Duˈunyëm mmëduunˈadëˈëtsë Jyobaa extëmë Pedro

1. ¿Wiˈixë Pedro nyayjyäˈäwë ko tmäjtsy ja mayˈäjkx?

PEDRO të nety tuktsuˈum jyaxuyaˈany, per nituˈugë äjkx tkamäjtsy, ta Jesus nyimiinë ets yˈanmääyë: “Yajnëjxë mbarkë mejynygyijky, es kujëbijpnaxë mˈäjkxmäjtsn es mˈäjkxmatsët” (Luk. 5:4). Oyë Pedro tkamëbëjky, ta duˈun ttuuny ets nëgooyë mayˈäjkx ojts tmäjtsnë axtë këˈts ja tsyaay. Ko Pedro mët ja myëguˈuktëjk tpëjktë kuentë ko mëjˈäjtëngyëjxmë netyë Jesus duˈun të ttuny, ta “nyayˈatsëˈkëdë mët ko tmäjtstë ja mayˈäjkx”. Ta Pedro jyënany: “Wintsën, mastutkëts, ¡ëjts pojpë jäˈäy!” (Luk. 5:​6-9). Duˈun nyayjyäˈäwë ko kyaj nyitëkëty yajpäädët mëdë Jesus.

2. ¿Wiˈix xypyudëjkëm ko nnijäˈäwëm extëm yajnimaytyaˈagyë Pedro?

² Pedro pokyjyaˈayë nety yajpääty. Biiblyë jyënaˈany ko ojts tijaty ttuny o tkajpxy mëdiˈibë ok myëkjäˈäwë. Waˈan duˈun mnayjyawëty extëmë Pedro ets mtsiptakxëty xyajtëgatsëdë mjäˈäyˈäjtën o xyjyëjpkudijët tijaty xëmë myajtëgoyanëp. Pën duˈun mjaty, mbäät mbudëkëtyë yˈijxpajtënë Pedro. Yëˈë kanäkˈok tyëgooy, mbäät njënäˈänëm ko kyajxyëp ojts yajkujayë mä Biiblyë, per ojts yajkujayë wiˈix jyajty kyëbejty parë nnaytyukpudëjkëm (2 Tim. 3:​16, 17). Ko ngäjpxëm wiˈixë Pedro yajnimaytyaˈaky, ta nˈijxëm ko nanduˈun tyëgooy extëm ëtsäjtëm. Jyobaa nyijäˈäwëp nanduˈun ko pokyjyaˈay nyajpatëm, per tsyojkypy ets nduˈunëmë mëjääw parë kyaj xymyëmadakëm tijaty xyajtëgoyäˈänëm.

3. ¿Tiko yˈoyëty nduunˈadëtsëmë mëjääw?

³ ¿Tiko yˈoyëty nduunˈadëtsëmë mëjääw? Ko tijaty njatäˈänëm, tsojkëp xëmë nduundakëm. Extëm nˈokpëjktakëm, tuˈugë jäˈäy mëdiˈibë xuˈuxäämp kanäk jëmëjt tniˈëxpëkë ets mbäät kanäkˈok tyëgoy mä jam tniˈëxpëkë. Ko yajxon ttukjäjnë, ta oy xyuxnë, per mbäät näˈäganäˈäty tyëgoy. Ko duˈun jyatët kyaj yëˈë tˈandijy ko kyaj yˈokxuˈuxanë. Nanduˈunën ëtsäjtëm, mbäät jatëgok xyajtëgoˈoyëm tijatyë nety të njamastutëm, per duˈunyëm ndunäˈänëmë mëjääw parë kyaj nekytyuˈunëm. Niˈamukë tijaty nduˈunëm o nˈëˈëw ngäjpxëm mëdiˈibë net axëëk xyajnayjyäˈäwëm. Per pën duˈunyëm nduˈunëmë mëjääw, Jyobaa xypyudëkëyäˈänëm parë nnayaˈoˈoyëm (1 Peed. 5:10). Min nˈokˈijxëm wiˈixë Pedro kyaj tmastutyë Jyobaa, pes yëˈë pudëjkë ko Jesus ojts pyokymyeˈkxyëty oy kanäkˈok tyëgooy. Nanduˈunën ëtsäjtëm, mbäät xypyudëjkëmë yˈijxpajtën parë duˈunyëmë Jyobaa nmëduunˈadëtsëm.

PEDRO DUˈUNYËM TYUUNˈADËTSY ETS YAJKUNUˈKX

4. ¿Wiˈixë Pedro jyënany, ets wiˈixë Jesus jyotkujkmooyë (Lukʉs 5:​5-10).

