НОМЛОГЧИЙН ҮГС

1 Иерусалим дахь хаан, Давидын хүү, номлогчийн* үгс.

 2 «Ёстой утгагүй юм!

Үнэхээр утгагүй! Бүх юм утгагүй!» гэж номлогч айлдав.

 4 Нэг үеийнхэн явж, нөгөө үеийнхэн ирдэг.

Гэвч газар дэлхий мөнхөд оршдог.

 5 Нар манддаг бас жаргадаг.

Хаанаас манддаг тэр л газар луугаа яардаг.

 6 Салхи өмнө зүг рүү үлээснээ хойд зүг рүү эргэдэг.

Тойрон тойрон эргэж зогсолтгүй салхилдаг.

 7 Бүх гол мөрөн далай тэнгист цутгадаг ч далай тэнгис дүүрдэггүй.

Хаанаас урсдаг тэр л газар луугаа буцаж, дахин урсдаг.

 8 Бүх юм ядаргаатай.

Бүгдийг нь тоочих аргагүй.

Харсан зүйлээсээ нүд уйддаг.

Сонссон юмнаасаа чих залхдаг.

 9 Болж байсан явдал дахиад л болно.

Хийдэг байсан юмыг дахиад л хийнэ.

Нарт хорвоод шинэ юм огт алга.

10 Шинэ гээд хэлчихээр юм байна уу?

Байхгүй. Тэр нь аль эртнээс байж л байсан.

Биднээс өмнө байж л байсан.

11 Өмнөх үеийнхнийг хэн ч дурсдаггүй.

Дараа нь өөр үеийнхэн гарч ирдэг ч тэд бас л мартагдана.

Дараа дараагийн үеийнхэн өмнөх үеийнхнээ санадаггүй.

12 Номлогч би Иерусалимд залран суугаа Израйлын хаан билээ. 13 Би тэнгэрийн доор болдог бүхнийг судлахаар шийдсэн юм. Хүмүүс Бурхны даалгасан ажлыг хэчнээн их зовж зүдэрч хийдгийг хараад үүний учрыг олоход сэтгэл зүрхээ зориулж, оюун ухаанаа дайчлав.

15 Муруйг тэгшлэх аргагүй.

Байхгүй юмыг тоолох боломжгүй.

16 Тэгээд би дотроо «Би хосгүй мэргэн ухаантай болжээ. Иерусалимд надаас өмнө байсан хэн бүхнээс мэргэн ухаанаараа илүү боллоо. Зүрх сэтгэлд минь асар их мэдлэг, мэргэн ухаан шингэжээ» гэж бодсон юм. 17 Би мэргэн ухаан, галзуу солиотой явдал, тэнэглэл гэж юу болохыг мэдэхээр хичээнгүйлэн судлав. Энэ нь бас л салхины хойноос хөөцөлдөхтэй адил юм байна.

18 Мэргэн ухаан нэмэгдэх тусам цөхрөнгөө барна.

Мэдлэг арвижих тусам зовж шанална.

2 Тэгээд би: «Зугаа цэнгэлээр хөөцөлдөөд үзье. Сайн юм болох нь уу, үгүй юү харъя» гэж бодлоо. Гэтэл бас л утгагүй байлаа.

3 Би саруул ухаанаа алдалгүйгээр дарсаар өөрийгөө баясгахад хэр сайхан байдгийг үзэхээр шийдлээ. Хүн тэнгэрийн доорх богинохон амьдралдаа юу хийвэл хамгийн сайн болохыг олж мэдэхээр тэнэглэж ч үзэв. 4 Би агуу үйлс бүтээлээ. Өөртөө байшингууд барьж, усан үзмийн цэцэрлэгүүд байгуулав. 5 Бас өөртөө зориулан цэцэрлэг, цэцэрлэгт хүрээлэн байгуулж, тэндээ олон төрлийн жимсний мод тарилаа. 6 Урган төлжиж байгаа төглөө услах гэж өөртөө усан сангуудыг хийв. 7 Би эрэгтэй эмэгтэй зарц нартай болов. Гэрт минь төрсөн зарц нар ч бий. Түүнээс гадна би Иерусалимд надаас өмнө төр барьж байсан бүх хүнээс илүү олон мал сүрэг, үхэр хоньтой болов. 8 Өөртөө алт, мөнгө хуримтлуулж хаадын эрдэнэсийг, мужуудын баялгийг цуглуулав. Эрэгтэй эмэгтэй дуучдыг өөр дээрээ дуудаж авчран, эр хүний зугаа болсон эмс охидоор хүрээлүүллээ. 9 Би агуу болж, Иерусалимд төр барьж байсан өмнөх үеийнхнээсээ хол давсан. Мэргэн ухаан ч надад байв.

10 Би хүссэн бүхнээ хийдэг байлаа. Аливаа зугаа цэнгэлээс өөрийгөө хорьж байсангүй. Би* бүхий л хөдөлмөрөөсөө аз жаргалыг мэдэрсэн. Энэ нь нөр их хөдөлмөрийн минь шагнал байсан юм. 11 Гэвч би өөрийн гараар хийсэн бүх ажил үйлсээ тунгааж, шаргуу хөдөлмөрлөн хийж бүтээсэн бүхнээ эргэцүүлээд бүх юм утгагүй, салхины хойноос хөөцөлдөхтэй адил болохыг ойлгов. Нарт хорвоод жинхэнэ үнэ цэнтэй* зүйл байсангүй.

12 Дараа нь би мэргэн ухаан, галзуу солиотой явдал, тэнэглэлийн талаар эргэцүүлэн бодлоо. (Хааны дараа гарч ирэх хүн юу хийж чадах вэ? Аль хэдийн хийсэн зүйлийг л хийнэ.) 13 Тэгээд харанхуй байснаас гэрэлтэй байсан нь дээр байдгийн адил, тэнэг байснаас ухаантай байсан нь дээр гэдгийг ойлгов.

