Uzye Mwakwata Umwana Cipondoka?

1, 2. (a) U mulumbe ci uno Yesu walanzile uwalozyanga kuli ya simapepo ataali ni cisinka kuli Leza? (b) I cani cino tukasambilila ku mulumbe uno Yesu walanzile?

LINO Yesu wasiile na manda anono kuti afwe, uzizye iumba lyako ya simapepo Ayuda iuzyo ilicindame sana. Watiile: “Namamunena mulumbe wa muntu uwakweti ana yaili aonsi. Lyene namwe mumanena vino mukwelenganya. Umuntu wii waile ku mwana uwali silenzi wa muze, amunena ati, ‘Mwana we, ilelo yanga kaombe mu calo ca matingi.’ Lelo mwana aasuka ati, ‘Awe, ntakuya nkaombe.’ Pacisila apinduluka, aya aomba. Lyene aya na kuli wakwe ciili, amunena cili conga kwene. Nawe aasuka ati, ‘Mukwai namaya nkaombe.’ Lelo pacisila ataile akaombe. Uzye pali yaa yaili, aweni wacisile cino isi walondanga?” Nao yaasuka yati, “Asilenzi wa muze.”—Mateo 21:28-31.

² Yesu walanzile umulumbe uu pakunena ya simapepo Ayuda ukuti yatali ni cisinka kuli Yeova. Yene yali wa mwana wakwe ciili, pano yalayanga ukuti yalaacita ukulonda kwakwe Leza, lelo asi vino yacitanga. Avyazi aingi yazumila ukuti mulumbe uno Yesu walanzile u wa cumi. Wakwe ndi vino Yesu walanzile, catala sana ukumanya vino ana yakwelenganya nanti ukumanyila limwi vino yamacita. Ana yamwi yakaya aa cintuvwa lino yacili ance, lelo ndi yakula, iyasenuka yaya ana asuma sana napya acuvwila. Fwandi mufwile ukumanya icisinka cii lino tukulanda pa kupondoka kwa yana.

UZYE CIPONDOKA WAYA ULI?

3. U mulandu ci uno avyazi yatafwile ukusondwelela zuwa ukuti mwana wao a cipondoka?

³ Mufwile ilingi mukauvwa pa lwa yana akapondokela avyazi yao. Napya mufwile mwamanyako ulupwa lumwi umwaya umwana umusepela asilonda kuti avyazi yakwe yamutungulula. Lelo kwene asi lyonsi lino cangupala ukumanya ndi cakuti mu cumi umwana a cipondoka. Napya cikatala sana ukumanya umulandu uno ana yamwi yakapondokela avyazi yao alino yamwi yene foo, nanti sile amu ng’anda ili imwi. Uzye ndi cakuti avyazi yakutunganya ukuti vino mwana wao akucita vingalenga apondoke, yangacita uli? Pa kwasuka iuzyo lii, lekini tale tulande vino umwana cipondoka waya.

4-6. (a) Uzye cipondoka waya uli? (b) I vyani vino avyazi yalinzile ukumanya ndi cakuti ilingi mwana wao umusepela akukana ukuyumvwila?

⁴ Cipondoka umuntu wino ku mufulo sile akakana ukuvwila utunguluzi. Baibo ikalanda ukuti, “Ivicitwa vya uwelewele vyazula tupu umu mwana.” (Mapinda 22:15) Fwandi kukaya insita lino ana yangatandika ukukana ukucita vino avyazi yakuyanena. Ilingi mwana nga akukula alino cikamutalila sana ukumvwila avyazi. Lino umwana akukula akatandika ukuyuvwa vipusane na vino wayuvwanga lino wali akanya. Umwana winu musepela akufuma uku wance lyene akukula. Fwandi ndi cakuti mwana akukula, cikamutalila sana ukuvwana na avyazi yakwe. Ilingi ana yakailola ukuti watakula, nanti cakuti avyazi yakwe yene ala yakulola ukuti atatala wakula.

