LARTIK KOUVERTIR | KI LABIB DIR LOR LAVI EK LAMOR?

Ki Labib Dir lor Lavi ek Lamor?

Liv Zenez ki trouv dan Labib koz lor kreasion, ek nou trouv seki Bondie ti dir premie zom, Adam: “To kapav manz frwi tou bann pie ki ena dan zardin, kantite ki to anvi. Me, konsernan pie konesans bon ek move, fode pa ki to manz so frwi, parski zour ki to manz sa, vremem to pou mor.” (Zenez 2:16, 17) Sa verse-la montre dan enn fason bien kler ek sinp ki si Adan ti obeir lalwa Bondie li pa ti pou mor, me li ti pou kontign viv dan zardin Edenn.

Malerezman, Adan pa ti swazir pou obeir ek viv pou touletan. Kan so fam, Ev, ti donn li frwi ki Bondie ti defann zot manze ek li ti manz sa, Adan ti swazir pou dezobeir Bondie. (Zenez 3:1-6) Azordi nou ankor pe sibir bann lefe so dezobeisans. Lapot Pol ti explik sa kan li ti dir: “Par enn zom pese finn vinn dan lemonn, e lamor finn rantre par pese, e lamor finn tous tou dimoun, parski tou finn fer pese.” (Romin 5:12) Biensir, Adan ti sa ‘zom’-la. Me ki pese li ti fer, ek kouma sa finn amenn lamor?

Seki Adan ti fer, setadir dezobeir ouswa kas lalwa Bondie volonterman, se samem ki apel pese. (1 Zan 3:4) Ek parey kouma Bondie ti dir Adan, konsekans pese se lamor. Tanki Adan ek so bann fitir desandan ti obeir lord Bondie, zot pa ti pou konn pese ek lamor. Bondie pa ti kree dimounn pou mor, me pou viv, ek pa zis viv, me viv pou touletan.

Pena dout, parey kouma Labib dir lamor, “tous tou dimoun.” Me, eski ena enn kitsoz dan nou ki kontign viv apre nou lamor? Boukou dimounn pou dir wi, ena enn kitsoz ki apel nam ki pa mor. Si sa li vre, se koumadir nou pe dir ki Bondie inn koz manti ar Adan. Kouma sa? Parski si apre nou lamor enn kitsoz kontign viv dan enn lot lemond, savedir konsekans pese se pa lamor, parey kouma Bondie ti dir. Labib dir: “Bondie pa koz manti.” (Ebre 6:18) Avredir, se Satan ki ti koz manti kan li ti dir Ev: “Non, pena sime zot mor.”—Zenez 3:4.

Sa soulev enn kestion: Si lansegnman ki nam pa mor baze lor enn mansonz, me ki vremem arive kan nou mor?

LABIB REVEL LAVERITE

Konsernan kreasion, liv Zenez dir: “Zeova ti form zom avek lapousier later ek li ti soufle souf lavi dan so nene, ek zom-la ti vinn enn kreatir vivan.” Mo Ebre pou lexpresion “enn kreatir vivan” se nèphèsh,a ki literalman vedir “enn kreatir ki respire.”—Zenez 2:7.

Dan enn fason bien kler Labib montre ki bann imin pa finn kree avek enn nam ki pa mor. Okontrer, sak imin li enn “kreatir vivan.” Akoz sa, ou kapav rod kantite ki ou le, me zame ou pou trouv sa lexpresion “nam ki pa mor” la dan Labib.

Me, si Labib pa dir ki bann dimounn ena seki sertin apel enn nam ki pa mor, kifer boukou relizion ansegn lekontrer? Pou gagn sa repons-la nou bizin retourn dan Lezip lepok lontan.

