Во понеделник попладне, Исус си заминал од Ерусалим и се вратил во Витанија, на источната страна од Маслинската Гора. Несомнено, повторно преноќил кај своите пријатели Лазар, Марија и Марта.

Утрото на 11 нисан, Исус со своите ученици повторно тргнал за Ерусалим, каде што за последен пат отишол во храмот. Тоа бил и последниот ден од неговата јавна служба. Во деновите што му преостанувале требало да ја прослави Пасхата, да ја воведе Спомен-свеченоста по повод својата смрт и да биде уапсен и погубен.

Додека оделе од Витанија кон Ерусалим по патот преку Маслинската Гора, Петар го забележал дрвото кое Исус претходниот ден го проколнал и извикал: „Учителе, погледни, смоквата што ја проколна се исушила!“ (Марко 11:21).

Зошто Исус ја проколнал смоквата да се исуши? На учениците им објаснил: „Вистина, ви велам, ако имате вера и ако не се сомневате, ќе го правите не само ова што јас ѝ го направив на смоквата туку и ако ѝ речете на оваа планина: ‚Дигни се и фрли се во морето‘, ќе биде така. И сѐ што ќе побарате со вера во молитва, ќе добиете“ (Матеј 21:21, 22). Со тоа Исус по вторпат кажал дека верата може да премести планини (Матеј 17:20).

Преку дрвото што се исушило, Исус им претставил на учениците колку било важно да имаат вера во Бог. Тој им рекол: „Сето она за кое се молите и го барате, верувајте дека веќе сте го добиле, и ќе го имате“ (Марко 11:24). Оваа поука за верата е многу важна за сите нас. А посебно важна била за апостолите, затоа што по смртта на Исус ги чекале тешки искушенија. Меѓутоа, помеѓу смоквата што се исушила и верата постоела уште една поврзаност.

Исто како смоквата, израелскиот народ оставал лажен впечаток. Тој бил во сојуз со Бог и навидум изгледало дека се држи за неговиот Закон. Но, гледано во целина, Израелците покажале дека немаат вера и дека не донесуваат добри плодови. Поради тоа, на крајот дури и го отфрлиле Божјиот Син. Со тоа што Исус ја проколнал смоквата да се исуши, сликовито покажал каков ќе му биде крајот на тој безверен и бесплоден народ.

Набрзо потоа, Исус со учениците влегол во Ерусалим и, како што имал обичај, отишол во храмот и почнал да поучува. Тогаш главните свештеници и старешините, несомнено мислејќи на она што им го направил претходниот ден на менувачите на пари, го прашале: „Со каква власт го правиш тоа? Кој ти ја даде таа власт да го правиш тоа?“ (Марко 11:28).

Исус им одговорил: „Ќе ве прашам нешто. Одговорете ми, па и јас ќе ви кажам со каква власт го правам ова. Дали крштавањето со кое крштаваше Јован беше од небото или од луѓето? Одговорете ми!“ Одеднаш, неговите непријатели се соочиле со предизвик. Свештениците и старешините почнале меѓусебно да се расправаат: „Ако речеме: ‚Од небото‘, ќе рече: ‚Зошто тогаш не му верувавте?‘ А да речеме: ‚Од луѓето‘?“ Но, ниту така не можеле да одговорат затоа што се плашеле од луѓето кои ‚сметале дека Јован навистина бил пророк‘ (Марко 11:29-32).

Противниците на Исус не можеле да најдат одговор. Затоа рекле: „Не знаеме“. Тогаш Исус им рекол: „Ниту јас нема да ви кажам со каква власт го правам ова“ (Марко 11:33).

Исус сѐ уште бил во храмот, каде што главните свештеници и народните старешини го прашале со каква власт ги правел работите. Неговиот одговор ги збунил и ги замолчил. Потоа кажал една споредба која ја разоткрила нивната вистинска личност.

Исус рекол: „Еден човек имаше два сина. Отиде кај првиот и му рече: ‚Сине, оди денес да работиш во лозјето‘. Тој му одговори: ‚Не одам‘. Но потоа се покаја, па отиде. Потоа отиде кај вториот и му го рече истото. А тој му одговори: ‚Ќе појдам, господару‘, но не отиде. Кој од овие двајца ја изврши волјата на таткото?“ (Матеј 21:28-31, Превод Нов свет, издание на англиски од 2013). Одговорот бил очигледен — она што го побарал таткото го направил првиот син.

Тогаш Исус им рекол: „Вистина, ви велам, даночниците и блудниците одат пред вас во царството Божје“. Даночниците и блудниците отпрвин не му биле послушни на Бог. Но, исто како првиот син, тие подоцна се покајале и почнале да му служат. Спротивно на тоа, верските водачи биле како вториот син и тврделе дека му служат на Бог, но реално не било така. За нив Исус рекол: „Јован [Крстител] дојде кај вас и ви го покажа патот на праведноста, а вие не му верувавте. Меѓутоа, даночниците и блудниците му веруваа, а вие, иако го видовте тоа, не се покајавте отпосле и не му поверувавте“ (Матеј 21:31, 32).

Потоа Исус раскажал уште една споредба. Со неа покажал дека, освен што не му служеле на Бог, верските водачи биле и злобни. „Еден човек насади лозје“, рекол Исус, „и постави ограда околу него, ископа место за гмечење на грозјето и подигна стражарска кула. И им го даде под закуп на лозарите, па отпатува во туѓина. Кога дојде времето, испрати еден роб кај лозарите за да земе од нив дел од родот на лозјето. Но, тие го фатија, го претепаа и го испратија назад со празни раце. Им испрати и друг роб. Нему му ја расцепија главата и го осрамотија. Испрати и трет, а него го убија. Испрати и многу други робови, но и од нив некои претепаа, а некои убија“ (Марко 12:1-5).

Дали тие што слушале ја разбрале споредбата? Можеби се присетиле на зборовите на осуда што ги кажал пророкот Исаија: „Лозјето на Јехова над војските е Израеловиот дом, луѓето на Јуда се насадот што тој го сакаше. Се надеваше на правда, а еве, го кршат законот, се надеваше на праведност, а еве пискот“ (Исаија 5:7). И споредбата на Исус била слична. Сопственикот на лозјето бил Јехова, а лозјето било израелскиот народ кој бил ограден и заштитен со Божјиот закон. Јехова повеќепати испраќал пророци за да го поучат неговиот народ и да му помогнат да носи добри плодови.

