Tonga Tany Portogaly ny Vaovao Tsara

NAMAKIVAKY ny Oseana Atlantika ilay sambo nandehanan’ny Rahalahy George Young. Avy tany Brezila izy ary ho any Eoropa. Afa-po erỳ izy nieritreritra ny fitoriana nataony tany.a Lasa tany Espaina sy Portogaly koa anefa ny sainy. Be dia be faritany mbola tsy nitoriana tany, ary any indray izy izao no voatendry. Nikasa hizara taratasy mivalona 300 000 izy rehefa tonga any, ary handamina ny zava-drehetra mba hahafahan’ny Rahalahy Rutherford manao lahateny.

Nisy tolom-bahoaka tany Portogaly tamin’ny 1910, dia tsy ny mpanjaka intsony no nitondra. Nihena koa ny fahefan’ny Fivavahana Katolika. Marina fa lasa nahazo fahafahana bebe kokoa ny vahoaka, kanefa nisy foana ny hotakotaka. Mbola nitohy izany rehefa tonga tany Lisbonne, renivohitr’i Portogaly, ny Rahalahy Young, tamin’ny 1925.

Nisy nitady hanongam-panjakana tatỳ aoriana, dia lasa ny miaramila no nitondra. Tamin’izany anefa ny Rahalahy Young no nikarakara ny hanaovana an’ilay lahatenin’ny Rahalahy Rutherford. Nampitandrina azy ny lehiben’ny Fikambanana Mampiely Baiboly Britanika sy Vahiny hoe ho betsaka no hanohitra azy. Na izany aza, dia nangataka alalana hampiasa trano tao amin’ny Lise Camões izy mba hanaovana an’ilay lahateny, dia nahazo.

Nampahafantarina ny olona tamin’ny alalan’ny peta-drindrina sy gazety fa hisy lahateny hoe: “Te Hiaina Mandrakizay eto An-tany ve Ianao?” Avy hatrany ny mpitondra fivavahana dia namoaka lahatsoratra tao amin’ny gazetin-dry zareo. Nolazainy tao hoe misy “mpaminany sandoka” vao tonga, ka tokony hitandrina ny olona. Tonga ihany ny 13 Mey, andro hanaovana an’ilay lahateny, ary tena tsy andrin’ny olona ny hihaino an’ilay izy. Nankeo amin’ny fidirana tao amin’ilay toerana anefa ny mpanohitra, dia nizara bokikely an’arivony nanaratsy ny zavatra nolazain’ny Rahalahy Rutherford.

Na izany aza, dia 2 000 teo ho eo ny mpanatrika, ka feno hipoka ilay trano. Mbola nisy 2 000 teo ho eo saika hiditra fa tsy tafiditra intsony. Ny sasany tamin’ireo mpanatrika ireo aza nianika tohatra tady, dia teo no nanaraka an’ilay lahateny. Nisy koa nipetraka teny ambony fitaovana fanatanjahan-tena.

Nitabataba be ny mpanohitra sady namotika seza. Tony foana anefa ny Rahalahy Rutherford. Niakatra moramora teo ambony latabatra izy, mba haheno azy tsara ny mpanatrika. Efa hisasaka ny alina vao tapitra ny lahateniny. Rehefa vita ilay izy, dia olona 1 200 mahery no nanome ny anarany sy ny adiresiny satria te hahazo boky ara-baiboly. Ny ampitson’iny ihany dia efa nisy lahatsoratra momba an’ilay lahateny tao amin’ny gazety O Século.

Nanomboka nisy Tilikambo Fiambenana amin’ny teny portogey tany Portogaly, tamin’ny Septambra 1925. (Efa nisy azy io tany Brezila talohan’izay.) Nieritreritra ny hifindra tany Portogaly ny Rahalahy Virgílio Ferguson tamin’izany mba hanampy amin’ny asa fitoriana. Avy any Brezila izy ary efa niara-niasa tamin’ny Rahalahy Young tao amin’ilay biraon’ny sampana kely tany. Nandeha sambo nankany Portogaly izy sy Lizzie vadiny tsy ela taorian’izay, mba hanampy ny Rahalahy Young. Nahay tonga ry zareo satria tsy ela taorian’izay ny Rahalahy Young dia voatendry hitory tany an-tany hafa, anisan’izany ny Firaisana Sovietika.