⁴ Biiblyë kyaj tnigajpxy tiko Pedro jyënany ko yëˈë pokyjyaˈayë nety o tijaty poky kaytyeyë nety wyinmaapy (käjpxë Lukʉs 5:​5-10). Waˈan tyëgooy mëjwiin kajaa etsë Jesus yˈijx ko tsëˈkëbë netyë Pedro, waˈanë nety nyayjyawëty ko kyaj oy tijaty ttuny. Perë Jesus nyijäˈäwëbë nety nanduˈun ko Pedro kyaj myastuˈudäˈänyëty. Pääty tˈanmääy: “Katë mtsëˈëgë”. Ko Pedro tˈijxy wiˈixë Jesus tyukjotkujkˈatyëty, mëjwiin kajaa pyudëjkë. Ok, ta mëdë Andrés, ja myëgaˈax, tmastuttë ja äjkxmäjtsk mëdiˈibë nety nyijukyˈäjttëp ets yëˈë ojts tpanëjkxnëdë Jesus. Ko duˈun ttuundë, mëjwiin kajaa ojts yajkunuˈkxtë (Mar. 1:​16-18).

5. ¿Wiˈixë Pedro ojts yajkunuˈkxy ko tkupëjky tpanëjkxäˈänyë Jesus ets ko kyaj tmastuty?

⁵ Pedro yëˈë pyanëjkxë Jesus ets yˈijx wiˈix ojts dyajniwijˈyë päˈämjäˈäy, wiˈix tˈëxkejxyë kaˈoybyëtëjk ets ko oˈkpë dyajjukypyejkyb (Mat. 8:​14-17; Mar. 5:​37, 41, 42). Pedro ojts yajtukˈaˈijxnaxy wiˈixë Jesus yˈanaˈamäˈäny jam tsäjpotm ets ninäˈä tkajäˈäytyëgooy (Mar. 9:​1-8; 2 Peed. 1:​16-18). Koxyëp tmastutyë Jesus kyajxyëp duˈun yajtukˈaˈijxnäjxy. ¡Seguurë ko Pedro jantsy jotkujk nyayjyäˈäwë ko kyaj nyaytyukmëmadakë wiˈixë nety nyayjyawëty ets ko tˈijxy tijatyë Jesus tyuun!

6. ¿Pojënëdaa Pedro ojts nyayaˈoyëty?

⁶ Oyë Pedro duˈun tijaty yajtukˈaˈijxnäjxy, yëˈë duˈunyëm ttuunyë mëjääw parë tjëjpkuwäˈkë tijatyë nety yajtëgoyanëp. Min nˈokˈijxëm tuˈuk majtskë ijxpajtën, extëm ko Jesus jyënany ko axëëk jyatäˈäny kyëbatäˈäny ets yˈoogäˈäny parë yˈadëwët tijaty ojts yajnaskäjpxë, ta Pedro yˈatsooy ko kyaj tiko duˈun jyat kyëbatët (Mar. 8:​31-33). Kanäkˈokë Pedro dyajtsiptaky mët ja myëguˈuktëjk pënën ijtp mëj (Mar. 9:​33, 34). Ja ux mä netyë Jesus të yajmäjtsnë, ta Pedro ttatsktsujktuty tuˈugë jäˈäy (Fwank 18:10). Mä taabë ux, ta ttsëˈëgë tyuktëjkë ets tëgëkˈok jyënany ko kyaj tˈixyˈatyë Jesus (Mar. 14:​66-72). Ets ok, nëgooyë net ojts tmëjëëy tmëyaxnë (Mat. 26:75).

7. Ko Jesus jyukypyejky, ¿ti tyuknipëjkë Pedro?

⁷ Pedro axëëk nyayjyäˈäwë ko oy tijaty tkatuuny, perë Jesus kyaj wyinmääy ko tëdën kyanayaˈoyëty. Ko Jesus jyukypyejky, ta tyuknipëjkë parë tˈijxˈit tkuentëˈatët ja myëguˈuktëjk, ets duˈunën tyukˈijxë ko tsojkëbë nety (Fwank 21:​15-17). Pedro tsuj yajxon tkupëjky, pääty ojts nyëjkxy Jerusalén mä ja Pentekostes xëëw ets jam tyukëdakë espiritë santë.

8. ¿Ti Pedro tyuun Antioquía?

