Tir Profi ar Lamur Fidel Zeova
“Kisannla ki saz? Li pu . . . pran kont bann aksyon lamur fidel Zeova.”—PSOM 107:43.
1. Kan eski pu premye fwa ti servi mo Ebre ki tradir par “lamur fidel” dan Labib, ek ki bann kestyon konsernan sa kalite la nu pu egzamine?
PRESKE 4000 mil an avan, Lot, neve Abraam ti dir konsernan Zeova: “To pe fer to lamur fidel vinn pli gran.” (Zenez 19:19) Se pu premye fwa ki sa mo Ebre tradir par “lamur fidel” la paret dan Labib. Zakob, Naomi, David, ek lezot serviter Bondye, zot usi zot ti koz lor sa kalite ki Zeova ena la. (Zenez 32:10; Rit 1:8; 2 Samyel 2:6) Avredir, sa mo Ebre la paret preske 250 fwa dan Les Saintes Écritures traduction du monde nouveau. Me ki ete lamur fidel Zeova? Ar kisannla Li ti’nn manifeste sa kalite la dan lepase? Ek kuma eski nu kapav tir profi ar sa kalite la zordi?
2. Kifer eski li byin difisil pu donn definisyon sa mo Ebre ki nu pe egzamine la, ek kuma eski kapav tradir li?
2 Dan bann Lekritir, “lamur fidel” tradir enn mo Ebre ki ena telman buku sinifikasyon ki dan laplipar langaz pena enn sel mo ki kapav exprim egzakteman seki li vedir. Donk, bann tradiksyon kuma “lamur,” “mizerikord,” ek “fidelite” pa tradir egzakteman ek konpletman tu so sinifikasyon. Me, Les Saintes Écritures — Traduction du monde nouveau — avec notes et références finn byin tradir sa mo Ebre la par ‘lamur fidel.’ Sa lexpresyon la li pli fasil pu konpran ek li exprim dan enn fason pli konple sinifikasyon sa mo la.—Egzod 15:13; Psom 5:7.
Diferan Avek Lamur ek Fidelite
3. Kuma eski lamur fidel li diferan avek lamur?
3 Lamur fidel byin pros avek bann kalite kuma lamur ek fidelite. Me selman li diferan avek zot dan plizir fason byin inportan. Anu gete kuma lamur fidel li diferan avek lamur. Dan sertin langaz, lamur kapav aplik usi ar bann kitsoz ek bann lide. Labib koz lor ‘lamur pu divin ek delwil’ ek ‘lamur pu sazes.’ (Proverb 21:17; 29:3) Me lamur fidel li, li aplik ar bann dimunn, pa ar bann lide uswa bann kitsoz ki pena lavi. Par egzanp, dan Egzod 20:6 kan li dir ki Zeova “ena lamur fidel anver milyem zenerasyon,” li pe koz lor bann dimunn.
4. Kuma eski lamur fidel li diferan avek fidelite?
4 Mo Ebre ki tradir “lamur fidel” ena buku plis sinifikasyon ki mo “fidelite.” Dan sertin langaz, suvan servi mo “fidelite” pu montre latitid ki enn kikenn ki inferyer bizin ena pu enn kikenn ki siperyer. Me parey kuma enn serser finn fer remarke, dan Labib, lamur fidel “fer referans pli suvan ar egzakteman lekontrer. Li konsern relasyon enn siperyer anver enn inferyer: siperyer la li fidel ar sa kikenn ki inferyer la, uswa ki bizin li uswa ki depann lor li la.” Donk, pu sa rezon la mem ki Lerwa David ti kapav sipliye Zeova: “Fer to figir briye lor to serviter. Sap mwa dan to lamur fidel.” (Psom 31:16) David, ki ti bizin led, pe demann Zeova, ki siperyer, pu montre so lamur fidel anver li. Pwiski sa kikenn ki dan bezwin la pena okenn lotorite lor sa kikenn ki pli siperyer la, donk dan sa ka la lamur fidel li manifeste dan enn fason volonter, pa par fors.
