Ja kugajpxyëty, Diosë yˈayuk yajnäjxtë

JA TIEMPË mä ojts yˈanaˈamdë reyëty jam Israel ets Judaa, jamˈäjtë yetyëjk diˈibë Dios yajtuunëdë kugajpxy. Ojts tmëdattë mëbëjkën ets yˈijttë amëk jotmëk parë dyajnäjxtë Diosë yˈayuk. Min nˈokˈijxëm taxk peky tijaty myaytyaktë tyäˈädë Diosë kyugajpxyëty.

1. Ko Jerusalen kyutëgoyaˈany. Kanäk jëmëjtë naty tyëgoyˈaty, ko ja Diosë kyugajpxyëty extëmë Isaiië mëdë Jeremiiës, ojts tnaskäjxëdë ko Jerusalen käjpn kyutëgoyaˈany ets wyëˈëmäˈäny tukwäˈäts. Nan ojts tnigäjxtë tiko natyë Dios të tyukjotˈambëkëdë. Ets oyë naty jyajënäˈändë ko Jyobaa kyäjpnˈatëdë, duˈunë naty tijaty ttundë extëm ja jäˈäy diˈib kyaj tˈawdattë Jyobaa, nyayaˈook nyayajtëgoyëdë ets kyaj tijaty ttundë tëyˈäjtën myëët (2 Reyes 21:10-15; Isaías 3:1-8, 16-26; Jeremías 2:1–3:13).

2. Ko jatëgok tmëdunäˈändë Jyobaa. Ojts yajnaskäjxë ko 70 jëmëjt yˈitäˈändë Babilonyë, ta jyëmbitäˈändë jatëgok Jerusalen ets tˈagojëyäˈändë Diosë tyëjk (Jeremías 46:27; Amós 9:13-15). Naa majtsk mëgoˈpx jëmëjtë naty tyëgoyˈaty parë duˈun tyun jyatëdët, ko Isaiië ojts tnaskäjxë ko Siro yëˈë jyaˈabëkaambyë Babilonyë ets dyaˈˈawäˈätspëtsëmäˈänyë Diosë kyäjpn. Ets axtë ojts tnigajxy wiˈixë Siro tyëkëyaˈany Babilonyë (Isaías 44:24–45:3).

3. Ko jyäˈtäˈäny ja Mesias. Ojts yajnigajxy ko myaxuˈunkˈatäˈäny Belen (Miqueas 5:2). Ko yujy tudaˈaky yˈitäˈäny ets tyëkëyaˈany burrëkëjxy Jerusalen (Zacarías 9:9). Ko tsyokaambyë natyë jäˈäy, per axëkˈixanëdëp (Isaías 42:1-3; 53:1, 3). Ko yˈoogäˈäny mëdë tëytyuˈun tsatsytyuˈunën. Per ¿jabäädë naty ja jyukyˈäjtënë jyëjpkëxäˈäny? Kyaj, pes jukypyëkäämbë naty parë tsyodëkët ja wintsëˈkënë diˈibë naty të dyaky ets duˈun yajpokymyaˈxët niˈamukë naxwinyëdë jäˈäy (Isaías 53:4, 5, 9-12).

4. ¿Wiˈix yˈanaˈamäˈänyë Mesias? Naxwinyëdë jäˈäy kyaj tmëdatyë madakën parë oy yˈanaˈamët, yëˈëyë Mesias diˈib myëdäjtypyë madakën. Ojts yajnaskäjxë ko yajtijäˈäny Anaˈambë diˈib yajjaˈäjtypyë tuˈugyëˈat (Isaías 9:6, 7; Jeremías 10:23). Ko tyëkët anaˈambë ta jyaˈˈatäˈänyë jotkujkˈäjtën yä Naxwiiny etsë jäˈäy yˈitäˈändë tuˈugyë mëdë jëyujk animal (Isaías 11:3-7). Dyajjëjpkëxäˈäny tukëˈëyë yuu päˈäm (Isaías 33:24). Dyajjëjptëgoyaˈanyë oˈk tëgoˈoyën (Isaías 25:8). Ets dyajjukypyëkäˈäny miyonkˈamë oˈkpë (Daniel 12:13).

(Jap yajnimaytyaˈaky mä Isaías, Jeremías, Daniel, Amós, Miqueas, ets mä Zacarías.)

20. 539 k.m.J. Siro tjaˈabekyë Babilonyë

21. 537 k.m.J. Ja judiyëty jyëmbittë jatëgok Jerusalen

22. 455 k.m.J. Yaˈˈagojë ja Jerusalen käjpnë nyabots; tsyondaˈaky ja 69 sëmään diˈib näjxp jëmëjtën