⁸ Pedro duˈunyëm tijaty yajtëgooyë, oyë netyë Dios të jyawinˈixyëty. Mä jëmëjt 36 ojts tˈixy wiˈixë Cornelio mëdiˈibë kyaj jyudiyëty tˈaxäjë espiritë santë. Duˈunë Jyobaa dyajnigëxëˈky ko kyaj netyë jäˈäy ttsoky winˈixy wingexy ets ko mbäädë nety yajpääty mä nyax kyäjpn oytyim pënëty (Apos. 10:​34, 44, 45). Päätyë Pedro kyaay yˈuky mëdë jäˈäy mëdiˈibë kyaj jyudiyëty, oyë nety ninäˈänëm duˈun tkatuny (Gal. 2:12). Per nääk ja judiyëtëjk jyënandë ko kyaj mbäät kyaaymyuk yˈukmuktë mët pënaty kyaj jyudiyëty. Ets ko jyäjttë Antioquía pënatyë nety duˈun winmääytyëp, ta Pedro kyaj ojts mëët kyay yˈuuky ja myëguˈuktëjk mëdiˈibë nety kyaj jyudiyëty. Waˈan duˈun ttuuny parë kyaj wiˈix dyajnayjyawëyanë ja myëguˈuktëjk. Ko Pablo tˈijxy ko Pedro kyaj tˈoktuunë kuentë ja myëguˈuktëjk mëdiˈibë kyaj jyudiyëty, ta Pablo ojts yˈooyëty mayjyaˈayoty (Gal. 2:​13, 14). Per oy duˈunë Pedro yˈokjäjty, kyaj yëˈë yaˈëxtëkëwäˈkë. ¿Ti pudëjkë?

¿TI PUDËJKË PEDRO PARË DUˈUNYËM DIOSMËDUUNY?

9. Extëm jyënaˈanyë Fwank 6:​68, 69, ¿wiˈixë Pedro dyajnigëxëˈky ko kyaj nety tmastuˈudäˈänyë Jesus?

⁹ Pedro nitii kyatukmastutë Jesus, yëˈë duˈunyëm tmëduunˈadëtsyë Jyobaa. Extëm nˈokpëjktakëm, ko Jesus tnimaytyaky mëdiˈibë mayë jäˈäy kyaj tjaygyujkëdë, ta nyikaktääyëdë, perë Pedro kyaj duˈun ttuuny (käjpxë Fwank 6:​68, 69). Yäˈädë jäˈäy ni jeˈeyë tkayajtëëwdë ets ni tkamëdoowˈijttë wiˈixë Jesus tnimaytyaky. Pedro kyaj tmastutyë Jesus, niˈigyë jyënany: “Mij [naytyuˈugyë] mmëdäjtypy ja ayuk diˈibë myaytyakypy ja jikyˈäjtën diˈibë winë xëë winë tiempë”.

10. ¿Wiˈixë Jesus dyajnigëxëˈky ko tyukjotkujkˈäjtypyë netyë Pedro? (Ix nanduˈunë dibujë).

¹⁰ Jesus ninäˈä tkamastutyë Pedro, ja ux mä nety yˈooganë, nyijäˈäwëbë nety ko ja yˈapostëlëty nikaktäˈäyanëdëp ets nanduˈun ja Pedro, perë Jesus yˈanmääyë Pedro ko duˈunyëm myëduunˈadëˈëtsäˈänyëty (Luk. 22:​31, 32). Jesus nyijäˈäwëbë nety ko ja yˈapostëlëtëjk ‘ënäämp ja yˈääw jyot ets ttundëty mëdiˈibë Dios tsyojkypyën jeˈeyë ko ja niˈkx kopk adoon abatk yajpäätyën’ (Mar. 14:​38, TY). Pääty ko Pedro tëgëkˈok jyënany ko kyaj tˈixyˈatyë Jesus, kyaj jyënany ko të nety myastuˈutyëty, pes ko jyukypyejky, ta mëët nyaybyatë (Mar. 16:7; Luk. 24:34; 1 Kor. 15:5). Seguurë ko Pedro yëˈë pudëjkë parë jatëgok nyayjyäˈäwë agujk jotkujk.

11. ¿Wiˈixë Jesus ttukˈijxyë Pedro ko Jyobaa yëˈë ijxˈitan kuentëˈatanëp?