5. (a) Ki bann laspe lamur fidel Bondye nu truv byin dan so Parol? (b) Ki bann manifestasyon lamur fidel Zeova nu pu egzamine?
5 Enn ekrivin psom ti demande: “Kisannla ki saz? Li pu . . . pran kont bann aksyon lamur fidel Zeova.” (Psom 107:43) Lamur fidel Zeova kapav amenn delivrans ek kapav prezerv lavi. (Psom 6:4; 119:88, 159) Li enn proteksyon ek li enn eleman byin inportan pu sulaz traka. (Psom 31:16, 21; 40:11; 143:12) Grasa sa kalite la, li posib pu libere ar pese. (Psom 25:7) Si nu reget bann resi biblik ek nu get bann lezot tex Labib, nu pu truve ki (1) lamur fidel Zeova li manifeste par bann aksyon byin presi ek (2) bann fidel serviter fer lexperyans sa kalite la dan zot lavi.
Delivrans —Enn Manifestasyon Lamur Fidel
6, 7. (a) Dan ka serviter Lot, kuma eski Zeova ti fer so lamur fidel vinn pli gran? (b) Kan eski Lot ti fer mansyon lamur fidel Zeova?
6 Kitfwa meyer fason pu kone ziska ki pwin lamur fidel Zeova kapav ale, se kan nu egzaminn bann resi biblik kot sa kalite la inplike. Dan Zenez 14:1-16, nu truve ki bann lennmi ti anlev Lot, neve Abraam. Me Abraam ti sap Lot. Lavi Lot ti menase ankor enn fwa kan Zeova ti desid detrir move lavil Sodom, kot li ek so fami ti pe reste.—Zenez 18:20-22; 19:12, 13.
7 Zis avan destriksyon Sodom, bann anz Zeova ti kondir Lot ek bann manb so fami andeor sa lavil la. Se lerla ki Lot ti dir: “To serviter finn truv faver devan to lizye, sibyin ki to pe fer to lamur fidel vinn pli gran, sa lamur fidel ki to finn ena anver mwa pu gard mo nam vivan.” (Zenez 19:16, 19) Par sa bann parol la, Lot ti rekonet ki Zeova ti’nn manifeste enn lamur fidel spesyal, kan Li ti sap li. Dan sa ka la, Bondye ti manifeste so lamur fidel kan Li ti amenn delivrans ek kan Li ti prezerv lavi.—2 Pyer 2:7.
Lamur Fidel Zeova ek So Direksyon
8, 9. (a) Ki misyon serviter Abraam ti gayne? (b) Kifer eski serviter la ti priye pu gayn lamur fidel Bondye, ek ki ti’nn arive pandan ki li ti pe priye?
8 Dan Zenez sapit 24, nu lir lor enn lot manifestasyon lamur fidel Bondye. Se kan Abraam ti donn so serviter misyon pu al dan peyi kot so bann fami reste, pu li rod enn fam pu so garson Izaak. (Verse 2-4) Misyon la ti difisil, me serviter la ti sir ki anz Zeova ti pu diriz li. (Verse 7) Alafin, serviter la ti ariv kot enn pwi ki ti andeor “lavil Naor” (swa Arann uswa enn plas ki ti byin pre) zis kan bann fam ti pe koste pu tir delo. (Verse 10, 11) Kan li’nn truv bann fam la pe koste pli pre, li’nn kone ki moman kritik so misyon ti’nn arive. Me kuma eski parmi tu sa bann fam la, li ti pu kapav swazir fam ki ti bizin pu Izaak?