⁵ Umwana cipondoka asicindika avyazi yakwe. Lelo mufwile ukumanya ukuti umwana winu ngi cakuti insita zimwi akufilwa ukumumvwila muli vimwi, cisikupiliula ukuti ala a cipondoka. Nga twati tulande pali vyakwe Leza, ana yamwi pa kutandika yangaloleka ukuti yatavitemilwe sana, nanti sile ukuloleka ukuti yasikuvilonda, lelo cisikupiliula ukuti ana yaa aa cipondoka. Mwe yavyazi mutafwile ukusondwelela zuwa ukuti umwana winu a cipondoka.

⁶ Uzye ana yonsi ndi yatandika ukukula, yakacita vimwi vyakulanga ukuti yakulonda ukupondokela avyazi? Awe. I mpendwa sile inono ya ana imisepela aakaya ni miyele yako ucipondoka lino yatandika ukukula. Nga umwana uwakuti ku mufulo sile akupondokela avyazi yakwe, wene tungatuli? Uzye i vyani ivingalenga kuti umwana wiyo apondoke?

IVIKALENGA UKUPONDOKA

7. Uzye insi yako Satana ingalenga uli umwana ukuya cipondoka?

⁷ Icintu conga icikalenga sana antu ukupondoka u mulandu wakuti tukaikala na antu aipe akatungululwa na Satana. Baibo ikatunena ukuti, “Insi yonsi ili pisika lya utesi wa mwipe.” (1 Yoane 5:19) Mu nsi ii yako Satana, mwaya imiyele iipe sana, na cii cikalenga kuti catalila ya kapepa yako Leza. (Yoane 17:15) Insi yii iipa wakwe cimwi, napya mwaya ivintu ivipisye sana kuluta vino cali mpiti. (2 Timoti 3:1-5, 13) Ngi cakuti avyazi yatakusambizya nanti ukucingilila ana yao ku miyele yii iipe, ana ‘yangatandika ukukolanya imiyele ya muno nsi.’ (Efeso 2:2) Icintu na cuze icikalenga antu ukupondoka, i vyuza. Baibo ikalanda ukuti: “Wensi wino akacina na awelewele wene alacula.” (Mapinda 13:20, NWT) Fwandi ndi cakuti muntu watandika ukucina na antu aya ni miyele iipe ya muno nsi, nawe kwene angatandika ukucita ivipe. Ana yakalondekwa ukulayaazwa sana pakuti yuvwikisye ukuti ukulondela masunde yano Leza watupeela kukalenga ivintu ukutuzipila sana.—Ezaya 48:17, 18.

8. I vyani vimwi ivingalenga kuti umwana aye cipondoka?

⁸ Icintu na cuze icikalenga antu kupondoka, i miyele ikaya mu lupwa luno muntu wakulilamo. Ngi cakuti muvyazi acakolwa, akaomvya imiti ikavulunganya uwongo, nanti waya nu unkalwe ku wakwe, cingalenga ukuti umwana umusepela akope imiyele kwene iyo. Nanti sile u mu lupwa umwaya umutende umwana angapondoka nga wamba ukuyuvwa ukuti avyazi yatamusumbako mano. Lelo kwaya imilandu na yuze iikalenga ana imisepela ukupondoka. Ana yamwi yakapondoka nanti cakuti avyazi yao yaombesya ukuyasambilizya masunde yako Leza alino nu kuyacingilila ku vintu ivipe vya muno nsi. Uzye i cani cikalenga? U mulandu wa kukanamalilika. Mutumwa Paulo walemvile ukuti: “Iifyo lingile muno nsi pamulandu wa muntu wenga [Adamu], nga ni iifyo lyakwe ilyaleta imfwa. Caleka, imfwa nayo yasalangine mu antu yonsi pano antu yonsi iifizye.” (Loma 5:12) Adamu wali a cipondoka, fwandi calenga kuti antu yaaya ni miyele kwene ii. Acance yamwi yakapondoka wakwe vino avyazi yakutandikilako yacisile.

