KĨTHOOMO KĨA MBERE
Mũrungu Nũũ?
1, 2. Nĩ biũria birĩkũ kaingĩ antũ baciũragia?
AANA nĩbooragia biũria bibiingĩ. Womba kũbataarĩria ũntũ bũna, ĩndĩ kaingĩ booragia, ‘Nĩkĩ?’ Na wageria kũbaa ĩcookio, boomba gũkũũria, ‘Ĩndĩ nĩkĩ?’
2 Twĩthĩrwe tũrĩ aana, kana antũ agima, twinthe nĩtwĩthagĩrwa na biũria. Twomba gũciũria nĩmbi tũkaarĩa, tũgeekĩra, kana tũkagũra. Kana twomba kwĩthĩrwa na biũria bia bata biegiĩ ũtũũro na ĩgiita rĩĩjĩte. Ĩndĩ rĩrĩa twaga macookio jagũtũma tũng’anĩrwa ja biũria bibi, no tũtige gũcwaa macookio.
3. Nĩkĩ antũ babaingĩ bathũgaanagia batĩũmba kwona macookio ja biũria biao bia bata?
3 Bibiria-rĩ, nĩĩthagĩrwa na macookio ja biũria bia bata birĩa tũũragia? Antũ bamwe boomba kũthũgaania ĩrĩ na jo, ĩndĩ boonaga Bibiria nĩ ĩnjũmũ mono gũciũra. Boomba kũthũgaania nĩ aritani kana atongeeria ba ndini akĩ bena macookio. Na bangĩ nĩbakĩraga gwĩtĩkĩĩria batĩkũmenya macookio kenda batĩkathawe. Ũrĩona atĩa?
4, 5. Nĩ biũria birĩkũ bia bata wĩna bio? Nĩkĩ ũbuĩri gwĩta na mbere gũcwaa macookio?
4 Kwombĩka nũkwenda kũmenya macookio ja biũria ta: Nĩkĩ ndĩĩ mwoyo? Ndakua nĩkũ ngeeta? Mũrungu akari atĩa? Mwarimũ ũrĩa wijĩkene mono Jesũ Kristũ, aaugĩre tweta na mbere kũromba tũkaewa, tweta na mbere gũcwaa tũkoona, na tweta na mbere kũringaringa, tũkarugũrĩrwa. (Mathayo 7:7) Ũkaanoga mwanka rĩrĩa ũkoona macookio jarĩa ũũmba kwĩrĩgĩĩra.
5 Nĩ mma weta na mbere gũcwaa macookio, ũkajoona Bibiriene. (Njuno 2:1-5) Macookio jau tĩ jamarito gũciũkĩrwa nĩjo. Jarĩa ũkairitana jagakwaa ũtũũro bwĩna kũgwĩrua nkũrũki nandĩ, na wĩrĩgĩĩro bũbwega mono bwa ĩgiita rĩĩjĩte. Ka twarĩĩrie kĩũria kĩmwe gĩcumbũrĩte antũ babaingĩ.
MŨRUNGU-RĨ, NATŨMAKAGĨRA?
6. Nĩkĩ antũ bamwe bathũgaanagia Mũrungu atĩmakagĩra kũthangĩka kwao?
6 Antũ babaingĩ bathũgaanagia Mũrungu atĩtũmakagĩra. Boonaga kethĩra Mũrungu natũmakagĩra kamma, nthĩgũrũ ĩrĩngĩĩthĩrwa ĩrĩ mwanya mono na ũrĩa ĩkari. Nĩtũkwona ndwaa, rũmena, na mĩthangĩko kunthe. Antũ nĩ baajagua, bakathangĩka, na bagakua. Bamwe baiciũragia, ‘Kethĩra Mũrungu natũmakagĩra-rĩ, nĩkĩ atĩthiragia kũthangĩka kũũ kunthe?’
7. (a) Atongeeria ba ndini baritanĩte antũ atĩa Mũrungu atĩ kĩao? (b) Nĩkĩ tũũmba gwĩtĩkia Mũrungu tĩwe ũtũmaga mantũ jamaaĩ jakarĩka?
