BIOGRAFI
Mo’nn Les Zeova Gid Mwa
KAN mo ti zenn, mo ti fer enn travay ki mo ti bien kontan. Me Zeova ti invit mwa pou pran enn lot semin. Se koumadir Li ti pe dir mwa: “Mo pou ansegn twa e montre twa ki sime bizin pran.” (Ps. 32:8) Parski mo finn les Zeova gid mwa, mo finn pas mo lavi dan servis aplintan ek mo’nn gagn boukou zoli benediksion. Parmi sa bann benediksion-la, mo finn servi Zeova pandan 52 an dan Lafrik.
MO SORTI DAN KARTIE NWAR EK MO AL DAN LEKER LAFRIK
Mo’nn ne an 1935 dan Darlaston, ki form parti dan kartie nwar dan Langleter. Dan sa rezion-la, ti ena boukou lizinn, ek ti apel sa rezion-la kartie nwar akoz bann lafime bien nwar ki ti pe sorti dan sa bann lizinn-la. Mo ti ena anviron kat-r-an kan mo bann paran inn koumans etidie Labib avek bann Temwin Zeova. Depi bien zenn, mo ti sir ki nou dan laverite, ek mo’nn pran batem an 1952 laz 16 an.
Sa lepok-la, mo ti koumans enn formasion dan enn gran lizinn ki ti pe fer bann zouti ek bann pies pou bann transpor. Apre sa formasion-la, mo ti pou okip enn plas inportan dan sa konpagni-la, ek mo ti bien kontan mo travay.
Mo ti bizin pran enn desizion inportan kan responsab sirkonskripsion ti propoz mwa pou diriz l’étude de livre dan mo lasanble dan Willenhall. Sa ti enn desizion bien difisil, parski sa lepok-la, mo ti pe asiste renion dan de lasanble. Dan lasemenn, mo ti asiste renion pre ar mo travay dan Bromsgrove, ki trouv 32 kilomet ar mo lakaz. Ek dan wikenn, kan mo ti retourn kot mo bann paran, mo ti asiste renion dan mo lasanble dan Willenhall.
Mo ti anvi soutenir lorganizasion Zeova. Alor, mo ti aksepte propozision ki responsab sirkonskripsion ti fer mwa. Savedir ki mo ti bizin kit mo travay ki mo ti bien kontan. Mo’nn les Zeova gid mwa, ek zame mo pa’nn regret sa desizion-la. Gras-a sa, mo’nn gagn enn zoli lavi.
Kan mo ti pe asiste renion dan Bromsgrove, mo ti zwenn enn zoli ser ki apel Anne. Li ti ena bann bon lobzektif spiritiel. Nou’nn marye an 1957, ek ansam nou’nn servi kouma pionie permanan ek pionie spesial. Nou’nn osi servi dan sirkonskripsion ek dan Betel. Anne ti enn vre benediksion pou mwa.
An 1966, nou ti gagn privilez pou asiste 42em klas Lekol Galaad. Apre lekol, nou ti bizin al servi dan Malawi, ki boukou dimounn dekrir kouma leker Lafrik parski so bann abitan bien zanti ek bien akeyan. Selman, nou pa ti atann ki nou pa ti pou kapav res lontan dan sa pei-la.
ENN PERYOD BIEN DIFISIL DAN MALAWI
Jeep ki mo ti pe servi pou sirkonskripsion dan Malawi
Nou ti ariv Malawi le 1e Fevriye 1967. Pandan enn mwa, nou ti pas boukou letan pou aprann langaz sa pei-la. Ek apre sa, nou ti koumans nou laktivite dan servis distrik. Nou ti ena enn Jeep, ek boukou dimounn ti panse ki nou ti kapav al ninport kotsa ladan, mem travers bann larivier. Me sa pa ti vre, parski nou ti kapav roul zis dan bann delo ki bien ba. Parfwa, nou ti res dan bann ti kabann ki fer ar labou. Ek pandan sezon lapli, nou ti bizin met enn prela anba so plafon parski li ti koule. Kan nou ti koumans nou servis misioner, bann sitiasion koumsa ti bien trakas nou. Selman, nou ti bien kontan nou servis!