9 Serviter Abraam ti konsyan ki li ti bizin led Bondye. Akoz sa li ti priye: “Zeova, Bondye mo met Abraam, silteple, fer ki sa arive devan mwa zordi ek montre lamur fidel anver mo met Abraam.” (Verse 12) Kuma eski Zeova ti pu manifeste so lamur fidel? Serviter la ti demann enn siyn presi ki ti pu permet li idantifye sa zennfi ki Bondye ti’nn swazire la. (Verse 13, 14) Alafin, enn zennfi ti fer egzakteman seki serviter la ti demann Zeova. Wi, kumadir sa zennfi la ti’nn tann so lapriyer! (Verse 15-20) Serviter la “ti pe get li kuma mirak,” telman li ti gayn sok. Me selman ti ena ankor bann fakter byin inportan ki li ti bizin kone. Eski sa zoli tifi la ti tom fami ar Abraam? Eski li ti ankor selibater? Akoz sa mem, serviter la ti “res trankil pu kone si vremem Zeova ti’nn fer so vwayaz reysi uswa non.”—Verse 16, 21.
10. Kifer eski, alafin, serviter Abraam ti kapav dir ki Zeova ti manifeste lamur fidel anver so met?
10 Enn ti moman apre, zennfi la ti prezant li kuma “tifi Betuel, garson ki Milka ti donn Naor [frer Abraam].” (Zenez 11:26; 24:24) Lerla serviter la ti realize ki Zeova ti’nn ekut so lapriyer. Li ti telman kontan ki li ti prosterne ek li ti dir: “Ki Zeova, Bondye mo met Abraam, Li beni, Li ki pa’nn manke pu manifeste so lamur fidel ek so fidelite anver mo met. Kan mo ti ankor lor semin, Zeova ti kondir mwa ver lakaz bann frer mo met.” (Verse 27) Donk, Zeova ti manifeste lamur fidel anver Abraam kan li ti diriz so serviter.
Lamur Fidel Bondye Amenn Sulazman ek Proteksyon
11, 12. (a) Dan ki bann sityasyon difisil Zozef ti fer lexperyans lamur fidel Zeova? (b) Kuma eski Bondye ti manifeste so lamur fidel dan ka Zozef?
11 Asterla, anu egzaminn Zenez sapit 39. Li atir latansyon sirtu lor Zozef, aryer ti zanfan Abraam, ki ti al kuma esklav dan Lezip apre ki ti’nn vann li. Me selman, “Zeova ti avek Zozef.” (Verse 1, 2) Dayer, mem Potifar, met Ezipsyin Zozef, ti rekonet ki Zeova ti avek Zozef. (Verse 3) Malgre sa, Zozef ti bizin fer fas ar enn leprev byin difisil. Ti’nn met li dan prizon apre ki ti met enn fos sarz lor li, swadizan li ti rod vyol fam Potifar. (Verse 7-20) Se dan “prizon” ki “ti atas so lipye avek bann lasenn, ek ti met so nam dan bann feray.”—Zenez 40:15; Psom 105:18.
12 Ki ti arive pandan sa lexperyans byin dir la? “Zeova ti kontiyn res avek Zozef ek Li ti pe kontiyn manifeste lamur fidel anver li.” (Verse 21a) Enn aksyon lamur fidel spesyal ti deklans enn seri levennman ki plitar ti sulaz Zozef ar bann difikilte ki li ti pe kone. Zeova ti fer Zozef “truv faver devan lizye sef ofisye prizon.” (Verse 21b) Rezilta: Ofisye la ti fer Zozef vinn enn responsab. (Verse 22) Apre sa, Zozef ti zwenn enn zom ki alafin ti koz dan so faver ar Faraon, lerwa Lezip. (Zenez 40:1-4, 9-15; 41:9-14). Apre sa, lerwa la ti elev Zozef ek ti fer li vinn dezyem dirizan dan Lezip, seki ti fer li akonpli enn travay pu sap lavi bann dimunn dan Lezip, alor ki ti ena lafaminn. (Zenez 41:37-55) Sufrans Zozef ti kumanse kan li ti ena 17 an ek sa ti kontiyne pandan plis ki duzan! (Zenez 37:2, 4; 41:46) Me pandan tu sa bann lane maler ek sufrans la, Bondye Zeova ti manifeste lamur fidel anver Zozef. Li ti protez li kont bann gran maler, anpes li tom dan dezespwar ek Li ti prezerv so lavi pu ki li kapav ranpli enn rol byin inportan dan realizasyon volonte Bondye.
