Како да ги заштитиш своите деца со помош на Божјата мудрост

СЕКОЈ ден, нашето тело војува. Мора да се бори со војска од микроби, паразити и вируси. За среќа, повеќето од нас имаат наследено еден имунолошки систем што нѐ штити од таквите напади и нѐ пази да не станеме плен на голем број заразни болести.

На сличен начин, христијаните мораат да се борат против размислувањата и вредностите што не се во склад со Библијата и против притисоците што можат да им го уништат духовното здравје (2. Коринќаните 11:3). За да ги одбиеме овие секојдневни напади врз нашиот ум и врз нашето срце, мораме да си изградиме духовен одбранбен систем.

Ваков одбранбен систем им е особено потребен на нашите деца, зашто тие не се раѓаат со духовен одбранбен систем што може да се бори против духот на светот (Ефешаните 2:2). Како што децата растат, многу е важно родителите да им помогнат самите да си изградат свој одбранбен систем. Од што зависи овој одбранбен систем? Библијата објаснува: „Господ дава мудрост . . . го чува патот на Своите свети [лојални,NW]“ (Пословици 2:6, 8). Мудроста од Бог може да го чува патот на младите кои инаку можеби би попуштиле на лошото друштво, на притисокот од врсниците или на штетната забава. Како можат родителите да го следат водството од Јехова и да им ја всадат на младите мудроста од Бог?

Да се најде изградувачко друштво

Нормално, тинејџерите сакаат да бидат во друштво на други тинејџери, но ако се дружат само со други неискусни лица, нема да ја стекнат мудроста од Бог. „Глупоста се прилепува до срцето на детето“, предупредува пословицата (Пословици 22:15). Тогаш, како некои родители им помогнале на своите деца да ја применат мудроста од Бог кога станува збор за друштвото?

Еден татко, по име Дон,a рекол: „Нашите синови поминуваа доста време со другари што им беа врсници, но поголемиот дел од тоа време го минуваа во нашиот дом, во наше присуство. Нашата куќа секогаш беше отворена за гости и полна со млади луѓе на кои ќе им подготвевме нешто за каснување и ќе направевме да се чувствуваат пријатно. Воопшто не ни сметаше да ги трпиме вревата и гужвата во нашиот дом зашто така можевме да овозможиме безбедна средина во која нашите деца можеа да уживаат“.

Брајан и Мери имаат три прекрасни деца, но отворено признаваат дека не било секогаш лесно да ги воспитуваат. Тие раскажуваат: „Во нашето собрание имаше малкумина млади во доцните тинејџерски години со кои можеше да се дружи нашата ќерка Џејн. Сепак, таа имаше една другарка што се викаше Сузан, која беше друштвена, весела млада личност. Меѓутоа, нејзините родители не беа строги како нас. На Сузан ѝ беше дозволено да излегува до подоцна од што ѝ беше на Џејн, можеше да носи пократки сукњи, да слуша сомнителна музика и да гледа непристојни филмови. На Џејн долго време ѝ беше тешко да го сфати нашето гледиште. Неа ѝ се чинеше дека родителите на Сузан имаат повеќе разбирање, а дека ние сме премногу строги. Дури откако Сузан западна во неволја, Џејн сфати дека тоа што бевме строги беше за нејзина заштита. Многу сме радосни што не попуштивме во она што верувавме дека е исправно за нашата ќерка“.

Како Џејн, голем број млади луѓе сфатиле колку е мудро да побараат водство од своите родители во врска со друштвото. „Увото што го послушува спасоносното изобличување [укор, NW] живее меѓу мудреците“, вели пословицата (Пословици 15:31). Божјата мудрост ги тера младите да сакаат да бидат во друштво на изградувачки пријатели.

Да се излезе на крај со притисокот да се биде ист

Тесно поврзан со друштвото е притисокот од врсниците. Од ден на ден, притисокот да бидат исти со другите го напаѓа одбранбениот систем на нашите деца. Бидејќи младите обично сакаат да бидат прифатени од оние што се на нивна возраст, притисокот од врсниците може да ги набие во калапот што светот го смета за привлечен (Пословици 29:25).

Библијата нѐ потсетува дека „светот поминува, а и неговата желба“ (1. Јованово 2:17). Затоа, родителите не треба да дозволат врз нивните деца претерано да влијаат гледиштата на светот. Како можат да им помогнат на своите деца да размислуваат онака како што треба да размислува еден христијанин?

