Referensyë diˈib miimp mä Wiˈix njukyˈäjtëm ets nDiosmëduˈunëm tijaty yaˈëxpëkäämp ets yajtukjayëyäämp
6-12 ÄÄMBË JULIË
TIJATY YAJPATP MÄ BIIBLYË TSOBATP MËJWIIN KAJAA | ÉXODO 6, 7
“Tyam xyˈixäˈäny wiˈixëts ndunäˈänyë faraon”
(Éxodo 6:1) Ta Jyobaa tˈatsooyë Moisés: “Tyam xyˈixäˈäny wiˈixëts ndunäˈänyë faraon. Tuˈugë këˈë kumëjääwbë tukˈaguanëˈatanëp parë mgajxpëtsëmëdët, ets tuˈugë këˈë kumëjääbë tukˈaguanëˈatanëp parë mˈëxkaxëdët”.
(Éxodo 6:6, 7, MNM) Pääty tyam nëjkx ënëëmëdë yëˈë Israel jäˈäyëty, ko ëjts mëdiˈibë Wintsënˈäjtpën, nyajpëtsëmandëbëts, mä jam jeˈeyë nëgoo myëdun yˈëyowdën mëët ja mëktuunk, mëdiˈibë ja egiptëjäˈäyëty mooyëdëbën. Nyajˈixanëbëts yëˈë nmëjˈäjtën mëj këjaa, ets nyajpëtsëmäˈändëts, mëët tuˈuk yëˈë kutujkën tëybyë jantsypyë. 7 Duˈun miitsëty nˈëxajëjäˈändë, taajëts yëˈë ndimynyax ndimykyäjpnën, ets ëjts miits xyDiosˈattëp. Ets xynyijawëdëty, ko ëjts duˈun Wintsën, mëdiˈibë Diosˈäjtpën, mëdiˈibë të myajpëtsëmëtën, mä ënety miitsëty jeˈeyë mëdun mˈëyowdën, mëët ja mëkëtypyë ja tuunk, mëdiˈibë mooyëdëbën ja egiptëjäˈäyëty.
Moisés mëdë Aarón tninëjkxtë Faraón
Ko Moisés jyajty Ejiptʉ, ta ttukmëtmaytyakyë myëgaˈax Arón ja mëjˈäjtënë diˈibë netyë Jyobaa të tyukˈixyëty. Ets ko ja Moisés mëdë Arón ttukˈijxtë israelitëty ja mëjˈäjtënë, ta niˈamukë tmëbëjktë ko yëˈë netyë Jyobaa të kyaxëdë.
Ta net ja Moisés mëdë Arón ojts tninëjxtë Faraón, ets tˈanmääytyë: Jyobaa diˈib Diosˈäjttëbë israelitëty dëˈën jyënaˈany: Nasmatsëtsë ngäjpn tëgëk xëë etsëts nëjx xyˈawdaty mä lugäärë äänëˈëk tëtsëˈëkpë. Ta ja Faraón yˈatsoojy: Kyajts nijawë pënën Jyobaa. Ets kyajts ngaxäˈänyë israelitëty.
Faraón ta jyotˈambejky ko ja israelitë tmastuˈudäˈändë ja tuunk ets nyëjxäˈändë Dios awdäjtpë. Pääty niˈigyë yajtuunkmooytyë. Ta ja israelitëty tpokyˈijxtë Moisés ko niˈigyë yajtëytyuundë, ta ja Moisés jyotmaytyuktëjkë. Per ta Jyobaa yˈanmääyë: Katë mjotmayˈooky, ëjtsë ngäjpn nyaˈawäˈätspëtsëmaampy ets kuanë ko Faraón tkaxët. Ta ja Moisés mëdë Arón ojts tninëjxtë jatëgokë Faraón, ets ta ttukˈijxtë tuˈugë mëjˈäjtënë. Ja Arón tnasjëduˈujë ja tyäjk ta jyëmbijty mëj tsäˈäny. Per ta ja Faraongë xyëwëj xyëmaabyëty tnasjëduˈujëdë nandëˈënë tyäjk, ta jyëmbijtääjy tsäˈäny. Per ok ix mä dibujë, tamë Arongë tsyaˈany tjëˈëndäˈäy ja xëwëj xëmaabyë tsyaˈany. Per oy dëˈënë Faraón tjaˈijxy kyaj tkejxy ja israelitëty.
Ok, ta ttukjäjty ja tiempë etsë Faraón tnijawët pënë dëˈën Jyobaa. ¿Mnijäˈäp ti Jyobaa tyuun? Yëˈë kyajx mäjkë ayoˈon jotmay jap Egipto.
Ets koogoo Faraón tyukmiinë ayoˈon, ta tmëjwooyë Moisés ets tˈanmääjy: Yajjëgaˈagë tyäˈädë ayoˈon ets tyamëts ngaxëdë israelitëty. Per ko nyaxy ja ayoˈon, ta ja Faraón wyinmääy tyëgatsy ets kyaj tnekykyexy ja israelitëty. Jaanëm tkejxy ko ja myëmäjkpë ayoˈon tyukmiinë.
(Éxodo 7:4, 5, MNM) Yëˈë mëjˈënaˈambë ninuˈun nëjkx kyakajpxyjyaˈaygyukën, ets käˈäp tmëbëkëty ja mˈääw mˈayukëty. E ëjts mëj këjaajëts yëˈë nmëjˈäjtën ets ngutujkënëts jap nyajˈixäˈänyë Egiptë. E mëët tuˈuk yëˈë ënaˈamën kutujkën mëjpë jantsypyë njuudäˈänyëts yëˈë nnääxëts ngäjpnëts, yëˈë duˈun yëˈë Israel käjpn jap Egiptë. 5 Ets duˈun yëˈë Egiptë jäˈäyëty tnijawëdëty, ko ëjts duˈun [Jyobaa] Diosˈäjtp, koojëts ënety të njuuty ja Israel käjpn jap Egiptë.
it-2 paj. 414 parr. 5, 6
Moisés
Twinguwäˈägë faraon jap Egipto. Moisés mëdë Aarón yëˈë kyudënääytyë Jyobaa. Faraon tsiptuun mëdë Jyobaa ko dyajtuuny ja myëkˈäjtënë ja diosëty diˈib Egipto mët yëˈëgyëjxm ja xyëwëj xyëmaabyëty, extëmë Janes mëdë Jambres diˈibë nety jyawë tuundëp wintsën (2 Tim. 3:8). Ja tim jawyiimbë miläägrë diˈibë Aarón tyuun Faraón wyinduuy, yëˈë yajnigëxëˈk ko Jyobaa mas niˈigyë kyumëjääwëty këdiinëm ja diosëty diˈib Egipto. Per ja faraon niˈigyë kyujuundaky (Éx. 7:8-13). Ko Jyobaa tkejxy ja myëdëgëëkpë ayoˈon, axtë ja saserdotëty jyënandë: “¡Tyääbë nˈijxëmën, Dios yëˈë kyejxypy!”. Ets ko pyattääyëdë ja puˈuts päˈäm ni jeˈeyë mbäät ojts tkanekwyinguwäˈägëdë ja Faraón parë tnibëdëˈëktët ja Moisés (Éx. 8:16-19; 9:10-12).
