Rĩungã kibay N° 37
Koɛɛg b sẽn taasd dũniyã gill neba
Ziri tũudmã saab kolgame!
▪ Tũudum bʋs n yaa ziri?
▪ Wãn-wãn la b na n sa?
▪ Yãmb na n põsa b sãoongã sasa bɩ?
Tũudum bʋs n yaa ziri?
Tʋʋm beed nins b sẽn maand tũudmã yʋʋr yĩngã sãamda yãmb sũur bɩ? Rẽ yĩnga yãmb getame tɩ pa zems tɩ neb nins sẽn yet tɩ b yaa wẽn-tũudbã kẽes b toog tẽnsã zab pʋsẽ, terorismã la zãmbã pʋgẽ bɩ? Bõe yĩng tɩ naoor wʋsgo, wõnda yaa tũudmã n wat ne zu-loeesã?
Bãng-y tɩ pa tũudmã fãa n wat ne zu-loeesã ye, yaa tũudum nins sẽn yaa ziri wã bal n wat ne-ba. A Zezi Kirist sẽn yaa wẽn-tũud neb wʋsg sẽn mi la b waoogdẽ wã wilgame tɩ tũudum nins sẽn yaa ziri wã womda bi-wẽnse, wa ‘tɩ-wẽng fãa sẽn womd bi-wẽnsã.’ (Matɩe 7:15-17) Bi-wẽns bʋs la tũudum nins sẽn yaa ziri wã womda?
Tũudum nins sẽn yaa ziri wã
◼ KẼESDA B TOOG TẼNSÃ ZAB LA POLITIKÃ PƲGẼ: Zʋrnall a ye (Asiaweek) yeelame tɩ “Aazi la tẽns a taab pʋsẽ, tũudmã taoor dãmb sẽn nong naam wʋsgã tũnugda ne nebã sẽn nong tũudmã, n belgd-b tɩ b maand yɛl wʋsg sẽn nafd bãmba.” Zʋrnallã paasame tɩ “rẽ na n wa kɩtame tɩ dũniyã gill gudgi.” Etazĩni, tũudum taoor soab a yembr yʋʋr sẽn yi yeela woto: “Sẽn na yɩl tɩ terorist rãmbã bas nebã kʋʋbo, rẽnda b kʋ-ba.” Sã n yaa ne yẽ, yellã tɩɩm yaa bõe? A yeelame tɩ “yaa b sẽn na n kʋ terorist rãmbã fãa Soaalã yʋʋr yĩnga.” La Biiblã yaool n yetame tɩ: “Ned sã n yetẽ t’a nonga Wẽnnaam n yaool n kis a ba-biiga, yẽ yaa ziri-yagda.” (1 Zã 4:20) A Zezi yeelame meng tɩ: ‘Nong-y yãmb bɛɛbã.’ (Matɩe 5:44) Yãmb pa ne tɩ tũudum wʋsg neb kẽesda b toog tẽnsã zab pʋsẽ sɩda?
◼ TŨUDUM SẼN YAA ZIRI WÃ ZÃMSDA NEBÃ SẼN PA SƖDA: Tũudum wʋsg zãmsda nebã tɩ ninsaal kũum poore, a tara sɩɩg sẽn ket n vɩ. Tũudum kãens wʋsg tũnugda ne rẽ n wẽgd nebã, n kɩtdẽ tɩ b yaood ligd sẽn na yɩl tɩ b pʋʋs sẽn ki-bã yĩnga. La Biiblã yaool n pa yet tɩ ninsaal kũum poore, a tara sɩɩg sẽn ket n vɩ ye. A yetame tɩ: ‘Nin-vɩɩs miime tɩ b na n kiime. La kũum ka mi bũmb ye.’ (Koɛɛg Soaba 9:5) A Zezi wilgame tɩ sẽn ki-bã na n vʋʋgame. La ninsaal sã n da tarẽ sɩɩg sẽn ket n vɩ a kũum poore, vʋʋgrã pa ye tar yõod ye. (Zã 11:11-25) Rẽ yĩnga yãmb tũudmã pʋgẽ b zãmsda nebã tɩ sɩɩg pa kiid bɩ?
◼ TŨUDUM SẼN YAA ZIRI WÃ PA GƖDGD YOOBÃ YE: Tẽns wʋsg pʋsẽ, tũudmã taoor dãmb sakd n yãkda rap sẽn gãe ne taab la pagb sẽn gãe ne taab tɩ b yɩt taoor dãmb b egiliiz rãmbẽ wã, la b pʋgd n pẽdgd goosneemã rãmbã tɩ b sak rap ne rap la pagb ne pagb kãadmã. Baa egiliiz rãmb nins sẽn gɩdgd yoobã pa zabd b taoor dãmbã sẽn modgd kom-bõonegã n yõgd-bã ye. La bõe la Biiblã yet rẽ wɛɛngẽ? A yeta woto vẽenega: ‘Da belg-y y mens ye. Nin-yoaadba ne bõn-naands pʋʋsdba la raop sẽn maand tɩ yɩ wa pagba la raglem dãmba ka na n paam Wẽnnaam soolem ye.’ (1 Korẽnt dãmba 6:9, 10) Yãmb mii tũudum kẽer sẽn pa zabd yoobã bɩ?
