Tukjotkujkˈatë Jyobaa extëm ttuunyë Sansón

1, 2. ¿Tiko yˈoyëty nnijäˈäwëm wiˈix jyukyˈajtyë Sansón?

KO XYMYËDOYË yäˈädë xëëw Sansón, ¿ti miimp mä mwinmäˈäny? Ko yëˈë tuˈugë jäˈäy mëdiˈibë ijt kumëjääw. Per tyuun nanduˈun mëdiˈibë kyaj yˈoyëty ets mëjwiin kajaa tkumëdooy. Oy duˈunë Sansón yˈoktëgooy, Jyobaa yëˈëyë yˈijx wiˈixë nety të myëdunyëty, pääty ojts yajkujayë mä Biiblyë parë tyam nnaytyukpudëjkëmë yˈijxpajtën.

² Jyobaa mëjwiin kajaa dyajtuunyë Sansón parë tpudëjkë ja israelitëty. Päätyë apostëlë Pablo ojts tkujayë mä Biiblyë ja xyëëwë Sansón mä yajnimaytyäˈäktë ja wiinkpë Diosmëduumbëty mëdiˈibë ninäˈä tkamastuttë Jyobaa (Eb. 11:​32-34). Sansón tyukjotkujkˈäjttë Jyobaa oy nuˈun tpatyë amay jotmay. Mä yäˈädë artikulo yëˈë yajnimaytyäˈägäämp wiˈix xypyudëjkëm extëmë Sansón yajnimaytyaˈaky ets tijaty xytyukniˈˈijxëm.

SANSÓN TYUKˈIJXPAJTË JYOBAA

3. ¿Ti yajtuknipëjk ttunëdë Sansón?

³ Ko Sansón myutskˈäjty, yëˈë netyë filisteety anaˈamdëp ets axëëgë nety ttundë ja israelitëty (Juec. 13:1). Komë filisteety jantsy axëkjäˈäyëty, pääty ja israelitëty nëgoo ojts tˈokkuˈayoˈowëndë. Ta Jyobaa ojts twinˈixyë Sansón parë nëjkx “dyajˈëwäätspëtsëmy yëˈë Israel käjpn mä filistejë jäˈäyëty” (Juec. 13:​5, TY). Kom tsip ja tuunk mëdiˈibë yajtuknipëjkë Sansón, pääty tsojkëbë nety ttukjotkujkˈatëdë Jyobaa.

4. ¿Wiˈixë Jyobaa tpudëjkë Sansón? (Jueces 15:​14-16).

⁴ Min nˈokˈijxëm tuk pëky mä Sansón dyajnigëxëˈky ko tyukjotkujkˈäjtypyë netyë Jyobaa. Të nety tuk grupë ja filisteety nyitsoonëdë parë myatsäˈänëdë, jatsow ojts nyinëjkxëdë Lehí, naa jatsowë nety wyeˈemyë Judá. Per pënaty tsënääytyë Judá ojts tsyëˈëgëdë, päätyë Sansón yajtukëdëjkë ja myëtsipëty. Ta ja israelitëty tkëtsuumdë Sansón ets tkëyäjktë mä ja myëtsipëty (Juec. 15:​9-13). Per ta “Jyobaa myëjääw tyuktëjkë”, ta tpojtwäˈkxtääy mëdiˈibë nety të yajtukëtsumy ets yˈawäˈätspëtsëëmy. Ok, ta “tpaty tuˈugë burrë yˈabäjk mëdiˈibë kyajnëm pyuˈuty” ¡ets yëˈë mëët dyaˈoˈky niduk milë filisteety! (Käjpxë Jueces 15:​14-16).

5. ¿Wiˈixë Sansón dyajnigëxëˈky ko tyukjotkujkˈäjtypyë netyë Jyobaa?

⁵ ¿Tiko Sansón dyajtuuny tuˈugë burrë yˈabäjk? Yëˈko ijtpë nety seguurë ko yëˈë Jyobaa pudëkëyanëp. Yëˈë yajtuun ti tyimpat parë ttuunyë Diosë tyuunk. Kom yëˈë Jyobaa tyukjotkujkˈäjt, pääty oy wyimbëtsëëmy tijaty tyuun.

6. ¿Ti tuk pëky xytyukniˈˈijxëm extëm yajnimaytyaˈagyë Sansón?

