KATAK 8
Anij Ej Yokwe Armej ro Rerreo
‘Kwõj erreo ñan ro rerreo.’—SAM 18:26, UBS.
1, 2. (1) Etke jinen l̦addik eo ej kate bwe en erreo im karbõb l̦addik eo nejin? (2) Etke Jeova ekõn̦aan bwe ro me rej kabuñ ñan e ren erreo?
M̦OKTA jãn an l̦addik jidikdik eo etal im jikuul̦, jinen ej kõpooje. Ej katutuik l̦addik in nejin im kanuknuki kõn nuknuk ko rerreo im rem̦m̦an. Ejel̦ã bwe el̦aññe ajri in nejin ej erreo, men in enaaj jipañe bwe en ãjmour. Ej bareinwõt kile bwe el̦aññe erreo ajri eo, ro jet renaaj nõbare erro l̦eo pãleen. Ak ñe ettoon, enaaj nana etaerro ippãn armej.
2 Jeova, eo ej Jemedwõj ilañ, ekõn̦aan bwe ri karejar ro an ren erreo. Naan ko an rej ba bwe ej “erreo ñan ro rerreo.”a (Sam 18:26, UBS) Jeova ej yokwe kõj. Ejel̦ã bwe el̦aññe jej erreo, men in elukkuun em̦m̦an ñan kõj. Ej bareinwõt kile bwe el̦aññe armej ro jet rej loe bwe Ri Kõnnaan ro an relukkuun erreo, renaaj nõbar e. El̦aññe jej kate kõj bwe en em̦m̦an m̦wilid im jen erreo, men in enaaj bõktok nõbar ñan Jeova im eban kattoone ãt eo etan ekwõjarjar.—Ezekiel 36:22; 1 Piter 2:12.
3. Etke jej lukkuun kate kõj bwe jen erreo iien otemjej?
3 Kiiõ ke jejel̦ã bwe Anij ej yokwe armej ro rerreo, jenaaj lukkuun kate kõj bwe jen erreo iien otemjej. Kõnke jej yokwe Anij, jekõn̦aan bwe wãween ad mour en bõktok nõbar ñan e. Bareinwõt, jekõn̦aan kate wõt kõj bwe jen pãd wõt ilo yokwe eo an. Jen kiiõ etale etke eaorõk bwe jen erreo wõt. Tokãlik, jenaaj bwebwenato kõn emãn wãween ko ilo mour ko ad me jej aikuj erreo ie. Jenaaj bar etale ta ko jej aikuj kõm̦m̦ani bwe jen erreo iien otemjej. Ñe jej etale wãween kein, men in enaaj jipañ kõj bwe jen make kile el̦aññe ewõr men ko jej aikuj kakõm̦anm̦anl̦o̦k bwe jen maroñ erreo iien otemjej.
ETKE EAORÕK BWE JEN ERREO IIEN OTEMJEJ?
4, 5. (1) Ta un eo eaorõktata unin ad aikuj erreo? (2) Ewi wãween an menin kõm̦anm̦an ko kaalikkar bwe elukkuun aorõk erreo ippãn Jeova?
4 Jej aikuj erreo iien otemjej kõnke Jeova, Anij eo jej kabuñ ñan e ekwõjarjar im erreo ilo aolep wãween. Eñin ej un eo eaorõktata unin ad aikuj erreo. (Livitikõs 11:44, 45) Jeova ej kõm̦m̦an joñak ko rem̦m̦an bwe jen maroñ katak jãni. Naan eo an ej rõjañ kõj: “Kom̦win ri kajjioñe Anij.”—Epesõs 5:1.
5 Menin kõm̦anm̦an ko an Anij rej lukkuun kwal̦o̦k kõn wãween ko rem̦m̦an ippãn. Rej bareinwõt kaalikkar bwe Anij erreo. (Rom 1:20) Ear kõm̦anm̦an lal̦ in bwe en juon jikin erreo ñan an armej ro jukjuk im amn̦ak ie. Jeova ear kõm̦m̦ane lal̦ in ilo juon wãween me emaroñ etal im make erreo. Ñan waanjoñak, ear kõm̦m̦an karõk ko rekabwilõñlõñ bwe mejatoto eo ad en make karreoik e. Bareinwõt, ej kõm̦m̦an bwe en wõt im wõtlo̦k dãn ko rerreo iien otemjej. Men in ej kaalikkar bwe elukkuun aorõk erreo ippãn Jeova, eo me ear kõm̦anm̦an lal̦ in. (Jeremaia 10:12) Jej aikuj bareinwõt kaorõke men in.
