¿Wiˈixë Dios tˈixy ko nˈukëm ja nëë mëdiˈibë yajmukp?

JYOBAA mëjwiin kajaa tijaty të xynyamoˈoyëm ets nguˈëw ngukäjpxëm ko këˈëmë net ja jot winmäˈäny nyajtuˈunëm parë nˈijxëm wiˈix ndukxondäˈägäˈänëm tijaty të xynyamoˈoyëm. Tuk pëky mëdiˈibë Jyobaa të xynyamoˈoyëm yëˈë ja binë, Biiblyë jyënany: “Yëˈë käˈäy ukënë yëˈë parë yajtukxondäˈägët ets ja binë yëˈë parë xyajxondakëm” (Ecl. 10:19; Sal. 104:15). Per waanë net nˈijxëm ko näägë jäˈäy të nyaytyukwinˈëˈënëndë nëë. Ets tuˈuk tuˈugë lugäär wiˈixëmë net wyinmaytyë o tˈixtë ko tuˈugë jäˈäy yˈuuky mët ko tëgatsyaty ja kostumbrë tmëdattë. Ëtsäjtëm ninuˈun nDiosmëduˈunëm, ¿wiˈixëdaa mbäät nˈijxëm ko tuˈugë jäˈäy yˈuuky?

Ko nˈijxëm pën uugäˈänëm, oy ko yëˈë nwinmäˈäyëm wiˈixë Dios tˈixy ko tuˈugë jäˈäy yˈuuky ets kyaj yëˈë nˈijxëm wiˈixë jäˈäy wyinmaytyë o wiˈix tmëdattë kostumbrë. Ko duˈun nduˈunëm, ta jotkujk nyajpatëm.

Waˈan të nˈijxëm ko ta näägë jäˈäy mëdiˈibë nëgooyë yˈuknëdë, ets ta net mëdiˈibë uktëp jeˈeyë parë oy nyayjyawëyäˈänëdë o parë tjäˈäytyëgoyäˈändë yˈamay jyotmay. Ets ta net nääk mëdiˈibë uktëp parë dyajnigëxëˈëgäˈändë ko kyaj wiˈix tyunëdë nëë.

Per ëtsäjtëm nuˈun nDiosmëduˈunëm nnijäˈäwëm wiˈixë Dios tˈixy. Mä Biiblyë xyˈanmäˈäyëm ko kyaj yˈoyëty nëgoo nayajmuktëgoˈoyëm, pes mbäädë net axëëk ngujäjt ngukëbajtëm. Extëm nˈokpëjktakëm mä Proverbios 23:​29-35 jap yajnimaytyaˈaky mä tuˈugë jäˈäy mëdiˈibë nayajmuktëgooyëp ets wiˈixë net yˈamaybyaaty jyotmaybyaaty.a Min nˈokˈijxëm wiˈix yajnimaytyaˈagyë Daniel, tuˈugë nmëguˈukˈäjtëm mëdiˈibë tuump mëjjäˈäy jap Europa. Yëˈë jyënaˈany: “Nëgooyëtsë nety nˈuknë ets päätyëts tijaty nduuny mëdiˈibë axëëk wimbëtsëëm ets axtë tyambäät naytyukjotmäˈtëbëts kots tijaty oy ngatuuny”.

¿Ti xypyudëkëyäˈänëm parë oy tijaty nduˈunëm ets kyaj nyaˈˈaniˈigyëmë nëë? Yëˈë ko nˈijxëm tijaty extëmë Dios tˈixy.

Min nˈokˈijxëm wiˈixë Biiblyë tnimaytyaˈaky ets tiko tuˈugë jäˈäy nëgooyë yˈuuganë.

WIˈIXË BIIBLYË TNIMAYTYAˈAKY KO TUˈUGË JÄˈÄY YˈUUKY

Diosë yˈAyuk kyaj dyajkuboky ko jäˈäy yˈuuky wanaty, pesë Biiblyë jyënaˈany ko mbäät ttukxondaˈaky. Eclesiastés 9:7 jyënaˈany: “Tukxondäˈäk ja mgäˈäy mˈukënë ets uuk ja mbinë mëdiˈibë yajxondakypy ja ääw jot”. Mä Biiblyë nyimaytyakypy ko Jesus ets ja wiinkpë Diosmëduumbë ojts nanduˈun tˈuktë binë (Mat. 26:​27-29; Luk. 7:34; 1 Tim. 5:23).

