Fampidiran-dresaka Mahaliana

TAPANY tena lehibe amin’ny anjara sy lahateny rehetra ny fampidiran-dresaka. Raha ataonao izay hahatonga ny mpihaino ho liana, dia ho vonona kokoa izy hanongilan-tsofina amin’izay holazainao manaraka. Mety ho tsy afa-manohy resaka ianao eny amin’ny fanompoana, raha tsy ataonao mahaliana ny olona ny fampidiran-dresakao. Rehefa manana anjara na lahateny ao amin’ny Efitrano Fanjakana ianao, ka tsy ataonao izay hahatonga ny mpihaino ho liana, dia mety tsy hivoaka ny trano ara-bakiteny izy ireo, fa mety hanomboka hieritreritra zavatra hafa kosa.

Tadidio ireto zava-kendrena ireto rehefa manomana fampidiran-dresaka: 1) hisarika ny sain’ny mpihaino, sy 2) hilaza mazava tsara ny foto-kevitrao, ary 3) hampiseho ny antony ilan’ny mpihaino azy io. Mety ho vita indray miaraka ireo telo ireo indraindray. Azo sarahina koa anefa izy ireo indraindray, ary tsy voatery harahina io filaharana io.

Ny fomba hisarihana ny sain’ny mpihaino. Ny fahatongavan’ny olona mba handre lahateny akory tsy midika fa vonona hanongilan-tsofina amin’ilay foto-kevitra izy. Nahoana? Be dia be ny zavatra mitana ny sainy. Mety hampiady saina azy ny zava-manahirana iray any an-trano, na ny tebiteby hafa eo amin’ny fiainana. Tsy maintsy hainao mpandahateny àry ny misarika sy mihazona ny sain’ny mpihaino. Misy fomba maromaro azonao anaovana izany.

Anisan’ny lahateny malaza indrindra ny Toriteny teo An-tendrombohitra. Ahoana no fanombohany? Hoy i Jesosy, araka ny fitantaran’i Lioka: “Sambatra hianareo malahelo, ... sambatra hianareo noana ankehitriny, ... sambatra hianareo mitomany ankehitriny, ... sambatra hianareo, raha halan’ny olona.” (Lioka 6:20-22) Nahoana izany no nahatonga ny olona ho liana? Nasehon’i Jesosy tamin’ny teny vitsivitsy monja fa fantany ny sasany tamin’ireo olana lehibe natrehin’ny mpihaino azy. Tsy lava resaka momba izany anefa izy avy eo, fa nasehony kosa hoe mbola afaka ny ho sambatra ny olona toy izany. Nataony izay hahatonga ny mpihaino haniry hihaino misimisy kokoa.

Azo isarihana ny sain’ny olona ny fanontaniana, nefa tsy maintsy mifanentana tsara izany. Vetivety dia tsy ho liana intsony ny mpihaino raha asehon’ny fanontanianao fa zavatra efa reny no horesahinao. Aza manao fanontaniana mahatonga ny mpihaino ho sanganehana na ho menatra. Lanjalanjao kosa ny teny ilazanao fanontaniana mba hahatonga ny mpihaino hieritreritra. Miatoa kely aorian’ny fanontaniana tsirairay, mba hahafahan’ny mpihaino hamaly azy ao an-tsainy. Rehefa tsapany fa mifampiresaka aminy ao an-tsainy ianao, dia tena mihaino tsara izy izay.

Fomba tsara hafa isarihana ny sain’ny olona koa ny fitantarana zavatra tena nisy. Tsy hety anefa ny filazana tantara fotsiny raha mahasanganehana olona iray manatrika eo ilay izy. Ho very maina koa ny fiezahanao, raha ilay tantara no tadidy fa tsy ilay lesona azo avy aminy. Raha fitantarana zavatra tena nisy no ataonao fampidiran-dresaka, dia tokony ho izy io no iorenan’ny hevi-dehibe sasany mampiavaka ilay famelabelaranao. Mety hisy tsipiriany ilaina mba hahavelombelona ilay fitantarana, nefa tandremo sao lasa lava loatra ilay izy.

Misy mpandahateny manomboka amin’ny filazana ny vaovao re farany, na amin’ny fakana teny tao amin’ny gazety na fanambarana nataon’ny manam-pahefana to teny. Mandaitra koa izany, raha tena mifanentana amin’ny foto-kevitra sy ny mpihaino.