Ja mäjkpë ayoˈon ojts nääk yajjodëmbitëdë ets nääk ojts ja kyorasoon yajjuˈunxëdë. Moisés mëdë Aarón ojts tnigäjpxtë ko myinäˈäny tuˈuk tuˈuk ja ayoˈon. Ets duˈun jyantsy myiiny extëmë nety të tnigäjpxtë, diˈib yajnigëxëˈk ko yëˈë Dios kyudënääytyëp. Jyobaa xyëëw ojts yajnigajpxy yajnimaytyaˈaky mä tukëˈëyë ja Egipto käjpn. Ja israelitëty ets nääk ja Egipto jäˈäyëty niˈigyë ojts tmëbëktë Jyobaa, per ja Faraón mët ja jyaˈayëty ets ja yˈëwij kyäjpxwijpëty niˈigyë ojts jyuˈunëdë kyorasoon (Éx. 9:16; 11:10; 12:29-39). Ja Egipto jäˈäyëty kyaj wyinmääytyë ko jeˈeyë yajtukxiˈiky ja diosëty, nyijäˈäwëdëbë nety ko Jyobaa yëˈë yajnäjxypy ja tyëyˈäjtën. Ets ko nety të nyaxy, taxtujk ja ayoˈon, ta ja Egipto jäˈäyëty ets ja tyuumbëtëjkë Faraón, “duˈun dyajnäjxtë ja Moisés, ta tuˈuk yëˈë jäˈäyën, mëdiˈibë mëj këjaa winë tyuumy kyajpxypyën” (Éx. 11:3).
Nˈokˈëxtäˈäyëmë oorë platë diˈib ijtp yuˈutsy
(Éxodo 6:3) Naytyukˈijxëbëts ijtyë Abrahán, Isaac etsë Jacob extëmë Dios diˈib tukëˈëyë mëkˈäjtënë myëdäjtypy, per extëmëts nxëwˈaty, Jyobaa, kyajëts ojts naytyukˈixyˈatyëty.
it-2 paj. 1140 parr. 5
Dios diˈib tukëˈëyë mëkˈäjtën myëdäjtypy
Dios duˈun tˈanmääy okë Moisés: “Naytyukˈijxëbëts ijtyë Abrahán, Isaac etsë Jacob extëmë Dios diˈib tukëˈëyë mëkˈäjtënë myëdäjtypy, per extëmëts nxëwˈaty, Jyobaa, kyajëts ojts naytyukˈixyˈatyëty” (Éx. 6:3). Ko duˈunë tyäˈädë tekstë jyënaˈany, kyaj yëˈë tmaytyäˈägäˈäny ko tyäˈädë Dios mëduumbëty kyaj tnijawëdë ti Dios txëwˈaty, pes tyukmëgäjpxtë Diosë xyëëw duˈun yëˈëjëty ets duˈun ja yˈaptëjk (Gén. 4:1, 26; 14:22; 27:27; 28:16). Extëm mä Génesis, mä yajnimaytyaˈaky wiˈix jyukyˈäjttë ja Abrahán, Isaac etsë Jacob, jeˈeyë jap myiny tëdujk okë tyäˈädë ayuk “diˈib tukëˈëyë mëkˈäjtënë myëdäjtypy”. Perë Jyobaa xyëëw ja myiny 172, ko yajjääy mä ayuk ebreo. Oy ja Abrahán, Isaac etsë Jacob tnijäˈäwëdë ko Dios yëˈë diˈib patëp yajtijët “diˈib tukëˈëyë mëkˈäjtënë myëdäjtypy”, kyajnëmë nety yajxon tnijawëdë wiˈixën meerë tyäˈädë xyëëw nyikejy, Jyobaa, ets tijatyën mbäät ttuny extëm ja xyëëw nyikejy.
(Éxodo 7:1, MNM) Ënet yëˈë Dios tˈanëmääy yëˈë Moisés: Ëkˈix, mijts yam duˈun nbëjktakypy taajëts jeexyë ëjts këˈëm yëˈë mëjˈyajkutujkpë nmëgajpxyën. E yëˈë mˈäjtsy Aarón yëˈë nyigäjpxëp ja mˈääw mˈayuk.
it-2 paj. 414 parr. 2
Moisés
Jyobaa yajtuunë Moisés oy kyanayjyäˈäwë seguurë. Moisés kyaj nyayˈaˈijxë duˈun tyunët ets jyënany ko awëˈëmëp. Kyaj nety nyekyjaˈajëty ja Moisés diˈib jyuxytsyikxy jyëmëjtëp yaˈˈawäˈätspëtsëman ja israelitëty. Tijatyë Jyobaa tukˈanaˈamë ojts tjëjpkugäjpxë ets ok ta nyaynyikäjpxtutë ko kyaj ttunäˈäny. Jyobaa kyaj tˈoyˈijxy ko duˈunë Moisés yˈanmääyë, per kyaj ojts tˈëxtijy, yëˈë tyuknipëjk ja Aarón parë wyingäjpxëdët. Ets komë Moisés yëˈë nety kyudënaabyë Dios, duˈunë netyë Aarón yajnaxäˈänyëty extëmë Dios ets tkäjpxnaxanë ja yˈayuk. Dios yëˈë tijaty tyukˈanaˈamë Moisés, perë Moisés ta ojts ttukˈawanë Aarón parë yëˈë tkäjpxnaxët mä faraon, ets nanduˈun mä ja mëjjäˈäytyëjk diˈib Israel. (Ja faraon diˈibë Moisés wyinguwäˈkë yëˈë wyingudëgatsˈäjt ja faraon diˈib kyugak) (Éx. 2:23; 4:10-17). Jyobaa duˈun tˈanmääyë Moisés: “Yëˈë mˈäjtsy Aarón yëˈë nyigäjpxëp ja mˈääw mˈayuk”. Moisés yëˈë netyë Aarón wingäjpxanëp, duˈun extëmë nety yëˈë yajtunyëtyë Dios. Jyobaa nanduˈun tˈanmääyë Moisés: “Mijts yam duˈun nbëjktakypy taajëts jeexyë ëjts këˈëm yëˈë mëjˈyajkutujkpë nmëgajpxyën”. Tyäˈädë yëˈë yˈandijpy ko Diosë nety moˈoyanëbë myëjääw etsë kutujkën mä faraon ets kyaj tiko nety ttsëˈëgët ja rey diˈib Egipto (Éx. 7:1, 2).