Dios kyaj dyajkuboky ko jäˈäy waanë yˈuuky mëdiˈibën yajkubojkypy yëˈë ko nyayajmuktëgoyëty, pes mä yˈAyuk jyënaˈany: “Katë mmëˈuuktë” (Éfes. 5:18). Nanduˈun jyënaˈany ko “Yëˈë amiˈikyjyaˈayëty ninäˈä tkaˈixtët ja Diosë kyutujkën” (1 Kor. 6:10). Extëm nˈijxëm, Jyobaa yajkubojkypy ko jäˈäy yˈukniˈigyë ets ko nyayajmuktëgoyëty, pääty oy ko nˈijxëm wiˈixë Dios tˈixy ko tuˈugë jäˈäy yˈuuky ets kyaj yëˈëyë nˈijxëm wiˈix ja jäˈäy wyinmaytyë.

Ta näägë jäˈäy mëdiˈibë jënandëp: “Oyëts nuˈun nˈuugët ninäˈänëmëts nganayamuktëgoyëty”. Per kujotmay ko duˈun wyinmaytyë, pes mä Biiblyë jyënaˈany ko jäˈäy mëdiˈibë nëgooyë “myëˈuuk myëmuˈugëdë” oy yëˈëjëty ja yetyëjk ets ja toxytyëjk, mbäät mëjwiin kajaa pyokytyuny ets tmëdëgoyë Jyobaa (Titʉ 2:3; Prov. 20:1). Jesus ojts tnigajpxy ko kyaj ja jäˈäy tyëkëyaˈany mä ja Diosë Kyutujkënë mëdiˈibë nëgooyë yˈukniˈigyëndë (Luk. 21:​34-36). Pääty, ¿ti mbäät ttuny tuˈugë Diosmëduumbë parë kyaj nyayajmuktëgoyëdët?

OKWINMAY TIKO MˈUUKY, NUUNËN MˈUUKY ETS WINÄˈÄJATY

Ko nwinmäˈäyëm pën uugäˈänëm o kyaj oy ko kyaj yëˈë nˈijxëm ti mayë jäˈäy tyuundëp mä ntsënäˈäyëm. Ko ngäˈäy nˈukëm duˈun mbäät tijaty nduˈunëm extëmë Jyobaa ttukjotkëdaˈaky. Pesë Biiblyë jyënaˈany: “Pes oytyiity diˈibë mdiimpy, pën mgääy mˈuktëp, o mduundëp oytyiity, tëgekyë xytyundët es dëˈën ja jäˈäyëty tmëjˈix tmëjjawët ja Dios” (1 Kor. 10:31). Min nˈokˈijxëm tijaty ëwij käjpxwijënë mbäät xypyudëjkëm mëdiˈibë yajpatp mä Biiblyë.

¿Pääty mˈuuky mët ko kyaj myajnëxiˈigäˈäny myajtukxiˈigäˈäny? Biiblyë jyënaˈany: “Këdii yëˈë xymyëjwaˈkpatëty ja mayjyaˈay” (Éx. 23:​2, MNM). Mä yäˈädë tekstë duˈunë Jyobaa tˈanmääyë israelitëty parë kyaj tpanëjkxtët ja mayjyaˈay mä ttuundë ja axëkˈäjtën. Tyam xypyudëjkëm nanduˈunë yäˈädë ëwij käjpxwijën. Pën nasˈijxëm ets yëˈëyë nduˈunëm tijatyë naxwinyëdë jäˈäy tyuundëp, mbäät wanaty wanaty nmëjagamgakëmë Jyobaa ets kyaj nekykyuytyuˈunëm tijaty yëˈë nyiˈanaˈamëp (Rom. 12:2).

