KATAK 25
AL 96 Bok eo an Anij—Juon Bok Eaorõk
Men ko Jemaroñ Katak jãn Kanaan eo Ãliktata an Jekob—Baat 2
“Ekkar ñan aer jeraam̦m̦an ear kõjeraam̦m̦an er kake.”—JEN. 49:28.
UNIN KATAK IN
Men ko raorõk jemaroñ katak jãn kanaan eo ãliktata an Jekob ikijjeen l̦õm̦aro jet nejin ralitõk.
1. Ta eo jenaaj etale ilo katak in?
L̦ÕM̦ARO nejin Jekob rej pãd iturin im lukkuun roñjake an l̦al̦l̦ap eo jemãer kõjeraam̦m̦ane er kajjojo. Ãinwõt ad kar etale ilo katak eo l̦o̦k juon, naan ko an Jekob ñan Ruben, Simeon, Livai, im Juda, remaroñ kar lukkuun kãitoklimoik im kailbõk l̦õm̦arein nejin. Kõn men in, remaroñ kõn̦aan jel̦ã ta ko Jekob enãj ba ñan l̦õm̦aro jet nejin ralitõk. Kiiõ, jen lale ta ko jemaroñ katak jãn naan ko an ñan Zebulun, Issakar, Dan, Gad, Aser, Naptelai, Josep, im Benjamin.a
ZEBULUN
2. Kõmel̦el̦e kõn kanaan eo kõn Zebulun im wãween an kar jejjet kũtien. (Jenesis 49:13) (Bar lale bo̦o̦k eo.)
2 Riit Jenesis 49:13. Jekob ear kaalikkar bwe ro ineen Zebulun renaaj kar jokwe iturin lo̦jet, ilo tuiõñin Ãneen Kallim̦ur eo. Elõñl̦o̦k jãn 200 iiõ ko tokãlik, ro jãn bwijjin Zebulun rar bõk juon aer ãne in jolõt me ear pãd ikõtaan Lom̦al̦o in Galili im Mediterranean. Moses ear kanaan im ba: “Kwõn lañlõñ, Zebulun, ilo am̦ diwõjl̦o̦k.” (Dut. 33:18) Men in emaroñ kar mel̦el̦ein bwe enaaj pidodo an ro ineen Zebulun m̦akũtkũt ikõtaan lom̦al̦o kein ruo. Kõn men in, enaaj kar pidodo aer wia im wiakake m̦weiuk ko jãn armejin jikin ko jet. Jejjab lukkuun jel̦ã ewi wãween an kar ro ineen Zebulun mour, bõtab ear wõr un ko unin aer maroñ lo m̦õn̦õn̦õ.
3. Ta eo emaroñ jipañ kõj bwe jen jokwane wõt kõn men ko ewõr ippãd?
3 Ta eo jemaroñ katak? Ewõr un ko unin jemaroñ lo m̦õn̦õn̦õ ilo mour ko ad, jekdo̦o̦n ia eo jej jokwe ie ak wãween ko jej iiooni. Bwe jen maroñ dãpij wõt ad m̦õn̦õn̦õ, jej aikuj jokwane kõn men ko ewõr ippãd. (Sam 16:6; 24:5) Jet iien, eitok wõt bwe jen l̦õmn̦ak kõn men ko ejjel̦o̦k ippãd ijello̦kun ad l̦õmn̦ak kõn men ko rem̦m̦an ewõr ippãd. Kõn men in, kate eok ñan lo men ko rem̦m̦an ilo mour eo am̦.—Gal. 6:4.
ISSAKAR
4. Kõmel̦el̦e kõn kanaan eo kõn Issakar im wãween an kar jejjet kũtien. (Jenesis 49:14, 15) (Bar lale bo̦o̦k eo.)
4 Riit Jenesis 49:14, 15. Jekob ear nõbar Issakar kõn an kar juon ri-jerbal etiljek im ear keidi ñan juon donkey ekajoor—juon menninmour me emaroñ ineek m̦weiuk ko reddo. Jekob ear bar ba bwe Issakar enaaj kar jolõte juon ãne elukkuun em̦m̦an. Ear jejjet kũtien naan kein an Jekob kõnke ro ineen Issakar rar jokwe ilo juon ãne iturin Reba Jordan me ewãmourur im el̦ap keinikkan ko ie. (Jos. 19:22) Ejjel̦o̦k pere rar lukkuun kate er ñan lale im kõjparok ãne eo ãneer, bõtab rar bareinwõt kate er ñan jipañ ro jet. (1 Kñ. 4:7, 17) Ñan waanjoñak, ro jãn bwijjin Issakar rar pojakin jipañ ilo iien tarin̦ae ko an Israel, ãinwõt ilo tõre eo an ri-Ekajet Berak im ri-kanaan Debora.—Eka. 5:15