6, 7. Ewi wãween an kar Kien Moses kaalikkar bwe armej ro rar aikuj erreo ilo aer kabuñ ñan Jeova?
6 Ebar wõr juon unin ad aikuj erreo. Jeova, eo ej ad Irooj Bõtata, ej kõtmãne bwe ro rej kabuñ ñan e ren erreo. Ilo Kien ko me Jeova ear lel̦o̦k ñan Ri Israel ro, armej ro rar aikuj erreo aolep iien ñe rej kabuñ ñan e. Ñan waanjoñak, Kien Moses ear kakien bwe ilo Raan in kõllaajrak ak Raan in Jeorl̦o̦k Jerawiwi, bũrij eo el̦ap ear aikuj tutu ruo alen. (Livitikõs 16:4, 23, 24) Bũrij ro jet rar aikuj bar kwal̦e peier im neer m̦okta jãn aer ajel̦o̦k menin katok ko ñan Jeova. (Exodus 30:17-21; 2 Kronikel 4:6) Kien kein rar bar kõllaajrak enañin 70 wãween ko me rej kõm̦m̦an bwe armej ro ren jab erreo ekkar ñan m̦antin kabuñ. El̦aññe juon Ri Israel ej ettoon ilo wãween kein, ejjab maroñ bõk kun̦aan ilo jabdewõt wãween kabuñ. El̦aññe ettoon ak ej wõnm̦aanl̦o̦k wõt im kabuñ, naaj kaje im m̦ane ñan mej. (Livitikõs 15:31) Jabdewõt eo ej m̦akoko in l̦oore kien kein kõn erreo, im ejjab tutu im kwal̦e nuknuk ko an, kar kakien bwe ren “bukwel̦o̦k armej eo jãn bwiljin” Ri Israel ro. Mel̦el̦ein men in bwe armej in ej aikuj mej.—Bõnbõn 19:17-20.
7 Meñe jejjab mour ium̦win Kien Moses, bõtab kien kein rej jipañ kõj bwe jen jel̦ã kõn l̦õmn̦ak ko an Anij. Kien kein rar lukkuun kaalikkar bwe armej ro rar aikuj erreo ilo aer kabuñ ñan Anij. Jeova eban oktak. (Malakai 3:6) El̦aññe jekõn̦aan kabuñbũruon Anij, jej aikuj kabuñ ñan e ilo “erreo im jab ettoon.” (Jemes 1:27) Eñin unin jej aikuj jel̦ã kõn wãween ko me Anij ekõn̦aan bwe jen erreo ie. Jen etale wãween kein kiiõ.
WÃWEEN KO ME ANIJ EKÕN̦AAN BWE JEN ERREO
8. Ta wãween ko emãn me Jeova ekõn̦aan bwe jen erreo ie?
8 Ilo Baibõl̦ eo, naan in “erreo” ejjab jitõñl̦o̦k wõt ñan erreo ilo ãnbwin. Ej bar jitõñl̦o̦k ñan aolepen wãween ad mour. Ewõr emãn wãween ko im Jeova ekõn̦aan bwe jen kate kõj im erreo kaki. Kein kajuon, ekõn̦aan bwe wãween ad kabuñ ñan E en erreo. Kein karuo, ekõn̦aan bwe en erreo im jim̦we kõm̦m̦an ko ad. Kein kajilu, ekõn̦aan bwe jen l̦õmn̦ak wõt kõn men ko rerreo. Im kein kaemãn, ekõn̦aan bwe en erreo ãnbwinnid, m̦oko im̦õd, mel̦an ko ad, im men ko m̦weied. Jen kiiõ etale wãween kein emãn.
9, 10. (1) En erreo wãween ad kabuñ ñan Anij. Ta mel̦el̦ein men in? (2) Kõnke jej m̦ool in Kũrjin, ta ko jej aikuj kõjparok kõj jãni?
