Kristë tsyojkë jäˈäy

1, 2. ¿Wiˈixë Jesus dyaˈijxë ko mëk ttsekyë naxwinyëdë jäˈäy?

DIOSË kyaˈaxkopkˈuˈunk yajxon dyajnigëxëˈëgyë Jyobaa wyijyˈäjtën ets yajpaty Tyeety pyëˈääy extëm “diˈib nyiwintsënˈäjtypyë tuunk”. Okwinmay wiˈixë Jesus jantsy jotkujk nyayjäˈäwë ko tˈijxy wiˈixë Tyeety ojts dyajkojˈyë tsäjp etsë Naxwinyëdë. Per diˈib niˈigyë tsyojk mä tukëˈëyë diˈibë Tyeety yajkoj, “yëˈë naxwinyëdë jäˈäy” (Proverbios 8:22-31).

² Ok, ko Jesus myiiny yä Naxwiiny, ta dyaˈijxë ko mëk ttsekyë Tyeety ets niˈamukë naxwinyëdë jäˈäy. Ets tkëyajkyë jyukyˈäjtën parë ojts xyaˈˈawäˈätspëtsëˈëmëm mä poky ets mä oˈkën (Matewʉ 20:28; Filipʉs 2:5-8). Jesus nan tyuunë miläägrë mët ko Dios myooyë mëjää, diˈib xytyukˈijxëm ko mëk xytsyojkëm ets ko tim tsojk xykyunuˈkxäˈänëm mëjwiin kajaa.

3. ¿Ti yajnimaytyäˈägäämp mä tyäˈädë artikulo?

³ Ko Jesus jyukyˈajty yä Naxwiiny, kyäjpxwäˈkx ja Diosë yˈAnaˈam Kyutujkën (Lukʉs 4:43). Yëˈë nyijäˈäwëbë nety ko tyäˈädë Anaˈam Kutujkën, yëˈë diˈib yajwäˈätsaambyë Diosë xyëë ets dyaˈoyëyaˈany tukëˈëyë amay jyotmay diˈib pyatypyë naxwinyëdë jäˈäy. Nan tyuunë miläägrë mientrës ojts kyäjpxwaˈkxy, diˈib xytyukˈijxëm ko tsyejpy niˈamukë jäˈäy. ¿Tiko jyëjpˈamëty nnijäˈäwëm? Yëˈko xyjotkujkmoˈoyëm parë nˈawijx njëjpˈijxëm ja kunuˈkxën. Mä tyäˈädë artikulo yajnimaytyäˈägäˈäny taxkë miläägrë diˈibë Jesus tyuun.

“NTSEJPYËTS ES MˈAGËDÄˈÄGËT”

4. ¿Ti tuun jäjtë ko Jesus nyaybyatë mët tuˈugë yetyëjk diˈib myëdäjtypyë leprë päˈäm?

⁴ Mientrësë netyë Jesus kyäjpxwaˈkxy, ta ojts nyijkxy mä yˈit lyugäärë Galilea. Jam tpaty tuˈugë yetyëjk diˈibë nety yaˈˈayoowëp tuˈugë axëkpäˈäm diˈib xyëˈäjtypy leprë (Markʉs 1:39, 40). Të nety kajaa yajwindëgooyënë ja leprë, pääty ja doktoor Lucas jyënany ko të nety tyukpëtsëëmdäˈäyëty (Lucas 5:12, Traducción del Nuevo Mundo [TNM]). Biiblyë jyënaˈany ko tyäˈädë yetyëjk tˈijxy ja Jesus, ta nyaygyoxtënääytyakë ets tˈanmääy: “Wintsën, pën mtsejpy, mbäädëts xyaˈˈagëdaˈaky”. Nyijäˈäwëbë nety ko Jesus mbäät yaˈˈagëdaˈagyëty, per kyaj nety tnijawë pën yaˈˈagëdäˈäganëp. Pes ja diˈib nyiwintsënˈäjttëp ja relijyonk yˈëxtijtëp pënaty myëdäjttëp ja leprë päˈäm. Per ¿ti tyuunë Jesus? ¿Nan ojtsëdaa tˈëxtijˈyë tyäˈädë yetyëjk diˈibë nety të wyindëgooytyaˈay ja wyiin jyëjp? ¿Tixyëp mijts mduun?

