsëëmp ets tijaty oygyëxëˈkp. Parë nääk, duˈunë tyäˈädë të jyëmbijnë extëm tuˈugë bisyë (Eclesiastés 3:1, 6).a

8. ¿Tiko jyëjpˈamëty ntsojkëmë Jyobaa ets kyaj tijaty jaˈäjtp yä naxwiiny?

⁸ Satanás tsyejpy etsë jot winmäˈäny nbëjtakëm mä tijaty jaˈäjtp naxwiiny ets kyaj nekymyëduˈunëmë Jyobaa. Duˈun ttuuny mët ja Dios mëduumbëty mä primer siiglë ets tyam mas niˈigyë duˈun ttuny (2 Timotee 4:10). Pääty oyxyëp ko nwinmäˈäyëm wiˈix nˈijxëm tijaty jaˈäjtp yä naxwiiny ets nduˈunëmë mëjää parë nnayaˈoˈoyëm. Biiblyë xyˈanmäˈäyëm ets kyaj ntsojkëm tijaty jaˈäjtp naxwiiny. Niˈigyë mbäät nyajkëktëjkëm ja tsojkën mä Jyobaa. Pën nduˈunëm duˈun, ta kyaj tsyiptäˈägäˈäny nmëmëdoˈowëmë Jyobaa ets niˈigyë nmëwingoˈonëm (1 Fwank 2:15-17).

NˈOKPËJTAKËMË WINMÄˈÄNY MÄ DIˈIB MAS JËJPˈAM

9. 1) ¿Mä nety mbäät tpëjtäˈäktë wyinmäˈäny ja Jesusë yˈëxpëjkpëty? 2) ¿Ti ijxpajtënë Jesus yäjk?

⁹ Extëm të nˈijxëm, Jesus ojts ttukniˈˈixë Marta parë kyaj ja wyinmäˈäny tpëjtäˈägët mä diˈib kyaj jyëjpˈamëty. Ets ja yˈëxpëjkpëty nan ojts duˈun ttukniˈˈixë, yˈanmääy parë wyinmäˈäny tpëjtäˈäktët mä ja Diosë Kyutujkën ets tmëdundëdë Jyobaa (käjpxë Mateo 6:22, 33, TNM).b Jesus nan yäjkë oybyë ijxpajtën. Yëˈë ninäˈä tijaty tkamëdäjty mëjwiin kajaa, ni jyëën tyëjk ets ni tuk pedasë nyax (Lukʉs 9:58; 19:33-35).

10. ¿Ti oybyë ijxpajtënë Jesus ojts xymyoˈoyëm?

¹⁰ Jesus kyaj tnasˈijxë ets nitii kyayajtuˈuˈadukëdët mä kyäjpxwaˈkxy. Extëm tëgok, ko nety të kyäjpxwaˈkxy jam Capernaum, ta ja jäˈäyëty nyimiinëdë ets yˈanmääyëdë parë jam yˈakwëˈëmët. Per ¿ti tyuun? Jamë wyinmäˈäny tpëjtaky mä Diosë tyuunk. Jyënany: “Tsojkëp nandëˈën ëj nnëjxët mä wiinkpë käjpn es nˈawanëdëts ja oybyë ayuk diˈibë nyigajxypy ja Diosë kyutujkën, jaˈa ko päätyëts ja Dios të xykyexy” (Lukʉs 4:42-44). Ets duˈunën ttuuny. Jantsy kajaajaty ojts tyuˈuyoˈoy parë nimayë jäˈäy ttuknijäˈäwë ja oybyë ayuk. Mëk jyantsy tyuuny, pääty näˈäty ojts yˈanuˈkxë oyë nety jyawäˈätsjäˈäyëty (Lukʉs 8:23; Fwank 4:6).

11. 1) ¿Ti Jesus tyuun ko tuˈugë yetyëjk yˈanmääyë parë tpudëkët ets dyaˈoyët tuˈugë jotmay? 2) ¿Ti Jesus tyukniˈˈijxë ja yˈëxpëjkpëty?

¹¹ Tëgok, tamë netyë Jesus ttukniˈˈixë ja yˈëxpëjkpëty diˈib jëjpˈam, ko ajotkumonë jyajty tuˈugë yetyëjk ets yˈamdoowë naybyudëkë parë dyaˈoyët tuˈugë jyotmay, yˈanmääyë: “Yaˈëxpëjkpë, anëëmëts ja nmëgaˈax es dyajwäˈxët ja kumäˈäny esëts xymyoˈoyët diˈibëts ëj xypyatp”. Perë Jesus kyaj tpudëjkë tyäˈädë yetyëjk. ¿Tiko? Jaˈko yaˈëxpëjkpë nety jam ets kyaj nety ttseky nitii kyayajtuˈuˈadukëdët. Niˈigyë ojts ttukniˈˈixë ja yˈëxpëjkpëty parë kyaj yëˈëyë tmëmay tmëdäjtët ja jukyˈäjt madakën, jaˈko mbäät yajtuˈuˈadukëdë ets kyaj tnekymyëdundëdë Dios (Lukʉs 12:13-15).

