RĨM-DÃMB PIPI SEBRE
1 Rĩm a Davɩɩd ra kʋʋla wʋsgo.+ B ra pind-a-la ne fu-gobse, la waood ra ket n namsd-a lame. 2 A tʋm-tʋmdbã yeel-a lame yaa: “N-na! Bas-y tɩ d bao bi-pugl sẽn nan pa mi rao n wa kõ-yã, t’a gũ yãmb la a ges y yelle. A na n wa gãee d zu-soab la d rĩmã sɛɛgẽ tɩ waood ra le yõk-a ye.” 3 Bãmb saaga Israyɛll soolmã fãa n gẽes pʋg-sad sẽn yaa neere. La bãmb yãa Sunem bi-pugl+ a Abisaag+ n tall-a n wa kõ rĩmã. 4 Pʋg-sadã ra yaa neer hal wʋsgo. Yẽ n da get rĩmã yell la a gũud-a, la rĩmã pa tol n kẽ ne-a ye.
5 Wakat kãnga, a Agit biig a Adoniza+ ra zẽkda a meng n yetẽ yaa: “Yaa maam n na n lebg rĩmã.” A baoo saar* ne wed-rʋʋdba, la rap pis-nu tɩ b be a taoor n zoetẽ.+ 6 La a ba wã ra zɩ n zab-a,* n sok-a tɩ bõe yĩng t’a maan woto ye. Sẽn paase, a ra yaa rasãn-beelle. Yaa a Absalom dogem poor la yẽ ma wã rog-a. 7 A yẽsa ne a Seruya biig a Zowaab la maan-kʋʋd a Abiyataare,+ tɩ b sak n na n sõng-a la b teel-a.+ 8 La maan-kʋʋd a Zadok+ ne a Zehoyada biig a Benaya,+ n paas no-rɛɛs a Natã,+ a Simeyi,+ a Reyi la a Davɩɩd gãndaadã+ pa teel a Adoniza ye.
9 A Adoniza wa n maana maand+ Zohelɛt kugrã sẽn pẽ Ɛn-rogɛll noorã, n kʋ lolse, piis la rũm-nobdse. Yẽ boola rĩmã kom-dibli wã fãa sẽn yaa a ba-biisã, ne rĩmã tʋm-tʋmdb nins sẽn yit Zida wã fãa. 10 La a pa bool no-rɛɛs a Natã, a Benaya, tãb-biis nins sẽn yaa gãndaadã, bɩ a ba-biig a Salomo ye. 11 Dẽ, a Natã+ yeela a Salomo ma+ a Batseba+ yaa: “Fo bãngame t’a Agit biig a Adoniza+ lebga rĩm tɩ d zu-soab a Davɩɩd pa miẽ bɩ? 12 Masã, wa tɩ m sagl-fo, tɩ f tõog n fãag f yõor la f biig a Salomo yõore.*+ 13 Kẽ rĩm a Davɩɩd nengẽ n yeel-a yaa: ‘M zu-soab la m dĩma, pa yãmb n da wẽen n yeel maam y tʋm-tʋmdã tɩ m biig a Salomo n na n lebg rĩm yãmb kaalem poore, la tɩ yẽ n na n zĩnd yãmb geerã zug sɩda?’+ Dẽ wã, maana wãn t’a Adoniza wa lebg rĩma? 14 Fo sã n wa ket n gomd ne rĩmã, mam na n kẽeme n wilg tɩ fo sẽn yeelã yaa sɩda.”
15 Woto, a Batseba kẽe rĩmã nengẽ, a ro-gãagẽ wã. Rĩmã ra kʋʋla wʋsgo, tɩ Sunem bi-pugl a Abisaag+ ra get a yelle. 16 Dẽ, a Batseba sulgame n wõgemd rĩmã taoore, tɩ rĩmã sok-a yaa: “Fo rata bõe?” 17 T’a leoke: “N-na! Yãmb da wẽena ne y Wẽnnaam a Zeova n yeel maam y tʋm-tʋmdã tɩ yaa m biig a Salomo n na n lebg rĩm yãmb kaalem poore, la tɩ yẽ n na n zĩnd yãmb geerã zugu.+ 18 La ade! A Adoniza lebga rĩm tɩ m zu-soab la m dĩmã pa miẽ ye.+ 19 A Adoniza maana maando, n kʋ lols la rũm-nobds la piis wʋsgo. Yẽ boola rĩmã kom-dibli wã fãa ne maan-kʋʋd a Abiyataar la tãb-biisã naab a Zowaabe,+ la a pa bool y tʋm-tʋmd a Salomo ye.+ 20 Masã, m zu-soab la m dĩma, Israyɛll nebã fãa geta yãmba, n dat tɩ y togs-b ned ning sẽn na n zĩnd yãmb geerã zug y loogr poore. 21 Sã n pa rẽ, m zu-soab la m dĩmã sã n wa maan kaalem wa a yaab-rãmbã, b na n geelga maam ne m biig a Salomo wa bɛɛba.”
22 A sẽn wa n ket n gomd ne rĩmã, no-rɛɛs a Natã kẽeme.+ 23 Zĩig pʋgẽ, b yeela rĩmã yaa: “No-rɛɛs a Natã n be yɩnga!” No-rɛɛs a Natã kẽe rĩmã nengẽ, n wõgemd n fõgen a neng tẽng rĩmã taoore. 24 Dẽ, a Natã yeela rĩmã yaa: “M zu-soab la m dĩma, yãmb n yeel t’a Adoniza n na n lebg rĩm yãmb kaalem poore, la tɩ yẽ n na n zĩnd yãmb geerã zug bɩ?+ 25 Bala rũndã, yẽ kẽngame n tɩ kʋ lolse, rũm-nobds la piis wʋsg n maan maando,+ la a bool rĩmã kom-dibli wã fãa, n paas tãb-biisã nanambse, la maan-kʋʋd a Abiyataare.+ Bãmb naaga yẽ n dɩtẽ la b yũuda, n yetẽ yaa: ‘Wẽnd na kaoos rĩm a Adoniza!’ 26 La a pa bool maam ne maan-kʋʋd a Zadok bɩ a Zehoyada biig a Benaya,+ wall y tʋm-tʋmd a Salomo ye. 27 N-na! Yãmb n kõ sor t’a maan woto, n yaool n pa togs y tʋm-tʋmdã ned ning sẽn na n zĩnd yãmb geerã zug y loogr poor bɩ?”
28 Rẽ la rĩm a Davɩɩd yeel-yã: “Bool-y-yã a Batseba n kõ-ma.” Dẽ, a Batseba kẽe rĩmã nengẽ n yals a taoore. 29 Rĩmã wẽename n yeel yaa: “Mam wẽenda ne a Zeova sẽn vɩ wã, soab ning sẽn fãag maam m toodã fãa pʋgẽ wã,+ 30 tɩ mam sẽn da wẽen ne Israyɛll Wẽnnaam a Zeova n yeel foom tɩ f biig a Salomo n na n lebg rĩm mam kaalem poore, la tɩ yẽ n na n zĩnd mam geerã zugã, mam na n pidsa rẽ rũndã.” 31 Dẽ, a Batseba sulgame n wõgemd n fõgen a neng tẽng rĩmã taoore, n yeel yaa: “M dĩm a Davɩɩde, Wẽnd na kaoos-yã!”
32 Zĩig pʋgẽ, rĩm a Davɩɩd yeelame yaa: “Bool-y maan-kʋʋd a Zadok ne no-rɛɛs a Natã la a Zehoyada+ biig a Benaya+ n kõ-ma.” Woto, bãmb kẽ n yalsa rĩmã taoore. 33 Rĩmã yeela bãmb yaa: “Peeg-y mam tʋm-tʋmdbã, la y kɩt tɩ m biig a Salomo zomb m bõn-wɛɛgã*+ tɩ y tall-a n kẽng Gihon.+ 34 Maan-kʋʋd a Zadok ne no-rɛɛs a Natã na n zaee* yẽ kaam+ t’a lebg Israyɛll rĩma. Dẽ, peeb-y baorg n yeele: ‘Wẽnd na kaoos rĩm a Salomo!’+ 35 Rẽ poore, bɩ y pʋg-a t’a wa kẽ n zĩnd m geerã zugu, n ledg maam n lebg rĩma. Mam na n kɩtame t’a lebg Israyɛll ne Zida taoor soaba.” 36 Tao-tao bala, a Zehoyada biig a Benaya yeela rĩmã yaa: “Ãmiina! Bɩ a Zeova sẽn yaa m zu-soab la m dĩmã Wẽnnaamã kɩt tɩ yɩ wa yãmb sẽn yeelã. 37 Bɩ a Zeova zĩnd ne a Salomo+ wa a sẽn zĩnd ne m zu-soab la m dĩmã. La bɩ a kɩt t’a naamã yɩ kãseng n yɩɩg rĩm a Davɩɩd rẽndã.”+
38 Maan-kʋʋd a Zadok ne no-rɛɛs a Natã la a Zehoyada biig a Benaya,+ n paas Kerɛt nebã, la Pelɛt nebã+ kẽngame n tɩ zombg a Salomo rĩm a Davɩɩd bõn-wɛɛgã+ zugu, n tall-a n kẽng Gihon.+ 39 Maan-kʋʋd a Zadok rɩka kaam ne yɩɩll+ fu-roogã pʋgẽ,+ n pʋdg a Salomo zugu.+ La b sɩnga baorgã peebgo, tɩ nin-buiidã fãa kilsdẽ n yetẽ yaa: “Wẽnd na kaoos rĩm a Salomo!” 40 Rẽ poore, nin-buiidã fãa pʋg-a lame n looge, n peebd wɩɩs la b kɩdemd sũ-noogo, hal tɩ bʋrgã kɩt tɩ tẽngã rigimdi.+
41 A Adoniza ne neb nins a sẽn boolã wʋma bʋʋrã. Rẽ tɩ b rɩ n saame.+ A Zowaab sẽn wʋm baorgã peebg rãamdã, a yeelame yaa: “Yaa bõe bʋʋr la sẽn yit tẽngã pʋgẽ wã?” 42 A sẽn da ket n gomd wakate, maan-kʋʋd a Abiyataar biig a Zonatã+ taame. Dẽ, a Adoniza yeelame yaa: “Wa kẽ, bala fo yaa nin-sõngo,* la fo tog n wata ne koe-noogo.” 43 La a Zonatã leoka a Adoniza yaa: “Ayo! Pa koe-noog ye. Rĩm a Davɩɩd kɩtame t’a Salomo lebg rĩma. 44 Rĩmã kɩtame tɩ maan-kʋʋd a Zadok ne no-rɛɛs a Natã, a Zehoyada biig a Benaya, n paas Kerɛt la Pelɛt nebã tũ-a. Bãmb kɩtame t’a zomb rĩmã bõn-wɛɛgã.+ 45 Dẽ, maan-kʋʋd a Zadok ne no-rɛɛs a Natã pʋdga kaam yẽ zug Gihon t’a lebg rĩma. Rẽ poore, bãmb da kɩdemdame la b kẽed tẽngã, tɩ tẽngã fãa rãmbd ne bʋʋre. Yaa rẽ bʋʋr la yãmb sẽn wʋmã. 46 A Salomo zomba naam geerã zug me. 47 Sẽn paase, rĩm a Davɩɩd tʋm-tʋmdbã waa a nengẽ n wa pʋʋs-a ne sũ-noogo, n yeele: ‘Bɩ yãmb Wẽnnaamã kɩt t’a Salomo yʋʋrã tall ziir n yɩɩg yãmb dẽndã, la bɩ a kɩt t’a naamã yɩ kãseng n yɩɩg yãmb naamã!’ Rĩmã sẽn wʋm dẽ, a paa a gãagẽ wã n sulg n waoog Wẽnnaam. 48 Rĩmã leb n yeelame: ‘Bɩ Israyɛll Wẽnnaam a Zeova paam pẽgre, yẽ sẽn yãk ned rũndã t’a na n zĩnd mam geerã zugu, la a kɩt tɩ mam yã bõn-kãng ne m nifã!’”
49 Woto, neb nins fãa a Adoniza sẽn da boolã yɛɛsa wʋsgo, tɩ ned kam fãa yik n dɩk a sor n looge. 50 A Adoniza me ra yɛɛsda a Salomo yĩnga. Dẽ, yẽ yikame n tɩ gãd tẽn-kugrã yɩɩlã.+ 51 Neb n tɩ togs a Salomo yaa: “N-na, rabeem yõka a Adoniza yãmb yĩnga, t’a kẽng n tɩ gãd tẽn-kugrã yɩɩlã n yetẽ: ‘Rĩm a Salomo sã n pa reng n wẽen t’a pa na n kɩt tɩ b kʋ maam ne sʋʋga, mam pa na n yi ye.’” 52 Rẽ la a Salomo yeel-yã: “A sã n zã a meng sõma, a zoobg baa a ye kõn lʋɩ tẽng ye. La a sã n maan sẽn yaa wẽnga,+ a na n kiime.” 53 Rĩm a Salomo tʋmame tɩ b tɩ kɩt t’a Adoniza yi tẽn-kugrẽ wã. Dẽ, yẽ waa rĩm a Salomo nengẽ n wõgemd a taoore. La a Salomo yeel-a lame t’a yik n kuil a yiri.
2 A Davɩɩd kũumã sẽn wa n kolgdẽ wã, a kõo a biig a Salomo saglse, n yeele: 2 “Mam kolga kũum.* Woto wã, bɩ f keng f meng+ la f yɩ raoa.+ 3 Fo segd n maana bũmb nins a Zeova sẽn dat tɩ f maanã, n kẽn a soayã zutu, n sak a noyã la a tõodã, la f kẽn wa sẽn zems a bʋ-kaoor toor-toorã la a saglsã sẽn be a Moyiiz Tõogã+ pʋgẽ wã. Fo sã n maan woto, fo na n paama tõogr* bũmb fãa pʋgẽ, la zĩig ning fãa fo sẽn na n teese. 4 Dẽ, a Zeova na n pidsa bũmb ning a sẽn da pʋlem maamã. A ra yeelame: ‘Fo kom-dibli wã sã n gũus ne b yel-manesmã, n kẽn ne burkĩnd ne b sũy fãa la ne b sɩɩsã*+ fãa mam taoore, fo roogã kõn tol n kong rao sẽn na n zĩnd Israyɛll naam geerã zug ye.’+
5 “Sẽn paase, fo mengã mii bũmb ning a Seruya biig a Zowaab sẽn maan maamã, a sẽn maan Israyɛll tãb-biis nanambs a yiib a Neer biig a Abneere,+ la a Amaza+ sẽn yaa a Zetɛɛr biigã bũmb ningã. Yẽ kʋʋ bãmb n daag zɩɩm+ tɩ pa zabr wakate, n kɩt tɩ zabr zɩɩm mad a sɛɛgã sẽbdgã, la a neooda wã a sẽn widã. 6 Fo segd n tʋma ne yam, n da bas-a t’a ki ne laafɩ ye.*+
7 “La fo segd n maana Galaad rao a Barzɩlayi+ kom-dibli wã neere, n kɩt tɩ b naag neb nins sẽn dɩt fo taablẽ wã. Bala yẽ sõnga maam+ mam sẽn wa n zoet n na n põsg fo kẽem a Absalommã.+
8 “Ade! A Geera biig a Simeyi sẽn yit Bawurim, Bẽnzame soolmẽ wã pa zãr ne foo ye. Yaa yẽ n kãab maam kãab-beedo,+ daar ning mam sẽn wa n zoet n dabd Mahanayimmã.+ La a sẽn wa n seg maam Zʋrdẽ kʋɩlgẽ wã, mam wẽena ne a Zeova n yeel-a tɩ mam pa na n kʋ-a ye.+ 9 Bɩ f ra bas-a n pa sɩbg-a ye.+ Bala fo yaa ned sẽn tar yam, la fo mii bũmb ning fo sẽn segd n maan-a wã. Fo pa segd n bas-a t’a ki ne laafɩ a kʋʋlem zugẽ ye.”*+
10 Dẽ, a Davɩɩd kii wa a yaab-rãmbã, tɩ b mum-a a Davɩɩd tẽngẽ wã.+ 11 A Davɩɩd rɩɩ naam Israyɛll yʋʋm pis-naase. Yẽ rɩɩ naam yʋʋm a yopoe Ebrõ,+ la yʋʋm pis-tã la a tãab Zerizalɛm.+
12 Woto, a Salomo zĩnda a ba a Davɩɩd geerã zugu. La bilf-bilfã, a naamã wa n vigla kãn-kãe.+
13 A Agit biig a Adoniza wa n kẽnga a Salomo ma a Batseba nengẽ, t’a sok-a yaa: “Yaa noogo?” T’a Adoniza leok tɩ yaa noogo, 14 la a paase: “Mam tara koɛɛg n dat n togs-yã.” T’a Batseba yeel t’a gome. 15 A Adoniza yeelame yaa: “Yãmb mengã miime tɩ maam n dag n segd n deeg naamã,+ la Israyɛll nebã fãa ra tẽedame tɩ maam n na n lebg rĩma. La naamã põsga maam n lebg m yaoã rẽnda. Bala yaa a Zeova n da rat tɩ yɩ woto.+ 16 La masã, bũmb a ye bal la m dat n kos-yã. Ra n zãgs-y ye.” T’a Batseba yeel-a t’a gome. 17 Rẽ la a yeel-yã: “M bõos tɩ y kos rĩm a Salomo t’a kõ maam Sunem bi-pugl a Abisaag+ tɩ m maan m paga. Bala yãmb sã n kos-a, a pa na n tõdg ye.” 18 T’a Batseba yeele: “Be neere, mam na n tɩ goma ne rĩmã fo yĩnga.”
19 Woto, a Batseba kẽnga rĩm a Salomo nengẽ n na n tɩ gom ne-a a Adoniza yʋʋr yĩnga. Zĩig pʋgẽ, rĩmã yikame n seg a ma wã n wõgemd a taoore. Rẽ poore, a tɩ zĩnda a geerã zugu, la a kɩt tɩ b rɩgl geer a rɩtg n kõ a ma wã t’a zĩndi. 20 Dẽ, a Batseba yeelame: “Mam tara bũmb bilf n na n kos foo. Ra zãgs-m bõn-kãng ye.” Tɩ rĩmã leok-a yaa: “M ma, kos-y-yã, bala mam pa na n zãgs ye.” 21 A Batseba yeelame: “Rɩk Sunem bi-pugl a Abisaag n kõ fo kẽem a Adoniza t’a maan a paga.” 22 Rĩm a Salomo sẽn wʋm dẽ wã, a yeela a ma wã yaa: “Bõe yĩng tɩ yãmb kot Sunem bi-pugl a Abisaag n na n kõ a Adoniza? Kell-y n kos-y naamã me n kõ-a,+ bala a yaa mam kẽema,+ tɩ maan-kʋʋd a Abiyataar ne a Seruya+ biig a Zowaab+ teend-a.”
23 Dẽ, rĩm a Salomo wẽena ne a Zeova n yeele: “Bɩ Wẽnnaam sɩbg maam ne sɩbg-kãsenga, a Adoniza sã n pa ki a sẽn kos maam bõn-kãnga wã yĩnga. 24 La masã, mam wẽenda ne a Zeova sẽn vɩ wã, soab ning sẽn zĩnig maam+ m ba a Davɩɩd geerẽ wã, n vigl mam naamã kãn-kãe, la a kõ maam ne m yagensã naamã+ wa a sẽn da pʋlem m ba a Davɩɩdã, t’a Adoniza na n kii+ rũndã.” 25 Tao-tao bala, rĩm a Salomo tʋma a Zehoyada biig a Benaya.+ Yẽ yiime n tɩ kʋ a Adoniza.
26 Rĩmã yeela maan-kʋʋd a Abiyataar+ yaa: “Yik n kẽng f zĩigẽ wã Anatot.+ Fo segda ne kũum. La mam pa na n kʋ foo rũndã ye. Bala fo tʋka Zu-soab sẽn ka to a Zeova koglgã m ba a Davɩɩd+ taoore, la fo zĩnda ne m ba wã a toodã fãa pʋgẽ me.”+ 27 Dẽ, a Salomo riga a Abiyataar t’a pa le yaa a Zeova maan-kʋʋda, sẽn na yɩl t’a Zeova sẽn da yeel bũmb ning Sɩlo+ a Eli+ roogã rãmb wɛɛngẽ wã pidsi.
28 A Zowaab sẽn wʋm kibarã, a zoeeme n kẽng a Zeova fu-roogẽ wã,+ n tɩ gãd tẽn-kugrã yɩɩlã. Bala a Zowaab ra teela a Adoniza,+ la a pa teel a Absalom+ ye. 29 B wa n yeela rĩm a Salomo yaa: “A Zowaab zoeeme n kẽng a Zeova fu-roogẽ wã, n tɩ be tẽn-kugrã sɛɛgẽ.” Dẽ, a Salomo tʋma a Zehoyada biig a Benaya n yeel t’a tɩ kʋ-a. 30 Woto, a Benaya kẽnga a Zeova fu-roogẽ wã n tɩ yeel a Zowaab tɩ rĩmã yeelame t’a wa yi yɩnga. La a Zowaab leokame: “Ayo! Yaa ka la m na n ki.” A Benaya leba rĩmã nengẽ, n tɩ togs-a bũmb ning a Zowaab sẽn yeelã. 31 Dẽ, rĩmã yeela yẽ yaa: “Maan wa a sẽn yeelã. Tɩ kʋ-a la f mum-a, n dok zɩɩmã a sẽn daag zaalmã taal maam ne m ba wã roogã rãmb zugu.+ 32 A Zeova na n kɩtame t’a kũumã taal pa ne-a.* Bala yẽ kʋʋ rap a yiib sẽn da yaa tɩrs la sõma n yɩɩd yẽ tɩ m ba a Davɩɩd ra pa mi tiir ye. Yaa a Neer biig a Abneer+ sẽn da yaa Israyɛll tãb-biisã naabã,+ ne a Zetɛɛr biig a Amaza+ sẽn da yaa Zida tãb-biisã naabã.+ 33 Bãmb zɩɩmã taal na n waa a Zowaab ne a yagensã zug wakat sẽn kõn sa.+ La bɩ a Zeova kɩt t’a Davɩɩd ne a yagensã, a roogã la a naamã geer zĩnd laafɩ wakat sẽn kõn sa.” 34 Dẽ, a Zehoyada biig a Benaya kẽngame n tɩ kʋ a Zowaabe. B mum-a-la a yirã sẽn be we-raoogẽ wã. 35 La rĩmã kɩtame t’a Zehoyada biig a Benaya+ ledg a Zowaab n lebg tãb-biisã naabã, la a kɩt t’a Zadok+ lebg maan-kʋʋd n ledg a Abiyataar.
36 Rĩmã kɩtame tɩ b bool a Simeyi+ me, t’a yeel-a: “Me roog Zerizalɛm n zĩnd be. Ra yi be n kẽng zĩig baa a yembr ye. 37 Bãng tɩ daar ning fo sẽn na n yi be n pasg Sedrõ longã,+ fo na n kiime. Fo zɩɩmã taal na n zĩnda fo meng zugu.” 38 T’a Simeyi leok yaa: “Yãmb sẽn yeelã yaa sõma. N-na, y tʋm-tʋmdã na n maanã wa yãmb sẽn yeelã.” Dẽ, a Simeyi paa Zerizalɛm n kaoos rasem wʋsgo.
39 La yʋʋm a tãab loogr poore, a Simeyi yembs a yiib n zoe n kẽng Gat rĩm a Akis+ sẽn yaa a Maaka biigã nengẽ. B sẽn togs a Simeyi t’a yembsã bee Gatã, 40 a yika zĩig pʋgẽ n zomb a bõang n kẽng Gat a Akis nengẽ n na n tɩ peeg a yembsã. A Simeyi sẽn lebg n kuil Zerizalɛm ne a yembsã, 41 neb n tɩ togs a Salomo t’a Simeyi yii Zerizalɛm n kẽng Gat n lebg n wa.” 42 Rĩmã sẽn wʋm dẽ, a kɩtame tɩ b bool a Simeyi t’a sok-a: “Mam da pa kɩt tɩ fo wẽen ne a Zeova, la m keoog foo tɩ daar ning fo sẽn na n yi Zerizalɛm n kẽng zĩig a to wã, fo na n kiime sɩda? La fo pa leok maam tɩ mam sẽn yeelã yaa sõma, la tɩ fo na n sakame sɩda?+ 43 Bõe yĩng masã tɩ fo pa tũ wẽenegã fo sẽn wẽen ne a Zeova wã, la noor ning mam sẽn kõ foomã?” 44 Dẽ, rĩmã yeela a Simeyi yaa: “Fo mengã mii wẽng ning fãa fo sẽn maan mam ba a Davɩɩdã.+ A Zeova na n kɩtame tɩ wẽngã leb-fo.+ 45 La rĩm a Salomo na n paama barka,+ la a Davɩɩd naam geerã na n vigla kãn-kãe wakat fãa a Zeova taoore.” 46 Dẽ, rĩmã kõo a Zehoyada biig a Benaya noore, la yẽ yiime n tɩ kʋ a Simeyi.+
Woto, rĩungã vigla kãn-kãe a Salomo nugẽ.+
3 A Salomo yõga zood ne Ezɩpt rĩm a Farawõ, n kẽ kãadem ne a bi-pugla.+ Yẽ peeg-a lame n wa a Davɩɩd tẽngã+ pʋgẽ t’a zĩnd be, hal t’a wa me a meng zakã+ ne a Zeova roogã+ la lals nins sẽn gũbg Zerizalɛmmã+ n sa. 2 La wakat kãng tɩ nin-buiidã ra ket n kʋʋda maandã zĩ-zãntsẽ* wã,+ bala b ra nan pa me roog a Zeova yʋʋr yĩng ye.+ 3 A Salomo ra kell n nonga a Zeova, n tũud noy nins a ba a Davɩɩd sẽn taas-a wã. La baasgo, a ra kʋʋda maando, ne maand sẽn yõogd bugum zĩ-zãntsẽ* wã.+
4 Rĩmã kẽnga Gabawõ n na n tɩ maan maando, bala zĩ-zãntg* ning yʋʋr sẽn da yi n yɩɩdã*+ ra bee be. A Salomo kʋʋ rũms tusr n maan maand sẽn yõogd bugum tẽn-kugrã zugu.+ 5 A sẽn wa n be Gabawõ wã, Wẽnnaam a Zeova vẽnega a meng ne-a ne yʋng zãmsd pʋgẽ n yeel-a yaa: “Kos maam bũmb ning fo sẽn dat tɩ m kõ-fo.”+ 6 A Salomo leokame yaa: “Yãmb maana mam ba a Davɩɩd sẽn yaa y tʋm-tʋmdã neer wʋsgo, a sẽn tũ yãmb ne burkĩndi, tɩrlem la pʋ-peelmã* yĩnga. Yãmb kell n maan-a-la neer wʋsg n tãag rũndã, n yãk a bi-ribl t’a na n zĩnd a naam geerã zugu.+ 7 La masã, m Wẽnnaam a Zeova, yãmb kɩtame tɩ mam sẽn yaa y tʋm-tʋmdã lebg rĩm n ledg m ba a Davɩɩde, tɩ mam yaool n nan yaa yãaga, n pa tar minim ye.+ 8 Yãmb tʋm-tʋmdã bee y nin-buiidã y sẽn yãkã sʋka,+ nin-buiid sẽn waoog tɩ b pa tõe n bãng b sõor wall n sõd-b ye. 9 Rẽ wã, sõng-y y tʋm-tʋmdã t’a sak yãmb ne a sũur fãa,+ n tõog n bʋ yãmb nin-buiidã, la a bãng sẽn yaa sõma ne wẽng n bake.+ Bala ãnda n tõe n kao yãmb nin-buiidã sẽn yaa wʋsg woto wã* bʋʋdo?”