Teny fohy sy mivantana mazàna no fampidiran-dresaka tsara indrindra ho an’ny fitohitohizan-dahateny, na ny anjara amin’ny Fivoriana Momba ny Fanompoana. Raha manao lahateny ho an’ny besinimaro kosa ianao, dia araho akaiky ny fotoana voafaritra ho an’ny teny fampidirana. Mandritra ny famelabelarana ilay lahateny no ahazoan’ny mpihaino ny fanazavana tena ilainy.

Mety handaha-teny eo anoloan’ny olona be fisalasalana na manohitra mihitsy aza ianao indraindray. Ahoana no azonao isarihana ny sainy mba hihainoany anao? Kristianina tamin’ny taonjato voalohany, nolazaina fa “feno ny Fanahy sy fahendrena” i Stefana. Nentina an-tery teo anoloan’ny Synedriona jiosy izy, ka nanao lahateny mazava sy mampiaiky ho fiarovana ny Kristianisma. Ahoana no nanombohany azy? Tamim-panajana sy tamin’ny filazana zavatra niombonany tamin’ny mpihaino azy. “Mihainoa, ry rahalahy sy hianareo ray: Andriamanitry ny voninahitra niseho tamin’i Abrahama razantsika.” (Asa. 6:3; 7:2) Hafa tanteraka kosa ny mpihaino ny apostoly Paoly teo amin’ny Areopago tany Atena, koa nampifanarahiny tamin’izany ny teny fampidirany hoe: “Ry lehilahy Ateniana, hitako fa amin’ny zavatra rehetra dia fatra-pivavaka amin’ny andriamanitrareo indrindra hianareo.” (Asa. 17:22) Samy nandaitra ireo fampidiran-dresaka roa ireo, ka samy nahatonga ny mpihaino haniry hihaino misimisy kokoa.

Mila misarika ny sain’ny olona koa ianao eny amin’ny fanompoana. Mety ho sahirana manao zavatra hafa ny tompon-trano, raha tonga amin’ny fotoana tsy nampoiziny ianao. Any amin’ny tany sasany, dia tsy maintsy milaza haingana ny anton-diany ny mpitsidika tsy nampoizina. Any amin’ny tany hafa kosa, dia misy fombafomba tsy maintsy arahina aloha, vao afaka milaza ny anton-dia.—Lioka 10:5.

Na ahoana na ahoana anefa, dia tokony ho sariaka sy ho feno fahatsoram-po foana ianao, satria mahatonga ny olona hiresaka izany. Matetika no tsara ny hanombohana amin-javatra mifandray mivantana amin’izay ao an-tsain’ilay olona. Ahoana no hamantaranao izay holazaina? Teo am-panaovan-javatra ve ilay olona fony ianao nanatona azy? Angamba izy namboly, nanadio ny tokotaniny, nanamboatra aotomobilina na bisikileta, nahandro sakafo, nanasa lamba, na nikarakara ny zanany. Teo am-pamakiana gazety ve izy, na teo am-pijerena zavatra nitranga teny amin’ny arabe? Hitanao avy amin’ny zavatra manodidina azy ve izay mahaliana azy manokana: fanjonoana, fanatanjahan-tena, mozika, fitsangantsanganana, ordinatera, na zavatra hafa? Matetika ny olona no liana amin’izay reny tamin’ny radio na hitany tamin’ny televiziona. Mety ho afaka hifampiresaka amin-katsaram-panahy aminy ianao, raha manontany na manao teny kely momba ny iray amin’ireo zavatra ireo.

Ohatra faran’izay tsara ny amin’ny fomba anombohan-dresaka mba hitoriana, ilay resaka nataon’i Jesosy tamin’ilay vehivavy samaritanina teo am-pantsakana tany Sykara.—Jaona 4:5-26.

Mila manomana tsara ny fampidiran-dresakao ianao, indrindra raha mitory eo amin’ny faritany voasa matetika. Raha tsy izany, dia mety ho tsy afaka hanao fanambarana ianao.

Lazao ny foto-kevitrao. Mazàna ny mpitari-draharaha na ilay rahalahy talohanao no milaza ny lohatenin’ny lahateninao sy mampiditra anao, rehefa any amin’ny Efitrano Fanjakana. Na izany aza, dia tsara averina ao amin’ny teny fampidiranao ihany ilay foto-kevitrao. Azo tononina ara-bakiteny ilay izy, nefa tsy voatery ho toy izany foana. Na ahoana na ahoana, dia tokony hihamazava ihany ilay foto-kevitra rehefa mandeha ilay lahateny. Tokony hampifantoka ny saina ho amin’ny foto-kevitrao ny fampidiran-dresakao.

