PEKA
(Pèka) [avy amin’ny fototeny midika hoe “misokatra”].
Mpanjakan’ny Israely nanomboka nitondra tamin’ny 778 T.K., ary nanjaka nandritra ny 20 taona. Ireto avy ny mpanjakan’ny Joda velona tamin’ny androny: I Azaria (Ozia), Jotama, ary Ahaza. Taloha i Peka, dia manamboninahitra lefitr’i Pekahia mpanjakan’ny Israely. Tamin’ny taona faha-52 nanjakan’i Ozia anefa dia namono an’i Pekahia i Peka zanak’i Remalia sy ny 50 lahy avy any Gileada. Nalain’izy ireo avy eo ny fitondrana ny Israely tao Samaria. (2Mp 15:25, 27) Mbola notohizana ny fivavahana tamin’ny zanak’omby tamin’ny andro nanjakan’i Peka. (2Mp 15:28) Nanao fifanekena tamin’i Rezina mpanjakan’i Syria io mpanjaka io. Nila sotasota tamin’i Jotama mpanjakan’ny Joda i Peka sy Rezina, tamin’ny faramparan’ny fitondran’i Jotama (izay nanomboka nanjaka tamin’ny taona faharoa nitondran’i Peka).—2Mp 15:32, 37, 38.
Tamin’ny taona faha-17 nanjakan’i Peka no lasa mpanjaka i Ahaza zanak’i Jotama. Nanafika ny Joda i Peka sy Rezina tamin’izay. Nikasa hanongana an’ilay mpanjaka izy ireo ka hametraka ny zanakalahin’i Tabela ho mpanjaka. Tsy nahazo an’i Jerosalema anefa izy ireo. (2Mp 16:1, 5; Is 7:1-7) Na izany aza, dia voa mafy ny tanin’i Joda. Nisy 120 000 mantsy ny lehilahy matanjaka tany Joda matin’i Peka, tao anatin’ny iray andro. Jodianina 200 000 koa no nentin’ny tafika israelita ho babo. Naverina tany Joda anefa ireo babo ireo, noho ny tenin’i Odeda mpaminany sy ireo lohandohany teo amin’ny taranak’i Efraima.—2Ta 28:6, 8-15.
Nanome toky an’i Ahaza i Isaia mpaminany hoe tsy ho vitan’ny Syrianina sy ny Israelita ny hanesotra azy eo amin’ny fitondrana. (Is 7:6, 7) Tsy nanam-pinoana anefa i Ahaza, ka nanome tsolotra an’i Tiglato-pilesera III, mpanjaka asyrianina, mba hanampy azy. Nalain’ny Asyrianina àry i Damaskosy ary novonoiny i Rezina. (2Mp 16:7-9) Toa tamin’izay fotoana izay i Tiglato-pilesera no naka ny faritr’i Gileada, Galilia, Naftaly, ary tanàna maro hafa tany Israely, tany avaratra. (2Mp 15:29) Taorian’izay, dia novonoin’i Hosea zanak’i Elaha i Peka, ary izy no lasa mpanjakan’ny Israely.—2Mp 15:30.
Toy izao no nolazain’i Tiglato-pilesera III momba ny fanafihana nataony tany Israely: “Nentiko tatỳ Asyria ny mponina rehetra tany (sy) ny fananan’izy ireo. Naongan’izy ireo i Peka (Pa-ka-ha) mpanjakany, ka i Hosea (A-o-si-ʼ) indray no nataoko mpanjakany.”—Soratra Momba An’i Israely sy ny Tany Manodidina Azy, nataon’i J. Pritchard, 1974, p. 284.