¹¹ Jesus të nety tˈanëëmë Pedro ko nitii kyatëgoyˈatäˈänxëty pën myëduumbyë Jyobaa. Pääty ko Jesus jyukypyejky, ta jatëgok ttuunyë miläägrë ko Pedro mët ja myëguˈuktëjk tmäjtstë mayë äjkx (Fwank 21:​4-6). Ko duˈunë Pedro tˈijxy, yëˈë yaˈijtë seguurë ko Jyobaa moˈoyanëp tijaty yajtëgoyˈajtypy. Waˈan nanduˈun tjamyejtsy ko Jesus jyënany ko Jyobaa yˈijxˈitaampy kyuentëˈataampy pënaty jëjpˈam pyëjktakypy ja Diosë tyuunk (Mat. 6:33). Ko duˈunë Pedro tnijäˈäwë, ta tmastuty ja äjkxmäjtsk ets ojts tpanëjkxnë Jesus. Pääty mä Pentekostes xëëw mä jëmëjt 33 milˈamë jäˈäy ttuknijäˈäwë Diosë yˈayuk (Apos. 2:​14, 37-41). Ets ok, pyudëjkë nanduˈun nimayë samaritanë jäˈäy ets pënaty kyaj jyudiyëty parë tpanëjkxtëdë Kristë (Apos. 8:​14-17; 10:​44-48). Seguurë ko Jyobaa yëˈë yajtuunë Pedro, pes mayë jäˈäy tmëjwooy tmëjwijtsy mä Diosë kyäjpn.

¿TIJATY XYTYUKNIˈˈIJXËM?

12. ¿Wiˈix xypyudëjkëmë Pedro yˈijxpajtën parë nduunˈadëtsëmë mëjääw ets njëjpkudijëm tijaty xyajtëgoyäˈänëm?

¹² Jyobaa mbäät xypyudëjkëm parë nduunˈadëtsëmë mëjääw ets njëjpkudijëm tijaty xyajtëgoyäˈänëm. Per näˈäty tsiptakp, ets niˈigyë pën jeky kujkë tiempë nyëjkxnë mä duˈun tijaty xyajtëgoyäˈänëm. Mbäät näˈäty nanduˈun nwinmäˈäyëm ko niˈigyë ndëgoˈoyëm këdiinëmë Pedro, perë Jyobaa mbäät xymyoˈoyëmë mëjääw parë duˈunyëm nmëmadakëm (Sal. 94:​17-19). Min nˈokˈijxëm wiˈix yajnimaytyaˈaky tuˈugë nmëguˈukˈäjtëm, mä nety tkanijawënëmë tëyˈäjtën, yëˈë nety myëttsënaabyë myëëyetyëjk. Ets oyë nety kyaj duˈun yˈokjukyˈäjnë, näˈäganäˈäty tukmiinë duˈumbë tsojkën. ¿Ti pudëjkë parë kyaj jatëgok yajtëgooyë? Yëˈë tnimaytyaˈaky: “Jyobaa yëˈë xymyëjääwmoˈoyëm. Ets kotsë Jyobaa xymyoˈoyë jot mëjääw, yëˈëts xypyudëjkëp parëts duˈunyëm nëˈëyeˈey nduˈuyeˈey mä ja tëyˈäjtën. Jyobaa nyasˈijxëp parëts nmëduunˈadëˈëtsët [ . . . ] ets duˈunyëmëts xyjyotmëkmoˈoy oyëts tijaty oy ngatuny”.

13. ¿Wiˈix mbäät nbanëjkxëmë yˈijxpajtënë Pedro? (Apostʉlʉty 4:​13, 29, 31; ix nanduˈunë dibujë).

¹³ Pedro tuktëjkë tsëˈëgë, per ojtsë Jyobaa pyudëkëty parë jatëgok yˈijty amëk jotmëk (käjpxë Apostʉlʉty 4:​13, 29, 31). Ëtsäjtëm mbäät nanduˈun nˈijtëm amëk jotmëk. Min nˈokˈijxëm wiˈix jyajtyë Horst, tuˈugë mixy mëdiˈibë tsënääy Alemania. Mä yˈeskuelë ojts yajtukˈatsipˈaty parë nyaygyäjpxpoˈkxëdët “Hitler yëˈë xyajnitsoˈogäˈänëm”. Kyaj ojts yˈoojëdë ja tyääk tyeety, niˈigyë nyinuˈkxtakëdë parë yˈitët jotmëk. Ko pyudëjkëdë tyääk tyeety ets ko ttukˈijxpejtyë Jyobaa, ta jyotmëktaky. Ok, ta yˈakjënany: “Jyobaa ninäˈäts xykyamastuty”.c

14. ¿Wiˈix mbäädë mëjjäˈäytyëjk tpudëkëdë myëguˈuktëjk mëdiˈibë kyaj tˈoktuunëndë Diosë tyuunk?