14 Мэргэн хүн замаа тод хардаг бол, тэнэг хүн харанхуйд тэмтэчдэг. Гэхдээ аль алиных нь төгсгөл адилхан гэдгийг би бас ойлгосон юм. 15 Би ингэж бодлоо. «Тэнэг хүнд тохиолддог юм надад ч бас тохиолдоно. Тэгвэл хэтэрхий ухаантай болсон гээд би юу хожсон юм бэ?». «Энэ ч бас утгагүй юм» гэж өөртөө хэлэв. 16 Мэргэн хүнийг ч, тэнэг хүнийг ч үүрд дурсаад байхгүй. Цагийн аясаар бүгд мартагдана. Мэргэн хүн тэнэг хүнтэй л адил үхнэ.

17 Би амьдралыг үзэн ядах болов. Учир нь нарт хорвоод болж байгаа бүхэн надад зовлонтой санагдлаа. Бүх юм утгагүй, салхины хойноос хөөцөлдөхтэй адил ажээ. 18 Би нарт хорвоод хөдөлмөрлөж бүтээсэн бүхнээ үзэн ядах болов. Яагаад гэвэл өөрийнхөө дараа гарч ирэх хүнд тэр бүхнийг үлдээх ёстой. 19 Тэр хүн ухаантай, тэнэг байхын аль нь болохыг хэн мэдэх вэ? Юутай ч, нарт хорвоод олж авах гэж хүч, ухаанаа зарцуулсан бүхнийг минь тэр хүн эзэмших болно. Энэ нь мөн л утгагүй. 20 Нарт хорвоод хөдөлмөрлөсөн бүхнээ бодоод үзтэл сэтгэл зүрхэнд гуниг харуусал төрөв. 21 Хүн ухаан зарж, мэдлэгээ шавхан, ур чадвараа зориулан байж хөдөлмөрлөдөг боловч ингэж хөдөлмөрлөөгүй хүнд хамаг бүхнээ* өгөх ёстой болдог. Энэ нь мөн л утгагүй, эмгэнэлтэй явдал юм.

22 Хүн хичээл зүтгэл гарган, хүсэл тэмүүлэлдээ хөтлөгдөн нарт хорвоод шаргуу ажилласныхаа төлөө үнэндээ юу олж авдаг юм бэ? 23 Тэрбээр амьд байх хугацаандаа ажил хөдөлмөрөөсөө болж зовж шаналан, гуньж цөхөрдөг. Шөнө ч сэтгэл нь амардаггүй. Энэ нь бас л утгагүй.

24 Хүний хувьд идэж ууж, ажил хөдөлмөрөөсөө аз жаргалыг мэдрэхээс дээр юм байхгүй. Энэ нь мөн л жинхэнэ Бурхнаас эхтэйг би ойлгов. 25 Учир нь миний идэж уудгаас илүү сайныг идэж уудаг хүн байхгүй шүү дээ.

26 Бурхан таалан соёрхдог хүндээ мэргэн ухаан, мэдлэг, баяр баяслыг өгдөг. Харин нүгэлтэнд эд хөрөнгө хурааж хуримтлуулах ажил даалгадаг. Тэр эд хөрөнгө нь жинхэнэ Бурхны таалалд багтдаг хүнийх болдог. Энэ нь мөн л утгагүй, салхины хойноос хөөцөлдөхтэй адил ажээ.

3 Бүх юм товлосон цагтай.

Тэнгэрийн доорх бүх ажил үйлс цаг хугацаатай. Үүнд:

9 Хүн хөлс хүчээ шавхан байж хөдөлмөрлөхийн ашиг юу юм бэ? 10 Бурхан хүмүүст ямар ажил үүрэг өгснийг би харлаа. 11 Тэрбээр бүх зүйлийг зохистой цагт нь үзэсгэлэн төгөлдөр* болгожээ. Тэр ч бүү хэл, үүрд мөнх амьдрах гэсэн хүслийг хүмүүсийн зүрх сэтгэлд шингээсэн* юм. Гэвч хүн төрөлхтөн жинхэнэ Бурхны хийсэн ажлыг хэзээ ч бүрэн гүйцэд* ойлгохгүй.

12 Хүн амьд байх хугацаандаа баярлан баясаж, сайныг хийхээс дээр юм байхгүйг би ойлгосон. 13 Мөн идэж уун, ажил хөдөлмөрөөсөө таашаал авах хэрэгтэй ажээ. Энэ нь Бурхны бэлэг юм.

14 Жинхэнэ Бурхны хийдэг бүхэн мөнхөд байна гэдгийг би мэдсэн. Үүн дээр нэмэх ч юм байхгүй, үүнээс хасах ч юм байхгүй. Жинхэнэ Бурхан бүхнийг ийм байхаар зохицуулжээ. Тиймд хүмүүс Бурхныг бишрэн хүндэтгэх* учиртай.

15 Одоо болж байгаа бүхэн аль хэдийн болоод өнгөрсөн. Ирээдүйд байх зүйл ч хэзээний байж л байсан. Харин жинхэнэ Бурхан хүмүүсийн хүсэн тэмүүлдэг зүйлийг биелүүлнэ*.

16 Нарт хорвоод би бас нэг зүйлийг харсан. Шударга ёс байвал зохих газар хууль бус явдал, зөв байдал ноёлох ёстой газар муу муухай явдал байв. 17 Тиймээс би: «Жинхэнэ Бурхан зөв шударга хүмүүсийг ч, бузар муу хүмүүсийг ч шүүнэ. Учир нь үйлс бүхэн, үйлдэл бүхэн цаг хугацаатай» гэж өөртөө хэлэв.