5. Etke jej aikuj kate kõj ilo ad jerbal ñan Jeova?
5 Ta eo jemaroñ katak? Jeova ej kaorõk ad kate kõj ilo ad jerbal ñane ãinwõt an kar kaorõk jerbal ko an ro jãn bwijjin Issakar. (Ekl. 2:24) Ñan waanjoñak, l̦õmn̦ak kõn em̦m̦aan ro jeid im jatid me rej kate er ñan lale im kõjparok eklejia eo. (1 Tim. 3:1) Meñe em̦m̦aan rein rejjab aikuj ire im tarin̦ae, bõtab rej aikuj lukkuun kate er ñan kõjparok armej ro an Anij jãn men ko remaroñ ko̦kkure mourin jetõb eo aer. (1 Kor. 5:1, 5; Jud 17-23) Rej bareinwõt kate er ñan kõpooj im kwal̦o̦k katak ko rekõketak me renaaj kõkajoore eklejia eo.—1 Tim. 5:17.
DAN
6. Ta jerbal eo kar lel̦o̦k ñan ro jãn bwijjin Dan? (Jenesis 49:17, 18) (Bar lale bo̦o̦k eo.)
6 Riit Jenesis 49:17, 18. Jekob ej keidi Dan ñan juon jedpãnit me ej ire ippãn menninmour ko rekilepl̦o̦k jãne, ãinwõt juon kidia me rej kõjerbale ilo iien tarin̦ae ko. Ro jãn bwijjin Dan rar peran im pojakin tarin̦aeik ri-kõjdat ro an aelõñin Israel. Ilo ial̦ eo an ri-Israel ro l̦o̦k ñan Ãneen Kallim̦ur eo, ro jãn bwijjin Dan “rar pãd il̦okwantata bwe ren kõjparok aolepen bwij ko.” (Bõn. 10:25, UBS) Ear lukkuun aorõk jerbal in aer, meñe ri-Israel ro jet rar jab maroñ loe aolep men ko ro jãn bwijjin Dan rar kõm̦m̦ani.
7. Ta eo jej aikuj keememej kõn jerbal ko ad ñan Jeova?
7 Ta eo jemaroñ katak? Enañin ke wõr juon iien kwaar kõm̦m̦ane juon jerbal ñan Jeova ak ãinwõt ejjel̦o̦k en̦ ear kile men eo kwaar kõm̦m̦ane? Bõlen kwaar jipañ karreo im kõjparok juon Im̦õn Kweilo̦k, jipañ ilo juon iien kweilo̦k el̦ap, ak kõm̦m̦ani jerbal ko jet. Elukkuun em̦m̦an am̦ jipañ ilo wãween kein! Keememej bwe Jeova ej loe im kaorõk aolep men ko kwõj kõm̦m̦ani ñane. Elukkuun buñbũruon ñe kwõj karejar ñane, ejjab kõnke kokõn̦aan bõk nõbar jãn ro jet, ak kõnke kokõn̦aan kwal̦o̦k am̦ lukkuun yokwe E.—Matu 6:1-4.
GAD
8. Etke ear pidodo an ri-kõjdat ro an ri-Israel ro kajjioñ tarin̦aeik ro jãn bwijjin Gad? (Jenesis 49:19) (Bar lale bo̦o̦k eo.)
8 Riit Jenesis 49:19, UBS. Jekob ear kanaan bwe ri-nana ro renaaj tarin̦aeik Gad. Elõñl̦o̦k jãn 200 iiõ ko tokãlik, ro jãn bwijjin Gad rar jokwe iturearin Reba Jordan—juon jikin me ear epaake ri-kõjdat ro aer. Kõn men in, ear pidodo an ri-kõjdat rein aer tarin̦aeik er. Meñe ãindein, ak ro ineen Gad rar kõn̦aan jokwe ijin kõnke ãne eo ear l̦ap im em̦m̦an ñan menninmour ko nejier. (Bõn. 32:1, 5) Alikkar bwe ro jãn bwijjin Gad rar lukkuun peran. Ejjab men in wõt, ak rar lõke bwe Jeova enaaj kar jipañ er ñan tarin̦aeik ri-kõjdat ro aer im kõjparok ãne eo ear lel̦o̦k ñan er. Joñan, rar jilkinl̦o̦k em̦m̦aan ro aer ium̦win elõñ iiõ ko bwe ren jipañ bwij ko jet ñan tarin̦ae im bõk anjo̦ ioon aolepen Ãneen Kallim̦ur eo iturilikin Reba Jordan. (Bõn. 32:16-19) Rar lõke bwe Jeova enaaj kar kõjparok kõrã ro pãleer im ajri ro nejier ilo tõre eo em̦m̦aan ro rar jako. Jeova ear kõjeraam̦m̦an er kõn aer kar peran im m̦õn̦õn̦õ in kaarmejjeteik er make.—Jos. 22:1-4.
