Младите прашуваат . . .

Како да излезам од сенката на моите родители?

„Татко ми е старешина во едно собрание на Јеховините сведоци и сите го познаваат. Јас го почитувам, но понекогаш ми пречи тоа што секаде каде што одам ме знаат само како ,син му на Бил‘ “ (Лари).a

„Затоа што татко ми е угледен старешина, имав чувство дека сите имаа преголеми очекувања од мене и ми беше многу тешко да бидам тоа што сум“ (Александар).

ДОДЕКА растеш, сосема е природно да сакаш да имаш извесна независност — да можеш сам да си стекнеш добро име, односно да бидеш на добар глас. Кога си се родил, твоите родители ти избрале име што ним им се допаѓало. Сега, додека навлегуваш во периодот на адолесценција, сакаш да добиеш шанса самиот да си избереш „име“ — односно, да си стекнеш добар глас.

Цар Соломон напишал: „Добро име е подобро од големо богатство, и подобра е милоста од сребро и злато“ (Пословици 22:1). Дури и додека си млад, веројатно ќе сакаш да се осамостоиш како личност.

Да се живее во нивната сенка

Исто како Лари и Александар, некои млади имаат чувство дека живеат во сенката на името или на она што го постигнале нивните родители. Можеби нивните родители се угледни во околината поради нивното работно место или поради нивното образование. Или, пак, можеби се многу познати во христијанското собрание. Ако кај твоите родители е случај едното или другото, можеби понекогаш имаш чувство дека сите те гледаат под лупа и дека будно набљудуваат сѐ што правиш. Можеби те нервира тоа што чувствуваш притисок да постапуваш на извесен начин само поради она што се твоите родители.

На пример, татко му на Иван служи како старешина во едно локално собрание на Јеховините сведоци. Иван вели: „Затоа што сите го знаеја и го почитуваа татко ми, секогаш имав чувство дека мора да бидам пример и на училиште и дома. Имав чувство дека другите родители ме користат како мерило за тоа како очекуваат да се однесуваат нивните деца. Иако ова ми ласкаше, бев ставен под голем притисок да бидам примерен пред другите. Како резултат на тоа, понекогаш не покажував скромност и не си ги признавав сопствените маани“. Александар вели: „Имав чувство дека постојано ме набљудуваат и дека, ако згрешам нешто, веднаш ќе покажат со прст на мене“.

Лари, цитиран во уводот, се обидел да избегне да биде во центарот на вниманието на тој начин што не го кажувал своето презиме. Тој вели: „Кога се запознавав со нови луѓе на друштвените собири, ќе речев: ,Здраво, се викам Лари‘ и толку — не го спомнував презимето. Кога беше можно, дури и формуларите ги потпишував само со моето лично име. Се плашев дека луѓето ќе се однесуваат кон мене поинаку ако знаат кој ми е татко. Сакав врсниците да се однесуваат со мене сосема нормално“.

Се разбира, сосема е логично другите да имаат високи очекувања од тебе ако татко ти служи како христијански старешина или слуга помошник. Впрочем, мажите што се поставени на таква положба треба „добро да ги предводат децата и своите домаќинства“ (1. Тимотеј 3:5, 12). Затоа, не е ништо чудно што луѓето очекуваат од тебе да бидеш примерен! Но, дали ова е толку лошо? Не, ако помислиш на тоа дека Павле го избрал младиот христијанин Тимотеј, кој можеби сѐ уште бил тинејџер, да патува со него и заедно да го извршуваат животоважното дело на служење (1. Солуњаните 3:1—3). Значи, треба да се трудиш да бидеш пример, сеедно дали татко ти е наименуван старешина или не.

Бунтовното однесување не е добро решение

Но, некои млади се обидуваат да излезат од сенката на своите родители на тој начин што се однесуваат бунтовно. Иван вели: „Понекогаш се нервирав кога требаше да бидам пример. Го покажував својот бунтовен став со тоа што оставав да видам до каде можам да ја пуштам косата пред некој да рече нешто“.

Авесалом, еден од синовите на цар Давид, почнал да постапува бунтовно. Татко му бил прочуен по својата оддаденост на Јехова и многу луѓе од нацијата Израел го сакале. Од Авесалом, како син на Давид, се очекувало многу. Но, наместо да ги исполни разумните очекувања, Авесалом избрал самиот да си стекне име со тоа што се побунил против својот татко. Бидејќи Давид бил Јеховин помазан претставник, Авесалом, всушност, се побунил против Јехова. Со своите постапки го посрамотил семејството и самиот тој завршил катастрофално (2. Самоил 15:1—15; 16:20—22; 18:9—15).