7 Atongeeria ba ndini rĩmwe batũmaga antũ bathũgaania Mũrungu atĩ kĩao. Ũntũ bũthũũku bwakarĩka, baugaga nĩ wendi bwa Mũrungu. Baugaga nĩu arendete gũkarĩka. Rĩrĩa baugaga ũu, bethagĩrwa kamma bakiuga Mũrungu nĩwe ũtũmaga gũkarĩka ũu. Ĩndĩ Bibiria ĩritanaga Mũrungu tĩwe kaumo ka ũthũũku kinya aniini. Jakubu 1:13 ĩtwĩraga Mũrungu atĩgeragia muntũ na ũthũũku. Yugaga: “Muntu kinya uriku riria agerua natige kuuga atiri, Ni Murungu wangeria; tontu Murungu atiumba kugerua ni uthuuku, na ningi wengwa atiumba kugeria muntu kinya uriku.” Kũu nĩ kuuga, kinya kethĩra Mũrungu atĩrigĩĩrĩtie mantũ jamaaĩ jatĩgakarĩke, tĩwe kinya aniini ũtũmaga jakarĩka. (Thooma Ayubu 34:10-12.) Tiga twone ngerekano.
8, 9. Nĩkĩ gũtĩagĩrĩte kuuga Mũrungu nĩwe ũtũretagĩra mathĩĩna? Ejana ngerekano.
8 Thũgaanĩria mũtaana ũmwĩthĩ ũgũkara nja na aciari baawe. Ĩthe amwendete mono na namũritanĩte gũtua matua bwega. Mũtaana ũu akarema ĩthe, na akeebera nja. Akathithia mantũ jamathũũku, na agatonya thĩĩnene. Womba kuuga ĩthe nĩwe watũma mantũ jau jakarĩka nĩũntũ ataamũrigĩrĩĩrie kwebera nja? Arĩ ũtiuga ũu! (Luka 15:11-13) O ta baaba ũu, Mũrungu ataarigĩrĩĩrie antũ rĩrĩa baathuurĩre kũrema na kũthithia jamaaĩ. Kwou ũntũ bũthũũku bũgakarĩka, tũbuĩri kũriikana Mũrungu tĩwe ũtũmĩte bũkarĩka. Gũtĩagĩrĩte kuuga nĩ wendi bwa Mũrungu mantũ jamathũũku jakarĩka.
9 Kwĩna gĩtũmi gĩkĩega mono Mũrungu atĩjũkĩtie ĩtagaaria mwanka nandĩ rĩa kũrigĩĩria mantũ jamaaĩ jakarĩka. Kĩthoomone kĩa 11, ũkairitana ũrĩa Bibiria yugaga ũntũne bũu. Ĩndĩ ĩtĩkia Mũrungu natwendete na tĩwe ũtũmaga twona mathĩĩna. Ũmma nĩ atĩ, Nĩwe wenka ũũmba kũjathiria.—Isaya 33:2.
10. Nĩkĩ tũũmba gwĩtĩkia Mũrungu akathiria ũthũũku bunthe bũrĩa bũthithĩtue nĩ antũ babaaĩ?
10 Mũrungu nĩ ũmũtheru. (Isaya 6:3) Bũrĩa bunthe athithagia nĩ bũũkembu, bũũtheru, na bũbwega. Kwou no tũmwĩrĩgĩĩre. Antũ batĩkari ũu. Rĩmwe na rĩmwe nĩbathithagia mantũ jamaaĩ. Na kinya mũtongeeria ũrĩa mwĩtĩkĩkua buru waathanine, atĩ inya ya kũthiria ũthũũku bũrĩa bunthe bũthithĩtue nĩ antũ babaaĩ. Gũtĩwe ũrĩ inya ĩnene ta ya Mũrungu. We oomba na akathiria wĩnyangia bunthe bũrĩa bũthithĩtue nĩ antũ babaaĩ. Akeebia ũthũũku bunthe kenya na kenya.—Thooma Zaburi 37:9-11.
NĨATĨA MŨRUNGU AIGAGUA RĨRĨA ANTŨ BAKŨTHANGĨKA?