¿Ukpëts parëts ndukˈixäˈänyë jäˈäy ko jotmëkëts? Mä näägë it lugäär kyaj wiˈixë jäˈäy tˈixtë ko tuˈugë jäˈäy xëmë jyantsy yˈuuky (1 Peed. 4:3). Per okˈix wiˈixë Biiblyë xyˈëwij xykyäjpxwijëm: “Wijy mˈittët miitsëty. Dëˈënyëm amumduˈukjot xyˈakmëbëktët ja Dios. Mëk mnaybyëjtäˈägëdët. Katë mjotmutskˈattë” (1 Kor. 16:13). Ko tuˈugë jäˈäy yˈuuky kyaj yëˈë yajjotmëktaˈagyëty niˈigyën yajmäˈtxëty ja jyot wyinmäˈäny parë kyaj tijaty oy ttunët. Extëm nˈijxëm ko tuˈugë jäˈäy jyantsy yˈuuky kyaj ti jyot myëjääwnë. Pes extëm jyënaˈanyë Isaías 28:7 ko tuˈugë jäˈäy jyantsy yˈuuky jeˈeyë net kyumiˈin kyumäjtsënë.

Pën ndunäˈänëm mëdiˈibë oy, tsojkëp nˈamdoˈowëmë Jyobaa nyaybyudëkë ets nyajkëktëjkëmë mëbëjkën (Sal. 18:32). Pääty, tsojkëp nnayaˈijtëm wijy kujk parë kyaj nduˈunëm mëdiˈibë mbäät xytyukmëjagamgakëmë Jyobaa. Duˈunënë Jesus ttuuny ko jyukyˈajty yä Naxwiiny, pääty mayë jäˈäy yˈijxëdë ko jotmëkë nety ets mëk ja mëbëjkënë tmëdäjty.

¿Päätyëts nˈuuky parëts njäˈäytyëgoyët ja nˈamay njotmay? Ja mëdiˈibë jyaayë Salmo duˈun tˈanmääyë Jyobaa: “Kots ojts xyaˈˈayoownë tijatyëts nmëmaapy nmëdajpy, mijtsëts xyjyotkujkmooy etsëts xyajnayjyäˈäwë oy” (Sal. 94:19). Pën jam ti xymyëmay xymyëdäjy këdii mdëkë ukpë, yëˈë tukˈijxpatë Jyobaa. Tuk pëky mëdiˈibë mbäät xytyuny yëˈë ko Jyobaa xymyënuˈkxtäˈägët ets xyˈamdowëdë naybyudëkë tuˈugë nmëguˈukˈäjtëm mëdiˈibë oy Diosmëduump. Ets ko tuˈugë jäˈäy tyëkë ukpë parë tjäˈäytyëgoyaˈany ja yˈamay jyotmay kyaj tnekymyëdaty ja jot mëjääw parë net ttunët mëdiˈibë oy (Os. 4:11). Daniel mëdiˈibë të yˈokˈyajnimaytyakpë jyënaˈany: “Kots ijty mon tuk njantsy nyayjyawëty etsëts naybyokyˈixyëty, tats ndëkë ukpë parëts njäˈäytyëgoyaˈany ja nˈamay njotmay, per niˈigyëts nyajtëgooy ja mayˈäjt wintsëˈkën ets nanduˈun ja nmëtnaymyaayëbëts”. ¿Ti net pudëjkë Daniel? Yëˈë tnimaytyaˈaky: “Tsojkëbëts nety niˈigyë ndukˈijxpatëdë Jyobaa ets kyaj kots ndëkët ukpë, yëˈëtsë Jyobaa xypyudëjkë parëts nyaˈoˈoyë nˈamay njotmay”. Oy ko kyaj nwinmäˈäyëm ko tëdën kyaˈoyë amay jotmay, pesë Jyobaa xëmë xypyudëkëyäˈänëm (Filip. 4:​6, 7; 1 Peed. 5:7).