Но, „лозарите“ ги малтретирале и ги убивале „робовите“ што биле испраќани кај нив. Исус објаснил: „[Сопственикот на лозјето] имаше уште еден, својот сакан син. Него последен го испрати кај нив, велејќи: ‚Ќе го почитуваат мојот син‘. Но лозарите си рекоа меѓу себе: ‚Ова е наследникот. Ајде да го убиеме, па наследството ќе биде наше‘. Тогаш го фатија и го убија“ (Марко 12:6-8).

Потоа Исус прашал: „Што ќе стори сопственикот на лозјето?“ (Марко 12:9). Верските водачи му одговориле: „Злосторниците немилосрдно ќе ги погуби, а лозјето ќе им го даде под закуп на други лозари, кои ќе му го даваат родот кога ќе биде време за тоа“ (Матеј 21:41).

Со тие зборови несвесно се осудиле самите себе бидејќи биле меѓу „лозарите“ кои го обработувале „лозјето“ на Јехова, односно израелскиот народ. Јехова од нив со право очекувал добри плодови, меѓу другото и да покажат вера во неговиот Син, Месијата. Тогаш Исус погледнал право во нив и рекол: „Зарем никогаш не сте ги читале овие зборови од Писмото: ‚Каменот што го отфрлија градителите стана главен аголен камен. Тоа дело е од Јехова, чудесно е во наши очи‘?“ (Марко 12:10, 11). На крајот Исус јасно им кажал: „Затоа ви велам: царството Божје ќе се земе од вас и ќе му се даде на народ кој ги донесува неговите плодови“ (Матеј 21:43).

Книжниците и главните свештеници сфатиле дека Исус ‚ја раскажал таа споредба имајќи ги нив на ум‘ (Лука 20:19). По ова, тие биле решени повеќе од кога и да било порано да го убијат „наследникот“, односно Исус. Но, од страв од мноштвото, кое го сметало Исус за пророк, не се обиделе веднаш да го убијат.

Како што привршувало времето одредено за неговата служба, Исус преку споредби сѐ повеќе ја разоткривал злобата на книжниците и главните свештеници. Затоа, тие сакале да го убијат (Лука 20:19). Но, тоа не го натерало да се откаже. За уште појасно да покаже какви биле, Исус раскажал и една друга споредба:

„Со царството небесно е како со човек, цар, кој приреди свадба за својот син. И ги испрати своите робови да ги повикаат поканетите на свадбата, но тие не сакаа да дојдат“ (Матеј 22:2, 3). Изразот „царството небесно“ што Исус го употребил во оваа споредба ни помага да сфатиме дека ‚царот‘ го претставува Јехова Бог. А кого го претставувале синот на царот и поканетите на свадбата? Лесно е да се заклучи дека синот на царот е Јеховиниот Син, оној што ја кажувал споредбата, а поканетите се оние што требало да бидат со Синот во небесното Царство.

Кои биле поканетите на свадбата? Тоа биле Евреите, и затоа Исус и апостолите најпрво ним им проповедале за Божјето Царство (Матеј 10:6, 7; 15:24). Како народ, тие го прифатиле сојузот на Законот во 1513 год. пр.н.е., и поради тоа први требало да добијат можност да бидат дел од ‚царството на свештеници‘ (2. Мојсеева 19:5-8). А кога биле повикани на „свадбата“? Исус започнал да проповеда за небесното Царство меѓу Евреите во 29 год. од н.е., и со тоа почнал да ги повикува на свадбата.

Како реагирале повеќето Израелци на поканата? Како што рекол Исус, ‚тие не сакале да дојдат‘. Поголемиот дел од верските водачи и народот не го прифатиле Исус како Месија и како Царот избран од Бог.

Но, Исус продолжил и објаснил дека Евреите повторно ќе добиеле можност да ја прифатат поканата. Тој рекол: „[Царот] повторно испрати други робови и им рече: ‚Кажете им на поканетите: „Еве, го зготвив јадењето, моите јунци и другата згоена стока се заклани, и сѐ е готово. Дојдете на свадба“‘. Но тие не беа заинтересирани за тоа, туку си отидоа — кој на својата нива, кој по својата трговска работа. А останатите ги фатија неговите робови, ги малтретираа и ги убија“ (Матеј 22:4-6). Тие зборови се исполниле кога се оформило христијанското собрание. Во тоа време, Евреите сѐ уште имале можност да влезат во Царството, но повеќето не ја прифатиле поканата, па дури и ги малтретирале ‚робовите на царот‘ (Дела 4:13-18; 7:54, 58).

Како се одразило тоа врз еврејскиот народ? Исус објаснил: „Царот се разгневи и ја испрати својата војска, па ги погуби тие убијци и им го изгоре градот“ (Матеј 22:7). На Евреите им се случило токму тоа. Во 70 год. од н.е., Римјаните им го уништиле „градот“, односно Ерусалим.

Дали тоа значело дека царот немало да покани никој друг? Не. Исус продолжил со споредбата: „Тогаш [царот] им рече на своите робови: ‚Свадбата е подготвена, но поканетите не беа достојни. Затоа одете по патиштата што водат надвор од градот и поканете го на свадба секого што ќе го најдете‘. И робовите излегоа по патиштата и ги собраа сите што ги најдоа, и зли и добри. И свадбената сала се наполни со гости“ (Матеј 22:8-10).

Овој дел од споредбата почнал да се исполнува кога на оние што не биле ниту родени Евреи ниту преобратеници во еврејската вера апостол Петар почнал да им помага да станат христијани. Во 36 год. од н.е., римскиот стотник Корнелиј и неговото семејство го примиле Божјиот дух и добиле можност да влезат во небесното Царство за кое зборувал Исус (Дела 10:1, 34-48).