11. Nĩatĩa Mũrungu aigagua oona ũkĩthangĩka?
11 Mũrungu aigagua atĩa oona jarĩa jagũkarĩka nthĩgũrũne na jarĩa ũgũkũrũkĩĩra? Bibiria ĩritanaga Mũrungu nĩ “eendaga iota.” (Zaburi 37:28) Kwou nagwĩragĩrua mono jarĩa meega na kũthũũrua nĩ jarĩa maaĩ. Nathwĩre kwona antũ bakĩthangĩka. Bibiria yugaga naaigĩrue “bubui mono nkorone” rĩrĩa ũthũũku bwojũrĩre nthĩgũrũne karaaja. (Kiambiriria 6:5, 6) Mũrungu ataagarũka. (Malaki 3:6) Bibiria yonanagia nakũmakagĩra kamma.—Thooma 1 Petero 5:7.
Bibiria ĩritanaga Jehova nĩ Mũũmbi wa ĩgũrũ na nthĩ wĩna wendo
12, 13. (a) Nĩkĩ twendaga bangĩ na kũbamakĩra, na twigagua atĩa tontũ bwa kũthangĩka kũrĩa kũrĩ nthĩgũrũne? (b) Nĩkĩ tũũmba gwĩtĩkia Mũrungu akeebia kũthangĩka na waagi ĩota bunthe?
12 Bibiria kinya nĩ yugaga Mũrungu atũũmbĩre tũrĩ mũng’unano jwawe. (Kiambiriria 1:26) Kũu nĩ kuuga Mũrungu aatũũmbĩre twĩna nkuma injega o ta ciawe. Kwou kethĩra nĩ wigagua bũthũũku wona antũ babeega bakĩthangĩka, no mwanka Mũrungu ethĩrwe naigagua bũthũũku kinya nkũrũki! Twijĩ atĩa ũu?
13 Bibiria ĩtũritanaga “Murungu ni wendani.” (1 Johana 4:8) Jarĩa jonthe Mũrungu athithagia atongagĩĩrua nĩ wendo. Kwou twendaga bangĩ tontũ Mũrungu nĩ mwendani. Thũgaanĩria ũntũ bũũ: Kethĩra wĩna inya-rĩ, no weberie waagi ĩota na kũthangĩka kunthe nthĩgũrũne? Nĩ mma no ũthithie ũu, tontũ nĩwendete antũ. A Mũrungu we? Eena inya na nĩũntũ natwendete, akeebia kũthangĩka na waagi ĩota bunthe. Ĩtĩkia buru atĩ mawĩrane jonthe ja Mũrungu jarĩa jagweti mwambĩrĩrione jwa iuku rĩrĩ jakoojũrua! Ĩndĩ kenda wĩtĩkia mawĩrane jaja, nũkũbatara kũmenya Mũrungu nkũrũki.
MŨRUNGU NAKWENDA ŨMŨMENYA
Ũkenda kwaa mũcoore wa muntũ, ũmwĩraga riĩtwa rĩaku. Mũrungu natwĩraga riĩtwa rĩawe Bibiriene Bibiria ĩritanaga
14. Mũrungu etagwa atĩa, na tũrĩmenya atĩa nĩtũbati gũtumĩra riĩtwa rĩawe?
14 Ũkenda kwaa mũcoore wa muntũ, ũntũ bwa mbere bũrĩa ũmwĩraga nĩ bũrĩkũ? Nĩ riĩtwa rĩaku. Mũrungu-rĩ, arĩ riĩtwa? Ndini inyiingĩ ciugaga riĩtwa rĩawe nĩ Mũrungu kana Mwathani, ĩndĩ jau nĩ mariĩtwa tu ja gĩtĩĩo ta “mũnene” kana “ngavana.” Mũrungu natwĩrĩte riĩtwa rĩawe nĩ Jehova. Kuuma 6:3 yugaga: “Ndi Murungu Mwene inya yonthe; indi-ri, ntamenyerwe nibo riitwa ri riakwa JEHOVA.” Aandĩki ba Bibiria nĩbaatumĩĩre riĩtwa rĩa Mũrungu maita ngiri inyiingĩ. Jehova arĩenda ũmenye riĩtwa rĩawe na ũrĩtumĩre. Arĩkwĩra riĩtwa rĩawe kenda waa mũcoore waawe.