10 A Zeova sũur yɩɩ noog ne a Salomo sẽn kos bũmb ningã.+ 11 Rẽ n so tɩ Wẽnnaam yeel-a yaa: “Fo sẽn kos bõn-kãngã n pa kos yõ-woko, arzɛk wall f bɛɛbã kũumã, n kos bãngr sẽn na yɩl n bʋ ne tɩrlmã,+ 12 mam na n maana bũmb ning fo sẽn kosã.+ Mam na n kõ-f-la yam ne bãngr+ ned baa a ye sẽn zɩ n paame, sẽn deng foo bɩ sẽn na n yaool n wa fo poore.+ 13 Sẽn paase, mam na n kõo foo baa bũmb nins fo sẽn pa kosã.+ Mam na n kõ-f-la arzɛk la ziiri,+ hal tɩ f yõor tɛk bɩ rĩm da zĩnd n wõneg foo ye.+ 14 La fo sã n maan mam sẽn datã,* n tũud mam noyã la m tõodã wa f ba a Davɩɩde,+ mam na n kõo foo yõ-wok me.”*+
15 A Salomo nekame n mik tɩ yaa zãmsdo. Dẽ, yẽ kẽnga Zerizalɛm n tɩ yals a Zeova kaoolã koglg taoore, n maan maand sẽn yõogd bugum la zems-n-taar maando,+ la a maan tigr a tʋm-tʋmdbã fãa yĩnga.
16 Wakat kãnga, pʋg-yoaadb a yiib n wa rĩmã taoore. 17 Pipi pagã yeelame yaa: “N-na, maam ne pʋg-kãngã bee ro-yɛnga. Mam sẽn na n dogã t’a bee roogã pʋgẽ. 18 La mam sẽn dog m biigã tɩ rab-tãtẽ, pʋg-kãngã me rogame. Tõnd d yiibã bal n da be ne taab roogã pʋgẽ. Ned a to ra pa be ne tõnd ye. 19 La ne yʋngo, pʋg-kãngã gãandame n yẽeg a biigã t’a ki. 20 Dẽ, a yika yʋn-sʋkã mam sẽn wa n gõe wã, n dɩk mam biigã m sɛɛgẽ n tɩ gãneg a taoore,* la a rɩk a bi-kɩɩngã n wa gãneg n yɛgl maam. 21 Mam sẽn yik yibeoog n na n yẽsem m biigã, m mikame t’a kiime. Woto, mam maaga m yĩng n ges biigã neere, n mik tɩ pa biig ning mam sẽn dogã ye.” 22 La pag a to wã yeelame: “Pa sɩd ye! Mam biigã la sẽn vɩ wã, fo biigã la kɩɩngã!” La pipi pagã ra yetame: “Ayo! Fo biigã la sẽn ki wã! Mam biigã la sẽn vɩ wã!” Bãmb da wẽeda no-koeemd ne taab woto rĩmã taoore.
23 Rẽ la rĩmã yeel-yã: “Yãoã yetame: ‘Mam biigã la sẽn vɩ wã tɩ fo biigã la kɩɩngã!’ Tɩ kada soab yetẽ: ‘Ayo! Fo biigã la kɩɩngã tɩ mam biigã la sẽn vɩ wã!’” 24 Rĩmã yeelame yaa: “Wa-y ne sʋʋga.” Dẽ, b talla sʋʋg n wa kõ rĩmã. 25 La rĩmã yeelame: “Kɛ-y biig ning sẽn vɩ wã n pasg a yiibu, n dɩk bogr n kõ pag a yembre, la y rɩk bogr a to wã n kõ pag a to wã.” 26 Zĩig pʋgẽ, bi-vɩɩgã ma yĩng sidgame t’a yõk rĩmã sɛɛg n yeel-a yaa: “N-na, y sugri! Rɩk-y bi-vɩɩgã n kõ-a! Ra n kʋ-y biigã ye!” La pag a to wã ra yetame yaa: “Biigã pa na n yɩ mam dẽnda, a pa na n yɩ fo rẽnd me ye. Pasg-y-yã-a zĩis a yiibu!” 27 Rẽ la rĩmã yeel-yã: “Ra n kʋ-y biigã ye! Rɩk-y-yã-a n kõ pipi pagã tɩ yẽ la a ma!”
28 Israyɛll nebã sẽn wʋm dĩmã sẽn kao bʋʋdã to-to wã, b waooga rĩmã wʋsgo.*+ Bala b yãame tɩ Wẽnnaam kõ-a-la yam t’a tõe n kao bʋʋd ne tɩrlem.+
4 Rĩm a Salomo rɩɩ naam Israyɛll soolmã fãa zugu.+ 2 Ad a tʋm-tʋmd-kãsemsã* yʋya: A Zadok+ biig a Azariya n da yaa maan-kʋʋdã. 3 A Elihorɛf ne a Ahiya sẽn yaa a Sisa kambã n da yaa seb-gʋlsdbã,+ t’a Ahiluud biig a Zozafat+ ra yaa seb-bĩngdã. 4 A Zehoyada biig a Benaya+ n da yaa tãb-biisã naaba, t’a Zadok ne a Abiyataar+ yaa maan-kʋʋdba. 5 A Natã+ biig a Azariya n da get kombɛɛmbã yelle, t’a Natã biig a Zabuud ra yaa maan-kʋʋda, la rĩmã zoa.*+ 6 A Ahisaar n da get na-yirã yelle, t’a Abda biig a Adoniram+ ra get neb nins sẽn tʋmd tʋʋm-wɛglã yelle.+
7 A Salomo ra tara kombɛɛmb piig la a yiib Israyɛll soolmã fãa pʋgẽ. Bãmb n da get tɩ rĩmã ne a zakã rãmb paamd rɩɩbo. Yʋʋmd pʋgẽ, b ned kam fãa ra geta rɩɩbã yell kiuug a yembre.+ 8 Ad kombɛɛmbã yʋya: A Huur biigã n da get Efrayim soolmã zĩig ning sẽn yaa tãensã yelle. 9 A Dekɛɛr biigã n da get Makaaze, Saalbim,+ Bɛt-semese, la Elon-bɛt-hanan yelle. 10 A Hesɛɛd biigã n da get Arubot yelle. (A ra geta Soko la Hefɛɛr soolmã fãa yelle.) 11 A Abinadaab biigã n da get Door soolmã zĩig ning sẽn yaa kunkubã fãa yelle. (A Salomo bi-pugl a Tafat lebga a paga.) 12 A Baana sẽn yaa a Ahiluud biigã n da get Taanak ne Megido+ yelle, la Bɛt-seyan+ soolmã tõr sẽn pẽ Zartan sẽn be Zizreyɛll sigdgẽ wã yelle. Yẽ n da so Bɛt-seyan n tãag Abɛll-mehola n tɩ ta Yokmeyam soolmã.+ 13 A Gebɛɛr biigã n da get Ramot-galaad+ yelle. A ra soo a Manase biig a Zayɩɩr+ tẽn-bõonegã sẽn be Galaadã.+ (A ra geta Argoob+ soolmã sẽn be Basannã+ me yelle. Yaa tẽn-bɛd pis-yoob sẽn tar lals la zũud sogdse.) 14 A Ido biig a Ahinadaab n da get Mahanayim+ yelle. 15 A Ahimaaz n da get Naftali yelle. (Yẽ peega a Basmat sẽn yaa a Salomo bi-pugl a to wã n maan a paga.) 16 A Husayi biig a Baana n da get Asɛɛr ne Beyalot yelle. 17 A Paruwa biig a Zozafat n da get Isakaar yelle. 18 A Ela biig a Simeyi+ n da get Bẽnzame yelle.+ 19 A Uri biig a Gebɛɛr n da get Galaad+ soolmã sẽn da yaa Amoor nebã rĩm a Siyon+ ne Basan rĩm a Oog+ soolmã yelle. Ra yaa komber a ye n da get soolmã kombɛɛmb a taabã fãa yelle.
20 Zida ne Israyɛll soolmã neb ra yaa wʋsg wa bĩisrã sẽn be mogrã noorã.+ B ra rɩtame, n yũud la b kɩdemdẽ.+
21 A Salomo rɩɩ naam soolem nins fãa sẽn sɩng ne Kʋɩlgã*+ n tãag Filisti nebã soolmã ne Ezɩpt toadgã zugu. Soolem-kãens ra yaooda a Salomo fadgo,* la b sak-a-la a vɩɩmã tõre.+
22 Daar fãa, a Salomo na-yirã moend ra yaa zom-bãaneg koor* pis-tã, zom koor pis-yoobe, 23 nag-nobds piiga, niis b sẽn wãbneg bãmb pisi, piis koabga, n paas walse, yãgse, yĩisa ne liuun-nobdse. 24 A ra soo Kʋɩlgã+ rʋʋnd-kãng fãa, sẽn sɩng ne Tifsa n tãag Gaaza,+ ne rĩm-dãmb nins fãa sẽn da be Kʋɩlgã* rʋʋnd-kãnga. Bãan da bee soolem nins fãa sẽn da gũbg-a wã pʋgẽ.+ 25 A Salomo vɩɩmã tõre, Zida ne Israyɛll nebã fãa ra vɩɩ bãane, sẽn sɩng ne Dan n tãag Bɛɛr-seba. Ned kam fãa ra zĩi a viyn tɩɩg ne a kankang tẽngre.
26 A Salomo ra tara rot tus a naas* wed-moos sẽn tɛt a saar-dãmbã* yĩnga, la wed-moos* tus-piig la a yiibu.+
27 Kombɛɛmbã n da get t’a Salomo ne neb nins fãa sẽn dɩt na-yirã paamd rɩɩbo. Kiuug fãa, komber n da get rɩɩbã yell la a modgdẽ tɩ bũmb da paoog ye.+ 28 Sẽn paase, zĩig ning fãa raab sẽn da be, b ra wata ne orz* la yamd wed-moosã yĩnga, la wed-moos nins sẽn tɛt saar-dãmbã yĩnga, tɩ zems wa b sẽn dat to-to wã.
29 Wẽnnaam kõo a Salomo yam ne bãngr hal wʋsgo, la minim wʋsg wa bĩisrã sẽn be mogrã noorã.+ 30 A Salomo yamã ra yɩɩda Yaang nebã fãa la Ezɩpt nebã fãa.+ 31 A yamã ra yɩɩda neb a taabã fãa. A yamã ra yɩɩda a Zeera biig a Etan+ la a Mahol kom-dibli a Heman,+ a Kalkoll,+ la a Darda. A yʋʋrã yiime n saag tẽn-yagsã fãa.+ 32 A wẽe yel-bũn tus a tã,+ la a yɩɩlã+ sõor da yaa bãmb tusr la a nu. 33 A goma tɩɩs yelle, sẽn sɩng ne Libã sɛɛdr tɩɩgã n tãag izopã*+ sẽn yit lalsã zutã. A goma rũms+ yelle, bõn-yɩgdɩ+ yelle, bõn-vuuds+ la zĩm yelle. 34 Buud toɛy-toɛyã neb fãa wa n kelga a Salomo yam-goamã. Rĩm-dãmb sẽn yit dũniyã ween-vɩɩs a naasã sẽn wʋm tɩ b gomd a yamã yell me wa n kelg-a lame.+
5 Tɩɩr+ dĩm a Hiram sẽn wʋm tɩ b yãka* a Salomo t’a ledg a ba a Davɩɩd n lebg rĩmã, a tʋma a tʋm-tʋmdb a Salomo nengẽ. Bala a Hiram ra yaa a Davɩɩd zoa hal sẽn kaoose.*+ 2 La a Salomo me tʋma koɛɛg a Hiram+ nengẽ, n yeele: 3 “Yãmb mengã miime tɩ m ba a Davɩɩd pa tõog n me roog a Wẽnnaam a Zeova yʋʋr yĩng ye. Bala a bɛɛbã zaba ne-a zĩig fãa hal t’a Zeova wa kɩt t’a tõog-ba.*+ 4 La masã, mam Wẽnnaam a Zeova sõnga maam tɩ bãan be m soolmã zĩig fãa.+ Ned kae n kɩɩsd mam naamã, la yel-beed pa paamd tõnd me.+ 5 Woto wã, mam dat n mee roog mam Wẽnnaam a Zeova yʋʋrã yĩnga, wa a Zeova sẽn da pʋlem m ba a Davɩɩd n yeele: ‘Fo biig ning mam sẽn na n kɩt t’a ledg foo f naam geerã zugã, yẽ n na n me roog mam yʋʋrã yĩnga.’+ 6 Masã, bɩ y yeel y tʋm-tʋmdbã tɩ b kɛ Libã+ sɛɛdr tɩɩsã raad n kõ-ma. Mam tʋm-tʋmdbã na n naaga yãmb tʋm-tʋmdbã n tʋme, la mam na n yao-b lame tɩ zems yaood ning y sẽn na n yeelã. Bala yãmb miime tɩ tõnd ned baa a ye pa mi tɩɩs kɛɛb wa Sɩdõ nebã+ ye.”
7 A Hiram sẽn wʋm a Salomo goamã, a kɩdma sũ-noog n yeele: “Bɩ a Zeova paam pẽgr dũndã! Bala yẽ kõo a Davɩɩd biig sẽn tar yam t’a na n yɩ a nin-buiidã sẽn yaa wʋsg woto fãa wã rĩma!”+ 8 Dẽ, a Hiram tʋma koɛɛg a Salomo nengẽ, n yeele: “Yãmb koɛɛgã taa maam. Mam na n maana wa yãmb sẽn datã, n kõ yãmb sɛɛdr tɩɩs ne zenevirie tɩɩs ra-bɛda.+ 9 Mam tʋm-tʋmdbã na n talla raadã Libã n kẽng mogrẽ wã. La mam na n sẽba raadã n tũnug mogrã tɩ ta zĩig ning yãmb sẽn wilg maamã. Mam na n kɩtame tɩ b sik-b beenẽ, tɩ yãmb wa wʋke. La yãmb me segd n kõo maam rɩɩb mam sẽn na n kos m zakã rãmb yĩnga.”+
10 Woto, a Hiram kõo a Salomo sɛɛdr tɩɩs ne zenevirie tɩɩs ra-bɛdã fãa a sẽn kosã. 11 La a Salomo kõo a Hiram bɩle koor* tus-pisi, a zakã rãmb yĩnga, n paas Oliiv kaam sẽn yaa sõma wʋsgo. Yaa woto la a Salomo ra kõt a Hiram yʋʋmd fãa.+ 12 La a Zeova kõo a Salomo yam wa a sẽn da pʋlm-a wã.+ Sẽn paase, laafɩ ra bee a Hiram ne a Salomo sʋka, la bãmb maana kaool ne taaba.
13 Rĩm a Salomo yãka neb tus-pis-tã Israyɛll soolmã fãa pʋgẽ tɩ b na n tʋmd tʋʋm-wɛgla.+ 14 Kiuug fãa, a ra tʋmda neb tus-piig Libã tɩ b tɩ tʋm be kiuugu, la b lebg n wa zĩnd b yir kiis a yiibu. Yaa a Adoniram+ n da get neb nins b sẽn yãk tɩ b tʋmd tʋʋm-wɛglã yelle. 15 A Salomo ra tara tʋm-tʋmd-zaals* tus-pis-yopoe, la kug-pɛɛsdb+ tus-pis-nii tãensẽ wã,+ 16 n paas tʋʋm taoor dãmb+ tus a tã la kobs-tã sẽn da get tʋm-tʋmdbã yelle. 17 Rĩmã kõo noore, tɩ b vigs kug-bɛda, kug ligd sẽn yaa toog+ n pees-b+ n tall n yẽbg roogã.+ 18 Woto, a Salomo tʋm-tʋmdbã ne a Hiram tʋm-tʋmdbã la Geball nebã+ gesa kugã tʋʋmd yelle. Bãmb segla kugã ne raadã roogã meeb yĩnga.
6 A Salomo sɩnga a Zeova roogã*+ meeb Israyɛll nebã* sẽn yi Ezɩptã+ poore, yʋʋmd kobs-naas la pis-nii soabã pʋgẽ, a sẽn lebg Israyɛll rĩm tɩ yʋʋm-naasẽ, Zɩɩv kiuugã,*+ (rat n yeel tɩ kiuug a yiib-n-soabã.) 2 Roog ning rĩm a Salomo sẽn me a Zeova yʋʋrã yĩngã woglem yaa kãntɩɩg* pis-yoobe, t’a yalmã yaa kãntɩɩg pisi, t’a zãntlmã yaa kãntɩɩg pis-tã.+ 3 Zãong*+ sẽn da be Zĩ-sõngã* taoorã woglem* ra yaa kãntɩɩg pisi, wa sẽn zems roogã yalem. B sã n sɩng zãongã makr doogã noor n tãag a tɛkã, yaa kãntɩɩg piiga.
4 Yẽ maana võy roogã* lals zut tɩ b pʋgẽ wã yaa yalems n yɩɩd yɩngã.+ 5 Sẽn paase, rĩmã mee ro-kãseng n dɩdg roogã lalga. Yẽ mee ro-kãng n gilg roogã lalse, rat n yeel tɩ Zĩ-sõngã,* la Zĩ-sõng sẽn yɩɩdã+ lalse, n kẽ ro-kãng pʋgẽ n maan ro-pʋse, n gilg zãnga.+ 6 Tẽngr do-pʋsã sẽn beẽ wã yalem da yaa kãntɩɩg a nu, tɩ tẽn-sʋk ro-pʋsã sẽn beẽ wã yalem yaa kãntɩɩg a yoobe, tɩ zugẽ do-pʋsã sẽn beẽ wã yalem yaa kãntɩɩg a yopoe. Bala yẽ maana kogs n gilg roogã tɩ pa yɩ tɩlɛ tɩ b po roogã lals n palg raadã ye.+
7 B mee roogã ne kug b sẽn pĩnd n pees n maneg sõma.+ Woto, meebã sasa, b pa wʋm magto bɩ lar wall tʋʋm-teoog baa a ye sẽn maan ne kut bʋrg ye. 8 Tẽngr do-pʋgã rignoor da bee roogã nug-rɩtgo.+ Be, b ninga rʋʋdg sẽn gilgdi, tɩ b tõe n dʋ n ta tẽn-sʋk ro-pʋsã, n sãag n ta zugẽ do-pʋsã. 9 Rĩm a Salomo kell n mee roogã n baase,+ la a lud a yĩngrã ne sɛɛdr tɩɩs ra-paads la b ra-pɛgd sẽn yɛg-yɛg taaba.+ 10 Ro-kãsengã pʋgẽ, a mee ro-pʋs n gilgi,+ tɩ ro-pʋg fãa zãntlem yaa kãntɩɩg a nu, la a rɩk sɛɛdr tɩɩs ra-paads n tõk ro-pʋsã ne roogã.
11 Wakat kãnga, a Zeova koɛɛg n ta a Salomo n yeel-a yaa: 12 “Ro-kãngã fo sẽn metã wɛɛngẽ, fo sã n tũ mam sẽn datã, la f sak mam bʋ-kaoor toor-toorã n tũ mam tõodã fãa, la f kẽn tɩ zems rẽ,+ ma-me na n pidsa bũmb ning mam sẽn pʋlem f ba a Davɩɩdã,+ 13 la m na n zĩnda Israyɛll nebã sʋka,+ la m pa na n bas Israyɛll nebã sẽn yaa mam nin-buiidã ye.”+
14 A Salomo kell n mee roogã n baase. 15 A luda* roogã pʋgẽ lalsã ne sɛɛdr tɩɩs ra-pɛgdo. Yẽ luda lalsã ne raado, sẽn sɩng ne tẽngrã n tãag yĩngr da-paadsã. A gãnega roogã tẽngrã fãa ne zenevirie ra-pɛgdo.+ 16 A maka kãntɩɩg pisi, sẽn sɩng ne roogã yaangã n ka ro-pʋg ne sɛɛdr tɩɩs ra-pɛgdo, sẽn sɩng ne a tẽngrã n tãag a yĩngrã. Yaa ro-pʋg-kãng+ pʋgẽ la Zĩ-sõng sẽn yɩɩdã+ ra be. 17 La Zĩ-sõngã+ sẽn yaa ro-pʋg ning sẽn be Zĩ-sõng sẽn yɩɩdã taoorã yaa kãntɩɩg pis-naase. 18 B luda roogã pʋg ne sɛɛdr tɩɩs raado, n pees n gʋl kãan+ ne tɩ-puud+ b zutu. Roogã pʋgã fãa ra luda ne sɛɛdr tɩɩs raado, tɩ b ra pa ne kugr be ye.
19 A kẽe roogã pʋgẽ n maneg Zĩ-sõng sẽn yɩɩdã*+ n na n bĩng a Zeova kaoolã koglg be.+ 20 Zĩ-sõng sẽn yɩɩdã woglmã ra yaa kãntɩɩg pisi, a yalmã kãntɩɩg pisi, t’a zãntlmã me ra yaa kãntɩɩg pisi.+ Yẽ bolg-a-la ne sãnem halaale, la a lud tẽn-kugrã+ ne sɛɛdr tɩɩs raado. 21 A Salomo bolga roogã pʋg ne sãnem halaale,+ la a tẽeg sãnem bãens Zĩ-sõng sẽn yɩɩdã+ b sẽn da bolg ne sãnemã noore. 22 A bolga roogã zãng fãa ne sãnem, la a bolg tẽn-kugrã+ sẽn be Zĩ-sõng sẽn yɩɩdã sɛɛgã me ne sãnem.
23 Yẽ kẽe Zĩ-sõng sẽn yɩɩdã pʋgẽ n maan seribẽ-rãmb+ a yiib ne pẽ tɩɩs raado, t’a ye fãa zãntlem yaa kãntɩɩg piiga.+ 24 Pipi seribẽ wã pɩgsr a yembr woglem da yaa kãntɩɩg a nu, t’a pɩgsr a to wã me woglem yaa kãntɩɩg a nu. Sẽn sɩng ne pɩgsr a yembr satmẽ n tãag a to wã satmẽ yaa kãntɩɩg piiga. 25 Seribẽ a yiib-n-soabã me ra yaa kãntɩɩg piiga. Seribẽ-rãmb a yiibã ra wõnda taaba, tɩ b woglmã zem taaba. 26 Pipi seribẽ wã zãntlem da yaa kãntɩɩg piiga, t’a to wã me zãntlem da yaa woto. 27 A Salomo ninga seribẽ-rãmb+ a yiibã Zĩ-sõng sẽn yɩɩdã* pʋgẽ. Seribẽ-rãmbã pɩgsã tẽegame t’a ye pɩgsr tik lalg a ye, t’a to wã pɩgsr me tik lalg a to. B pɩgsã tẽegame n tees roogã tẽn-sʋka, n teeg taaba. 28 Yẽ bolga seribẽ-rãmbã ne sãnem.
29 A nagsa roogã ro-pʋs a yiibã* lalsã fãa, n gʋl seribẽ-rãmba,+ koms+ la tɩ-puud+ b zutu. 30 Yẽ bolga wẽnd-doogã ro-pʋs a yiibã tẽngã ne sãnem. 31 Zĩ-sõng sẽn yɩɩdã noore, yẽ maana kʋɩlens ne pẽ tɩɩs raado, ra-lugs la kʋɩlen-lugã, babg a nu soaba.* 32 Kʋɩlens a yiibã ra maana ne pẽ tɩɩs raado, tɩ b gʋl seribẽ-rãmba, koms la tɩ-puud b zutu, n bolg b fãa ne sãnem. Yẽ bolga seribẽ-rãmbã la komsã ne sãnem. 33 Yẽ maana Zĩ-sõngã* noor kʋɩlen-lugã sẽn maan ne pẽ tɩɩs raadã me woto, tɩ yaa babg a naas-n-soaba.* 34 Yẽ maana kʋɩlens a yiib ne zenevirie raado. Kʋɩleng a yembr da tara ra-pɛgd a yiib sẽn wẽnemded goabg la rɩtgo, t’a to wã me tar ra-pɛgd a yiib sẽn wẽnemded goabg la rɩtgo.+ 35 Yẽ peesa seribẽ-rãmba, koms la tɩ-puudu, n bolg-b ne sãnem.
36 Yẽ mee saman-bilã+ ne kug ruls a tãab b sẽn peese, n paas sɛɛdr tɩɩs ra-paads rulg a yembre.+
37 A Salomo naamã yʋʋm a naas-n-soabã, Zɩɩv kiuugã* pʋgẽ, b yẽbga a Zeova roogã.+ 38 La a naamã yʋʋm piig la a yembr soabã, Bull kiuugã* pʋgẽ, (rat n yeel tɩ kiuug a nii-n-soabã) b mee roogã fãa n sa wa sẽn zems a sẽn segd n yɩ to-to wã.+ Woto, yẽ mee roogã yʋʋm a yopoe pʋgẽ.
7 A Salomo rɩka yʋʋm piig la a tã n me a na-yirã+ hal t’a sa zãnga.+
2 A mee roog ning b sẽn boond tɩ Libã tɩɩs roogã.+ Roogã woglem yaa kãntɩɩg* koabga, a yalmã yaa kãntɩɩg pis-nu, t’a zãntlmã yaa kãntɩɩg pis-tã. A me-a-la ne sɛɛdr tɩɩs ra-lugs ruls a naase, tɩ sɛɛdr tɩɩs ra-paads+ ra be ra-lugsã zutu. 3 A paga roogã zug ne sɛɛdr tɩɩs ra-paads sẽn da be ra-lugsã zutu. B sõorã fãa ra yaa bãmb pis-naas la a nu, tɩ rulg fãa yaa bãmb piig la a nu. 4 A maana võy ruls a tã, tɩ rulg fãa ra be a to zugu. Võor fãa ra teesa a to. 5 Rignoyã ne b lugã fãa ra yaa mags-mags wa roogã võy sẽn tees taabã.
6 Yẽ mee ra-lugsã roog* t’a woglmã yaa kãntɩɩg pis-nu, t’a yalmã yaa kãntɩɩg pis-tã. Zãong* n da be a taoorã, ne ra-lugs la zãnde.*
7 Rĩm a Salomo leb n mee Geerã+ roogo,* n na n zĩ be n kaood bʋʋdo. B boonda ro-kãng tɩ Bʋʋdã roogo.+ B lud-a-la ne sɛɛdr tɩɩs raado, sẽn sɩng ne tẽngã n tãag yĩngrã.
8 A mee roog* ning yẽ mengã sẽn na n zĩndã samand+ a to wã pʋgẽ, bʋʋd roogã poore. Ro-kãng ra wõnda roog a to wã. La a Salomo mee ro-kãng buud me n kõ a Farawõ bi-puglã sẽn da yaa a pagã.+
9 Ro-kãens fãa mee ne kug ligd sẽn yaa toogo,+ kug b sẽn mag n peese, n saas b yɩngã la b pʋsã ne kug-saasdga, sẽn sɩng ne yẽbgrã n tãag yĩngrã, la baa yɩngã, hal n ta saman-kãsengẽ wã.+ 10 B talla kug-bɛd ligd sẽn yaa toog n yẽbg rotã. Kug kẽer woglem yaa kãntɩɩg piiga, tɩ sãnda yaa kãntɩɩg a nii. 11 Kug-kãens zutu, b rogla kug a taab b sẽn mag n peese, tɩ b ligdã yaa toogo, n paas sɛɛdr tɩɩs raado. 12 Lalg b sẽn me ne kug b sẽn pees ruls a tã la sɛɛdr da-pɛgd rulg a ye n da gilg saman-kãsengã, tɩ yaa wa a Zeova roogã saman-bilã+ ne roogã zãongã.*+
13 Rĩm a Salomo tʋmame tɩ b kẽng Tɩɩr n tɩ bool a Hiram.+ 14 A Hiram ma wã ra yaa pʋg-kõore, n yaa Naftali buudã neda. La a ba wã ra yaa Tɩɩr neda, n yaa yõaka,+ n mi zũud tʋʋma. A Hiram da tara yam ne bãngr wʋsgo,+ la a tar minim n tõe n tall zũud n maan bũmb toor-toore. Woto, yẽ waa rĩm a Salomo nengẽ, n tʋm a tʋʋmã fãa.