9 En erreo wãween ad kabuñ ñan Anij. Ta mel̦el̦ein men in? Eokwe, ej mel̦el̦ein bwe jen kabuñ ñan Anij ilo wãween eo ekõn̦aan im jen jab kobaik jabdewõt m̦anit ko rettoon ak katak ko jãn kabuñ ko reriab. Ke Ri Israel ro rar jepl̦aak ñan Jerusalem jãn Babilon, rar aikuj pokake juon naan in kakkõl jãn Anij. Ear kakkõl er im ba: “Kom̦win diwõjl̦o̦k jãn ijo, kom̦win jab uññũri jabdewõt men ettoon; . . . kom̦win make karreoik kom̦.” (Aiseia 52:11) Ri Israel ro rar jepl̦aak ñan Jerusalem bwe ren maroñ bar kabuñ ñan Jeova ilo wãween eo me ear kõn̦aan. Ear aikuj erreo wãween aer kabuñ ñan e. El̦aññe rar kobaiki katak ko, tõmak ko im m̦anit ko an kabuñ ko reriab an Ri Babilon, eban kar erreo wãween aer kabuñ ñan Anij.
10 Kõnke jej m̦ool in Kũrjin, jej aikuj kõjparok kõj jãn jabdewõt katak ak m̦anit ko an kabuñ ko reriab. (1 Korint 10:21) Jej aikuj lukkuun kõjparok kõj kõnke elukkuun obrak lal̦ in kõn katak ko im m̦anit ko an kabuñ ko reriab. Ñan waanjoñak, elõñ kabuñ ko rej ba bwe el̦aññe juon armej ej mej, ewõr juon aan ak jetõb ilowaan me ej mour m̦aanl̦o̦k wõt. Kõn wõt an armej ro tõmake katak in, rej bõk kun̦aaer ilo elõñ m̦anit ko ñe ej wõr mej. (Ekklisiastis 9:5, 6, 10) Kũrjin ro rem̦ool rej kõjparok er jãn jabdewõt kain m̦anit ko me rej ekkejell̦o̦k ippãn katak ko im tõmak ko an kabuñ ko reriab.b Kõn men in, jejjab kõtl̦o̦k bwe jabdewõt armej en iuun kõj ñan kõm̦m̦ani men ko me rej n̦ae Baibõl̦ eo im renaaj kattoone wãween ad kabuñ ñan Anij.—Jerbal 5:29.
11. (1) En erreo im jim̦we kõm̦m̦an ko ad. Ta mel̦el̦ein men in? (2) Etke eaorõk bwe en erreo im jim̦we kõm̦m̦an ko ad iien otemjej?
11 En erreo im jim̦we kõm̦m̦an ko ad. Ta mel̦el̦ein men in? Bwe jen erreo iien otemjej, jej aikuj kõjparok kõj jãn jabdewõt kain m̦anit ko rettoon ãinwõt l̦õñ. (Epesõs 5:5) Elukkuun aorõk bwe kõm̦m̦an ko ad ren erreo iien otemjej. Ilo naaj katak in tok juon, jenaaj katak im loe bwe el̦aññe jekõn̦aan pãd wõt ilo yokwe eo an Anij, jej aikuj “ko jãn l̦õñ.” Ro im rekõn̦aan wõnm̦aanl̦o̦k wõt im l̦õñ reban “jolõt aelõñ in Anij.” (1 Korint 6:9, 10, 18) Anij ej watõke armej rein ãinwõt ro me “rekanooj nana.” Ta eo enaaj wal̦o̦k ñan armej ro me rejjab kõm̦m̦an oktak ko bwe en maroñ erreo im jim̦we kõm̦m̦an ko aer? Eokwe, “aer ãjinkõj enaaj . . . mej kein karuo.”—Revelesõn 21:8.
12, 13. (1) Ewi wãween l̦õmn̦ak ko ad rej ekkejell̦o̦k ñan kõm̦m̦an ko ad? (2) Ta ko jej aikuj kõm̦m̦ani bwe en erreo l̦õmn̦ak ko ad iien otemjej?
12 En erreo l̦õmn̦ak ko ad. Kõm̦m̦an ko ad rej itok jãn l̦õmn̦ak ko ad. El̦aññe jej kõtl̦o̦k bwe men ko renana ren pãd ilo l̦õmn̦ak ko ad im bũruod, enaaj pidodo ad kõm̦m̦ani men ko renana. (Matu 5:28; 15:18-20) Bõtab, el̦aññe jej kobrak l̦õmn̦ak ko ad kõn men ko rerreo im rem̦m̦an, enaaj pidodo ad kõm̦m̦ani men ko rem̦m̦an. (Pilippai 4:8, UBS) Ta ko jemaroñ kõm̦m̦ani bwe en erreo l̦õmn̦ak ko ad iien otemjej? Eokwe, juon wãween ej ilo ad kõjparok kõj jãn jabdewõt kain menin kam̦õn̦õn̦õ ko me remaroñ kattoon l̦õmn̦ak ko ad.c Bareinwõt, jemaroñ kobrak l̦õmn̦ak ko ad kõn men ko rerreo ilo ad riiti Baibõl̦ eo im katak kake raan otemjej.—Sam 19:8, 9.
