‘Anij Ej Yokwe im Kaorõk Eok’!

1-2. Ta eo emaroñ jipañ kõj ñan tõmak bwe jelukkuun aorõk im̦aan mejãn Jeova?

EL̦AP an Jeova kaorõk ri-karejar ro an. Meñe ãindein, ak jet iaaer rej bõk l̦õmn̦ak eo bwe ejjel̦o̦k tokjãer. Bõlen rej bõk l̦õmn̦ak in kõnke ear wõr juon eo me ear nana an kõm̦m̦an ñan er. Kwõnañin ke kar bõk eñjake in? El̦aññe aet, ta eo emaroñ jipañ eok ñan tõmak bwe kwõlukkuun aorõk im̦aan mejãn Jeova?

² Kwõmaroñ bõk jipañ ikijjeen am̦ etale bwebwenato ko ilo Baibõl̦. Bwebwenato kein rej kaalikkar wãween eo Jeova ekõn̦aan bwe armej ro ren watõk im kõm̦m̦an ñan ro jet. Jesus, eo Nejin, ear jouj ñan armej ro im kwal̦o̦k kautiej ñan er. Ilo an kar ãindein, ear kwal̦o̦k bwe erro Jemãn rej lukkuun kaorõk ro rej l̦õmn̦ak bwe ejjel̦o̦k tokjãer. (Jon 5:19; Hib. 1:3) Ilo katak in, jenaaj etale: (1) wãween an kar Jesus jipañ armej ro ñan kile joñan aer lukkuun aorõk im (2) wãween ad maroñ lukkuun tõmak bwe el̦ap ad aorõk im̦aan mejãn Jeova.—Hag. 2:7.

WÃWEEN AN KAR JESUS JIPAÑ ARMEJ RO ÑAN KILE JOÑAN AER LUKKUUN AORÕK

3. Ewi wãween an kar Jesus kõm̦m̦an ñan ri-Galili ro me rar itok ñan ippãn?

³ Ke Jesus ear kwal̦o̦k naan ilo Galili, elõñ armej ro rar itok ippãn bwe ren roñjake an katakin im bwe en kõmour er jãn nañinmej ko aer. Jesus ear ba bwe “rar ãinwõt jiip ko rekinejnej [me rejebwãbwe] im ejjel̦o̦k aer jabõt.” (Matu 9:36) Ri-tõlin kabuñ ro aer rar reilal̦l̦o̦k ñan er, joñan rar ba bwe “Anij ejjab buñbũruon ippãer.” (Jon 7:​47-49) Bõtab, Jesus ear kwal̦o̦k kautiej im jouj ñan armej rein ikijjeen an kar kõm̦m̦an iien ñan katakin er im kõmour er jãn nañinmej ko aer. (Matu 9:35) Ejjab men in wõt ak bwe en maroñ jipañ elõñl̦o̦k armej ro, ear katakin im kammineneik rijjilõk ro an bwe ren kõm̦m̦ane jerbalin kwal̦o̦k naan eo im ear jiroñ er bwe ren “kõmour ro renañinmej.”—Matu 10:​5-8.

4. Ta eo jej katak jãn wãween an kar Jesus kõm̦m̦an ñan ro rettã me rar roñjake e?

⁴ Ilo an kar Jesus kwal̦o̦k jouj im kautiej ñan ro rettã me rar roñjake e, ear kaalikkar aerro Jemãn lukkuun kaorõk armej ro me ekkã an ro jet reilal̦l̦o̦k ñan er. El̦aññe kwõj karejar ñan Jeova ak kwõj pere joñan am̦ aorõk, l̦õmn̦ak kõn wãween an kar Jesus kõm̦m̦an ñan armej ro rettã me rar kõn̦aan katak jãn e. Am̦ kõm̦m̦ane men in enaaj jipañ eok ñan kile joñan am̦ aorõk im̦aan mejãn Jeova.