15 A Hiram rõoga zũud+ n maan ra-lugs a yiibã, t’a ye fãa zãntlem yaa kãntɩɩg piig la a nii. Ra yaa wĩir woglem sẽn ta kãntɩɩg piig la a yiib n da tõe n vilimd a ye fãa n soge.+ 16 A Hiram dõoga zũud pugli a yiib b sẽn na n dogl ra-lugsã zutã. Pugl a ye zãntlem da yaa kãntɩɩg a nu, t’a to wã me zãntlem da yaa kãntɩɩg a nu. 17 Bũmb sẽn wõnd gãmbr b sẽn wʋg ne bãens+ n da be ra-luk fãa zugu. Bãmb b yopoe pugl a ye rẽnda, la bãmb b yopoe pugl a to wã me rẽnda. 18 Yẽnda maana gernaad tɩɩg biis ruls a yi n gilg gãmbrã n na n lud pugli wã sẽn fõg ra-lugsã zutã. A maana woto pugl fãa zugu. 19 Pugli wã sẽn da fõg ra-lugsã sẽn be zãongã* noorã wõnda rulg-lɛlma, tɩ b zãntlmã ta kãntɩɩg a naase. 20 Pugli wã ra fõga ra-lugs a yiibã zutu, tɩ b tẽngrã sẽn yaa gilgã fo ra-lukã n be gãmbrã sẽn wʋg ne bãensã sɛɛgẽ. B ra gilga pugl fãa ne gernaad tɩɩg biis bãmb kobs-yi n maan ruls a yi.+
21 A lugla wẽnd-doogã*+ zãongã* ra-lugsã. Yẽ lugla rɩtg ra-lukã n bool-a t’a Yakin,* la a lugl goabg ra-lukã n bool-a t’a Bowaaze.*+ 22 Ra-lugs a yiibã zut ra wõnda rulg-lɛlma. Woto, ra-lugsã tʋʋm saame.
23 Rẽ poore, a Hiram maana zũud Mogrã.*+ A ra yaa gilga, t’a noorã kɩreng a ye n tãag a kɩreng a to wã yaa kãntɩɩg piiga, t’a zãntlmã yaa kãntɩɩg a nu. Yaa wĩir woglem sẽn ta kãntɩɩg pis-tã n tõe n vilimd-a n soge.+ 24 Yẽ nagsa a noorã tẽngr ne kãana,+ n gilg-a zãnga. Mogrã noor fãa zugu, kãntɩɩg fãa ra yaa bãmb piiga. La kãanã ra yaa ruls a yiibu, tɩ b naag b fãa n yõg ne mogrã. 25 Mogrã da roga lols piig la a yiib+ zugu. A tãab nens n da tees rɩtgo, t’a tãab tees nin-taoore, t’a tãab tees goabga, t’a tãab tees yaanga, tɩ Mogrã rog b zugu. Lolsã seesã fãa ra teesa taaba. 26 Mogrã taglem ra yaa nug-biis a naase.* La b maana a noorã wa wũmbl noore, n yaa wa rulg-lɛlma. Mogrã da reegda koom bat kobs-yi.*
27 A Hiram maana zũud bilim-bilim*+ bãmb piiga. Bilim-bilim fãa woglem yaa kãntɩɩg a naase, t’a yalmã yaa kãntɩɩg a naase, t’a zãntlmã yaa kãntɩɩg a tãabo. 28 Ad a sẽn da maan bilim-bilim fãa to-to: A ye fãa ra tara bõn-pakls a kɩremsẽ wã, tɩ bõn-paklsã be bãensã sʋka. 29 B ra gʋla gɩgma+ la lols ne seribẽ-rãmb+ bõn-paklsã sẽn be kɩremsẽ wã zutu. Bãensã zugẽ me ra gʋla woto. B nagsa gɩgma wã la lolsã zugẽ la b tẽngrã ne bõn-gilsi. 30 Bilim-bilim fãa ra tara zũud nao a naas ne zũud tebendse, tɩ gãts be a kɩrems a naasẽ wã. La-pokã ra roga tebendsã zugu, tɩ b rõog tɛbendg fãa kɩreng ne nag-teed sẽn yaa gilsi. 31 La-pokã noor da bee maanf pʋgẽ. A sɛɛgã tɛk n tãag a maanfã sɩngrã ra yaa kãntɩɩg a ye. La-pokã noor da yaa gilga. A naoã tɛk n tãag a maanfã zãntlem da yaa kãntɩɩg a ye la pʋɩ-sʋka, tɩ b gʋl a noorã n nags-a. A bõn-paklsã sẽn be kɩremsã ra yaa maoko, pa gils ye. 32 Bilim-bilmã nao a naasã ra bee a bõn-paklsã sẽn be kɩremsã tẽngre, tɩ b gãtsã tong ne a mengã. A naoor fãa zãntlem da yaa kãntɩɩg a ye la pʋɩ-sʋka. 33 B sẽn maan a naoã to-to wã wõnda saar* nao. B gãtsã, b zãnt-rãmbã, b reyõ-rãmbã ne b moyo-rãmbã fãa da rõogame n yõge. 34 Bilim-bilim fãa ra tara gãts a kɩrems a naasẽ wã b sẽn naag ne a mengã n yõge. 35 Maanf sẽn yaa gilg n da be bilim-bilmã zug t’a zãntlmã yaa kãntɩɩg pʋɩ-sʋka. La b ra naaga maanfã kɩrems ne bilim-bilmã n dõoge. 36 A kɩremsã zutu, b gʋla seribẽ-rãmba, gɩgma, koms la nag-teed sẽn yaa gils n gilg a zãngã wa sẽn zems a bõn-paklsã sẽn be kɩremsã vɩʋʋgã.+ 37 Yɩɩ woto la a Hiram maan bilim-bilim+ piigã. A yõg-b lame tɩ b wõnd taaba,+ tɩ b woglmã, b zãntlmã, b yalmã la b yalẽ wã fãa yaa yembre.
38 A maana zũud la-pogd+ piiga, t’a yembr fãa tõe n deeg koom bat pis-naase.* La-pok fãa ra yaa kãntɩɩg a naase. La-pok n da be bilim-bilim fãa zugu. 39 Dẽ, a Hiram ninga bilim-bilim a nu roogã rɩtgo, bãmb b nu roogã goabga, la a ning zũud mogrã roogã nug-rɩtgo, yaang sẽnese.+
40 A Hiram+ maana la-pogdã me, pell-dãmbã,+ ne laasã.+
Woto, a Hiram tʋma tʋʋm nins fãa rĩm a Salomo sẽn yeel-a t’a tʋm a Zeova roogã yĩngã n sa:+ 41 Ra-lugs+ a yiibã ne b pugli wã sẽn da yaa wa rʋgd n fõg b zutẽ wã, gãmba+ a yiibã sẽn na n ning pugli wã sẽn da be ra-lugsã zugã, 42 gernaad tɩɩg biis+ bãmb kobs-naasã gãmba a yiibã yĩnga, gernaad tɩɩg biis ruls a yiibã gãmbr fãa yĩnga, b sẽn na n ning pugli wã sẽn wõnd rʋgdã sẽn be ra-lugs a yiibã zugã, 43 bilim-bilim+ piigã ne la-pogd+ piigã sẽn be b zutã, 44 Mogrã+ ne lols piig la a yiibã sẽn be a tẽngrã, 45 tompɛglem laasã, pell-dãmbã, la-bõonegã, la teedã fãa a Hiram sẽn maan ne zũud b sẽn saasã, n kõ rĩm a Salomo a Zeova roogã yĩngã. 46 Rĩmã kɩtame tɩ b rõog te-kãens yagd pʋgẽ Zʋrdẽ kʋɩlgã soolmẽ, Sukot ne Zartan sʋka.
47 A Salomo basa teedã fãa n pa mak b zɩslmã, b sẽn da yaa wʋsgã yĩnga. B pa mak zũudã n bãng a zɩslem ye.+ 48 A Salomo maana a Zeova roogã teed fãa: Sãnem tẽn-kugrã,+ sãnem taabl+ ning zug b sẽn dogend burã b sẽn kõt Wẽnnaamã,* 49 fɩtl-dogendsã+ sẽn maan ne sãnem halaalã, tɩ bãmb b nu be rɩtgo, t’a nu be goabg Zĩ-sõng sẽn yɩɩdã noorẽ, ne tɩ-puudã,+ fɩtl-dãmbã la yɩʋʋsã, fãa sẽn yaa ne sãnemã,+ 50 la-pogdã, teed nins b sẽn tar n kiisd fɩtl-dãmbã bugmã,+ laasã, wũmbli wã,+ bugum laasã+ sẽn maan ne sãnem halaalã, la pʋgẽ doogã,+ rat n yeel tɩ Zĩ-sõng sẽn yɩɩdã kʋɩlensã sãnem wẽnemdedse, la wẽnd-doogã+ kʋɩlensã sãnem wẽnemdedse.
51 Yɩɩ woto la rĩm a Salomo tʋm tʋʋm nins fãa a sẽn da segd n tʋm a Zeova roogã yĩngã n baase. Rẽ poore, a kɩtame tɩ b tall teed nins fãa a ba a Davɩɩd sẽn da welg toor Wẽnnaam yĩngã*+ n wa kẽese, la a rɩk wanzuri wã, sãnemã, la a teed a taabã n ning a Zeova roogã laogã bĩngr zĩisẽ.+
8 Wakat kãnga, a Salomo tigma+ Israyɛll kãsem-dãmbã, Israyɛll buud toɛy-toɛyã taoor dãmb la b buudã rot taoor dãmba.+ Bãmb waa rĩm a Salomo nengẽ Zerizalɛm n na n dɩk a Zeova kaoolã koglg a Davɩɩd tẽngẽ wã,+ rat n yeel tɩ Siyõ.+ 2 Israyɛll rapã fãa tigma taab rĩm a Salomo taoor tigrã* sasa. Yɩɩ Etanim* kiuugã, rat n yeel tɩ kiuug a yopoe-n-soabã.+ 3 Dẽ, Israyɛll kãsem-dãmbã fãa waame, tɩ maan-kʋʋdbã rɩk Koglgã.+ 4 Bãmb rɩka a Zeova Koglgã, sɛk-roogã,+ la te-sõamyã nins fãa sẽn da be fu-roogẽ wã. Maan-kʋʋdbã ne Levi buudã neb rɩka bõn-kãense. 5 Rĩm a Salomo ne Israyɛll nin-buiidã fãa b sẽn da bool tɩ b wa tigim rĩmã nengẽ wã ra bee Koglgã taoore. Bãmb kʋʋ piis ne niis wʋsg n maan maando,+ hal tɩ b pa tõe n sõde, bɩ n bãng b sõorã ye.
6 Dẽ, maan-kʋʋdbã talla a Zeova kaoolã koglg n tɩ ning a zĩigẽ,+ taoor-taoor doogã sẽn yaa Zĩ-sõng sẽn yɩɩdã pʋgẽ, seribẽ-rãmbã+ pɩgsã tẽngre.
7 Seribẽ-rãmbã pɩgsã ra tẽegame n lud zĩig ning Koglgã sẽn be wã, tɩ seribẽ-rãmbã ra lud Koglgã ne a ra-bɩlmã.+ 8 Ra-bɩlmã+ ra wogmame, hal tɩ ned sã n be Zĩ-sõngã sẽn be Zĩ-sõng sẽn yɩɩdã taoor bɩ a ne b zutã. La a soab sã n be yɩnga, a pa ne-b ye. Bãmb keta be hal ne rũndã. 9 Bũmb da pa be Koglgã pʋgẽ n zʋʋg kug-wals+ a yiibã ye. Yaa kug-wals nins a Moyiiz sẽn ning be+ Horɛɛbã, a Zeova sẽn da wa n maan kaool+ ne Israyɛll nebã b sẽn wa n yi Ezɩpt soolmẽ wã.+
10 Maan-kʋʋdbã sẽn yi zĩ-sõngẽ wã, sawadg+ n pid a Zeova roogã.+ 11 Maan-kʋʋdbã ra pa tõe n tʋm b tʋʋmã, sawadgã yĩnga. Bala a Zeova roogã ra pida ne a Zeova ziirã.+ 12 Wakat kãnga, a Salomo yeelame yaa: “Zeova, yãmb da yeelame tɩ y na n zĩnda lik bida pʋgẽ.+ 13 Mam tõog n mee roog sẽn tar ziir yãmb yĩnga, zĩig yãmb sẽn na n zĩnd wakat fãa yĩnga.”+
14 Dẽ, rĩmã wẽnemdame n tees Israyɛll nin-buiidã fãa, n na n ning-b barka, tɩ Israyɛll nin-buiidã fãa yas yĩngri.+ 15 A yeelame: “Bɩ Israyɛll Wẽnnaam a Zeova paam pẽgre, soab ning sẽn yaag a noor n pʋlem m ba a Davɩɩde, la a pids a pʋlengã ne a meng nugã pãngã, n yeele: 16 ‘Hal daar ning mam sẽn yiis Israyɛll nebã sẽn yaa m nin-buiidã Ezɩptã tɛka, mam pa yãk tẽng baa a ye Israyɛll soolmã tẽns toɛy-toɛyã pʋsẽ, n na n me roog m yʋʋrã yĩng n zĩnd be ye.+ La mam yãka a Davɩɩd t’a rɩ naam Israyɛll nebã sẽn yaa m nin-buiidã zugu.’ 17 La m ba a Davɩɩd da rata ne a sũur fãa n me roog Israyɛll Wẽnnaam a Zeova yʋʋrã yĩnga.+ 18 La a Zeova yeela m ba a Davɩɩd yaa: ‘Fo rata ne f sũur fãa n me roog mam yʋʋrã yĩnga. Fo sẽn dat rẽ wã yaa bõn-neere. 19 La pa foom n na n me roogã ye. Yaa biig ning fo sẽn na n dogã* n na n me roog mam yʋʋrã yĩnga.’+ 20 A Zeova pidsa a pʋlengã, bala mam ledga m ba a Davɩɩde, n zĩ Israyɛll naam geerã zug wa a Zeova sẽn da pʋlmã. Sẽn paase, mam mee roogã Israyɛll Wẽnnaam a Zeova yʋʋrã yĩnga.+ 21 Mam manega zĩig be Koglgã yĩnga, koglg ning sẽn tar kaoolã+ a Zeova sẽn maan ne d yaab-rãmbã, a sẽn wa n yiisd-b Ezɩpt soolmẽ wã.”
22 Dẽ, a Salomo yalsa a Zeova tẽn-kugrã sɛɛgẽ, Israyɛll nin-buiidã fãa taoore, n zẽk a nus n tees yĩngr+ 23 n yeele: “Israyɛll Wẽnnaam a Zeova, Wẽnnaam a to ka be yĩngr saasẽ, wall tẽngã zug ka n wõnd yãmb ye.+ Yãmb pidsda y kaoolã la y nong y tʋm-tʋmdbã sẽn tũud yãmb ne b sũy fãa wã ne nonglem sẽn pa sate.+ 24 Yãmb pidsa bũmb ning y sẽn pʋlem m ba a Davɩɩdã. Yãmb yaaga y noor n pʋlme, la rũndã yãmb pidsa y pʋlengã ne y nugã pãngã.+ 25 La masã, Israyɛll Wẽnnaam a Zeova, bɩ y kell n pids bũmb ning y sẽn pʋlem m ba a Davɩɩd sẽn yaa y tʋm-tʋmdã. Yãmb da yeel-a lame: ‘Fo kom-dibli wã sã n gũus ne b yel-manesmã, n kẽn mam taoor wa fo sẽn kẽn mam taoorã, fo roogã kõn tol n kong rao sẽn na n zĩnd Israyɛll naam geerã zug ye.’+ 26 La masã, Israyɛll Wẽnnaam, m kot-y lame tɩ y kɩt tɩ yãmb sẽn pʋlem m ba a Davɩɩd sẽn yaa y tʋm-tʋmdã bũmb ningã pidsi.
27 “La Wẽnnaam sɩd na n zĩnda tẽngã zug bɩ?+ Ade! Baa saasẽ saagã pa tõe n deeg yãmba,+ tɩ b pa gomd ro-kãngã mam sẽn me wã ye.+ 28 La masã, mam Wẽnnaam a Zeova, bɩ y kelg y tʋm-tʋmdã pʋʋsgã la a se-yõkrã. Kelg-y y tʋm-tʋmdã sẽn kelemd n kot sõngrã, la a pʋʋsgã a sẽn pʋʋsd yãmb taoor dũndã wã. 29 Bɩ yãmb nif get ro-kãngã wĩntoog la yʋngo, zĩig ning yãmb sẽn da yeel tɩ y yʋʋrã na n zĩnda be wã,+ tɩ y tʋm-tʋmdã sã n tees ro-kãngã n pʋʋs yãmb bɩ y kelge,+ t’a yaa zĩig yãmb sẽn da yeel tɩ y yʋʋrã na n zĩnda be. 30 Kelg-y y tʋm-tʋmdbã se-yõkrã, la Israyɛll nebã sẽn yaa y nin-buiidã kosgã b sẽn na n tees ro-kãngã n kosã. Bɩ y zĩnd saasẽ, zĩig ning yãmb sẽn be wã,+ n kelge. Kelg-y la y kõ-b sugri.+
31 “B sã n wa yeel ned t’a beega a to, n kɩt t’a wẽen tɩ tõe n wa ne yell* a zugu, a sã n wa tẽn-kugrã taoor ro-kãngã pʋgẽ wẽenegã* yĩnga,+ 32 bɩ y zĩnd saasẽ n kelg la y kao y tʋm-tʋmdbã bʋʋdo, n ning nin-wẽngã taal n sɩbg-a wa sẽn zems a tʋʋm-tʋmdɩ wã, la y wilg tɩ nin-tɩrgã pa tar taale, n dol-a wa sẽn zems a tɩrlmã.+
33 “Bɛ sã n tõog Israyɛll nebã sẽn yaa yãmb nin-buiidã b sẽn beegd yãmbã yĩnga,+ b sã n lebg n wa yãmb nengẽ n pẽg yãmb yʋʋrã+ la b pʋʋs yãmb n yõk y sɛɛg ro-kãngã pʋgẽ,+ 34 bɩ y zĩnd saasẽ n kelg la y kõ Israyɛll nebã sẽn yaa y nin-buiidã yel-wẽnã sugri, n tall-b n lebg n wa tẽng ning yãmb sẽn kõ b yaab-rãmbã pʋgẽ.+
35 “Saasã sã n pag tɩ saag pa le niid+ yãmb nin-buiidã sẽn beegd yãmbã yĩnga,+ b sã n tees ro-kãngã n pʋʋs yãmb la b pẽg yãmb yʋʋrã, n bas b yel-wẽnã yãmb sẽn kibl-bã* yĩnga,+ 36 bɩ y zĩnd saasẽ n kelg la y kõ Israyɛll nebã sẽn yaa y nin-buiidã sugr b yel-wẽnã yĩnga. Bala yãmb na n zãmsa bãmb+ tɩ b bãng so-sõng ning b sẽn segd n tũ wã, la y kɩt tɩ saag ni tẽng+ ning y sẽn kõ y nin-buiidã tɩ yɩ b pʋɩɩrã pʋgẽ.
37 “Kom bɩ bã-loangdg sã n kẽ soolmã pʋgẽ,+ pa rẽ bɩ pems-tʋʋlg sã n kɩt tɩ koodã kʋɩ,+ kood bãaga, kalwaar bɩ sʋy sẽn dɩt wʋsgo, wall b bɛɛb sã n wa gũbg b soolmã tẽng ninga, bɩ yel-beed ning sã n paam-ba, wall bãag n yõk-ba,+ 38 sẽn yaa pʋʋsg ning fãa, bɩ sẽn yaa se-yõkr ning fãa+ la neda, wall Israyɛll nebã fãa sẽn yaa y nin-buiidã maan-yã, (bala ned fãa mii toog ning sẽn be ne-a,)+ b sã n zẽk b nus n tees ro-kãngã, 39 bɩ y zĩnd saasẽ, zĩig ning yãmb sẽn be wã+ n kõ sugr la y sõng y nin-buiidã,+ n keo ned kam fãa wa sẽn zems a tʋʋma.+ Bala yãmb mii sẽn be a sũurẽ, (yãmb y ye bal n sɩd mi sẽn be ninsaal fãa sũurẽ,)+ 40 sẽn na yɩl tɩ b zoe yãmba, wakat ning fãa b sẽn na n zĩnd tẽng ning yãmb sẽn kõ d yaab-rãmbã pʋgẽ.
41 “Sẽn paase, sãan sẽn pa Israyɛll ned sã n yi zĩ-zãrgẽ n wa ka yãmb yʋʋrã yĩnga,+ 42 (bala b na n wʋma yãmb yʋ-kãsengã+ la y pãn-kãsengã* kibare,) n tees ro-kãngã n pʋʋse, 43 bɩ y zĩnd saasẽ, zĩig ning yãmb sẽn be wã,+ n kelg la y maan sãanã sẽn kos bũmb ning fãa, sẽn na yɩl tɩ dũniyã nebã fãa bãng yãmb yʋʋrã la b zoe yãmba,+ wa Israyɛll nebã sẽn yaa y nin-buiidã sẽn zoet yãmbã, la b bãng me tɩ yãmb yʋʋrã bee ro-kãngã mam sẽn me wã zugu.
44 “Yãmb sã n tʋm y nin-buiidã tɩ b kẽng n tɩ zab ne b bɛɛba,+ b sã n tees tẽng ning yãmb sẽn yãkã,+ la roog ning mam sẽn me yãmb yʋʋrã yĩngã+ n pʋʋs+ yãmb a Zeova, 45 bɩ y zĩnd saasẽ n kelg b pʋʋsgã ne b se-yõkrã, la y kao bʋʋdã n sõng-ba.
46 “B sã n beeg yãmba, (bala ned kae n pa beegdẽ ye,)+ tɩ y sũur puug ne bãmb tɩ kɩt tɩ y bas-b b bɛɛbã nugẽ, b bɛɛbã sã n tall-b n kẽng b tẽngẽ, yaa zĩ-zãrgẽ wall zĩig sẽn pẽ,+ 47 bãmb yamã sã n tek tẽng ning pʋgẽ b sẽn yõg-b+ n kẽngã tɩ b lebg n wa yãmb nengẽ+ n yõk yãmb sɛɛg beenẽ+ n yeele: ‘Tõnd beegame, n maan sẽn pa sõma, tõnd tʋma tʋʋm-wẽnse,’+ 48 b sã n lebg n wa yãmb nengẽ ne b sũur fãa,+ la b sɩɩg* fãa tẽng ning pʋgẽ b bɛɛbã sẽn yõg-b n kẽngã, n tees soolem ning yãmb sẽn kõ b yaab-rãmbã, la tẽng ning yãmb sẽn yãkã ne roog ning mam sẽn me yãmb yʋʋrã yĩngã n pʋʋs yãmba,+ 49 bɩ y zĩnd saasẽ, zĩig ning yãmb sẽn be wã,+ n kelg b pʋʋsgã ne b se-yõkrã, n kao bʋʋdã n sõng-ba, 50 la y kõ y nin-buiidã sẽn beeg yãmbã sugri, beegr nins b sẽn beeg yãmbã yĩnga. Yãmb na n kɩtame tɩ b bɛɛbã kʋm-ba, n zoe b nimbãanega,+ 51 (bala bãmb yaa yãmb nin-buiidu,+ la y pʋɩɩr yãmb sẽn yiis Ezɩpti,+ kut wʋng sẽn wɩng wʋsgã pʋgẽ.)+ 52 Bɩ y puk y nin la y kelg y tʋm-tʋmdã se-yõkrã,+ la Israyɛll nebã sẽn yaa y nin-buiidã se-yõkrã wakat ning fãa b sẽn na n pʋʋs yãmb n kos sõngre.*+ 53 Bala Zu-soab sẽn ka to a Zeova, yãmb welga bãmb dũniyã nebã fãa+ sʋk tɩ b lebg y pʋɩɩre, wa yãmb sẽn da kɩt tɩ y tʋm-tʋmd a Moyiiz togse, yãmb sẽn wa n yiisd d yaab-rãmbã Ezɩptã.”
54 A Salomo sẽn pʋʋs a Zeova la a yõk a sɛɛg n sa wã bala, a yikame n yals a Zeova tẽn-kugrã taoore, zĩig ning a sẽn da yĩgimd n zẽk a nus n tees saasẽ wã.+ 55 Yẽ yalsame n zẽk a koɛɛg n ning Israyɛll nin-buiidã fãa bark n yeele: 56 “Bɩ a Zeova paam pẽgre, soab ning sẽn kõ Israyɛll nebã sẽn yaa a nin-buiidã vʋʋsg zĩiga, wa a sẽn da pʋlmã.+ Kãab-nood nins fãa a sẽn da tũnug ne a tʋm-tʋmd a Moyiiz n kãabã baa a ye pa vaal ye.+ 57 Bɩ tõnd Wẽnnaam a Zeova zĩnd ne tõnd wa a sẽn zĩnd ne d yaab-rãmbã.+ Bɩ a ra tol n bas tõnd wall a yĩm d yell ye.+ 58 Bɩ a kɩt tɩ d tʋlg n tũ a soayã,+ n maan a sẽn datã fãa la d sak a noyã, a tõodã la a bʋ-kaoor toor-toorã a sẽn yeel d yaab-rãmbã tɩ b tũ wã. 59 La bɩ tõnd Wẽnnaam a Zeova tẽegd gom-kãensã mam sẽn gom ne-a n yõk a sɛɛgã wĩntoog la yʋngo, sẽn na yɩl t’a Zeova kao bʋʋdã n sõng a tʋm-tʋmdã ne Israyɛll nebã sẽn yaa a nin-buiidã, wa sẽn zems b daar fãa raabã, 60 la tɩ dũniyã nebã fãa bãng me t’a Zeova n yaa Wẽnnaam sɩd-sɩdã.+ Wẽnnaam a to ka be ye!+ 61 Woto wã, bɩ y tũ Wẽnnaam a Zeova ne y sũy fãa,+ n kẽn wa sẽn zems a tõodã, la y tũ a noyã wa y sẽn maand dũndã wã.”
62 Rĩmã ne Israyɛll nebã fãa maana maand wʋsg a Zeova taoore.+ 63 A Salomo maana zems-n-taar maand+ n kõ a Zeova: Yẽ kʋʋ niis tus-pisi la a yiibu, ne piis tus-koabg la piisi. Woto, rĩmã ne Israyɛll nebã fãa maana tigr a Zeova roogã pakr yĩnga.+ 64 Baraare, yɩɩ tɩlɛ tɩ rĩmã kɩt tɩ samand ning sẽn be a Zeova roogã taoor tẽn-sʋkã yɩ sõngo. Yɩɩ tɩlɛ t’a maan maand sẽn yõogd bugmã, kood biis kũunã, la a kõ zems-n-taar maandã kaam beenẽ. Bala zũud tẽn-kugrã+ sẽn be a Zeova taoorã ra paooda wʋsgo, n pa tõe n deeg maand sẽn yõogd bugmã, kood biis kũunã, la zems-n-taar maandã kaam+ ye. 65 Wakat kãnga, a Salomo ne Israyɛll nebã fãa maana tigri.+ Neb kʋʋng sẽn yi hal Lebo-hamat* n tãag Ezɩpt kosoogã*+ n wa tõnd Wẽnnaam a Zeova taoore, n maan tigrã rasem a yopoe, n le paas rasem a yopoe, tɩ fãa yaa rasem piig la a naase. 66 Vẽkembeoogã,* rĩmã kuilsa nin-buiidã. Bãmb ninga rĩmã barka, la b leb b zagsẽ ne kɩdeng la sũ-noogo, bõn-sõma+ nins fãa a Zeova sẽn maan n kõ a tʋm-tʋmd a Davɩɩd la Israyɛll nebã sẽn yaa a nin-buiidã yĩnga.