⁶ Jyobaa nanduˈun xymyoˈoyäˈänëmë jot mëjääw parë nduˈunëm tijaty xytyuknipëjkëm mä nyax kyäjpn, oyë nety tsip njäˈäwëm. Mbäät xyajmonyˈijx xyajmonyjyäˈäwëm ko nˈijxëm wiˈixën xypyudëjkëm. Pën mdukjotkujkˈäjtypyë Jyobaa, mbäät mˈity seguurë ko yëˈë mbudëkëyanëp ets mmoˈoyanëp ja jot mëjääw parë xytyunët ja tyuunk, duˈun extëm yajpudëjkë Sansón (Prov. 16:3).

7. ¿Oyëdaa ko ngupëjkëm extëmë Jyobaa xynyëˈëmoˈoy xytyuˈumoˈoyëm? Okpëjktäˈäk tuˈugë ijxpajtën.

⁷ Mayë nmëguˈukˈäjtëm mëdiˈibë tuundëp mä yajkojˈyë Diosë jyëën tyëjk, tyukjotkujkˈäjttëp nanduˈunë Jyobaa. Tëëyëp, këˈëm ijty ja nmëguˈukˈäjtëm tniˈˈixëdë ets tkojtë ja jëën tëjk mäjaty nˈëxpëjkëm. Per të tijaty yajwijtstëgatsy mä Diosë kyäjpn mët ko niˈigyë jäˈäy nyëbajtˈadëˈëtstë. Ja nmëguˈukˈäjtëm mëdiˈibë myënëjkxtëbë jëjpˈamˈäjtën ojts tmënuˈkxtäˈäktë Jyobaa parë mbäät nyëˈëmoˈoy tyuˈumoˈoyëdë, ets tyam jeˈeyë net tjuytyë ja tëjk ets tˈakˈyaˈˈaˈoyëdë. Okˈix wiˈixë Robert jyënaˈany mëdiˈibë tuump abëtsëmy nyaxwinyëdë mä duˈunë jëën tëjk yajjuy ets yˈagojë. Duˈun tnimaytyaˈaky: “Të nety tyëgatsy wiˈixëts tijaty ndunäˈändë. Ja nmëguˈukˈäjtëm ojts tˈijxwëˈëmdë, pes duˈun tyuundë extëmë nety të yajtukniwitsë ets ojts nyigëxëˈëky ko yëˈë netyë Jyobaa nëˈëmooy tuˈumooyëdëp”. Yäˈädë yëˈë xytyukˈijxëm, ko Jyobaa jantsy yëˈëjën tyam xypyudëjkëm parë nduˈunëmë tyuunk. Pääty oy ko näˈäganäˈäty nnayajtëˈëwëm: “¿Nmënuˈkxtakypyëtsë Jyobaa parëts xypyudëkët etsëts nˈijxwëˈëmët ndunët extëm tijaty të ttukniwitsë?”.

SANSÓN YAJTUUN TIJATYË JYOBAA TUKPUDËJKË

8. ¿Ti tyuunë Sansón ko tëëtsë pyatë?

⁸ ¿Mjamyejtsypy ti ja tuk pëkyë Sansón tyuun? Tsiptuun mët tuˈugë kää ets yaˈoˈk. Ok, ta dyaˈoˈky 30 filisteety mëdiˈibë Asquelón (Juec. 14:​5, 6, 19). Sansón nyijäˈäwëbë nety ko pën kyaj ttukjotkujkˈatyë Jyobaa kyaj nety mbäät pyudëkëty. Per ko duˈun ttuuny, ta dyaˈoˈky tuk milë filisteety. Ko dyaˈoˈktääy, ta pyatë tëëtsë. ¿Ti net tyuun? Yëˈë Jyobaa yˈamdoow ja nëë ets kyaj ojts këˈëm tˈëxtäˈäy (Juec. 15:18).

9. ¿Wiˈixë Jyobaa tˈatsoowëmbijtyë Sansón ko myënuˈkxtakë? (Jueces 15:19).

⁹ ¿Wiˈixë Jyobaa tˈatsoowëmbijtyë Sansón? Ko mëjˈäjtëngyëjxm dyajpëtsëëmyë nëë. Ko Sansón nyëˈuktääy, “ta tpëjky jatëgokë jot mëjääw ets ojts nyiwijy nyikejy” (käjpxë Jueces 15:19). Extëm nˈijxëm, yäˈädë nëë tamyëmë nety yajpääty ko ja kugajpxy Samuel tjääyë Jueces. Ets waˈan ko ja israelitëty tˈijxtë yäˈädë nëë, tukjamyajtsëdë ko pën tyukjotkujkˈäjttëbë Jyobaa, pudëkëyanëdëp ko tpäättëdë amay jotmay.