Nisy miaramila nanongam-panjakana tany Portogaly tatỳ aoriana, dia nanao didy jadona. Vao mainka nenjehina àry ny Mpianatra ny Baiboly. Tsy niala tany anefa ny Rahalahy Ferguson. Nanao izay azony natao izy mba hiarovana an’ireo mpiara-manompo vitsivitsy tany, sady nandrisika azy ireo hitory. Nangataka alalana koa izy mba ho azo ampiasaina hanaovana fivoriana ny tranony, dia nekena izany tamin’ny Oktobra 1927.

Olona 450 teo ho eo tany Portogaly no nanao famandrihana Ny Tilikambo Fiambenana, nandritra ny taona voalohany nisian’ilay fitondrana jadona. Betsaka koa ny taratasy mivalona sy bokikely voazara, ka tonga hatrany amin’ny faritra lavitra indrindra nanjakan’ny Portogey ny fahamarinana. Anisan’izany i Açores, Angola, Cap-Vert, Goa, Madère, Mozambika, ary Timaoro Atsinanana.

Naheno lahatenin’ny Rahalahy Young ny lehilahy portogey iray tamin’izy nipetraka tany Brezila, ary tonga dia resy lahatra hoe nahita ny fahamarinana. Manuel da Silva Jordão no anarany, ary mpanao zaridaina izy. Tonga tany Lisbonne izy tamin’ny 1929. Tena te hanampy ny Rahalahy Ferguson hitory ny vaovao tsara izy, ka nanao mpisava lalana. Lasa nandroso be ilay fiangonana vaovao tany Lisbonne, satria efa nilamina tsara ny fanaovana pirinty sy ny fizarana boky sy gazety ara-baiboly.

Tsy maintsy nody tany Brezila ny Rahalahy sy Ranabavy Ferguson tamin’ny 1934. Efa namafy ny voan’ny fahamarinana tany Portogaly anefa izy ireo. Nahavita tsy nivadika ireo rahalahy sy anabavy tany, na dia nisy korontana be aza tany Eoropa nandritra an’ilay Ady An-trano Tany Espaina sy ny Ady Lehibe II. Nisy fotoana ry zareo hoatr’ireny vainafo efa ho faty ireny, nefa velombelona indray rehefa tonga i John Cooke tamin’ny 1947. Izy no voalohany tamin’ireo misionera nanao Sekolin’i Gileada nanompo tany Portogaly. Nitombo foana ny isan’ny mpitory taorian’izay. Na dia noraran’ny fanjakana aza ny asan’ny Vavolombelon’i Jehovah tamin’ny 1962, dia mbola nihabetsaka izy ireo. Nahatratra 13 000 mahery ny isan’ny mpitory tamin’ny Desambra 1974, rehefa nekena ho ara-dalàna ny fivavahan’izy ireo.

Misy 50 000 mahery izao ny mpitory ny vaovao tsaran’ilay Fanjakana any Portogaly sy any amin’ireo nosy maromaro miteny portogey. Anisan’izany i Açores sy Madère. Taranak’ireo naheno an’ilay lahateny malaza nataon’ny Rahalahy Rutherford ny mpiara-manompo sasany any.

Isaorantsika i Jehovah sy ireny rahalahy sy anabavy taloha ireny. Tsy nivadika izy ireny sady be herim-po rehefa nanomboka nitory tany Portogaly. Tena “mpanompon’i Kristy Jesosy ho an’ny hafa firenena” izy ireny.—Rom. 15:15, 16.—Avy any amin’ny tahirintsika any Portogaly.