13-19 ÄÄMBË JULIË
TIJATY YAJPATP MÄ BIIBLYË TSOBATP MËJWIIN KAJAA | ÉXODO 8, 9
“Ja faraon diˈib mëj këjxm nnayjyäˈäwë kyaj tpëjkyë kuentë ko dyaˈˈadëëy diˈibë Dios tyuknibëjtakë”
(Éxodo 8:15, MNM) E ja mëjˈënaˈambë ko duˈun tˈijxy tëë yˈoˈktäˈädë ja nootsy, ta jatëgok ja mëkwinmäˈäny tpaty, käˈäp tjäˈäygyujkëy, ta ja Moisés ets Aarón jyäˈënäˈändën, duˈun duˈun ojts yˈëdiˈitsy, ta ënety ja Dios të tˈägajpxyën.
it-2 paj. 1105
Kujuunˈat
Jyobaa Dios myëmaˈkxtujkypy näägë jäˈäy o nax käjpn ets nyaˈijxypy jyukyˈäjtˈadëˈëtsët oy jyanitëkëtyë oˈkën (Gén. 15:16; 2 Peed. 3:9). Nääk ojts jyodëmbittë ets tyukˈoyˈäjttë ko Dios pyaˈˈayoowëdë (Jos. 2:8-14; 6:22, 23; 9:3-15), perë wiinkpëty niˈigyë jyuˈundë ja jyot kyorasoon ets kyaj tmëmëdoowdë Jyobaa ets ni ja nyax kyäjpn (Deut. 2:30-33; Jos. 11:19, 20). Jyobaa nyaˈijxypy ets näägë jäˈäy kyujuundäˈägët o jyuunët ja jyot kyorasoon. Ets ko ttukumëdoy pënaty kujuundaktëp, ta dyajnigëxëˈëky ko myëdäjtypy ja mëkˈäjtën ets ttuknijawëdë jäˈäy pënën yëˈë (ix nanduˈunë Éx. 4:21; Fwank 12:40; Rom. 9:14-18).
(Éxodo 8:18, 19, MNM) Ja xëëwmääybyëtëjkëty nenduˈun ojts tjätunängojnëdëbë tjayajpëtsëmändë ja tsukts nenduˈunëty, e käˈäp ja ojts yˈëkmääyënëdë. Yäˈädë tsuktsëty ëxëëk yˈëdëtstë mä yëˈë jäˈäyëtyën ets mä yëˈë jëyujkëtyën. 19 Pääty ja wijyjäˈäytyëjkëty ojts tˈanëmääynyëdë ja mëjˈyajkutujkpë: ¡Tyääbë nˈijxëmën, Dios yëˈë kyejxypy! yëˈë mëjˈënaˈambë ninuˈun kyakajpxyjyaˈaygyujkë, käˈäp ninuˈun timymyëbëjky, oy pën wiˈix jyäˈënany, duˈunë duˈun ojts nyeybyëjktaˈagyë, ta ënety ja Dios të tnigajpxyën.
(Éxodo 9:15-17, MNM) Käˈäp jeexyë të xykyamayëts mijts ëxëëk të nduny mëët yëˈë ëyoˈon jotmay kanääk pëkypyë mä mijtsën ets mä yëˈë mnax mgäjpnën, ets mijts jënäˈäjëp jeexyë mnajëwäˈknë yää naxwiiny. 16 E ëjts tëëjëts nyajkutuky, ets mjuukyˈätëty, ets xyˈixëty wiˈixˈaamypy ëjts yëˈë mëkˈäjtën nmëëtëtyën, ets duˈun agäjpxy nˈitëtyëts oy tyimmääjëty. 17 E yëˈëts ënet nˈandijypëts, mijts jeˈeyë yawë nëgoo mdimyjantsy kujuunˈoˈknë. Oy xyjyaˈixy yajxon, ko yëˈë ëyoˈon jyatuny jyajatyë.
it-1 paj. 1227
Axëkˈäjtën
Jyobaa nyijäˈäwëp näˈä mbäät dyajtunyë axëkjäˈäytyëjk parë ttuktunët ti yëˈë të ttuknibëjtäägë. Ets oy tnibëdëˈëktët pënaty Dios mëduundëp, Jyobaa mbäät tˈawäˈktuky nuˈun yëˈë ttukˈaˈixë parë tkuwäˈänët pënaty mëduunëp ets axtë mbäät dyajtunyë axëkjäˈäyëty parë nyigëxëˈëgët ko tyuumbyë tëyˈäjtën (Rom. 3:3-5, 23-26; 8:35-39; Sal. 76:10).
Extëm ja faraon, ojtsë Jyobaa tyuknijawëty mët yëˈëgyëjxmë Moisés etsë Aarón ko tsojkëbë nety dyaˈˈawäˈätspëtsëmët ja israelitëty mä dyaˈity tuumbë mosë. Dios kyaj dyajjëmbijty axëkjäˈäyë faraon, per yajjukyˈäjtˈadëts ets myooyë tiempë parë dyajnigëxëˈëgët ko jantsy axëkjäˈäy ets ko nitëjkëp yˈoogët. Mä Éxodo 9:16 tnimaytyaˈaky tiko duˈunë Jyobaa ttuuny: “Ëjts tëëjëts nyajkutuky, ets mjuukyˈatëty, ets xyˈixëty wiˈixˈaamypy ëjts yëˈë mëkˈäjtën nmëëtëtyën, ets duˈun agajpxy nˈitëtyëts oy tyimmääjëty”.
Yajxon ojts nyigëxëˈëky wiˈixë Jyobaa tmëdatyë mëkˈäjtën ko ttuknigexy ja Egipto jäˈäyëty mäjkë ayoˈon ets ko dyajkutëgooyë faraon mët ja syoldäädëtëjk mä ja mejnyë Tsaptspë (Éx. 7:14–12:30; Sal. 78:43-51; 136:15). Ets oy kanäk jëmëjt nyajxy, duˈunyëm ja nax käjpn tnigäjpx tnimaytyaktë ti tuun jäjtë, duˈun yajnijäˈäwë ja Jyobaa xyëëw abëtsemy nyaxwinyëdë (Jos. 2:10, 11; 1 Sam. 4:8). Koxyëbë Jyobaa netyë dyajkutëgooyë Faraon, kyajxyëp ojts nyigëxëˈëky ja mëkˈäjtënë diˈib myëdäjtypy mëjwiin kajaa ets wiˈix dyaˈˈawäˈätspëtsëëmy ja kyäjpn.