10. ¿Ti tsojkëp nduˈunëm parë Jyobaa xypyudëjkëm? (Ix nanduˈunë dibujë).

¹⁰ Duˈun extëmë Sansón, tsojkëp niˈamukë Jyobaa ndukjotkujkˈäjtëm parë xypyudëjkëm, oy nuˈun njäjt nnijäˈäwëm tijaty ets oy nuˈun mëjwiin kajaa tijaty të nduˈunëm mä Diosë kyäjpn. Tsojkëp nˈijtëm yujy tudaˈaky ets ngupëjkëm ko net tijaty yˈoybyëtsëmäˈäny pën ndukjotkujkˈäjtëmë Jyobaa. Sansón pyëjkë jot mëjääw ko tˈuky ja nëë mëdiˈibë Jyobaa mooyë. Ëtsäjtëm mbäät nanduˈun nbëjkëmë jot mëjääw ko ngupëjkëm extëm tyamë Jyobaa xynyëˈëmoˈoy xytyuˈumoˈoyëm parë ninäˈä ngamastutëm (Mat. 11:28).

11. ¿Ti tsojkëp nduˈunëm parë niˈigyë nnaytyukpudëjkëm tijatyë Jyobaa yajjaˈäjtypy, ets ti xytyukniˈˈijxëm extëm yajnimaytyaˈaky tuˈugë kasäädë jäˈäy?

¹¹ Min nˈokˈijxëm wiˈix yajnimaytyaˈagyë Alexéi, tuˈugë nmëguˈukˈäjtëm mëdiˈibë axëëk yajtuump jap Rusia. ¿Ti pudëjkëbë Alexéi parë tmëmadaˈaky? Mëdë kyudëjk xëmë tˈëxpëktë Biiblyë ets Diosˈawdattë tuk familyë. Alexéi duˈun tnimaytyaky: “Xëmëts duˈun nduny extëmëts të ndukniwitsëdë nˈëxpëkäˈändë etsëts ngäjpxäˈändë Biiblyë bom bom. Jopy jopyëts mëdë ngudëjk ngajpxy ja tekstë mëdiˈibë yajkäjpxp bom bom etsëts nmënuˈkxtäˈäktë Jyobaa”. ¿Ti yäˈädë xytyukniˈˈijxëm? Ko kyaj mbäät këˈëm nnaytyukˈijxpajtëm, tsojkëbënë Jyobaa xypyudëjkëm. ¿Ti xypyudëkëyäˈänëm parë niˈigyë mëbëjkën nyajkëktëjkëm? Yëˈko nˈëxpëjkëmë Biiblyë, nnuˈkxtakëm, nëjkxëm reunyonk ets ëwäˈkx käjpxwäˈkxpë. Ko duˈun nduˈunëm, Jyobaa xypyudëkëyäˈänëm mëjwiin kajaa parë duˈunyëm nmëduˈunˈadëtsëm. Duˈun extëmë Sansón tpudëjkë ets tmooyë jot mëjääw, ëtsäjtëm nanduˈun xypyudëkëyäˈänëm.

SANSÓN DUˈUNYËM TMËDUUNˈADËTSYË JYOBAA

12. ¿Tiko njënäˈänëm ko kyaj oy tijaty ttuunyë Sansón, ets wiˈix tyëgatsyëty ko mëët nyaywyinˈëˈënë Dalila?

¹² Sansón nanduˈunë nety pyokyjyaˈayëty extëm ëtsäjtëm, näˈäty kyaj oy tijaty ttuuny. Extëm tëgok, kyaj tmëjpëjktaky ja tuunk mëdiˈibë netyë Jyobaa të tyuknipëkyëty ets axëëk wyimbëtsëëmy. Ko tyuuny fes, ta tˈoyˈijxy tuˈugë kiixy ‘jaˈa xyëëwˈäjtypy Dalila ets mëk ttsojkënyëˈajty. Yëˈë Dalila jam ënaty kyugäjpnëty Sorec’ (Juec. 16:​4, TY). Mä tkaˈixyˈatynyëmë Dalila, yëˈë nety pyëkaampy tuˈugë kiixy mëdiˈibë filistee. Jyobaa duˈunë nety të dyajnigutukë parë Sansón nyayajtuˈugyëdët mëdë filisteety. Ok, ta Sansón ojts nyëjkxy jam Gaza mä filisteety tsyëënëdë ets jam jyäjtaky mä tuˈugë toxytyëjk mëdiˈibë xim yamë jäˈäy myëttsënaapy. Ko jyajty mä yäˈädë lugäär, ta Jyobaa mooyë jot mëjääw, kyëˈëtsëˈk ja tëjkˈääw, ta tmëtsoˈony ets ja nax käjpn kyaj nyekynyayjyäˈäwëdë seguurë (Juec. 14:​1-4; 16:​1-3). Perë Dalila waˈanë nety israelitëty, pääty kyaj nety mbäädë Jyobaa yajtunyëty parë tsyiptunëdë Sansón mëdë filisteety.