9. Ñe jej lõke Jeova, ewi wãween an men in jelõt jokãlõt ko jej kõm̦m̦ani?
9 Ta eo jemaroñ katak? Bwe jen maroñ karejar wõt ñan Jeova ilo iien ko jej iioon apañ ko, jej aikuj wõnm̦aanl̦o̦k wõt im lõke E. (Sam 37:3) Ilo raan kein, elõñ rej kwal̦o̦k aer lõke Jeova ikijjeen aer m̦õn̦õn̦õ in kaarmejjeteik er make ñan jipañ ilo jerbalin ekkal ko an doulul in, em̦m̦akũt ñan jikin ko el̦apl̦o̦k aer aikuj ri-kwal̦o̦k naan ro ie, ak kõm̦m̦ani jerbal ko jet. Rej kõm̦m̦ane men in kõnke rej lukkuun lõke bwe Jeova enaaj aolep iien lale im kõjparok er.—Sam 23:1.
ASER
10. Ta eo ro ineen Aser rar jab kõm̦m̦ane? (Jenesis 49:20) (Bar lale bo̦o̦k eo.)
10 Riit Jenesis 49:20, UBS. Jekob ear kanaan bwe ro ineen Aser renaaj kar m̦weiie, im eñin men eo ear wal̦o̦k. Iaan aolep ãne ko ilo Israel, ãne eo me rar jolõte ear lukkuun ewãmourur im l̦ap keinikkan ko ie. (Dut. 33:24) Ãneo ãneer ear bareinwõt pãd iturearin Lom̦al̦o Mediterranean im ekitibuj bukwõn eo em̦weiie etan Saidon ilo Pinisia, me rekõn wiakake m̦weiuk ko ie. Ijoke, ro ineen Aser rar jab kadiwõjl̦o̦k ri-Kenan ro jãn ãneo. (Eka. 1:31, 32) Kõn an kar ro ineen Aser m̦weiie im rar jokwe ibwiljin ri-Kenan ro, ear dikl̦o̦k aer kijejeto ilo aer kabuñ ñan Jeova. Ro jãn bwijjin Aser rar jab em̦m̦akũt im jipañ ke ri-Ekajet Berak ear kajjitõk ippãn ri-Israel ro ñan jipañ tarin̦aeik jarin tarin̦ae ko an ri-Kenan ro. Kõn men in, rar luuji jeraam̦m̦an eo ñan lo men ko rekabwilõñlõñ Jeova ear kõm̦m̦ani ñan jipañ ri-Israel ro bõk anjo̦ “iturin dãn ko an Megido.” (Eka. 5:19-21) Ro ineen Aser remaroñ kar jook ke rar roñ an Berak im Debora al kõn an ri-Israel ro bõk anjo̦, im ba naan kein: “Aser ear jijet im tõt il̦am in lom̦al̦o.”—Eka. 5:17.
11. Etke jej aikuj wõnm̦aanl̦o̦k wõt im bõk l̦õmn̦ak eo ejim̦we kõn m̦weiuk ko?
11 Ta eo jemaroñ katak? Jekõn̦aan lel̦o̦k aolepen ad ñan Jeova. Bwe jen maroñ kõm̦m̦ane men in, jej aikuj jum̦aik wãween an lal̦ in l̦õmn̦ak kõn jããn im m̦weiuk. (JK. 18:11, UBS) Jej kate kõj ñan wõnm̦aanl̦o̦k wõt im bõk l̦õmn̦ak eo ejim̦we kõn jããn. (Ekl. 7:12; Hib. 13:5) Jejjab jol̦o̦k iien im maroñ ko ad ñan kajjioñ koorl̦o̦k men ko jejjab lukkuun aikuji. Ijello̦kun ad ãindein, jej kõmaat aolepen ad maroñ ñan Jeova. Jejel̦ã bwe el̦aññe jenaaj dãpij wõt tiljek ñane Jeova enaaj kõjeraam̦m̦an kõj kõn juon mour elem̦õn̦õn̦õ ilju im jekl̦aj.—Sam 4:8.