Nˈokˈëxtäˈäyëmë oorë platë diˈib ijtp yuˈutsy
(Éxodo 8:25-27) Net ja Faraón ojts tmëgajpxy Moisés mëdë Aarón ets tˈanmääy: “Nëjkxtë ets winˈyox winnoˈoktë mDios yä mä tyäˈädë naxwinyëdë”. 26 Perë Moisés ta yˈatsoowë: “Kyaj yˈoyˈatäˈäny kots yä duˈun ndundët. Yëˈë Egipto jäˈäy jantsy axëëk tˈixtë wiˈixëtsë Dios nwinˈyox nwinnoˈoktë. Ets kots wyinduuy nˈyox noˈoktët diˈib yëˈëjëty yˈaxëkˈijxtëp, ¿ti këditsëdaa nëjkx xykyukäˈätstë? 27 Päätyëts tëgëk xëëw niyoˈoyëyäˈändë mä ja lugäärë äänëˈëk tëëtsëˈëkpë, mäjëts ja Jyobaa nwinˈyoxäˈän nwinnoˈogäˈändë, extëmëts yëˈë të xytyukˈanaˈamdë”.
w04 15/3 paj. 25 parr. 9
Diˈib të yajtukwijtstuˈuty mä Éxodo
8:26, 27. ¿Tiko Moisés jyënany ko “Egipto jäˈäy jantsy axëëk tˈixtë” ko ja israelitëty yox nyoˈoktë? Yëˈko ja Egipto jäˈäyëty yˈawdäjttëp ijty kanäk pëkyë jëyujk animal. Pääty ko Moisés ojts jyënaˈany ko yëˈë nëjkx dyakäˈändë wintsëˈkën mä ja lugäärë äänëˈëk tëëtsëˈëkpë, yëˈëxyëp parë ja faraon ojts tkaxtë ja israelitëty ets nëjkx twintsëˈëgëdë Jyobaa.
(Éxodo 9:13, 14, MNM) Ënet ja Dios tˈanëmääy ja Moisés: Jopy mbëdëˈkkojëty tsojk tsojk, ets nëjkx xyˈënëëmë yëˈë mëjˈënaˈambë: Duˈun yëˈë Dios yˈënäˈäny mëdiˈibë Dyiosˈäjtëbën yëˈë ebreë jäˈäyëty: Ëxmäts yëˈë ngäjpnëts waˈanëts min xyˈëwdaty. 14 Jaˈa ko ëjts ngaxäämybyëts tuˈkëˈëyë yëˈë ëyoˈon jotmay mä mijtsën mëdiˈibëts të nduknibëjktäägën ngaxäˈänyëts, nenduˈunëts ngaxäˈäny ja ëyoˈon mä ja mwintsëndëjkëtyën, ets mä ja mjäˈäyëtyën, duˈunˈaamypy xynyijawëdëty, ko käˈäp mä wiinkpë pën duˈumbë ta ëjtsën.
¿Ti Jyobaa tyunaampy parë nduˈunëm ti yëˈë tsyojkypy?
5 Jyobaa yëˈë yajtuunë Moisés parë dyaˈˈawäˈätspëtsëëmy ja israelitëty. Per ¿näˈä dyajtuuny? ¿Jadaa ko Moisés nyayjyäˈäwë ko mbäädë nety duˈun ttuny mët ko të nety “tˈixpëjktaay tuˈkëˈëyë ja wijyajtën kejyajtën mëtiˈipë ja Egiptë jaˈayëty nyijaˈawëtëpën”? (Hech. 7:22-25, TY). Kyaj. Jyobaa ja yajtuunë ko nety jawyiin të yˈoktukniˈˈixëty wiˈix jyaˈayˈatët yujy tudaˈaky ets yuunk naxypy (Apos. 7:30, 34-36). Ets tjotmëkmooy parë twinguwäˈkë ja anaˈambë diˈib mas kumëjääw jap Egipto (Éx. 9:13-19). ¿Ti xytyukniˈˈijxëm ko nnijäˈäwëm näˈä Jyobaa dyajtuunyë Moisés ets wiˈix? Ko yëˈë yajtuumbyë jäˈäy diˈib yajnigëxëˈkypyë oybyë jäˈäyˈäjtën ets diˈib tyukˈijxpejtypy ja jot mëjääw diˈib yëˈë yajkypy (2 Kor. 4:7).
20-26 ÄÄMBË JULIË
TIJATY YAJPATP MÄ BIIBLYË TSOBATP MËJWIIN KAJAA | ÉXODO 10, 11
“Moisés mëdë Aarón jantsy jotmëk yˈijttë”
(Éxodo 10:3-6, TY) Moisés ets ja Aarón ojts jam nyëjkxtë mä ja yajkutujkpën ets tˈënëmaaytyë: Jëtuˈun yˈënäˈäny ja Wintsën mëtiˈipë yë hebreo jaˈayëty Tiosˈajtëpën ¿jënaˈa jëtää miitsëty yuˈunk naxym mˈëk näpyëjktaˈakëtëty maas ëjtsën? Ëxmäjtskës yë nnaax nkäjpn wäˈänëts min xyˈëwtaty. 4 Jäˈä ko pën mijts jeˈeyëmën xyˈëtuky yë nyëˈëˈaaw tyuˈuˈaawëty yë nnaax nkäjpnës, tim jëpomës nkaxëty yë maymyuˈu ets myäyjyaˈtëty yaa mä mnaax mkäjpnën. 5 Yajxon nëjkx yë naaxwiinyëtë tyajwintuktë ets nimaa winwaˈats yë naax kyakëxëˈëkëty. Yëˈë nëjkx tjaakyajkutëkooytyaˈatë ja aay ujts mëtiˈibë ënäty jää yiin wään të jyaakwëˈëmyën, ko ja tëtsn tuu nyäjxy ets nëjkx twinkäˈptaˈatë ja aay kepy, mëtiˈibë jap tunkëjxm kopkkëjxm yajpatëpën. 6 Nëjkxëp tyajtuktujktaˈatë yë mkutujktakn ets yëˈë mjëën mtëjk, näjyëtuˈun yë mwintsëntëjk yëˈë jyaˈajëty mëtiˈipë mëët mtuunmukyën ets tuˈkëˈëyë yë jyëën tyëjkëty yëˈë Egiptë jaˈayëty. Yaˈatë jëtuˈumpë tyunaˈany jyataˈanyën kaˈap yë mteety mˈap tˈijxtë, ko jyuukyˈajtë ets jëtuˈun tyampaat. Ko ojts kyajpxtaˈay, ënät ja Moisés wyaˈakwinpijty ets ojts tsyoˈonë mä ja mëjˈënäˈämpë yajkutukyën.