13. ¿Ti tyuunë Dalila parë dyajtëgooyë Sansón?

¹³ Ja filisteety mayë meeny ojts tˈawanëdë ja Dalila parë tkëyakëdë Sansón, ets ta tkupëjky. Sansón kyaj tpëjkyë kuentë ti nety ja Dalila tyukniwinmäˈäyëp, waˈan mët ko nëgooyë nety ttsojknë. Kyaj oy tyim yajnijawë, perë Dalila janääm jatsojkë Sansón tˈanmääy parë tyukˈawäˈänxëdët tidën ko nëgoo tyim kumëjääwˈäjnë, ets ok, ta Sansón tyukmëtmaytyakë. Ko duˈunë Sansón yˈadëtsy, ta dyajtëgooy ja jyot myëjääw. Ets tuk tiempë, kyaj nanduˈun oy nyekyˈijty mëdë Jyobaa (Juec. 16:​16-20).

14. ¿Wiˈixë Sansón tkujäjt tkukëbajtë ko ttukjotkujkˈäjtyë Dalila?

¹⁴ Sansón yëˈë niˈigyë tyukjotkujkˈäjtë Dalila këdiinëmë Jyobaa. Mëjwiin kajaa tkuˈayoˈowë, pes mäjtsëdë ja filisteety ets axtë yajwintsääjuˈt. Jam yajtsuumy Gaza mä nety ja tëjkˈääw të nëjëbipy ets yajtuumbëˈäjty yajmosëˈäjty parë tijaty tmaˈajët. Ok, ta ja filisteety ojts ttukniwinmayëdë tuˈugë xëëw mä tnixëëwduundë ja dios Dagón mët ko jyënandë ko yëˈë nety të pyudëkëdë parë të tmatstë Sansón. Ta dyajpëtsëëmdë jap pujxndëgoty parë tnëxiˈigäˈän ttukxiˈigäˈändë (Juec. 16:​21-25).

15. ¿Wiˈix dyajnigëxëˈkyë Sansón ko tyukjotkujkˈäjtypyë nety jatëgokë Jyobaa? (Jueces 16:​28-30; ixë dibujë mëdiˈibë miimp mä rebistë nyiˈak).

¹⁵ Sansón duˈunyëm tmëduunˈadëtsyë Jyobaa oy tˈokmëdëgooy, pes tsiptuun mët ja filistee jäˈäyëty (käjpxë Jueces 16:​28-30). Ta Sansón tmënuˈkxtakyë Jyobaa ets tˈanmääy: “Nasˈijxëgëts parëts naynyitsiptunëdët mä filistee jäˈäyëty”. Jyobaa myëdoowˈijt ko duˈun myënuˈkxtakë ets myooy jatëgokë mëjääw. Pääty mä taabë xëëw, mas nimayë filisteety dyaˈoˈky, këdiinëm nuˈunë nety të jyukyˈaty.

16. ¿Ti xytyukniˈˈijxëm extëm yajnimaytyaˈagyë Sansón?

¹⁶ Sansón mëjwiin kajaa tkuˈayoˈowë ko tkamëmëdooyë Jyobaa. Per jeˈeyëm ttuuny ja tuunk mëdiˈibë nety të tyuknipëkyëty. Nanduˈun ëtsäjtëm, mbäät duˈunyëmë Jyobaa nmëduˈunëm oy ja muum nmëdëgoˈoyëm, ets näˈäty nyajjëjwijtsëmbijtëm o nyajtëgoˈoyëm ja tuunk mëdiˈibë nety nikëjxmˈäjtëm mä nduˈukmujkëm. Nˈokjamyajtsëm ko Jyobaa listë yajpääty parë xypyokymyaˈkxäˈänëm (Sal. 103:​8-10). Oy pokyjyaˈay nyajpatëm, Jyobaa xymyoˈoyäˈänëm ja jot mëjääw parë nduˈunëm ja tuunk mëdiˈibë xytyuknipëjkëm, duˈun extëm tpudëjkë Sansón.