An Avril, mo ti konpran ki biento nou ti pou gagn boukou problem ar gouvernman. Mo ti tann enn diskour ki prezidan Malawi, Dr. Hastings Banda, ti fer lor radio. Li ti pretann ki bann Temwin Zeova pa ti pey tax ek ki nou ti mel nou dan bann zafer politik. Biensir, sa bann lakizasion-la ti fos. An realite, gouvernman pa ti kontan nou, parski nou ti gard nou netralite dan bann zafer politik ek nou pa ti aste zot bann kart pou form parti dan bann parti politik.
An Septam, nou ti lir dan zournal ki prezidan Malawi ti dir ki bann frer ti pe kree problem partou dan pei. Dan enn miting, li ti dir ki so gouvernman ti pou fer enn demann pou interdi laktivite bann Temwin Zeova. Nou laktivite ti interdi le 20 Oktob 1967. Inpe apre sa, lapolis ek bann ofisie imigrasion ti vinn ferm Betel ek zot ti deport bann misioner.
An 1967, ti aret nou ansam avek de lezot misioner, Jack ek Linda Johansson, ek ti deport nou depi Malawi
Mo ti fer trwa zour dan prizon, ek apre sa, zot ti deport nou lil Moris, enn pei ki ti dirize par bann angle. Selman, bann lotorite dan Moris pa ti les nou reste kouma misioner. Alor, zot ti avoy nou dan Rodezi (azordi Zimbabwe). Kan nou ti ariv laba, nou ti zwenn avek enn ofisie imigrasion ki ti bien move ek li pa ti rod les nou rant dan pei. Li ti dir nou: “Inn deport zot depi Malawi. Zot pa’nn kapav res dan Moris, ek asterla zot vinn isi parski isi pli fasil.” Anne ti koumans plore. Se koumadir tou dimounn ti rezet nou! Dan sa ler-la, mo ti anvi kit tou ek retourn Langleter. Finalman, biro imigrasion ti permet nou pas lanwit dan Betel Zimbabwe. Selman, nou ti bizin revinn biro imigrasion le landemin. Nou ti bien fatige, me nou ti les tou dan lame Zeova. Landemin apremidi, san ki nou atann, nou ti gagn permision pou reste kouma touris dan Zimbabwe. Zame mo pa pou bliye seki mo ti resanti sa zour-la. Mo ti sir ki Zeova ti pe gid nou.
ENN NOUVO LAFEKTASION—SERVI MALAWI DEPI ZIMBABWE
Mwa ek Anne dan Betel Zimbabwe an 1968
Dan Betel Zimbabwe, mo ti travay dan departman servis, ek mo ti okip Malawi ek Mozanbik. Bann frer ek ser dan Malawi ti pe gagn boukou persekision. Enn parmi bann travay ki mo ti fer, se tradir bann rapor ki bann responsab sirkonskripsion dan Malawi ti avoye. Enn aswar, mo ti pe travay ziska tar pou mo terminn enn rapor. Mo ti bien plore sa swar-la kan mo ti aprann bann persekision ki mo bann frer ek ser ti pe gagne.a Selman, zot fidelite, zot lafwa, ek zot landirans ti bien ankouraz mwa.—2 Kor. 6:4, 5.
Nou ti fer tou seki nou kapav pou ki nou bann frer ek ser ki’nn res dan Malawi, ek osi bann ki’nn sove pou al dan Mozanbik, gagn zot bann piblikasion. Enn frer ti aranz bann lakaz ek enn biro lor so laferm dan Zimbabwe, pou akeyir lekip tradiksion dan lang Chichewa, lang ki laplipar dimounn koze dan Malawi. Laba, zot ti kontign fer sa travay bien inportan la, setadir tradir bann piblikasion.
Sak lane, nou ti fer bann laranzman pou ki bann responsab sirkonskripsion dan Malawi asiste zot lasanble rezional dan lang Chichewa dan Zimbabwe. Kan zot ti laba, zot ti gagn bann shema diskour ki ti fer pou lasanble rezional. Ek kan zot ti retourn Malawi, zot ti servi sa bann shema-la pou ankouraz zot bann frer ek ser. Enn lane, pandan zot vizit dan Zimbabwe, nou ti organiz enn Lekol pou Bann Frer Nome pou ankouraz sa bann responsab sirkonskripsion la.