13 Bwe jen maroñ pãd wõt ilo yokwe eo an Anij, ej menin aikuj bwe en erreo wãween ad kabuñ ñan e, erreo im jim̦we kõm̦m̦an ko ad, im en erreo l̦õmn̦ak ko ad. Katak ko jet ilo bok in rej letok mel̦el̦e ko rel̦l̦apl̦o̦k kõn men kein jilu. Bõtab, jen kiiõ etale ta ko jej aikuj kõm̦m̦ani bwe en maroñ erreo ãnbwinnid, m̦oko im̦õd, mel̦an ko ad, im men ko m̦weied. Eñin ej wãween eo kein kaemãn im jej aikuj erreo ie.
EN ERREO ÃNBWINNID, M̦OKO IM̦ÕD, MEL̦AN KO AD IM MEN KO M̦WEIED
14. Etke ej juon menin aikuj bwe en erreo ãnbwinnid, m̦oko im̦õd, mel̦an ko ad im men ko m̦weied?
14 Elukkuun aorõk bwe jen karreoik ãnbwinnid, m̦oko im̦õd, mel̦an ko ad, im men ko m̦weied. Ej ke menin aikuj bwe armej ro ren erreo ilo aolep wãween kein? Aet. Ej juon menin aikuj ñan aolep ro rej kabuñ ñan Jeova. Jaar katak kadede bwe Jeova ekõn̦aan bwe jen erreo kõnke men in em̦m̦an ñan kõj im ej bõktok nõbar ñan e. Kwõj ke keememej wõt waanjoñak eo ilo kar jinoin katak in? El̦aññe kwõnaaj kar loe an ajri eo lukkuun ettoon, men in enaaj kar kõm̦m̦an bwe kwõn l̦õmn̦ak bwe jinen im jemen rekattoonon. Ilo ejja wãween in wõt, jej aikuj kate kõj ñan karreoik ãnbwinnid, m̦oko im̦õd, mel̦an ko ad im men ko m̦weied. Etke? Kõnke men kein ren jab kattoone etan Jemeduij ilañ im kõm̦m̦an menin an armej ro jab kõn̦aan roñjake kõj ñe jej kwal̦o̦k naan. Naan in Anij ej rõjañ kõj bwe jen l̦oore joñak eo an Paul ke ear ba: “Kõmij jab kõn̦aan bwe jabdewõt en lo n̦otaan am jerbal, kõn men in kõmij kajjioñ bwe kõmin jab latibñile jabdewõt armej. Bõtab ilo men otemjej kõmij kwal̦o̦k bwe kõmij ri jerbal an Anij.” (2 Korint 6:3, 4, UBS) Ewi wãween jemaroñ kõm̦m̦ane men in?
15, 16. (1) Ta men ko jej aikuj kõm̦m̦ani bwe jen maroñ erreo? (2) En ewi wãween nuknuk ko ad?
15 Ãnbwinnid im nuknuk ko ad. Meñe eoktak m̦anit ko ad im wãween ad mour jãn doon, bõtab ejjab pen ñan ellolo dãn im joob bwe jen maroñ karreoik kõj make im bar ajri ro nejid aolep iien. Ej menin aikuj bwe jen kwal̦e peid kõn joob im dãn m̦okta im ãlikin ad m̦õñã, ãlikin ad kõjerbal im̦õn kõppojak ko, im ãlikin ad karreoik im jeniji kal̦ ko an niñniñ ro nejid. Ilo ad kwal̦e peid kõn joob im dãn, men in ej kõjparok ãjmour ko ad im emaroñ bar kõm̦m̦an bwe jen jab bõk elõñ kain nañinmej ko rekauwõtata. Ej bareinwõt jipañ bwe en jab ajeeded kij jiddik ko me rej kõm̦m̦an nañinmej ko ãinwõt ilo̦klo̦je ak jemetak. El̦aññe ejjel̦o̦k ad im̦õn kõppojak, eokwe ej juon menin aikuj bwe jen jibbũni bwidej eo ãlikin ad kõppojak. Eñin kar men eo Ri Israel ro ilo iien ko etto rekõn kõm̦m̦ane.—Duteronomi 23:12, 13.