17, 18. ¿Wiˈix mbudëkëty extëm yajnimaytyaˈagyë Michael? (Ix nanduˈunë dibujë).

¹⁷ Min nˈokˈijxëm wiˈix jyajtyë Michael, yëˈë jaa nety tyuny ministerial ets prekursoor regulaar, jyantsy jyotmoobyë netyë Diosë tyuunk. Per ta tmëdëgooyë Jyobaa, ets yajtëgooy ja tuunk mëdiˈibë nety nyikëjxmˈäjtypy mä tuˈukmujkën. Michael, jyënaˈany: “Jantsy oyëtsë netyë Jyobaa nmëduny. Per kots nyajtëgooy ja nduunk, tats nnayjyäˈäwë ko kyaj nety yˈoktsobatnë tijatyëtsë Jyobaa ndukmëduumpy. Nnijäˈäwëbëts ko Jyobaa ninäˈätsë netyë xykyamastuˈudäˈäny. Per nnayajtëëwëts, ¿waˈantsëdaa näˈä jatëgok oy nˈitët mëdë Jyobaa etsëts nikëjxmˈatët jatëgokë tuunk?”.

¹⁸ ¡Michael duˈunyëm tmëduunˈadëtsyë Jyobaa! Yëˈë jyënaˈany: “Niˈigyëts nmëwingoonyë Jyobaa ets mëdiˈibëts xypyudëjkë yëˈkots nmënuˈkxtaky amumduˈukjot, nˈëxpëjkyëts ets nbawinmääyëts”. Ko ja tiempë nyajxy, ta Michael jatëgok yajtuunkmooy. Tyam, ja tyuny mëjjäˈäy ets prekursoor regulaar. Yëˈë tnimaytyaˈaky: “Pënaty tuundëp mëjjäˈäy yëˈëts niˈigyë xypyudëjkëdë etsëts xymyëjääwmooytyë, pes xytyukˈijxtëts ko Jyobaa duˈunyëmëts xytsyoky. Mbäädëts jatëgok nmëdunyë Jyobaa agujk jotkujk ets kyajts ti xyˈatsipët mätsë njot nwinmäˈäny. Yäˈädë yëˈëts xytyukˈijxp ko Jyobaa mbäät tpokymyeˈkxy oytyim pënëty mëdiˈibë jodëmbijtp amumduˈukjot”. Duˈun extëmë Michael, mbäät nˈijtëm seguurë ko oy näˈäty nmëdëgoˈoyëmë Jyobaa, xyajtunäˈänëm jatëgok mä tyuunk ets xykyunuˈkxäˈänëm mëjwiin kajaa. Per mëdiˈibë tsojkëp, yëˈë ko nnayaˈoˈoyëm ets duˈunyëm ndukjotkujkˈäjtëmë Jyobaa (Sal. 86:5; Prov. 28:13).

19. ¿Wiˈix mbudëkëty extëm të yajnimaytyaˈaky Sansón?

¹⁹ Mä yäˈädë artikulo të nˈijxëm wiˈixë Sansón jyajty kyëbety ets tijaty tyuun. Pokyjyaˈay nanduˈun yajpaty ets yajtëgooyë Dalila, per duˈunyëm tmëduunˈadëtsyë Jyobaa. Oy duˈun yˈokjäjty yˈokkëbejty, Jyobaa kyaj myastutë ets duˈunyëm yajtuunë. Jyobaa yˈijx ko mëkë netyë mëbëjkën tmëdatyë Sansón, päätyë xyëëw yajkujäˈäyë mä Ebreeʉsʉty kapitulo 11 mä yajnimaytyäˈäktë Diosmëduumbëty mëdiˈibë ninäˈä tkamastuˈuttë Jyobaa. Xyjyotkujkmoˈoyëm ko nnijäˈäwëmë Jyobaa xytsyojkëm ets ko xymyoˈoyäˈänëmë jot mëjääw parë nmëmadakëm ja amay jotmay mëdiˈibë tyam nwinguwäˈkëm. Pääty nˈokmënuˈkxtakëmë Jyobaa extëmë Sansón ttuuny ko tˈanmääy: “Tyam mijts nmëgajpxy nmënuˈkxtaˈaky, jaˈamyajtskëts ets mooygyëts yëˈë mëjääw” (Juec. 16:​28, TY).