Но, како што понатаму објаснил Исус, „царот“ немало да ги прифати сите што ќе дошле на свадбата. Тој рекол: „Кога влезе да ги види гостите, царот здогледа таму еден човек кој не беше облечен во свадбена облека. И му рече: ‚Пријателе, како влезе овде кога не си облечен во свадбена облека?‘ А тој остана без зборови. Тогаш царот им рече на своите слуги: ‚Врзете му ги рацете и нозете и исфлете го надвор во темнината! Таму ќе плаче и ќе чкрта со забите‘. Зашто, мнозина се поканети, но малцина се избрани“ (Матеј 22:11-14).

Верските водачи што го слушале Исус можеби не сфаќале сѐ што Исус сакал да каже со споредбата. И покрај тоа, биле незадоволни и решени како никогаш порано да се ослободат од оној што толку многу ги срамел пред народот.

Исус раскажал три споредби во храмот со кои ја разоткрил злобата на верските водачи. Бесни поради тоа, тие се договориле да го фатат Исус за збор. Сакале да го наведат да каже нешто поради кое ќе може да биде обвинет пред римскиот управител. Затоа, фарисеите пратиле некои од нивните ученици да го искушаат (Лука 6:7).

Кога дошле кај Исус, му рекле: „Учителе, знаеме дека исправно зборуваш и поучуваш, и дека не си пристрасен, туку поучуваш за Божјиот пат според вистината. Дали ни е дозволено да му плаќаме данок на цезарот или не?“ (Лука 20:21, 22). Исус не паднал на ласкавите зборови на тие лукави лицемери. Добро знаел дека, ако речел ‚Не, не треба да се плаќа данок‘, би бил виновен за побуна против Рим. Од друга страна, ако речел ‚Да, треба да се плаќа данок‘, би го замразиле Евреите, кои биле огорчени затоа што биле под власта на Римјаните.

Затоа, Исус им одговорил: „Зошто ме искушувате, лицемери? Покажете ми една пара со која плаќате данок!“ Кога му донеле еден денариј, ги прашал: „Чиј е овој лик и натпис?“ Тие му одговориле: „На цезарот“. Тогаш им рекол: „Затоа, вратете му го цезаревото на цезарот, а Божјето на Бог!“ (Матеј 22:18-21).

Неговиот одговор ги восхитил. Бидејќи не знаеле што да кажат, си заминале. Но, верските водачи не се откажале лесно од својата намера. Откако не успеал обидот на фарисеите, на Исус му пристапиле водачите на една друга верска група, односно садукеите.

Садукеите, кои не верувале во воскресение, имале прашање поврзано со воскресението и деверскиот брак. Тие рекле: „Учителе, Мојсеј рече: ‚Ако некој умре без деца, неговиот брат нека се ожени со неговата жена и нека му подигне потомство на својот брат‘. Кај нас си беа седум браќа. Првиот се ожени и умре, и, бидејќи немаше потомство, му ја остави својата жена на брата си. Истото се случи и со вториот и со третиот, сѐ до седмиот. Последна од сите умре жената. Според тоа, при воскресението, кому од седумтемина ќе му биде жена? Зашто, сите ја имаа“ (Матеј 22:24-28).

Бидејќи садукеите ги прифаќале Мојсеевите списи, Исус им одговорил според она што стоело во нив: „Зарем не сте во заблуда затоа што не ги познавате ниту Писмата ниту Божјата моќ? Зашто, кога ќе станат од мртвите, ниту ќе се женат ниту ќе се мажат, туку ќе бидат како ангели на небесата. А за мртвите, дека стануваат, зарем не сте читале во книгата на Мојсеј, во извештајот за грмушката, како Бог му рече: ‚Јас сум Богот на Авраам, Богот на Исак и Богот на Јаков‘? А тој не е Бог на мртвите, туку на живите. Во голема заблуда сте“ (Марко 12:24-27; 2. Мојсеева 3:1-6). Народот повторно бил восхитен од одговорот на Исус.

Кога фарисеите виделе дека Исус ги замолкнал садукеите, се здружиле со нив и заедно му пристапиле на Исус. Еден законик го прашал: „Учителе, која е најголемата заповед во Законот?“ (Матеј 22:36).

Исус му одговорил: „Првата е: ‚Чуј, Израеле, Јехова, нашиот Бог, е еден Јехова, и сакај го Јехова, својот Бог, со сето свое срце, и со сета своја душа, и со сиот свој ум, и со сета своја сила‘. Втората е оваа: ‚Сакај го својот ближен како себеси‘. Други заповеди, поголеми од овие, нема“ (Марко 12:29-31).

Законикот се согласил со одговорот што го слушнал и рекол: „Учителе, тоа што го рече е добро и вистинито: ‚Тој е еден, и нема друг освен него‘. И да го сакаш со сето срце, и со сиот разум, и со сета сила, и да го сакаш ближниот како себеси вреди многу повеќе од сите паленици и останати жртви“. Кога видел дека законикот паметно одговорил, Исус му рекол: „Не си далеку од Божјето царство“ (Марко 12:32-34).

Исус поучувал во храмот веќе три дена (9, 10 и 11 нисан). Некои, како што бил законикот, го слушале со задоволство. Но, тоа не било случај и со верските водачи, кои го презирале и ‚повеќе немале храброст да го испрашуваат‘.

Било 11 нисан, и Исус сѐ уште се наоѓал во храмот. На верските противници им пропаднале обидите да го наведат да каже нешто поради кое ќе можеле да им го предадат на Римјаните (Лука 20:20). Сега Исус ги свртел работите во друг правец. За јасно да покаже кој е тој, ги прашал: „Што мислите за Христос? Чиј син е тој?“ (Матеј 22:42). Сите добро знаеле дека Христос, или Месијата, требало да биде потомок на Давид, па така и одговориле (Матеј 9:27; 12:23; Јован 7:42).

Исус ги прашал: „Како тогаш Давид под вдахновение го нарекува ‚Господар‘ кога вели: ‚Јехова му рече на мојот Господар: „Седи од мојата десна страна додека не ги положам твоите непријатели под твоите нозе“‘? Според тоа, ако Давид го нарекува ‚Господар‘, како тогаш му е син?“ (Матеј 22:43-45).

Фарисеите молчеле, затоа што се надевале дека некој од потомците на Давид ќе ги ослободи од римската власт. Но, Исус се осврнал на Псалм 110:1, 2 и им покажал дека Месијата требало да биде нешто повеќе од човечки владетел. Тој му бил Господар на Давид, и откако ќе седнел од десната страна на Бог ќе добиел голема власт. Противниците на Исус останале без збор.