ELI NA LEOBOAMU YATAOMVILE NINGO

9. I vyani na vyuze ivingalenga kuti umwana apondoke?

⁹ Icintu na cuze icingalenga kuti umwana musepela apondoke, a avyazi yakwe ndi cakuti yatakumusalapula ningo. (Kolose 3:21) Avyazi yamwi yakasalapula ana yao mu kukalipa, napya yakapeela ana masunde atale. Yamwi nayo yakaleka ana yaicitila vyonsi vino yakulonda, yasiyapeela utunguluzi wa mpomvu pakuti yacingililwe ku miyele iipe. Asi lyonsi lino cangupala ukusunda umwana kwaula ukukalipa nanti ukumusunda ukwaula ukumupeela sana insambu zya kucita icili consi cino akulonda. Napya ana yapusana pusana. Yamwi yakalonda ukuyasunda lili lili pakuti yuvwe. Baibo yalanda pali Eli ukuti atasalapulanga ana, yalanda na pali Leoboamu ukuti wikilanga sana antu masunde atale. Ukusambilila pa yantu yaa, kungazwa avyazi.

10. U mulandu ci uno tungalandila ukuti Eli atali umuvyazi musuma nanti cakuti wali a simapepo mukalamba uwa cumi?

¹⁰ Eli simapepo mukalamba uwa mu Izlaeli wakweti ana. Waomvile usimapepo pa myaka 40, fwandi wamanyile sana Masunde Yakwe Leza. Simapepo Eli waomvile ningo sana mulimo uu, napya afwile wasambilizye masunde yakwe Leza ku yana yaili yano wakweti, kuli kuti Hofini na Pineasi. Lelo, Eli wacindikisye sana ana yakwe. Hofini na Pineasi yali aa simapepo aatumikilanga antu, lelo yali “antu ya ukakasi,” pano yatemilwe sile ukucita uzelele. Nanti cakuti Eli wamanyile ukuti ana yakwe yacitanga ivya muselu pa cikulwa ca muzilo, atalondanga kuti ayasisye pali usimapepo. Wene wayakalipilanga sile mulele-mulele. Fwandi umulele uno Eli wakweti walanganga ukuti wacindikisye sana ana yakwe kucila Yeova. Ni cacitike icakuti ana yakwe yapondokile upefi wa cumi, napya ivyacitike pa cisila vyalenzile kuti ulupwa lonsi luculilemo.—1 Samueli 2:12-17, 22-25, 29; 3:13, 14; 4:11-22.

11. I vyani vino avyazi yangasambilila kuli vino Eli wacisile?

¹¹ Ya mwana Eli yali aikolo lino ivintu vii vyacitikanga, lelo ilyasi lii likalangilila ukuti mu kukanasalapula ana mukafuma intazi izipisye. (Loliniko na Mapinda 29:21.) Avyazi yamwi yakalola kwati ukuleka ana yaicitila vino yakulonda ali kuyatemwa, yakafilwa ukupeela ana masunde nanti sile ukuyazwa kuti yayalondela. Napya yakafilwa ukusalapula ana nandi cakuti yakana ukukonka masunde yakwe Leza. Na cii cikalenga kuti ana yaakana ukuvwila avyazi yao nanti sile ukuvwila utunguluzi uli onsi.—Loliniko na Kasambilizya 8:11.

