MPANEFY TANIMANGA
Mpanamboatra vilany sy vilia ary fitaovana hafa amin’ny tanimanga. Midika ara-bakiteny hoe “mpanao” na “ilay manao” ny hoe yôhtser (heb.) nadika hoe mpanefy tanimanga. (Je 18:4) Avy amin’ny fototeny midika hoe “mampifangaro” kosa ny hoe kerameos (gr.), angamba satria nila nafangaro rano ny tanimanga vao nampiasaina. Efa ela no nisy nanefy sy nandoro fitaovana vita amin’ny tanimanga, ka mafy sy tsy nihanalemy izy ireny na dia mando aza. Mety ho niasa irery ny mpanefy na nanana mpanampy, izay matetika nianatra an’ilay asa. Toa nisy Hebreo mpanefy tanimanga niasa ho an’ny mpanjaka.—1Ta 4:21-23.
Nosasan’ny mpanefy ny tanimanga, vao nodioviny, natapiny, ary nohosihoseny mba halemy sy ho mora volavolaina. (Is 41:25) Nopolipolesiny ilay izy avy eo, ary nataony teo amin’ny milina mihodinkodina fampiasany.
Vato (na hazo) fisaka boribory natory ary nihodinkodina teo ambony zavatra lavalava mijidina ny milina taloha. Navesatra ny sisin’ilay vato ka tsy nihetsiketsika ilay milina, ary nandeha haingana rehefa nahodina tanana. Nampiana vato fisaka iray lehibe sy mavesatra kokoa tamin’ilay zavatra lavalava teo ihany, tatỳ aoriana. Natao ambany kokoa anefa izy io, ka azon’ny mpanefy nahodina tamin’ny tongony ireo vato rehefa nipetraka izy.
Natsipin’ny mpanefy na napetrany teo ambonin’ilay milina mihodinkodina ny tanimanga, ary novolavolainy. (Je 18:3, 4) Nohamainina tamin’ny masoandro angamba ilay izy avy eo, ary naveriny teo ambony milina indray. Mety ho nampiasa vatokely, akorandriaka, na fitaovana hafa izy mba hahatonga an’ilay izy halama sy hangirana ary hisy endriny. Mety ho tady napetaka tamin’ny tanimanga mbola lena, ohatra, no nahazoana sarina tady. Nolokoana ny zavatra vita amin’ny tanimanga matetika, na nohosorana verinia (Oh 26:23) ary nampidirina tao anaty lafaoro teo akaiky teo. Ny hafa kosa nohosorana tanimanga miloko mbola mandranoka mba ho haingony, ary avy eo natao anaty lafaoro.
Nanao zavatra maro ny mpanefy tanimanga, toy ny sinibe (Ft 4:2), jiro, lafaoro, kilalao (saribakoly na bibikely, ohatra), vilia baolina, kaopy, tavoara, vilany, ary lasitra (Le 15:12; 2Sa 17:28; Je 19:1; Lk 22:10). Mety ho nasiana fitomboka ny zava-bita sasany mba ho fantatra ny fiaviany. Matetika ny mpanefy tsirairay no nanisy “marika famantarana” ny tahon’ny zava-bitany.
Natao tao anaty lasitra tsy nisarona nisy sarisary indraindray ny tanimanga. Samy natao tao anaty lasitra toy izany matetika ny antsasaky ny fitoeran-jiro, ary avy eo natambatra, rehefa maina sy mafy toy ny hoditra ilay tanimanga. Nisy tanimanga novolavolain’ny mpanefy tamin’ny tanana fotsiny, nefa nampiasa milina izy matetika.
Nahita vakin-tanimanga (maro be indraindray) tamin’ny toerana sasany ny mpikaroka. (Jereo VAKIM-BILANY TANIMANGA.) Nanampy azy ireo ireny vakin-tanimanga ireny hahalala hoe inona avy ny kolontsaina nisy tao amin’ilay faritra fahiny, oviana no nisy olona nipetraka tao (arakaraka ny soson-tany hita tao), ary mety ho firy ny isan’ny mponina tao (arakaraka ny habetsahan’ireo vakin-tanimanga hita).
Azon’ny mpanefy volavolaina araka izay tiany ny tanimanga. Toy izany koa fa zon’i Jehovah ny mifehy ny olona sy ireo firenena. (Is 29:15, 16; 64:8) ‘Toy ny tanimanga teny an-tanan’ny mpanefy tanimanga’ ny taranak’Israely tamin’Andriamanitra, ilay Mpanefy Tanimanga Lehibe. (Je 18:1-10) Tsy afaka manohitra an’ilay mamolavola azy ny tanimanga. Tsy afaka miady amin’Andriamanitra koa ny olona. (Is 45:9) Azo potehina ny vilany tanimanga. Toy izany koa fa azon’i Jehovah atao ny manasazy sy mahatonga loza amin’ireo manota aminy.—Je 19:1-11.
Nomen’Andriamanitra fahefana handringana an’ireo firenena ny Mesia Mpanjaka. Hoy ny Salamo 2:9: “Hopotehinao amin’ny tehim-by ireny, ary homontsamontsaninao toy ny vilany tanin’ny mpanefy tanimanga.”—Ampit. Da 2:44; Ap 2:26, 27; 12:5.
Vongan-tanimanga iray ihany no anaovan’ny mpanefy tanimanga zavatra iray hohajaina ary iray tsy hohajaina, na tsotsotra, na fampiasa andavanandro. Azon’i Jehovah volavolaina araka izay tiany koa ny tsirairay. Nandefitra tamin’ny ratsy fanahy, dia “ny fanaky ny fahatezerana izay mendrika haringana” anefa izy, mba hahasoa an’ireo “fanaky ny famindram-po”, izany hoe ireo anisan’ny Israely ara-panahy.—Ro 9:14-26.