16 Jej aikuj bar kwal̦i nuknuk ko ad bwe ren erreo im em̦m̦an ad lali. Ejjab menin aikuj ñan an Kũrjin ro wiaik nuknuk ko rel̦l̦ap on̦aer ak rekããl. Men eo eaorõk in ej bwe ren kõn̦aki nuknuk ko rerreo im rekkar. (1 Timote 2:9, 10) Jekdo̦o̦n ia eo jej pãd ie, aolep iien ej aikuj erreo nuknuk ko ad im paotokid bwe jen maroñ ‘kaiboojoj katak ko an Anij Ri Lo̦mo̦o̦red.’—Taitõs 2:10.
17. Etke jej aikuj kate kõj joñan wõt ad maroñ bwe en erreo im em̦m̦an an armej ro lale m̦oko im̦õd, mel̦an ko ad im men ko m̦weied?
17 M̦oko im̦õd, mel̦an ko ad im men ko m̦weied. Ejjab juon menin aikuj bwe m̦oko im̦õd ren kããl im lukkuun em̦m̦an. Bõtab, jej aikuj kate kõj joñan wõt ad maroñ bwe en erreo m̦õkein im em̦m̦an an armej ro lali. Bareinwõt, jej aikuj karreoik wa ko waad, el̦aptata ilo iien ko me jej kõjerbali ñan kwal̦o̦k naan ak kweilo̦k. Ej bar juon men em̦m̦an el̦aññe jej karreoik im karõki lowaan iep in kwal̦o̦k naan ak kweilo̦k ko ad. Ñe ej erreo m̦oko im̦õd, mel̦an ko ad im men ko m̦weied, men in ej kaalikkar ñan ro jet bwe Anij eo jej kabuñ ñan e, erreo. Ebar aorõk bwe jen karreoeo kõnke jej katakin armej ro bwe Jeova ej juon Anij erreo im enaaj “ko̦kkure ro rej ko̦kkure lal̦.” Jej bareinwõt katakin armej ro bwe m̦õttan wõt jidik Aelõñ eo an enaaj ukot aolepen lal̦ in ñan juon jikin eaiboojoj im erreo. (Revelesõn 11:18; Luk 23:43) Kõn men in, el̦aññe erreo m̦oko im̦õd im men ko m̦weied, jej kwal̦o̦k ñan armej ro jet bwe eñin naaj wãween ad mour ilo pedetaij.
Ej menin aikuj ñan karreoik ãnbwinnid im men ko m̦weied iien otemjej
18. Ewi wãween jemaroñ kaalikkar bwe jej kaorõke Im̦õn Kweilo̦k eo ad?
18 Jikin ad kabuñ. Kõnke jej yokwe Jeova, jej kaorõke Im̦õn Kweilo̦k eo ad. Eñin ej jikin eo me Kũrjin ro rem̦ool rej kabuñ ñan Anij ilo bukwõn ko aer. Ñe ro rekããl rej itok ñan Im̦õn Kweilo̦k eo, jekõn̦aan bwe ren loe joñan an erreo im kon̦. Ej menin aikuj bwe jen karreoiki im kõjparoke Im̦õn Kweilo̦k eo iien otemjej kõnke en juon jikin eaiboojoj. Jej kaalikkar bwe jej kaorõke Im̦õn Kweilo̦k eo ad ilo ad jipañ karreoiki im kõjparoke. Ej juon jeraam̦m̦an ñan ad kõjerbal iien ko ad make ñan karreoik im “karpen im kõkããl” jikin kabuñ in ad. (2 Kronikel 34:10) Jej aikuj bareinwõt m̦õn̦õn̦õ in kõm̦m̦ane men kein ñe jej kõjerbali Im̦õn Kweilo̦k ko rel̦l̦ap ak jikin ko jet ñan iien kweilo̦k ko ad rel̦l̦ap.
KARREOIK KÕJ JÃN KÕM̦M̦AN IM M̦ANIT KO RETTOON
19. (1) El̦aññe jekõn̦aan bwe ãnbwinnid im paotokid en erreo iien otemjej, jej aikuj kõjparok kõj jen ta? (2) Ewi wãween an Baibõl̦ eo jipañ kõj bwe jen kõjparok kõj jãn men kein?