9 A Salomo sẽn me a Zeova roogã, a na-yirã,+ la bũmb nins fãa a sẽn da ratã n sa wã bala,+ 2 a Zeova vẽnega a meng ne-a naoor a yiib-n-soaba, wa a sẽn da vẽneg a meng ne-a Gabawõ wã.+ 3 A Zeova yeel-a lame yaa: “Mam wʋma fo pʋʋsgã fo sẽn pʋʋs mam taoorã la f se-yõkrã. Mam ninga m yʋʋrã ro-kãngã fo sẽn me wã zug wakat fãa yĩnga, n kɩt t’a lebg sõngo.+ Mam ninã ne m sũurã na n zĩnda a zug wakat fãa.+ 4 La fo sã n tũ maam ne burkĩnd+ la pʋ-peelem+ wa f ba a Davɩɩde,+ n maan bũmb nins fãa mam sẽn yeel foomã,+ la f sak mam noyã la m bʋ-kaoor toor-toorã,+ 5 mam na n vigla fo naamã geer Israyɛll wakat fãa wa m sẽn da pʋlem fo ba a Davɩɩde, n yeel-a t’a roogã kõn tol n kong rao sẽn na n zĩnd Israyɛll naam geerã zugã.+ 6 La yãmb ne y kom-dibli wã sã n wẽnemd n bas maam n pa tũ mam noyã la m tõodã mam sẽn kõ yãmbã, la y sã n sɩng wẽnnaam-dãmb a taab tũub n wõgemd b taoore,+ 7 mam na n menesa Israyɛll nebã tẽng ning m sẽn kõ-bã zugu,+ la m wẽnemd n bas roogã mam sẽn kɩt tɩ yaa sõng m yʋʋrã yĩngã.+ Buud a taabã fãa na n yaala Israyɛll nebã la b paoog-ba.+ 8 Ro-kãngã na n lebga raboogo.+ Na n linga ned ning fãa sẽn na n loog a sɛɛgẽ n ges-a, t’a fɩɩl n soke: ‘Bõe yĩng t’a Zeova maan tẽn-kãngã la ro-kãngã woto?’+ 9 Dẽ, b na n leokame yaa: ‘Yaa bãmb sẽn bas b Wẽnnaam a Zeova sẽn yiis b yaab-rãmbã Ezɩptã, la b sak wẽnnaam-dãmb a taab n wõgemd bãmb taoore, n tũ-bã yĩnga. Yaa rẽ la a Zeova sẽn kɩt tɩ to-kãngã fãa paam-bã.’”+
10 A Salomo mee rot a yiibã sẽn yaa a Zeova roogã ne a na-yirã yʋʋm pisi pʋgẽ.+ 11 Tɩɩr dĩm a Hiram+ kõo a Salomo sɛɛdr tɩɩs ne zenevirie tɩɩs raado, la sãnem wa a sẽn date.+ La rĩm a Salomo kõo a Hiram tẽns pisi Galile soolmã pʋgẽ. 12 Dẽ, a Hiram yii Tɩɩr n kẽng n tɩ ges tẽns nins a Salomo sẽn kõ-a wã, la pa ta a yam ye. 13 A yeelame yaa: “M saam-biiga, yaa bõe tẽns la fo sẽn kõ maam woto wã?” Rẽ n kɩt tɩ b boond tẽn-kãens tɩ Kabull* n tãag rũndã. 14 A Hiram tʋmame tɩ b tɩ kõ rĩmã sãnem talã* koabg la pisi.+
15 Ad neb nins rĩm a Salomo sẽn kɩt tɩ b tʋm tʋʋm-wɛglã kibare,+ b rãmb nins sẽn me a Zeova roogã,+ na-yirã, Milo wã,*+ Zerizalɛm lalsã, Hazoore,+ Megido+ la Gezɛɛrã.+ 16 (Ezɩpt rĩm a Farawõ ra zab n deega Gezɛɛr n yõog-a bugum, la a kʋ Kanaã neb+ nins sẽn da be tẽngã pʋgẽ wã. Rẽ poore, a rɩka tẽngã n kõ a bi-puglã sẽn yaa a Salomo pagã,+ a kuilsgã wakate.) 17 A Salomo lebs n mee Gezɛɛre, tẽngr Bɛt-horonnã,+ 18 Baalat+ la Tamaar sẽn be we-raoogẽ wã, soolmã pʋgẽ, 19 n paas tẽns nins a sẽn bĩngd a teedã ne a saar-dãmbã,* a wed-rʋʋdbã tẽnse,+ la bũmb ning fãa a sẽn da rat n me Zerizalɛm, Libã, la soolem ning a sẽn so wã fãa pʋgẽ. 20 Sã n yaa ne Amoor nebã, Hɛt nebã, Perɛɛz nebã, Hevi nebã la Zebuus+ neb nins sẽn da ket soolmẽ wã n pa Israyɛll nebã,+ 21 b yagens nins sẽn da ket soolmã pʋgẽ wã, rat n yeel tɩ b rãmb nins Israyɛll nebã sẽn pa tõog n sãamã, a Salomo kɩtame tɩ b lebg yembs n tʋmd tʋʋm-wɛgl n tãag rũndã.+ 22 La a Salomo pa kɩt tɩ Israyɛll ned baa a ye lebg yamb ye.+ Bala bãmb n da yaa a tãb-biisi, a tʋm-tʋmdba, a nanambse, a tãb-biisã nanambse, la a saar-wẽndbã ne a wed-rʋʋdbã taoor dãmba. 23 B ra yãka tʋʋm taoor dãmb nanambs kobs-nu la pis-nu tɩ b get a Salomo tʋʋmã yelle. Yaa bãmb n da get neb nins sẽn tʋmd tʋʋmã yelle.+
24 La a Farawõ bi-puglã+ yii a Davɩɩd tẽngẽ wã+ n tɩ kẽ a Salomo sẽn me zak ning n kõ-a wã pʋgẽ. Dẽ, a Salomo mee Milo wã.*+
25 Naoor a tãab yʋʋmd pʋgẽ,+ a Salomo ra maanda maand sẽn yõogd bugum ne zems-n-taar maand tẽn-kugr ning a sẽn me n kõ a Zeova wã zugu,+ la a maand maoong sẽn nusd bug-zõos tẽn-kugr ning sẽn be a Zeova taoorã zugu. Woto, yẽ mee roogã n sa.+
26 Rĩm a Salomo maana koom-kogend me Eziyon-gebɛɛr+ sẽn pẽ Elotã, Mog-miuugã noore, Edom soolmẽ wã.+ 27 A Hiram tʋma a tʋm-tʋmdbã ne koom-kogendã+ tɩ b wa naag a Salomo tʋm-tʋmdbã n tʋme. Ra yaa neb sẽn mi mogrã zug tʋʋm sõma. 28 Bãmb kẽnga Ofɩɩr+ n tɩ tall sãnem talã kobs-naas la pisi n wa kõ rĩm a Salomo.
10 Saba rĩm-poakã wʋma b sẽn gomd a Salomo yʋʋrã sẽn yi wã yelle, la tɩ yaa a Zeova yʋʋrã yĩng la a sẽn tar yʋ-noogã.+ Dẽ, yẽ waame n na n sok-a sogsg sẽn yaa toogo, n mak-a n gese.+ 2 Yẽ waa Zerizalɛm ne tʋm-tʋmdb kʋʋngo,+ ne yʋgma sẽn zɩlg bomiye kaam*+ la sãnem wʋsgo, ne kug-neeb wʋsgo. Rĩm-poakã kẽe a Salomo nengẽ n sok-a sogsg nins fãa sẽn da be a sũurẽ. 3 A Salomo leoka a sogsgã fãa. A sokr baa a ye pa yɩ toog wʋsg* ne rĩmã t’a pa tõog n leok ye.
4 Saba rĩm-poakã sẽn yã a Salomo yamã fãa wã,+ roog ning a sẽn me wã,+ 5 a taablã rɩɩbo,+ a tʋm-tʋmdbã sẽn zĩ to-to a taablẽ wã, a tʋm-tʋmdb nins sẽn pʋɩt rɩɩbã taablẽ wã ne b fu-yerdɩ wã, neb nins sẽn pʋdgd bõn-yũudlã n kõt rĩmã, maand sẽn yõogd bugmã rĩmã sẽn maand a Zeova roogẽ wã wakat fãa wã, ling-a-la hal wʋsgo. 6 Dẽ, a yeela rĩmã yaa: “Bũmb ning mam sẽn da wʋm m tẽngẽ wã y tʋʋmã* la y yamã wɛɛngẽ wã ra yaa sɩda. 7 La sã n pa mam sẽn wa tɩ m nif yã wã, mam da pa tẽed ye. B sẽn togs maamã pa ta pʋɩ-sʋk meng ye. Yãmb yamã ne y arzɛkã yɩɩda mam sẽn da wʋmã hal zĩig sẽn zãre. 8 Sũ-noog rãmb la rap la tʋm-tʋmdb nins sẽn be ne yãmb wakat fãa n kelgd y yam goamã!+ 9 Bɩ yãmb Wẽnnaam a Zeova paam pẽgre,+ soab ning sẽn nong yãmba, n zĩnig-y Israyɛll naam geerã zugã. Bala yaa a Zeova sẽn nong Israyɛll ne nonglem sẽn pa satã yĩng la a yãk yãmb tɩ y lebg rĩma, n na n kaood bʋʋdã tɩrga, la y rɩt y naamã ne tɩrlmã.”
10 Rẽ poore, rĩm-poakã kõo rĩmã sãnem talã* koabg la pisi, la bomiye kaam*+ ne kug-neeb+ wʋsgo. Ned zɩ n wa ne bomiye kaam wʋsg wa Saba rĩm-poakã sẽn kõ rĩm a Salomo wã ye.
11 A Hiram koom-kogend nins sẽn da yit Ofɩɩr+ n wat ne sãnemã ra yita be me n wat ne algumim daad+ wʋsgo, la ne kug-neeb+ wʋsgo. 12 Rĩmã rɩka algumim daadã n maan teends a Zeova roogã ne na-yirã yĩnga, la pends ne yʋʋm-teed sẽn tar riss yɩɩn-yɩɩndbã+ yĩnga. Hal n tãag rũndã, ned a to zɩ n wa ne algumim daad wʋsg woto soolmã pʋgẽ, la b pa le yã a buud me ye.
13 Rĩm a Salomo me kõo Saba rĩm-poakã bũmb ning fãa a sẽn date, la a sẽn kose, n paas bũmb ning a sẽn da kõ-a ne yamleoogã. Rẽ poore, rĩm-poakã leba a tẽngẽ wã ne a tʋm-tʋmdbã.+
14 Sãnem ning a Salomo sẽn da paamd yʋʋmd fãa wã zɩslem yaa talã kobs-yoob la pis-yoob la a yoobe,+ 15 n paas toandbã sẽn wat ne wã, la yõod ning lɛɛbdbã la Araab-rãmbã dĩm-dãmb fãa ne a soolmã guvɛrneer-dãmb sẽn da kõt-a wã.
16 Rĩm a Salomo kɩtame tɩ b kalem sãnem ne bũmb a taab n kud gãn-bɛd kobs-yi+ (gãong fãa maaneg rɩka sãnem sɩkl* kobs-yoobe,)+ 17 la gãn-bõoneg* kobs-tã b sẽn maan ne sãnem b sẽn kalem ne bũmb a taaba, (gãn-bil fãa maaneg rɩka sãnem min* a tãabo.) La a bĩng-b-la roog ning b sẽn boond tɩ Libã tɩɩs roogã+ pʋgẽ.
18 Rĩmã kɩtame me tɩ b maan geer sẽn yaa kãseng ne wob-yẽna,+ n bolg-a ne sãnem b sẽn yɩlge.+ 19 B ra tabda rʋʋds a yoob n ta geerẽ wã. Zãnd sẽn yaa gilg n da be geerã poore. Nug-roagendg n da be geerã goabg la rɩtgo, tɩ b maan gɩgma+ a yiib tɩ b yas nug-rogendsã sɛɛgẽ. 20 Gɩgma piig la a yiib n da yas rʋʋds a yoobã zugẽ, a yembr rʋʋdg fãa baasgẽ. Rĩung baa a ye ra zɩ n maan a naam geer woto ye.
21 Rĩm a Salomo sẽn da yũud ne teed ninsã fãa ra maana ne sãnem. Libã tɩɩs roogã+ teed fãa me ra maana ne sãnem halaale. B ra pa maan bũmb baa a ye ne wanzuri ye. Bala b ra geta wanzuri wa bõn-zaalg a Salomo wakatẽ wã.+ 22 Rĩmã ra tara koom-kogend Tarsiis+ tɩ b naag a Hiram koom-kogendã n kẽnd mogrã zugu. Vugr yʋʋm a tãab fãa, Tarsiis koom-kogendã ra wata ne sãnem, wanzuri, wob-yẽna,+ wãamse, la bulwãad buudu.
23 Woto, rĩm a Salomo arzɛkã+ ne a yamã+ ra yɩɩda dũniyã rĩm-dãmb a taabã fãa. 24 Sẽn paase, dũniyã fãa neb ra tʋll n yãa a Salomo n paam n kelg a yam goamã Wẽnnaam sẽn kõ-a wã.*+ 25 B ned kam fãa ra wata ne kũuni: Yaa teed sẽn maan ne wanzuri, teed sẽn maan ne sãnem, futu, zab-teedo, bomiye kaam,* wed-moos la bõn-weese.* B ra maanda woto yʋʋmd fãa.
26 A Salomo ra ket n tigimda saar-dãmb* la wed-moose.* Yẽ ra tara saar-dãmb tusr la kobs-naase, ne wed-moos*+ tus-piig la a yiibu. A ra ninga kẽer a saar-dãmbã tẽnsẽ, la a ning sãnda Zerizalɛm n pẽneg rĩmã.+
27 Rĩmã kɩtame tɩ wanzuri wã lebg wʋsg Zerizalɛm wa kuga, tɩ sɛɛdr tɩɩs raadã me lebg wʋsg wa Sefela wã wom-seese.*+
28 A Salomo ra kɩtdame tɩ b kẽnd n daad a wed-moosã Ezɩpt n watẽ. Rĩmã toandbã ra raada wed-moosã bãgr-bãgr* tɩ b ligdã pa toeemdẽ ye.+ 29 Saar-dãmbã b sẽn da kẽnd n daad Ezɩptã a yembr fãa ligd yaa wanzuri ligd-koeems kobs-yoobe, tɩ wed-moaag yaa koabg la pis-nu. Toandbã ra lebsd n koosd-b-la ne Hɛt nebã+ rĩm-dãmbã la Siiri rĩm-dãmbã fãa.
11 A Farawõ bi-puglã+ sẽn yãk a toogo, rĩm a Salomo ra nonga bu-zẽmsã pagb+ wʋsgo: Yaa Mowaab nebã kom-pugli,+ Amon nebã,+ Edom nebã, Sɩdõ nebã+ ne Hɛt nebã+ kom-pugli. 2 Yaa bu-zẽms nins yell a Zeova sẽn da gom ne Israyɛll nebã n yeele: “Yãmb pa segd n tɩ fãoog-ba,* la y pa segd n deeg-b yãmb sʋk me ye. Bala sɩd-sɩda, b na n wẽnemda y sũyã tɩ y tũ b wẽnnaam-dãmbã.”+ La a Salomo loee a meng ne bãmba, n da nong-ba. 3 Yẽ ra tara pagb kobs-yopoe sẽn da yaa na-pogse, la pʋg-rɩkds* kobs-tã. Bilf-bilfã, a pagbã wẽnemda a sũurã. 4 A Salomo kʋʋlmã zugẽ,+ a pagbã wẽnemda a sũurã t’a tũ wẽnnaam-dãmb a taaba.+ Woto, a pa tũ a Wẽnnaam a Zeova ne a sũurã fãa wa a ba a Davɩɩd ye. 5 A Salomo tũu Sɩdõ nebã wẽn-poak a Astarte,+ ne Amon nebã wẽn-yoog a Milkom.+ 6 A Salomo maana sẽn yaa wẽng a Zeova nifẽ, la yẽ pa tũ a Zeova ne a sũur fãa wa a ba a Davɩɩd ye.+
7 Dẽ, a Salomo maana zĩ-zãntg*+ Mowaab nebã wẽn-yoog a Kemos ne Amon nebã+ wẽn-yoog a Molɛk+ yĩng tãng ning sẽn tees Zerizalɛmmã zugu. 8 Yẽ maana woto a pagb nins fãa sẽn da yaa bu-zẽms nebã yĩnga, tɩ b maand maand sẽn nusd bug-zõos ne maand a taab b wẽnnaam-dãmbã yĩnga.
9 A Zeova sũur puuga wʋsg ne a Salomo, a sũurã sẽn wẽnemd t’a bas Israyɛll Wẽnnaam a Zeova+ sẽn da vẽneg a meng ne-a naoor a yiibã,+ 10 la sẽn da keoog-a bõn-kãng wɛɛngẽ, n yeel-a t’a pa segd n tũ wẽnnaam-dãmb a taabã.+ La a Salomo pa kelg a Zeova sẽn yeel-a wã ye. 11 A Zeova yeela a Salomo yaa: “Fo sẽn maan bõn-kãngã n pa tũ mam kaoolã ne m noyã mam sẽn kõ foomã, hakɩɩka, mam na n fãaga rĩungã fo nugẽ n kõ fo tʋm-tʋmd a yembre.+ 12 La fo ba a Davɩɩd yĩnga, mam pa na n maan dẽ tɩ fo ket n vɩ ye. Yaa fo bi-riblã nugẽ la mam na n fãag-a,+ 13 la mam pa na n fãag rĩungã tõr ye.+ Mam na n kõo f biigã buud a yembre,+ f ba a Davɩɩd sẽn yaa m tʋm-tʋmdã yĩnga, la Zerizalɛm sẽn yaa tẽng ning m sẽn yãkã yĩnga.”+
14 Dẽ, a Zeova kɩtame t’a Salomo paam bɛya.+ Yaa Edom rao a Hadaad sẽn yaa Edom na-biigã.+ 15 A Davɩɩd sẽn wa n zab ne Edom+ n tõog-a wã, tãb-biisã naab a Zowaab kẽngame n na n tɩ mum kũ-rãmbã. La a baoome n na n kʋ Edom rapã fãa. 16 (Bala a Zowaab ne Israyɛll tãb-biisã fãa paa be kiis a yoobe, hal t’a kʋ rap nins fãa sẽn da be Edommã.) 17 La a Hadaad ne a ba wã tʋm-tʋmdb kẽer sẽn yaa Edom nebã zoeeme n kẽng Ezɩptɩ. Rẽ t’a Hadaad ra yaa bi-bilfu. 18 Dẽ, bãmb yika Madiyã soolmẽ wã n kẽng Paaran. Bãmb peega neb Paaran+ n kẽng Ezɩptɩ, n ta Ezɩpt rĩm a Farawõ nengẽ, t’a kõ-a zĩiga, roogo, la a ra kõt-a rɩɩb me. 19 A Farawõ ra nonga a Hadaad wʋsgo, hal n dɩk na-poak* a Tapenɛs yao-bi-puglã n kõ a Hadaad t’a maan a paga. 20 La a Tapenɛs yaoã wa n doga bi-ribl n kõ a Hadaade, t’a pʋd a yʋʋr t’a Genubate. A Tapenɛs wuba a Genubat* a Farawõ zakẽ wã, la a Genubat kell n paa na-yirã ne a Farawõ kom-dibli wã.
21 A Hadaad paa Ezɩpt n wʋm t’a Davɩɩd kii wa a yaab-rãmbã,+ la tɩ tãb-biisã naab a Zowaab me kiime.+ Woto, a Hadaad yeela a Farawõ yaa: “M kotame tɩ y bas-m tɩ m leb m ba-yirã.” 22 La a Farawõ leoka a Hadaad yaa: “Bõe n paoog foo ka tɩ fo rat n leb f ba-yirã?” T’a leoke: “Bũmb pa paoog-m ye. Yãmb we n bas-m bal tɩ m kuili.”
23 Wẽnnaam kɩtame me t’a Salomo paam bɛ a to.+ Yaa a Eliyada biig a Reezon sẽn da zoe n bas a zu-soab a Hadadezɛɛr+ sẽn yaa Zoba rĩmã. 24 A Davɩɩd sẽn wa n zab ne Zoba nebã n tõog-bã,* a Reezon tigma rap n lebg fãadb naaba.+ Dẽ, bãmb zoeeme n kẽng Damaas+ n tɩ tilg be n sɩng naam dɩɩbo. 25 A Reezon lebga Israyɛll bɛ a Salomo vɩɩmã tõre, n da namsd Israyɛll nebã wa a Hadaade. Wakat ning fãa a sẽn dɩ naam Siiri soolmẽ wã, yẽ kisga Israyɛll nebã wʋsgo.
26 A Nebat biig a Zerobowam+ sẽn yaa Zereda sẽn be Efrayim soolmẽ wã nedã me yikame n lebg tõtre,* n sɩng rĩmã kɩɩsgo.+ Yẽ ra yaa rĩmã tʋm-tʋmda,+ n yaa pʋg-kõor yʋʋr sẽn boond t’a Zeruwa biiga. 27 Ad bũmb ning sẽn kɩt t’a lebg tõatã: A Salomo manega Milo wã*+ n yẽd a ba a Davɩɩd tẽngã võore.+ 28 La a Zerobowam ra yaa ned sẽn tõe tʋʋma. A Salomo sẽn yã tɩ bi-bɩɩg a Zerobowam yaa ned sẽn nong tʋʋmã, a yãk-a lame t’a lebg a Zozɛf roogã neb nins fãa sẽn tʋmd tʋʋm-wɛglã yel-gɛta.+ 29 Wakat kãnga, a Zerobowam wa n yita Zerizalɛm tɩ no-rɛɛs a Ahiya+ sẽn yaa Sɩlo raoã seg-a sorẽ. A Ahiya ra yera fu-paalle, la bãmb b yiib bal n da be weoogẽ wã. 30 A Ahiya gãda fu-paallã a sẽn da yerã n tak n pãrs zĩis piig la a yi. 31 Dẽ, yẽ yeela a Zerobowam yaa:
“Reeg zers piigã n sooge. Bala Israyɛll Wẽnnaam a Zeova yetame yaa: ‘Mam na n fãaga naamã a Salomo nugẽ, n kõ foo buud piiga.+ 32 La mam na n bas-a-la+ ne buud a ye m tʋm-tʋmd a Davɩɩd yĩnga,+ la Zerizalɛm sẽn yaa tẽng ning mam sẽn yãk Israyɛll buud toɛy-toɛyã sʋkã yĩnga.+ 33 Mam na n maana bõn-kãnga,+ bala bãmb basa maam n wõgemd n waoog Sɩdõ nebã wẽn-poak a Astarte, Mowaab nebã wẽnnaam a Kemos la Amon nebã wẽnnaam a Milkom. Bãmb pa tũ mam soayã, n maan sẽn yaa tɩrg mam nifẽ, la b sak mam tõodã ne m bʋ-kaoor toor-toorã wa a Salomo ba a Davɩɩd ye. 34 La mam pa na n deeg rĩungã tõr a nugẽ ye. Mam na n basame t’a kell n yɩ naab a vɩɩmã tõre, m tʋm-tʋmd a Davɩɩd mam sẽn yãkã yĩnga.+ Bala yẽ saka mam noyã ne m tõodã. 35 La mam na n deega rĩungã a biigã nugẽ n kõ foo, tɩ f soog buud piiga.+ 36 Mam na n kõo a biigã buud a yembre, sẽn na yɩl tɩ m tʋm-tʋmd a Davɩɩd kell n paam fɩtl* mam taoor wakat fãa,+ Zerizalɛm sẽn yaa tẽng ning mam sẽn yãk m yʋʋrã yĩngã pʋgẽ. 37 Mam na n yãka foo tɩ f soog f sẽn dat fãa, la fo na n lebga rĩm n dɩ naam Israyɛlle. 38 La fo sã n sak bũmb ning mam sẽn wilg foomã, n tũ mam soayã la f maan sẽn yaa tɩrg mam nifẽ n sak mam tõodã la m noyã wa m tʋm-tʋmd a Davɩɩde,+ ma-me na n zĩnda ne foom. Mam na n kɩtame tɩ f roogã rãmb rɩ naam n kaoos wakat fãa, wa a Davɩɩd roogã rãmba,+ la mam na n kõo foo Israyɛlle. 39 Mam na n ninga a Davɩɩd yagensã yãnd bõn-kãng yĩnga.+ La pa na n yɩ wakat fãa yĩng ye.’”+
40 Woto yĩnga, a Salomo makame n na n kʋ a Zerobowam, la a Zerobowam zoeeme n kẽng Ezɩpt+ rĩm a Sisak+ nengẽ, n pa be hal n tãag a Salomo kũum.
41 A Salomo vɩɩmã kibay nins sẽn kellã, bũmb nins fãa a sẽn maanã, n paas a yamã, b gʋlsa rẽ fãa a Salomo kibarã sebr pʋgẽ.+ 42 A Salomo rɩɩ naam Zerizalɛm Israyɛll nebã fãa zug yʋʋm pis-naase. 43 Rẽ poore, a Salomo kii wa a yaab-rãmbã, la b mum-a-la a ba a Davɩɩd tẽngẽ wã, t’a biig a Roboam+ ledg-a n lebg rĩma.
12 A Roboam kẽnga Sikɛm,+ bala Israyɛll nebã fãa ra waa be n na n yãk-a t’a lebg rĩma.+ 2 A Nebat biig a Zerobowam wʋma rẽ. (Wakat kãng t’a ket n bee Ezɩpti, bala a ra zoee rĩm a Salomo yĩng n tɩ be Ezɩpti.)+ 3 Woto, bãmb tʋmame tɩ b tɩ bool a Zerobowam. Rẽ poore, yẽ ne Israyɛll nin-buiidã fãa waa a Roboam nengẽ n yeel-a yaa: 4 “Yãmb ba wã kɩtame tɩ tõnd zɩɩbã yaa zɩsgo.+ La yãmb sã n yols tʋʋm-toogã y ba wã sẽn kõ tõndã, n kɩt tɩ zɩɩb ning a sẽn dogl tõndã lebg faasga, tõnd na n saka yãmba.”
5 Rẽ la a Roboam yeel-b yaa: “Kuil-y la y wa ka ne rasem a tãabo.” Dẽ, nin-buiidã loogame.+ 6 Rĩm a Roboam soka nin-kẽemb* nins sẽn da tʋm ne a ba a Salomo a sẽn wa n ket n vɩ wã yaa: “Yãmb sagenda maam tɩ m leok nin-buiidã tɩ bõe?” 7 Nin-kẽembã* leok-a lame yaa: “Rũndã, yãmb sã n sak nin-buiidã n maan b sẽn kos yãmb bũmb ningã, la y leok-b noog-noogo, b na n yɩɩ yãmb tʋm-tʋmdb wakat fãa.”