Mo pe fer enn diskour an Chichewa pandan enn lasanble dan lang Chichewa ek Shona, dan Zimbabwe
An Fevriye 1975, mo ti al vizit bann Temwin ki ti sove depi Malawi ek ki ti al res dan bann kan dan Mozanbik. Sa bann frer-la ti pe swiv bann dernie instriksion ki lorganizasion Zeova ti done. Zot ti mem etabli bann komite ansien, enn nouvo dispozision ki lorganizasion Zeova ti pran. Bann nouvo ansien ti organiz boukou laktivite spiritiel. Par exanp, zot ti fer bann diskour piblik, zot ti examinn Latour Degard ek text pou sak zour, ek zot ti mem organiz bann lasanble. Zot ti organiz zot bann kan kouma bann lasanble rezional, avek bann departman pou netwayaz, pou partaz manze, ek pou sekirite. Zeova ti beni sa bann frer fidel la, ek zot ti fer enn travay extraordiner. Kan mo ti kit zot, mo ti extra ankouraze.
Ver lafin bann lane 1970, Betel Zanbi ti koumans okip Malawi. Kanmem sa, mo ti ankor pans mo bann frer ek ser dan Malawi ek mo ti priye pou zot. Ek boukou lezot frer ek ser osi ti fer parey. Antan ki manb Komite Biro Nasional Zimbabwe, souvan mo ti zwenn bann reprezantan biro mondial, ek osi bann frer responsab dan Malawi, Sid Afrik, ek Zanbi. Ek sak fwa nou ti demann noumem: “Ki kitsoz ankor nou kapav fer pou nou bann frer dan Malawi?”
Avek letan, bann persekision ti diminie dan Malawi. Bann frer ki ti sove depi Malawi, tigit-tigit ti pe retourne. Ek bann frer ki ti res dan pei, tigit-tigit ti pe gagn mwins persekision. Bann pei otour Malawi, ti tir bann restriksion ki zot ti mete lor bann Temwin Zeova. Nou ti pe kapav rekoumans prese ek al renion. An 1991, Mozanbik osi ti tir bann restriksion ki li ti mete lor bann Temwin Zeova. Me nou ti pe demann noumem: ‘Kan eski ti pou tir bann restriksion ki ti ena lor bann Temwin Zeova dan Malawi?’
NOU RETOURN MALAWI
Avek letan, sitiasion dan Malawi inn sanze, ek an 1993, gouvernman ti tir bann restriksion ki zot ti mete lor bann Temwin Zeova. Inpe apre sa, mo ti pe koz avek enn misioner ki ti pe demann mwa: “Eski to pou retourn Malawi?” Mo ti ena 59 an. Alor, mo ti dir li: “Non, mo tro vie!” Selman, sa zour-la mem, nou ti gagn enn fax ar Komite Santral ki ti pe demann nou pou retourn Malawi.
Nou ti bien kontan nou lafektasion dan Zimbabwe, ek sa ti enn desizion bien difisil pou pran. Nou ti ere dan Zimbabwe, ek nou ti ena boukou bon kamarad. Komite Santral ti dir nou ki nou ti kapav res Zimbabwe si nou ti anvi. Alor, nou ti kapav swazir pou res dan Zimbabwe. Me mo ti rapel kouma Abraam ek Sara, dan zot vie zour, ti kit lavi konfortab ki zot ti ena, ek zot ti les Zeova gid zot.—Zen. 12:1-5.
Nou ti swiv direksion lorganizasion Zeova ek nou ti retourn Malawi le 1e Fevriye 1995. Sa dat-la ti fer 28 an zour pou zour, ki nou ti ariv laba pou premie fwa. Ti etabli enn Komite Biro Nasional dan Malawi, ek dan sa komite-la, ti ena mwa ek de lezot frer. Bien vit, nou ti re-koumans organiz laktivite bann Temwin Zeova dan Malawi.