19 El̦aññe jekõn̦aan bwe ãnbwinnid im paotokid en erreo iien otemjej, jej aikuj kõjparok kõj jãn m̦anit im kõm̦m̦an ko rettoon. Ta kein? Jet iaaer ej kõbaatat, betel nut, kadek im bõk uno ko rekajoor. Baibõl̦ eo ejjab kwal̦o̦k etan aolep m̦anit im kõm̦m̦an kein rettoon me rej wal̦o̦k ilo raan kein ad. Bõtab, ewõr eoon ko ilo Baibõl̦ im remaroñ jipañ kõj bwe jen jel̦ã kõn l̦õmn̦ak ko an Jeova kõn m̦anit im kõm̦m̦an kein. Kõnke jejel̦ã kõn l̦õmn̦ak ko an Jeova im kõnke el̦ap ad yokwe e, jenaaj kate kõj ñan kabuñbũruon. Jen kiiõ etale l̦alem eoon ko me remaroñ jipañ kõj ikijjeen men in.
20, 21. (1) Ta ko Jeova ekõn̦aan bwe jen kõjparok kõj jãni? (2) El̦aññe jenaaj pokake Anij, ta eo ej kallim̦ur bwe enaaj kõm̦m̦ane ñan kõj?
20 “Ro jera jitõnbõro, kallim̦ur kein otemjej rej ñan kõj. Kõn men in, jen karreoik kõj make jãn men otemjej rej katton ãnbwinnid im ad, im jen kanooj kate kõj ñan kwõjarjar ilo ad mour in kautiej Anij.” (2 Korint 7:1, UBS) Jeova ekõn̦aan bwe jen kõjparok kõj jãn jabdewõt m̦anit ak kõm̦m̦an ko me remaroñ kattoone ãnbwinnid ak l̦õmn̦ak ko ad. Eñin unin jejjab kõbaatat, betel nut, ak kõm̦m̦ane jabdewõt men ko me remaroñ ko̦kkure ãjmour eo ad im kõmãlij eo ad.
21 Baibõl̦ eo ej letok juon un elukkuun em̦m̦an unin ad aikuj “karreoik kõj make jãn men otemjej rej kattoon” kõj. Jinoin 2 Korint 7:1, (UBS) ej ba, “kallim̦ur kein otemjej rej ñan kõj.” Ta kallim̦ur kein? Eokwe, ãinwõt an wal̦o̦k ilo eoon ko m̦oktal̦o̦k, Jeova ej kallim̦uri kõj im ba: “Inaaj bõk kom̦, im Inaaj Jememi.” (2 Korint 6:17, 18) Ekkar ñan eoon in, Jeova enaaj bõk eok, kõjparok eok im yokwe eok. Ej ãinwõt juon em̦m̦aan eo me elukkuun em̦m̦an an lale ajri ro nejin. Bõtab, bwe Jeova en maroñ bõk eok im kõjparok eok, m̦okta kwõj aikuj kõjparok eok jãn jabdewõt men ko me renaaj kattoon ãnbwinnũm̦ im l̦õmn̦ak ko am̦. Kõn men in, jouj im jab kõtl̦o̦k bwe men kein renana im rettoon ren bõbraik eok jãn am̦ epaake im jem̦jerãik Jeova.
22-25. Ta eoon ko jãn Baibõl̦ eo me remaroñ jipañ kõj bwe jen jab kõbaatat, betel nut, kadek, bõk uno ko rekajoor im kõm̦m̦ani men ko jet me rettoon?
22 “Kwõn yokwe Irooj am̦ Anij kõn aolepen bũruom̦ im kõn aolepen am̦, im kõn am̦ l̦õmn̦ak otemjej.” (Matu 22:37) Jijej ear ba bwe kien in ej kien eo eaorõktata iaan kien otemjej. (Matu 22:38) Ejim̦we im ekkar bwe jen kwal̦o̦k yokwe rot in ñan Jeova. El̦aññe jej yokwe Jeova kõn aolepen bũruod, aolepen ad im kõn aolepen ad l̦õmn̦ak, jeban kõm̦m̦ani jabdewõt men ko me remaroñ kakadul̦o̦k ad mour. Bareinwõt, jeban kõm̦m̦ani jabdewõt men ko me remaroñ ko̦kkure ak kajorrããn kõmãlij ko ad.