NAPTELAI
12. Ewi wãween an kanaan eo kõn Naptelai maroñ kar jejjet kũtien? (Jenesis 49:21) (Bar lale bo̦o̦k eo.)
12 Riit Jenesis 49:21. “Naan ko rem̦m̦an” me Jekob ear kõnono kake remaroñ kar jitõñl̦o̦k ñan wãween an kar Jesus kõnono ke ear kõm̦m̦ane jerbalin kwal̦o̦k naan eo an. Jesus, eo me ear buñbuñ kõn an em̦m̦an wãween an katakin, ear kõm̦m̦an bwe Kaperneum me ear pãd ilo ãneo ãneen Naptelai en “ijo jikin.” (Matu 4:13; 9:1; Jon 7:46) Ikijjeen Jesus, Aiseia ear kanaan im ba bwe ro jãn bwijjin Zebulun im Naptelai renaaj “lo juon meram el̦ap.” (Ais. 9:1, 2) Jesus ear “meram eo em̦ool im ej rome jabdewõt armej” ikijjeen men ko ear katakin ro jet kaki.—Jon 1:9.
13. Ewi wãween ad maroñ kõm̦m̦an bwe naan ko ad ren kabuñbũruon Jeova?
13 Ta eo jemaroñ katak? Eaorõk ippãn Jeova men ko jej ba ñan ro jet im wãween ad kõnono ñan er. Ewi wãween ad maroñ kõnono “naan ko rem̦m̦an” me rej kabuñbũruon Jeova? Jemaroñ kwal̦o̦k m̦ool ñe jej kõnono. (Sam 15:1, 2) Jemaroñ kõketak ro jet kõn naan ko ad ikijjeen ad m̦õkaj im nõbar er ñe rej kõm̦m̦ane juon men em̦m̦an im ilo ad kate kõj ñan jab kõnono kõn likjab ko aer ak kõrraate er. (Eps. 4:29) Im jemaroñ kõm̦m̦ane juon mejãnkajjik ñan kal̦apl̦o̦k ad jel̦ã kilen jino bwebwenato ippãn ro jet bwe jen maroñ kwal̦o̦k naan ñan er.
JOSEP
14. Ewi wãween an kar jejjet kũtien kanaan eo kõn Josep? (Jenesis 49:22, 26) (Bar lale bo̦o̦k eo.)
14 Riit Jenesis 49:22, 26. Ejjel̦o̦k pere Jekob ear lukkuun buñbũruon ippãn Josep, eo me Jeova ear kõjenolo̦ke “jãn ro jein im jatin.” Jekob ear n̦aetan “juon ra [in wõjke] ekowa” ak elõñ leen. Wõjke eo ej jitõñl̦o̦k ñan Jekob im raan wõjke eo ej jitõñl̦o̦k ñan Josep. Josep ear m̦aanje eo nejin Rejel lio pãleen Jekob me ejitõnbõro ippãn. Jekob ear kanaan bwe jolõt eo an Josep enãj ruo alen l̦apl̦o̦k kõnke Ruben, m̦aanje eo nejin Jekob jãn Lia, ear luuji maroñ eo an ãinwõt juon m̦aanje. (Jen. 48:5, 6; 1 Kro. 5:1, 2) Ear jejjet kũtien kanaan in kõnke ruo iaan bwij ko ilo aelõñin Israel rar itok jãn l̦õm̦aro nejin Josep—Ipreim im Menassa. Im aolepeerro ear wõr aer ãne in jolõt.—Jen. 49:25; Jos. 14:4.
15. Ewi wãween an kar Josep em̦m̦akũt ke ear iioon wãween ko rejjab jim̦we?
15 Jekob ear bar kõnono kõn ri-lippo̦n̦ ro me rar lippo̦n̦e Josep “im kõjdate.” (Jen. 49:23) Rein rar jitõñl̦o̦k ñan l̦õm̦aro jein me rar ebbanbane im er eo rar wũnjãn aolep wãween ko rejjab jim̦we ear iiooni ilo mour eo an. Meñe ãindein, ak Josep ear jab dike l̦õm̦aro jein ak n̦aruon Jeova kõn men ko rar wal̦o̦k ñane. Ãinwõt an kar Jekob ba: “Kein lippo̦n̦ eo an [Josep] ejjab em̦m̦akũtkũt, im pein ekanooj kajoor.” (Jen. 49:24, UBS) Josep ear atartar ioon Jeova ilo iien ko ear iioon apañ, im ear jab baj jol̦o̦k an l̦õm̦aro jein bõd ak ear bar kwal̦o̦k jouj ñan er. (Jen. 47:11, 12) Josep ear kõtl̦o̦k bwe apañ ko ear iiooni ren kakõm̦anm̦anl̦o̦k kadkad ko ippãn. (Sam 105:17-19) Tokjãn men in, Jeova ear maroñ kõjerbale ñan kõm̦m̦ani elõñ men ko rekabwilõñlõñ.