12. I cani cino Leoboamu waluvinye muli vino waomvizye amaka yakwe?

¹² Ivyacisile Leoboamu vikalangilila ukuti nawe kwene ataomvizye ningo amaka yakwe. Wali ali mwene wakulekelezya lino imitundu ya ina Izlaeli 12 itali ipatukane, wene atali umwene umusuma. Leoboamu wapyanyile uwene umwali antu aculanga pa mulandu nu kutitikiziwa ku mitekele yakwe Solomoni. Uzye Leoboamu uvwile kuilizyanya kwa yantu? Awe. Lino antu yamuleenzile ukuti ayacitile ivisuma, wakanyile ukuvwa kuli vino aikolo yamupanzile amano, lelo wene walundiileko antu ucuzi. Icilumba cakwe calenzile kuti a mitundu ikumi aku katutu yamupondokele, nu wene wankanikane paili.—1 Yamwene 12:1-21; 2 Milandu 10:19.

13. Uzye avyazi yangacita uli pakuti yatacita vino Leoboamu wacisile?

¹³ Avyazi yangasambililako ukwi lyasi lyakwe Leoboamu. Yafwile ukulapepa kuli Yeova nu “kulenga uwazwilizyo” pa kukuzya ana napya yafwile ukulalola ngi cakuti inzila ino yakukuzizyamo ana ikuvwana na vino Baibo yalanda. (Masamu 105:4) Pali Kasambilizya 7:7 (NWT) pakalanda ukuti: “Umutitikizya ungalenga umuntu wa mano ukucita ivintu wakwe cipena.” Ukutungulula ningo ana kungayalenga ukukula ningo napya kungayalenga ukuya acingililwe kuli vino vingayonona. Lelo mutafwile ukulaneena ana inu vyonsi vya kucita, cakuti yafilwa nu kumanya ivyakupingula mu vintu. Ngi cakuti avyazi yakutungulula ningo ana, napya yakukwata nu mwakupelela, cingalenga ana ukukanapondoka.

UKUPEELA ANA IVIKALONDEKWA KUNGAYAAZWA UKUKANA PONDOKA

14, 15. Uzye avyazi yafwile ukwelenganya uli pa mwana wao lino akukula?

¹⁴ Avyazi yakatemwa sana ndi cakuti umwana wao wakula waya umukalamba, lelo yakaya nu ulanda ngu mwana waleka ukuvwila vino yakumutungulula. Ngi cakuti umwana alino akukula, mutafwile ukuzunguka sana ndi cakuti insita zimwi wakana ukumuvwila. Mufwile ukumanya ukuti umulimo uno avyazi Aina Klistu yakwata, u wakwazwa umwana ukukula ningo.—Loliniko na 1 Kolinto 13:11; Efeso 4:13, 14.

¹⁵ Avyazi yatafwile ukulakaanya ana muli vyonsi vino yakulonda ukusoolola, nanti cakuti citangupala kuyazumilizya ivintu vimwi. Lino umwana akukula, afwile ukumanya ivyakulapingula ningo mu vintu. Ana yamwi lino yacili sile imisepela yakatandika ukucita ivintu ngati akalamba. Baibo yalanda pali Yosiya ukuti: “Ale acili sile kalumendo [myaka apipi na 15], wene watandike ukupepa nu kucindika sana [Yeova] Leza wakwe Davidi icikolwe cakwe.” Vino Yosiya wacisile ale acili umusepela vikalanga ukuti wali na mano.—2 Milandu 34:1-3.

16. I vyani vino ana yafwile ukumanya lino yakuipingwila ivyakucita?

¹⁶ Lelo muli vyonsi vino muntu akuipingwila ukucita mukafuma ivisuma nanti ivipe. Fwandi, mufwile ukuleka umwana ukumanya ivikacitika muli vimwi vino akupingula nanti ukucita. Mazwi aakati, “muntu akazombola kulingana na vino wakomela,” acumi, napya yakaomba ku yana misepela nu ku ikolo kwene. (Galatiya 6:7) Kwene mutalatwalilila ukucingilila ana inu manda yonsi. Nomba mungacita uli ndi cakuti mwana winu akulonda ukucita icintu cimwi icipisye? Pamwi nga avyazi aika mano ku mwana, mufwile ukumukanya muti, “Awe.” Napya, nanti cakuti mufwile ukumulondolwela umulandu uno mwakanila, mutafwile ukulenga icili consi calule vino imupingula. (Loliniko na Mateo 5:37.) Lelo mufwile ukumutekelela lino mukumukanya, pano Baibo ikalanda ukuti “ukwasuka luse luse kukamala icipyu.”—Mapinda 15:1.