Бунтовното однесување може да има катастрофални последици и за тебе. Размисли што вели Библијата за Неемија. Некои од неговите непријатели се обиделе да го намамат на безбожно однесување. Зошто? „Да имаат за мене лошо мислење и да ме казнат за тоа со прекори“, рекол Неемија (Неемија 6:13, ПСП). Со бунтовното однесување можеш да си навлечеш лошо име — име што луѓето нема да можат лесно да го заборават.

Не треба да се потцени ниту влијанието што може да го има бунтовното однесување врз другите. Во најмала рака, ќе им нанесеш непотребна болка на своите родители (Пословици 10:1). Твоите постапки би можеле да се одразат лошо и врз други млади. Иван признава: „Моето однесување имаше лошо влијание врз брат ми. Во еден период тој сосема го напушти христијанското собрание, правејќи ги сите работи што знаеше дека не се во склад со библиските мерила. За среќа, тој се опамети и сега повторно му служи на Јехова и е среќен“.

Подобар начин

Соломон, кој му бил полубрат на Авесалом, постапил сосема поинаку. Тој сакал понизно да учи од татка си, Давид (1. Цареви 2:1—4). Наместо да се обидува да се истакне, Соломон настојувал да стекне добро име кај Бог. Сѐ додека правел така, му носел чест на своето семејство и си стекнал глас како еден од најславните цареви на Израел (1. Цареви 3:4—14).

Добриот пример на Соломон истакнува две важни работи: Прво, ти нема да се осамостоиш како личност со тоа што ќе се оддалечиш од твоето семејство туку со тоа што ќе учиш од јаките страни на семејството. Списанието Adolescence вели: „Адолесценцијата во никој случај не треба да биде време кога младите ќе се оддалечат од своите родители за да се осамостојат“. „Поддршката од родителите не ја спречува“ твојата способност да се осамостоиш, вели понатаму истото списание, „туку напротив, ја поттикнува.“

Интересно е што самиот Соломон советувал: „Слушај го својот татко, својот родител, и не презирај ја мајката кога ќе остари“ (Пословици 23:22). Јасно е дека Соломон не им пишувал на мали деца затоа што во времето кога родителите ќе ,остарат‘, детето веројатно веќе станало возрасен човек. Што сакал да каже тој? Дури и кога ќе бидеш возрасен и ќе основаш свое домаќинство, мудроста на родителите сѐ уште ќе може да ти користи. И Иван го сфатил тоа. Тој вели: „Додека станувам повозрасен, се трудам да ги имитирам јаките страни на моите родители, а се обидувам да ги избегнувам нивните грешки“.

Втора работа за која треба да се размисли е тоа што на Соломон не му било најважно да биде „своја личност“ туку да му угоди на Јехова. Точно, од него се очекувало многу затоа што бил син на Давид. Но, тоа што Соломон се потпирал на Јехова му помогнало да ги исполни своите одговорности. Александар стекнал слично гледиште. Тој вели: „Сега го прифаќам фактот дека од децата на старешините обично се очекува повеќе. Одлучив да го искористам тоа на позитивен начин, и се покажа дека тоа ми служи како заштита. Сфатив дека најважно е како гледа на мене Јехова. Тој знае кој сум јас, а не само чиј син сум“.

Дарин, чиј татко е дипломец на Библиската школа Гилеад на Watchtowerb — школа во која се обучуваат мисионери — исто така научил како да излезе на крај со тоа што сите ги познаваат неговите родители. Тој вели: „Кога се крстив, му се предадов на Јехова, а не на некој друг. Бидејќи живеам во склад со моето предание најдобро што можам, имам внатрешен мир што доаѓа од сознанието дека Јехова е задоволен од мене, дури и ако јас не можам да постигнам сѐ што постигнале моите родители“.

Цар Соломон го забележал следново: „Детето се познава според она што го прави, дали е чисто и праведно неговото дело“ (Пословици 20:11). На крајот на краиштата, луѓето ќе те помнат по она што го велиш и што го правиш ти лично. Биди пример „во говорот, во однесувањето, во љубовта, во верата, во чесноста“. Ако си таков пример, луѓето ќе те сакаат и ќе те почитуваат поради она што си ти лично! (1. Тимотеј 4:12).

За други млади, пак, е предизвик да излезат од сенката на своите браќа или сестри што се многу успешни. Во идната статија од оваа рубрика ќе дискутираме за тоа како можеш да се соочиш со овој предизвик.

[Фусноти]

[Истакната мисла на страница 30]

Бунтовноста само ќе ги ожалости твоите родители и ќе му наштети на твојот добар глас

[Слика на страница 30]

Твојот добар пример може да им користи на другите