ENN LANSEGNMAN KI PA BAZE LOR LABIB KOUMANS FANE

Hérodote, enn istorien Grek ki ti viv dan sinkiem siek Avan Nou Lepok, ti dir ki bann Ezipsien ti bann “premie dimounn pou dir ki nam pa mor.” Enn lot pep dan lepok lontan, bann Babilonien, zot osi ti koumans servi lide ki nam pa mor. Kan Alexandre le Grand ti gagn viktwar dan Lwes Lazi an 332 Avan Nou Lepok, bann filozof Grek finn fer sa lansegnman-la vinn popiler, ek bien vit sa finn fane dan Lanpir Grek.

Zame ou pou trouv lexpresion “nam ki pa mor” dan Labib

Dan premie siek Nou Lepok, de gran sekt Zwif, bann Essénien ek bann Farizien, ti ansegne ki nou nam kontign viv apre ki nou lekor mor. Enn ansiklopedi (The Jewish Encyclopedia) dir: “Krwayans ki nam pa mor inn ariv ziska bann Zwif kan zot inn gagn kontak ar fason ki bann Grek panse ek sirtou atraver filozofi Platon.” Dan premie siek osi parey, istorien Zwif Josèphe ti asosie sa lansegnman-la, pa ar bann Lekritir Sakre, me ar “krwayans bann garson la Grèce.” Pou li, tousala ti baze lor enn kantite zistwar ki’nn invante.

Kiltir Grek ti pe koumans ena enn gran linflians, lerla mem bann swadizan Kretien ti koumans adopte sa lansegnman ki pa baze lor Labib la. Dapre istorien Jona Lendering: “Platon ti sipoze ki enn lepok nou nam ti dan enn pli bon plas ek asterla li viv dan enn lemond deprave, sa fer ki li ti fasil pou melanz filozofi Platon ek relizion Kretien.” Se koumsa ki sa doktrinn ki nam pa mor ek ki pa baze lor Labib la, finn rant dan legliz “Kretien” ek finn vinn enn parmi zot bann krwayans prinsipal.

“LAVERITE POU RANN ZOT LIB”

Dan premie siek, lapot Pol ti donn sa lavertisman-la: “Lespri Sin dir li klerman: dan dernie tan, ena pou abandonn lafwa. Zot prefer swiv bann lespri ki desevwar e ekout bann lansegnman demoniak.” (1 Timote 4:1) Sa bann parol-la vremem pe realize! Doktrinn ki nam pa mor se zis enn parmi “bann lansegnman demoniak.” Sa lansegnman-la pa sorti dan Labib, ek li sorti dan bann relizion ek filozofi ki pa Kretien.

Erezman pou nou, Zezi ti dir: “Zot pou konn laverite e laverite pou rann zot lib.” (Zan 8:32) Kan nou gagn enn konesans exakt lor bann verite ki ena dan Labib, nou libere ar bann lansegnman ek bann pratik ki dezonor Bondie ek ki boukou relizion dan lemond antie pe ansegne. Anplis, laverite ki sorti dan Parol Bondie liber nou ar bann tradision ek siperstision lor lamor.—Get lankadre “Kotsa Bann Dimounn Mor Ete?”

Nou Kreater pa ti kree bann dimounn pou zot viv zis 70 ouswa 80 lane lor later ek apre sa, al viv pou leternite dan enn lot lemond. Proze Bondie se, ki bann dimounn viv pou touletan isi lor later kouma so bann zanfan, ki aksepte pou obeir Li. Sa gran proze-la montre lamour ki Bondie ena pou limanite, ek nanye pa pou anpes So proze realize. (Malaki 3:6) Bondie ti inspir enn ekrivin Psom pou dir sa bann parol bien ankourazan la: “Bann ki swiv bon sime pou posed later e viv lor la pou toultan.”—Psom 37:29.

Pou gagn plis ransegnman lor seki Labib dir lor lavi ek lamor, get sapit 6 dan liv Ki la Bible enseigné vrai-mem? pibliye par bann Temwin Zeova. Li disponib osi lor www.pr2711.com/mfe, ouswa ou kapav scan sa kod-la.

a Sertin tradiksion Labib, kouma King James, inn tradir mo nèphèsh par “nam vivan,” alor ki lezot tradiksion modern kouma Bible de Jérusalem ek Louis Segond 1910 inn met “kreatir vivan.”