Меѓу оние што слушале биле и учениците на Исус и многу други. Исус потоа им се обратил ним и ги предупредил да се чуваат од книжниците и фарисеите. Тие ‚седеле на Мојсеевото седиште‘ и требало да го поучуваат народот за Божјиот закон. Исус ги советувал присутните: „Правете и држете сѐ што ви кажуваат, но не постапувајте според нивните дела, бидејќи зборуваат, а не извршуваат“ (Матеј 23:2, 3).

Потоа Исус набројал неколку работи кои биле доказ за нивното лицемерие. На пример, рекол дека ‚ги зголемувале своите филактерии‘. Некои Евреи на челото или на раката носеле филактерии, односно мали кутивчиња во кои имало делови од Мојсеевиот закон. Но, фарисеите носеле поголеми филактерии од вообичаените за да остават впечаток дека ревносно се држат за Законот. Исто така, ‚ги продолжувале ресите на своите облеки‘. Израелците требало да имаат реси на својата облека, но фарисеите ставале особено долги реси (4. Мојсеева 15:38-40). Тоа го правеле само „за да ги видат луѓето“ (Матеј 23:5).

Желбата за истакнување можела да влијае и врз учениците на Исус, па затоа тој им го дал следниов совет: „Не дозволувајте да ве нарекуваат учители, зашто еден е вашиот учител, а сите вие сте браќа. И никого на земјата не нарекувајте го татко, зашто еден е вашиот Татко — оној што е на небесата. Не дозволувајте ниту да ве нарекуваат водачи, зашто еден е вашиот Водач — Христос“. Како требало учениците да гледаат на себе и како требало да се однесуваат еден со друг? Исус им рекол: „Најголемиот меѓу вас нека ви биде слуга. Зашто, кој се возвишува, ќе биде понижен, а кој се понизува, ќе биде возвишен“ (Матеј 23:8-12).

Потоа, на книжниците и на фарисеите им упатил низа остри осуди и повеќепати ги нарекол лицемери: „Тешко вам, книжници и фарисеи, лицемери, бидејќи го затворате пред луѓето царството небесно! Самите не влегувате, а не ги пуштате да влезат и оние што сакаат да влезат“ (Матеј 23:13).

Исус ги осудил фарисеите затоа што воведувале правила без да проценат што е исправно од Божја гледна точка. На пример, тие велеле: „Ако некој се заколне во храмот, тоа не е ништо, но ако некој се заколне во храмското злато, должен е да ја исполни заклетвата“. Со тоа покажале колку биле ниски нивните морални вредности, затоа што поважно им било златото во храмот отколку самиот храм, местото каде што луѓето требало да му служат на Јехова и да се зближат со него. Тие ‚го занемариле она што е поважно во Законот: правдата, милосрдноста и верноста‘ (Матеј 23:16, 23; Лука 11:42).

Исус ги нарекол фарисеите ‚слепи водачи, кои го цеделе пијалакот за да не проголтаат комарец, а голтале камила!‘ (Матеј 23:24). Тие го цеделе виното за да нема комарци во него, бидејќи комарците биле нечисти според Законот. Но, истовремено ‚голтале камила‘, која исто така била нечисто животно, во таа смисла што не обрнувале внимание на далеку поважните одредби од Законот (3. Мојсеева 11:4, 21-24).

Исус за последен пат бил во храмот, каде што на книжниците и на фарисеите им кажал голем број остри осуди и отворено ги нарекол лицемери. Со истиот тон на осуда, тој сликовито ги опишал нивните постапки: „Ги чистите чашата и чинијата однадвор, а однатре се полни со грабеж и неумереност! Слеп фарисеју, исчисти ги чашата и чинијата првин однатре, за да бидат чисти и однадвор“ (Матеј 23:25, 26). Фарисеите совесно се труделе да бидат обредно чисти и обрнувале големо внимание на надворешниот изглед. Но, воопшто не им било важно какви биле однатре и не правеле ништо за, симболично кажано, да си ги исчистат срцата.

Тие биле лицемерни и затоа што ги граделе и ги украсувале гробниците на пророците, а всушност, како што рекол Исус, биле ‚синови на оние што ги убивале пророците‘ (Матеј 23:31). Тоа што сакале да го убијат Исус било доказ дека навистина биле такви (Јован 5:18; 7:1, 25).

Потоа Исус кажал што ги чекало тие верски водачи доколку не се покаеле: „Змии! Змиско легло! Како ќе побегнете од осудата на геената?“ (Матеј 23:33). Геена значи „долината на Еном“. Таа се наоѓала во близина и во неа се фрлало и се палело ѓубриштето. Исус ја спомнал оваа долина за да покаже дека книжниците и фарисеите ги чекало вечно уништување поради нивната злоба.

Учениците требало да го застапуваат Исус како негови ‚пророци, мудреци и учители‘. Како ќе постапувале со нив верските водачи? Исус им рекол: „Некои од [моите ученици] ќе ги убиете и ќе ги приковете на столб, а некои ќе ги искамшикувате по своите синагоги и ќе ги прогонувате од град во град, за да падне врз вас сета праведна крв пролеана на земјата, од крвта на праведниот Авел до крвта на Захарија... кого го убивте“. Потоа Исус предупредил: „Вистина, ви велам, сето ова ќе дојде врз ова поколение“ (Матеј 23:34-36). Тоа се случило во 70 год. од н.е., кога римската војска го уништила Ерусалим и илјадници Евреи го изгубиле животот.

Кога помислил каква страшна неволја го очекува Ерусалим, Исус со тага рекол: „Ерусалиме, Ерусалиме, ти кој ги убиваш пророците и ги каменуваш оние што се испратени кај тебе! Колкупати сакав да ги соберам твоите деца, како што квачката ги собира своите пилиња под крилјата! Но вие не сакавте. Еве, вашиот дом се напушта и ви се остава вам“ (Матеј 23:37, 38). Луѓето што го слушнале тоа сигурно се прашувале за каков „дом“ зборувал Исус. Дали мислел на величествениот храм во Ерусалим, кој бил под Божја заштита?