¹⁴ Jyobaa etsë Jesus kyaj wyinmaytyë ko tëdën nganekymyëduˈunëm ko jam ti nduundëgoˈoyëm. Ko Pedro tëgëkˈokpety jyënany ko kyaj tˈixyˈatyë Jesus, tsojkëbë nety twinmayët ti tyunaampy. ¿Myastuˈudaambyë Jesus? ¿O duˈunyëm tpanëjkxˈadëˈëtsäˈäny? Jesus të nety tmënuˈkxtaˈagyë Tyeety parë tpudëkëdë Pedro ets duˈunyëm mëk ja myëbëjkën dyaˈitët. Ojts tˈanëëmë Pedro ko të nety tninuˈkxtäägë parë ja myëguˈuktëjk tjotmëkmoˈoyët (Luk. 22:​31, 32). Mëjwiin kajaa Pedro jyotkujkmooyë extëmë Jesus yˈanmääyë. Ëtsäjtëm mbäät nanduˈun nwinˈijxëm ti ndunäˈänëm mä jukyˈäjtën. Jyobaa yëˈë yajtuumbyë nmëguˈukˈäjtëm mëdiˈibë tuundëp mëjjäˈäy parë xypyudëjkëm tsuj yajxon ets ninäˈä ngamastutëmë Jyobaa (Éfes. 4:​8, 11). Paul mëdiˈibë jeky kujk tyuny mëjjäˈäy, tyuumbyë mëjääw parë jyëëky myëguˈuk tˈagujkmoˈoy tjotkujkmoˈoy. Ko tˈixy ko tam tuˈugë myëguˈuk tmëjagamgaˈagäˈänyë Jyobaa, ta tpudëkë ets ttukjamyetsy wiˈixë Jyobaa ojts tyuknijawëty ja tëyˈäjtën. Nanduˈun tˈanëëmë ko Jyobaa kyaj yˈijxtëgoy jyaˈaytyëgoyëty mët ko mëk tsyokyëty ets ko ninäˈä kyamastuˈudäˈänyë. Paul të tˈixy ko nimayë nmëguˈukˈäjtëm mëdiˈibë nety kyaj tˈoktuunëndë Diosë tyuunk të jatëgok tyuundëkëdë mët ko Jyobaa të pyudëkëdë.   

15. Extëm yajnimaytyaˈagyë Pedro etsë Hors, ¿wiˈix xytyukˈijxëm ko tëyˈäjtën extëm jyënaˈanyë Matewʉ 6:33?

¹⁵ Të nˈijxëm ko Jyobaa ojts tmoˈoy tijatyë Pedro yajtëgoyˈäjt ets nanduˈun ja wiinkpë apostëlëty. Nanduˈunën xymyoˈoyäˈänëm tijaty nyajtëgoyˈäjtëm pën nbëjktakëm jëjpˈam ja tyuunk (Mat. 6:33). Ko nyajxyë Segunda Guerra Mundial, Horst mëdiˈibë të yˈokˈyajmaytyakpë jatunan prekursoor regulaar. Per ta jyënany ko tsip duˈun tyunët mët ko kyaj tmëdaty ja meeny sentääbë. ¿Ti net tyuun? Ta tpëjktakyë wyinmäˈäny ko bom bom tyëjkˈayeˈeyaˈany ko nety ja sirkuitë kyuˈixëdë. Ko ja sëmään yˈabejty, ta ja sirkuitë myooyë tuˈugë soobrë. Duˈunyë ojts tyimwëˈëmë ko tˈijxy ja may myeeny, kyaj nety tnijawë pën të dyaky ets mbäädë nety dyajtuny kanäk poˈo parë tyunët prekursoor. Horst pyëjkë kuentë ko yëˈë netyë Jyobaa ijxˈitan kuentëˈatanëp, pääty desde jaa tpëjktakyë wyinmäˈäny ko jëjpˈam tpëjktäˈägäˈänyë Diosë tyuunk (Mal. 3:10).

16. ¿Tiko yˈoyëty nˈëxpëjkëm wiˈix yajnimaytyaˈagyë Pedro ets mä ja majtskpë neky mëdiˈibë jyaay?

¹⁶ Pedro agujk jotkujk nyayjyäˈäwë ko Jesus kyamastutë, pes të nety tˈanëëmë: “Wintsën, mastutkëts”. Jesus duˈunyëmë Pedro tnëˈëmooy ttuˈumooy parë kyaj myastuˈudëdët ets mëjwiin kajaa tijaty xytyukniˈˈijxëm. Pedro ojts tuk pëky majtsk pëky tnigajpxy tijatyën yajtukniˈˈijxë ets ojts nanduˈun tkujayë mä ja neky mëdiˈibë tyuknigajx ja Diosmëduumbëty mä primer siiglë. Mä jatuˈukpë artikulo yajnimaytyäˈägäˈäny tuk pëky majtsk pëky ets wiˈix tyam xypyudëjkëm.