18 Би хүмүүсийн тухай бодлоо. Жинхэнэ Бурхан тэднийг сорьж, адгуустай адил гэдгийг нь харуулна. 19 Хүн ба амьтанд байдаг нийтлэг зүйл гэвэл аль алиных нь төгсгөл ижил. Бүгдээрээ үхдэг. Хүнд ч, амьтанд ч амийн хүч бий. Амьтнаас дээрдээд байх юм хүнд алга. Тиймд бүх юм утгагүй ажээ. 20 Бүгд нэг газар луу явна. Бүгдээрээ хөрс шорооноос бүтсэн, хөрс шороо руу буцна. 21 Хүнд байдаг амийн хүч дээшээ явдаг эсэх, амьтанд байдаг амийн хүч доошоо газар луу явдаг эсэхийг үнэндээ хэн мэдэх билээ? 22 Ажлаа баяр хөөртэй хийхээс илүү сайхан юм хүнд байхгүй гэдгийг би ойлгов. Учир нь энэ нь түүний хүртэх шагнал* ажээ. Өөрөөс нь хойш болох үйл явдлыг хэн түүнд харуулж чадах билээ?

4 Нарт хорвоод хүмүүс хэрхэн дарлагддагийг би анхааран харлаа. Тэд нулимс унагаж байв. Тэднийг тайвшруулах хэн ч байсангүй. Дарлагчид эрх мэдэлтэй байлаа. Харин дарлагдсан олныг тайвшруулах хэн ч байсангүй. 2 Одоо амьд байгаа хүнийг бодвол аль хэдийн үхсэн хүн нь дээр юм байна гэдгийг би ойлгов. 3 Гэвч хараахан төрөөгүй, нарт хорвоод болж байгаа зовлонт явдлыг үзээгүй нэг нь нөгөө хоёроосоо хавьгүй дээр ажээ.

4 Хүмүүс хоорондоо өрсөлдөхөөрөө маш их хүчин чармайлт, ур чадвар гаргадгийг би харлаа. Энэ нь бас утгагүй бөгөөд салхины хойноос хөөцөлдөхтэй адил юм.

5 Тэнэг хүн гараа хумхин суусаар өөрийгөө хөнөөдөг.

6 Зогсоо зайгүй хөдөлмөрлөн салхины хойноос хөөцөлдсөнөөс, хэсэг зуур амарсан нь дээр*.

7 Нарт хорвоод байдаг бас нэг утгагүй зүйлийг би анхаарав. 8 Найз нөхөд ч үгүй, хүү ч үгүй, ах дүү ч үгүй, орь ганцаараа нэгэн хүн байв. Гэсэн ч тэрбээр цаг наргүй ажилладаг бөгөөд эд баялагт сэтгэл* нь үл ханана. «Би сайн сайхан бүхнээс татгалзан байж хэний төлөө ингэж их хөдөлмөрлөнө вэ?» гэж өөрөөсөө асуудаг болов уу? Энэ нь бас л утгагүй бөгөөд зовлонтой ажил мөн.

9 Ганцаараа байснаас хоёулаа байсан нь дээр. Учир нь тэд нөр их хөдөлмөрлөснийхөө үр шимийг хүртэнэ*. 10 Нэг нь унахад нөгөө нь түүнийг босгоно. Харин туслах хүнгүй ганцаар байгч унавал юу болох вэ?

11 Түүнчлэн хоёр хүн хамтдаа хэвтвэл дулаахан байна. Харин ганцаараа байвал хэрхэн дулаацах билээ дээ? 12 Ганц хүн, хүнд дийлдэж болох ч хоёулаа байвал тэр хүнийг эсэргүүцэж чадна. Гурваар томсон дээс амархан тасрахгүй.

13 Сануулгыг тоохоо больсон тэнэг хөгшин хаанаас, ядуу ч гэсэн ухаантай залуу нь дээр. 14 Учир нь тэрбээр* энэ хаант улсад ядуу төрсөн ч шоронгоос гараад хаан болсон юм. 15 Би нарт хорвоогийн тоосыг хөдөлгөж буй бүх хүний тухай бодлоо. Бас өмнөх хааныхаа залгамж халаа болсон тэр залууд юу тохиолдохыг бодлоо. 16 Хэдийгээр түүнийг дэмжигчид тоймгүй олон боловч хожим гарч ирэх хүмүүс түүнд дургүйцнэ. Энэ нь бас л утгагүй бөгөөд салхины хойноос хөөцөлдөхтэй адил юм.

5 Жинхэнэ Бурхны өргөөнд очих болгондоо явдал үйлээ хяна. Тахил өргөснөөс, ойртож очоод чагнасан нь дээр. Мунхгууд л буруу юм хийдгээ мэдэхгүй байж тахил өргөдөг юм.

2 Ярих гэж бүү яар. Зүрх сэтгэлдээ байгааг жинхэнэ Бурханд хэлэхээсээ өмнө сайтар бод. Учир нь жинхэнэ Бурхан тэнгэрт, чи газар дээр байна. Тиймээс үг чинь цөөн байг. 3 Зовнил ихэдвэл* зүүд зүүдэлнэ. Үг олширвол мунхаг хүн шиг дэмий юм ярина. 4 Бурханд тангарагласан л бол хойшлуулалгүй биелүүл. Бурхан тэнэг хүмүүсийг таашаадаггүй. Тангарагласнаа биелүүл. 5 Тангараглаад биелүүлэхгүй байснаас, тангараглахгүй байсан нь дээр. 6 Амнаасаа болж нүгэл бүү үйлд. «Энэ нь алдаа байжээ» гэж тэнгэрийн элчийн дэргэд бүү хэл. Яагаад чи хэлсэн үгээсээ болж жинхэнэ Бурхны уурыг хүргэн, хийж бүтээснээ сүйтгүүлэх ёстой юм бэ? 7 Зовнил ихэдвэл* зүүд зүүдэлдгийн адил, үг олширвол яриа утгагүй болно. Харин жинхэнэ Бурхнаас эмээ.