w09 15/7 paj. 20 parr. 6
Nˈokpanëjkxëmë Jesusë yˈijxpajtën: ko ngäjpxwäˈkxëm amëk jotmëk
6 Nˈokwinmäˈäyëm nuˈunë Moisés dyaˈijxë jotmëkˈäjtën ko twinguwäˈkë ja faraon, rey diˈib Egipto, tyäˈädë anaˈambë kyaj nety jeˈeyë tkudanë ja diosëty, nan diosë nety këˈëm nyayajnaxyëty, diˈib uˈunkˈäjtëp ja dios xëëw Ra. Yëˈë duˈun diˈibë Moisés wyinguwäˈkë janääm jatsojk oy kyayajwooy, përoobë Moisés tuˈugë borreegë kuentˈäjtpë diˈib xoon ayoop ets yujy tudaˈaky. ¡Seguurë ko yajtëgoyˈäjtë jotmëkˈäjtën! (Núm. 12:3; Eb. 11:27).
(Éxodo 10:24-26, MNM) Ta ja mëjˈyajkutujkpë ojts tmëgajpxy ja Moisés, ets tˈanëmääy: Nëjkx ëwdattë yëˈë mWintsënëty, mënëjkxtë nenduˈun yëˈë mˈuˈunk mˈënäˈkëty. E yëˈë tëy yëˈë mjëyujk mtsäjpkääjëty, mtsäjppax mkubixynyëty yää xyajwëˈëmdëty. 25 Ta ja Moisés yˈëtsooy: Niˈigyë duˈun ëjts mëbäät xymyoˈodë ja mjëyujkëty, mëdiˈibë ëëts ja Dios ndukwintsëˈëgëdëbën, mëdiˈibë ëëts nwintsënˈäjtëbën. 26 E yëˈë njëyujk ntsäjpkääjëtyëts nyajnëjkxtäˈäjändëbëts yëˈëjëty. Nituˈuk mëbäät yää kyawëˈëmy ëjts yëˈë njëyujk ntsäjpkääjëty. Jaˈa ko yajwinˈixäämp jaˈa mëdiˈibë mëbäät ëëts ja Dios ndukwintsëˈëgëdën, tyam määjëts käˈäp jam njäˈtënëm käˈäbëts nijawëdë pën tiijäty jam mëyatäämp.
(Éxodo 10:28, MNM) E ja mëjˈënaˈambë tyää ojts ja Moisés tˈënëëmë. Nëjkx, winwäˈktutkëts yää, ets ejxkëm ko jatëgok yää miny, pënë jaajëtsëdën jatëgok yää xynyiminy, bayë käˈäp mˈëkneyjyëjpˈijxënëty juuky mwimbitëty.
(Éxodo 11:4-8, MNM) Ënet ja Moisés tˈanëmääy ja mëjˈënaˈambë: Duˈun yëˈë Dios yˈënäˈäny: Tsuˈumgujkëts naxäˈäny mä tukëˈëyë Egiptë käjpnën. 5 Ets yˈoogäˈändë yëˈë kaˈaxkopktëjkëty mä tuˈuk tuˈuk yëˈë jëën tëjkën jap Egiptë. Yëˈëbäät nenduˈun yëˈë mëjˈënaˈambë yëˈë myäänk, mëdiˈibë jam ënyääybyën mä yëˈë kutujktaknën, ets yëˈëbäät nenduˈun yëˈë toˈoxytyëjk mëduumbë mëdiˈibë jëjtstëbën myäängëty. Oˈktäˈäjändëp nenduˈun yëˈë kyaˈaxkopkëty yëˈë jëyujkëty. 6 Mëj këjaa nëjkx yëˈë jëˈëyën yaxën yˈity mä yëˈë Egiptë käjpnën. Duˈun ta käˈäp nijënäˈä tyunyënëm jyatyënëm, ets käˈäp nëjkx nijënäˈä yˈëktuun yˈëkjäjtënë. 7 Ets nëjkxëp nenduˈun xynyijawëdë, ko yëˈë Dios ëbëky yëˈë dyajˈity yëˈë israel käjpn mëët yëˈë Egiptë käjpn. Mä yëˈë Israel jäˈäyëtyën niˈuk kyawoj kyaniitsëtëty, ets ni yëˈë jyëyujk tsyäjpkääjëty kyayajnibëdëˈëktëty. 8 E yäˈädë wintsëndëjkëty nëjkxëpts jaa xynyimindëts, ets kuxtanë nëjkx kyäˈädë, ets xyˈënëëmëdëtyëts: Tun yëˈë mayˈäjtën, nëjkxtë, ets woownëjkxtäˈä tëgokyë yëˈë mjäˈäyëty. E ëjts käˈäjtsëts yëˈë jaa nˈëktsojktsoonäˈäny, pënë käˈäp ënety duˈun tyunyë jyatyë. Yëˈë Moisés yajxon ënety të jyootˈambëky, ko ojts jap tsyoˈonë mä ja mëjˈënaˈambën.
¿Nˈijxëm ja diˈib nipën mbäät tkaˈixy?
2 Moisés ta ojts nyijkxy Egipto ets ttukmëtmaytyakyë faraon extëmë netyë Dios të yˈanëˈëmxëty, perë faraon ta jyantsy jyotˈambëjky. Ets ko nyajxy ja myëdaxtujkpë ayoˈon mä ja paˈis, ta faraon tˈanmääyë Moisés: “Pënë jaajëtsëdën jatëgok yää xynyiminy, bayë käˈäp mˈëkneyjyëjpˈijxënëty juuky mwimbitëty” (Éx. 10:28, MNM). Mä netyë Moisés tkawinwäˈktuˈutynyëm ja rey, ta tˈanmääy ko yˈoogäˈäny ja kyaˈaxkopkˈuˈunk (Éx. 11:4-8). Ok, ta Moisés ojts ttukˈaneˈemy niˈamukë ja israelitëty ets dyaˈooktët tuˈugë borreegë o tsyiibë ets tkëxijkxtët ja nyeˈpyny mä ja tyëjkˈagäjëty. Tyäˈädë tsyiibë o borreegë yëˈë ijty mëj yajnäjxtëp pënaty yˈawdäjttëp ja dios Ra jam Egipto (Éx. 12:5-7). Moisés kyaj ttsëˈkë faraon. ¿Tiko kyaj? Yëˈko myëmëdoowë Jyobaa mët ko tmëdäjtyë mëbëjkën, kyaj ttsëˈkë ko jyotˈambëjky ja rey, ets yajˈyoˈoy “ja tyuˈu extëm jyawë tˈixy ja Dios këˈëm, oy nipën mbäät tkaˈixy” (käjpxë Ebreeʉsʉty 11:27, 28).
