Ela ny Ela — Fitondram-panjakana Iray Izay Hamarana ny Heloka Bevava
NANAMBARA mialoha ny Baiboly fa amin’izao androntsika izao, ny olona dia ho “ho tia ny tenany, ho tia vola, ho mpieboebo, ho mpiavonavona, ho mpiteny ratsy, tsy hankato ray aman-dreny, tsy hahay hankasitraka, hivadika, tsy hanana firaiketam-po voajanahary, tsy ho azo ifampiraharahana, ho mpanendrikendrika, tsy hanana fifehezan-tena, ho lozabe, tsy hanam-pitiavana izay tsara”. (2 Timoty 3:2, 3, NW ). Ny olona toy ireny no manao heloka bevava.
Koa satria ny olona no manao heloka bevava, dia mihena ny heloka bevava arakaraka ny iovan’izy ireo ho tsara kokoa. Tsy mora mihitsy anefa ny niovan’ny olona ho tsara kokoa. Amin’izao andro izao, dia sarotra kokoa izany, satria nanomboka tamin’ny 1914, daty voaporofon’ny fandaharan-taona ao amin’ny Baiboly, dia miaina ao anatin’ny ‘andro faran’itỳ’ fandehan-javatra itỳ isika. Araka ny nambaran’ny Baiboly mialoha, dia miavaka noho ny ‘fotoan-tsarotra tsy mora setraina’ izao fe-potoana izao. I Satana Devoly, ilay mpanao heloka bevava lehibe indrindra amin’izy rehetra, izay manana “fahatezerana lehibe, satria fantany fa kely sisa ny androny”, no mahatonga izao fotoan-tsarotra izao. — 2 Timoty 3:1, NW; Apokalypsy 12:12.
Izany no manazava ny firongatry ny heloka bevava amin’izao andro izao. Fantatr’i Satana fa tsy ho ela dia haringana izy sy ny fandehan-javany. Mandritra ilay fotoana kely sisa tavela, dia mitady handrisika ao amin’ny olombelona, amin’ny fomba azo atao rehetra, ireo lafin-toetra ratsy voalaza ao amin’ny 2 Timoty toko faha-3, izy. Noho izany, mba hamaranan’ny fitondram-panjakana iray ny heloka bevava, dia tsy maintsy afaka amin’ny fitaoman’i Satana izy io ary koa manampy ny olona hiova mba tsy hanaovany zavatra intsony araka ilay fomba voalazalaza etsy ambony. Moa ve anefa misy fitondram-panjakana mahavita io asa mihoatra ny fahaizan’olombelona io?
Tsy misy fitondram-panjakan’olombelona mahavita izany. Manolo-kevitra ny amin’ny ilana “fikambanana mahay iray iombonana, izay hampiray sy handrindra ireo ezaky ny fikambanam-panjakana sy fikambanam-bahoaka rehetra”, i J. Vaskovich, mpampianatra lalàna any Ukraine. Ary nanambara toy izao ny Prezidà Fidel Ramos any Philippines, tao amin’ny kaonferansy niraisam-pirenena iray momba ny heloka bevava: “Koa satria nahatonga izao tontolo izao misy antsika hanjary ho kely kokoa ny fanovana azy ho maoderina, dia nahavita niampita ireo sisin-tanim-pirenena ny heloka bevava ka niova ho olana iombonam-pirenena. Noho izany, ireo vahaolana dia tokony hiombonam-pirenena.”
“Loza maneran-tany”
Fikambanana iombonam-pirenena (iraisam-pirenena) ny Firenena Mikambana. Nanomboka tamin’ny nanorenana azy io, dia nitady hiady tamin’ny heloka bevava izy io. Tsy manana vahaolana mihoatra noho ny an’ireo fitondram-panjakam-pirenena anefa izy io. Hoy ny fanamarihan’ilay boky hoe The United Nations and Crime Prevention: “Ny heloka bevava eo an-toerana dia tsy voafehin’ny ankamaroan’ireo firenena intsony ary ny heloka mihoatra ny sisin-tanin’ireo firenena dia nihafaingana lavitra noho izay azon’ny olona eo amin’ny lafiny iraisam-pirenena fehezina. (...) Ny heloka bevava ataon’ny fandaminan’olona mpanao heloka bevava dia niitatra tamin’ny fomba mahatahotra ka niteraka vokany tena lehibe, raha ny herisetra ara-batana sy ny fampitahorana ary ny fanomezana tsolotra ho an’ny manam-pahefana no jerena. Namono olona tsy manan-tsiny an’aliny maro ny fampihorohoroana. Nanjary loza maneran-tany ny fivarotana feno fanararaotana zava-mahadomelina mahery.”