5. ¿Tiko Jesus dyaˈˈagëdaky ja yetyëjk diˈib myëdäjtypyë leprë?

⁵ Ja anaˈamën diˈibë Moisés yajmooy, ojts dyajnigutukë etsë jäˈäy diˈib myëdäjtypyë leprë yaxkaˈagët ko axëëk yajpääty parë kyaj pën myëwingonëdët. Perë tyäˈädë yetyëjk kyaj jyawë duˈun ttuuny (Levítico 13:43-46). ¿Ojtsëdaa Jesus jyotˈambëky? Kyaj. Niˈigyë tpaˈˈayooy ets tpudëkëyany. Mët ko tpaˈˈayooy, ta ttuuny diˈibë nety nipën duˈun tkatuny: tkëˈënikoony ja yetyëjk diˈib myëdäjtypyë leprë, ets tˈanmääy: “Ntsejpyëts es nyaˈˈagëdäˈägët”. Ta netyë yˈagëdaky (Lukʉs 5:13). Jyobaa yëˈë Jesus myooyë mëkˈäjtën parë ttunëdë tyäˈädë miläägrë ets dyaˈixëdët ko mëk ttsekyë jäˈäy (Lukʉs 5:17).

6. 1) ¿Ti diˈib mëjmëdoy mjäˈäwëp extëmë Jesus dyaˈˈagëdakyë jäˈäy? 2) ¿Ti xytyukniˈˈijxëm ja miläägrë diˈibë Jesus tyuun?

⁶ Jesus tyuun kanäk pëkyë miläägrë mët yëˈëgyëjxmë Diosë myëjää. Ojts dyaˈˈagëdaˈagyë jäˈäy diˈib myëdäjttëbë leprë ets oytyim diˈibë päˈämëty. Biiblyë jyënaˈany ko duˈunyë jäˈäy wyëˈëmëtyaaytyë “ko tˈijxtë ko ja uumëty käjxtëp, ja ëxneybyë yeˈepy, ja këtukpë wyeˈemy jatëgokë kyëˈë yajxon, es ja wiintsëty ijxtëp” (Matewʉ 15:31). Ko tyamë doktoortëjk dyaˈˈagëdäˈäktë näägë jäˈäy, yëˈë tyuundëbë transplante, tjuuttë diˈib të wyindëgoy ets tpëjtäˈäktë wiinkpë. Perë Jesus kyaj duˈun dyaˈˈagëdakyë jäˈäy. Yëˈë yaˈˈagëdak oy mää jäˈäy tmëdatët ja päˈäm, axtë yaˈˈagëdakë jäˈäy diˈibë nety yajpatp jagam (Fwank 4:46-54). ¿Ti tyäˈädë xytyukniˈˈijxëm? Ko Jesus diˈib tuump rey, mbäät dyajjëjptëgoyë päˈäm ets tsyojkënyëˈajtypy duˈun ttunäˈäny. Ko nnijäˈäwëm wiˈixë Jesus tpudëjkë ja jäˈäy, ta nˈijtëm seguurë ko mä ja lugäärë tsujpë “pyaˈˈayowaampy ja diˈib kyaj ti tmëdaty tjaygyepy ets ja diˈib ayoowp” (Salmo 72:13). Pes tsyojkënyëˈajtypy dyaˈˈagëdäˈägäˈäny niˈamukë diˈib ayoowdëp.

“PËDËˈËK, YAJMUK JA MMABAJN ES NËJX”

7, 8. ¿Ti tyuunë Jesus mä nety kyanëjkxynyëm mä tuˈugë nëëdankë?

⁷ Ko nyajxy majtsk poˈo tëgëk poˈo mä netyë Jesus të dyaˈˈagëdaˈaky ja yetyëjk diˈib myëdäjtypyë leprë päˈäm, ta ojts nyijkxy käjpxwäˈkxpë mä ja Judea yˈit lyugäär. Milˈamë jäˈäy tmëdoowˈijttë ti Jesus myaytyak ets tpëjktë kuentë ko mëk tsyokëdë. Jesus pyudëjkë pënaty ayoowdëp ets jyotkujkmooy parë tˈawix tjëjpˈixtët ja kunuˈkxën (Isaías 61:1, 2; Lukʉs 4:18-21).