Nˈokˈëxtäˈäyëmë oorë platë diˈib ijtp yuˈutsy
(Éxodo 10:1, 2, MNM) Ënet yëˈë Dios tˈanëmääy yëˈë Moisés: Nëjkx xyˈixy yëˈë mëjˈyajkutujkpë, ëjts tëëjëts nduknibëjktäägë, ets yëˈë käˈäp jyaˈaygyukëty, nenduˈun yëˈë wyintsëndëjk, duˈunˈaamy tjëgyapëty ets ndukˈixëtyëts ja nmëjˈäjtënëts, mëdiˈibëts ndunäämybyën ngäjpxaamybyën. 2 Ets nëjkx jënäˈä xytyukmëmëtyaˈaky yëˈë mˈuˈunk mˈok ets yëˈë mˈokˈuˈunk mˈokˈënäˈk, wiˈixëts ënety të ndukxiˈiky të ndukˈëwëˈëgyën yëˈë Egiptë jäˈäyëty, ets nenduˈun wiˈixëts mëj këjaa të nyajˈixyën ja nmëjˈäjtënëts mä yëˈëjëtyën, duˈunˈaamyëts xynyijawëdëty, ko ëjts duˈun Wintsënˈäjtp.
w95 1/9 paj. 11 parr. 11
Ja testiigëty nyaywyinguwäˈägëdë mët ja diosëty diˈib kyaj tyëyˈäjtënëty
11 Ja israelitëty kyajnëmë nety pyëtsëmdë Egipto ko Jyobaa tˈanmääyë Moisés: “Nëjkx xyˈixy yëˈë mëjˈyajkutujkpë, ëjts tëëjëts nduknibëjktäägë, ets yëˈë käˈäp jyaˈaygyukëty [...]. Ets nëjkx jënäˈä xytyukmëmëtyaˈaky yëˈë mˈuˈunk mˈok ets yëˈë mˈokˈuˈunk mˈokˈënäˈk, wiˈixëts ënety të ndukxiˈiky të ndukˈëwëˈëgyën yëˈë Egipto jäˈäyëty, ets nenduˈun wiˈixëts mëj këjaa të nyajˈixyën ja nmëjˈäjtënëts mä yëˈëjëtyën, duˈunˈaamyëts xynyijawëdëty, ko ëjts duˈun Wintsënˈäjtp” (Éxodo 10:1, 2, MNM). Ja israelitëty tyukmëtmaytyaktë yˈuˈunk yˈënäˈk tijaty mëjˈäjtënë Jyobaa tyuun. Ets ja yˈuˈunk yˈënäˈkëty, ta nanduˈun ttukmëtmaytyaktë ja yˈuˈunk yˈënäˈk ets duˈun ttuknijäˈäwëdë ja tyëëm yˈääts nuˈun ja xëëw tiempë nyajxy. Duˈun xëmë tjamyajtstë wiˈixë Jyobaa dyaˈijxë myëkˈäjtën. Nanduˈun tyamë tääk teety tnikëjxmˈattë ets ja yˈuˈunk yˈënäˈk ttuknijawëdët ja Diosë nyëˈë tyuˈu (Deuteronomio 6:4-7; Proverbios 22:6).
(Éxodo 10:28, 29, MNM) E ja mëjˈënaˈambë tyää ojts ja Moisés tˈënëëmë. Nëjkx, winwäˈktutkëts yää, ets ejxkëm ko jatëgok yää miny, pënë jaajëtsëdën jatëgok yää xynyiminy, bayë käˈäp mˈëkneyjyëjpˈijxënëty juuky mwimbitëty. 29 Taats ja Moisés yˈëtsooy: Oy ko duˈun mˈënäˈäny, yää käˈäbëts yää nˈëkwimbijtnëty.
Yˈijxtë tijatyë Dios tukwandakëdë
13 Seguurë ko Moisés pyawinmääy ko Jyobaa twandaky dyaˈˈawäˈätspëtsëmäˈäny ja israelitëty. Ets duˈun extëm ja wiinkpë Dios mëduumbëty, Moisés nan nyijäˈäwëbë nety ko Jyobaa yaˈˈawäˈätspëtsëmaampy niˈamukë naxwinyëdë jäˈäy mä oˈk tëgoˈoyën (Job 14:14, 15; Ebreeʉsʉty 11:17-19). Pääty tjaygyujkë ko Jyobaa mëk ttsekyë naxwinyëdë jäˈäy, ets yëˈë pudëjkë parë niˈigyë ttsokëdë Jyobaa ets niˈigyë kyëktëkët ja myëbëjkën. Nan yëˈë pudëjkë parë tmëdunëdë Jyobaa nuˈun ja xyëë jyukyˈäjtën (Deuteronomio 6:4, 5). Moisés nan kyaj tsyëˈkë ko ja faraon jyayaˈooganë mët ko nyijäˈäwëbë nety ko Jyobaa kumayanëp mä tiempë myiny kyëdaˈaky (Éxodo 10:28, 29).
27 ÄÄMBË JULIË AXTË 2 ÄÄMBË AGOSTË
TIJATY YAJPATP MÄ BIIBLYË TSOBATP MËJWIIN KAJAA | ÉXODO 12
“¿Wiˈix nyikejy ja paskë parë tyamë Dios mëduumbë?”
(Éxodo 12:5-7, MNM) Ja jëyujk mëdiˈibë nëjkx xyajˈooktën, yëˈë duˈun mëdiˈibë ënety ja jyëmëjt tuˈuk të tˈabetyën, yëˈë yäˈäybyë ets oybyë mëkpë, oy yëˈëˈatëty yëˈë kubixyny ets oy yëˈëˈatëty yëˈë tsäjppax. 6 Jam duˈun xymyëëtˈattëty, ets kuentˈaty xyajˈittëty, koonëm ënety ja xëëw tpääty mä yäˈädë poˈo myäjkmäjkts anyën. Tukkëˈëyë duˈun ja Israel jäˈäyëty jaa nëjkx dyajˈooktë ja tsyäjppaxëty ëgë kyubixynyëty, ko ënety jam jyënakyxëëwˈäjtnë. 7 Ja neˈpny nëjkxëp xypyëjkëˈëktë, ets yëˈë mëët xytyukkoytyëty ja mdëjkˈääwëty, mä ënety mgaytyën mˈuuktën.
w07 1/1 paj. 20 parr. 4
“Jantsy jotkujk miitsëty myajpäädäˈändë”
4 Ja borreeguˈunk diˈib ijty yajtsuˈtsp mä ja Paskë, yëˈë yˈandijë Jesus, extëmë apostëlë Pablo jyënany: “Jaˈa ko Kristë yˈeˈky ëtsäjtëmgyëjxm. Yëˈë dëˈën ëtsäjtëm nbaskë borreegëˈäjtëm” (1 Korintʉ 5:7). Duˈun extëm ja borreegë nyeˈpyny dyajnitsoky ja israelitëtyë kyaˈaxkopkˈuˈunk, nanduˈunë Jesusë nyëë nyeˈpyny dyajnitsoˈoky nimayë jäˈäy (Fwank 3:16, 36).