Исус додал: „Ви велам, отсега нема да ме видите сѐ додека не речете: ‚Благословен е оној што доаѓа во името на Јехова!‘“ (Матеј 23:39). Тој ги цитирал зборовите од пророштвото запишано во Псалм 118:26, каде што стои: „Благословен е оној што доаѓа во името Јеховино; ве благословуваме од Јеховиниот дом!“ Но, кога храмот ќе бил уништен, никој повеќе немало да оди таму во името на Бог.

Потоа Исус седнал спроти храмските садови за прилози и набљудувал додека луѓето пуштале пари низ малите отвори на врвот. Богатите ‚пуштале многу‘ пари. Тогаш дошла една сиромашна вдовица која пуштила „две парички“ со многу мала вредност (Марко 12:41, 42). Без сомнение, Исус знаел дека Бог многу го ценел нејзиниот дар.

Исус ги повикал учениците и им рекол: „Вистина, ви велам, оваа сиромашна вдовица пушти повеќе од сите што пуштаат пари во садовите за прилози“. Учениците несомнено се прашувале како било можно тоа. Затоа Исус им објаснил: „Сите тие пуштија од својот вишок, а таа од својата немаштија пушти сѐ што имаше за живот“ (Марко 12:43, 44). Колку многу се разликувала таа жена од верските водачи во начинот на кој размислувала и постапувала!

Додека 11 нисан одминувал, Исус излегол од храмот за последен пат. Тогаш еден од учениците извикал: „Учителе, гледај! Какви камења, какви градби!“ (Марко 13:1). Големите камења на храмот му давале цврст и траен изглед. Затоа учениците мора да се зачудиле кога Исус одговорил: „Ги гледаш ли овие величествени градби? Овде нема да биде оставен ниту камен на камен, сѐ ќе биде урнато“ (Марко 13:2).

Потоа Исус и апостолите ја поминале долината Кедрон и се качиле на Маслинската Гора. По некое време, Исус останал насамо со четворица од своите апостоли — Петар, Андреј, Јаков и Јован. Од местото каде што се наоѓале се протегал поглед кон величествениот храм.

Било вторник попладне, и 11 нисан полека одминувал. За Исус, претходните неколку дена биле исполнети со многу активности. Преку ден поучувал во храмот, а навечер престојувал надвор од градот. Народот многу ги сакал неговите поуки и затоа ‚доаѓал рано наутро кај него во храмот за да го слуша‘ (Лука 21:37, 38). Сега Исус седел на Маслинската Гора насамо со четворица од неговите апостоли — Петар, Андреј, Јаков и Јован.

Апостолите сакале да го прашаат нешто насамо. Тие биле загрижени бидејќи тој ден Исус прорекол дека од храмот нема да остане ниту камен на камен. Но, тоа не било единственото нешто што ги загрижувало. Пред неколку седмици, Исус им рекол: „Бидете подготвени, бидејќи Синот човечки доаѓа во час кога не се надевате“ (Лука 12:40). Освен тоа, им зборувал и за „денот кога ќе се појави Синот човечки“ (Лука 17:30). Дали сето тоа било поврзано со она што им го кажал за храмот? Апостолите многу сакале да дознаат нешто повеќе околу тоа. Затоа му рекле на Исус: „Кажи ни кога ќе биде тоа и кој ќе биде знакот на твојата присутност и на свршетокот на овој поредок?“ (Матеј 24:3).

Нивното прашање веројатно се однесувало на уништувањето на храмот кој во тој момент бил пред нивните очи. Исто така, сакале да дознаат нешто повеќе за присутноста на Синот човечки. Можеби во мислите им била споредбата што Исус им ја кажал за ‚човекот со благородничко потекло кој отпатувал во далечна земја за да ја преземе царската власт и потоа да се врати‘ (Лука 19:11, 12). Освен тоа, се прашувале каков ќе биде ‚свршетокот на поредокот‘.

Исус им одговорил така што детално опишал еден знак по кој ќе можеле да препознаат кога Бог потполно ќе ги отфрлел непокајничките Евреи и ќе го уништел храмот. Но, неговиот одговор открил и нешто друго. Тој знак ќе им помогнел на христијаните во иднина да увидат дека живеат во времето на неговата „присутност“ и дека се ближи крајот на целиот злобен свет.

Како што минувале годините, апостолите можеле да видат како течело исполнувањето на пророштвото на Исус. Многу од работите се случиле уште додека тие биле живи. Затоа, кога Ерусалим и неговиот храм биле уништени триесет и седум години подоцна, во 70 год. од н.е., христијаните не биле изненадени. Меѓутоа, до 70 год. од н.е. се исполнил само дел од она што го прорекол Исус. Според тоа, што ќе се случувало во времето кога тој ќе бил присутен како Цар? На своите апостоли, Исус им го открил одговорот на тоа прашање.

Исус прорекол дека ќе има „војни на разни места“ и дека „ќе се крене народ против народ и царство против царство“ (Матеј 24:6, 7). Исто така, кажал дека „ќе има силни земјотреси, а на разни места ќе има смртоносни зарази и глад“ (Лука 21:11). А учениците ги предупредил: ‚Ќе кренат рака на вас и ќе ве прогонуваат‘ (Лука 21:12). Ќе се појавеле многу лажни пророци кои ќе заведувале мнозина. Беззаконието ќе се зголемело и љубовта кај мнозина ќе оладела. Освен тоа, рекол дека „добрата вест за царството ќе биде проповедана по целиот свет, за сведоштво на сите народи, и тогаш ќе дојде крајот“ (Матеј 24:14).

Иако пророштвото на Исус во одредена мера се исполнило пред и за време на уништувањето на Ерусалим, очигледно требало да има уште едно, поголемо исполнување. Дали ги гледаш доказите дека ова значајно пророштво на Исус главно се исполнува во наше време?

Една работа што Исус ја спомнал кога зборувал за знакот на неговата присутност било дека ќе се појави „гадотијата која пустоши“ (Матеј 24:15). Во 66 год. од н.е., се покажало дека таа ‚гадотија‘ била римската ‚улогорена војска‘, која со себе ги носела своите идолопоклонички обележја, односно знамиња. Таа го опколила Ерусалим и ги поткопала неговите ѕидини (Лука 21:20). Така „гадотијата“ стоела на место каде што не смеела да биде, односно на место што Евреите го сметале за „свето“.