„Ќерка ми секогаш сакаше да се облекува онака како што се облекуваа другите млади“, вели Ричард. „Затоа стрпливо разговаравме со неа за добрите и лошите страни на секое нејзино барање. Дури и за оние модни стилови што сметавме дека се прифатливи, го следевме советот што го чувме пред неколку години: ‚Мудар е оној човек што не трча прв да усвои некој моден стил, ниту пак последен да го остави.‘ “

Една мајка по име Полин го неутрализирала притисокот од врсниците на друг начин. Таа си спомнува: „Се интересирав за она што ги интересираше моите деца и редовно одев во нивната соба да разговарам со нив. Тие долги разговори ми помогнаа да ги обликувам нивните мисли и да им помогнам да гледаат поинаку на работите“.

Притисокот од врсниците нема да прекине, затоа родителите веројатно ќе се соочат со една постојана борба да ‚уриваат световни резонирања‘ и да им помогнат на своите деца да ‚ја заробат секоја мисла за да ја направат послушна на Христос‘ (2. Коринќаните 10:5). Но, со тоа што ќе ‚истраат во молитва‘, и родителите и децата ќе бидат зајакнати за да ја завршат оваа многу важна задача (Римјаните 12:12; Псалм 65:2).

Силната привлечност на забавата

Трета работа со која можеби им е тешко на родителите да се справат е забавата. Нормално, малите деца сакаат да си играат. И голем број постари деца, исто така, многу сакаат да се забавуваат (2. Тимотеј 2:22). Но, ако се задоволи на немудар начин, оваа желба може да им го разори духовниот одбранбен систем. Опасноста обично доаѓа во два облика.

Прво, најголем дел од забавата ги одразува изопачените морални мерила во светот (Ефешаните 4:17⁠-19). Сепак, секогаш е претставена на возбудлив и привлечен начин. Ова претставува вистинска опасност за младите, кои можеби не ја гледаат стапицата.

Второ, проблеми можат да дојдат и како резултат на тоа колку време се троши на забава. На некои забавата им станува најважното нешто во животот и им одзема премногу време и енергија. Пословицата предупредува дека „да се јаде многу мед не е добро“ (Пословици 25:27). Слично на тоа, од премногу забава ќе го изгубиме апетитот за духовна храна и ќе западнеме во умствена мрзливост (Пословици 21:17; 24:30⁠-34). Ако младите во потполност го уживаат овој свет, тоа ќе ги спречи ‚цврсто да го зграпчат вистинскиот живот‘ — вечниот живот во Божјиот нов свет (1. Тимотеј 6:12, 19). Како се справиле родителите со овој предизвик?

Мари Кармен, мајка на три ќерки, рекла: „Сакавме нашите ќерки да имаат здрава рекреација и да уживаат во животот. Затоа редовно излегувавме како семејство, а тие се дружеа и со пријателите од собранието. Но, ја држевме рекреацијата на исправното место. Ја споредувавме со десерт на крајот од некој оброк — сладок е, но не е главно јадење. Научија да бидат вредни дома, на училиште и во собранието“.

Ни Дон и Рут не ја оставиле забавата на случајот. „Имавме навика саботата да ни биде ‚семеен ден‘ “, објаснуваат тие. „Наутро ќе одевме во служба на теренот, попладне на пливање, а навечер ќе си направевме некоја посебна вечера.“

Коментарите на овие родители покажуваат колку е важно да се биде урамнотежен така што ќе се обезбеди здрава забава и потоа таа ќе се стави на исправно место во животот на еден христијанин (Проповедник 3:4; Филипјаните 4:5).

Имај доверба во Јехова

Се разбира, треба многу години за да се изгради духовен одбранбен систем. Нема некој чудотворен лек што ќе им всади Божја мудрост на децата и ќе ги мотивира да имаат доверба во нивниот небесен Татко. Наместо тоа, родителите треба да ‚ги подигаат во дисциплина и во Јеховиното умствено насочување“ (Ефешаните 6:4). Ова континуирано „умствено насочување“ значи да им се помогне на децата да гледаат на работите онака како што гледа Бог. Како можат родителите да го постигнат тоа?

