Fanontanian’ny Mpamaky

Ahoana no fiheveran’ny fiangonana kristianina ny hatendan-kanina?

Melohin’ny Tenin’Andriamanitra ny fimamoana sy ny hatendan-kanina, izay resahiny fa tsy mendrika ho an’ny olona manompo an’Andriamanitra. Mitovy àry, eo anatrehan’ny fiangonana kristianina, ny olona mamo lava sy ny olona tenda an-kanina nefa tsy mety miova. Samy tsy tokony ho anisan’ny fiangonana kristianina izy ireo.

Hoy ny Ohabolana 23:20, 21: “Aza misakaiza amin’izay mpiboboka divay sy izay fatra-pitia hena; fa halahelo izay mpiboboka sy izay fatra-pitia hena; ary ny fitiavan-torimaso mampitafy voro-damba.” Vakintsika ao amin’ny Deoteronomia 21:20, fa mendrika hovonoina ho faty ny olona “maditra sy manohitra.” Milaza io andininy io fa anisan’ny toetran’ilay olona maditra sy manohitra ny hoe “mpandany” na tenda an-kanina, sy “fileony” na mamo lava. Mazava àry fa tsy tokony ho tenda an-kanina izay naniry hanompo an’Andriamanitra, teo amin’ny Israely fahiny.

Inona anefa no atao hoe hatendan-kanina, ary inona no lazain’ny Soratra Grika Kristianina momba azy io? Ny olona tenda an-kanina dia ny “olona maniry mafy foana hihinana sy hisotro ary tsy mety voky.” Manana faniriana tsy mety afa-po àry ny olona tenda an-kanina. Milaza amintsika anefa ny Tenin’Andriamanitra fa tsy handova ny Fanjakan’Andriamanitra ny olona “manana faniriana tsy mety afa-po” toy izany. (1 Korintianina 6:9, 10; Filipianina 3:18, 19; 1 Petera 4:3) Rehefa nampitandrina ny Kristianina koa ny apostoly Paoly mba tsy hanao ny “asan’ny nofo”, dia anisan’ny notononiny ny “fibobohan-toaka, lanonana feno filibana, ary ny toy ireo.” (Galatianina 5:19-21) Matetika no mihinana tafahoatra ny olona, rehefa miboboka toaka sy manao lanonana feno filibana. Azo antoka koa fa anisan’ny tian’i Paoly horesahina ny hatendan-kanina tamin’izy nilaza hoe “ary ny toy ireo.” Tokony hesorina tsy ho anisan’ny fiangonana kristianina àry ny olona malaza ho tenda an-kanina, nefa tsy mety miova mihitsy. Toy ny “asan’ny nofo” rehetra ihany mantsy ny hatendan-kanina.—1 Korintianina 5:11, 13.a

Mora lavitra anefa ny mamantatra ny olona mamo lava noho ny olona tenda an-kanina, na dia tsy misy maha samy hafa azy ireo aza, araka ny Tenin’Andriamanitra. Matetika no fantatra avy hatrany ny olona mamo lava. Sarotra kosa anefa ny mamantatra raha efa lasa tenda an-kanina tokoa ny olona iray, ary tsy mety miova. Tsy ampy hamantarana izany mantsy raha ny fijerena ny toe-batan’ilay olona fotsiny. Mila mitandrina tsara sy mahay manavaka àry ny anti-panahin’ny fiangonana, rehefa mandamina toe-javatra mifandray amin’io raharaha lehibe io.

Mety ho mariky ny hatendan-kanina, ohatra, ny hatavezana. Tsy voatery ho marina foana anefa izany. Mety ho aretina no mahatonga ny olona iray hatavy loatra. Manaranaka koa izy io indraindray. Tokony hotadidintsika koa fa toe-batana ny hatavezana, fa toe-tsaina kosa ny hatendan-kanina. Milaza ny diksionera fa ny olona matavy dia ‘olona be jabora, be menaka, botrefona.’ Ny olona tenda an-kanina kosa, dia olona maniry mafy hihinana sy hisotro foana, na olona mihinana sy misotro tafahoatra. Tsy ny haben’ny olona iray àry no hitsarana raha tenda an-kanina izy na tsia, fa ny toe-tsainy manoloana ny sakafo. Mety ho antonontonony na mahia ny olona iray, nefa tenda an-kanina. Samy hafa be koa, arakaraka ny tany, ny lanja na habe heverina fa antonony.

Ahoana àry no ahafantarana ny olona tenda an-kanina? Tsy mifehy tena mihitsy izy isaky ny mahita sakafo, fa mirangorango sy mihinana be loatra, ka lasa tsy azony ny ainy na marary mihitsy izy. Tsy mifehy tena izy, ka hita avy amin’izany fa tsy mampaninona azy ny manala baraka an’i Jehovah sy manamatroka ny laza tsaran’ny vahoakany. (1 Korintianina 10:31) Na izany aza, dia tsy voatery ho “manana faniriana tsy mety afa-po” ny olona mihinana be loatra tsindraindray. (Efesianina 5:5) Mety hila fanampiana ihany anefa ny Kristianina toy izany, araka ny Galatianina 6:1. Hoy i Paoly ao: “Ry rahalahy isany, raha misy olona sendra manao fahadisoana nefa tsy fantany akory, dia aoka izay olona araka ny fanahy eo aminareo hiezaka hanitsy azy amim-pahalemem-panahy.”

Nahoana no tena zava-dehibe ankehitriny ilay torohevitry ny Baiboly hoe tsy tokony hihinana tafahoatra? Satria izao no fampitandreman’i Jesosy momba ny androntsika: “Mitandrema sao ny fonareo hovesaran’ny fihinanana tafahoatra sy ny fibobohan-toaka ary ny fanahiana eo amin’ny fiainana, ka tsy hampoizinareo ny hahatongavan’izany andro izany aminareo, fa ho tampoka toy ny fandrika.” (Lioka 21:34, 35) Anisan’ny fomba lehibe hiarovantsika ny fifandraisantsika amin’Andriamanitra ny fiezahantsika tsy hihinana tafahoatra.

Toetra tokony hananan’ny Kristianina ny fahaizana mandanjalanja. (1 Timoty 3:2, 11) Azo antoka àry fa hampian’i Jehovah ireo rehetra miezaka mafy hampihatra ny torohevitry ny Baiboly momba ny fihinanana sy fisotroana araka ny antonony.—Hebreo 4:16.

[Fanamarihana ambany pejy]