17. I vyani vimwi vino ana misepela yakalonda uku yavyazi?

¹⁷ Acance yakalondekwa ukuyasalapula lyonsi nanti cakuti insita zimwi yatange yazumila lino mukuyalesya ukucita ivintu vimwi, nanti lino mukuyapeela masunde yamwi. Ana yasiuvwa ningo ndi cakuti avyazi yakwalula masunde lili lili. Napya ngi cakuti avyazi yakwazwa ana yao imisepela pa nsita ino yakulondekwa uwazwilizyo wa kucimvya intazi imwi, cilalenga kuti yakakule ningo. Napya ana imisepela yakauvwa ningo ndi cakuti avyazi yakuyaleka yakuicitila vimwi aeneco ukulanga ukuti yayataila.—Loliniko na Ezaya 35:3, 4; Luka 16:10; 19:17.

18. Uzye cikaya uli uku yana yamwi imisepela lino yakukula?

¹⁸ Avyazi yangatemwa sana ndi cakuti mu lupwa muli mutende nu kutemwa, icakuti na ana yakula ningo. (Efeso 4:31, 32; Yakobo 3:17, 18) Ana aingi yakula ningo nanti cakuti yafuma umu ndupwa umwali imiyele iipe wako ucakolwa, unkalwe ni miyele yuze iipisye. Fwandi ngi cakuti mukuombesya ukucingilila ana inu ku vintu ivingayonona, mukuyalanga icikuku nu kutemwa, napya mukuyasumbako na mano, yalakula ningo sana nanti i cakuti insita zimwi yasiuvwa ningo pali vino mukayalesya ukucita vimwi na vino mukayasalapula ukuomvya Malembelo.—Loliniko na Mapinda 27:11.

LINO IVIPE VYACITIKILA ANA

19. Nanti cakuti avyazi yakwata mulimo wakusambilizya umwana, umulimo ci uno umwana nawe wakwata?

¹⁹ Ukusalapula ana ningo kwacindama. Pa Mapinda 22:6 pakati: “Sambilizya umwana inzila yakupitamo. Lino alakota atalafuma mwenemo.” Lelo kwene ana yamwi yakakwata intazi izipisye nanti cakuti yakwata avyazi ayasumbako mano. Ibuku lya Mapinda likalanda sana ukuti, umwana alinzile “kusumba mano” kuli vino avyazi yakumunena, nu kuyuvwila. (Mapinda 1:8) Avyazi kumwi sile na ana yao yafwile ukulalondela vino Baibo yalanda pakuti yauvwana umu lupwa. Ngi cakuti avyazi yatakuombela pamwi na ana yao, mu lupwa mungaya intazi zipisye.

20. Uzye avyazi yafwile ukucita uli ndi cakuti umwana wacita vimwi ivipe pa mulandu nu wance?

²⁰ Uzye avyazi yafwile ukucita uli ndi cakuti mwana wao musepela waluvyanya cakuti wakwata ni ntazi? Iiyo ali nsita ino mwana akalondeka sana wavwilizyo. Nga avyazi yakwiusya ukuti mwana wao atali amanyikisye ivintu ivingi, yatalaasoka zuwa. Paulo wanenyile ya eluda ukuti: “Ndi umwi waponela mu kucita ciipe, yao a munomuli akatungululwa nu mupasi wamuzilo, yalinzile kumuwezya nu kumutungulula umu nzila yololoke. Lelo mulinzile kucita cii nu mutembo.” (Galatiya 6:1) Avyazi yafwile ukulondela vikwene vino ilembelo lyalanda ndi cakuti umwana wacita vimwi ivipe pa mulandu nu kwelenganya kwa wance. Lino yakulondolwela umwana ukuti vino atacita ivipe nu kuti atalinzile ukuvicita nakapya, yafwile ukumunena nu kuti ivicitwa vyakwe i vitazifile, asi aliwe umwipe foo.—Loliniko na Yuda 22, 23.