Eski Bann Imin Kapav Viv pou Touletan?

Pa tro lontan, bann siantifik inn dekouver sertin plant ki viv anba delo. Zot panse ki sa bann plant-la pe viv depi bann milie lane, kitfwa se pli vie form lavi ki ena lor later. Sa bann plant-la zot enn varyete Posidonia oceanica, enn lespes lerb ki pous dan lamer ek ki kouver bann gran parti fon lamer Méditerranée depi l’Espagne ziska Chypre.

Si bann plant kapav viv pandan tou sa bann lane-la, ki nou kapav dir konsernan bann imin? Sertin siantifik ki fer bann resers lor kifer bann dimounn vinn vie, panse ki bann dimounn pou kapav viv pli lontan. Par exanp, enn liv ki koz lor sa size-la dir ki pe fer bann resers lor “bann dernie progre siantifik” dan sa domenn-la. Me nou pou bizin atann pou trouve si sa bann progre-la pou vremem ena enn lefe lor kantite letan ki bann dimounn kapav viv.

Me selman, vre lespwar pou viv pou touletan pa depann lor lasians. Labib atir nou latansion lor nou Kreater, Zeova, ek li dir: “Tomem lasours lavi.” (Psom 36:9) Kan Zezi Kris ti priye Zeova, li ti dir: “Samem ki vedir lavi eternel, ki zot arive konn twa, sel vre Bondie, ek sa kikenn ki to finn avoye la, Zezi Kris.” (Zan 17:3, NW.) Vremem, si nou fer bann zefor pou konn Zeova ek so Garson, Zezi Kris, ek fer zot plezir, nou pou gagn bann benediksion pou touletan.

Bann siantifik krwar ki sertin plant sa lespes lerb ki pous dan lamer la pe viv depi bann milie lane

Kifer Ou Kapav Ena Konfians dan Labib?

Nou kapav fer full konfians seki’nn ekrir dan Labib. Kifer? Anou examinn seki swiv:

Kikenn Ki’nn Fer Ekrir Labib: Dan Labib ena 66 liv ki finn ekrir par apepre 40 ekrivin pandan 1600 lane, depi 1513 Avan Nou Lepok ziska anviron 98 Nou Lepok. Kanmem sa, enn ekrivin pa kontredir enn lot ekrivin. Sa se enn prev ki sa Kikenn ki’nn fer ekrir Labib la se Bondie Tou-Pwisan. Se Li ki’nn donn bann ransegnman bann zom ki’nn ekrir Labib.
Exakt Konsernan Listwar: Listwar finn prouve ki bann levennman ki ena dan Labib li exakt. Enn liv (A Lawyer Examines the Bible) dir: “Alor ki [bann zistwar] romantik, [bann zistwar] ki’nn invante ek bann fos temwaniaz fer an sort ki rakont bann levennman ki’nn deroule dan sertin landrwa bien lwin ek dan sertin lepok ki pa kone, . . . bann zistwar dan Labib donn dat ek landrwa kotsa finn arive avek enn gran presizion.”
Exakt Konsernan Lasians: Labib pa enn liv sians, me kan li koz lor bann kitsoz ki tous lasians, nou trouve ki seki li dir ti bien an avans lor lepok kot ti ekrir sa. Par exanp, dan Levitik sapit 13 ek 14 ti donn bann Izraelit bann lalwa bien presi lor lizienn ek karantenn, ek sa ti bien avan ki bann dimounn ti dekouver bann kitsoz lor mikrob ek kontaminasion. Labib dir ki later li ron ek li tini dan vid, me sa se bann kitsoz ki finn gagn zis de-trwa santenn lane depi ki bann siantifik inn konpran sa.—Zob 26:7; Izai 40:22.

Sa se zis de-trwa prev ki soutenir seki Labib dir lor so lorizinn kan li dir: “Tou seki dan Lekritir, samem Parol Bondie ki servi pou ansegne, repran, korize.”—2 Timote 3:16.