8 Хэрэв танай нутагт нэгэн түшмэл ядуусыг дарлаж зөв байдал, шударга ёсыг уландаа гишгэж байхыг харвал бүү гайх. Учир нь тэр түшмэлийг өөрөөс нь илүү их эрх мэдэлтэй нэгэн ажиглаж байдаг юм. Тэднээс ч давуу эрх мэдэлтнүүд бий.

9 Энэ хүмүүс бүгдээрээ газраас олсон ашгаа хувааж авдаг. Хаан хүртэл газрын шимийг хүртдэг.

10 Мөнгөнд дурлагч нь мөнгөндөө, эд баялагт дурлагч нь орлогодоо хэзээ ч ханахгүй. Энэ нь бас утгагүй.

11 Баялаг өсөхийн хэрээр зарцуулагчид нь олширно. Эд баялгаа харахаас өөр ямар ашиг эзэнд нь байгаа юм бэ?

12 Зарц хүн их ч идсэн, бага ч идсэн сайхан унтаж амардаг. Баян хүн асар их эд хөрөнгөөсөө болоод унтаж чаддаггүй.

13 Нарт хорвоод би нэгэн гунигт явдлыг харлаа. Хураасан хөрөнгө нь эзэндээ зовлон авчирдаг ажээ. 14 Ажил хэрэг нь бүтээгүйгээс тэрбээр эд хөрөнгөө алджээ. Хүүтэй болсон ч өвлүүлэх юмгүй хоцорчээ.

15 Хүн эхийн хэвлийгээс нүцгэн гарсан шигээ нүцгэн буцна. Нөр их хөдөлмөрлөчхөөд юу ч авч явж чадахгүй.

16 Тэрбээр ирсэн шигээ буцна. Салхины хойноос ингэтлээ их ажилласны үр ашиг юу байна вэ? Энэ нь бас л нэг эмгэнэл юм. 17 Мөн түүний бүхий л өдөр хоног баргар*, асар их гуниг цөхрөл, өвчин шаналал, уур бухимдлаар дүүрэн ажээ.

18 Хүнд юу нь сайн бөгөөд зөв байдгийг би ойлгов. Энэ нь жинхэнэ Бурхны өгсөн богинохон амьдралдаа идэх, уух, нарт хорвоод нөр их хөдөлмөрлөснийхөө үр шимийг хүртэх ажээ. Яагаад гэвэл энэ нь түүний шагнал юм. 19 Түүнчлэн жинхэнэ Бурхан эд баялаг, өмч хөрөнгө, эдгээрийг эдэлж хэрэглэх чадварыг өгсөн бол хүн энэ шагналаа хүртэж, ажил хөдөлмөртөө баясах ёстой. Энэ нь Бурхны бэлэг юм. 20 Жинхэнэ Бурхан зүрх сэтгэлийг нь баяр баясгалангаар бялхаадаг учраас амьдралынх нь өдөр хоногууд урсан өнгөрч байгааг ч тэрбээр үл анзаарна.

6 Нарт хорвоод хүмүүсийн дунд нийтлэг байдаг бас нэг эмгэнэлт явдлыг би харав. 2 Жинхэнэ Бурхан эд баялаг, өмч хөрөнгө, нэр алдрыг хүнд хайрлажээ. Тиймээс хүн юугаар ч үл дутах бөгөөд хүссэн бүхэн нь түүнд бий. Гэвч жинхэнэ Бурхан энэ бүхнийг эдлэх боломжийг түүнд олгосонгүй. Харин танихгүй хүн тэдгээрийг нь эдэлж хэрэглэх ажээ. Энэ нь бас л утгагүй бөгөөд гунигт явдал мөн. 3 Эр хүн зуун хүүхэдтэй болж, он удаан жил амьдарч, урт насаллаа ч өөртөө байгаа сайн сайхан бүхнийг эдэлж амжилгүй булшинд орвол амьгүй төрсөн хүүхэд илүү дээр гэж би хэлнэ. 4 Учир нь энэ хүүхэд орчлонд дэмий ирж харанхуйд уусан одсон билээ. Түүнд нэр ч байхгүй. 5 Тэр хэзээ ч нар үзээгүй, юу ч мэдэхгүй. Гэхдээ л өнөөх хүнээс илүү дээр ажээ. 6 Мянган жил эсвэл бүр хоёр мянган жил амьдарлаа ч жаргал үзэхгүй бол ямар хэрэг байх вэ? Бүгд л нэг газар луу явдаг биз дээ?

7 Хүн гэдсээ дүүргэхийн тулд л ажиллаж хөдөлмөрлөдөг. Гэхдээ хүслээ хэзээ ч хангаж чадахгүй. 8 Цэцэн нь тэнэгээс юугаараа илүү юм бэ? Ядуу хүн бэрхшээлийг яаж даван туулахыг мэддэг байлаа гээд ямар ашигтай юм бэ? 9 Олж авч чадахгүй юмаа хүссэнээс, харж байгаа зүйлдээ сэтгэл хангалуун байсан нь дээр. Энэ нь бас л утгагүй, салхины хойноос хөөцөлдөхтэй адил юм.

10 Оршин буй бүхэн аль хэдийн нэр авсан. Хүн гэгч юу болох нь тодорхой ажээ. Тэрбээр өөрөөсөө хүчээр давуу нэгэнтэй маргаж* үл чадна. 11 Үг* хэдийчинээ олон байна, төдийчинээ утгагүй. Энэ нь хүнд ямар ашигтай юм бэ? 12 Сүүдэр мэт өнгөрөх утгагүй амьдралынхаа цөөхөн хэдэн өдөр хүн юу хийвэл сайн болохыг хэн мэдэх билээ? Өөрөөс нь хойш нарт хорвоод юу болохыг хэн түүнд хэлж чадах вэ?