5. Ta wãween ko reppen kõrã in Galili eo ear iiooni?

⁵ Jesus ear jab baj katakin im jipañ jarlepju in armej ro wõt, ak ear bareinwõt katakin im jipañ armej ro kajjojo. Ñan waanjoñak, ke Jesus ear kwal̦o̦k naan ilo Galili, ear iioone juon kõrã me ear eñtaan kõn an to̦o̦rl̦o̦k kõn bõtõktõk ium̦win 12 iiõ. (Mark 5:25) Kõn wõt nañinmej eo an, kar watõke bwe ej juon eo ettoon ekkar ñan Kien Moses, im jabdewõt eo ej uñũri enaaj oktak im bar ettoon. Ejjel̦o̦k pere bwe ejeja an kar kõrã in pãd ippãn ro jet im ekkã an kar make iaan. Ejjab men in wõt, ak ear jab maroñ kobal̦o̦k ippãn ro jet im kabuñ ñan Jeova ilo im̦õn kabuñ ko im iien kwõjkwõj ko. (Liv. 15:​19, 25) Kõn men in, kõrã in ear jab baj nañinmej wõt ak ejjel̦o̦k pere emaroñ kar bõk eñjake eo bwe ejjel̦o̦k tokjãn im ejjel̦o̦k rej yokwe e.—Mark 5:26.

6. Ta eo kõrã eo ear kõm̦m̦ane bwe en jako an nañinmej?

⁶ Kõrã in me ear l̦ap an eñtaan ear kõn̦aan bwe Jesus en kõmouri. Bõtab ear jab kajju kepaake im kajjitõk jipañ. Etke? Bõlen ear lukkuun jo̦o̦k kõn nañinmej eo an. Ak emaroñ kar mijak ñe Jesus en kar luuki kõnke ear pãd ibwiljin armej ro ak ej juon eo ettoon. Kõn men in, ear uñũri nuknuk eo an Jesus im lukkuun tõmak bwe men in enaaj kar kõmouri. (Mark 5:​27, 28) Kõrã in ear jeraam̦m̦an kõn an kajoor tõmak eo an—ear mour jãn nañinmej eo an! Innem Jesus ear kajjitõk wõn eo ear uñũri nuknuk eo an, im kõrã in ear ba ñan Jesus kõn men eo ear kõm̦m̦ane. Ewi wãween an kar Jesus em̦m̦akũt?

7. Ewi wãween an kar Jesus kõm̦m̦an ñan kõrã eo me ear lukkuun eñtaan? (Mark 5:34)

⁷ Jesus ear kwal̦o̦k jouj im kautiej ñan kõrã eo. Ear lo bwe kõrã in ear “mijak im wũdiddid.” (Mark 5:33) Kõn an Jesus l̦õmn̦ak kõn eñjake ko an, ear jouj ilo an kõnono ñan e. Joñan, ear kũri kõrã in “nejũ.” Naan in ear jab baj kwal̦o̦k wõt kautiej ak ear bareinwõt kwal̦o̦k jouj im yokwe. (Riit Mark 5:34.) Ilo Baibõl̦, ede in iien Jesus ear kũri juon kõrã “nejũ.” Emaroñ kar kõjerbale naan in kõnke ear lo bwe kõrã eo elukkuun mijak. Baj pijaikl̦o̦k m̦õk joñan an kõrã eo eñjake an emmerara! Ñe Jesus en kar jab kwal̦o̦k naan ko rejouj ñane, kõrã in emaroñ kar mour jãn nañinmej eo an, bõtab emaroñ kar eddodo im nana an mour kõn men eo ear kõm̦m̦ane. Ijello̦kun an kar Jesus ãindein, ear jipañ kõrã eo ñan kile joñan an lukkuun aorõk—bwe ej juon nejin Jemãdwõj ilañ me el̦ap an aorõk Ippãn.

8. Ta wãween ko reppen juon jeid im jatid kõrã jãn Brazil ear iiooni?

⁸ Ilo raan kein, jet iaan ri-karejar ro an Jeova ewõr ippãer nañinmej ko me rej kõm̦m̦an aer lukkuun bũrom̦õj im l̦õmn̦ak bwe ejjel̦o̦k tokjãer. Maria a ej juon rekũl̦ar bainier jãn Brazil. Ke ear l̦otak, ear ejjel̦o̦k neen im pã eo pein tuanmiiñ. Ej ba: “Ilo jikin jikuul̦, ekkã an ajri ro kajjirere kake eõ kõn an ejjel̦o̦k neõ im juon iaan pã ko peiũ. Rekõn kũr eõ ãt ko rekajjookok. Joñan, ewõr iien ko ear jab em̦m̦an an baam̦le eo aõ kõm̦m̦an ñan ña.”