16. Ewi wãween jemaroñ anõke joñak eo an Josep ñe jej iioon apañ ko?
16 Ta eo jemaroñ katak? Jen jab kõtl̦o̦k bwe apañ ko jej iiooni ren kattol̦o̦k kõj jãn Jeova ak rũttõmak ro m̦õttad. Keememej bwe Jeova emaroñ katakin im kammineneik kõj ikijjeen an kõtl̦o̦k bwe jen iioon wãween ko rej mãlejjoñe tõmak eo ad. (Hib. 12:7, ftn.) Ilo an ãindein, emaroñ jipañ kõj bwe en em̦m̦anl̦o̦k ad kwal̦o̦k kadkad ko an, ãinwõt tũriam̦o im jeorl̦o̦k bõd. (Hib. 12:11) Jemaroñ lõke bwe Jeova enaaj kõjeraam̦m̦ane kõj kõn ad kijenmej wõt, ãinwõt an kar kõjeraam̦m̦ane Josep.
BENJAMIN
17. Ewi wãween an kar jejjet kũtien kanaan eo kõn Benjamin? (Jenesis 49:27) (Bar lale bo̦o̦k eo.)
17 Riit Jenesis 49:27. Jekob ear kanaan bwe ro ineen Benjamin renaaj lukkuun jel̦ã kilen tarin̦ae ãinwõt juon ol̦ip. (Eka. 20:15, 16; 1 Kro. 12:2) ‘Ilo jibboñõn’ aelõñin Israel, kiiñ eo aer jinointata ear itok jãn bwijjin Benjamin, Kiiñ Saul. Ear juon rũttarin̦ae elukkuun peran ilo an kar tarin̦aeik ri-Pilistia ro. (1 Sa. 9:15-17, 21) Ilo “jota” ak elõñ iiõ ko tokãlik, Lerooj Ester im Mordikeai, ro me rej jãn bwijjin Benjamin, rar lo̦mo̦o̦ren ri-Israel ro jãn aer aolep mej ke rar pãd ium̦win maroñ eo an aelõñin Põrsia.—Est. 2:5-7; 8:3; 10:3.
18. Ewi wãween ad maroñ anõke wãween an kar ro jãn bwijjin Benjamin tiljek wõt ñan Jeova?
18 Ta eo jemaroñ katak? Ejjel̦o̦k pere bwe ro jãn bwijjin Benjamin rar lukkuun m̦õn̦õn̦õ ke juon iaaer ear erom kiiñ. Bõtab, ke Jeova ear jitõñ Devid bwe en kiiñ im ukot l̦ain in kiiñ eo ñan bwijjin Juda, ro jãn bwijjin Benjamin rar tokãlik rejetake oktak in. (2 Sa. 3:17-19, UBS) Elõñ iiõ ko tokãlik ke bwij ko jet rar jum̦aik bwijjin Juda, ro jãn bwijjin Benjamin rar tiljek wõt ñan bwijjin Juda im eo Jeova ear kããlõte bwe en kiiñ. (1 Kñ. 11:31, 32; 12:19, 21) Kõj bareinwõt jen dãpij ad tiljek ñan Anij im rejetake ro em̦õj an Jeova kããlõt er ñan tõl armej ro an ilo raan kein.—1 Tes. 5:12.
19. Ewi wãween ad maroñ bõk tokjãn jãn kanaan eo ãliktata an Jekob?
19 Jemaroñ bõk tokjãn jãn kanaan eo ãliktata an Jekob. Ad kar etale wãween an kar jejjet kũtien kanaan in ej kal̦apl̦o̦k ad lõke bwe enaaj jejjet kũtien kanaan ko jet an Jeova. Im ad etale wãween an kar Jeova kõjeraam̦m̦an l̦õm̦aro nejin Jekob ej jipañ kal̦apl̦o̦k ad mel̦el̦e kõn wãween jemaroñ kabuñbũruon Jeova.
AL 128 Kijenmej ñan Jem̦l̦o̦kin
a Ke Jekob ear kõjeraam̦m̦ane Ruben, Simeon, Livai, im Juda, ear jino jãn rũttotata l̦o̦k ñan diktata, bõtab tokãlik ear jab ãindein ke ear kõjeraam̦m̦ane l̦õm̦aro jet nejin.