21. Uzye avyazi yafwile ukucita uli ndi cakuti umwana wao wacita uluyembu ulwipisye?

²¹ Nga ndi cakuti uwacance wacita cimwi icipisye? Nga caya vivyo umwana wiyo angalondekwa uwazwilizyo uiyeele nu utunguluzi usuma. Ndi cakuti wa mu cilongano wacita uluyembu ulwipisye, afwile ukulapila nu kunena ya eluda pakuti yamwazwe. (Yakobo 5:14-16) Lyene ndi walapila, ya eluda yalamwazwa pakuti atwalilile ukuya na ukapepa usuma. Avyazi aliyo yakwata umulimo wa kwazwa umwana wao uwacance ndi cakuti wacita vimwi ivipisye, nanti cakuti yafwile ukumanyisya na ya eluda. Yatafwile ukufisa kuli ya eluda ndi cakuti mwana wao wacita uluyembu ulwipisye.

22. Uzye avyazi yangalanga uli kuti yakakolanya imiyele yako Yeova lino umwana wao wacita uluyembu ulwipisye?

²² Citangupala uku yavyazi ndi cakuti umwana wa pa ng’anda aliwe wacita cimwi cipisye. Pa mulandu wakuti avyazi yakauvwa uyi sana pali vino mwana wao cintuvwa wacita, cingalenga kuti limwi yamukalipila sana. Lelo ukucita vivyo kungalenga umwana ukuya nu ulanda sana. Mufwile ukumanya ukuti vino mukusunga umwana winu lino ali nu wavya vingalenga akikale ningo nkoleelo nanti foo. Mwaiusya nu kuti Yeova welelanga antu yakwe maifyo ndi cakuti yalapila. Wanenyile antu yakwe ukuti: “Lekini tuvwane lyene. Amaifyo inu nanti yangayenza cee, nemo namayafula nga nayo yamaswepa mpe, wakwe pamba.” (Ezaya 1:18) Cumi kwene Yeova ali wino avyazi yafwile ukukolanya!

23. Uzye avyazi yafwile ukucita uli ndi cakuti umwana wacita uluyembu ulwipisye, napya i miyele ci ino yatafwile ukuya nayo?

²³ Fwandi mufwile ukula-azwa kacita wa vipe pakuti angasenuka. Munganenako na avyazi yamwi nanti ya eluda mucilongano pakuti yamupandeko mano pali vino mungacita nu mwana winu. (Mapinda 11:14) Mutafwile ukuya ni miyele imwi iipe nanti ukulacita vimwi vingalenga kuti citalile umwana winu ukuwela kuli mwemwe. Mutalinzile ukuya ni cipyu nanti ukukalipa sana. (Kolose 3:8) Napya mutalinzile ukutovoka zuwa lino mukwazwa umwana. (1 Kolinto 13:4, 7) Nanti cakuti kwene imusoka pa vipe vino umwana watacita, mutafwile ukukoma umwenzo nanti kusokela sana umwana. Ni cacindama sana i cakuti avyazi yafwile ukuya sana ni miyele isuma nu kutwalilila ukuya nu utailo ukome kuli Leza.