23 “[Jeova] ej lel̦o̦k mour im menono im men otemjej ñan armej otemjej.” (Jerbal 17:24, 25, UBS) Mour ej juon menin letok jãn Anij. Jej yokwe Anij, im jekõn̦aan kwal̦o̦k ad kaorõke menin letok in an. Kõn men in, jej kõjparok kõj jãn jabdewõt men ko im m̦anit ko me remaroñ ko̦kkure ãjmour eo ad. Jej kile bwe el̦aññe jej kõm̦m̦ani men kein, jeban kwal̦o̦k ad kaorõke mour, eo ej juon menin letok jãn Anij.—Sam 36:9, UBS.
24 “Kwõn yokwe ri turum̦ im ãinwõt kwe.” (Matu 22:39) Ñe juon armej ej kõm̦m̦ani m̦anit ko renana, men in ejjab jelõt wõt e. Kõm̦m̦an kein an rej bar jelõt armej ro jet. Ñan waanjoñak, el̦aññe juon armej ej kõbaatat iturin ro jet, men in emaroñ kõm̦m̦an bwe en jorrããn ãjmour ko an armej rein. Armej eo me ej ko̦kkure mour ko an ro jet ej rupe kien in an Anij ñan kõj bwe jen yokwe ro ri turid. Meñe armej in emaroñ ba bwe ej yokwe Anij, bõtab kõm̦m̦an kein an rej kam̦ool bwe ej riab.—1 Jon 4:20, 21.
25 ‘Kõttãik kõj ñan ri tõl ro kab ro reutiej.’ (Taitõs 3:1, UBS) Ilo elõñ aelõñ ko, ej n̦ae kien ñe armej ro rej ebbõk ak kõjerbali jet kain uno ko rekajoor. Kõnke jej m̦ool in Kũrjin, jejjab ebbõk ak kõjerbal uno ko rekajoor im rej n̦ae kien.—Rom 13:1, UBS.
26. (1) Bwe jen maroñ pãd wõt ilo yokwe eo an Anij, ta eo jej aikuj kõm̦m̦ane? (2) Etke ejjel̦o̦k bar juon kain mour em̦m̦anl̦o̦k jãn mour eo ad me erreo im̦aan mejãn Anij?
26 Bwe jen maroñ pãd wõt ilo yokwe eo an Anij, jejjab maroñ erreo ilo jet wõt wãween ko. Jej aikuj erreo ilo men otemjej. Ejjab pidodo ñan bõjrak jãn kõm̦m̦an im m̦anit kein rettoon. Bõtab, kwõnaaj lo tõprak el̦aññe kwõnaaj kate eok.d Ilo m̦ool, ejjel̦o̦k bar juon kain mour em̦m̦anl̦o̦k jãn mour eo ad me erreo im̦aan mejãn Anij. Aolep iien Jeova ej katakin kõj kõn men ko rem̦m̦an. (Aiseia 48:17) El̦aññe jej kate kõj bwe jen erreo ilo men otemjej, jenaaj lukkuun m̦õn̦õn̦õ kõnke jejel̦ã bwe jej bõktok nõbar ñan Anij eo ad me el̦ap ad yokwe. Bareinwõt, jenaaj lukkuun m̦õn̦õn̦õ bwe jenaaj pãd wõt ilo yokwe eo an.
a Ilo kajin Hibru, naan in “erreo” ejjab jitõñl̦o̦k wõt ñan ãnbwinid im paotokid. Ej bareinwõt jitõñl̦o̦k ñan wãween ad mour im wãween ad kabuñ ñan Anij.
b Ñan bõk mel̦el̦e ko jet ikijjeen raan ko rel̦l̦ap im m̦anit ko me Kũrjin ro rem̦ool rej kõjparok er jãni, jouj im lale Katak 13 ilo bok in.
c Katak 6 ilo bok in ej kwal̦o̦k ta ko jemaroñ kõm̦m̦ani bwe jen maroñ kããlõt wõt menin kam̦õn̦õn̦õ ko rekkar im rem̦m̦an.
d Jouj im lale bo̦o̦k eo etan “Ij Ke Kate Eõ bwe In Kõm̦m̦ani Wõt Men ko Rejim̦we?” im bo̦o̦k eo etan “Anij Emaroñe Men Otemjej.”
e Kar ukot etan.