Nilaza toy izao indray mandeha i James Madison, prezidàn’i Etazonia fahefatra: “Amin’ny fanorenana fitondram-panjakana iray, izay hotantanan’ny olona manapaka olona, dia izao ny zava-manahirana lehibe: voalohany aloha ianao dia tsy maintsy manao izay hahafahan’ilay fitondram-panjakana hifehy an’ireo entina; ary avy eo dia manery azy io mba hifehy tena.” (Ampitahao amin’ny Mpitoriteny 8:9.) Koa ny vahaolana tonga lafatra dia ny manolo ireo fitondram-panjakana “tantanan’ny olona manapaka olona” amin’ny rafitra iray izay hoentin’Andriamanitra. Mijery ny zava-misy ve anefa ny vahaolana toy izany?
Ilay fitondram-panjakana izay hamarana ny heloka bevava
Inoan’ny Kristiana marina izay lazain’ny Baiboly momba ny Fanjakan’Andriamanitra.a Tena fitondram-panjakana izy io. Na dia tsy hita maso aza ilay Fanjakana satria any an-danitra, dia hita maso ireo zava-bitany eto an-tany. (Matio 6:9, 10). Voaforon’i Kristy Jesosy sy ireo olona 144 000 izay nalaina “avy tamin’ny fokom-pirenena rehetra sy ny samy hafa fiteny sy ny olona ary ny firenena rehetra (...) ary manjaka ambonin’ny tany”, izy io. Hanapaka amin’ny “olona betsaka” voaforon’ireo olom-pehezina, izay “avy tamin’ny firenena rehetra sy ny fokom-pirenena sy ny olona ary ny samy hafa fiteny” koa, araka ny ambaran’ny Baiboly mialoha, io fitondram-panjakana mahery io. (Apokalypsy 5:9, 10; 7:9, izahay no manao sora-mandry.) Araka izany, na ireo mpanapaka na ireo olom-pehezina dia samy manam-piaviana iraisam-pirenena, olona tafaray marina tokoa avy amin’ny firenena rehetra, ka mahazo ny fankasitrahan’Andriamanitra.
Noho ny fanekeny ny fanapahan’Andriamanitra, ny Vavolombelon’i Jehovah dia nandresy, tamin’ny ampahany lehibe, ny olana momba ny heloka bevava teo anivon’izy ireo. Tamin’ny fomba ahoana? Tamin’ny fianarana nankasitraka ny fahendrena raketin’ny fotopoto-pitsipiky ny Baiboly, tamin’ny fampiharana azy ireny teo amin’ny fiainany, sy tamin’ny famelana ny tenany hatosik’ilay hery matanjaka indrindra eo amin’izao rehetra izao, dia ny fanahin’Andriamanitra, sy ny vokatr’izy io — ny fitiavana. Hoy ny ambaran’ny Tenin’Andriamanitra: “Mitafia fitiavana, fa fehy fampiraisana tonga lafatra izy io.” (Kolosiana 3:14, NW ). Any amin’ny tany maherin’ny 230, ny Vavolombelon’i Jehovah dia mampihatra io fitiavana sy firaisan-tsaina io, ka mampiseho ny fomba anaovan’ny Fanjakan’Andriamanitra dingana sahady mba hamaranana ny heloka bevava.
Azo hazavaina izany amin’ny alalan’ireo vokatry ny fanadihadiana iray tamin’ny 1994 izay nandraisan’ny Vavolombelon’i Jehovah 145 958 tany Alemaina anjara. Maro tamin’izy ireo no niaiky fa tsy maintsy nandresy fahalemena lehibe izy mba hahatongavana ho Vavolombelona. Voatosika hanao izany izy noho ny fianarany ny Baiboly. Ohatra, 30 060 no nandresy ny fahazarana manandevo tamin’ny sigara na paraky na zava-mahadomelina; 1 437 no nitsahatra tsy niloka; 4 362 no nanitsy fitondran-tena tia herisetra na heloka bevava; 11 149 no nandresy lafin-toetra toy ny fialonana na ny fankahalana; ary 12 820 no namerina filaminana ara-pianakaviana tao amin’ny fiainam-pianakaviana nihenjana.
Na dia Vavolombelon’i Jehovah ao amin’ny tany iray monja aza no tafiditra tao amin’ireo vokatry ny fanadihadiana ireo, dia toy ny Vavolombelona hafa maneran-tany izy ireo. Raiso ho ohatra i Yuri, ukrainien tanora iray. Tamin’ny fotoana nanombohany niara-nianatra ny Baiboly tamin’ny Vavolombelon’i Jehovah, dia mpangarom-paosy izy. Efa nanao dia nankany Moscou mihitsy aza izy, satria fantany hoe hanamora kokoa ny “asany” ny olona sesehena tany.
Tamin’ny 1993, dia tany Moscou indray i Yuri, teo anivon’ny olona sesehena. Tsy nisy na dia iray aza anefa tamin’ireo olona maherin’ny 23 000 tao amin’ny Kianja Locomotive tamin’ny zoma 23 Jolay, voatery hatahotra azy, satria Vavolombelon’i Jehovah izy izao. Eny tokoa, teny amin’ny lampihazo i Yuri, nandray anjara tamin’ny fandaharana iray natolotra ho an’ny mpanatrika niraisam-pirenena. Niova ho tsara kokoa izy, ary mankato ilay baikon’ny Baiboly hoe: “Aoka izay nangalatra tsy hangalatra intsony”. — Efesiana 4:28.