(Éxodo 12:12, 13, MNM) Nen jaˈa tsuˈumëts ëjts njëditäˈäny jap Egiptë winjëën windëjk, etsëts nyajˈoˈktäˈäjäˈäny tëgokyë yëˈë kaˈaxkopktëjk mä tuˈuk tuˈuk yëˈë jëën tëjkën. Nenduˈunëts nyajˈoˈktäˈäjäˈäny tëgokyë yëˈë jëyujkëty yëˈë kyaˈaxkopkëty, etsëts ndëytyuundäˈäjäˈäny tëgokyë, mëdiˈibë diosˈäjtëbën Egiptë. Ëjts, mëdiˈibë Wintsënˈäjtpën, ëjts duˈun ënäämp. 13 Yëˈë neˈpny yëˈë nëjkx yëˈë mjëën mdëjkëty xytyukkoytyë. E yëˈëtsëts nˈixëp, etsëts duˈun nijäwëty, ko ënety miitsëty jap myajpäätë. Pääty koojëts ënety näxy mä ja Egiptë jäˈäyëty ja jyëën tyëjkëtyën, määjëts ënety nyajˈoogäˈänyën tëgokyë ja kaˈaxkopktëjk. Mä miitsëtyën nituˈuk pën kyäˈoogëty, jaˈa ko ja neˈpny jaˈajëts nˈixëp etsëts jëgam nayoˈoyëty ja mjëën mdëjkëty.
mwb18.04 rekuäädrë paj. 2
¿Mnijäˈäwëbë nety?
Ja Paskë kyaj yëˈë tˈandijy mä yajjamyetsyë Jesus yˈoˈkën xëëw, per mbäät kanäk pëky tijaty xytyukniˈˈijxëm. Extëm nˈokpëjtakëm, apostëlë Pablo ojts tˈijxkijpxyë Jesus mët tuˈugë borreegë ko tkujäˈäyë: “Jaˈa ko Kristë yˈeˈky ëtsäjtëmgyëjxm. Yëˈë dëˈën ëtsäjtëm nbaskë borreegëˈäjtëm” (1 Kor. 5:7). Ko ojts ja borreegë neˈpyny yajkëxijkxy mä ja tëjkˈagäj, ta ja jäˈäy nyitsoktë, etsë Jesusë nyeˈpyny nan yajnitsokypyë jäˈäy (Éx. 12:12, 13). Ja borreegë diˈib ijty yajˈyäjkp extëmë wintsëˈkën mä ja Paskë, kyaj nety mbäät yajtëjy ja pyäjk etsë Jesus nan kyaj ojts yajtëjˈyë pyäjk ko ojts yˈoˈknë, oyë nety mä tadë tiempë duˈun ja kostumbrë tmëdattë (Éx. 12:46; Fwank 19:31-33, 36).
(Éxodo 12:24-27, MNM) Yäˈädë ënaˈamën kuanë ko xypyadundëty miitsëty ets nenduˈun ja mˈuˈungëty mˈënäˈkëty, yëˈë jaˈa duˈun yˈitëty ta tuˈuk yëˈë ënaˈamënën winëxëëw. 25 Ko ënety miitsëty jam të mjajnëdë mä ja naxwiinyëdë, mëdiˈibë ja Dios moˈojanëtëbën, duˈun ta yëˈë twinwäˈänëyën, yäˈädë xëëw jeˈeyëmë duˈun jam xytyuunˈëdëˈëtstëty. 26 E ko ënety ja mˈuˈunk mˈënäˈkëty jënäˈä myajtëwëtë: ¿Tiidën mnixëëwduundëp? 27 Taats nëjkx xyˈëtsowdë: Yäˈädë jëyujk yëˈë duˈun tuˈuk yëˈë wintsëˈkëny mëdiˈibë yajtukmëjjäˈäbën yëˈë ëmääyxyëëw, mä ja Dios yajmëjjawën. Mëët ko tëgokyë dyajˈoˈktääy ja kaˈaxkopktëjk jap Egiptë. Ets ko ja Israel jäˈäyëty jëgam ja jyëën tyëjkëty yajnänäjxtë, mä ënety jap tsyëënëdën Egiptë, ets duˈunˈaamypy ojts dyajtsoˈoky ja njäˈäyˈäjtëmë. E duˈunts ojts ja Israel jäˈäyëty mëj këjaa tmëjjaw tkënuˈkxyjyawëdë.
“Yëˈë diˈib mdukjamyatsëdëp”
13 Ja israelitëty mëjwiin kajaa nety ttukniˈˈixëyäˈändë ja yˈuˈunk yˈënäˈk diˈib ok minan jäˈtandëp. Tuk pëky, yëˈë ko Jyobaa kyuwaampy pënaty mëduunëp. Ja ënäˈkuˈunk nyijawëyandëbë nety ko jantsy tamë Dios ets ko juuky, diˈib kyuentˈäjtypy ets kyuwaambyë nyax kyäjpn. Pes ojts dyajnigëxëˈëky ko dyajnitsoky ja israelitë kyaˈaxkopkˈuˈunk ko “dyaˈoˈktääy ja kaˈaxkopktëjk jap Egipto”.
14 Tyamë tääk teety kyaj të yajtukˈanaˈamdë ets jëmëjt jëmëjt ttukmëtmaytyäˈäktëdë yˈuˈunk yˈënäˈk wiˈix yajtuuny ja Paskë. Per, ¿mdukmëtmaytyakypyë mˈuˈunk mˈënäˈk ti diˈib xytyukniˈˈijxëm? ¿Mdukmëtmaytyakypy ko Dios yëˈë duˈun diˈib kyuwaambyë kyäjpn? ¿Pyëjktëbë kuentë mˈuˈunk mˈënäˈk ko mˈijtp seguurë ko Jyobaa duˈunyëm tkuwäˈäny pënaty mëduunëp? (Sal. 27:11; Is. 12:2). Ets ko duˈun xytyukniˈˈixë, ¿mëtkajpxy mëtmaytyakypy tsuj yajxon ets kyaj jeˈeyë mdëkë yeny myaytyakpë? Ko duˈun xytyunët, mbäät niˈigyë xypyudëkëdë mˈuˈunk mˈënäˈk parë ttukˈijxpatëdë Jyobaa.