Pën mˈukp oy ko näˈäganäˈäty mnayajtëwëdët: “¿Waˈanëtsë nmëtnaymyaayëbë o tuˈugë njëëky nmëguˈuk të xyˈanëëmë ko nëgooyëts nˈuknë?”. Pën duˈun myaˈˈanëëmë yëˈë nety mdukˈijxëp ko xëmë mˈuuky ets ko kyaj wiˈix xyˈokˈijxnë. “¿Niˈigyëts tyam nˈuknë?”. Ko duˈun mnayajtëwëdët mbäät yëˈë mdukˈixyëty ko tam kujk xypyatsondaknë ja nëë. “¿Kyajts mbäät nˈokˈijnë tuk xëëw majtskë xëëw ets kyajts nˈuugët?”. Yäˈädë yëˈë nety mdukˈijxëp ko të xyˈijxwëˈëmnë ets ko të mˈadëjkënë ets waˈanë net tsokyëty mtsoybyatët parë mbäät xymyastuˈuty.

Nääk kyaj yˈuuktë parë kyaj yˈamaybyäät jyotmaybyäättët. Ets ta net nääk mëdiˈibë kyaj yˈuugäˈändë mët ko kyaj tˈoyjyawëdë. Pën jaa tuˈugë nmëguˈukˈäjtëm mëdiˈibë kyaj tyim uugäˈäny, oy ko nwingutsëˈkëm wiˈix wyinmay ets kyaj nˈëbat ngäjpxpatëm.

Ja tuk pëky mëdiˈibë tsojkëp tˈixtët yëˈë winäˈäjaty yˈuugäˈändë, nuˈun yˈuugäˈändë, waˈan nyayˈaguwitsëyaˈanyëty näˈäganäˈäjëty yˈuugäˈändë. Tsojkëp nanduˈun tˈixtët ti yˈuugandëp, nääk yëˈë yˈuktëp wanatyë binë o serbesë, per kyaj tˈuuktë mëdiˈibë mëk o mëdiˈibë xëbiny. Ko yajxon nnijäˈäwëm axtë nuˈunën mbäät nˈukëm, mbäät kyaj nyaˈˈaniˈigyëm. Ko duˈun nduˈunëm, kyaj tiko net ok ntsoytyuˈunbatëm ko nëjkxy nayajmuktëgoˈoyëm.

Ja tuk pëjk mëdiˈibë mbäät nˈijxëm yëˈë wiˈixë nmëguˈukˈäjtëm wyinmaytyë. Romanʉs 14:21 jyënaˈany: “Nik oy ko ngadimjëˈxëm ja tsuˈutsy es ngadimˈukëm ja binë, o nduˈunëm oytyim diˈibëty diˈibë mbäät mëët nyajpekykyäˈäm ja nmëmëbëjkpëˈäjtëm”. O ja tuˈuk pëjk njënäˈänëm, tsojkëp nwingutsëˈkëm wiˈix ja nmëguˈukˈäjtëm wyinmay. Pën nˈijxëm ko wiink tˈixtë, oy ko kyaj ndimyˈukëm. Ko duˈun nduˈunëm, yëˈë nety nyajnigëxëˈkëm ko nwingutsëˈkëm wiˈix ja nmëguˈukˈäjtëm wyinmaytyë ets kyaj jeˈeyë këˈëm nnaymyëmäˈäy nnaymyëdäjëm (1 Kor. 10:24).

Ëtsäjtëm ninuˈun nDiosmëduˈunëm nwingutsëˈkëm nanduˈun ja anaˈamën mëdiˈibë të dyajnaxkëdäˈäktë gobiernëtëjk. Extëm nˈokpëjktakëm, jaˈäjtpë ley mëdiˈibë të nyaxkëdaˈaky mä yajnigajpxy ko kyaj mbäädë ënäˈkuˈunk yˈuuktë o ko kyaj mbäät tuˈugë jäˈäy yˈuuky pën karrëwiidäämp o jam ti makyënë dyajtunäˈäny (Rom. 13:​1-5).

Jyobaa të xymyoˈoyëmë madakën parë nwinˈijxëm ti ndukxondäˈägäˈänëm. Pääty këˈëm mbäät nwinˈijxëm ti nˈuugäˈänëm o ti njëˈxäˈänëm. Nˈokˈyajtuˈunëm yajxon ja madakën mëdiˈibë Jyobaa të xymyoˈoyëm, ets nˈoktuˈunëm mëdiˈibë mbäät jotkujk yajnayjyawëty.