ZEOVA FER POUSE
Nou ti trouv Zeova beni nou laktivite dan Malawi! Kantite bann proklamater ti bien ogmante. An 1993, ti ena anviron 30,000 proklamater. Me an 1998, ti ena plis ki 42,000 proklamater.b Komite Santral ti donn nou permision pou aranz enn nouvo Betel, pou nou kapav okip sa kantite travay ki ti ena pou fer la. Nou ti aste enn terin 12 ektar dan Lilongwe, ek mo ti form parti dan komite konstriksion.
An Me 2001, Frer Guy Pierce, enn manb Komite Santral, ti fer diskour linogirasion nouvo Betel Malawi. Plis ki de mil Temwin ti asiste sa levennman-la, ek laplipar parmi zot ti batize depi plis ki 40 an. Kan nou laktivite ti interdi, sa bann frer ek ser-la ti andir boukou persekision pandan plizir lane. Zot pa ti ena boukou larzan, me zot lafwa ti bien for ek zot ti ena enn bon lamitie avek Zeova. Ek asterla, zot ti bien kontan pou vizit zot nouvo Betel. Partou kot zot ti ale dan Betel, zot ti sant bann kantik dan zot stil Afriken. Sa ti extraordiner ek sa ti vremem tous mo leker! Sa ti montre ki Zeova vremem beni bann ki andir bann leprev ar fidelite.
Apre konstriksion Betel, mo ti gagn privilez pou fer bann diskour linogirasion pou bann Lasal Renion. Bien vit, ti koumans konstrir bann Lasal Renion dan Malawi. Se enn dispozision ki lorganizasion ti pran pou bann pei kot bann frer ek ser pena boukou larzan. Avan sa, sertin lasanble ti pe asiste renion dan bann kabann ki ti aranze ar bann pie kaliptis. Zot ti servi lapay pou fer twa sa bann lasal-la, ek zot ti fer bann long ban ar labou. Me asterla, bann frer ti fabrik bann brik dan bann four ki zot ti aranze, ek zot ti konstrir bann zoli lasal avek sa. Me zot ti ankor servi bann ban, parski zot ena enn koze ki dir: ‘Ankor kapav ser-sere lor enn ban!’
Mo’nn gagn lazwa osi pou trouv Zeova ed bann dimounn pou grandi lor plan spiritiel. Mo ti bien inpresione par bann zenn frer Afriken, parski zot ti kontan port zot volonter, ek zot ti aprann boukou kitsoz ar bann formasion ki lorganizasion Zeova ti done ek ar travay ki zot ti fer. Gras-a sa, zot ti kapav asim pli boukou responsabilite dan Betel ek dan lasanble. Bann nouvo responsab sirkonskripsion ti fortifie bann lasanble. Laplipar parmi zot ti marye, ek zot ti desid pou fer plis pou Zeova ek pou pa gagn zanfan, mem si dapre zot kiltir ek zot kominote, zot bizin gagn zanfan.
MO PA REGRET BANN DESIZION KI MO’NN PRAN
Mwa ek Anne dan Betel Langleter
Apre 52 an dan Lafrik, mo’nn koumans gagn bann problem lasante. Komite Biro Nasional Malawi ti fer enn demann pou ki nou retourn Langleter, ek Komite Santral ti aksepte. Nou ti bien tris pou kit enn afektasion ki nou ti bien kontan, me bann frer ek ser dan Betel Langleter pe bien okip nou dan nou bann vie zour.
Mo’nn les Zeova gid mwa, ek mo sir ki se meyer desizion ki mo’nn pran dan mo lavi. Si mo pa ti les Zeova gid mwa, mo lavi ti pou bien diferan. Zeova ti kone seki mo ti bizin pou ‘fer mo bann semin vinn drwat.’ (Prov. 3:5, 6) Kan mo ti zenn, mo ti kontan pou aprann kouma enn gran konpagni fonksione. Me gras-a lorganizasion Zeova, mo’nn gagn enn karyer spiritiel ki’nn fer mwa gagn boukou lazwa. Pou mwa, servi Zeova se meyer kitsoz ki mo’nn fer dan mo lavi!
a Zistwar bann Temwin Zeova dan Malawi pibliye dan Annuaire 1999 des Témoins de Jéhovah, p. 148-223.
b Azordi, ena plis ki 100,000 proklamater dan Malawi.