8 La a basa saglg ning nin-kẽembã* sẽn kõ-a wã, n yẽs ne kom-bɩɩs nins sẽn yaa a rog-taase, la sẽn lebg a tʋm-tʋmdb masã wã.+ 9 A sok-b lame yaa: “Nin-buiidã yeela maam tɩ m yols zɩɩb ning m ba wã sẽn zɩlg-bã. Yãmb sagenda maam tɩ m leok-b tɩ bõe?” 10 Kom-bɩɩs nins sẽn yaa a rog-taasã leok-a lame yaa: “Ad yãmb sẽn segd n leok nin-buiidã sẽn yeel tɩ y ba wã kɩtame tɩ bãmb zɩɩbã yaa zɩsgo, la tɩ y segd n yolsa rẽ n kõ-bã bũmb ninga. Yeel-y-b yaa: ‘Mam nug-bilã taglem na n yɩɩga m ba wã kɩɩlgo. 11 Mam ba wã rogla yãmb zɩɩb sẽn yaa zɩsgo, la mam na n paasa y zɩɩbã. Mam ba wã sɩbga yãmb ne sãbse, la mam na n sɩbga yãmb ne kalwaas-rãmba.’”
12 A Zerobowam ne nin-buiidã fãa kẽnga a Roboam nengẽ rasem a tãab-n-soabã daare, wa rĩmã sẽn da yeel-b tɩ b lebg n wa ka la rasem a tãabã.+ 13 La rĩmã leoka nin-buiidã ne mo-beedo, n bas saglg ning nin-kẽembã* sẽn kõ-a wã. 14 A tũu kom-bɩɩsã saglgã n yeel-b yaa: “Mam ba wã kɩtame tɩ yãmb zɩɩbã yaa zɩsgo, la mam na n paasa y zɩɩbã. Mam ba wã sɩbga yãmb ne sãbse, la mam na n sɩbga yãmb ne kalwaas-rãmba.” 15 Woto, rĩmã pa kelg nin-buiidã ye. Bala a Zeova n da rat tɩ yɩ woto,+ sẽn na yɩl t’a Zeova sẽn da kɩt tɩ Sɩlo rao a Ahiya+ togs a Nebat biig a Zerobowam bũmb ningã pidsi.
16 Israyɛll nebã fãa sẽn yã tɩ rĩmã zãgsame n pa kelg-bã, b leoka rĩmã yaa: “Bõe pʋɩɩr la tõnd tar ne a Davɩɩde? Tõnd pa tar rogem-pʋɩɩr ne a Zese* biigã ye. Israyɛll neba, leb-y y wẽnnaam-dãmbẽ! Bɩ a Davɩɩd ges a roogã rãmb yelle!” Dẽ, Israyɛll nebã leba b zagsẽ.*+ 17 La rĩm a Roboam ra ket n yaa Israyɛll neb nins sẽn be Zida tẽnsã pʋgẽ wã naaba.+
18 Rĩm a Roboam tʋma a Adoram+ sẽn da get neb nins sẽn tʋmd tʋʋm-wɛglã yellã, la Israyɛll nebã fãa lob-a-la ne kug n kʋ. Rĩm a Roboam paam n kẽe a saarã* n zoe n kẽng Zerizalɛm.+ 19 La Israyɛll nebã kell n tõdga+ a Davɩɩd roogã rãmb hal n tãag rũndã.
20 Israyɛll nebã fãa sẽn wʋm t’a Zerobowam lebg n waame wã bala, b bool-a-la nin-buiidã sʋk n yãk-a t’a lebg bãmb dĩma.+ Sã n pa Zida buudã nebã, ned baa a ye pa sak a Davɩɩd roogã rãmb ye.+
21 A Roboam sẽn ta Zerizalɛmmã, tao-tao bala, a tigma Zida roogã neb fãa la Bẽnzame buudã neba, tãb-biis tus-koabg la pis-nii sẽn mi zabr sõma,* tɩ b na n tɩ zab ne Israyɛll nebã n deeg naamã n lebs a Salomo biig a Roboam.+ 22 La Wẽnnaam goma ne a Semaya+ sẽn yaa Wẽnnaam daoã n yeel-a yaa: 23 “Yeel a Salomo biig a Roboam sẽn yaa Zida rĩmã, ne Zida la Bẽnzame roogã neb fãa n paas nin-buiidã sẽn ketã yaa: 24 ‘Ad a Zeova sẽn yeele: “Yãmb pa segd n tɩ zab ne Israyɛll nebã sẽn yaa y ba-biisã ye. Y ned kam fãa segd n lebg n kuila a yiri, bala yaa maam n kɩt tɩ yɛlã yɩ woto.”’”+ Dẽ, bãmb saka a Zeova goamã n lebg n kuil wa a Zeova sẽn yeelã.
25 A Zerobowam mee lals n gũbg Sikɛm+ sẽn be Efrayim soolmã zĩig ning sẽn yaa tãensã n zĩnd be. Yẽ yii be n tɩ me lals n gũbg Penuwɛlle.+ 26 A Zerobowam tagsa a sũurẽ yaa: “Masã, naamã na n leba a Davɩɩd roogã rãmb nugẽ.+ 27 Nin-buiidã sã n ket n kẽnd Zerizalɛm n maand maand a Zeova roogẽ wã,+ b sũyã na n wẽnemdame n kẽ Zida rĩm a Roboam sẽn yaa b zu-soabã. N-ye, b na n kʋʋ maam la b lebg n kẽ Zida rĩm a Roboam.” 28 Rĩmã sẽn yẽs ne a sagendbã poore, a maana sãnem nag-bi a yi+ n yeel nin-buiidã yaa: “Yãmb sẽn kẽnd Zerizalɛmmã yaa naong wʋsgo. Israyɛll neba, ad y Wẽnnaamã, soab ning sẽn yiis yãmb Ezɩptã!”+ 29 A Zerobowam ninga nag-bil a yembr Betɛlle,+ la a rɩk a to wã n tɩ ning Dan.+ 30 Rẽ kɩtame tɩ Israyɛll nebã maan yel-wẽnde.+ Nin-buiidã ra kẽnda hal Dan n pʋʋsd nag-bil ning sẽn be be wã.
31 Yẽ mee pʋʋsg rot zĩ-zãntsẽ* wã, la a yãk neb sẽn da pa Levi buudã neb nin-buiidã sʋka, n kɩt tɩ b lebg maan-kʋʋdba.+ 32 Sẽn paase, a Zerobowam lugla tigr kiuug a nii-n-soabã rasem piig la a nu wã daar wa Zida tigrã.+ A maana maand tẽn-kugr ning a sẽn me Betɛllã+ zug n kõ nag-bi wã a sẽn maanã, la a yãk maan-kʋʋdb zĩ-zãnts* nins a sẽn maan Betɛllã yĩnga. 33 A sɩnga maand maaneg tẽn-kugr ning a sẽn maan Betɛllã zugu, kiuug a nii-n-soabã rasem piig la a nu wã daare. Yẽ meng n yãk ki-kãnga. A lugla tigr Israyɛll nin-buiidã yĩnga, n kẽng tẽn-kugrẽ wã n tɩ maan maand tɩ bug-zõosã nusi.
13 Wẽnnaam a Zeova tʋma rao+ t’a yi Zida n kẽng Betɛlle. Rẽ t’a Zerobowam yasa tẽn-kugrã sɛɛg+ n dat n maan maoong sẽn nusd bug-zõose. 2 Wẽnnaam daoã zẽka a koɛɛg n gom ne tẽn-kugrã. A togsa a Zeova sẽn tʋm-a t’a wa taas koɛɛg ningã n yeele: “Tẽn-kugri, tẽn-kugri! Ad a Zeova sẽn yeele: ‘Gese! Bi-ribl la b na n dog a Davɩɩd roogã rãmb sʋka, la b na n pʋda a yʋʋr t’a Zoziyase.+ A na n kʋʋ zĩ-zãntsã* maan-kʋʋdbã fo zugu, b rãmb nins sẽn maand maand sẽn nusd bug-zõos fo zugã, la a na n yõoga ninsaalb kõab fo zugu.’”+ 3 Baraare, Wẽnnaam daoã kõo bãnd* n yeele: “Ad bãnd* sẽn na n wilg tɩ yaa a Zeova n gome: Ges-y-yã! Tẽn-kugrã na n wãame tɩ tompɛglmã* sẽn be a zugã sãeege.”
4 Rĩm a Zerobowam sẽn wʋm Wẽnnaam daoã sẽn zẽk a koɛɛg n gom ne Betɛll tẽn-kugrã bala, a yãka a nug tẽn-kugrã zugẽ n tees raoã n yeele: “Yõk-y-yã-a!”+ La zĩig pʋgẽ, nug ning a sẽn tẽeg n tees raoã kʋɩɩme* n pa le tõe n gõd ye.+ 5 La tẽn-kugrã wãame tɩ tompɛglmã sãeege, wa sẽn zems bãnd* ning Wẽnnaam a Zeova sẽn da yeel Wẽnnaam daoã t’a wilgã.
6 Rĩmã yeela Wẽnnaam daoã yaa: “M kot-y lame tɩ y yõk y Wẽnnaam a Zeova sɛɛga, n pʋʋs m yĩng tɩ m nugã sigi.”+ Woto, Wẽnnaam daoã yõka a Zeova sɛɛga, tɩ rĩmã nugã sẽn da kʋɩ wã leb a zĩigẽ. 7 Rẽ poore, rĩmã yeela Wẽnnaam daoã yaa: “Wa n tũ-y maam n kuil tɩ m tɩ bao rɩɩb n kõ-yã, la m kõ-y kũuni.” 8 La Wẽnnaam daoã leoka rĩmã yaa: “Baa yãmb sã n da kõ maam y tarmã pʋɩ-sʋka, mam pa na n tũ yãmb n kuili, m pa na n dɩ rɩɩb wall m yũ koom ka me ye. 9 Bala a Zeova yeela maam yaa: ‘Fo pa segd n dɩ rɩɩb wall f yũ koom, la f pa segd me n dɩk sor ning f sẽn tũ n wa wã n kuil ye.’” 10 Woto, yẽ rɩka sor a to n looge. A pa rɩk sor ning a sẽn tũ n wa Betɛllã ye.
11 No-rɛɛs sẽn kʋʋl n da be Betɛlle, la a kom-dibli wã waa yir n togs-a bũmb nins fãa Wẽnnaam daoã sẽn maan Betɛll baraarã, la goam nins a sẽn togs rĩmã. B sẽn gom ne b ba wã n sa, 12 a sok-b lame yaa: “A rɩka so-bʋgo?” La a kambã wilg-a-la sor ning Wẽnnaam daoã sẽn yi Zida n wa wã sẽn dɩk n loogã. 13 Dẽ, a yeela a kambã yaa: “Ning-y bõangã gaar n kõ-ma.” La bãmb dogla bõangã gaar n kõ-a t’a zombe.
14 A pʋgla Wẽnnaam daoã n tɩ yã a sẽn zĩ tɩ-bedr tẽngre. A sok-a lame yaa: “Yaa foo la Wẽnnaam daoã sẽn yi Zida n wa wã bɩ?”+ T’a leoke: “Yaa maam.” 15 Tɩ nin-kẽemã yeel-a yaa: “Yik n wa tɩ d kuil n tɩ rɩ.” 16 La Wẽnnaam daoã leokame: “Mam pa tõe n lebg n lebe, wall m tũ yãmb n kuil ye. M pa tõe n dɩ rɩɩb wall n yũ koom ka me ye. 17 Bala a Zeova yeela maam yaa: ‘Fo pa segd n dɩ rɩɩb wall f yũ koom be, la f pa segd me n dɩk sor ning f sẽn tũ n wa wã n kuil ye.’” 18 Nin-kẽemã leok-a lame yaa: “Ma-me yaa no-rɛɛs wa foo, la malɛk n taas maam a Zeova koɛɛg n yeele: ‘Tɩ peeg-a n leb yir t’a tɩ rɩ rɩɩb la a yũ koom.’” (Nin-kẽemã ra yagda ziri.) 19 Woto, Wẽnnaam daoã lebg n tũ-a lame n kuil n na n tɩ rɩ la a yũ.
20 La b sẽn wa n zĩ n dɩtẽ, a Zeova goma ne no-rɛɛs ning sẽn kʋʋlã, 21 t’a zẽk a koɛɛg n yeel Wẽnnaam daoã sẽn yi Zida n wa wã yaa: “Ad a Zeova sẽn yeele: ‘Fo sẽn kɩɩs a Zeova noorã n pa tũ fo Wẽnnaam a Zeova sẽn yeel foomã, 22 n lebg n tɩ rɩ la f yũ zĩig ning mam sẽn da yeel foom tɩ f pa segd n dɩ rɩɩb la f yũ koomã, b pa na n mum foom f yaab-rãmbã yaoogẽ ye.’”+
23 Wẽnnaam daoã sẽn dɩ la a yũ n sa, no-rɛɛs ning sẽn kʋʋlã ninga bõangã gaar n kõ-a. 24 Yẽ rɩka sor n looge, la gɩgemd n seg-a sorã zug n kʋ-a.+ A kũumã ra rɩga sorã zugu, tɩ bõangã yas kũumã sɛɛgẽ. Gɩgemdã me ra yasa kũumã sɛɛgẽ. 25 Rap n wa n loogd be n yã kũumã sẽn dɩg sorã zug tɩ gɩgemdã yas kũumã sɛɛgẽ. Bãmb kẽe tẽng ning no-rɛɛs ning sẽn kʋʋlã sẽn be wã n gom bõn-kãng yelle.
26 No-rɛɛs ning sẽn da tɩ peeg Wẽnnaam daoã n kuilã sẽn wʋm dẽ, zĩig pʋgẽ, a yeelame yaa: “Yaa Wẽnnaam dao ning sẽn kɩɩs a Zeova noorã.+ Yaa rẽ la a Zeova kɩt tɩ gɩgemdã yõk-a n kʋ wa a Zeova sẽn da yeel-a wã.”+ 27 Rẽ poore, a yeela a kom-dibli wã yaa: “Ning-y bõangã gaar n kõ-ma.” La bãmb ninga bõangã gaare. 28 A rɩka sor n tɩ yã kũumã sẽn dɩg sorã zugu, tɩ bõangã ne gɩgemdã yas a sɛɛgẽ. Gɩgemdã pa wãb kũumã, la a pa yõk bõangã me ye. 29 No-rɛɛsã rɩka Wẽnnaam daoã kũumã n palg a bõangã n tall n leb a tẽngẽ wã n tɩ yãb-a la a mum-a. 30 Yẽ mum-a-la a meng yaoogẽ. Bãmb zẽka b koees n yãb n yeele: “Kayto, m saam-biiga!” 31 B sẽn mum-a n sa wã, a yeela a kom-dibli wã yaa: “Mam sã n wa ki bɩ y mum maam yaoog ning pʋgẽ d sẽn mum Wẽnnaam daoã. Rɩgl-y mam kõabã n yɛgl a kõabã.+ 32 Goam nins a Zeova sẽn kɩt t’a zẽk a koɛɛg n togs Betɛll tẽn-kugrã, la a sẽn togs zĩ-zãntsã*+ rotã fãa ne Samari wɛɛngẽ wã na n sɩd pidsame.”+
33 La baa ne bõn-kãensã fãa, a Zerobowam kell n pa bas a tʋʋm-wẽnsã ye. A ra ket n yãkda neb nin-buiidã sʋk tɩ b lebgd zĩ-zãntsã* maan-kʋʋdba.+ A ra yãkda ned ning fãa sẽn date, n kɩt t’a lebg maan-kʋʋda, n yetẽ yaa: “Bɩ yẽ me lebg zĩ-zãntsã maan-kʋʋdbã nin-yende.”+ 34 A Zerobowam+ roogã rãmb yel-wẽn-kãngã waa ne b sãoongo, la b menesg dũniyã zugu.+
14 Wakat kãnga, a Zerobowam biig a Abiya lʋɩɩ bãaga. 2 Dẽ, a Zerobowam yeela a pagã yaa: “M bõos tɩ f yik n kẽng Sɩlo. Maneg f meng tɩ nebã ra bãng tɩ yaa foo la a Zerobowam pagã ye. Gese! No-rɛɛs a Ahiya bee be. Yaa yẽ n da gom ne maam n yeel tɩ m na n lebga Israyɛll nin-buiidã rĩmã.+ 3 Yãk bur piiga, bur-maasa, n paas sɩɩd ne tʋko, n kẽng a nengẽ. A na n togsa foo biigã yell sẽn na n yɩ to-to.”
4 A Zerobowam pagã maana wa a sẽn yeelã. A yikame n kẽng a Ahiya yirã Sɩlo.+ A Ahiya ra kʋʋla wʋsgo, n get kuii, la a pa ne ye.
5 La a Zeova ra yeela a Ahiya yaa: “Ade! A Zerobowam pagã wata fo nengẽ n na n sok a biigã yell sẽn na n yɩ to-to, bala a ka laafɩ ye. Mam na n togsa foom bũmb ning fo sẽn segd n yeel-a.* A sã n wa, a na n maaname tɩ fo ra bãng tɩ yaa yẽ ye.”
6 La pagã sẽn ta roogã noor t’a Ahiya wʋm a naoã rãamdã, a yeel-a lame yaa: “A Zerobowam paga, wa kẽ. Bõe yĩng tɩ fo pa rat tɩ mam bãng tɩ yaa foo? Wẽnnaam yeela maam tɩ m taas-f koe-beedo. 7 Kẽng n tɩ yeel a Zerobowam yaa: ‘Ad Israyɛll Wẽnnaam a Zeova sẽn yeele: “Mam yãka foo f nebã sʋk n kɩt tɩ fo lebg Israyɛll sẽn yaa mam nin-buiidã naaba.+ 8 Mam fãaga rĩungã a Davɩɩd roogã rãmb nugẽ n kõ foo.+ La fo pa yɩ wa m tʋm-tʋmd a Davɩɩd sẽn sak mam noyã, la sẽn tũ maam ne a sũur fãa, n da maand sẽn yaa tɩrg bal mam nifẽ wã ye.+ 9 La fo maana sẽn yaa wẽng n yɩɩg neb nins fãa sẽn deng foomã. Sẽn paase, fo maana wẽnnaam a to f meng yĩnga, ne bõn-naands b sẽn dõoge, n na n yik mam sũuri.+ Woto, fo wẽnemd n basa maam.+ 10 Bõn-kãng yĩnga, mam na n kɩtame tɩ yel-beed paam a Zerobowam roogã rãmba, la mam na n menesa a Zerobowam roogã rap fãa Israyɛlle, baa yaa ned sẽn pa tar sõangda, bɩ sẽn ka barka. Mam na n pɩɩsa a Zerobowam+ zakã rãmb wa b sẽn pɩɩsd rũms bĩnd hal tɩ yi zãng fasɩ wã! 11 A Zerobowam ned ning fãa sẽn na n ki tẽngã pʋgẽ, baas n na n wãb-a. La a ned ning fãa sẽn na n ki weoogẽ, yĩngr bõn-yɩgdɩ n na n dɩ-a. Bala yaa a Zeova n yeele.”’
12 “Masã bɩ f yik n kuili. Fo naoorã sã n tag tẽngã pʋgẽ bala, biigã na n kiime. 13 Israyɛll nebã fãa na n yãb-a lame la b mum-a. Yaa yẽ a ye n na n paam yaoog a Zerobowam roogã rãmb sʋka. Bala a Zerobowam roogã rãmb sʋka, yaa yẽ nengẽ bal la Israyɛll Wẽnnaam a Zeova yã bũmb sẽn yaa sõma. 14 A Zeova na n yãka rĩm Israyɛll t’a menes a Zerobowam roogã rãmb+ rũndã tɛka. La yaa masã menga. 15 A Zeova na n sãama Israyɛll nebã wa tãnwĩig sẽn be koomẽ n lengdẽ. A na n võo Israyɛll nebã tẽn-noog ning a sẽn kõ b yaab-rãmbã+ pʋgẽ, n sãeeg-b hal Kʋɩlgã*+ poore. Bala Israyɛll nebã lugla ra-lugs n pʋʋsdẽ,*+ n yik a Zeova sũuri. 16 La a na n basa Israyɛlle, yel-wẽn nins a Zerobowam sẽn maane, la a sẽn kɩt tɩ Israyɛll nebã maanã yĩnga.”+
17 Dẽ, a Zerobowam pagã yikame n dɩk sor n ta Tɩrza. La a sẽn ta roogã rigno-koakẽ wã bala, biigã kiime. 18 Bãmb mum-a lame, tɩ Israyɛll nebã fãa yãb-a wa a Zeova sẽn da kɩt tɩ no-rɛɛs a Ahiya togsã.
19 A Zerobowam vɩɩmã kibay nins sẽn kellã, zab nins a sẽn zabã,+ la a naamã sẽn yɩ to-to wã, b gʋlsa rẽ fãa Israyɛll rĩm-dãmbã kibay sebrã pʋgẽ. 20 A Zerobowam rɩɩ naam yʋʋm pisi la a yiibu. Rẽ poore, a kii wa a yaab-rãmbã,+ t’a biig a Nadaab ledg-a n lebg rĩma.+
21 Wakat kãng t’a Salomo biig a Roboam me lebga rĩm Zida. A sẽn wa n na n deeg naamã t’a tara yʋʋm pis-naas la a ye. La yẽ rɩɩ naam yʋʋm piig la a yopoe Zerizalɛm, tẽng ning a Zeova sẽn yãk+ Israyɛll buud toɛy-toɛyã fãa sʋk n na n ning a yʋʋrã.+ A Roboam ma yʋʋr da yaa a Naama, n yaa Amon neda.+ 22 La Zida nebã ra maanda sẽn yaa wẽng a Zeova nifẽ.+ Bãmb maana yel-wẽn n yik Wẽnnaam sũur n yɩɩg b yaab-rãmbã.+ 23 Bãmb me ra meta zĩ-zãntse,* la b lugund kug ne ra-lugs n pʋʋsd*+ tãn-bil fãa zugu,+ la tɩ-bedr sẽn tar vãad wʋsg fãa tẽngre.+ 24 Rap sẽn da koosd b mens pʋʋsg zĩisẽ me n da be tẽngã pʋgẽ.+ Israyɛll nebã tʋma tʋʋm-wẽns nins fãa bu-zẽmsã a Zeova sẽn dig n yiis b taoorã sẽn tʋmã.
25 Rĩm a Roboam naamã yʋʋm a nu soabã, Ezɩpt rĩm a Sisak+ wa n zaba ne Zerizalɛm.+ 26 Yẽ wʋka a Zeova roogã laogã ne na-yirã laogã fãa.+ A wʋka bũmba fãa, baa sãnem gãnd nins fãa a Salomo sẽn da maanã.+ 27 Dẽ, rĩm a Roboam maana zũud gãnd n ledg sãnem gãndã. A rɩk-b lame n kõ gũudb* nins sẽn da gũud na-yirã rignoorã taoor dãmba. 28 Rĩmã sã n da wat a Zeova roogẽ wã, gũudbã zãada zũud gãndã. Rẽ poore, b lebsd-b-la gũudbã roogẽ.
29 A Roboam vɩɩmã kibay nins sẽn kellã, bũmb nins fãa a sẽn maanã, b gʋlsa rẽ fãa Zida rĩm-dãmbã kibay sebrã pʋgẽ.+ 30 Zab n zĩnd a Roboam ne a Zerobowam sʋk wakat fãa.+ 31 A Roboam wa n kii wa a yaab-rãmbã, tɩ b mum-a a Davɩɩd tẽngẽ wã+ ne a yaab-rãmbã. A ma yʋʋr la a Naama sẽn da yaa Amon nedã.+ Rẽ poore, a biig a Abiyam*+ n ledg-a n lebg rĩma.
15 Rĩm a Zerobowam+ sẽn yaa a Nebat biigã naamã yʋʋm piig la a nii-n-soabã, a Abiyam lebga Zida rĩma.+ 2 A rɩɩ naam Zerizalɛm yʋʋm a tãabo. A ma yʋʋr la a Maaka,+ n yaa a Absalom* yagenga. 3 Yẽ rɩka a ba wã naoor n maan yel-wẽn nins fãa a sẽn maanã. A pa tũ a Wẽnnaam a Zeova ne a sũur fãa wa a yaab a Davɩɩd ye. 4 La a Davɩɩd maasem yĩnga,+ a Wẽnnaam a Zeova kõ-a-la fɩtl* Zerizalɛm,+ n kɩt t’a bi-ribl ledg-a n dɩ naam Zerizalɛm, la a bas tɩ Zerizalɛm ket n beẽ. 5 Bala a Davɩɩd maana sẽn yaa tɩrg a Zeova nifẽ, n pa tol n bʋdg n bas Wẽnnaam noor baa a ye a vɩɩmã tõre, sã n pa Hɛt rao a Uuri yellã pʋgẽ bala.+ 6 A Roboam vɩɩmã tõre, zab n zĩnd yẽ ne a Zerobowam sʋka.+
7 A Abiyam vɩɩmã kibay nins sẽn kellã, bũmb nins fãa a sẽn maanã, b gʋlsa rẽ fãa Zida rĩm-dãmbã kibay sebrã pʋgẽ.+ Zab me n zĩnd a Abiyam ne a Zerobowam sʋka.+ 8 A Abiyam wa n kii wa a yaab-rãmbã, tɩ b mum-a a Davɩɩd tẽngẽ wã, t’a biig a Aaza+ ledg-a n lebg rĩma.+
9 Israyɛll rĩm a Zerobowam naamã yʋʋm pisi soabã pʋgẽ, a Aaza sɩnga naam dɩɩb Zida. 10 A rɩɩ naam Zerizalɛm yʋʋm pis-naas la a yembre. A yaab-poakã yʋʋr la a Maaka,+ n yaa a Absalom* yagenga. 11 A Aaza maana sẽn yaa tɩrg a Zeova nifẽ+ wa a yaab a Davɩɩde. 12 A riga rap nins sẽn da kosd b mens pʋʋsg zĩisẽ wã n yiis soolmã pʋgẽ,+ la a menes bõn-naandsã sẽn yaa bõn-yoodã* fãa a yaab-rãmbã sẽn maanã.+ 13 A pʋd n deega a yaab-poak a Maaka+ naamã.* Bala a Maaka ra maana bõn-naand-yoogo, ra-lukã b sẽn lugl n pʋʋsdẽ* wã yĩnga. A Aaza luba a bõn-naandgã,+ n yõog-a Sedrõ longã pʋgẽ.+ 14 La b pa sãam zĩ-zãntsã* ye.+ Baasgo, a Aaza tũu a Zeova ne a sũur fãa a yõor tɛka. 15 A rɩka bũmb nins yẽ ne a ba wã sẽn kõ Wẽnnaamã,* n tɩ ning a Zeova roogẽ wã: Yaa wanzuri, sãnem la teed toor-toore.+
16 Zab n zĩnd a Aaza ne Israyɛll rĩm a Baasa+ sʋk wakat fãa. 17 Israyɛll rĩm a Baasa wa n zaba ne Zida, n sɩng Rama+ tẽngã meebo, n na n paas a pãnga. Yẽ maana woto sẽn na yɩl tɩ ned ra tõog n yi Zida sẽn yaa rĩm a Aaza soolmã wall a kẽ ye.+ 18 Dẽ, a Aaza rɩka wanzuri wã ne sãnemã sẽn da ket a Zeova roogã laog bĩngr zĩigẽ, la na-yirã laog bĩngr zĩigẽ wã n kõ a tʋm-tʋmdbã. Rĩm a Aaza tʋm-b-la a Heziyõ biig a Tabrimon biig a Bɛn-hadaad sẽn yaa Siiri rĩm+ n be Damaasã nengẽ, n yeel-a yaa: 19 “Kaool n be yãmb ne maam sʋka, la mam ba wã ne yãmb ba wã sʋka. Mam toond-y-la kũuni: Yaa wanzuri ne sãnem. Wa n sãam-y kaool ning sẽn be yãmb ne Israyɛll rĩm a Baasa sʋkã, t’a zãag ne maam.” 20 A Bɛn-hadaad kelga rĩm a Aaza, n tʋm a tãb-biisã nanambs tɩ b wa zab ne Israyɛll tẽnsã n deeg Iyon,+ Dan,+ Abɛll-bɛt-maaka, Kinerɛt tõrã ne Naftali soolmã fãa. 21 A Baasa sẽn wʋm dẽ, a basa Rama meeb tao-tao, n kell n zĩnd Tɩrza.+ 22 Dẽ, rĩm a Aaza boola Zida nebã fãa n pa bas ned baa a yembre, tɩ b kẽng n tɩ wʋk kugã la raadã rĩm a Baasa sẽn da tar n met* Rama wã. Rĩm a Aaza reega rẽ n lebs n paas Geba+ sẽn be Bẽnzame soolmẽ wã ne Mizpa+ pãnga.*
23 A Aaza vɩɩmã kibay nins sẽn kellã, a pãn-kãsengã n paas bũmb nins fãa a sẽn maanã, la tẽns nins a sẽn me lals n gũbgã,* b gʋlsa rẽ fãa Zida rĩm-dãmbã kibay sebrã pʋgẽ. La a kʋʋlem zugẽ, a bẽe nao bãaga.+ 24 A Aaza wa n kii wa a yaab-rãmbã, tɩ b mum-a ne a yaab-rãmbã, a yaab a Davɩɩd tẽngã pʋgẽ. A Aaza biig a Zozafat+ n ledg-a n lebg rĩma.
