Fantatrao Ve?

Nahoana i Pontio Pilato no natahotra rehefa nandre hoe “nanao ny tenany ho zanak’Andriamanitra” i Jesosy?—Jaona 19:7.

Nasandratry ny Antenimieran-doholona Romanina ho andriamanitra i Jules César, rehefa maty. Nandimby azy i Octavien zanany natsangany, ary lasa nantsoina hoe divi filius, izany hoe “Zanak’Andriamanitra.” Nanjary anarana ofisialy niantsoana ny mpanjaka, io teny latinina io. Manaporofo izany ny soratra amin’ny vola madinika, sarivongana, tempoly, ary alitara romanina. Rehefa niampanga an’i Jesosy hoe nanao ny tenany ho “zanak’Andriamanitra” àry ireo Jiosy, dia toy ny niampanga azy ho mpikomy, satria hoe nandray anarana ofisialy tsy tokony ho azy izy.

I Tiberio no nitondra an’ilay anaram-boninahitra hoe divi filius, tamin’ny andron’i Jesosy. Natahoran’ny olona io mpanjaka io, satria nalaza ho nampamono an’izay rehetra noheveriny ho fahavalo. “Vao mainka natahotra” i Pilato, rehefa nilaza ny Jiosy hoe mamadika an’i Kaisara izy raha tsy manameloka an’i Jesosy. Nilefitra àry i Pilato, ka nampamono an’i Jesosy.—Jaona 19:8, 12-16.

Nahoana i Zakaria no mbola naminany hoe horavana i Tyro, nefa efa noravan’ny Babylonianina izy io taona maro tany aloha?

Teo amin’ny Morontsirak’i Mediterane no nisy an’i Tyro fahiny. Nizara roa izy io, ka teo amoron-tsiraka ny iray ary nosy ny iray.

Nifandray tsara tamin’ny Israelita ny mponin’i Tyro, taloha. Lasa nanan-karena anefa izy ireo tatỳ aoriana, ka nanohitra an’i Jehovah. Sahiny na dia ny nangalatra ny volamena sy volafotsy tao amin’ny tempoly aza, ary namidiny ho andevo ny mpanompon’Andriamanitra sasany. (Joela 4:4-6) Nahatezitra an’i Jehovah izany. Nasainy nambaran’ireo mpaminaniny àry fa ho resin’ny Mpanjakan’i Babylona i Tyro. Notafihin’i Nebokadnezara sy ny miaramilany tokoa io firenena io tamin’ny 607 T.K., taorian’ny nandravan’izy ireo an’i Jerosalema.—Isaia 23:13, 14; Jeremia 27:2-7; Ezekiela 28:1-19.

Resy ny mponin’i Tyro, ka nandositra teny amin’ilay nosy, niaraka tamin’ny fananany. Noravaravan’ny Babylonianina àry ilay tanàna amoron-tsiraka. Zato taona teo ho eo tatỳ aoriana anefa, dia nasain’i Jehovah naminany momba an’i Tyro i Zakaria, hoe: “Indro, hofoanan’ny Tompo ny fananany, sady hasiany koa ny heriny ao amin’ny ranomasina; ary ny tenany ho levon’ny afo.”—Zakaria 9:3, 4.

Tanteraka ny faminanian’i Zakaria, satria noravan’i Aleksandra Lehibe ny nosin’i Tyro tamin’ny 332 T.K. Mba hanafihana azy io dia nanao lalana mirefy 800 metatra nampitohy ny morontsiraka sy ilay nosy izy. Ny hazo sy vato avy tamin’ilay tanànan’i Tyro efa rava ihany no nanamboarany izany. Efa naminany momba izany koa i Ezekiela.—Ezekiela 26:4, 12.

[Sary, pejy 27]

“Fanafihana an’i Tyro”

[Sary nahazoan-dalana]

Sary nataon’i Andre Castaigne (1898-1899)