Watchtower ONLINE L̦ÃIBRÃRE
Watchtower
ONLINE L̦ÃIBRÃRE
Kajin M̦ajel̦
O̦
  • N̦
  • n̦
  • M̦
  • m̦
  • L̦
  • l̦
  • O̦
  • o̦
  • BAIBÕL̦
  • BOK IM KEIN KATAK
  • KWEILO̦K KO
  • w99 7/1 p. 13-17
  • Katakin Ilo Lolokjen Im Kareelel

Ejjañin wõr pija in ilo tõre in.

Jol̦o̦k bõd, ewõr juon problem ej kõm̦m̦an an jab jo̦ pija in.

  • Katakin Ilo Lolokjen Im Kareelel
  • Imõniaroñroñ Ej Kwalok kin Ailiñ eo an Jehovah—1999
  • Unin Tõl Jidikdik Ko
  • Katak ko Jet
  • Kwon juõn Ri Roñjake Emõn
  • Tokjen Kabidodo Men Ko
  • Kajerbal Kajitõk Ko ilo Bolemen
  • Wanjoñok Ko Rej Tõbar Buruen Armij
  • Readi Jeje Ko Ilo Wãwen Eo Ekabel
  • Kajeoñe Ri Kaki Eo Elap
    Imõniaroñroñ Ej Kwalok kin Ailiñ eo an Jeova—2002
  • Kõjerbal Waanjoñak ko Rejejjet
    Kate Eok ñan Kal̦apl̦o̦k Am̦ Jel̦ã Kilen Riit im Katakin
  • “Ejamin Kar Konono Ñan Ir Elañe Ear Ejelok Juõn Wanjoñok”
    Imõniaroñroñ Ej Kwalok kin Ailiñ eo an Jeova—2002
  • Jilu Wãween ko ñan Kakõm̦anm̦anl̦o̦k Kilen Am̦ Katakin
    Ad Jerbal ñan Anij—2012
Ebar Wõr
Imõniaroñroñ Ej Kwalok kin Ailiñ eo an Jehovah—1999
w99 7/1 p. 13-17

Katakin Ilo Lolokjen Im Kareelel

“Buruen ri meletlet ej kamakit loñin ñan kwalok lolokjen, im tien ej kareelel.”​—PROVERBS 16:23, New World Translation.

1. Etke katakin Nan in Anij elaplok jen ad baj kwalok katakin ko?

MEJENKAJJIK eo ad einwõt ri katakin armij kin Nan in Anij ej ñan kameramlok jab lolãtãt ko an ri katak ro ad wõt ak burueir bareinwõt. (Dri Epesõs 1:18) Kin men in katakin ej kitibuj elaplok jen baj kwalok wõt nan ko. Proverbs 16:23, (NW) ej ba: “Buruen ri meletlet ej kamakit loñin ñan kwalok lolokjen, im tien ej kareelel.”

2. (a) Ta melelen nan in kareel? (b) Ewi wãwen aolep ri Christian ro remaroñ ri katakin ro rekareelel?

2 Emol ri jilek Paul ear jerbale kien in ilo jerbal in katakin eo an. Ke ear bed ilo Korint, ear “kemeleleik iloan imõn kwelok Sabat otemjej, im karel dri Ju ro im ro dri Grik.” (Jerbal 18:4) Ekkar ñan juõn ri utiej, nan in kajin Greek eo ej jerbale ñan nan in “karel” ej melelen “ukõte lemnak eo an juõn armij ikijen kamelele ilo kõmmanwa ak kamelele ekkar ñan kien mour erreo.” Ikijen kamelele ko rebolemeir, Paul ear kamakit buruen armij ñan kajimwe lemnak eo air. Kin an lap maroñ eo an ñan karel buruen armij ri kijirãt ro an rar mijak e. (Jerbal 19:24-27) Mekarta, wãwen katakin eo an Paul ear jab bedbed ion maroñ in armij. Ear jiroñ ri Korint ro: “Aõ nan im aõ kwalok, e ar jab ilo nan in karel an meletlet, a ilo kamol in Jitõb im kajur; bwe ami tõmak en jab ilo meletlet in armij, a ilo kajur an Anij.” (1 Dri Korint 2:4, 5) Kinke aolep ri Christian ro rej bõk jibañ jen jitõbõn Jehovah Anij, ir aolep remaroñ erom ri katakin ro rekareelel. Ak ewi wãwen? Jen etale jet ian wãwen katakin ko rebolemeir.