Клуч за успех е редовната семејна библиска студија. Студијата ‚ги отвора очите на детето за да ги гледа убавините на Божјиот Закон‘ (Псалм 119:18). Диего многу сериозно си ја сфатил семејната студија и на тој начин им помогнал на своите деца да станат поблиски со Јехова. „Темелно се подготвував за студијата“, вели тој. „Со тоа што истражував во библиските публикации, научив како да им ги оживеам библиските ликови на моите деца. Ги поттикнував да се поистоветат со верните. Ова живо ги потсети моите деца за тоа што му е угодно на Јехова.“

Децата учат и во неформални прилики. Мојсеј ги поттикнал родителите да зборуваат за потсетувањата од Јехова ‚кога седат дома во својата куќа и кога одат патем; кога легнуваат и кога стануваат‘ (Второзаконие 6:7). Еден татко објаснил: „На син ми му треба време за да се отвори и да си каже што му лежи на душа. Кога одиме да се прошетаме или кога работиме нешто заедно, на крајот ќе се искаже и ќе си го симне товарот. Во ваквите прилики, водиме многу убави разговори што ни се од корист и на двајцата“.

И молитвите што родителите ги кажуваат оставаат длабок впечаток врз децата. Тоа што ги слушаат своите родители како понизно му пристапуваат на Бог за да побараат помош и прошка од него ги поттикнува децата да ‚веруваат дека тој постои‘ (Евреите 11:6). Голем број успешни родители нагласуваат колку се важни семејните молитви, меѓу кои и молитвите во кои се вклучени работи поврзани со училиштето или други работи што ги загрижуваат нивните деца. Еден татко рекол дека неговата сопруга секогаш се моли со децата пред да одат на училиште (Псалм 62:8; 112:7).

„Да не се откажуваме да го правиме она што е добро“

Сите родители прават грешки и можеби се каат за начинот на кој постапиле во одредени ситуации. Сепак, Библијата нѐ поттикнува да продолжиме, „да не се откажуваме да го правиме она што е добро“ (Галатите 6:9).

Меѓутоа понекогаш, кога едноставно не можат да ги разберат своите деца, на родителите можеби им доаѓа да се откажат од сѐ. Лесно е да се рече дека помладата генерација е поинаква и потешка. Но, всушност, децата денес ги имаат истите слабости што ги имале и претходните генерации, и се соочуваат со слични искушенија, иако можеби притисокот да згрешат е поголем. Затоа, еден татко, откако го укорил својот син, ги ублажил своите зборови со тоа што љубезно додал: „Твоето срце само сака да го направи она што моето срце сакаше да го направи кога бев на твои години“. Родителите можеби не знаат многу за компјутери, но знаат многу за склоностите на несовршеното тело (Матеј 26:41; 2. Коринќаните 2:11).

Некои деца можеби не се многу воодушевени од тоа што родителите им даваат водство, па дури и се бунтуваат против стегата што ја добиваат. Меѓутоа, повторно, неопходно е да се истрае. И покрај тоа што во почетокот се противат или имаат периоди на пркос, на крајот многу деца реагираат позитивно (Пословици 22:6; 23:22⁠-25). Метју, еден млад христијанин кој сега служи во една канцеларија на подружница на Јеховините сведоци, раскажува: „Кога бев тинејџер, мислев дека ограничувањата што ми ги поставуваат родителите не се фер. На крајот на краиштата, си мислев, ако родителите на моите пријатели им дозволуваат нешто, зошто мене моите да не ми дозволат? И навистина ќе се изнервирав кога понекогаш за казна немаше да ме пуштат да одам да веслам кану — нешто што многу го сакав. Меѓутоа, кога ќе се вратам наназад, сфаќам дека стегата од моите родители беше и делотворна и неопходна. Благодарен сум им за тоа што ми го дадоа водството што ми беше потребно и тогаш кога ми беше потребно“.

Нема сомнение — иако можеби нашите деца понекогаш мораат да бидат во нездрава духовна средина, сепак можат да израснат во прекрасни христијани. Како што Библијата ветува, мудроста од Бог може да им обезбеди духовен одбранбен систем. „Мудроста ќе влезе во твоето срце и знаењето ќе ја зарадува твојата душа. Расудувањето ќе те пази тебе и разумноста ќе те чува: За да те избави од лош пат“ (Пословици 2:10⁠-12).

Не е лесно да се носи дете во матката девет месеци. А следните 20 години, покрај среќа, можат да донесат и извесна мера на болка. Но, бидејќи ги сакаат своите деца, христијанските родители се трудат со сите свои сили да ги заштитат со помош на Божјата мудрост. За своите деца, тие го чувствуваат истото она што го чувствувал остарениот апостол Јован за своите духовни деца: „Јас немам поголема причина за благодарност од оваа, да чујам дека моите деца одат во вистината“ (3. Јованово 4).

[Фуснота]

[Слика на страница 24]

Нашата куќа секогаш беше отворена за гости и полна со млади луѓе

[Слика на страница 25]

Интересирај се за она што ги интересира твоите деца

[Слики на страница 26]

„Темелно се подготвував за студијата“