25 Zida rĩm a Aaza naamã yʋʋm a yiib-n-soabã pʋgẽ, a Zerobowam biig a Nadaab+ lebga rĩm Israyɛlle, n dɩ naam yʋʋm a yiibu. 26 A ra maanda sẽn yaa wẽng a Zeova nifẽ. Yẽ rɩka a ba wã naoore,+ n maan yel-wẽn nins fãa a sẽn maan n kɩt tɩ Israyɛll nebã beeg Wẽnnaamã.+ 27 A Isakaar roogã ned a Ahiya biig a Baasa zãmba a Nadaab n kʋ-a Gibeton,+ Filisti soolmẽ wã. Rẽ t’a Nadaab ne Israyɛll nebã fãa ra wa n gũbga Gibeton n na n zab ne-a. 28 Woto, a Baasa kʋʋ yẽ Zida rĩm a Aaza naamã yʋʋm a tãab-n-soabã pʋgẽ, n ledg-a n lebg rĩma. 29 A sẽn deeg naamã bala, a kʋʋ a Zerobowam roogã rãmb fãa. A pa bas a Zerobowam roogã ned baa a ye sẽn vʋʋsd ne yõor t’a põs ye. A kɩtame tɩ b menes-b fãa wa a Zeova sẽn da kɩt tɩ Sɩlo rao a Ahiya sẽn yaa a tʋm-tʋmdã togsã.+ 30 Yaa yel-wẽn nins a Zerobowam sẽn da maane, la a kɩt tɩ Israyɛll nebã maan n beeg Israyɛll Wẽnnaam a Zeova wʋsgã yĩng la bõn-kãensã fãa sẽn paam-a wã. 31 A Nadaab vɩɩmã kibay nins sẽn kellã, bũmb nins fãa a sẽn maanã, b gʋlsa rẽ fãa Israyɛll rĩm-dãmbã kibay sebrã pʋgẽ. 32 Zab n zĩnd a Aaza ne Israyɛll rĩm a Baasa sʋk wakat fãa.+
33 Zida rĩm a Aaza naamã yʋʋm a tãab-n-soabã pʋgẽ, a Ahiya biig a Baasa lebga rĩm Tɩrza n dɩ naam Israyɛll yʋʋm pisi la a naase.+ 34 La yẽ kell n maana sẽn yaa wẽng a Zeova nifẽ.+ A rɩka a Zerobowam naoor n maan yel-wẽnd ning a sẽn maane, la a sẽn kɩt tɩ Israyɛll nebã maanã.+
16 A Zeova tʋma a Hanani+ biig a Zehu+ t’a tɩ gom ne a Baasa n yeel-a yaa: 2 “Mam yika foom tom pʋgẽ n kɩt tɩ f lebg Israyɛll nebã sẽn yaa m nin-buiidã naaba.+ La fo kell n dɩka a Zerobowam naoor n kɩt tɩ Israyɛll nebã sẽn yaa m nin-buiidã maan yel-wẽn n beeg maam.+ 3 Woto yĩnga, mam na n pɩɩsa a Baasa ne a roogã rãmb zãng fasɩ, la m maan-b wa a Nebat biig a Zerobowam+ roogã rãmba. 4 A Baasa roogã ned ning fãa sẽn na n ki tẽngã pʋgẽ, baas n na n wãb-a. La a ned ning fãa sẽn na n ki weoogẽ, yĩngr bõn-yɩgdɩ n na n dɩ-a.”
5 A Baasa vɩɩmã kibay nins sẽn kellã, bũmb nins a sẽn maanã, n paas a pãngã, b gʋlsa rẽ fãa Israyɛll rĩm-dãmbã kibay sebrã pʋgẽ. 6 Rẽ poore, a Baasa kii wa a yaab-rãmbã tɩ b mum-a Tɩrza,+ t’a biig a Ela ledg-a n lebg rĩma. 7 A Zeova ra kɩtame me t’a Hanani biig a Zehu sẽn yaa no-rɛɛsã tɩ taas a Baasa ne a roogã rãmb koɛɛga, tʋʋm-wẽns nins fãa a Baasa sẽn tʋm a Zeova nifẽ n beeg-a, n lebg wa a Zerobowam doogã rãmbã yĩnga, la a sẽn kʋ a Nadaabã yĩng me.+
8 Zida rĩm a Aaza naamã yʋʋm pisi la a yoob-n-soabã pʋgẽ, a Baasa biig a Ela lebga rĩm Israyɛll n dɩ naam yʋʋm a yiib Tɩrza. 9 A tʋm-tʋmd a Zimri sẽn da yaa a tãb-biis nins sẽn zao saar-dãmbã* pʋɩ-sʋk naabã zãmb-a lame n deeg naamã. Rẽ t’a bee Tɩrza, a Arza zakẽ wã n yũud rãam t’a nengã yilimdẽ. Yaa a Arza n da get rĩmã roogã neb nins sẽn be Tɩrza wã yelle. 10 A Zimri kẽeme n kʋ a Ela.+ Yɩɩ Zida rĩm a Aaza naamã yʋʋm pisi la a yopoe-n-soabã pʋgẽ. Rẽ poore, a ledga a Ela n lebg rĩma. 11 A Zimri sẽn deeg naamã n zaoond geerã zugã bala, a kʋʋ a Baasa roogã rãmb fãa, n pa bas rao baa a ye t’a põs ye. Yẽ kʋʋ a roagdbã* la a zo-rãmbã fãa. 12 Woto, a Zimri menesa a Baasa roogã rãmb fãa, wa a Zeova sẽn da kɩt tɩ no-rɛɛs a Zehu togs a Baasa wã.+ 13 Yaa a Baasa ne a biig a Ela sẽn da maan yel-wẽn ninsã yĩnga, la yel-wẽn nins bãmb sẽn kɩt tɩ Israyɛll nebã maane, b sẽn tall b bõn-naandsã sẽn ka barkã n beeg Israyɛll Wẽnnaam a Zeova wã yĩng la yel-kãngã sẽn paam-bã.+ 14 A Ela vɩɩmã kibay nins sẽn kellã, bũmb nins fãa a sẽn maanã, b gʋlsa rẽ fãa Israyɛll rĩm-dãmbã kibay sebrã pʋgẽ.
15 Zida rĩm a Aaza naamã yʋʋm pisi la a yopoe-n-soabã pʋgẽ, a Zimri lebga rĩm Tɩrza n dɩ naam rasem a yopoe. Wakat kãng tɩ Israyɛll tãb-biisã ra tɩ tilga b sik n na n zab ne Gibeton+ sẽn be Filisti soolmẽ wã. 16 La tãb-biisã sẽn da be sikã zĩigẽ wã wa n wʋmame t’a Zimri zãmba rĩmã n kʋ-a n deeg naamã. Woto, Israyɛll nebã fãa sẽn da be tãb-sikẽ wã yãka a Omri+ sẽn da yaa tãb-biisã naabã t’a lebg Israyɛll rĩm baraare. 17 A Omri ne Israyɛll tãb-biis nins fãa sẽn da be ne-a wã yii Gibeton n tɩ gũbg Tɩrza. 18 A Zimri sẽn yã tɩ b reega tẽngã, a kẽngame n tɩ kẽ na-yirã roog ning sẽn tar pãngã pʋgẽ n ning roogã bugum n ki be.+ 19 Yaa yel-wẽn nins a sẽn da maane, a sẽn dɩk a Zerobowam naoor n tʋm tʋʋm-wẽns a Zeova nifẽ wã yĩnga, la yel-wẽnd ning a sẽn kɩt tɩ Israyɛll nebã maanã yĩng la yel-kãngã sẽn paam-a wã.+ 20 A Zimri vɩɩmã kibay nins sẽn kellã, la a sẽn maan zãmb n deeg naamã, b gʋlsa rẽ fãa Israyɛll rĩm-dãmbã kibay sebrã pʋgẽ.
21 Wakat kãnga, Israyɛll nin-buiidã welga sul a yiibu. Nin-buiidã pʋɩ-sʋk n da yaa a Ginat biig a Tibni poorẽ dãmba, n dat t’a lebg rĩma, tɩ sull a to wã ra yaa a Omri poorẽ dãmba. 22 La a Omri poorẽ dãmbã tõoga a Ginat biig a Tibni poorẽ dãmbã. Dẽ, a Tibni kiime t’a Omri lebg rĩma.
23 Zida rĩm a Aaza naamã yʋʋm pis-tã la a ye soabã pʋgẽ, a Omri lebga rĩm Israyɛlle, n dɩ naam yʋʋm piig la a yiibu. A rɩɩ naam Tɩrza yʋʋm a yoobe. 24 Yẽ raa Samari tãngã a Semeer nengẽ wanzuri talã* a yiibu, n me tẽng tãngã zugu. A pʋda tẽngã a sẽn me wã yʋʋr tɩ Samari*+ wa tãngã soab yʋʋre. 25 A Omri ra maanda sẽn yaa wẽng a Zeova nifẽ. Yẽ maana wẽng n yɩɩg neb nins fãa sẽn deng yẽ wã.+ 26 Yẽ rɩka a Nebat biig a Zerobowam naoor n maan yel-wẽn nins fãa a sẽn maane, la yel-wẽnd ning a Zerobowam sẽn maan n kɩt tɩ Israyɛll nebã tall b bõn-naandsã sẽn ka barkã n beeg Israyɛll Wẽnnaam a Zeova wã.+ 27 A Omri vɩɩmã kibay nins sẽn kellã, bũmb nins a sẽn maanã, la a tʋʋm-kãsemsã fãa, b gʋlsa rẽ fãa Israyɛll rĩm-dãmbã kibay sebrã pʋgẽ. 28 Rẽ poore, a Omri kii wa a yaab-rãmbã tɩ b mum-a Samari, t’a biig a Akaab+ ledg-a n lebg rĩma.
29 Zida rĩm a Aaza naamã yʋʋm pis-tã la a nii-n-soabã pʋgẽ, a Omri biig a Akaab lebga rĩm Israyɛlle, n zĩnd Samari+ n dɩ naam Israyɛll nebã zug yʋʋm pisi la a yiibu. 30 A Omri biig a Akaab yɩɩ nin-wẽng a Zeova nifẽ n yɩɩg rĩm-dãmb nins fãa sẽn deng yẽ wã.+ 31 A Akaab sẽn dɩk a Nebat biig a Zerobowam+ naoor n maan yel-wẽn nins a sẽn maanã pa sek-a, t’a rɩk Sɩdõ+ rĩm a Ɛtbaal bi-pugl a Zezabɛll+ n maan a paga, n sɩng a Baal+ pʋʋsg la a wõgemded a taoore. 32 Sẽn paase, a mee tẽn-kugr a Baal yĩnga, a Baal+ doog ning a sẽn me Samari wã pʋgẽ. 33 A Akaab lugla ra-luk b sẽn pʋʋsd*+ me. Yẽ maana bũmb wʋsg n beeg Israyɛll Wẽnnaam a Zeova n yɩɩg Israyɛll rĩm-dãmb nins fãa sẽn deng yẽ wã.
34 A Akaab naamã sasa, Betɛll rao a Iyɛll mee Zeriko. A sẽn yẽbg-a wã, a bi-kãseng a Abiram kiime. La a sẽn lugl a kʋɩlensã, a nugẽ biig a Seguub kiime. Woto pidsa gomd ning a Zeova sẽn da kɩt t’a Nun biig a Zozuwe togsã.+
17 Tisbe rao a Eli*+ sẽn be Galaadã+ yeela a Akaab yaa: “M wẽenda ne Israyɛll Wẽnnaam a Zeova sẽn vɩ wã, soab ning mam sẽn sakdã* tɩ yʋʋm nins sẽn na n pʋglã pʋgẽ, sã n pa maam n gome, meenem bɩ saag kõn zĩnd ye!”+
2 A Zeova goma ne a Eli n yeel-a yaa: 3 “Yik kaanẽ n kẽng yaang sẽnesã, n tɩ solg Kerit kosoogã sẽn be Zʋrdẽ kʋɩlgã yaangã pʋgẽ. 4 Fo na n yũuda kʋɩlgã koom, la mam na n kɩtame tɩ gãabd wat n kõt foom dɩɩb beenẽ.”+ 5 Tao-tao bala, yẽ kẽngame n tɩ maan wa a Zeova sẽn yeelã. A kẽngame n tɩ zĩnd Kerit kosoogã sẽn be Zʋrdẽ kʋɩlgã yaangã pʋgẽ. 6 Gãabd n da wat n kõt-a bur ne nemd yibeoog ne zaabr fãa. La a ra yũuda kʋɩlgã koom.+ 7 La sẽn kaoos bilfu, kʋɩlgã koom saame.+ Bala saag ra pa le niid soolmã pʋgẽ ye.
8 A Zeova goma ne a Eli n yeel-a yaa: 9 “Yik n kẽng Sarfat sẽn be Sɩdõ soolmẽ wã n tɩ zĩnd be. Mam na n kɩtame tɩ pʋg-kõor kõt-f rɩɩb beenẽ.”+ 10 Dẽ, a yikame n kẽng Sarfate. A sẽn ta tẽngã noore, a yãa pʋg-kõor sẽn wɩɩsd raado, t’a bool-a n yeele: “M bõos tɩ f tɩ toog koom bilf n wa kõ-m tɩ m yũ.”+ 11 La pʋg-kõorã sẽn dabd n na n tɩ toog koomã, a Eli bool-a lame n yeele: “M bõos tɩ f zã bur me n wa kõ-ma.” 12 Tɩ pʋg-kõorã leoke: “Mam wẽenda ne y Wẽnnaam a Zeova sẽn vɩ wã tɩ mam pa tar bur ye. Yaa zom bilf* bal n be rʋg-bedrẽ wã, n paas kaam bilf rʋg-bilẽ wã.+ Mam wɩɩsda raad n na n tɩ segl maam ne m biigã yĩnga. Tõnd rɩ-tɛk la woto. Rẽ poore, d na n kiime.”
13 Rẽ la a Eli yeel-a yaa: “Da maan rabeem ye. Kuil n tɩ maan wa f sẽn yeelã. La reng n dɩk zomã sẽn ketã n maan bur bilf n wa kõ maam. Rẽ poore, f na yaool n segl foo ne f biigã yĩnga. 14 Bala ad Israyɛll Wẽnnaam a Zeova sẽn yeele: ‘Zomã sẽn be rʋg-bedrẽ wã pa na n sa ye. La kaamã sẽn be rʋg-bilẽ wã me pa na n sa hal t’a Zeova wa kɩt tɩ saag ni n madg tẽngã.’”+ 15 Dẽ, pʋg-kõorã kẽngame n tɩ maan wa a Eli sẽn yeelã. Yẽ ne a Eli la a zakã rãmb paama rɩɩb n kaoos rasem wʋsgo.+ 16 Zomã sẽn da be rʋg-bedrẽ wã pa sa ye. Kaamã sẽn da be rʋg-bilẽ wã me pa sa, wa a Zeova sẽn da kɩt t’a Eli yeelã.
17 Rẽ zugẽ, pʋg-kõorã sẽn yaa roogã soabã biig wa n lʋɩɩ bãaga. Bãagã kengame hal tɩ biigã ki.+ 18 Dẽ, pʋg-kõorã soka a Eli yaa: “Wẽnnaam daoa, bõe la mam maan yãmba? Yãmb waame n na n tẽeg maam m kongrã la y kʋ m biigã la?”+ 19 La a Eli leoka pʋg-kõorã yaa: “Wa ne f biigã.” Dẽ, yẽ reega biigã a nugẽ n tall-a n dʋ yĩngr doog ning pʋgẽ yẽ sẽn da gãeyã, n gãneg biigã a meng gãagã zugu.+ 20 Yẽ pʋʋsa a Zeova n yeele: “Mam Wẽnnaam a Zeova,+ yãmb na n kɩtame tɩ yel-beed paam pʋg-kõ-kãngã, mam sẽn sig a soab zakẽ wã n kɩt t’a biigã ki?” 21 Rẽ poore, a gãandame n tẽeg a meng biigã zug naoor a tãabo, n pʋʋs a Zeova n yeele: “Mam Wẽnnaam a Zeova, m bõos tɩ y kɩt tɩ biigã lebs n vɩɩmde.” 22 A Zeova kelga a Eli kosgã,+ n kɩt tɩ biigã vʋʋge.”+ 23 A Eli talla biigã n yi yĩngr doogẽ wã n sig n kɩs a ma, n yeel-a yaa: “Gese! Fo biigã vɩɩme.”+ 24 Tɩ pʋg-kõorã yeel a Eli yaa: “Masã, mam miime tɩ yãmb sɩd yaa Wẽnnaam daoa,+ la t’a Zeova goamã yãmb sẽn togsdã yaa sɩda.”
18 Kaoosg zugẽ, yʋʋm a tãab-n-soabã pʋgẽ,+ a Zeova goma ne a Eli n yeel-a yaa: “Yik n kẽng a Akaab nengẽ tɩ m na n kɩtame tɩ saag ni soolmã pʋgẽ.”+ 2 Dẽ, a Eli kẽnga a Akaab nengẽ, rẽ tɩ komã paama pãng+ Samari soolmẽ wã.
3 Wakat kãnga, rĩm a Akaab boola a Abdiyaas sẽn da get na-yirã yellã. (A Abdiyaas ra yaa ned sẽn zoet a Zeova wʋsgo. 4 A Zezabɛll+ sẽn da wa n kʋʋd a Zeova no-rɛɛsdbã, a Abdiyaas talla bãmb koabg n tɩ solg-b pis-nu-nu tãng bogdẽ, n da kẽnd n kõt-b rɩɩb ne koom.) 5 A Akaab yeela a Abdiyaas yaa: “Wa tɩ d gilg soolmã ko-bundsã zĩisẽ la londã* fãa pʋsẽ, tɩ tõe tɩ d paam yamd sẽn na sek d wed-moosã ne d bõn-weesã,* tɩ d rũmsã fãa ra wa ki ye.” 6 Woto, b pʋɩɩ taab soolmã b sẽn da segd n gilgã, t’a Akaab tees babg a yembre, t’a Abdiyaas tees babg a to.
7 A Abdiyaas sẽn wa n loogdẽ wã, a Eli seg-a lame. Zĩig pʋgẽ, a bãnga a Eli n wõgemd n fõgen a neng tẽng n sok-a yaa: “M zu-soab a Eli, yaa yãmb bɩ?”+ 8 T’a Eli leoke: “Yaa maam. Tɩ yeel f zu-soabã tɩ mam bee ka.” 9 La a Abdiyaas yeelame yaa: “Mam maana bõe tɩ y rat n ning maam a Akaab nugẽ t’a kʋ-ma? 10 Mam wẽenda ne y Wẽnnaam a Zeova sẽn vɩ wã tɩ buud wall soolem ka be m zu-soabã sẽn pa tʋm tɩ b tɩ gẽes yãmb ye. Buudã bɩ soolmã neb sã n yeele: ‘A ka be ka,’ bãmb ra kɩtdame tɩ b wẽen tɩ b sɩd pa yã yãmb ye.+ 11 Tɩ yãmb yetẽ tɩ mam kẽng n tɩ yeel tɩ yãmb bee ka?” 12 Mam sã n loog n bas yãmba, a Zeova vʋʋsmã na n dɩka yãmb n kẽng+ zĩig mam sẽn pa na n bãnge. La mam sã n tɩ yeel a Akaab t’a wa pa mik yãmba, a na n kʋʋ maam. Yãmb tʋm-tʋmdã yaool n zoeta a Zeova hal a yãadmẽ. 13 B pa togs yãmb mam sẽn maan bũmb ning a Zezabɛll sẽn wa n kʋʋd a Zeova no-rɛɛsdbã la? Mam solga a Zeova no-rɛɛsdb koabga, sul pis-nu-nu tãng bogdẽ n da kẽnd n kõt-b rɩɩb ne koom.+ 14 La masã yãmb yeta maam tɩ m kẽng n tɩ yeel m zu-soabã tɩ yãmb bee ka. Hakɩɩka, a na n kʋʋ maam. 15 La a Eli yeelame yaa: “Mam wẽenda ne tãb-biis naab a Zeova sẽn vɩ wã, soab ning mam sẽn sakdã* tɩ rũndã, mam na n kẽnga a Akaab nengẽ.”
16 Dẽ, a Abdiyaas tɩ togsa a Akaab. La a Akaab kẽngame n na n tɩ seg a Eli.
17 A Akaab sẽn yã a Eli wã bala, a yeelame yaa: “Foom la sẽn kɩt tɩ yel-beed namsd Israyɛll nebã?”
18 Rẽ la a Eli yeel-yã: “Pa maam n wa ne yel-beed Israyɛll nebã zug ye. Yaa foom ne f ba wã roogã rãmba, y sẽn bas a Zeova noyã n tũud Baal-dãmbã yĩnga.+ 19 Masã, tigim Israyɛll nebã fãa tɩ b seg maam Karmell+ tãngẽ wã. La f kɩt t’a Baal no-rɛɛsdb kobs-naas la pis-nu wã, ne ra-lukã b sẽn lugl n pʋʋsdẽ*+ wã no-rɛɛsdb kobs-naasã sẽn naagd a Zezabɛll n dɩtẽ wã me wa.” 20 Woto, a Akaab tʋma koɛɛg Israyɛll nebã fãa nengẽ, la a kɩt tɩ b tigim no-rɛɛsdbã Karmell tãngẽ wã.
21 Dẽ, a Eli kolga nin-buiidã fãa n yeel yaa: “Hal n tãag wakat bʋg la yãmb na n yeebd goabg la rɩtgo?+ Sã n yaa a Zeova la Wẽnnaam sɩd-sɩdã bɩ y tũ-a,+ sã n yaa a Baal me bɩ y tũ-a!” La nin-buiidã pa leok-a tɩ bũmb ye. 22 Dẽ, a Eli yeela nin-buiidã yaa: “Maam m ye bal n yaa a Zeova no-rɛɛs sẽn kete,+ t’a Baal no-rɛɛsdbã yaa bãmb kobs-naas la pis-nu. 23 Kõ-y tõnd lol-poal a yiibu, t’a Baal no-rɛɛsdbã yãk lol-poll n bees-a n dʋʋg raadã zugu, n da ning bugum ye. Ma-me na n dɩka loalg a to wã n maneg n dʋʋg raadã zugu, la m pa na n ning bugum ye. 24 Yãmb segd n pʋʋsa ne y wẽnnaamã yʋʋre,+ tɩ ma-me pʋʋs ne a Zeova yʋʋre. Wẽnnaam ning sẽn na n leok ne bugmã, yẽ la Wẽnnaam sɩd-sɩdã.+ La nin-buiidã fãa leokame yaa: “Yãmb sẽn yeelã zemsame.”
25 A Eli yeela a Baal no-rɛɛsdbã yaa: “Bɩ yãmb deng n yãk lol-poll n maneg tɩ yãmb sõorã n waooge. Rẽ poor bɩ y pʋʋs ne y wẽnnaamã yʋʋre, la y pa segd n ning bugum ye.” 26 Woto, bãmb rɩka lol-pollã b sẽn kõ-bã, n manege. B talla b wẽnnaam a Baal pʋʋsg yibeoog n tãag wĩnto-sʋk n yetẽ yaa: “Baalle! Leok tõndo!” La b pa wʋm koɛɛga, ned me pa leok ye.+ Bãmb da tirsdame n gilgd tẽn-kugrã b sẽn maanã. 27 Sẽn wa n kolg wĩnto-sʋkã, a Eli sɩnga bãmb yaalg n yetẽ yaa: “Bool-y ne y pãngã fãa! Yet t’a yaa wẽnnaam wɛ!+ Tõe t’a bʋgsdame wall a kẽnga we-kɛɛnga,* pa rẽ bɩ a gõeeme tɩ b segd n nek-a!” 28 Bãmb da zẽkda b koees n boond ne b pãng fãa, la b wãad b mens ne sʋʋs la kãn wa b sẽn minim n maandẽ wã, hal tɩ zɩɩm yita. 29 Wĩnto-sʋk loogame tɩ b ket n zʋbsdẽ,* hal tɩ wakat ning b sẽn kõt kood biis kũun zaabrã ta. La b pa wʋm koɛɛga, ned me pa leok ye. Baa fʋɩ pa maan ye.+
30 A Eli wa n baas n yeela nin-buiidã yaa: “Kolg-y ka.” La nin-buiidã fãa kolgame. A Eli manega a Zeova tẽn-kugrã b sẽn da sãamã.+ 31 Rẽ poore, a wʋka kug piig la a yiib wa sẽn zems a Zakoob kom-dibli wã buud toɛy-toɛyã sõorã. A Zeova ra yeela a Zakoob yaa: “Fo yʋʋr na n lebga a Israyɛlle.”+ 32 Yẽ talla kugã n me tẽn-kugr+ a Zeova yʋʋrã yĩnga. A tuu bok n gilg tẽn-kugrã, tɩ yaa yaleng n sek kood seya* a yiib bʋdbo. 33 Rẽ poore, yẽ maneg n dʋʋga raad tẽn-kugrã zugu, n bees lol-pollã n dʋʋg raadã zugu,+ n yeele: “Pids-y koom rʋg-bɛd a naas n kiig maoong sẽn yõogd bugmã ne raadã zugu.” 34 Dẽ, a yeelame: “Kiig-y koomã n paase.” La bãmb kiiga koomã n paase. T’a le yeel-ba: “Kiig-y naoor a tãab-n-soaba.” Tɩ b kiig naoor a tãab-n-soaba. 35 Koomã zoeeme n gilg tẽn-kugrã tõre. La yẽ pidsa bokã me ne koom.