7 Сайн нэр сайн тосноос дээр. Үхэх өдөр төрөх өдрөөс дээр. 2 Найрлаж буй айлд очсоноос гашуудаж буй айлд очсон нь дээр. Учир нь хүн болгон үхдэг. Амьд байгсад үүнийг санаж явах ёстой. 3 Уйтгар гуниг хүнийг илүү сайн болгодог* учир инээснээс шаналсан нь дээр. 4 Ухаант хүний зүрх сэтгэл гашуудагчийн гэрт байхад, тэнэг хүний зүрх сэтгэл зугаацагчийн гэрт байх ажээ.

5 Тэнэг хүний дуулахыг сонссоноос ухаант хүний зэмлэхийг сонссон нь дээр. 6 Тэнэг хүний инээх нь тогоон доор өргөст бут шаржигнан шатахтай адил. Энэ нь мөн л утгагүй. 7 Хавчлага дарамт ухаант хүнийг солиоруулж мэднэ. Хээл хахууль зүрх сэтгэлийг завхруулдаг.

8 Аливаа хэргийн эхлэлээс төгсгөл нь дээр. Бардам байснаас тэвчээртэй байсан нь дээр. 9 Гомдол тэнэгүүдийн цээжинд оршдог* учир амархан бүү гомдож бай.

10 «Урьдын өдрүүд яагаад илүү дээр байсан юм бэ?» гэж бүү хэл. Ингэж асуух нь мэргэн ухаантайн шинж биш.

11 Мэргэн ухаантай хүн өв хөрөнгөтэй байх нь сайн. Мэргэн ухаан амьд* бүхэнд ашиг тусаа өгнө. 12 Мөнгө хамгаалалт болдгийн адил мэргэн ухаан бас хамгаалалт болдог. Харин мэдлэг, мэргэн ухаан эзнийхээ амийг хамгаалдгаараа давуу талтай.

13 Жинхэнэ Бурхны ажил үйлсийг анхаар. Түүний муруйлгасныг хэн тэгшилж чадах вэ? 14 Жаргалтай өдрөө сайныг үйлд. Зовлонтой өдрөө дараахыг сана. Бурхан энэ хоёр өдрийн аль алиныг бий болгосон учраас хүмүүс ирээдүйд өөрсдөд нь юу тохиолдохыг мэдэх боломжгүй ажээ.

15 Би утгагүй амьдралдаа юу эсийг үзэх вэ дээ. Зөв шударга хүн зөв шударга явсаар үхэхийг ч үзлээ. Муу хүн муу юмаа хийсээр урт удаан амьдрахыг ч үзлээ.

16 Битгий хэт зөв шударга бай. Битгий хэт ухаантай болж харагд. Өөрийгөө сүйрүүлэхийн хэрэг юу байна вэ? 17 Нүгэлт амьдралыг бүү сонго. Тэнэг мэт бүү үйлд. Юунд чи цагаасаа өмнө үхэх ёстой юм бэ? 18 Энэ хоёр сануулгыг анхаарах нь хамгийн сайн. Аль нэгийг нь орхигдуулж болохгүй. Бурхнаас эмээдэг хүн хоёуланг нь анхаардаг.

19 Ухаант хүн мэргэн ухааны ачаар хотод байгаа хүчит арван эрээс илүү хүчтэй болдог. 20 Дандаа сайн юм хийдэг, ерөөсөө нүгэл үйлддэггүй зөв хүн энэ орчлонд нэгээхэн ч үгүй.

21 Хүмүүсийн юу хэлэхийг нэг бүрчлэн анхаарах хэрэггүй. Эс тэгвэл зарц чинь чамайг муулж байхыг чи сонсчихно шүү дээ. 22 Чи өөрөө ч бусдыг олон удаа муулж байснаа сайн мэднэ.

23 Би хамаг л ухаанаа дайчлан энэ бүхнийг шалгаж үзээд «Мэргэн ухаантай болдог хэрэг» гэж бодлоо. Гэвч энэ нь миний хэрээс хэтэрсэн зүйл байлаа. 24 Болоод өнгөрсөн бүхэн гүнээс гүнд байгаа мэт хүрэхийн аргагүй. Үүнийг хэн ойлгох билээ? 25 Би мэргэн ухааныг хийгээд юмс үзэгдлийн учир холбогдлыг мэдье, судалъя, эрж хайя, түүнчлэн тэнэгүүдийн бузар булай явдлыг, мунхгуудын солиорлыг ойлгоё гэж шийдэв. 26 Тэгээд би дараахыг олж мэдэв. Анчны тор шиг эмэгтэй үхлээс дор* ажээ. Зүрх нь загасчны тор, гар нь гав мэт юм. Жинхэнэ Бурханд таалагддаг хүн тийм эмэгтэйгээс зугтдаг байхад нүгэлтэн олзлогддог.

27 Номлогч* ийн хэлэв. «Би юу олж мэдсэн гээч? Дүгнэлтэд хүрэхийн тулд нэг зүйлийн араас нөгөөг нь шинжлэн судалсан ч 28 хайгаад байсан зүйлээ олсонгүй. Би мянган хүний дундаас зөв шударга нэг эрэгтэйг олсон боловч зөв шударга нэг ч эмэгтэйг олсонгүй. 29 Жинхэнэ Бурхан хүн төрөлхтнийг шулуун шударга байхаар бүтээсэн боловч тэд олон арга заль сэдсэнийг л би олж мэдлээ».