Nˈokˈëxtäˈäyëm oorë platë diˈib ijtp yuˈutsy
(Éxodo 12:12, MNM) Nen jaˈa tsuˈumëts ëjts njëditäˈäny jap Egiptë winjëën windëjk, etsëts nyajˈoˈktäˈäjäˈäny tëgokyë yëˈë kaˈaxkopktëjk mä tuˈuk tuˈuk yëˈë jëën tëjkën. Nenduˈunëts nyajˈoˈktäˈäjäˈäny tëgokyë yëˈë jëyujkëty yëˈë kyaˈaxkopkëty, etsëts ndëytyuundäˈäjäˈäny tëgokyë, mëdiˈibë diosˈäjtëbën Egiptë. Ëjts, mëdiˈibë Wintsënˈäjtpën, ëjts duˈun ënäämp.
it-2 paj. 601 parr. 5
Paskë
Ja mäjkpë ayoˈon diˈib yajkajx Egipto yˈijxmäjts ja diosëty, per ja myëmäjkpë ko yˈoˈktääytyë ja kaˈaxkopkëty, yëˈë diˈib mas niˈigyë kyuˈayoˈowëdë (Éx. 12:12). Ja borreegë mëj ijty dyajnaxtë ja Egipto jäˈäy mët ko yëˈë yˈawinaxˈäjtypy ja dios Ra, ets ko ja israelitëty dyaˈooktët ets ja nyeˈpyny tkëxijkxtët tyëjkˈagëˈëy, duˈunxyëp extëmë nety yajnëxiˈiky yajtukxiˈiky ja diosëty. Ja Egipto jäˈäy nan yˈawdäjttëbë netyë tsäjpkää, pääty ko yˈoˈktääy ja yˈuˈunk diˈib tim jawyiin kyaˈx, yëˈë yaˈˈaxëktuun ja dios Osiris. Ja Faraón nanduˈunë nety nyajxy extëm dios, diˈibë uˈunkˈäjtëbë Ra, pääty ko yˈoˈky ja kyaˈaxkopkˈuˈunk, ta nyigëxëˈky ko kyaj ti mëkˈäjtën tmëëdëty ja dios Ra ets ni ja Faraón.
(Éxodo 12:14-16, MNM) Yäˈädë xëëw yëˈë duˈun tuˈuk mëjˈaamypy itëp, mëdiˈibë ja Dios jaˈa yajtukmëjjäwëbën, ets xëmë duˈun nëjkx jäˈäymyetsy xyajˈittë. Yäˈädë xëëw duˈun xyajˈittëty, ta tuˈuk yëˈë ënaˈamënën mëdiˈibë xëmë ijtëwëbën. Jaˈa ko yëˈë mˈuˈunk mˈënäˈkëty kopkpëky duˈun ko nëjkx nenduˈun tjäˈäymyatstë. 15 Ja tsäjpkaaky mëdiˈibë jaa mgaytyëbën, käˈäp yëˈë tsooy tmëëtˈatëty, ets wëxtujkxëëw duˈun yˈitëty, yëˈë duˈumbë yëˈë tsäjpkaaky mgaytyëp. Pääty mä ënety mëˈˈëgäˈäny tsyoˈondäˈägyën ja mëëttuˈkxëëwbë, kamää duˈun yëˈë tsooy kyayajpäädëty mä ja mjëën mdëjkëtyën. E pënë pënts duˈun ja tsäjpkaaky kyaaytyëp tsooymyëët, mä yäˈädë ja wëxtujkxëëwbë ënety të yajpëjktaˈagyën, nëjkxëp yajkajxpëtsëmy mä ja nax käjpnën. 16 Duˈun mä ënety tsyoˈondaˈagyën, ets mä ënety wyëxtujkxëëwbetyën, wäˈäts duˈun mëbäät yäˈädë xëëw tyunyë jyatyë. Ets nenduˈun mä yäˈädë wëxtujkxëëwbë yajnigajpxyën, nipën duˈun mëbäät kyatuny, jeˈeyë duˈun nëjkx winë xyˈëgëty tyuungojtë, ko ënety ja mgäˈäyën mˈuknëty xyajˈoyëjäˈändë.
it-1 paj. 548
Ko tyuˈukmuktë
Tuk pëky tiko ja xëëw “wäˈäts” nyajxy, yëˈë ko kyaj ijty mbäät pën tyuny. Extëm nˈokpëjtakëm, Jyobaa duˈun tˈanmääy ja israelitëty: “Duˈun mä ënety tsyoˈondaˈagyën, ets mä ënety wyëxtujkxëëwbetyën, wäˈäts duˈun mëbäät yäˈädë xëëw tyunyë jyatyë. Ets nenduˈun mä yäˈädë wëxtujkxëëwbë yajnigajpxyën, nipën duˈun mëbäät kyatuny, jeˈeyë duˈun nëjkx winë xyˈëgëty tyuungojtë, ko ënety ja mgäˈäyën mˈuknëty xyajˈoyëjäˈändë” (Éx. 12:15, 16, MNM). Mä tyäˈädë xëëw diˈib “wäˈäts”, ja ijty ja saserdotëty twinˈyox twinoˈoktë Jyobaa ets kyaj tkutëjtë ja anaˈamën mä jyënaˈany ko kyaj tii yajtunët (Lev. 23:37, 38). Ko duˈun ijty xyëdundë ja israelitëty, kyaj jeˈeyë pyoˈkx pyëktë, yëˈë duˈun parë niˈigyë tmëwingondë Jyobaa. Ko sääbëdë sääbëdë pyoˈkxtë, ta tyuˈukmuktë parë Diosˈawdattë ets tˈaxäjëdë ja ëwij käjpxwijën. Mëjwiin kajaa ttukˈoyˈattë ko tmëdoowˈittë mä yajkajpxy ets yajnimaytyaˈaky ja Diosë Jyaaybyajtën, extëm ok yajtuuny mäjaty ja sinagoogë (Apos. 15:21). Extëm nˈijxëm, ja israelitëty kyaj tyuundë sääbëdë xëëw o ko xyëdundë, per nuˈkxtaktëp, pyawinmääytyëp ja Dios diˈib të yajkojˈyëty ets tijaty tyuknibëjtakëp.