15. Riĩtwa Jehova nĩ kuuga atĩa?
15 Riĩtwa rĩa Mũrungu, Jehova, rĩĩna gĩtũmi gĩkĩnene mono. Nĩ kuuga Mũrungu oomba kũũjũria wĩrane o bunthe bũrĩa aritaga, na oomba kwiingia mworoto jwawe. Gũtĩkĩo kĩũmba kũmũrigĩĩria. Nĩ Jehova akĩ ũkũbuĩrwa nĩ riĩtwa rĩrĩ.a
16, 17. Kũũ nĩ kuuga atĩa (a) “Mweneinya yonthe”? (b) “Munene wa kenya na kenya”? (c) “Muumbi”?
16 Iuku rĩa Zaburi 83:18 riugaga ũjũ bwegiĩ Jehova: ‘Nigwe wenka Uria-Uri-Iguru-Mono.’ Kinya, Kugwurirwa 15:3 yugaga: “Mathithio jaku ni jamanene na ja kurigaria, Igwe Mwathani Murungu, Mweneinya yonthe; Gwe Munene wa kenya na kenya, Gwe wagirite na uri wa mma miitirene yaku yonthe.” Riĩtwa rĩa gĩtĩĩo “Mweneinya yonthe” nĩ kuuga atĩa? Nĩ kuuga Jehova nĩwe ũrĩ inya nkũrũki ya bonthe ĩgũrũ na nthĩ. Na riĩtwa rĩa gĩtĩĩo “Munene wa kenya na kenya” nĩ kuuga Jehova atwĩre o rĩonthe. Zaburi 90:2 ĩtwĩraga nĩ wa kuuma kenya mwanka kenya. Bũu-rĩ, tĩ ũntũ bwa kũrigaria!
17 Jehova wenka nĩwe Mũũmbi. Kugwurirwa 4:11 yugaga: “Igwe Mwathani Murungu wetu, nigwe wagirite wa gukumagua, na wa gwikagiirwa, na ukarage uri wa kuumbana; tontu nigwe woombire into bionthe, na tontu bwa kwenda gwaku niku gwatumire bionthe bikara o, na kinya kuumbwa biroombwa.” Nĩ mma, kuuma araĩka ĩgũrũ, gwĩta njota, kwĩja matunda mĩtĩne na makũyũ ĩriene—Jehova oombĩre bionthe birĩa ũũmba kũthũgaanĩria!
NO WEE MŨCOORE WA JEHOVA?
18. Nĩkĩ antũ bamwe boomba kũthũgaania batĩũmba kwaa acoore ba Mũrungu? Bibiria yugaga atĩa gũkonia ũntũ bũu?
18 Rĩrĩa antũ bamwe bathooma bwegiĩ nkuma injega cia Jehova, nĩbaigagua ũguaa na bakathũgaania, ‘Tontũ Mũrungu arĩ inya mono, nĩ wa ĩgũrũ mono, na arĩ kũraaja mono, nĩatĩa oomba kũnthũganĩria?’ Ĩndĩ-rĩ, ũu nĩu Mũrungu akwenda twigua? Tĩu kinya aniini! Jehova arĩenda kwĩthĩrwa arĩ akuĩ naatwĩ. Bibiria yugaga “ati kuraja na muntu kinya uriku wetu.” (Mathithio 17:27) Mũrungu arĩenda ũmũkuĩĩrie, na nekĩte wĩrane ‘agakuthengeera.’—Jakubu 4:8.
19. (a) Nĩatĩa ũũmba kwaa mũcoore wa Mũrungu? (b) Nĩ nkuma irĩkũ cia Jehova wendete nkũrũki?
19 Nĩatĩa ũũmba kwaa mũcoore wa Mũrungu? Jesũ aaugĩre: “Mwoyo jwa kenya na kenya ni-ri, ni bamenye Gwe uri Murungu wa mma, na bamenye uria watumire, nawe niwe Jesu Kristo.” (Johana 17:3) Ĩta na mbere kwiritana bwegiĩ Jehova na Jesũ, na ũkabamenya. Na rĩu ũkoomba kwona ũtũũro bwa kenya na kenya. Ta ũrĩa tũrĩĩkĩtie kwiritana, “Murungu ni wendani.” (1 Johana 4:16) Ĩndĩ eena kinya nkuma ingĩ inthongi. Bibiria ĩtwĩraga Jehova nĩ ‘Murungu wiganagiirua kiao mono na Uria ugwatagwatithagia antu utugi bwawe, ningi Uria uti mpwi cia muthuuro, na noojuritwe ni kiao, na mantu ja mma.’ (Kuuma 34:6) Jehova nĩ ‘umwega na narekanagira.’ (Zaburi 86:5) Mũrungu nĩ mweteeri na mwĩtĩkĩkua. (2 Petero 3:9; 1 Akorintho 1:9, Kimeru Bible, 2010) Ũkairitana jamaingĩ nkũrũki jegiĩ nkuma iji inthongi o ũrĩa ũkũthooma kũmũkonia Bibiriene.