36 La wakat ning b sẽn kõt kood biis kũun zaabrã sẽn wa n kolgdẽ wã,+ no-rɛɛs a Eli kolga tẽn-kugrã n yeele: “A Abrahaam+ ne a Izaak+ la a Israyɛll Wẽnnaam a Zeova, kɩt-y tɩ nebã bãng rũndã tɩ yãmb yaa Wẽnnaam Israyɛlle, tɩ mam yaa yãmb tʋm-tʋmda, la tɩ yaa yãmb n kɩt tɩ mam maan bõn-kãensã fãa.+ 37 Zeova, leok-y maam! Leok-y-m tɩ nin-kãensã bãng tɩ yaa yãmb a Zeova la Wẽnnaam sɩd-sɩdã, la tɩ yãmb dat n kɩtame tɩ b sũyã tek tɩ b lebg n wa yãmb nengẽ.”+
38 Zĩig pʋgẽ, a Zeova kɩtame tɩ bugum yi yĩngr n dɩ maoongã,+ raadã, kugã ne tomã, la a kʋɩɩs bokã koomã.+ 39 Nin-buiidã fãa sẽn yã rẽ wã, tao-tao bala, b wõgemdame n fõgen b nens tẽnga, n yeele: “A Zeova n yaa Wẽnnaam sɩd-sɩdã! A Zeova n yaa Wẽnnaam sɩd-sɩdã!” 40 T’a Eli yeel-ba: “Yõg-y-yã a Baal no-rɛɛsdbã! Ra bas-y tɩ b ned baa a ye põs ye!” Tao-tao bala, bãmb yõg-b lame, t’a Eli tall-b n sig Kison kosoogẽ* wã,+ n kʋ-ba.+
41 Rẽ poore, a Eli yeela a Akaab yaa: “Kuil n tɩ rɩ la f yũ tɩ mam wʋmda sa-kẽeng rãamde.”+ 42 Dẽ, a Akaab loogame n na n tɩ rɩ la a yũ, t’a Eli rʋ Karmell tãngã zugu, n yĩgimd n fõgen a nengã a rũmã sʋka.+ 43 Yẽ yeela a tʋm-tʋmdã yaa: “M bõos tɩ f rʋ n ges mogrã sẽnese.” Woto, yẽ rʋʋme n ges n yeele: “Mam pa ne baa fʋɩ ye.” A Eli yeela a tʋm-tʋmdã naoor a yopoe t’a rʋ n gese. 44 Naoor a yopoe-n-soabã, tʋm-tʋmdã yeelame: “Mam nee sawadg sẽn yaa bilf wa ned nug-pʋg sẽn zẽkd mogrã zugẽ.” Rẽ la a Eli yeel-yã: “Kẽng n tɩ yeel a Akaab t’a segl a saarã* tao-tao n loog tɩ sa-kẽengã ra wa gɩdg-a ye!” 45 Wakat kãng tɩ saagã kʋɩɩ lima, tɩ sobgã fugda, tɩ sa-kẽengã kiigdẽ.+ A Akaab ra ket n bee a saarã pʋgẽ n zoet n teesd Zizreyɛlle.+ 46 La a Zeova kõo a Eli pãnga, t’a kool a fuugã n sẽbg a sɛɛga, n zoe n yõsg a Akaab n deng-a Zizreyɛlle.
19 Rẽ poore, a Akaab+ togsa a Zezabɛll+ bũmb ning fãa a Eli sẽn maanã, la a sẽn kʋ a Baal no-rɛɛsdbã fãa ne sʋʋgã.+ 2 A Zezabɛll sẽn wʋm dẽ, a tʋmame tɩ b tɩ yeel a Eli yaa: “Beoog wakat kãngã sã n ta tɩ mam pa maan foo wa fo sẽn maan-b bũmb ningã, bɩ wẽnnaam-dãmbã sɩbg maam ne sɩbg-kãsenga!” 3 A Eli sẽn wʋm dẽ, a yɛɛsame n yik n na n zoe n fãag a yõore.*+ Yẽ kẽnga Bɛɛr-seba+ sẽn be Zida soolmẽ wã,+ n bas a tʋm-tʋmdã beenẽ. 4 A pãrga we-raoogã n kẽn daar tõre, n tɩ zĩnd zene tɩɩg tẽngr n kos Wẽnnaam t’a yãk a yõorã. A yeelame yaa: “Zeova, mam yaa n yaame. Reeg-y m vɩɩmã*+ tɩ mam pa são m yaab-rãmbã ye.”
5 Dẽ, yẽ gãanda zene tɩɩgã tẽngr n gũsi. La zĩig pʋgẽ, malɛk n sɩɩs-a+ n yeel-a yaa: “Yik n dɩ.”+ 6 A Eli sẽn gesã, a yãa bur-gilg sẽn be a zugẽ wã, n dog kug-tʋʋls zugu, tɩ yubl ne koom me rɩg be. Yẽ rɩɩme la a yũ, n lebg n gãande. 7 Sẽn yɩ bilfu, a Zeova malɛkã le wa n sɩɩs-a lame n yeele: “Yik n dɩ tɩ sorã na n yɩɩ woko.” 8 Woto, yẽ yik n dɩɩme la a yũ, n paam pãng n kẽn rasem pis-naase, wĩndg la yʋng n ta Horɛɛbe, Wẽnnaam tãngẽ wã.+
9 A sẽn ta wã, a kẽe tãng bokẽ+ n gãand be yʋngã. La a Zeova wa n sok-a lame yaa: “Eli, bõe la fo maand ka?” 10 T’a leok yaa: “Mam tʋma Wẽnnaam a Zeova sẽn yaa tãb-biis naabã+ tʋʋmdã ne m sũur fãa, la Israyɛll nebã basa yãmb kaoolã,+ n sãam y tẽn-kugã, la b kʋ y no-rɛɛsdbã ne sʋʋga.+ Keta maam m ye bala. La masã, b baooda maam n na n kʋ.”+ 11 La a yeel-a lame: “Yi yɩng n yals tãngã zug a Zeova taoore.” La ade! A Zeova ra pɩʋʋgda+ a Eli taoore, tɩ sob-kẽeng sẽn tar pãng pãrgd tãensã la a wãad pĩisã a Zeova taoore.+ La a Zeova ra pa be sobgã pʋgẽ ye. Sobgã poore, tẽn-digimdg n zĩndi,+ la a Zeova ra pa be tẽn-digimdgã pʋgẽ ye. 12 Tẽn-digimdgã poore, bugum n zĩndi,+ la a Zeova ra pa be bugmã pʋgẽ ye. Bugmã loogr poore, koe-bʋgsg n sɩng goam tẽngr-tẽngre.+ 13 A Eli sẽn wʋm koɛɛgã bala, a koola a fuugã*+ n lud a nengã n yi n yas bokã noore. Tɩ koɛɛgã sok-a yaa: “Eli, bõe la fo maand ka?” 14 T’a leok yaa: “Mam tʋma Wẽnnaam a Zeova sẽn yaa tãb-biis naabã tʋʋmdã ne m sũur fãa, la Israyɛll nebã basa yãmb kaoolã,+ n sãam y tẽn-kugã, la b kʋ y no-rɛɛsdbã ne sʋʋga. Keta maam m ye bala. La masã, b baooda maam n na n kʋ.”+
15 A Zeova yeel-a lame yaa: “Lebge. Kẽng Damaas we-raoogẽ wã. Fo sã n ta, bɩ f yãk* a Azayɛll+ t’a lebg Siiri rĩma. 16 Yãk* a Nimsi yageng a Zehu+ t’a lebg Israyɛll rĩma, la f yãk a Safat biig a Eliize* sẽn yit Abɛll-mehola wã t’a ledg foom n lebg no-rɛɛsa.+ 17 Ned ning sẽn na n põs a Azayɛll sʋʋgã,+ a Zehu n na n kʋ-a.+ La ned ning sẽn na n põs a Zehu sʋʋgã, a Eliize n na n kʋ-a.+ 18 Mam ket n tara neb tus a yopoe Israyɛll+ sẽn pa yĩgimd a Baal taoore,+ la sẽn pa mok-a ye.”+
19 Dẽ, a Eli yii be, n kẽng n tɩ mik a Safat biig a Eliize sẽn kood ne lols pisi la a naas sẽn balg yiib-yiibu, tɩ yẽ mengã ra be poorẽ ne yaoolem lols a yiibã. A Eli taa a nengẽ, n dɩk a fuugã*+ n lobg-a. 20 La a Eliize basa a lolsã n wudg n pʋgl a Eli n yeel-a yaa: “M bõos tɩ y bas-m tɩ m tɩ mok m ba wã ne m ma wã,* la m wa tũ-yã.” T’a Eli leok-a yaa: “Lebg n kẽng tɩ mam pa gɩdg-f ye.” 21 Woto, a Eliize lebgame n tɩ yõg lols a yiib n kʋ n maan maoongo, la a rɩk nag-koodsã raad n dʋg lolsã nemd n dɩk n kõ nebã tɩ b wãbe. Rẽ poore, a yikame n tũ a Eli n lebg a tʋm-tʋmda.+
20 Siiri+ rĩm a Bɛn-hadaad+ tigma a tãb-biisã fãa ne rĩm-dãmb pis-tã la a yi, ne b wed-moosã la b saar-dãmbã.* Yẽ tɩ gũbga+ Samari+ n na n zab ne-a. 2 Dẽ, yẽ tʋmame tɩ b tɩ yeel Israyɛll rĩm a Akaab+ yaa: “Ad a Bɛn-hadaad sẽn yeele: 3 ‘Fo wanzuri wã ne f sãnemã, n paas f pagbã ne f kom-dibli nins sẽn yaa neeb n yɩɩdã yaa maam n so.’” 4 Tɩ Israyɛll rĩmã leok-a yaa: “M zu-soab la m dĩma, maam ne m paoongã fãa yaa yãmb n so wa y sẽn yeelã.”+
5 Rẽ zugẽ, koe-taasdbã le waame n yeel-a yaa: “Ad a Bɛn-hadaad sẽn yeele: ‘Mam da tʋmame tɩ b wa taas foo koe-kãngã: “Kõ maam fo wanzuri wã ne f sãnemã n paas f pagbã la f kom-dibli wã.” 6 Be neere, beoog wakat kãngã, mam na n tʋma m tʋm-tʋmdbã fo nengẽ. Bãmb na n kẽe fo roogẽ wã la na-yirã neb rotẽ n gẽes neere, n wʋk bõn-sõma wã fãa n looge.’”
7 Israyɛll rĩmã sẽn wʋm dẽ, a boola tẽngã kãsem-dãmbã fãa n yeel-b yaa: “Ges-y-yã! Nin-kãngã rat n waa ne yel-beed soolmã pʋgẽ. Bala a zoe n kosa maam m pagbã, m kom-dibli wã, m wanzuri wã ne m sãnemã tɩ mam pa zãgs ye.” 8 Dẽ, kãsem-dãmbã ne nin-buiidã fãa yeela rĩmã yaa: “Da n sak-y ye. Da bas-y t’a maan a sẽn datã ye.” 9 Dẽ, yẽ yeela a Bɛn-hadaad koe-taasdbã yaa: “Kẽng-y n tɩ yeel-y m zu-soabã yaa: ‘Bũmb nins fãa yãmb sẽn kos maam pipi wã, mam sakame. La yaoolem soabã, mam pa na n sak ye.’” Koe-taasdbã sẽn wʋm dẽ, b loogame n tɩ togs a Bɛn-hadaad rĩmã sẽn yeelã.
10 La a Bɛn-hadaad tʋma koɛɛg rĩmã nengẽ n yeel-a yaa: “Mam sã n pa sãam Samari hal t’a tomã pa sek maam ne neb nins fãa sẽn tũud maamã nus pidbu, bɩ wẽnnaam-dãmbã sɩbg maam ne sɩbg-kãsenga!” 11 Tɩ Israyɛll rĩmã leoke: “Kẽng-y n tɩ yeel-y y rĩmã yaa: ‘Nand tɩ zabr sɩng bɩ f ra wuk f meng wa fo zoe n tõoga zabrã ye.’”+ 12 B sẽn wa n taas a Bɛn-hadaad koɛɛgã, tɩ yẽ ne rĩm-dãmbã bee b fu-rotẽ* n yũud rãam. A sẽn wʋmã bala, a yeela a tʋm-tʋmdbã yaa: “Segl-y y mens zabr yĩnga!” Dẽ, bãmb segla b mens n na n zab ne Samari.
13 La no-rɛɛs n kolg Israyɛll rĩm a Akaab+ n yeel-a yaa: “Ad a Zeova sẽn yeele: ‘Fo nee kʋʋn-kãseng kãngã fãa? Rũndã, mam na n ning-b-la fo nugẽ, la fo na n bãngame tɩ mam yaa a Zeova.’”+ 14 T’a Akaab sok yaa: “Na n tũu ne ãnda?” Tɩ no-rɛɛsã leoke: “Ad a Zeova sẽn yeele: ‘Na n tũu ne soolmã nanambsã tʋm-tʋmdbã.’” T’a Akaab sok yaa: “Ãnd n tog n sɩng zabrã?” Tɩ no-rɛɛsã yeel tɩ yaa a Akaab n tog n sɩnge.
15 Dẽ, a Akaab sõda soolmã nanambsã tʋm-tʋmdbã, n mik tɩ b yaa kobs-yi la pis-tã la a yiibu. Rẽ poore, a sõda Israyɛll tãb-biisã fãa n mik tɩ b yaa tus a yopoe. 16 Bãmb yii tẽngã wĩnto-sʋka. Rẽ t’a Bɛn-hadaad ne rĩm-dãmb pis-tã la a yiibã sẽn sõngd-a wã bee fu-rotẽ* n yũud rãam tɩ b nensã yilimdẽ. 17 Soolmã nanambsã tʋm-tʋmdbã n deng n yi tẽngã. Tao-tao bala, a Bɛn-hadaad tʋma neb tɩ b tɩ ges bũmb ning sẽn maandã. Nebã lebg n wa yeel-a lame: “Yaa rap n yi Samari.” 18 T’a yeel yaa: “B sã n yiime n na n bao laafɩ bɩ y yõg-b vɩɩse. La b sã n yi n na n zabame me bɩ y yõg-b vɩɩse.” 19 La soolmã nanambsã tʋm-tʋmdbã ne tãb-biis nins sẽn da tũud-bã sẽn yi tẽngã pʋgẽ, 20 b ned kam fãa kʋʋ a zabd-n-taaga. Dẽ, Siiri nebã zoeeme,+ tɩ Israyɛll nebã rig-ba. La Siiri rĩm a Bɛn-hadaad zomba wed-moaag n zoe n põs ne wed-rʋʋdb kẽere. 21 La Israyɛll rĩmã yiime, n da tar wed-rʋʋdbã ne sẽn zao-b saar-dãmbã kʋʋbo. Yẽ kʋʋ Siiri tãb-biis wʋsgo.*
22 Rẽ zugẽ, no-rɛɛsã+ kolga Israyɛll rĩmã n yeel-a yaa: “Kẽng n tɩ paas f tãb-biisã pãnga, la y bãng y sẽn na n maanega.+ Bala vẽer yʋʋmdã sɩngre, Siiri rĩmã na n wa zaba ne yãmba.”+
23 La Siiri rĩmã tʋm-tʋmdbã yeel-a lame yaa: “Israyɛll nebã Wẽnnaamã yaa tãens Wẽnnaam. Yaa rẽ la b sẽn tõog tõndã. La tõnd sã n zab ne-b tẽn-nabrẽ, d na n tõog-b lame. 24 Sẽn paase, yiis-y rĩm-dãmbã+ fãa b zĩisẽ n kɩt tɩ guvɛrneer-dãmb ledg-ba. 25 Rẽ poore, tigm-y tãb-biis sõor sẽn zem tãb-biis nins yãmb sẽn bõnã, la wed-moos ne saar-dãmb sõor sẽn ta pĩndã tɩ d zab ne-b tẽn-nabrẽ wã. Hakɩɩka, tõnd na n tõog-b lame.” Rĩmã kelga b saglgã n maan wa b sẽn yeelã.
26 Yʋʋmd ning sẽn pʋglã sɩngrẽ, a Bɛn-hadaad tigma Siiri nebã tɩ b kẽng Afɛk+ n na n tɩ zab ne Israyɛll nebã. 27 B tigma Israyɛll tãb-biisã la b kõ-b rɩɩbo, tɩ b yi n na n seg Siiri nebã. Israyɛll tãb-biisã tilga b sikã Siiri tãb-biisã taoore. Israyɛll tãb-biisã sõorã ra yaa wa bʋʋs bãg-bi a yiibu, tɩ Siiri tãb-biisã yaool n pid tẽngã tõre.+ 28 Dẽ, Wẽnnaam daoã kolga Israyɛll dĩmã n yeel-a yaa: “Ad a Zeova sẽn yeele: ‘Siiri nebã sẽn yeel t’a Zeova yaa tãens Wẽnnaam n pa tẽn-nabr Wẽnnaamã yĩnga, mam na n ninga kʋʋn-kãsen-kãngã fãa fo nugẽ,+ la fo na n sɩd bãngame tɩ mam yaa a Zeova.’”+
29 Israyɛll sodaasã ne Siiri sodaasã paa b sikã zĩisẽ n tees taab rasem a yopoe. La rasem a yopoe-n-soabã daare, zabrã sɩngame. Daar-n-yɛnga, Israyɛll sodaasã tõoga* Siiri sodaas tus-koabg sẽn kẽnd nao. 30 Tãb-biis nins sẽn kellã zoe n kẽnga Afɛk+ n tɩ kẽ tẽngã pʋgẽ. La tẽngã lalg lʋɩ n zãba neb tus-pisi la a yopoe wã sẽn da ketã. A Bɛn-hadaad me zoeeme n kẽ tẽngã, n tɩ kẽ roog ro-pʋgẽ n solge.
31 Dẽ, a tʋm-tʋmdbã yeel-a lame: “Kelg-y-yã! Tõnd wʋmame tɩ Israyɛll nebã rĩm-dãmbã yaa nimbãan-zoɛtba. Wa-y tɩ d sẽb d seesã ne boto, la d vil d zutã ne wĩyã, n kẽng Israyɛll rĩmã nengẽ, tɩ daar ning bɩ b ra kʋ-d ye.”+ 32 Woto, bãmb sẽba b sees ne boto, la b vil b zut ne wĩy n kẽng Israyɛll rĩmã nengẽ n tɩ yeele: “Yãmb tʋm-tʋmd a Bɛn-hadaad kotame tɩ y bas-a t’a vɩɩmde.” Tɩ rĩmã sok yaa: “A ket n vɩɩme la? Yẽ yaa mam saam-biiga.” 33 Tʋm-tʋmdbã bãngame tɩ Israyɛll rĩmã sẽn yeelã yita a sũurẽ, tɩ b yeel-a yaa: “A Bɛn-hadaad sɩd yaa yãmb saam-biiga.” Tɩ rĩmã yeele: “Kẽng-y n tɩ tall-y-yã-a n wa.” Dẽ, a Bɛn-hadaad yiime n kẽng a Akaab nengẽ, t’a Akaab kẽes-a a saarã pʋgẽ.
34 A Bɛn-hadaad yeela a Akaab yaa: “Mam na n lebsa yãmb tẽns nins m ba wã sẽn da reeg yãmb ba wã nengẽ wã. Sẽn paase, yãk-y zĩis Damaas leebg yĩnga, wa mam ba wã sẽn maan Samari wã.”
T’a Akaab leok yaa: “Tõnd sẽn zems taab* woto wã yĩnga, mam na n basa yãmb tɩ y looge.”
Dẽ, yẽ maana kaool ne a Bɛn-hadaad n bas-a t’a looge.
35 La a Zeova goma ne no-rɛɛsdbã kom-dibli*+ wã nin-yende, t’a yeel a tũud-n-taagã yaa: “M bõos tɩ f wẽ-ma.” La a tũud-n-taagã pa sak n wẽ-a ye. 36 T’a yeel-a yaa: “Fo sẽn pa kelg a Zeova koɛɛgã yĩnga, fo sã n loog bala, gɩgemd n na n kʋ-fo.” A tũud-n-taagã sẽn loogã, gɩgemd n yi n kʋ-a.
37 No-rɛɛsã yãa ned a to n yeel-a yaa: “M bõos tɩ f wẽ-ma.” Tɩ raoã wẽ-a n pogle.
38 Dẽ, no-rɛɛsã loogame n tɩ yas n gũud rĩmã sor zugu, n vil a nengã ne peend tɩ ned ra bãng-a ye. 39 Rĩmã sẽn wa n loogdẽ wã, no-rɛɛsã zẽka a koɛɛg n gom ne-a n yeele: “Yãmb tʋm-tʋmdã da rabda zabrã zĩig ning sẽn wɩngã, tɩ rao wa ne ned a sẽn yõk zabrẽ wã n yeel maam yaa: ‘Gũ nin-kãngã. A sã n zoe n põse, fo na n yaoo wanzuri talã* a yembre, wall f ledg-a n ki.’+ 40 La mam sẽn wa n maand woto la woto wã, raoã tiig n menemame. Tɩ Israyɛll rĩmã yeel-a yaa: “Fo sɩbgrã na n yɩɩ wa f sẽn yeelã. Foom n kao f meng bʋʋdo.” 41 Zĩig pʋgẽ, a yãka peendã sẽn da vil a nengã, tɩ Israyɛll rĩmã bãng t’a yaa no-rɛɛsdbã nin-yende.+ 42 No-rɛɛsã yeela rĩmã yaa: “Ad a Zeova sẽn yeele: ‘Fo sẽn bas tɩ ned ning mam sẽn yeel t’a segda ne kũumã põs fo nugẽ wã,+ foom n na n ledg-a n ki,+ tɩ fo nin-buiidã ledg a nin-buiidã.’”+ 43 Israyɛll rĩmã sẽn wʋm dẽ, a looga Samari+ sɩɩ ne sũ-sãanga.
21 Bõn-kãensã loogr poore, yell n zĩnd Zizreyɛll rao a Nabot viyn pʋʋgã poorẽ. Pʋʋgã ra bee Zizreyɛlle,+ Samari rĩm a Akaab na-yirã sɛɛga. 2 A Akaab yeela a Nabot yaa: “Kõ maam f viyn pʋʋgã tɩ m maan zẽed zĩiga, bala a pẽe ne mam yirã. Mam na n kõ-f-la viyn pʋʋg a to sẽn yaa sõma n yɩɩda. Fo sã n dat me, m na n yao-f-la a ligdi.” 3 La a Nabot yeela a Akaab yaa: “A Zeova yĩnga, mam pa na n saag n dɩk m yaab-rãmbã rogem-pʋɩɩrã n kõ yãmb ye.”+ 4 Dẽ, a Akaab kuila a yirã sɩɩ ne sũ-sãanga, Zizreyɛll rao a Nabot sẽn leok-a to-to wã yĩnga. Yẽ ra leok-a lame yaa: “Mam pa na n kõ yãmb m yaab-rãmbã rogem-pʋɩɩr ye.” Woto, a Akaab kẽ n gãanda a gãagẽ n wẽnemd a nengã n tees lalgã, n zãgs t’a kõn dɩ ye.
5 A pag a Zezabɛll+ kẽe a nengẽ, n sok-a yaa: “Bõe n sãam yãmb sũur woto fãa tɩ y pa rat n dɩ?” 6 T’a Akaab leok-a yaa: “Mam yeela Zizreyɛll rao a Nabot t’a koos a viyn pʋʋgã ne maam, wall t’a sã n data, mam na n kõ-a-la pʋʋg a to. La a leoka maam t’a pa na n kõ maam a viyn pʋʋgã ye.” 7 A pag a Zezabɛll yeel-a lame yaa: “Pa yãmb la Israyɛll rĩmã la? Yik-y n dɩ-y la y noog y sũuri. Mam na n kõo yãmb Zizreyɛll rao a Nabot pʋʋgã.”+ 8 Woto, a gʋlsa sɛb a Akaab yʋʋr yĩnga, n pag n ning rĩmã bãnd+ n tool kãsem-dãmbã+ ne nin-kãsemsã sẽn be a Nabot tẽngẽ wã. 9 A gʋlsa sɛbã pʋs yaa: “Moon-y no-loeer n kɩt t’a Nabot zĩnd nin-buiidã taoore. 10 Kɩt-y tɩ nin-yood a yiib wa zĩnd a Nabot taoore,+ n dõd-a n yeele: ‘Fo kãaba Wẽnnaam ne rĩmã!’+ Rẽ poor bɩ y yiis-a n lob-a kug t’a ki.”+
11 Woto, a Nabot sẽn be tẽng ningã rapã, a kãsem-dãmbã la a nin-kãsemsã maana wa a Zezabɛll sẽn gʋls sɛbã pʋs n tool-bã. 12 Bãmb moona no-loeere, n zĩnig a Nabot nin-buiidã taoore. 13 Dẽ, nin-yood a yiib n wa n zĩnd a Nabot taoor n sɩng-a rõdb nebã nifẽ n yeele: “A Nabot kãaba Wẽnnaam ne rĩmã!”+ Rẽ poore, nin-buiidã tall-a lame n yi tẽngã kɩreng n lob-a kug n kʋ.+ 14 Bãmb tʋmame tɩ b tɩ yeel a Zezabɛll tɩ b loba a Nabot kug n kʋ.+
15 A Zezabɛll sẽn wʋm tɩ b loba a Nabot kug n kʋ wã, a yeela a Akaab yaa: “Yik-y n tɩ reeg-y Zizreyɛll rao a Nabot+ pʋʋgã a sẽn zãgs t’a pa na n koos ne yãmbã n sooge, bala a Nabot kae ye. A kiime.” 16 A Akaab sẽn wʋm tɩ Zizreyɛll rao a Nabot kiime wã bala, a yikame n kẽng a pʋʋgẽ wã n na n tɩ reeg-a.
17 La a Zeova goma ne Tisbe rao a Eli+ n yeel yaa: 18 “Yik n tɩ seg Israyɛll rĩm a Akaab sẽn dɩt naam Samari+ wã. A bee a Nabot viyn pʋʋgẽ wã n dat n deeg-a. 19 Fo segd n yeel-a lame yaa: ‘Ad a Zeova sẽn yeele: “Fo kʋʋ ned+ n dat n deeg a sẽn so?”’+ Rẽ poor bɩ f yeel-a yaa: ‘Ad a Zeova sẽn yeele: “Zĩig ning baasã sẽn lɛg a Nabot zɩɩmã, be me la b na n lɛg fo zɩɩmã.”’”+
20 A Akaab yeela a Eli yaa: “M bɛya, foo n le paam maam?”+ T’a leok yaa: “N-ye, maam n le paam-fo. ‘Fo sẽn pẽdgd* ne sẽn yaa wẽng maaneg a Zeova nifẽ wã,+ 21 mam na n kɩtame tɩ yel-beed paam foom, la m menes foom ne f roogã rap fãa zãng fasɩ Israyɛlle,+ baa yaa ned sẽn pa tar sõangda, bɩ sẽn ka barka.+ 22 Mam na n maana fo roogã rãmb wa m sẽn maan a Nebat biig a Zerobowam+ la a Ahiya biig a Baasa+ roogã rãmbã, bala fo puuga mam sũuri, la f kɩt tɩ Israyɛll nebã maan yel-wẽnde.’ 23 A Zeova goma a Zezabɛll me yell n yeel yaa: ‘Baas n na n wãb a Zezabɛll Zizreyɛll pʋʋgẽ wã.+ 24 A Akaab roogã ned ning fãa sẽn na n ki tẽngã pʋgẽ, baas n na n wãb-a. La a ned ning fãa sẽn na n ki weoogẽ, yĩngr bõn-yɩgdɩ n na n dɩ-a.+ 25 Hakɩɩka, ned zɩ n zĩnd n pẽdg* ne sẽn yaa wẽng maaneg a Zeova nifẽ wa a Akaab+ ye. A pag a Zezabɛll+ n da pirsd-a t’a maan bõn-kãensã fãa. 26 A maana sẽn yaa wẽng wʋsg n da pʋʋsd bõn-naandsã sẽn yaa bõn-yoodã,* wa Amoor nebã a Zeova sẽn dig n yiis Israyɛll nebã taoorã sẽn da maandã.’”+
27 A Akaab sẽn wʋm gom-kãensa wã bala, a pãrsa a futã la a yeelg boto. A loee noore, n da gãe ne boto, la a kẽnd soa-soa. 28 Dẽ, a Zeova goma ne Tisbe rao a Eli n yeel yaa: 29 “Fo yãa a Akaab sẽn sik a meng to-to mam yĩngã bɩ?+ A sẽn sik a meng mam taoorã, mam pa na n wa ne yel-beedã a sẽn ket n vɩ wakat ye. Mam na n kɩtame tɩ yel-beedã paam a roogã rãmb a biigã wakate.”+
22 Maana yʋʋm a tãab tɩ zabr pa zĩnd Siiri ne Israyɛll sʋk ye. 2 Yʋʋm a tãab-n-soabã pʋgẽ, Zida rĩm a Zozafat+ kẽnga Israyɛll rĩmã nengẽ.+ 3 Israyɛll rĩmã yeela a tʋm-tʋmdbã yaa: “Yãmb miime tɩ tõnd n so Ramot-galaad+ sɩda? La tõnd yaool n maanda yaal-yaal n pa rat n tɩ reeg-a Siiri rĩmã nugẽ ye.” 4 Rẽ poore, a yeela a Zozafat yaa: “Yãmb na n tũu maam tɩ d tɩ zab ne Ramot-galaad bɩ?” T’a Zozafat leok Israyɛll rĩmã yaa: “Tõnd yaa bũmb a yembre. Mam nebã yaa yãmb neba, tɩ m wed-moosã me yaa yãmb wed-moose.”+
5 La a Zozafat yeela Israyɛll rĩmã yaa: “M bõos tɩ d reng n sok+ a Zeova n ges sã n taa a yam.”+ 6 Woto, Israyɛll rĩmã tigma na maan no-rɛɛsdb kobs-naas n sok-b yaa: “Mam segd n tɩ zaba ne Ramot-galaad bɩ, bɩ m pa segd n kẽnge?” Tɩ b leok-a yaa: “Kẽng-y-yã! A Zeova na n ning-a-la yãmb nugẽ.”