Kwon juõn Ri Roñjake Emõn

3. Etke jej aikwij lolokjen ñe jej katakin ro jet, im ewi wãwen jemaroñ tõbar buruen ri katak Bible eo?

3 Wãwen katakin eo moktata ej kitibuj, jab konono, ak roñjake. Einwõt Proverbs 16:23 (NW) ear kalikare, ñan karel buruen armij jej aikwij lolokjen. Jesus ear wõr lolokjen ibben kin armij ro ear katakin ir. Jon 2:25 ej ba: “E jela men eo iloan armij.” Ak ewi wãwen jemaroñ jelã ta eo ej bed ilo buruen armij ro jej katakin? Juõn wãwen ej ilo ad einwõt juõn ri roñjake emõn. Jemes 1:19 ej ba: “Jabrewõt armij en mõkaj an roñjake, en rumij an konono, en rumij an illu.” Emol, jab aolep armij rej kalikar lemnak ko air. Ñe ri katak Bible ro ad rej kile bwe jej lukkun itoklimo kin ir, emaroñ kamakit ir bwe ren kalikar eñjake ko remol ilo burueir. Kajitõk ko rejoij im ilo lolokjen remaroñ jibañ kij ñan tõbar burueir im ‘turi’ eñjake ko air.​—Jabõn Kennan Ko 20:5.

4. Etke Christian elder ro rej aikwij ri roñjake ro remõn?

4 Eaorõktata bwe Christian elder ro ren ri roñjake ro remõn. Inem remaroñ “jela kijkan emõn [air] uak[e] armij otemjej.” (Dri Kolosse 4:6) Jabõn Kennan Ko 18:13 ej kakkõl: “Eo ej uak mokta jen an roñjake, eñin men in bwebwe im kajok ñõn e.” Ruo lõmaro ri tõmak remõn rar kakabileklek juõn kõrã ri tõmak kin jitõb in lal in kinke ear jako jen jet kwelok ko. Kõrã eo ear lõkatip kinke rar jab kajitõkin e etke ear jako jen kwelok ko. Ear kakije kin mwijmwij eo an. Inem, elap an aorõk bwe jen roñjake mokta jen ad lelok nan in kakabilek eo!

5. Ewi wãwen elder ro remaroñ kamadmõde abañ ko ikõtan ri tõmak ro mõttair?

5 Ñan elder ro, ekkã an walok bwe katakin armij ej koba air lelok nan in kakabilek ko ñan ro jet. Ilo ien in bareinwõt, ej aorõk bwe ren ri roñjake ro remõn. Roñjake ej juõn men in aikwij elap ñe abañ ko rej walok ikõtan ri Christian ro. Ilo ien eo elikin wõt air roñjake elder ro remaroñ kajeoñe Jemeir ilañ, “Eo ej ekajet armij im jab kalijeklok.” (1 Peter 1:17, NW) Eñjake ko rekajur ekkã air walok ilo ien kein, im juõn elder ej aikwij kememej nan in kakabilek eo an Jabõn Kennan Ko 18:17: “Eo ej kwalok kin kõmõn ko an mokta, einwõt e wãnik; a dri turin ej itok im kwalok e alikar.” Juõn ri katakin ebolemen enaj roñjake armij ro ruo jimor. Ñe ej jar ilo ien eo, ej kalek juõn mejatoto eainemõn. (Jemes 3:18) Elañe juõn mejatoto in illu eiten walok, emaroñ rejañ erro bwe ren kennanlok ñan e, jen airro kaluuk don. Ikijen kajitõk ko remõn, elder ro remaroñ kalikar abañ ko ikõtairro. Elõñ alen, jabwe konono ibben don ak communicate, ej un eo unin an walok abañ ko. Ak elañe rar rupe nan in kaiñi ko an Bible, juõn ri katakin eo eyokwe emaroñ katakin ilo lolokjen, elikin an roñjake bwebwenato ko airro mokta.

