Nahafaty ny Fangatahana Andro!

NIHAZAKAZAKA tamim-pamoizam-po hamonjy ny ainy ny fianakaviana telo: olon-dehibe fito sy ankizy enina. Toa niara-nifanesika tao amin’ny tranon’olona nialofany izy ireo, nanantena fa ho tafita velona tamin’ireo vato niraraka toy ny orana nampivarahontsana. Kanefa arakaraka ny naha-tony ny fikotroky ny fianjeran’ireo vato, dia tonga ny horohoro vaovao iray — rahon-davenona mainty sy manempotra. Izao dia tsy misy safidy intsony afa-tsy ny mihazakazaka.

Lehilahy iray no nitari-dalana, azo inoana fa mpanompo iray, izay nihazakazaka nitondra kitapo nisy vatsy nasampiny teny an-tsorony. Nisy ankizy roa lahy sahabo ho efa-taona ny iray ary dimy taona ilay faharoa, nihazakazaka nifampitantana nanaraka azy. Nanaraka ireo hafa — nifanjevo noho ny fahatairana sy ny tahotra, nanezaka mafy, tafintohina, nitady fandosirana tamim-pamoizam-po. Nanandrana niaina izy ireo, kanjo tsy rivotra no nofohin’izy ireo fa lavenona mandomando. Nianjera tsirairay izy 13 mianaka, nivalampatra tsy nahahetsika, ary farany dia nilevina tao anatin’ny lavenona niraraka. Ny fatin’izy ireo nampahonena dia nitoetra ho niafina mandra-pamongatr’ireo mpanao fikarohana tany ambanin’ny tany izany, efa ho 2 000 taona atỳ aoriana, sy ny niezahan’izy ireo namantatra ny tsipiriany nampalahelo momba ny fotoana farany talohan’ny nahafatesan’ireo olona ireo.

Ireo niharam-pahavoazana 13 ireo dia vitsivitsy monja tamin’ireo olona maty notombanana ho 16 000, tao amin’ny tanànan’i Pompéi, any Italia, tamin’ny 24 Aogositra 79 am.f.i. Maro no tafita velona tamin’ny fandosirana ilay tanàna tamin’ny fipoahan’ny Tendrombohitra Vésuve voalohany indrindra. Ireo izay nangataka andro anefa — ny ankamaroany dia olona nanan-karena izay tsy nety nandao ny tranony sy ny fananany — dia nilevina tao ambanin’ny vato sy lavenona enina metatra.

Mety ho tantara tranainy izay nitranga tany Pompéi, efa ho 2 000 taona lasa izay. Amin’ny fomba maro anefa, izy io dia mifanitsy amin’ny tarehin-javatra atrehin’ny taranak’olombelona ankehitriny. Misy famantarana maneran-tany, fambara loza lehibe lavitra noho ireo fikotrokotroky ny Tendrombohitra Vésuve, manome fampitandremana fa ny fandaharan-javatra eo amin’ity tontolo ankehitriny ity dia eo am-piatrehana fandringanana efa akaiky. Mba hahatafitana velona, dia tsy maintsy manao zavatra avy hatrany isika. Mahafaty ny fangatahana andro. Foto-kevitry ny lahatsoratra manaraka ny amin’ny hoe inona indrindra io famantarana io sy ny hoe ahoana no azontsika andraisana amim-pahendrena izany.

[Sary nahazoan-dalana, pejy 2]

Cover photo by National Park Service

[Sary nahazoan-dalana, pejy 3]

Soprintendenza Archeologica di Pompei