Bondye Zame Pa Manke pu Manifeste Lamur Fidel
13. (a) Ki bann manifestasyon lamur fidel Zeova nu truve dan Psom 136? (b) Avredir, ki ete lamur fidel?
13 Plizir fwa Zeova ti manifeste so lamur fidel anver bann Izraelit an zeneral. Psom 136 dir nu ki dan so lamur fidel, li ti delivre zot (Verse 10-15), Li ti diriz zot (Verse 16), ek Li ti protez zot. (Verse 17-20) Bondye ti usi manifeste so lamur fidel anver bann dimunn lor plan individyel. Enn kikenn ki montre lamur fidel anver so bann konpaynon fer sa par bann aksyon volonter dan lintansyon pu satisfer enn bezwin inportan. Enn liv referans lor Labib dir konsernan lamur fidel: “Li enn aksyon ki prezerv uswa ki defann lavi. Li enn aksyon an faver enn kikenn ki pe sufer akoz malsans uswa maler.” Enn spesyalis Labib dekrir li kuma “lamur an aksyon.”
14, 15. Kifer eski nu kapav sir ki Lot ti enn serviter ki Bondye ti apruve?
14 Bann resi Zenez ki nu’nn egzamine montre ki Zeova zame pa manke pu manifeste lamur fidel anver bann ki kontan Li. Lot, Abraam, ek Zozef, tuletrwa ti viv dan bann diferan kondisyon ek zot ti bizin fer fas ar bann leprev byin-byin diferan. Li vre ki zot ti bann imin inparfe, me zot ti bann serviter ki Zeova ti apruve, ek zot ti bizin led Bondye. Nu kapav gayn rekonfor kan nu kone ki nu Papa ki dan lesyel ek ki kontan nu, manifeste lamur fidel anver sa bann kalite dimunn la.
15 Lot ti pran sertin desizyon ki pa ti saz ek ki ti amenn li pu konn bann sufrans. (Zenez 13:12, 13; 14:11, 12) Me selman, li ti ena bann bon kalite. Kan de anz ti vinn dan Sodom, Lot ti akeyir zot. (Zenez 19:1-3) Par lafwa, li ti averti so bann zann ki destriksyon Sodom ti byin pros. (Zenez 19:14) Nu kapav truv lopinyon ki Bondye ti ena lor Lot dan 2 Pyer 2:7-9, kot nu lir: “[Zeova] ti delivre Lot ki ti drwat, ki ti byin bulverse par move kondwit bann dimunn ki ti defye lalwa—parski sa dimunn drwat la, par seki li ti tande ek li ti truve alor ki li ti res parmi zot, ti pe turmant so nam drwat dezur an zur akoz zot bann aksyon ilegal—Zeova kone kuma pu sap dan problem bann dimunn ki ena latasman avek Li.” Wi, Lot ti enn dimunn drwat, ek sa bann parol ki nu finn lir la montre ki li ti enn kikenn ki ti ena latasman pu Bondye. Nu’si, parey kuma Lot, nu zwir lamur fidel Bondye kan nu fer ‘bann aksyon ki montre kondwit sin ek latasman avek Bondye.’—2 Pyer 3:11, 12.
16. Kuma eski Labib koz an byin lor Abraam ek Zozef?
16 Resi ki truv dan Zenez sapit 24 montre klerman relasyon byin pros ki Abraam ti ena avek Zeova. Premye verse dir ki “Zeova ti beni Abraam dan tu kitsoz.” Serviter Abraam ti apel Zeova “Bondye mo met Abraam.” (Verse 12, 27) Ek disip Zak dir ki ‘Zeova ti koz lor Abraam kuma [enn zom] drwat’ ek “ti apel li ‘kamarad Zeova.’” (Zak 2:21-23) Sa li aplik usi pu Zozef. Tutlong Zenez sapit 39, nu kapav truv byin relasyon pros ki ti ena ant Zeova ek Zozef. (Verse 2, 3, 21, 23) Anplis, disip Etyenn ti dir konsernan Zozef: “Bondye ti avek li.”—Akt 7:9.