Tokjen Kabidodo Men Ko

6. Ewi wãwen Paul im Jesus rar likit juõn joñok in katakin ilo tubidodoin?

6 Kabidodo katak ko ej bar juõn wãwen emõn ñan katakin ilo bolemen. Emol, jej kõnan bwe ri katak Bible ro ren “maroñ in kanuij jela iben ro remõn otemjej, ta eo drilpen, im aitokõn, im mũlõlin, im utiejen” mol eo. (Dri Epesõs 3:18) Ewõr jet men ko kin katak ko an Bible rekaitoktoklimo im ekkã air bin melele. (Dri Rom 11:33) Mekarta, ke Paul ear kwalok nan ñan ri Greek ro, ear jitõñlok ir ñan katak eo ebidodo melele kin ‘totoik Christ.’ (1 Korint 2:1, 2, NW) Ejja wãwen dein, Jesus ear kwalok ilo juõn wãwen ealikar, im kareelel. Ear kajerbal nan ko ebidodo air melele kake ilo Katak eo an ion Tol eo. Ak, eobrak kin jet ian mol ko relaptata kar kwaloki.​—Matu, jebta 5-7.

7. Ewi wãwen jemaroñ kabidodoik men ko ñe jej katak Bible ibben armij ro?

7 Ilo ejja wãwen wõt jemaroñ kabidodo kamelele ko ad ñe jej katakin ri katak Bible ro. Ewi wãwen? Ilo ad jitõñlok ir ñan “men ko reaorõklok.” (Pilippai 1:10, NW) Ñe jej katakin kin katak ko rebin, jej aikwij kate kij ñan kamelele ilo juõn wãwen ebidodo an melele. Jej aikwij jitõñlok ir ñan jeje ko rejejjet ilo Bible jen ad readi aolep eon ko an Bible ilo book eo. Men in ej aikwiji ad lukkun kebojak kin men in. Jej aikwij kejbãrok kij jen ad kobrak ri katak eo kin elõñ tibdik ko tibdikin katak eo, im jab kõtlok katak ko edik tokjeir kamade kij jen katak ko reaorõklok. Elañe ewõr an ri katak eo kajitõk kin juõn kajitõk ejjab lukkun jejjet ñan katak eo jej katak kake ilo ien eo, ilo jelã kilen jemaroñ ba bwe jenaj bwebwenato kake elikin katak eo.

Kajerbal Kajitõk Ko ilo Bolemen

8. Ewi wãwen Jesus ear kajerbal kajitõk ko ilo bolemen?

8 Bar juõn kilen katakin ebolemen ej ad kwalok kajitõk ko rebolemeir. Jesus Christ ear lap an kwalok kajitõk ko ilo katakin eo an. Ñan wanjoñok, Jesus ear kajitõkin Peter: “Ta am lemnok Saimõn? Kiñ ro an lõl rej bõk owõj ak wõnan jen wõn? jen ro nejir ke, ak jen ro drua maijet? Piter ej ba ñõn e, jen ro drua maijet. Jisõs e ba ñõn e, Inem ro nejir anemkwojair.” (Matu 17:24-26) Einwõt Manjen Eo rar kabuñ ñan e ilo temple eo, Jesus ear jab aikwij kõllã owõj in temple eo. Ak Jesus ear kwalok mol in ilo wãwen an kajerbale kajitõk ko ilo bolemen. Ilo wãwen in Jesus ear jibañ Peter ñan bõk juõn melele ejimwe im ej bedbed ion nan in katak ko ear jelã kake jen mokta.

9. Ewi wãwen jemaroñ kajerbal kajitõk ko ñe jej katak Bible ibben armij ro?

9 Jemaroñ kajerbal kajitõk ko ilo jimwe ñe jej katak Bible ibben armij ro. Elañe juõn ri katak ej jomantak juõn uak ejjab jimwe, jekõnan kijoror ñan kwalok uak eo ejimwe ilo mõkaj, ak enaj kememej wõt ke uak eo? Ekkã an wõr tokjen ñan tel ri katak eo bwe en bõk kamelele eo ejimwe ilo ad kajerbal kajitõk ko. Ñan wanjoñok, elañe ebin an melele kin unin an aikwij kajerbal ãt eo ekwojarjar etan Anij, jemaroñ kajitõk, ‘ãt eo etõm eaorõk ke ñan kwe? . . . Etke? . . . Ewi am lemnak elañe juõn armij ejjab kõnan kajerbal etõm? . . . Inem ejjab ke juõn men ekkar bwe Anij en kiene kij ñan kajerbal ãt eo etan?’