8 Ямар хүнийг цэцэн хүнтэй харьцуулах вэ? Аливаа хэргийн учрыг хэн мэдэх вэ? Мэргэн ухааны ачаар хүний нүүр царай гэрэлтэж, ширүүн төрх нь зөөлөрдөг.

2 Би ингэж хэлнэ. «Бурханд тангарагласан ёсоороо хааны зарлигийг дага. 3 Хааны дэргэдээс явах гэж бүү яар. Муу хэрэгт бүү оролц. Хаан хүссэн бүхнээ хийж чадна шүү. 4 Учир нь хааны үг бол хууль. “Та юу хийж байна вэ?” гэж хэн хаанд хэлж зүрхлэх юм бэ?».

5 Хууль тушаалыг биелүүлдэг хүн хор хохирол амсахгүй. Ухаантай хүн аливааг хэзээ, яаж хийхээ мэднэ. 6 Хүн төрөлхтний зовлон их учир бүхнийг зөв аргаар, тохиромжтой цагт шийдвэрлэх ёстой. 7 Ирээдүйд юу болохыг хэн ч мэдэхгүй тул хэрэг явдал яаж өрнөхийг хэн хэлж чадах билээ?

8 Хэн ч амийн хүчийг захирч чадахгүй. Хэн ч үхэх өдрийг зохицуулж чадахгүй. Дайны үед цэрэг хүн албанаасаа чөлөөлөгдөх эрхгүй байдаг шиг мууг үйлдэгчид нүглийнхээ үр дагавраас зугтах аргагүй*.

9 Би энэ бүхнийг хараад нарт хорвоод өрнөж байгаа бүх ажил үйлсийг бодож үзлээ. Бүхий л цаг үеийн туршид хүн хүнээ захираад хор хөнөөл учруулсаар иржээ. 10 Муу хүмүүсийг оршуулж байхыг би харав. Тэд бол цагтаа ариун газарт орж гардаг байсан хүмүүс юм. Гэвч тэр хотод нүгэлт үйлээ хийж явсан тэднийг хотынхон удалгүй мартжээ. Энэ нь бас л утгагүй.

11 Муу үйлийн шийтгэл нь тэр даруй ирдэггүй учир хүмүүс бүдүүн зүрх гарган мууг үйлддэг. 12 Нүгэлтнүүд зуун удаа муу юм хийгээд урт удаан амьдардаг. Харин Бурхнаас эмээдэг хүмүүс сайн сайхныг үзнэ гэдгийг би мэдэж байна. Учир нь тэд Бурхнаас эмээдэг юм. 13 Муу хүмүүс сайн сайхныг үзэхгүй. Сүүдэртэй зүйрлэм амьдралаа уртасгаж чадахгүй. Учир нь тэд Бурхнаас эмээдэггүй юм.

14 Хүний хорвоод утгагүй зүйл байх юм. Зөв хүнийг муу юм хийсэн мэт үзэж, муу хүнийг зөв юм хийсэн мэт үзэж тэр дагуу харьцах ажээ. Энэ нь бас л утгагүй гэж би хэлнэ.

15 Тиймээс баяр хөөртэй байгаарай гэж зөвлөе. Учир нь нарт хорвоод идэж, ууж, хөгжилдөхөөс илүү зүйл хүнд байхгүй. Мөн үүний зэрэгцээ хүн нарт хорвоод жинхэнэ Бурхнаас авсан амьдралынхаа өдөр хоногуудад нөр их хөдөлмөрлөх ёстой ажээ.

16 Би мэргэн ухааныг олж авахаар шийдэв. Мөн хорвоогийн бүхий л үйл хэргийг өдөр шөнийн нойроо хасан байж* ажиглахад зүрх сэтгэлээ зориуллаа. 17 Тэгээд би жинхэнэ Бурхны бүхий л ажил үйлсийг бодож үзээд нарт хорвоод болж буй бүхнийг хүн төрөлхтөн ойлгож чадахгүйг ухаарав. Хүмүүс хэчнээн их хичээгээд ч ойлгож чадахгүй. Өөрсдийгөө ухаантай, мэдлэгтэй гэж хэллээ ч үнэндээ тэд үүнийг ойлгож чадахгүй.

9 Би энэ бүхнийг тунгаан бодоод зөв шударга, мэргэн хүмүүс болон тэдний үйл хэрэг жинхэнэ Бурхны мутарт байдгийг ойлгов. Өмнөх үеийнхнийхээ хайр, үзэн ядалтыг хүмүүс мэдэхгүй. 2 Зөв хүн ба муу хүн, сайн, цэвэр хүн ба цэвэр бус хүн, тахил өргөдөг хүн ба өргөдөггүй бүх хүний төгсгөл ижилхэн. Сайн хүний төгсгөл нүгэлтнийхээс өөрцгүй. Тангараг өргөдөг хүний төгсгөл тангараг өргөхөөс айдаг хүнийхээс ялгаагүй. 3 Нарт хорвоод болдог ийм нэгэн зовлонтой явдал байна. Бүх хүний төгсгөл адилхан учраас хүмүүсийн зүрх сэтгэл бузар муугаар дүүрчээ. Амьд байх хугацаанд нь тэдний ухаан санаа тэнэглэлээр дүүрэн байдаг. Дараа нь тэд үхдэг.

4 Амьд байгаа хүн бүхэнд найдвар бий. Учир нь амьд нохой үхсэн арслангаас дээр. 5 Амьд хүмүүс үхнэ гэдгээ мэддэг. Харин үхэгсэд юу ч мэддэггүй, шагнал* ч хүртэхээ больдог. Учир нь тэдний тухай дурсамж мартагддаг. 6 Тэд хайрлах, үзэн ядах, атаархаж жөтөөрхөхөө аль хэдийн больж, нарт хорвоод болж буй үйл явдалд хойшид үл оролцоно.