Исус продолжил: „Ќе има голема неволја каква што немало од почетокот на светот до сега, ниту повеќе ќе има“. Во 70 год. од н.е., Римјаните го уништиле Ерусалим. Разорното уништување на „светиот град“ на Евреите, како и на храмот, претставувало голема неволја во која биле убиени илјадници луѓе (Матеј 4:5; 24:21). Тоа било најголемото уништување што Евреите некогаш го доживеале, и ставило крај на нивниот верски систем кој траел со векови. Според тоа, и поголемото исполнување на пророштвото на Исус ќе имало страшни последици.

„ИСПРАВЕТЕ СЕ И ПОДИГНЕТЕ ГИ ГЛАВИТЕ“

Исус продолжил да зборува со апостолите за знакот на неговата присутност и крајот на злобниот свет. Тој ги предупредил да не ги следат ‚лажните Христоси и лажните пророци‘ кои ќе се обидувале „да ги заведат, ако е можно, и избраните“ (Матеј 24:24). Но, избраните немало да дозволат да бидат заведени, затоа што лажните Христоси ќе можеле да ги видат со свои очи, додека Христовата присутност ќе била невидлива.

Опишувајќи ја поголемата неволја што ќе се случела за време на неговата присутност, Исус рекол: „Сонцето ќе потемни, месечината повеќе нема да свети, ѕвездите ќе паднат од небото и небесните сили ќе се затресат“ (Матеј 24:29). Апостолите не знаеле како точно ќе се исполнеле тие зборови, но им било јасно дека сите што ќе го виделе тоа ќе биле запрепастени.

Како ќе влијаеле тие страшни настани врз човештвото? Исус рекол: „Луѓето ќе губат свест од страв и од исчекување на она што ќе го снајде светот, зашто небесните сили ќе се затресат“ (Лука 21:26). Со тие зборови, Исус го опишал најмрачниот период во целата човечка историја.

Но, немало сите да тажат кога ‚Синот човечки ќе дошол со сила и со голема слава‘ (Матеј 24:30). Тој веќе кажал дека Бог ќе преземе нешто „заради избраните“ (Матеј 24:22). Според тоа, како требало да реагираат верните ученици кога ќе се случувале тие ужасни настани? Исус ги охрабрил своите следбеници: „Кога ќе почне да се случува сето тоа, исправете се и подигнете ги главите, бидејќи се приближува вашето избавување“ (Лука 21:28).

Но, како ќе можеле учениците на Исус, кои ќе живееле во времето на неговата присутност, да препознаат дека крајот навистина е близу? Исус кажал споредба со една смоква: „Кога од неа ќе потера гранка и ќе пушти лисја, знаете дека летото е близу. Така и вие, кога ќе го видите сето тоа, знајте дека Синот човечки е близу, пред вратата. Вистина, ви велам, ова поколение нема да помине додека не се случи сето тоа“ (Матеј 24:32-34).

Според тоа, кога учениците на Исус ќе виделе дека се исполнуваат многуте обележја на проречениот знак, требало да препознаат дека крајот е близу. На учениците кои ќе живееле во тој значаен период, Исус им рекол:

„За тој ден и час никој не знае, ни ангелите на небото ни Синот, туку само Таткото. Зашто, како што беше во деновите на Ное, таква ќе биде и присутноста на Синот човечки. Зашто, како што во тие денови пред потопот јадеа и пиеја, се женеа и се мажеа, сѐ до денот кога Ное влезе во арката, и не обрнуваа внимание додека не дојде потопот и ги однесе сите, таква ќе биде и присутноста на Синот човечки“ (Матеј 24:36-39). Исус ги потсетил учениците на Потопот од времето на Ное, кој ја зафатил целата Земја.

Апостолите кои биле со Исус на Маслинската Гора несомнено сфатиле колку било важно да останат духовно будни. Исус рекол: „Внимавајте на себе вашите срца да не бидат оптоварени со прекумерно јадење и со опивање и да не се оптоварат со животните грижи, па тој ден да ве затече и да ве изненади како замка. Зашто, ќе дојде врз сите што живеат по целата земја. Затоа бидете будни, сесрдно молејќи се за сето време, за да успеете да го избегнете сето ова што треба да се случи и да застанете пред Синот човечки“ (Лука 21:34-36).

Со тоа Исус уште еднаш покажал дека неговото пророштво немало да има само едно исполнување. Настаните што ги прорекол немало да се случуваат само во текот на наредните неколку децении и не се однесувале само на Ерусалим и на Евреите. Тој зборувал за настани што ќе се одразеле врз „сите што живеат по целата земја“.

На своите ученици им рекол дека треба да бидат будни и подготвени. За да покаже колку е важно да го прават тоа, Исус дал уште еден пример: „Едно знајте, кога домаќинот би знаел во која стража ќе дојде крадецот, би останал буден и не би дозволил да му провали во куќата. Затоа и вие бидете подготвени, зашто Синот човечки доаѓа во час кога не се надевате“ (Матеј 24:43, 44).

Потоа Исус кажал нешто што сигурно ги охрабрило учениците. Ги уверил дека, кога ќе се исполнувало сето она што го прорекол, ќе имало еден „роб“ кој ќе бил духовно буден и активен. Исус тоа го објаснил со еден пример кој апостолите лесно можеле да си го претстават: „Кој е верниот и разборит роб кого неговиот господар го поставил над своите слуги за да им дава храна во вистинско време? Среќен е тој роб ако неговиот господар, кога ќе дојде, го најде да прави така! Вистина, ви велам, ќе го постави над целиот свој имот“. Но, ако тој „роб“ развиел лош став и не постапувал добро со другите, господарот ‚ќе го казнел најстрого‘ (Матеј 24:45-51; спореди со Лука 12:45, 46).

Исус не сакал да каже дека една група од неговите следбеници ќе почнела да прави лоши работи. Тогаш, што сакал да каже? Тој сакал да ги поттикне своите следбеници да останат будни и активни, како што објаснил со уште една споредба.