10. Ewi wãwen elder ro remaroñ kajerbal kajitõk ko ñe rej jibañ armij ro rar jorrãn ilo eñjake?

10 Bareinwõt elder ro remaroñ kajerbal kajitõk ko ñe rej shepherde bwij eo. Lal eo an Satan ear kajorrãn eñjake eo an elõñ armij ro ilo congregation eo im remaroñ lemnak bwe rejjab erreo kiõ im ejelok armij ej yokwe ir. Juõn elder emaroñ kamelele ilo kõmmanwa ñan juõn armij im ba: ‘Meñe kwoj ba kwoj etton, ewi an Jehovah lemnak kin kwe? Elañe Jemed ilañ eo ej yokwe kij ear kõtlok bwe Nejin en mij im binmour ñan yuk, men in ejjab melelen ke bwe Anij ej yokwe yuk?’​—Jon 3:16.

11. Ta unin kajerbal kajitõk ko ñan kalmenlokjen kake, im ewi wãwen jemaroñ kajerbali ñe jej kwalok katak ko iman mejen armij?

11 Kajitõk ko ñan kalmenlokjen kaki ej bar juõn wãwen katakin ewõr tokjen. Ro rej eoroñ kajitõk ko rejjab aikwij uaki ilo ainikien ak remaroñ jibañ ir ñan kalmenlokjen ilo kõmmanwa kin men ko. Ri kanan ro etto ekkã air jomantak kain kajitõk kein bwe ri roñjake ro air ren lukkun kalmenlokjen kaki. (Jeremiah 18:14, 15, NW) Jesus ear kajerbal kain kajitõk rot kein ilo bolemen. (Matu 11:7-11) Kain kajitõk rot kein rej bolemeir ilo katak ko iman armij ak public talk. Jen ad baj jiroñ wõt ri roñjake ro bwe ren lelok aolepen air ñan kabuñburuen Jehovah, elaplok tokjen bwe jen kajitõk, ‘Elañe jejjab lelok aolepen ad ilo jerbal eo ad, Jehovah enaj buñburuen kake kij ke?’

12. Ta tokjen kajitõk ko ñan jelã kin lemnak ko an armij?

12 Kajitõk ko ñan jela kin lemnak eo an armij jemaroñ kajerbali ñan jelã elañe juõn ri katak Bible ej lukkun tõmak kin katak ko ej katak kaki. (Matu 16:13-16) Juõn ri katak emaroñ uak ilo jimwe bwe enana lũñ. Ak etke kwojjab kajitõklok, Ewi am lemnak kin kien eo an Anij kin mour erreo? Kwonaj kar ba ke bwe ej juõn men eaorõk elañe jej bokake kien ko an Anij ak jab?

Wanjoñok Ko Rej Tõbar Buruen Armij

13, 14. (a) Ta melelen kwalok juõn wanjoñok kin juõn men? (b) Etke elap tokjen wanjoñok ko remõn?

13 Bar juõn wãwen ñan tõbar buruen ri roñjake ro im ri katak Bible ro ej ikijen wanjoñok ak parable ko rebolemeir. Nan in kajin Greek eo ej jitõñlok ñan “parebõl” ej melelen “likit iturin ak ibben don.” Ñe kwoj kwalok juõn wanjoñok, kwoj kameleleik juõn men ilo am ‘likit e iturin’ bar juõn men einlok wõt e.  Ñan wanjoñok, Jesus ear kajitõk: “E naj kijkan am kajeoñwe Ailiñ in Anij? ak kim naj kalikar e kin parebõl õt?” Ilo uak, Jesus ear wanjoñok kake inen mustard eo.​—Mark 4:30-32.