9. Ta eo ear jipañ Maria ñan lukkuun tõmak bwe el̦ap an aorõk ippãn Jeova?

⁹ Ta eo ear jipañ Maria? Ke ear erom juon iaan Ri-Kõnnaan ro an Jeova, rũttõmak ro jein im jatin rar kaenõm̦m̦ane im jipañe ñan bõk l̦õmn̦ak eo an Jeova kõn e make. Ej ba: “Joñan an lõñ ro jeid im jatid me rar jipañ eõ, ejabwe peij ko ilo juon bok ñan aõ je etaer aolep! Ij kam̦m̦oolol Jeova kõn aolepen bũruõ kõn an kar letok juon aõ baam̦le ilo jetõb me el̦ap an em̦m̦an.” Rũttõmak rein jeid im jatid rar jipañ Maria ñan lukkuun tõmak bwe el̦ap an aorõk im̦aan mejãn Jeova.

10. Ta wãween eo epen Meri Magdalini ear iioone? (Bar lale pija ko.)

¹⁰ L̦õmn̦ak kõn wãween an kar Jesus jipañ Meri Magdalini. Ear wõr jimjuon tim̦on̦ ro rar mo̦k n̦a ippãn! (Luk 8:2) Kõn wõt tim̦on̦ rein, Meri Magdalini emaroñ kar kõm̦m̦ani men ko me rar kõm̦m̦an an armej ro jab kõn̦aan kepaake. Ilo tõre in me ear lukkuun pen ñane, emaroñ kar eñjake an make iaan, l̦õmn̦ak bwe ejjel̦o̦k rej yokwe e, im bwe ejjel̦o̦k en̦ emaroñ jipañe. Jesus emaroñ kar kadiwõjl̦o̦k tim̦on̦ ro jãn ippãn, im Meri Magdalini ear erom juon iaan ri-kal̦oor ro an Jesus me el̦ap an kijejeto. Ilo wãween et Jesus ear bar jipañ Meri Magdalini ñan jel̦ã joñan an aorõk ippãn Jeova?

11. Ewi wãween an kar Jesus jipañ Meri Magdalini ñan kile joñan an aorõk ippãn Jeova? (Bar lale pija ko.)

¹¹ Jesus ear kũr Meri Magdalini ñan kobal̦o̦k ippãn ilo an ito-itak im kwal̦o̦k naan jãn jikin ñan jikin.b Kõn men in, Meri Magdalini ear wõnm̦aanl̦o̦k wõt im bõk tokjãn ke ear roñjake an Jesus katakin ro jet. Bareinwõt, Jesus ear wal̦o̦kl̦o̦k ñan e ilo raan eo ear jerkakpeje. Meri Magdalini ear juon iaan ri-kal̦oor ro jinointata Jesus ear kõnono ippãn ilo raan eo. Joñan, Jesus ear kajjitõk ippãn bwe en kõnnaanek rijjilõk ro an bwe em̦õj an jerkakpeje. Ikijjeen men kein Jesus ear kõm̦m̦ani, ear jipañ Meri Magdalini ñan kile joñan an aorõk ippãn Jeova!—Jon 20:​11-18.

12. Etke Lidia ear bõk eñjake eo bwe ejjel̦o̦k en̦ emaroñ yokwe e?

¹² Ãinwõt Meri Magdalini, elõñ ilo raan kein rej bõk eñjake eo bwe ejjel̦o̦k rej yokwe er. Juon jeid im jatid kõrã jãn Spain etan Lidia, ej ba bwe m̦okta jãn an kar l̦otak, kõrã eo jinen ear l̦õmn̦ak in m̦an lo̦jien. Ej keememej ke ear juon ajri jidikdik, jinen ear jab lale e im ekõn ba naan ko reddo im rekõmmetak ñane. Lidia ej ba: “Kõnke jinõ ear jab kwal̦o̦k yokwe ñan eõ, men eo el̦aptata iar kõn̦aan ej bwe ro jet ren yokwe eõ im kõn̦aan m̦õttãik eõ. Iar tõmak an jinõ ba bwe ij juon armej enana, kõn men in iar mijak bwe jekdo̦o̦n ta eo inãj kõm̦m̦ane ak ejjel̦o̦k en̦ enãj yokwe eõ.”