Nilaza mazava tsara ny hafatra tokony hampitain’ny mpianany i Jesosy, fony naniraka azy ireo hitory. “Raha mandeha hianareo, dia mitoria hoe: Efa mby akaiky ny fanjakan’ny lanitra.” (Matio 10:7) Hoy izy momba ny androntsika: “Hotorina amin’izao tontolo izao ity filazantsaran’ny fanjakana ity.” (Matio 24:14) Ampirisihina isika mba hitory ny teny, izany hoe, izay lazain’ny Baiboly. (2 Tim. 4:2) Alohan’ny hanokafana ny Baiboly na hiresahana momba ilay Fanjakana anefa, dia matetika no ilaina ny manonona zavatra iray mampanahy ny olona. Azonao tononina, ohatra, ny asan-jiolahy, na ny tsy fisian’ny asa, ny tsy rariny, ny ady, ny fomba hanampiana ny tanora, ny aretina, na ny fahafatesana. Aza mifantoka ela be amin’ny zavatra tsy mahafinaritra anefa; hafatra mampahery no entinao. Ataovy izay isarihana ny resaka ho amin’ny Tenin’Andriamanitra sy ny fanantenana omen’ilay Fanjakana.

Asehoy ny antony ilan’ny mpihaino ilay foto-kevitra. Raha handaha-teny any amin’ny Efitrano Fanjakana ianao, dia mahazo matoky fa ho liana amin’izay holazainao ny ankabeazan’ny mpihaino. Moa ve anefa izy ireo hihaino toy ny olona iray miana-javatra tena mahakasika azy mivantana? Moa ve izy ireo hanongilan-tsofina, satria takany fa mifanentana amin’ny toe-javatra misy azy ilay zavatra reny, ary entaninao izy mba hanao zavatra momba izany? “Eny” no ho valin’izany, raha teo am-panomanana lahateny ianao no efa nihevitra tsara ny mpihaino—ny toe-javatra misy azy, ny zavatra mampanahy azy, ny toe-tsainy. Aoka ho hita ao amin’ny fampidiran-dresakao izany, raha nataonao.

Ataovy mahakasika ny mpihaino anao ny foto-kevitrao, na mandaha-teny ianao, na mitory amin’olona, satria izany anisan’ny fomba tsara indrindra hahaliana azy. Asehoy fa mifandray amin’ilay foto-kevitra horesahinao ny zava-manahirana azy, ny zavatra ilainy, na ny fanontaniana mampanahy azy. Vao mainka hanongilan-tsofina izy raha asehonao mazava tsara fa tsy resaka ankapobe fotsiny no hataonao, fa mahakasika lafiny voafaritra tsara iray. Tsy maintsy manomana tsara àry ianao.

Ny fomba hilazana azy. Tena zava-dehibe izay lazainao ao amin’ny fampidiran-dresaka, kanefa afaka misarika ny saina koa ny fomba ilazanao azy. Tsy izay holazainao ihany àry no omano, fa ny fomba hilazanao azy koa.

Tena mahatonga ny mpihaino ho liana ny teny voafidy tsara, koa omano tsara àry ireo fehezanteny roa na telo voalohany holazainao. Fehezanteny fohy sy tsotra mazàna no tsara indrindra. Soraty eo amin’ny taratasinao izy ireo, na ianaro tsianjery, raha tianao hanan-kery ireo teny voalohany amin’ny lahateny hataonao ao amin’ny Efitrano Fanjakana. Lazao miadana sy tsy maimaika ny fampidiran-dresakao, mba ho tony tsara ianao manohy ilay lahateny.

Ny fotoana hanomanana azy. Tsy mitovy ny hevitry ny olona momba an’io. Misy mpandahateny za-draharaha mino fa ny fampidiran-dresaka no tokony homanina voalohany. Misy kosa mihevitra fa rehefa voaomana ny votoatin’ny lahateny vao tokony homanina ny fampidiran-dresaka.

Mazava ho azy fa tsy maintsy fantatrao aloha ny foto-kevitrao sy ireo hevi-dehibe kasainao hovelabelarina, vao afaka mitady izay holazaina amin’ny fampidiran-dresakao ianao. Ahoana anefa raha drafitra efa vita pirinty no anomananao ny lahateninao? Rehefa avy namaky ilay drafitra ianao, ka mahita fampidiran-dresaka sahady, dia tsy misy maha ratsy ny hanoratana azy avy hatrany. Tadidio koa fa tsy maintsy mihevitra ny mpihaino sy ilay fanazavana hatolotrao ianao, raha tianao hahaliana ny mpihaino ny fampidiran-dresakao.