Исус го одговорил прашањето на апостолите за знакот на неговата присутност и за свршетокот на поредокот. Продолжувајќи да зборува на истата тема, Исус ги поттикнал на нешто многу важно, повторно преку една споредба. Нејзиното исполнување ќе можеле да го видат оние што ќе живееле за време на неговата присутност.

Споредбата ја започнал со зборовите: „Царството небесно ќе биде како десет девици, кои ги зедоа своите светилки и излегоа да го пречекаат младоженецот. Пет од нив беа глупави, а пет разборити“ (Матеј 25:1, 2).

Исус не сакал да каже дека половина од оние што ќе го наследат Божјето Царство ќе бидат глупави, а половина разборити. Тој сакал да истакне дека секој од неговите ученици може самиот да избере дали спремно ќе го чека неговото Царство или, пак ќе дозволи нешто да му го одвлече вниманието. Се разбира, Исус воопшто не се сомневал дека секој од неговите слуги може да остане верен и да го добие благословот од неговиот Татко.

Десетте девици од споредбата излегле да го пречекаат младоженецот, за потоа да почне свадбата. Тие требало со своите светилки да му го осветлат патот кога ќе дошол, и така да му укажат чест додека ја внесувал невестата во куќата што ја подготвил за неа. Но, што се случило?

Исус објаснил: „Глупавите ги зедоа светилките, но не понесоа со себе масло, а разборитите, пак, заедно со светилките си понесоа и масло во садови. Поради тоа што младоженецот се забави, сите задремаа и заспаа“ (Матеј 25:3-5). Младоженецот не дошол толку брзо колку што се очекувало. Изгледало дека прилично задоцнил, па девиците заспале. Апостолите можеби ја поврзале оваа споредба со една друга. Во неа Исус раскажал за еден човек со благородничко потекло кој отпатувал во далечна земја и кој не се вратил веднаш, туку ‚откако ја презел царската власт‘ (Лука 19:11-15).

Во споредбата за десетте девици, Исус опишал што се случило кога младоженецот конечно пристигнал: „Точно на полноќ се чу викање: ‚Еве го младоженецот! Излезете да го пречекате!‘“ (Матеј 25:6). Дали девиците биле спремни?

Исус продолжил: „Тогаш сите тие девици станаа и ги подготвија своите светилки. А глупавите им рекоа на разборитите: ‚Дајте ни од вашето масло, бидејќи нашите светилки само што не се изгаснале‘. Разборитите одговорија: ‚Можеби ќе нема доволно и за нас и за вас. Подобро појдете кај продавачите и купете си‘“ (Матеј 25:7-9).

Значи, петте глупави девици не биле подготвени за доаѓањето на младоженецот. Бидејќи немале доволно масло во светилките, морало да одат и да докупат. Исус рекол: „Додека тие одеа да купат, стигна младоженецот. Девиците што беа подготвени влегоа со него на свадбата, и вратата се затвори. Потоа дојдоа и останатите девици и рекоа: ‚Господине, господине, отвори ни!‘ А тој им одговори: ‚Ви ја зборувам вистината, не ве познавам‘“ (Матеј 25:10-12). Колку било жално што не се потрудиле доволно за да бидат подготвени!

На апостолите им било јасно дека младоженецот го претставувал Исус. Во една прилика тој дури и се споредил себеси со младоженец (Лука 5:34, 35). А кого го претставувале разборитите девици? На ‚малото стадо‘, на кое требало да му биде дадено Божјето Царство, Исус му рекол: „Бедрата нека ви бидат опашани и светилките запалени“ (Лука 12:32, 35). Оттука, апостолите можеле да сфатат дека девиците биле верните следбеници кои, исто како нив, биле дел од малото стадо. Но, која порака сакал да ја пренесе Исус со таа споредба?

Тоа јасно го покажуваат неговите завршни зборови: „Затоа, бдејте, зашто не го знаете ниту денот ниту часот“ (Матеј 25:13).

Значи, Исус ја кажал таа споредба за да ги советува верните ученици кои ќе живеат во времето на неговата присутност. Тие ќе требало ‚да бдеат‘. Тој рекол дека сигурно ќе дојде, и затоа требало спремно да го чекаат, исто како петте разборити девици. Така немало да ја изгубат од вид својата скапоцена надеж и немало да ја испуштат наградата што им била ветена.

Исус продолжил да зборува со своите апостоли на Маслинската Гора, и им раскажал уште една споредба. Неколку дена претходно, додека биле во Ерихон, тој им ја раскажал споредбата за мините за да им помогне да сфатат дека Божјето Царство ќе почнело да владее дури во далечна иднина. Споредбата што сега ја раскажал има многу сличности со споредбата за мините. Исус ја кажал додека зборувал за неговата присутност и свршетокот на поредокот. Со неа ги поттикнал учениците трудољубиво да го извршуваат делото што им го доверил.

Исус почнал да раскажува: „Тоа е како кога еден човек, кој се готвеше да отпатува во туѓина, ги повика своите робови и им го довери својот имот“ (Матеј 25:14). Со оглед на тоа што Исус веќе се имал споредено себеси со човек кој патува во далечна земја „за да ја преземе царската власт“, апостолите лесно можеле да сфатат дека ‚човекот‘ за кој Исус сега зборувал бил самиот тој (Лука 19:12).

Пред да отпатува во далечна земја, на своите робови човекот им го доверил својот вреден имот. Во текот на изминатите три и пол години служба, Исус главно се посветил на проповедањето на добрата вест за Божјето Царство и на тоа да ги обучи своите апостоли за истото дело. Наскоро требало да си замине, но бил уверен дека учениците ќе го продолжат делото за кое ги обучил (Матеј 10:7; Лука 10:1, 8, 9; спореди со Јован 4:38; 14:12).

Како човекот од споредбата го поделил својот имот? Исус продолжил: „На едниот му даде пет таланти, на другиот два, на третиот, пак, еден, секому според неговата способност, и замина во туѓина“ (Матеј 25:15). Што направиле овие робови со она што им било доверено? Дали биле трудољубиви и дали го употребиле за да го зголемат имотот на својот господар? Исус им рекол на апостолите:

„Оној што доби пет таланти, веднаш замина и тргуваше со нив, па заработи уште пет. Исто така, оној што доби два, заработи уште два. А оној што доби само еден, отиде и ископа дупка во земјата и ги скри сребрените пари на својот господар“ (Матеј 25:16-18). Што се случило кога господарот се вратил?