12, 13. 1) ¿Ti Jesus tyuun mä ja templë? 2) ¿Ti Jesus tyuun ko ja Felipe yˈanmääyë ko ixyˈatanëp nääk ja grieegë jäˈäy?

¹² Jesus mëk ojts tjawë ko nety wyingoonë mä yˈooganë (Matewʉ 26:38; Fwank 12:27). Yëˈë nyijäˈäwëbë nety ko mëk yˈayowäˈäny ets ko yˈoogäˈäny. Per nan nyijäˈäwëbë nety ko kajaanëm tijaty tˈaktunäˈäny mä kyajnëmë jäˈäy yaˈoogyëty. Extëm nˈokpëjtakëm, mëgoxk xëë nety yˈaktëgoyˈaty mä yˈooganë, ko tyëjkë Jerusalén burrëkëjxy, ets nimay ja jäˈäy ojts yˈaxäjëdë extëmë anaˈambë (Lukʉs 19:38). Jakumbom, ta Jesus twojpëtsëëmdääy pënatyë nety toˈk yäjktëp mä ja templë diˈib myaˈtstëp ja jäˈäy (Lukʉs 19:45, 46).

¹³ Näägë grieegë jäˈäy diˈibë nety të nyëjkxtë xëˈäjtpë Jerusalén mä ja Paskë, ojts tˈixtë ti Jesus tyuun mä ja templë ets duˈunyë ojts wyëˈëmëdë. Ta dyajtëëwdë ja Felipe pën mbäädë Jesus tmëtmaytyäˈäktë, perë Jesus kyaj tkupëjky. Yëˈë kyaj tˈëxtääyë jyaˈay diˈib puwäˈägëdëp ets nitsiptunëdëp. Diˈib mas jëjpˈam pyëjtak, yëˈë ttunët diˈibë netyë Jyobaa të tyukˈaneˈemyëty: tkëyakëdë jyukyˈäjtën ëtsäjtëmgyëjxm. Ta ttukjamyejtsy ja yˈëxpëjkpëty ko tim tsojk yˈoogäˈäny ets ko pënaty panëjkxëp mbäät axtë nanduˈun yˈooktë. Ets pën kyëyäjktëp ja jyukyˈäjtën, ta Jyobaa yajmëjpëtsëmäˈänëdë ets myoˈoyäˈänëdë jukyˈäjtënë winë xëëbë. Seguurë ko Felipe jyotkujkmooy ja grieegë jäˈäy mëdë tyäˈädë ää ayuk (Fwank 12:20-26).

14. Jesus jamë wyinmäˈäny tpëjtaky mä kyäjpxwaˈkxy, ¿per tijaty nanduˈun tyuun?

¹⁴ Ko Jesus jyukyˈajty yä Naxwiiny, jamë wyinmäˈäny tpëjtaky mä kyäjpxwaˈkxy, per nan tyuun tijaty. Extëm nˈokpëjtakëm, nnijäˈäwëm ko tëgok ojts yˈotsy mä tuˈugë pëjkpë, ets jam dyajjëmbijty ja nëë extëmë oybyë binë (Fwank 2:2, 6-10). Nan ojts nyijkxy mëgaabyë ko wyoowëdë ja myëtnaymyaayëbëty etsë jäˈäy diˈib tsyojkënyëˈäjt tijaty tukniˈˈijxë (Lukʉs 5:29; Fwank 12:2). Perë diˈib mas jëjpˈam, yëˈko jyuˈtë tiempë parë nyuˈkxtäˈägët, tpawinmayët tijaty këkpäät ets parë pyoˈkxët (Matewʉ 14:23; Markʉs 1:35; 6:31, 32).

KYAJ NASˈIJXËM ETS TI XYAJTUˈUˈADUJKËM

15. 1) ¿Ti tsojkëp ttundëdë Dios mëduumbëty extëm jyënanyë Pablo? 2) ¿Ti oybyë ijxpajtënë Pablo pyëjtak?