14 Ri kanan ro an Anij rar kajerbal elõñ wanjoñok ko rekajur. Ke ri Assyria ro, me Anij ear kajerbal ir ñan kajeik ri Israel ro, rar lej le jen joñan nae ir, Isaiah ear kajerwawaik lej eo air ikijen wanjoñok in: “Ulul en jualõñlõñ nae eo ej jekjek kake ke? jirben en mõke koutiej e nae eo ej kõmõn kake ke?” (Aiseia 10:15) Ke ear katakin ro jet, eindein an kar Jesus kajerbal elõñ wanjoñok ak parable ko. Rar report bwe “ñe ejelok parebõl e[ar] jab konono ñõn ir.” (Mark 4:34) Wanjoñok ak parable ko remõn rej bolemen kinke rej kitibuj lemnak im buruen armij jimor. Rej kõtlok ri roñjake ro ñan bõk katak ko rekãl ilo mõkaj ilo air keidi katak ko ibben men ko emwij air jela kake jen mokta.

15, 16. Ta eo enaj kõmman bwe wanjoñok ko ren bolemeir? Kwalok wanjoñok ko.

15 Ewi wãwen jemaroñ kajerbal wanjoñok ak parable ko ñan tõbar buruen armij? Moktata, juõn wanjoñok ej aikwij einlok wõt juõn ibben men eo jej kamelele kake. Elañe men ko ruo rejjab kwon ibben don, wanjoñok eo enaj bwokwoj im jab kaitoklimoen ri roñjake ro. Juõn ri kwalok katak eo emõn ear kajeoñ in keidi kiblie eo an bwen ri kabit ro ñan Jesus Christ ilo an keidi ir ñan juõn nejin kidu etiljek. Ak kain wanjoñok rot in ejelok kautiej ie ej juõn men ekkar ke? Bible eo ej keidi ir ilo juõn wãwen emõnlok im ewõr kautiej ie. Ej keidi ri kalor ro 144,000 emwij kabit ir an Jesus ñan juõn “kõra ej litlit ñõn leo an.”​—Reveles̃õn 21:2.

16 Elaplok tokjen wanjoñok ko ñe rej jerbale ñan wãwen mour eo an armij ro. Wanjoñok eo an Nathan kin lamb eo emwij an mane ear tõbar buruen Kiiñ David kinke ear yokwe sheep, ke ear jerbal einwõt juõn shepherd ke ear jodikdik wõt. (1 Samuel 16:11-13; 2 Samuel 12:1-7) Elañe wanjoñok eo ear kitibuj juõn cow koman, emaroñ kar jab lukkun bolemen joñan wõt wanjoñok eo juõn. Ilo wãwen dein, wanjoñok ko rej bedbed ion men in bwilõñ ko an science ak men in walok ko jen bwebwenato ko rejjab alikar an lal remaroñ jidik wõt tokjeir ñan ri roñjake ro ad. Jesus ear kãlet wanjoñok ko jen wãwen mour an armij ilo ran otemjej. Ear konono kin men ko einwõt juõn lamp, bao ko imejatoto, im ut ko ilo melaj. (Matu 5:15, 16; 6:26, 28) Ear bidodo an ri roñjake ro an Jesus melele kin men kein.

17. (a) Wanjoñok ko ad remaroñ bedbed ion ta? (b) Ewi wãwen jemaroñ ukukõt wanjoñok ko jej kajerbali ilo book ko ad ñan aikwij ko an ri katak ro ad?

17  Ilo jerbal eo ad, elõñ ien ko remõn ibbed ñan kajerbal wanjoñok ko rebolemeir im bidodo melele. Jej aikwij reito-reitak. (Jerbal 17:22, 23) Bõlen juõn wanjoñok emaroñ bedbed ion ajiri ro nejin, mwen, jerbal, men in kamõnõnõ eo an juõn ri roñjake. Ak jemaroñ kajerbal men ko juõn ri katak Bible ej jelã kake ñan kalikarlok wanjoñok ko rej bed ilo book eo jej katak jen e. Ñan wanjoñok, ikijen wanjoñok eo ebolemen ilo paragraph 14 ilo jebta 8 ilo book eo Knowledge That Leads to Everlasting Life. Ej kitibuj juõn jemen ak jinen eyokwe eo me ri turin ear ruruwe. Jemaroñ kalmenlokjen kin ewi wãwen jemaroñ ukõt wanjoñok in im jerbale ñan juõn ri katak Bible eo ewõr ajiri ro nejin.