Olona maro be hafa tahaka an’i Yuri no nandao ny fiainany nanaovana heloka bevava mba hamenoana fepetra ho amin’ny fiainana ao amin’ny tontolo vaovaon’Andriamanitra feno fahitsiana. Izany dia manasongadina ny fahamarinan’izay nolazain’i Sir Peter Imbert, manamboninahitra taloha tao amin’ny polisy britanika, toy izao: “Ho azo fehezina haingana dia haingana ny heloka bevava, raha toa ka vonona hanao ilay ezaka ny rehetra.” Manome ho an’ireo olona tso-po ilay antony manosika ilainy mba ‘hanaovana ilay ezaka’, ny fandaharam-pampianarana Baiboly atolotry ny fitondram-panjakan’Andriamanitra.
Tontolo iray tsy hisy heloka bevava
Mampiseho tsy fahampiam-pitiavana ny hafa ny heloka bevava amin’ny endriny rehetra. Manaraka ny ohatra navelan’i Jesosy, izay nilaza toy izao, ny Kristiana: “Tiava an’i Jehovah Andriamanitrao amin’ny fonao rehetra sy ny fanahinao rehetra ary ny sainao rehetra”. Ary ny hoe: “Tiava ny [mpiara-belona aminao, NW ] tahaka ny tenanao”. — Matio 22:37-39.
Ny hany fitondram-panjakana voatokana hamarana ny heloka bevava amin’ny alalan’ny fampianarana ny olona mba hankato ireo didy roa ireo dia ny Fanjakan’Andriamanitra. Amin’izao andro izao, dia Vavolombelon’i Jehovah maherin’ny dimy tapitrisa no mandray soa avy amin’io fampianarana io. Tapa-kevitra ny tsy hamela ireo fironana hanao heloka bevava hamaka ao am-pony izy ireo, ka voaomana hanao ny ezaka manokana ilaina na inona na inona mba handraisana anjara ho amin’ny fisian’ny tontolo iray tsy hisy heloka bevava. Izay notontosain’Andriamanitra teo amin’ny fiainan’izy ireo dia tsy inona fa santatr’izay hataony ao amin’ny tontolony vaovao eo ambany fanapahan’ilay fitondram-panjakany any an-danitra. Alao sary an-tsaina ny tontolo iray tsy hila polisy, mpitsara, mpisolovava, na fonja!
Ho tafiditra amin’ny fanatontosana izany maneran-tany ny fitsimbadihana lehibe indrindra ara-pitondram-panjakana eo amin’ny tantara, ka ny tenan’Andriamanitra no hanatanteraka izany. Hoy ny Daniela 2:44: “Amin’ny andron’ireo mpanjaka ireo [izay misy amin’izao andro izao] Andriamanitry ny lanitra dia hanorina fanjakana [any an-danitra] izay tsy ho rava mandrakizay; ary izany fanjakana izany tsy havela ho an’olon-kafa, fa ireo fanjakana rehetra ireo dia hotorotoroiny sy holevoniny, fa izy kosa hitoetra mandrakizay.” Hanorotoro an’i Satana koa Andriamanitra, ka hamarana ny fitaoman-dratsiny. — Romana 16:20.
Raha vantany vao nosoloana ny fitondram-panjakan’Andriamanitra any an-danitra ireo fitondram-panjakan’olombelona, dia tsy hifanapaka intsony ny olombelona. Hampianatra ny olombelona ireo lalan’ny fahitsiana ireo mpanjaka any an-danitra — mpanjaka ambony kokoa noho ny anjely mihitsy aza. Amin’izay, dia tsy hisy intsony famonoana olona ho faty, fanafihana amin’ny gaza poizina, na baomban’ny mpampihorohoro! Tsy hisy intsony ireo tsy rariny sosialy izay miteraka heloka bevava! Tsy hisy mpanefohefo na mahantra!
Nanao fanamarihana toy izao ny Profesora S. A. Aluko, avy ao amin’ny Oniversiten’i Obafemi Awolowo, atsy Nizeria: “Tsy mahita tory ny mahantra amin’ny alina satria noana; tsy mahita tory ny mpanan-karena satria mifoha ny mahantra.” Tsy ho ela anefa ny rehetra dia hahita tory tsara amin’ny fahalalana fa ny fitondram-panjakana — ny fitondram-panjakan’Andriamanitra — dia namarana ny heloka bevava, rehefa ela ny ela!
[Fanamarihana ambany pejy]
a Mba hahazoana fanazavana amin’ny an-tsipiriany momba ny atao hoe Fanjakan’Andriamanitra sy ny fomba hitondrany soa ho an’ny olombelona mino, dia vakio, raha sitrakao, ilay boky hoe Fahalalana Izay Mitarika ho Amin’ny Fiainana Mandrakizay, navoakan’ny Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania.
[Sary, pejy 10]
Mpangalatra taloha iray sy ilay nangalarany, tafaray amin’ny maha-mpirahalahy kristiana ankehitriny