7 Явж, баяртайгаар хоолоо идэж, баясалтайгаар дарсаа уу. Учир нь ажил үйлс чинь жинхэнэ Бурхны таалалд нийцсэн. 8 Ямагт цагаан хувцас* өмсөж, толгойгоо байнга тосолж бай. 9 Нарт хорвоод Бурхны өгсөн утгагүй амьдралынхаа бүхий л өдрүүдэд, утгагүй бүх өдрөө хайрт эхнэртэйгээ жаргалтай амьдар. Учир нь энэ нь амьдралдаа хүртэх хувь, нарт хорвоод нөр их хөдөлмөрлөсний чинь шагнал юм. 10 Хийж чадах юу л байна, тэр бүгдийг чадлынхаа хэрээр хий. Учир нь чиний очих Булшинд* ажил үйлс, төлөвлөгөө, мэдлэг, мэргэн ухаан гэж байхгүй.

11 Нарт хорвоод би ийм юм бас харлаа. Хурдан гүйгчид уралдаанд дандаа түрүүлдэг юм биш, хүчтэнүүд тулалдаанд дандаа ялдаг юм биш, мэргэд дандаа хоолтой байдаг юм биш, суутнууд дандаа эд баялагтай байдаг юм биш, мэдлэгтнүүд дандаа амжилт олдог юм биш ээ. Яагаад гэвэл тэд бүгдээрээ цаг үе ба санамсаргүй* явдлын эрхшээлд ордог. 12 Өөрийнх нь цаг хэзээ болохыг хүн мэддэггүй. Загас торонд, шувуу урхинд ордгийн адил хүн гэнэт гай зовлонд унадаг.

13 Нарт хорвоод би мэргэн ухааны талаар ийм нэгэн гайхалтай зүйлийг олж анзаарсан юм. 14 Цөөхөн хүнтэй жижиг хот байжээ. Тэгтэл нэгэн хүчирхэг хаан дайран ирж, хотыг бүслээд асар том хориглолт босгов. 15 Тэр хотод ядуу боловч мэргэн ухаантай нэгэн хүн байв. Тэрбээр мэргэн ухаанаараа хотыг аварсан юм. Гэхдээ хэн ч тэр ядуу хүнийг дурссангүй. 16 Тэгээд би: «Мэргэн ухаан нь хүч чадлаас илүү дээр хэдий ч ядуу хүний мэргэн ухааныг хүмүүс дорд үзэж, үгийг нь ч тоодоггүй юм байна» гэж бодлоо.

17 Мунхгуудын захирагчийн хашхирахыг сонссоноос мэргэн хүний аядуухан хэлэхийг сонссон нь дээр.

18 Мэргэн ухаан нь зэр зэвсгээс дээр. Гэвч ганцхан нүгэлтэн сайн сайхан бүхнийг үгүй хийдэг.

10 Үхсэн ялаа анхилуун үнэрт тосыг муутгаж өмхийрүүлдгийн адил өчүүхэн тэнэглэл нь мэргэн ухаан, алдар хүндийг балладаг.

2 Ухаант хүний зүрх сэтгэл зөв зам руу хөтөлдөг бол, мунхаг хүний зүрх сэтгэл буруу зам руу хөтөлдөг. 3 Тэнэг хүн ямар ч замаар явсан ухаан дутах бөгөөд бүх хүнд мунхгаа харуулдаг.

4 Хэрэв захирагч чинь чамд уурлан хилэгнэвэл байраа орхин явах хэрэггүй. Тайван байвал ноцтой нүглийг нимгэлнэ.

5 Нарт хорвоод миний харсан эмгэнэлт явдал бол эрх мэдэлтэй хүмүүсийн гаргадаг алдаа юм. 6 Юу гэвэл мунхгууд өндөр албан тушаалд томилогдож, чадвартай* хүмүүс доогуур байр суурьтай хоцордог.

7 Зарц нар нь морь унаж, ноёд нь зарц шиг явган явахыг би харлаа.

8 Нүх ухсан хүн нүхэндээ унаж мэднэ. Чулуун хана нураасан хүн могойд хатгуулж мэднэ.

9 Чулуу олборлогч нь чулуундаа бэртэж мэднэ. Түлээ хагалагч нь түлээндээ цохиулж мэднэ*.

10 Сүхний ир мохоход хурцлахгүй бол их хүч зарцуулна. Харин мэргэн ухааны ачаар амжилт олно.

11 Ховсдохоосоо өмнө могойд хатгуулчихвал ховсдох чадвартай байхын хэрэг юун.

12 Мэргэн ухаант хүний амнаас гарсан үг таатай. Мунхаг хүний яриа* өөрийг нь сүйрүүлнэ. 13 Түүний яриа мунхаглалаар эхэлж, солиорлоор төгсдөг бөгөөд гай тарьдаг. 14 Гэсэн ч мунхаг хүн яриад л байдаг.

Ирээдүйд юу болохыг хүн мэдэхгүй. Өөрөөс нь хойш юу тохиолдохыг хэн түүнд хэлж чадах вэ?

15 Мунхаг хүнийг нөр их хөдөлмөр нь туйлдуулдаг. Тэрбээр хот орох замыг хэрхэн олохоо ч мэддэггүй.

16 Хаан нь балчир, ноёд нь өглөөнөөс авхуулаад найрладаг бол тэр улс гүрэн хэчнээн хөөрхийлөлтэй вэ! 17 Язгууртан хүний хүү төр барьдаг бөгөөд ноёд нь согтуурахын тулд бус, хүчээ сэлбэхийн тулд зохистой цагт идэж уудаг бол тэр улс гүрэн хэчнээн жаргалтай вэ!