20-22. (a) Nĩatĩa tũũmba gũciigua tũrĩ akuĩ na Mũrungu na tũtĩũmba kũmwona? (b) Kethĩra bangĩ barĩenda ũtiga kwiritana Bibiria, ũbuĩrĩte kũthithia atĩa?
20 Nĩatĩa ũũmba gũciigua ũrĩ akuĩ na Mũrungu kethĩra ũtĩũmba kũmwona? (Johana 1:18; 4:24; 1Timotheo 1:17) Rĩrĩa wathooma gũkonia Jehova Bibiriene, wĩjaga kũmũmenya o ta ũrĩa ũũmba kũmenya muntũ ũrĩ na nkuma injega. (Zaburi 27:4; Aroma 1:20) O ũrĩa ũkwiritana nkũrũki bwegiĩ Jehova, ũgeeta ũkĩmwendaga nkũrũki na ũkaigua ũrĩ akuĩ nawe.
Jehova nĩ Mũũmbi wa ĩgũrũ na nthĩ wĩna wendo Baaba nendete aana baawe, ĩndĩ Baaba weetũ wa ĩgũrũ natwendete kinya nkũrũki
21 Ũkoona atĩ Jehova nĩ Baaba weetũ. (Mathayo 6:9) Naatweere mwoyo, na endaga twĩthĩrwa twĩna ũtũũro bũbwega buru ũrĩa kũũmbĩka. Ũu nĩu baaba wĩna wendo arĩngĩendera aana baawe. (Zaburi 36:9) Nĩ mma, Bibiria ĩritanaga womba kwaa mũcoore wa Jehova. (Jakubu 2:23) Ũthũgaanĩria bũũ; Jehova Mũũmbi wa ĩgũrũ na nthĩ yonthe nakwenda ũũgwe waa mũcoore waawe!
22 Antũ bamwe no bende ũtiga kwiritana Bibiria. No bakĩre ũgarũra ndini yaaku. Ĩndĩ ũgetĩkĩĩria muntũ kinya ũrĩkũ akũrigĩĩria gũtuma ũcoore na Jehova. Nĩwe Mũcoore wa ndeene buru ũrĩa ũũmba kwĩthĩrwa nawe.
23, 24. (a) Nĩkĩ ũbuĩri gwĩta na mbere kũũria biũria? (b) Nĩmbi tũkaarĩĩria kĩthoomone kĩrĩa kĩthingatĩte?
23 O ũrĩa ũkwiritana Bibiria kwĩna mantũ ũtĩciũkĩrwa nĩjo. Ũkaigua nthao kũũria biũria kana kũromba ũteethio. Jesũ aaugĩre tũbuĩri kwinyiiyia ta twaana tũnyi. (Mathayo 18:2-4) Na twaana nĩtũũragia biũria bibiingĩ. Mũrungu arĩenda wona macookio. Kwou cũnkũũna Bibiria bwega kenda ũcionera kethĩra jarĩa ũkwiritana nĩ ũmma.—Thooma Mathithio 17:11.
24 Njĩra ĩnjega nkũrũki ya kũmenya mantũ jegiĩ Jehova, nĩ kwiritana Bibiria. Kĩthoomone kĩrĩa kĩthingatĩte, tũkoona nĩkĩ Bibiria ĩrĩ mwanya na mauku jangĩ jonthe.
a Kethĩra Bibiria yaaku ĩtĩna riĩtwa Jehova, kana kethĩra wenda nteto nkũrũki bwegiĩ riĩtwa rĩa Mũrungu Jehova nĩ kuuga atĩa na ũrĩa rĩgwetagwa, itũ bu tega Nteto Irĩa irĩ Mũthia, 1.