17. Ki nu kapav aprann ar legzanp Lot, Abraam, ek Zozef?
17 Sa trwa dimunn ki nu finn fek gete la, ek ki ti fer lexperyans lamur fidel Bondye dan zot lavi, ti bann dimunn ki ti ena enn bon relasyon avek Bondye Zeova ek ki ti akonpli so volonte dan diferan fason. Zot ti fer fas ar bann sityasyon difisil ki zot pa ti pu kapav sirmonte par zotmem. Ti bizin prezerv lavi Lot, desandans Abraam ti bizin kontiyne ek ti bizin prezerv rol ki Zozef ti ena. Me, sa tuletrwa kitsoz la ti an danze. Zis Zeova ki ti pu kapav satisfer bezwin sa bann dimunn ki ti kontan Li la, ek se seki Li ti fer kan Li ti intervenir avek bann aksyon lamur fidel. Si nu anvi fer lexperyans lamur fidel Zeova pu tuletan, nu’si nu bizin ena enn relasyon personel ek pros avek Li ek kontiyne fer so volonte.—Ezra 7:28; Psom 18:50.
Bann Serviter Bondye Zot Favorize
18. Ki kitsoz plizir tex Labib montre konsernan lamur fidel Zeova?
18 Lamur fidel Zeova “finn ranpli later,” ek ki kantite rekonesan nu rekonesan pu sa kalite ki Bondye ena la! (Psom 119:64) Avek tu nu leker, nu’si nu repet refrin sa ekrivin psom la: “Ki bann dimunn remersye Zeova pu so lamur fidel ek pu so bann travay extraordiner anver garson bann zom.” (Psom 107:8, 15, 21, 31) Nu byin kontan ki Zeova avoy so lamur fidel lor so bann serviter ki Li apruve—lor plan individyel uswa antan ki grup. Dan enn lapriyer, profet Danyel ti koz lor Zeova kuma “vre Bondye, Gran Bondye, Bondye ki inspir lakrint, ki gard lalyans ek lamur fidel pu bann ki Li kontan ek pu bann ki gard so bann komannman.” (Danyel 9:4) Lerwa David ti fer sa lapriyer la: “Kontiyn montre to lamur fidel anver bann ki konn twa.” (Psom 36:10) Wi, nu byin rekonesan ki Zeova manifeste lamur fidel anver so bann serviter!—1 Lerwa 8:23; 1 Kronik 17:13.
19. Ki bann kestyon nu pu egzamine dan prosin lartik?
19 Wi vremem, antan ki pep Zeova, nu favorize! Anplis ki nu tir profi ar lamur ki Bondye manifeste pu limanite an zeneral, nu zwir usi bann benediksyon spesyal grasa lamur fidel nu Papa ki dan lesyel. (Zan 3:16) Se sirtu dan bann moman kot nu byin bizin, ki nu tir profi ar lamur fidel Zeova, sa kalite ki ena enn gran valer la. (Psom 36:7) Me kuma eski nu kapav imit lamur fidel Bondye Zeova? Eski sakenn parmi nu pe manifeste sa gran kalite la? Dan prosin lartik, nu pu egzaminn sa bann kestyon la, ek lezot ankor ki ena enn rapor avek sa kalite la.
Eski U Ankor Rapel?
• Ki nu’nn aprann konsernan sa mo Ebre ki tradir par “lamur fidel” la?
• Kuma eski lamur fidel li diferan avek lamur ek fidelite?
• Kuma eski Zeova ti manifeste lamur fidel anver Lot, Abraam, ek Zozef?
• Ki lasirans nu kapav gayne grasa bann manifestasyon lamur fidel Zeova dan lepase?
[Zimaz lor paz 10]
Eski u kone kuma Bondye ti manifeste lamur fidel anver Lot?
[Zimaz lor paz 12]
Dan so lamur fidel, Zeova ti diriz serviter Abraam
[Zimaz lor paz 13]
Zeova ti manifeste so lamur fidel kan Li ti protez Zozef