7 A Zozafat sokame yaa: “A Zeova no-rɛɛs pa be ka la? D bool yẽ me t’a sok Wẽnnaam n kõ-do.”+ 8 Tɩ Israyɛll rĩmã leok-a yaa: “No-rɛɛs a ye n kete. A tõe n soka a Zeova n kõ-do,+ la mam kis-a lame.+ Bala a zɩ n togs maam koe-noog ye. Yaa koe-beed bala.+ Yaa a Himla biig a Mikaya.” T’a Zozafat leok yaa: “Bɩ rĩmã ra gom woto ye.”
9 Dẽ, Israyɛll rĩmã boola na-yirã tʋm-tʋmd a ye, n yeel-a yaa: “Kẽng n tɩ tall a Himla biig a Mikaya n wa tao-tao.”+ 10 Wakat kãng tɩ Israyɛll rĩmã ne Zida rĩm a Zozafat ra yeelga b naam fut tɩ b ned kam fãa zao a geerẽ, zɛɛgã sẽn be Samari tẽngã rignoorã sɛɛgẽ wã. No-rɛɛsdbã fãa ra togsda bãngr-goam bãmb taoore.+ 11 A Kenana biig a Sedesiyaas rɩka kut n maan yɩɩl n yeele: “Ad a Zeova sẽn yeele: ‘Yãmb na n talla yɩɩn-kãensã n tã Siiri nebã, hal n menes-b zãnga.’” 12 No-rɛɛsdb a taabã fãa me ra togsda gom-yɛngã. Bãmb da yeta rĩmã yaa: “Kẽng-y Ramot-galaad tɩ y na n tõoga zabrã. A Zeova na n ning-a-la y nugẽ.”
13 Ned ning sẽn kẽng n na n tɩ bool a Mikaya wã yeel-a lame yaa: “Ade! No-rɛɛsdbã fãa togsda rĩmã koe-noogo. M bõos tɩ yãmb me tɩ gom wa bãmba. Togs-y koe-noogo.”+ 14 A Mikaya leok-a lame yaa: “Mam wẽenda ne a Zeova sẽn vɩ wã tɩ yaa a Zeova sẽn na n yeel maam bũmb ningã bal la m na n togse.” 15 A sẽn ta rĩmã nengẽ wã, rĩmã sok-a lame yaa: “Mikaya, tõnd segd n tɩ zaba ne Ramot-galaad bɩ, bɩ d pa segd n kẽnge?” La zĩig pʋgẽ, a leokame yaa: “Kẽng-y tɩ y na n tõoga zabrã. A Zeova na n ning-a-la yãmb nugẽ.” 16 Tɩ rĩmã sok-a yaa: “Naoor a wãn la mam na n kɩt tɩ fo wẽen tɩ f pa na n togs maam bũmb a Zeova yʋʋr yĩnga, sã n pa sɩd bala?” 17 Rẽ la a Mikaya yeel-yã: “Mam nee Israyɛll nebã fãa sẽn sãeeg tãensã zut+ wa piis sẽn pa tar pe-kɩɩma. A Zeova yeelame: ‘Nin-kãensã pa le tar naab ye. Bɩ b ned kam fãa leb a yir ne laafɩ.’”
18 Dẽ, Israyɛll rĩmã yeela a Zozafat yaa: “Mam pa pĩnd n yeel yãmb t’a pa na n togs koe-noog mam zugu, sã n pa koe-beed bal sɩda?”+
19 Rẽ poore, a Mikaya yeelame: “Bɩ y kelg a Zeova koɛɛga: Mam yãa a Zeova sẽn zao a geerã+ zug tɩ saasẽ tãb-biisã fãa yas a sɛɛgẽ, n be a goabg la a rɩtgo.+ 20 A Zeova sok-b lame yaa: ‘Yaa ãnd n na n belg a Akaab t’a kẽng Ramot-galaad n tɩ ki?’ Malɛk a ye ra yeta bũmbu, t’a to yeel bũmb a to. 21 Dẽ, malɛk+ n wa n yals a Zeova taoor n yeele: ‘Maam n na n belg-a.’ T’a Zeova sok-a yaa: ‘Fo na n maana wãna?’ 22 T’a leoke: ‘Mam na n yiime n tɩ kɩt t’a no-rɛɛsdbã fãa yag ziri.’+ Tɩ Wẽnnaam yeel-a yaa: ‘Fo na n belg-a lame. Fo sɩd na n tõogame. Kẽng n tɩ maan wa f sẽn yeelã.’ 23 Yaa rẽ n so t’a Zeova kɩt tɩ yãmb no-rɛɛsdbã fãa yagd ziri wã.+ La sɩd-sɩda, a Zeova yeelame tɩ yel-beed n na n paam yãmba.”+
24 A Kenana biig a Sedesiyaas kolgame n waag a Mikaya pɛk n sok-a yaa: “A Zeova vʋʋsmã tũu yɛ n yi mam nengẽ n gom ne foo?”+ 25 T’a Mikaya leok-a yaa: “Daar ning fo sẽn na n kẽ roog pʋgẽ n tɩ solg hal a yaangã, f na bãng a sẽn tũ zĩig ninga.” 26 Dẽ, Israyɛll rĩmã yeelame yaa: “Tall-y-yã a Mikaya n tɩ kɩs a Amo sẽn yaa tẽngã taoor soabã ne rĩmã biig a Zowaase. 27 Yeel-y-b tɩ mam yeelame tɩ b kẽes ra-kãngã bãens roog+ n kõt-a bur ne koom bilf bala, hal tɩ m yi zabrẽ wã n lebg n wa ne laafɩ.”” 28 La a Mikaya leokame yaa: “Yãmb sã n lebg n wa ne laafɩ, dẽnd a Zeova pa gom ne maam ye.”+ Rẽ poore, a paasame: “Yãmb a nin-buiidã fãa, ning-y m sẽn yeelã y yamẽ.”
29 Woto, Israyɛll rĩmã ne Zida rĩm a Zozafat kẽnga Ramot-galaade.+ 30 Israyɛll rĩmã yeela a Zozafat yaa: “Mam na n toeema fut n kẽ zabrẽ wã tɩ nebã ra bãng maam ye. La yãmb segd n yeelga y naam futã.” Dẽ, Israyɛll rĩmã toeema fut+ n kẽ zabrẽ wã. 31 La Siiri rĩmã ra yeela a saar-dãmbã* nanambs pis-tã la a yiibã yaa:+ “Ra n zab-y ne ned baa a ye, a yaa nin-kãseng t’a yaa nin-bila, sã n pa ne Israyɛll rĩmã bala.” 32 Saar-dãmbã nanambsã sẽn yã a Zozafatã, b yeela b sũyẽ yaa: “Hakɩɩka, Israyɛll rĩmã la woto.” Dẽ, bãmb wẽnemdame n na n zab ne a Zozafate, t’a sɩng kaasg n kot sõngre.” 33 La saar-dãmbã nanambs sẽn bãng tɩ pa Israyɛll rĩmã, zĩig pʋgẽ, b lebgame n bas-a.
34 La ned a yembr n yãag a tãp n tão yaare, tɩ peemdã tɩ kẽ Israyɛll rĩmã kut fuugã* sogdsã sʋk n kõs-a. Dẽ, rĩmã yeela ned ning sẽn wẽnd a saarã yaa: “Wẽnemd n tall maam n yi zabrẽ* wã tɩ b pogla maam wʋsgo.”+ 35 Zabrã wɩnga wʋsg baraare, la b kell n gãda rĩmã t’a yals saarã pʋgẽ n tees Siiri nebã. A sãmpogrã zɩɩmã raaga saarã pʋgẽ. La yẽ kii zaabr wakate.+ 36 Wĩntoogã sẽn wa n kẽedẽ, b moona koɛɛg sikã zĩigẽ n yeel yaa: “Ned kam fãa leb a tẽngẽ! Ned kam fãa leb a soolmẽ!”+ 37 Woto, rĩmã kiime tɩ bãmb tall-a n kẽng Samari n tɩ mumi. 38 B tɩ peka saarã Samari bãkẽ wã, la baas n lɛg a zɩɩmã. Pʋg-yoaadb me n so koom beenẽ* wa a Zeova sẽn da kɩt tɩ b togsã.+
39 A Akaab vɩɩmã kibay nins sẽn kellã, bũmb nins fãa a sẽn maanã, wob-yẽnã+ roog a sẽn me wã, la tẽns nins fãa a sẽn me wã, b gʋlsa rẽ fãa Israyɛll rĩm-dãmbã kibay sebrã pʋgẽ. 40 Woto, a Akaab kii wa a yaab-rãmbã,+ t’a biig a Akaziya+ ledg-a n lebg rĩma.
41 Israyɛll rĩm a Akaab naamã yʋʋm a naas-n-soabã, a Aaza biig a Zozafat+ lebga Zida rĩma. 42 A Zozafat sẽn wa n lebg rĩmã t’a tara yʋʋm pis-tã la a nu, la a rɩɩ naam yʋʋm pisi la a nu Zerizalɛm. A ma yʋʋr la a Azuba, n da yaa a Sili bi-pugla. 43 A rɩka a ba a Aaza+ naoore. Yẽ pa tol n bʋdg ye. A maana sẽn yaa tɩrg a Zeova nifẽ.+ La baasgo, b pa sãam zĩ-zãntsã* ye. Nin-buiidã ra ket n maanda maando, la maoong sẽn nusd bug-zõos zĩ-zãntsẽ wã.+ 44 A Zozafat tõogame tɩ laafɩ kell n zĩnd yẽ ne Israyɛll rĩmã sʋka.+ 45 A Zozafat vɩɩmã kibay nins sẽn kellã, a tʋʋm-kãsemsã la a sẽn zab zabã to-to wã, b gʋlsa rẽ fãa Zida rĩm-dãmbã kibay sebrã pʋgẽ. 46 Sẽn paase, a menesa soolmã rap nins sẽn da koosd b mens+ pʋʋsg zĩisẽ wã. Yaa b rãmb nins b sẽn da bas n pa menes a ba a Aaza wakatẽ wã.+
47 Wakat kãng tɩ Edom+ da pa tar dĩm ye. Ra yaa komber n get soolmã yelle.+
48 A Zozafat maana Tarsiis koom-kogend* me n na n kẽnd Ofɩɩr n dɩkd sãnem.+ La b pa tõog n ta ye. Bala koom-kogendã sãama Eziyon-gebɛɛr.+ 49 Wakat kãnga,* a Akaab biig a Akaziya yeela a Zozafat yaa: “Bas-y tɩ mam tʋm-tʋmdbã tũ yãmb tʋm-tʋmdbã n kẽng ne y kogendã.” La a Zozafat pa sak ye.
50 A Zozafat kii wa a yaab-rãmbã,+ tɩ b mum-a a yaab a Davɩɩd tẽngẽ wã ne a yaab-rãmbã. Rẽ poore, a biig a Zoram+ n ledg-a n lebg rĩma.
51 Zida rĩm a Zozafat naamã yʋʋm piig la a yopoe-n-soabã, a Akaab biig a Akaziya+ lebga Israyɛll rĩma, n zĩnd Samari n dɩ naam yʋʋm a yiibu. 52 A kell n maana sẽn yaa wẽng a Zeova nifẽ. Yẽ rɩka a ba wã ne a ma wã naoore,+ la a Nebat biig a Zerobowam sẽn kɩt tɩ Israyɛll nebã maan yel-wẽndã togs-n-taare.+ 53 Yẽ ra tũuda a Baal+ la a wõgemded a taoore, n beegd Israyɛll Wẽnnaam a Zeova+ wa a ba wã sẽn maanã.
Yaa bũmb sẽn wõnd sarɛt tɩ wed-moos tatẽ.
Bɩ, “zɩ n maan t’a sũur sãame.”
Bɩ, “f sɩɩga, la f biig a Salomo sɩɩga.”
Yaa wed-moaag ne bõang biiga.
Ges-y gom-biis võor bilgrã zĩigẽ.
Bɩ, “ned sẽn tar barka.”
Ebre, “Mam dɩka dũniyã fãa sorã n loogdẽ.”
Bɩ, “fo na n tʋma ne yam.”
Ges-y gom-biis võor bilgrã zĩigẽ.
Ebre, “ra bas t’a zoob-peendã sig Yaoogẽ ne laafɩ ye.” “Yaoogo,” Ges-y gom-biis võor bilgrã zĩigẽ.
Ebre, “Kɩt t’a zoob-peendã sig Yaoogẽ ne zɩɩm.” “Yaoogo,” Ges-y gom-biis võor bilgrã zĩigẽ.
Ebre, “t’a zɩɩmã lebg n wa a meng zugu.”
Ges-y gom-biis võor bilgrã zĩigẽ.
Ges-y gom-biis võor bilgrã zĩigẽ.
Ges-y gom-biis võor bilgrã zĩigẽ.
Ebre, “sẽn yaa-a kãseng n yɩɩdã.”
Bɩ, “sũur sẽn yaa tɩrgã.”
Pa rẽ bɩ, “sẽn pa nana wã.” Ebre, “sẽn zɩsã.”
Ebre, “fo sã n kẽn mam soayã zutu.”
Ebre, “na n wogla f rayã.”
Ebre, “a yãoogẽ.”
Ebre, “rĩmã rabeem yõk-b-la wʋsgo.”
Bɩ, “a nanambsã.”
Bɩ, “rĩmã sagenda.”
Rat n yeel tɩ Efrat kʋɩlgã.
Fadg yaa lampo buudu.
Koor yaa litr 220. Ges-y vẽnegr ning sẽn yaa B14.
Rat n yeel tɩ Efrat kʋɩlgã.
Sõor-kãngã bee Biiblã sɛb nins b sẽn gʋls ne nugã kẽer pʋsẽ la Biiblã zĩig a to sẽn gomd kibarã yelle. Biiblã sɛb nins b sẽn gʋls ne nugã kẽer yetame tɩ yaa 40 000.
Yaa bũmb sẽn wõnd sarɛt tɩ wed-moos tatẽ.
Bɩ, “wed-rʋʋdb.”
Orz yaa kood sẽn wõnd bɩle.
Ges-y gom-biis võor bilgrã zĩigẽ.
Ebre, “zaeya.” Ges-y gom-biis võor bilgrã zĩigẽ.
Bɩ, “ra nonga a Davɩɩd.”
Ebre, “hal t’a Zeova wa ning-b a nao-sɩlpama tẽngre.”
Koor yaa litr 220. Ges-y vẽnegr ning sẽn yaa B14.
Bɩ, “neb sẽn zɩt zɩɩb.”
Ges-y vẽnegr ning sẽn yaa B8.
Ebre, “a Israyɛll kom-dibli wã.”
Ges-y vẽnegr ning sẽn yaa B15.
Kãntɩɩg zemsa sãntimetr 44,5. Ges-y vẽnegr ning sẽn yaa B14.
Yaa zãnd buudu.
Ebre, “roogã wẽnd-doogã.”
Bɩ, “yalmã.”
Sag-kãngã pʋgẽ, roogã yaa Wẽnd-doogã ro-kãsengã.
Rat n yeel tɩ wẽnd-doogã.
Ebre, “mee.”
Bɩ, “taoor-taoor doogã.”
Rat n yeel tɩ taoor-taoor doogã.
Bɩ, “pʋgẽ do-pʋgã ne yɩng ro-pʋgã.”
Tõe tɩ yaa rigno-kogsã maaneg pa rẽ bɩ rignoyã yalem yell la b gomda.
Rat n yeel tɩ wẽnd-doogã.
Tõe tɩ yaa rigno-kogsã maaneg pa rẽ bɩ rignoyã yalem yell la b gomda.
Ges-y vẽnegr ning sẽn yaa B15.
Ges-y vẽnegr ning sẽn yaa B15.
Kãntɩɩg zemsa sãntimetr 44,5. Ges-y vẽnegr ning sẽn yaa B14.
Bɩ, “zãong.”
Yaa zãnd buudu.
Yaa ra-lugsi, tɩ b maneg zugẽ wã n pag tɩ yaa zãong a to.
Bɩ, “zãongo.”
Bɩ, “na-yir”
Yaa zãnd buudu.
Yaa zãnd buudu.
Rat n yeel tɩ Zĩ-sõngã.
Yaa zãnd buudu.
Rat n yeel tɩ “Bɩ a (rat n yeel t’a Zeova) vigl kãn-kãe.”
Tõe n dat n yeelame tɩ “ne pãnga.”
Yaa laok sẽn yaa yaleng b sẽn maan ne zũud n ningd koom.
Nug-biis a naas zemsa sãntimetr a 7,4. Ges-y vẽnegr ning sẽn yaa B14.
Bat yaa litr 22. Ges-y vẽnegr ning sẽn yaa B14.
Bɩ, “koom puus-puus.”
Yaa bũmb sẽn wõnd sarɛt tɩ wed-moos tatẽ.
Bat yaa litr 22. Ges-y vẽnegr ning sẽn yaa B14.
Rat n yeel tɩ burã b sẽn wilgã.
Bɩ, “sẽn kɩt tɩ yɩ sõamyã.”
Rat n yeel tɩ Zãn tigrã.
Ges-y vẽnegr ning sẽn yaa B15.
Ebre, “fo bi-riblã, soab ning sẽn na n yi fo pendẽ wã.”
Ebre, “kãab-wẽng.”
Ebre, “kãab-wẽngã.”
Bɩ, “sik-bã.”
Ebre, “y nugã pãnga, la y kang sẽn tẽegã.”
Ges-y gom-biis võor bilgrã zĩigẽ.
Bɩ, “bũmb ning fãa b sẽn na n kose, bɩ y kelg-ba.”
Bɩ, “Hamat noor.”
Ges-y gom-biis võor bilgrã zĩigẽ.
Ebre, “rasem a nii-n-soabã,” rat n yeel tɩ rasem a yopoe wã naoor a yiib-n-soabã yɩ tɩ zaamẽ.”
Pa rẽ bɩ, “Soolem sẽn ka võor.”
Talã zemsa kɩlo 34,2. Ges-y vẽnegr ning sẽn yaa B14.
Bɩ, “zĩig ning b sẽn zam tãndã.” Yaa Ebre gom-bil sẽn dat n yeel tɩ “pidsi.”
Yaa bũmb sẽn wõnd sarɛt tɩ wed-moos tatẽ.
Bɩ, “zĩig ning b sẽn zam tãndã.” Yaa Ebre gom-bil sẽn dat n yeel tɩ “pidsi.”
Yaa tɩɩs kẽer kaam sẽn tar yũ-noogo.
Ebre, “pa solg.”
Bɩ, “goamã.”
Talã zemsa kɩlo 34,2. Ges-y vẽnegr ning sẽn yaa B14.
Yaa tɩɩs kẽer kaam sẽn tar yũ-noogo.
Sɩkl zemsa garam 11,4. Ges-y vẽnegr ning sẽn yaa B14.
Yaa sẽn tãood-b tãbdã n da wae n zãad gãn-bila.
Biiblã babg ning b sẽn da gʋls ne Ebre wã pʋgẽ, min zɩslem yaa garam 570. Ges-y vẽnegr ning sẽn yaa B14.
Ebre, “Wẽnnaam sẽn ning a sũurẽ wã.”
Yaa tɩɩs kẽer kaam sẽn tar yũ-noogo.
Yaa wed-moaag ne bõang biiga.
Yaa bũmb sẽn wõnd sarɛt tɩ wed-moos tatẽ.
Bɩ, “wed-rʋʋdba.”
Bɩ, “wed-rʋʋdb.”
Yaa tɩɩg sẽn wõnd kankanga.
Pa rẽ bɩ, “Ezɩpt ne Kuwe. Rĩmã toandbã da raad-b-la Kuwe.” Tõe tɩ Kuwe yaa Silisi.
Bɩ, “Yãmb pa segd n kẽ kãadem ne-ba.”
Ges-y gom-biis võor bilgrã zĩigẽ.
Ges-y gom-biis võor bilgrã zĩigẽ.
Pa na-poak sẽn dɩt naam ye.
Pa rẽ bɩ, “yãka a Genubat bĩisr.”
Ebre, “kʋ-bã.”
Ebre, “zẽk a nugu.”
Bɩ, “zĩig ning b sẽn zam tãndã.” Yaa Ebre gom-bil sẽn dat n yeel tɩ “pidsi.”
Rat n yeel tɩ yagenga.
Bɩ, “kãsem-dãmb.”
Bɩ, “kãsem-dãmbã.”
Bɩ, “kãsem-dãmbã.”
Bɩ, “kãsem-dãmbã.”
Ezayi.
Bɩ, “fu-rotẽ.”
Yaa bũmb sẽn wõnd sarɛt tɩ wed-moos tatẽ.
Ebre, “b sẽn tũusi.”
Ges-y gom-biis võor bilgrã zĩigẽ.
Ges-y gom-biis võor bilgrã zĩigẽ.
Ges-y gom-biis võor bilgrã zĩigẽ.
Bɩ, “bõn-makr.”
Bɩ, “bõn-makr.”
Bɩ, “tompɛglem sẽn naag kaamã,” rat n yeel tɩ tompɛglmã sẽn kalem ne maandã kaamã.
Bɩ, “kiime.”
Bɩ, “bõn-makr.”
Ges-y gom-biis võor bilgrã zĩigẽ.
Ges-y gom-biis võor bilgrã zĩigẽ.
Bɩ, “Fo segd n yeel-a-la woto la woto.”
Rat n yeel tɩ Efrat kʋɩlgã.
Ges-y gom-biis võor bilgrã zĩigẽ.
Ges-y gom-biis võor bilgrã zĩigẽ.
Ges-y gom-biis võor bilgrã zĩigẽ.
Ebre, “zoɛtb.”
B sẽn boond me t’a Abiza.
Ebre, “Abisalom.” Yaa a Absalom la b ra boond woto me.
Rat n yeel tɩ yagenga.
Ebre, “Abisalom.” Yaa a Absalom la b ra boond woto me.
Ebre gom-bilã tõe n dat n bilga “bĩndu.” B wae n pʋta gom-bi-kãng n na n paoog bũmb ning yell b sẽn gomdã.
Ebre, “A kɩtame t’a Maaka pa le yaa na-poak ye.”
Ges-y gom-biis võor bilgrã zĩigẽ.
Ges-y gom-biis võor bilgrã zĩigẽ.
Ebre, “sẽn kɩt tɩ lebg sõamyã wã.”
Bɩ, “n lebs n met.”
Bɩ, “lebs n me Geba sẽn be Bẽnzame soolmẽ wã ne Mizpa.”
Bɩ, “lebs n me wã.”
Yaa bũmb sẽn wõnd sarɛt tɩ wed-moos tatẽ.
Bɩ, “a zɩɩmã sũ-roakdbã.”
Talã zemsa kɩlo 34,2. Ges-y vẽnegr ning sẽn yaa B14.
Rat n yeel “t’a Semeer doogã rãmb soolem.”
Ges-y gom-biis võor bilgrã zĩigẽ.
Rat n yeel tɩ “mam Wẽnnaam yaa a Zeova.”
Ebre, “soab ning taoor mam sẽn yasã.”
Ebre, “zom nug-pʋg.”
Bɩ, “kosoodã.”
Yaa wed-moaag ne bõang biiga.
Ebre, “soab ning taoor mam sẽn yasã.”
Ges-y gom-biis võor bilgrã zĩigẽ.
Pa rẽ bɩ, “a toga sore.”
Bɩ, “n maand wa no-rɛɛsdba.”
Seya zemsa litr a 7,33. Ges-y vẽnegr ning sẽn yaa B14.
Ebre, “kʋɩlgẽ.”
Yaa bũmb sẽn wõnd sarɛt tɩ wed-moos tatẽ.
Bɩ, “a sɩɩgã.”
Bɩ, “sɩɩgã.”
Bɩ, “no-rɛɛsemdã fuugã.”
Bɩ, “zae.” Ges-y gom-biis võor bilgrã zĩigẽ.
Bɩ, “zae.” Ges-y gom-biis võor bilgrã zĩigẽ.
Rat n yeel tɩ “Wẽnnaan yaa fãagre.”
Bɩ, “no-rɛɛsemdã fuugã.”
Rat n yeel tɩ “pʋʋs-b Wẽnd na le wilg-d taaba.”
Yaa bũmb sẽn wõnd sarɛt tɩ wed-moos tatẽ.
Bɩ, “zãnẽ.”
Bɩ, “zãnẽ.”
Bɩ, “tõoga Siiri tãb-biisã ne tõogr sẽn yɩ kãsenga.”
Bɩ, “kʋʋ.”
Bɩ, “maan kaool.”
B sẽn yeel tɩ “no-rɛɛsdb kom-dibli wã” tõe n dat n yeelame tɩ no-rɛɛsdbã lekolle, bɩ no-rɛɛsdb sulli.
Talã zemsa kɩlo 34,2. Ges-y vẽnegr ning sẽn yaa B14.
Ebre, “Fo sẽn koos f meng.”
Ebre, “koos a meng.”
Ebre gom-bilã tõe n dat n bilga “bĩndu.” B wae n pʋta gom-bi-kãng n na n paoog bũmb ning yell b sẽn gomdã.
Yaa bũmb sẽn wõnd sarɛt tɩ wed-moos tatẽ.
Bɩ, “gãn-tikã.”
Ebre, “sikẽ.”
Pa rẽ bɩ, “Zĩig ning pʋg-yoaadbã sẽn minim n sood koomã la baasã lɛg a zɩɩmã.”
Ges-y gom-biis võor bilgrã zĩigẽ.
Ges-y gom-biis võor bilgrã zĩigẽ.
Tõe tɩ b yẽsa woto ne taab tɩ koom-kogendã ra nan pa sãam ye.