13. Ta eo ear jipañ Lidia ñan jel̦ã bwe el̦ap an aorõk ippãn Jeova?

¹³ Ke Lidia ear katak kõn m̦ool eo, men ko me rar jipañe ñan jel̦ã bwe el̦ap an aorõk ippãn Jeova ej an jar ñan E, katak ippãn make, im naan im kõm̦m̦an ko rejouj an rũttõmak ro m̦õttan. Ej ba: “Ekkã an l̦eo ippa ba ñan ña kõn joñan an yokwe eõ. Aolep iien ej kakeememej eõ kõn kadkad ko aõ rem̦m̦an. Im ro m̦õtta me ilukkuun epaake er rej bareinwõt kõm̦m̦ane men in.” Ewõr ke juon kwõjel̦ã kajjien me kwõmaroñ jipañe ñan jel̦ã bwe el̦ap an aorõk im̦aan mejãn Jeova?

WATÕK KÕJ MAKE ÃINWÕT AN JEOVA WATÕK KÕJ

14. Ewi wãween an 1 Samuel 16:7 jipañ kõj ñan jel̦ã wãween an Jeova watõk kõj armej ro? (Bar lale bo̦o̦k eo etan “Etke Jeova Ej Lukkuun Kaorõk Armej ro An?”)

¹⁴ Keememej bwe eoktak wãween an Jeova watõk eok jãn wãween an lal̦ in watõk eok. (Riit 1 Samuel 16:​7, UBS.) Am̦ aorõk ippãn Jeova ejjab pedped ioon paotokũm̦, bõnbõnũm̦, ak joñan jel̦ãl̦o̦kjen̦ ko ewõr ippam̦. (Ais. 55:​8, 9) Kõn men in, kwõn kate eok ñan bõk l̦õmn̦ak eo an Jeova kõn joñan am̦ aorõk im jab bõk l̦õmn̦ak eo an lal̦ in. Kwõmaroñ riiti bwebwenato ko ilo Baibõl̦ me rej kwal̦o̦k kõn an kar Jeova kaorõk ro me ewõr iien ko rar l̦õmn̦ak bwe ejjel̦o̦k tokjãer, ãinwõt Ilaija, Naomi, im Hanna. Kwõmaroñ bareinwõt je men ko kwaar iiooni me rej kaalikkar an Jeova lukkuun yokwe im kaorõk eok. Bareinwõt, kwõmaroñ etale katak ko ilo bok ko ad me rej kõnono kõn joñan am̦ aorõk ippãn Jeova.c

15. Etke Jeova ear lukkuun kaorõke Daniel? (Daniel 9:23)

¹⁵ Keememej bwe am̦ tiljek ñan Jeova ej kõm̦m̦an am̦ lukkuun aorõk im̦aan mejãn. Juon iien, ke ri-kanaan Daniel ear 90 jim̦a an iiõ, ear eñjake an lukkuun m̦õk im ebbweer. (Dan. 9:​20, 21) Ewi wãween an kar Jeova kõkajoore? Jeova ear jilkinl̦o̦k enjel̦ Gebriel ñan kakeememej Daniel bwe el̦ap an Jeova kaorõke im Ear eo̦roñ jar ko an. (Riit Daniel 9:​23, UBS.) Etke Jeova ear lukkuun kaorõk Daniel? Kõnke Daniel ear juon eo ewãnõk im ear dãpij wõt an tiljek ñan Jeova. (Ezk. 14:14) Jeova ear likũt bwebwenato in ilo Baibõl̦ ñan kaenõm̦m̦an kõj. (Rom 15:4) Jeova ej bareinwõt roñjake jar ko am̦ im el̦ap an kaorõk eok kõn am̦ kõm̦m̦ani men ko rejim̦we im kõn am̦ dãpij wõt am̦ tiljek ñan E.—Mai. 6:8; Hib. 6:10.