⁸ Mä ja nisán poˈo, ta Jesus ojts nyijkxy Jerusalén parë jam dyajnaxäˈäny ja Paskë xëë, milˈamë netyë jäˈäy të jyäˈttë parë xyëˈatäˈändë. Ta ojts nyijkxy mä tuˈugë nëëdankë diˈib xyëˈäjtypy Betzata. Ets jam tpaty tuˈugë yetyëjk diˈibë nety koˈknaapy mët ko kyaj mbäät yoˈoy.

9, 10. 1) ¿Tiko ijtyë jäˈäy nyëjkxtë mä ja nëëdankë diˈib Jerusalén? 2) ¿Ti Jesus tyuun mä ja nëëdankë? (Ixë dibujë mä tsyondaˈaky.) 3) ¿Ti xytyukniˈˈijxëm ja miläägrë diˈibë Jesus tyuun?

⁹ Nimay ijtyë jäˈäy nyëjkxtë mä ja nëëdankë. ¿Tiko? Yëˈko wyinmaytyë ko mbäät yˈagëdäˈäktë mëjˈäjtëngyëjxm ko tsyiˈiwdët mientrës ja nëë yuˈkxy. Okwinmay wiˈix ja mayjyaˈay yajpäättë, ak agëdäˈägandëp. Perë Jesus kyaj nety pyeky yˈixyëty, pes yëˈë wäˈätsjäˈäy. Pääty, ¿tiko ojts nyijkxy mä ja nëëdankë? Yëˈko tsyojkë jäˈäy. Ta jam tpaty tuˈugë yetyëjk diˈib kyaj mbäät yoˈoy, ja nety kujk pyëjkënë 38 jëmëjt (käjpxë Fwank 5:5-9).

¹⁰ Jesus ta dyajtëëyë tyäˈädë yetyëjk pën agëdäˈägäämp. Ta yˈatsoowë mon tuk ko jaˈˈagëdäˈägäämp, per ko kyaj pën pyudëkëty parë yajtëkëdët mä ja nëëdankë. Ta ja Jesus yˈanmääyë: “Pëdëˈëk, yajmuk ja mmabajn es nëjx”. Tsip nmëbëjkëm, ¡per ta duˈun ttuuny! Tyäˈädë miläägrë yëˈë xytyukˈijxëm tijatyë Jesus tim tsojk tyunaampy mä ja lugäärë tsujpë. Per nan xytyukˈijxëm ko mëkë jäˈäy ttseky, pes pääty ojts nyijkxy mä ja nëëdankë parë tˈëxtäˈäyaˈany pën yajtëgoyˈajtypyë naybyudëkë. Nanduˈun mbäät ëtsäjtëm nduˈunëm, tsojkëp nˈëxtäˈäyëmë jäˈäy diˈib yajmoon yajtujkëdëp tijaty tyam tuun jäjtëp.

“TË MˈAGËDAˈAKY MËT KO TË XYMYËBEKY”

11. ¿Wiˈix nnijäˈäwëm ko Jesus tsyojkë jäˈäy diˈib pëjkëp?

¹¹ (Käjpxë Markʉs 5:25-34.) Tamë nety tuˈugë toxytyëjk diˈib mäjmajtsk jëmëjt kujk yaˈˈayoyëtyë windaxyë päˈäm. Të nety dyajtuundäˈäy ja myeeny sentääbë mä kanäägë doktoor ets niwiˈixtsoo kyaˈˈagëdaˈaky. Tyäˈädë päˈäm mëjwiin kajaa nety yaˈˈayoyëty ets nan kyaj nety mbäät nyijkxy mä Diosë tyëjk. Per tëgok, ta tyëjkë mayjyaˈayoty axtë jyajty mä nety ja Jesus yajpääty ets ojts ttoonë ja wyit (Levítico 15:19, 25). ¡Ta yˈagëdaky! Jesus ta tpëjkyë kuentë ko të nety pën dyaˈˈagëdaˈaky, ta yˈijxëmbijty ets dyajtëëy pën të tyonyëty. Ta ja toxytyëjk tsyëˈkë ets nyaygyoxtënääytyakë, ta tˈanmääy ja Jesus extëm tyëyˈäjtënëty. Jesus nyijäˈäwëbë nety ko yëˈë Jyobaa të yaˈˈagëdaˈagyëty, pääty tˈanmääy: “Të mˈagëdaˈaky mët ko të xymyëbeky. Nëjx yajxon”. Tyäˈädë yëˈë xytyukˈijxëm ko Jesus tsyojkë jäˈäy diˈib pëjk ijxëdëp.