VINO MUNGACITA NDI CAKUTI UMWANA AKULONDA UKUPONDOKA

24. I ca ulanda ci icingacitika mu lupwa lwa Ina Klistu, napya umuvyazi alinzile ukucita uli?

²⁴ Kukaya limwi lino cingaloleka sile paswe ukuti mwana akulonda ukupondoka, napya atakulonda ukuvwila vino Baibo yalanda. Nga caya vivyo mufwile ukwikisya sana mano ku yana yano mwasyala nayo. Mufwile ukucenjela sana pakuti mutaonona maka inu yonsi ku mwana akulonda ukupondoka icakuti imutazyela na ana asyala. Mutafwile ukufisa amu lupwa lwinu ivipe vino umwana aakulonda kupondoka akucita, lelo mulinzile ukuyanenako vimwi vino yangalinga ukumanya pa mwana wiyo.—Loliniko na Mapinda 20:18.

25. (a) Uzye avyazi yafwile ukucita uli ndi cakuti ku mufulo sile umwana wapondoka? (b) Ivyani vino avyazi yalinzile ukumanya ngu mwana wao umwi wapondoka?

²⁵ Umutumwa Yoane walanzile vino cifwile ukuya kuli kacita wavipe asilapila, walanzile ukuti: “Mutamupokelela mu ng’anda inu nanti ukumulamuka.” (2 Yoane 10) Avyazi aingi yangapingula ukulondela mazwi yaa, ndi cakuti umwana uwapingulapo ukupondoka u mukalamba nupya angaikalila. Nanti cakuti citangupala ukupingula vivyo, avino cikalondekwa ukucita pa kucingilila asyala. Mulinzile ukutwalilila ukusakamala ulupwa lwinu muli ukapepa, nu kulucingilila ku vintu ivipe. Fwandi mufwile ukutwalilila ukuya ni miyele isuma lyonsi. Mwalanzyanya na ana inu asyala. Mwaikako mano kuli vino yakucita lino yali uku sukulu na lino yali uku kulongana. Napya mufwile ukuyalenga ukumanya ukuti nanti cakuti mwaasoka pali vino mwana cipondoka wacita, mutamupata foo. Mwalanga ukuti mwapata imisango iipe asi umwana. Lino ya mwana Yakobo yacisile unkalwe, nu kuleta umuzewanya pa lupwa lonsi, Yakobo watipwilile unkalwe uno yacisile, atatipwilile ana foo.—Utandiko 34:1-31; 49:5-7.

26. I vyani vino avyazi akaombesya ukusakamala ana yafwile ukwiusya ndi cakuti mwana umwi wapondoka?

²⁶ Limwi mungaipeela nu mulandu pali vino vyacitika umu lupwa lwinu. Lelo ndi cakuti mwaombisye pano maka inu yangapela napya mwatungululanga ulupwa kulingana na vino Yeova walanda, citange cizipe mwalola ngati mwemwe mwalenga kuti ivipe vicitikile ulupwa lwinu. Mufwile ukumanya ukuti kutaya umuvyazi uwamalilika, mwemo mwaombisye pano mungapezya. (Loliniko na Milimo 20:26.) Kwene cikawaya sana umwenzo ukukwata mwana cipondoka pa ng’anda, fwandi ngi vya musango uu vyamucitikila, mulinzile ukumanya ukuti Yeova wamwikako sana mano napya atalatala atazyele aomvi yakwe acumi. (Masamu 27:10) Mwaikako sana mano ku lupwa lwinu, napya mwasakamala sana ana inu yano mwasyala nayo pakuti yalunduluka muli ukapepa.

27. Uzye ukwelenganya pa mulumbe wa mwana muponge kungalenga avyazi yano yakwata umwana cipondoka yataile ukuti cani cingacitika?

²⁷ Napya mutafwile ukutovoka. Mu kupita kwa nsita lino mwana winu akwiusya vino mwamusundanga alasuka asenule imiyele yakwe. (Kasambilizya 11:6) Intazi zya musango uu zyacitikila indupwa izingi, napya avyazi aingi yailolela kuno ana yao yasenuka, napya yakayapokelela ngati avino muvyazi uwaya mu mulumbe uno Yesu walanzile wacisile. (Luka 15:11-32) Namwe kwene avino cingaya.