18 Их залхуурснаас болж дээврийн дам нуруу хотойдог. Гараа хумхиснаас болж дусаал гоождог.

19 Талхыг* инээд баяслын төлөө хийдэг. Дарс амьдралыг баяр баясгалантай болгодог. Харин мөнгө бүх хэрэгцээг хангадаг.

20 Бодол санаандаа* ч хааныг бүү хараа, унтлагын өрөөндөө баячуудыг бүү хараа. Учир нь шувууд үгийг чинь дамжуулж, жигүүртнүүд хэлснийг чинь давтаж мэднэ.

11 Талхаа ус руу шид. Учир нь чи үүнийгээ олон хоногийн дараа олж авна. 2 Өөртөө байгаа юмнаасаа долоо найман хүнд хувааж өг. Газар дэлхийд ямар гамшиг нүүрлэхийг чи мэдэхгүй шүү дээ.

3 Үүл усаар дүүрэхээрээ газарт бороо оруулдаг. Мод өмнө эсвэл хойд зүгт уналаа гэхэд унасан газраа хэвтсээр байдаг.

4 Салхины аясыг харагч нь үр хэзээ ч суулгахгүй. Үүлсийг харуулдагч нь ургац хэзээ ч хураахгүй.

5 Амийн хүч* эхийн хэвлийд буй хүүхдийн ясанд хэрхэн нөлөөлдгийг чи мэдэхгүй шигээ, бүхнийг хийдэг жинхэнэ Бурхны ажил үйлсийг мэдэхгүй.

6 Өглөө үр суулга. Орой болтол гараа хумхилгүй ажилла. Өглөө орой тарьсны аль нь үр дүнтэй болохыг чи мэдэхгүй шүү дээ. Аль аль нь амжилттай болж ч болох юм.

7 Гэрэл бол таатай зүйл. Нарыг харах нь сайн. 8 Хэрэв хүн олон жил амьдрах бол өдөр бүр жаргалтай байг. Гэхдээ хар бараан өдрүүд ч цөөнгүй байж болохыг бүү мартаг. Хойшид болох бүхэн утгагүй.

9 Залуу минь, идэр насны жаргалыг эдэл. Залуу байгаа дээрээ зүрх сэтгэлээ хөгжөө. Зүрх чинь чамайг хааш нь хөтөлнө, түүнийг дага. Нүд чинь хаашаа харна, тийшээ яв. Гэхдээ энэ бүхний чинь төлөө жинхэнэ Бурхан чамайг шүүнэ* гэдгийг мэдэж ав. 10 Сэтгэл зовоох зүйлийг зүрхнээсээ авч хая. Өвтгөж шаналгах зүйлийг биеэсээ зайлуул. Бага залуу нас, амьдралын ид үе гэдэг бол зуурдынх* юм шүү дээ.

12 Иймээс залуу байгаа дээрээ Агуу Бүтээгчээ сана. Учир нь зовлонт өдрүүд эхэлж, «Ямар ч сайхан юм алга» гэж хэлэх он жилүүд ирнэ. 2 Тэр үед нар, сар, одны гэрэл бүүдийн харанхуйлж, борооны дараа үүл дахин гарна*. 3 Гэрийн харуулууд* салганадаг болж, хүчит эрс бөгтийж, эмэгтэйчүүд цөөрснөөс тээрмийн ажил зогсон, цонхоор хардаг бүсгүйчүүдэд харанхуй л харагдана. 4 Гудамж руу харсан хаалганууд хаагдаж, тээрмийн дуу намсана. Тэгэхэд хүн шувуудын жиргээнээр сэрдэг болно. Охид улам аяархан дуулна. 5 Тэрбээр өндрөөс айж, гадаа гарах аймшигтай санагдана. Бүйлс мод цэцэглэж, царцаа арай ядан гэлдрэх ба капер жимс* хага үсэрнэ. Хүнийг мөнхийн гэр лүүгээ явахад гашуудагчид гудамжаар алхана. 6 Мөнгөн утас тасарч, алтан аяга хэмхэрнэ. Булгийн дэргэдэх домбо хагарч, худгаас ус татдаг дамар эвдэрнэ. 7 Ийнхүү хөрс шорооноос бүтсэн хүн хөрс шороо руугаа буцаж, амийн хүч нь үүнийг өгсөн жинхэнэ Бурхан руу буцна.

8 «Ёстой утгагүй юм! Бүх юм утгагүй» гэж номлогч* айлдав.

9 Номлогч өөрөө мэргэн ухаантай болсон төдийгүй мэдэж авсан бүхнээ хүмүүст заадаг байлаа. Тэрбээр эргэцүүлэн бодож, нямбайлан судлаад олон сургаал үгийг эмхэтгэсэн юм. 10 Номлогч чихэнд чимэгтэй үгийг сонгон, үнэний үгийг үнэн зөв бичихийг хичээв.

11 Мэргэдийн үг үхрийн чичүүр мэт агаад тэдний цуглуулсан цэцэн үгс бөх хадсан хадаас мэт ажээ. Тэр бүх үгийг нэг хоньчин өгсөн юм. 12 Нэмж хэлэхэд, хүү минь, нэг зүйлийг анхаар. Олон ном туурвихад эцэс төгсгөл үгүй бөгөөд тэдгээрт ихэд дурлах нь биед халтай.

13 Миний хэлсэн бүхнийг та нар сонслоо. Эцэст нь дүгнэхэд, жинхэнэ Бурхнаас эмээж, хууль тушаалыг нь сахиж яв. Энэ бол хүний хүлээсэн хамгийн чухал үүрэг юм. 14 Учир нь жинхэнэ Бурхан бүх үйлсийг, нууцаар хийсэн хэргийг ч шүүж, сайн мууг нь тогтооно.