12. 1) Extëm yajnimaytyaˈagyë Jesus, ¿wiˈixë net xypyawinmay? 2) ¿Ti oybyë ijxpajtënë Jesus ojts xymyoˈoyëm?

¹² Mëjwiin kajaa xyjotkujkmoˈoyëm ko nnijäˈäwëm ko Jesus mëk ttsekyë naxwinyëdë jäˈäy, ets niˈigyë pënaty pëjk ijxëp. Tim tëgatsyë Satanás, yëˈë tsyejpy ets nmëbëjkëm ko kyaj ntsobatëm ets ko kyaj pën xytsyojkëm. Per ko Jesus ttuunyë miläägrë, yëˈë xytyukˈijxëm ko xymyëmäˈäy xymyëdäjëm ets ko xypyudëkëyäˈänëm mä nbatëmë jotmay. Mëjwiin kajaa nmëjjäˈäwëm ko nmëdäjtëm tuˈugë rey etsë saserdotë diˈib mëk xytsyojkëm (Ebreeʉsʉty 4:15). Pën kyajnëm jeky nbäˈämˈijtëm, waˈan tsyiptaˈaky njaygyujkëm wiˈix nyayjawëdë pënaty jeky kujk päˈämˈijnëdëp. Per mbäät nbanëjkxëmë yˈijxpajtënë Jesus, pes oy ninäˈä kyapäˈämbejty, jyaygyujkë wiˈix nyayjäˈäwëdë pënaty pëjk ijxëdëp ets pyaˈˈayoow (1 Peedrʉ 3:8).

“¡LASARË, PËTSËM JAP!”

13. ¿Ti xytyukniˈˈijxëm ko Jesus dyajjukypyejkyë Lázaro?

¹³ Jesus mëk tjäˈäwë ko tˈijxˈayooyë jäˈäy. Extëm ko yˈoˈky ja myëtnaymyaayëbë Lázaro, mon tuk nyayjäˈäwë ko tˈijxy wiˈix ja jäj jëmuˈumën dyajnaxtë ja fyamilyë ets ja myëtnaymyaayëbë (käjpxë Fwank 11:33-36). Ets oyë nety tjanijawë ko yajjukypyëkaampy ja Lázaro, ojts tnijëˈëy tniyaˈaxy ets dyajnigëxëˈky mayjyaˈay wyindum wiˈix nyayjawëty. Mëkë nety ttseky ja Lázaro mëdë fyamilyë, pääty dyajjukypyejky mët yëˈëgyëjxmë Diosë myëjää (Fwank 11:43, 44).

14, 15. 1) ¿Ti xytyukˈijxëm ko Jyobaa yajjëjptëgoyaampy tukëˈëyë tijaty xyaˈˈayoˈowëm? 2) ¿Ti nanduˈun yˈandijpy mä ayuk grieegë ko Jesus jyënany pënaty “të nyaxtëkëdë”?

¹⁴ Biiblyë jyënaˈany ko Jesus duˈun extëmë Teety (Hebreos 1:3, TNM). Pääty ko ttuunyë miläägrë yëˈë yaˈijxë ko Tyeety tsyojkënyëˈajtypy dyajjëjptëgoyaˈany tukëˈëyë diˈib xyaˈˈayoˈowëm, extëmë päˈäm, pëjk adoˈonën etsë oˈkën. Tim tsojkë Jyobaa mëdë Jesus dyajjukypyëkäˈäny miyonkˈamë oˈkpë. Pesë Jesus jyënany ko jukypyëkandëp pënaty “të nyaxtëkëdë” (Fwank 5:28, 29).