Readi Jeje Ko Ilo Wãwen Eo Ekabel

18. Etke jej aikwij kate kij bwe jen ri konono ro rewejepedik?

18 Paul ear rejañ Timote: “kwon niknik ilo konono ilo buk, im kowe, im katakin.” (1 Timote 4:13) Kinke Bible eo ej bedbed in katakin eo ad, ewõr tokjen bwe jen wejepedik ilo ad read. Ri Levi ro rar bõk jerammõn in readi Kien eo ñan armij ro an Anij. Rar ablolo ke ilo ien rar read ak read ilo juõn ainikien ejjab wanliñ wanlal? Jaab, Bible eo ej ba ilo Nehemiah 8:8: “Rar konono ilo buk eo, ilo kien Anij, alikar; im rar kemeleleik e, inem rar melele kake.”

19. Ewi wãwen jemaroñ kakõmõnmõnlok ad readi Jeje ko an Bible?

19 Jet Christian lõmaro rewejepedik ilo kwalok katak ko rej likjap ñe rej read. Ewi wãwen remaroñ kakõmõnmõnlok e? Ilo air kamelmel. Aet, ilo air read im bar read ilo juõn ainikien elaj mae ien eo rej wejepedik in kõmmane. Elañe ewõr cassette tape in Bible ko ilo kajin eo am, ej juõn men in meletlet ñan roñjake wãwen an ri konono eo kalikar nan ko, joñan wanliñ wanlal, im lukkun roñjake kin wãwen air ba ãt ko etan armij im nan ko ebin ba kake. Ro ewõr New World Translation ilo kajin eo air remaroñ kajerbal men in jibañ ko ñan ba nan ko.a Ilo kamelmel, emaroñ bidodo ad ba ãt ko einwõt Maʹher-shalʹal-hash-baz.​—Aiseia 8:1.

20. Ewi wãwen jemaroñ kejbãrok ‘men in katakin ko [ad]’?

20 Einwõt armij ro an Jehovah, ej juõn jerammõn elap bwe jen einwõt ri katakin ro! Inem, kij kajjojo, jen kaorõk eddo in. Jemaroñ ‘kejbãrok [kij], im men in katakin ko [ad].’ (1 Timote 4:16) Jemaroñ ri katakin ro remõn, ilo ad kabidodoik men ko, ilo ad kwalok kajitõk ko remeletlet, kajerbal wanjoñok ko rebolemeir, im wejepedik ilo wãwen ad read jeje ko. Inem jen bõk tokjen jen men ko jar katak kaki jen Jehovah ikijen dolul eo an, kinke remaroñ jibañ kij bwe jen bõk lo ko “loin ro emwij katakin ir.” (Aiseia 50:4) Ilo ad kortokjen aolep kein jerbal ko emwij litoki ñan jerbal eo ad, rekoba, brochure ko, audiocassette ko, im videocassette ko, jemaroñ katakin ilo lolokjen im kareelel.

[Kamelele eo itulal]

a  Rej ajeje ãt ko etan armij ñan syllable ak mõttan ko redik, im rar likit juõn dot einwõt “ · ” juõn kakõlle einwõt “ ʹ ” ikõtan kajjojo ian mõttan ko. Elañe syllable ko rej jemlok ilo juõn vowel, einwõt a, e, i, o, u, rej kaetoklok ainikien. Elañe juõn syllable ak mõttan nan eo ej jemlok ilo juõn consonant ak letter ejjab vowel, rej ba kake ilo juõn ainikien ekadu.

Kwoj Kememej Ke?

◻ Ewi wãwen ad jerbal einwõt juõn ri roñjake emõn emaroñ jibañ kij ilo wãwen katakin eo ad?

◻ Ewi wãwen jemaroñ kajeoñe Paul im Jesus im katakin ilo tubidodoin?

◻ Kain kajitõk rot ko jemaroñ kajerbal ñe jej katakin ro jet?

◻ Kain wanjoñok rot ko rej bolemeir?

◻ Ewi wãwen jemaroñ kakõmõnmõnlok kij einwõt ri konono ro iman mejen armij?

    Bok im Kein Katak ilo Kajin M̦ajel̦ (1983-2026)
    Log Out
    Log In
    • Kajin M̦ajel̦
    • Share
    • Preferences
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Kilen Kõjerbale
    • Privacy Policy
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Log In
    Share