¹⁵ Apostëlë Pablo jyënany ko Dios mëduumbëty, duˈun extëmë jäˈäy diˈib pëyëˈkijpxtëp. Pën jäˈtäˈänëm mä të nitsoˈonëm, jëjpˈam ets tukëˈëyë nyajjëgakëm tijaty xyˈatsijpëm o xyajtuˈuˈadujkëm (käjpxë Ebreeʉsʉty 12:1). Etsë Pablo ojts xymyoˈoyëm tuˈugë oybyë ijxpajtën. Yëˈë mbäätxyëp tniwintsënˈäjty tuˈugë relijyonk, yˈijty mëkjäˈäy ets mëjë jäˈäy yaˈitëdët. Per kyaj jamë wyinmäˈäny tpëjtaky, jam tpëjtaky mä “diˈib mas jëjpˈam” (Filipenses 1:10, TNM). Jamë xyëë tiempë dyajtuuny mä yˈëwaˈkxy kyäjpxwaˈkxy ets ojts nyijkxy mä kanäägë lugäär extëm Siria, Asia Menor, Macedonia ets Judea. Pablo tyukxondak ko yajmoˈoyaˈany ja kyumäˈäyën jam tsäjpotm. Pääty jyënany: “Nˈokjäˈäytyëgoyëts diˈibë të nyäjxnë, esë nmëjää nyajtuny mabäädëts nmadaˈaky es nmëmadäˈägëdët diˈibë miimpnëm. Dëˈënëts ëj extëmë jäˈäy diˈibë mëk pëyëˈkp es jawyiin jyäˈtäˈäny mä kyugëxë ja pëyëˈkn” (Filipʉs 3:8, 13, 14). Ets kom naytyuˈukˈäjtpë netyë Pablo, mas awäˈätstum yajpaty parë tmëdunëdë Dios ets kyaj ti yˈatsipëdët (1 Korintʉ 7:32-35).

16, 17. 1) Oy naytyuˈuk nyajpatëm o kasäädë, ¿wiˈix mbäät nbanëjkxëmë Pablo yˈijxpajtën? 2) ¿Wiˈix tuˈugë kasäädë jäˈäy ojts tpanëjkxë yˈijxpajtënë Pablo?

¹⁶ Duˈun extëmë Pablo, nan taaˈäjtp tyamë Dios mëduumbëty diˈibë wyinmäˈäny të tpëjtäˈäktë ko kyaj pyëkäˈändë parë niˈigyë tmëdunäˈändë Jyobaa (Matewʉ 19:11, 12). Pënaty naytyuˈukˈäjttëp kyaj nëgoo tnikëjxmˈattë tuunk mä fyamilyë extëm tuˈugë kasäädë. Per oy naytyuˈuk nyajpatëm o kasäädë, niˈamukë mbäät nˈijxëm ets kyaj tii xyajtuˈuˈadujkëm mä nmëduˈunëmë Jyobaa. Extëm nääk, waˈan tyëgoyˈäjtxëdë ets dyajtëgatstëdë kyostumbrë parë niˈigyë tmëdundëdë Jyobaa ets kyaj nëgoo dyajtëgoytyëdë xyëë tiempë.

¹⁷ Min nˈokˈijxëmë yˈijxpajtënë Mark mëdë Claire, tuˈugë kasäädë jäˈäy diˈib tsënääytyëp Gales (Reino Unido). Ko dyajkëjxtë yˈeskuelë, ta tyuundëjkëdë prekursoor. Ets ko ojts pyëjknëdë, duˈunyëm tyuunˈadëtstë. Per ak tunandëbë nety mas niˈigyë, pääty ttukniwinmäˈäyëdë mas adëyë jyukyˈatäˈändë. Mark jyënaˈany: “Ojtsëts nikaˈaktë ja ndëjk diˈibë nety myëdäjtypy tëgëëgë kuartë ets nmastutyëts ja nduunk diˈib tukujkxyëë, parëts mbäät ojts nëjkxtë mä yajkojˈyë tëjk wiink paˈis”. Tyäˈädë kasäädë jäˈäy ja kujk tyundë 20 jëmëjt mä kanäägë paˈis diˈib África, mä yajkojˈyë tëjk mä yˈëxpëktëdë nmëguˈukˈäjtëm. Näˈäty yajtëgoyˈäjttë myeeny syentääbë, perë Jyobaa xëmë pyudëkëdë. Etsë Claire jyënaˈany: “Nitiijëts duˈun xykyayajnayjawëdë agujk jotkujk extëm kojëtsë ndiempë nyajtundë tuˈuk tuˈugë xëë mä Jyobaa. Nuˈun kujk nyaxyë xëë tiempë tëjëts nbäättë oybyë nmëtnaymyaayëbëty ets nitiijëts ngayajtëgoyˈattë. Tijatyëts ojts nmastuˈuttë ninuˈun mëët kyayaˈijxkijpxyë extëmëts agujk jotkujk nmëdundë Jyobaa aduˈuk”. Nanduˈun nimayë Dios mëduumbë nyayjawëdë extëmë tyäˈädë kasäädë jäˈäy.c

18. ¿Tijaty mbäät nnayajtëˈëwëm?

¹⁸ Niˈamukë mbäät nnayajtëˈëwëm: “¿Tsojkëbëts niˈigyë nˈakmëdunëdë Jyobaa? ¿Nasˈijxëbëts tijaty xyajtuˈuˈadukët parëts kyaj ndunët diˈib mas jëjpˈam? Pën duˈun, ¿tijatyëts mbäät nduny?”. Waˈan tsyekyëty ets mas oy njäjtëm nletrëkäjpxëm ets nˈëxpëjkëmë Biiblyë. Mä jatuˈukpë artikulo nnijawëyäˈänëm wiˈix mbäät nduˈunëm.