„По долго време“, рекол Исус, „дојде господарот на тие робови и почна да ги средува сметките со нив“ (Матеј 25:19). Првите двајца направиле сѐ што можеле, ‚секој според својата способност‘. Тие биле вредни и добро ги искористиле талантите што им биле доверени, па затоа имале заработка. И оној што имал пет таланти и оној што имал два таланти заработиле двојно. (Во тоа време, работникот требало да работи деветнаесет години за да заработи еден талант.) Секого од нив господарот го пофалил со зборовите: „Одлично, добар и верен робу! Беше верен во малку и затоа ќе те поставам над многу. Радувај се со својот господар“ (Матеј 25:21).

Но, робот кому му бил даден еден талант не постапил како другите двајца. Тој рекол: „Господару, знаев дека си тежок човек, дека жнееш таму каде што не си сеел и собираш таму каде што не си веел. Затоа се уплашив, па отидов и го скрив твојот талант в земја. Еве ти го твоето“ (Матеј 25:24, 25). Тој роб не се потрудил ниту да ги вложи парите кај банкарите, за неговиот господар да имал барем некаква заработка. Може да се каже дека, всушност, му нанел загуба на својот господар.

Поради тоа, господарот го нарекол ‚зол и мрзлив роб‘. Наредил да му биде одземено она што го добил и да му биде дадено на робот што работел вредно. Потоа господарот кажал според кое мерило ќе се води: „Секому кој има, ќе му се даде уште, и ќе има во изобилство, а на оној што нема, ќе му се одземе и она што го има“ (Матеј 25:26, 29).

И оваа споредба содржела многу важни поуки за учениците. Од неа се гледало дека она што Исус им го доверил, односно честа да прават ученици, имало голема вредност. Тој очекувал да направат сѐ што можат за да ја оправдаат неговата доверба. Исус не сметал дека сите требало да прават подеднакво во делото на проповедање што им го оставил. Како што покажал со споредбата, секој требало да прави онолку колку што можел, ‚според својата способност‘. Но, тоа сигурно не значело дека Исус ќе бил задоволен со некој што е „мрзлив“ и не прави сѐ што може за да го зголеми имотот на својот Господар.

Тоа што Исус рекол „секому кој има, ќе му се даде уште“ сигурно било додатен поттик за апостолите.

На Маслинската Гора, учениците го прашале Исус кој ќе биде знакот на неговата присутност и на свршетокот на поредокот. За да им одговори, Исус им ги кажал споредбите за десетте девици и за талантите, а сега им кажал уште една, последна споредба, во која се зборувало за овци и јарци.

Исус ја вовел споредбата со следниве зборови: „Кога Синот човечки ќе пристигне во својата слава и сите ангели со него, тогаш ќе седне на својот славен престол“ (Матеј 25:31). Било јасно дека главниот лик во споредбата бил самиот Исус, затоа што за себе тој честопати велел дека е „Синот човечки“ (Матеј 8:20; 9:6; 20:18, 28).

Кога требало да се исполни оваа споредба? Таа требало да се исполни кога Исус ќе пристигнел „во својата слава“ заедно со ангелите и кога ќе седнел „на својот славен престол“. Тој веќе кажал дека ‚Синот човечки ќе дојде на облаците небесни со сила и со голема слава‘ заедно со своите ангели. Кога требало да се случи тоа? „Веднаш по неволјата“ (Матеј 24:29-31; Марко 13:26, 27; Лука 21:27). Значи, оваа споредба ќе се исполнела во иднина, кога Исус ќе пристигнел во слава. Што ќе сторел тогаш?

Исус објаснил: „Кога Синот човечки ќе пристигне... сите народи ќе се соберат пред него, и тој ќе ги одвои луѓето едни од други, како што пастирот ги одвојува овците од јарците. Ќе ги постави овците од својата десна страна, а јарците од левата“ (Матеј 25:31-33).

За овците, кои ја стекнале неговата милост, Исус рекол: „Тогаш царот ќе им рече на оние што ќе му бидат оддесно: ‚Дојдете, благословени од мојот Татко, наследете го царството кое е подготвено за вас од настанувањето на светот‘“ (Матеј 25:34). Зошто овците ја стекнале неговата милост?

Царот им кажал: „Огладнев, и ми дадовте да јадам, ожеднев, и ми дадовте да пијам, бев странец, и ме нагостивте, бев гол, и ме облековте, се разболев, и се грижевте за мене, бев в затвор, и дојдовте кај мене“. Тогаш овците, односно „праведниците“, го прашале царот кога ги направиле тие добри дела. Тој им одговорил: „Сѐ што сте му направиле на еден од овие мои најмали браќа, мене сте ми го направиле“ (Матеј 25:35, 36, 40, 46). Такви добри дела тие немало да можат да прават на небото, затоа што таму нема ниту болни ниту гладни. Делата за кои ќе биле наградени биле делата што ќе ги правеле за Христовите браќа на Земјата.

А што ќе се случело со јарците, кои биле на левата страна? Исус рекол: „Потоа [царот] ќе им рече и на оние од својата лева страна: ‚Бегајте од мене, проклети, во вечниот оган подготвен за Ѓаволот и за неговите ангели! Зашто, огладнев, но не ми дадовте да јадам, ожеднев, но не ми дадовте да пијам, бев странец, но не ме нагостивте, гол, но не ме облековте, болен и в затвор, но не се грижевте за мене‘“ (Матеј 25:41-43). Јарците заслужиле таков суд затоа што не постапувале добро со Христовите браќа на Земјата.

Апостолите сфатиле дека судот што ќе се извршел во иднина ќе имал трајни последици. Исус им рекол: „Тогаш [царот] ќе им одговори: ‚Вистина, ви велам, сѐ што не сте му направиле на еден од овие најмали, ни мене не сте ми го направиле‘. И овие ќе отидат во вечна смрт, а праведниците во вечен живот“ (Матеј 25:45, 46).

Исус им дал опсежен одговор на апостолите во врска со прашањето што му го поставиле. Сите ние треба добро да размислиме за сето она што Исус го кажал во таа прилика и да ги преиспитаме нашите ставови и постапки.