¹⁵ Diˈib yä të yajkäjpxnaxy “të nyaxtëkëdë”, mä ayuk grieegë yëˈë yajtuumpy tuˈugë ayuk diˈib nanduˈun yˈandijpy “yajjamyajtsp”. Jesus nyijäˈäwëbë nety ko Jyobaa mbäät yajxon tjamyajtstäˈäy wiˈix yˈixˈattë pënaty të yˈooktë axtë wiˈix jyaˈayˈattë (Isaías 40:26). Ets kyaj jeˈeyë tjamyetsy, yajjukypyëkaambyë duˈun pënaty të yˈooktë. Pääty ko mä Biiblyë yajmaytyaˈaky jyukypyëjktë ja oˈkpë, yëˈë xytyukˈijxëm ti tunan jatanëp mä ja lugäärë tsujpë.

¿TI XYTYUKNIˈˈIJXËM JA MILÄÄGRË DIˈIBË JESUS TYUUN?

16. ¿Ti miläägrë yˈixandëp nimayë Dios mëduumbë?

¹⁶ Pën xëmë nmëmëdoˈowëmë Dios, ta nëjkx ntsokwëˈëmëm mä ja Armajedon. Tyäˈädë yëˈë tuˈugë miläägrë diˈib ninäˈänëm kyayaˈixy. Ok, ta nˈixäˈänëm jantsy kanäk pëkyë miläägrë. Ets niˈamukë jäˈäy jyëmbitäˈändë wäˈätsjäˈäy wanaty wanaty (Isaías 33:24; 35:5, 6; Diˈibʉ Jatanʉp 21:4). Kyaj pën tnekyyajtunäˈänyë winˈijxn, täjk, muletë, siyë de rueedë ets ni aparatë parë jäˈäy myëdowët. Pënaty tsokwëˈëmandëp mä ja Armajedon oy mëk yajpäädäˈändë mëdë Jyobaa nyaybyudëkë. Ets jëjpˈam parë duˈun yajpäättët, mët ko yëˈë yajjëmbitandëp ja Naxwinyëdë jantsy tsuj (Salmo 115:16).

17, 18. 1) ¿Tiko Jesus ttuunyë miläägrë? 2) ¿Tiko ndunäˈänëm mëjää parë nyajpäädäˈänëm mä ja jembyë jukyˈäjtën?

¹⁷ Ko ngäjpxëm mä Biiblyë tijaty miläägrë Jesus tyuun, mëjwiin kajaa jyotkujkmoˈoyëdë pënaty tsokwëˈëmandëp, pes niˈigyë ja myëbëjkën kyëktëkëdë ko tim tsojk jyëjptëgoyaˈany tijaty tyam yaˈˈayoowëdëp (Diˈibʉ Jatanʉp 7:9). Ja miläägrë diˈibë Jesus tyuun yëˈë xytyukˈijxëm ko mëk xytsyojkëm (Fwank 10:11; 15:12, 13). Ets ko jäˈäy tpaˈˈayooy, yëˈë xytyukjamyajtsëm ko Jyobaa mëk ttseky pënaty mëduunëp (Fwank 5:19).

¹⁸ Tyam njukyˈäjtëm mä jyaˈˈatyë amay jotmay, jäj jëmuˈumën etsë oˈk tëgoˈoyën (Romanʉs 8:22). Pääty ntsojkënë ets myinët ja jembyë jukyˈäjtën. Mä Malaquías 4:2 xytyukwandakëm ko jantsy jotkujk jam njukyˈatäˈänëm, oy mëk nyajpäädäˈänëm ets wäˈätsjäˈäy njëmbitäˈänëm. Kom ntsojkëmë Jyobaa ets nmëbëjkëm tijaty të twandaˈaky, ta ndunäˈänëm oytyim tiijëty parë nyajpäädäˈänëm mä ja jembyë jukyˈäjtën. Jantsy jotkujk nnayjäˈäwëm ko Jesus ttuunyë miläägrë, pes yëˈë xytyukˈijxëm ko tim tsojkë dyajminäˈänyë kunuˈkxën yä Naxwiiny.