16. Ta eo emaroñ jipañ eok ñan watõk Jeova ãinwõt juon Jemãn el̦ap yokwe ippãn?

¹⁶ Watõk Jeova ãinwõt juon Jemãn me el̦ap an yokwe eok. Jeova ekõn̦aan jipañ eok im ejjab kalimjek likjab ko ippam̦. (Sam 130:3; Matu 7:11; Luk 12:​6, 7) Elõñ ro me rej l̦õmn̦ak bwe ejjel̦o̦k tokjãer rar bõk kaenõm̦m̦an kõn wõt aer kõl̦mãnl̦o̦kjen̦ kõn men in. Ñan waanjoñak, l̦õmn̦ak kõn juon jeid im jatid kõrã jãn Spain etan Michelle. Elõñ iiõ in an l̦eo ippãn kwal̦o̦k naan ko reddo im rekõmmetak ñane. Kõn men in, ear l̦õmn̦ak bwe ejjel̦o̦k tokjãn im ejjel̦o̦k rej yokwe e. Ej ba, “Jabdewõt iien ij l̦õmn̦ak bwe ejjel̦o̦k tokja, ij kajjioñ pijaikl̦o̦k aõ pãd ilo pein Jeova im ej kõjparok eõ im kwal̦o̦k an yokwe eõ.” (Sam 28:9) Juon jeid im jatid kõrã jãn South Africa etan Lauren ej kakeememej e make im ba, “El̦aññe Jeova ear karuwaaktok eõ ñan ippãn kõn to in yokwe, jipañ eõ bwe in epaake wõt E ium̦win iiõ kein m̦aantak, im ej kõjerbal eõ ñan katakin ro jet, innem alikkar bwe ej watõk eõ juon eo el̦ap an aorõk im el̦ap tokjãn.”—Hos. 11:4.

17. Ta eo emaroñ jipañ eok ñan lukkuun lõke bwe Jeova ej buñbũruon ippam̦? (Sam 5:12) (Bar lale pija eo.)

¹⁷ Lukkuun lõke bwe Jeova ej buñbũruon ippam̦. (Riit Sam 5:12.) Devid ear ba bwe an Jeova jouj ak buñbũruon ippãd ej ãinwõt “juon likõpejñak” me ej kõjparok armej ro rewãnõk. Am̦ jel̦ã bwe Jeova ej buñbũruon ippam̦ im ej jipañ eok, emaroñ kõjparok eok ñe kwõj jino bõk l̦õmn̦ak ko rekabbweerer kõn kwe make im kwõj l̦õmn̦ak bwe ejjel̦o̦k tokjam̦. Ewi wãween am̦ maroñ jel̦ã bwe Jeova ej buñbũruon ippam̦? Ãinwõt ad kar etale, Jeova ej kaalikkar men in ñan kwe ikijjeen Naan ko an. Kobal̦o̦k ippãn men in, ej kõjerbal em̦m̦aan ro rej lale eklejia, ro m̦õttam̦, im ro jet ñan kakeememej eok bwe el̦ap am̦ aorõk im̦aan mejãn. Ta eo kwõj aikuj kõm̦m̦ane ñe ro jet rej nõbar eok im ba waj naan ko rem̦m̦an kõn kwe?

18. Etke kwõj aikuj m̦õn̦õn̦õ in roñjake naanin nõbar ko jãn ro jet?

¹⁸ Ñe ro rej yokwe eok im relukkuun jel̦ã kajjiem rej nõbar eok im ba waj naan ko rem̦m̦an kõn kwe, kwõn m̦õn̦õn̦õ in roñjake er. Keememej bwe Jeova emaroñ kõjerbal rein ñan jipañ eok ñan lukkuun lõke bwe ej buñbũruon ippam̦. Michelle, eo me kar kwal̦o̦k kake m̦oktal̦o̦k, ej ba: “Jidik kõn jidik, ij kate eõ ñan tõmak naanin nõbar ko ro jet rej jiroñtok eõ. Meñe elukkuun pen ñan ña, ak ijel̦ã bwe eñin men eo Jeova ekõn̦aan bwe in kõm̦m̦ane.” El̦ap an Michelle bõk tokjãn jãn an em̦m̦aan ro rej lale eklejia kwal̦o̦k jouj im jipañe ñan jel̦ã bwe el̦ap an Jeova yokwe e. Ej kiiõ bainier im ej jerbalin part-time ilo Betel̦ jãn m̦weo im̦õn.

19. Etke kwõmaroñ lukkuun lõke bwe el̦ap am̦ aorõk im̦aan mejãn Jeova?

¹⁹ Ilo jouj, Jesus ej kakeememej kõj bwe jelukkuun aorõk ippãn Jemãdwõj ilañ. (Luk 12:24) Kõn men in, jemaroñ lukkuun lõke bwe el̦ap an Jeova kaorõk kõj. Jen jab mel̦o̦kl̦o̦k men in! Im jen kate kõj joñan wõt ad maroñ ñan jipañ ro jet bwe ren jel̦ã joñan aer aorõk im̦aan mejãn Jeova!