Bõe n na n paam tũudum nins sẽn womd bi-wẽnsã? A Zezi yeelame: “Tɩɩg ninga fãa sẽn ka womd bi-sõama, b na n kɛ-a lame n lob bugmẽ.” (Matɩe 7:19) Vẽenega, b na n sãama tũudum nins sẽn yaa ziri wã zãnga! La na n yɩɩ wãn to, la wakat bʋgo? Biiblã bãngr-gomd a ye sẽn be Wilgr sebrã sak 17 la 18 pʋgẽ leokda sok-kãngã.
Wãn-wãn to la ziri tũudmã na n sa?
Mams-y n ges-y pʋg-yoodr sẽn zao we-rũng sẽn kõt rabeem wʋsgo. Rũngã tara zut a yopoe la yɩɩl piiga. (Wilgri 17:1-4) Pʋg-yoodrã makda bõe? Nananda, d bãng t’a baoodame n na n kɩt tɩ “dũniyã rĩm dãmb” maan a sẽn datã. A futã yaa moaama, a yõogda wisdu, la a tar ligd hal wʋsgo. Sẽn paase, a bagrã yĩnga, a ‘belga neb buud fãa.’ (Wilgri 17:18; 18:12, 13, 23) Biiblã sõngda tõnd tɩ d bãng tɩ pʋg-yood-kãngã makda tũudmã sẽn be dũniyã gill zugã. A pa makd tũudum a yembr ye, la yaa tũudum nins fãa sẽn womd bi-wẽnsã.
Pʋg-yoodrã sẽn zao rũng ningã makda dũniyã goosneem rãmbã.a (Wilgri 17:10-13) Ziri tũudmã zaoa rũngã sẽn makd goosneem rãmbã, n dat tɩ b sẽn na n maan bũmb ninsã fãa yɩ wa yẽ sẽn datã.
Ka la bilfu, yell n na n ling nebã. “Yɩɩl piiga fo sẽn yã rũnga zuga na n kisga pʋg-yoodrã, la b na n sãama yẽnda t’a lebg beelle, la b na n wãba yẽ nemdo la b yõog-a bugum.” (Wilgri 17:16) Zĩig pʋgẽ, goosneem rãmbã na n wẽneg n zaba ne tũudum nins sẽn yaa ziri wã, n sãam-b zãng-zãnga! Bõe n na n kɩt tɩ b sãam-ba? Wilgr sebrã yetame: ‘Wẽnnaam ninga bãmb sũyã pʋsẽ tɩ b maan Wẽnnaam yam.’ (Wilgri 17:17) Wẽnnaam na n sɩbga tũudum nins sẽn yaa ziri wã, bala b tʋma tʋʋm beed a yʋʋr yĩnga. Wẽnnaam na n maana sẽn yaa tɩrga, n kɩt tɩ tũudmã roalb sẽn yaa goosneem rãmbã wẽneg n sãam-a.
Y sã n pa rat n naag tũudum nins sẽn yaa ziri wã n sãame, bõe la y segd n maane? Wẽnnaam malɛk a ye yeela woto: “Mam neba, bɩ y yi yẽ pʋgẽ.” (Wilgri 18:4) Yaa masã la y segd n yi tũudum nins sẽn yaa ziri wã pʋgẽ! La y na n yi n kẽnga yɛ? B pa yet tɩ y yi n lebg Wẽnd kae rãmb ye, bala sãoong n gũud nin-kãensã me. (2 Tesalonik rãmba 1:6-9) Zĩig ning y sẽn na n kẽng n paam n põs yaa sɩd tũudmã pʋgẽ bala. La wãn to la y tõe n bãng sɩd tũudmã?
Y na n maana wãn n bãng sɩd tũudmã?
Bi-sõma bʋs la sɩd tũudmã segd n wome?—Matɩe 7:17.
Sɩd tũudmã
◼ NEB NONGA B TAABÃ: Wẽn-tũudb hakɩkã ‘ka dũniyã rẽnd ye.’ B yaa buud toɛy-toɛy neba, la rẽ pa kɩtd tɩ b welgd taab ye. Sẽn paase, b nonga taaba. (Zã 13:35; 17:16; Tʋʋma 10:34, 35) B pa na n sak n kʋ taab ye, la b na n sakame meng n gẽneg b yõy taab yĩnga.—1 Zã 3:16.
◼ SƖD TŨUDMÃ NEB KƖSA SƖD NE WẼNNAAM SEBRÃ: B zãmsgã pa tik ninsaalbã rog-n-migs la b noy zut ye, yaa Wẽnnaam Sebrã sẽn yaa Biiblã zugu. (Matɩe 15:6-9) Bõe yĩnga? Bala “Gʋlsg Sõamyã zãnga yaa Wẽnnaam n kõ tõndo: la a bee bark zãmsg yĩnga, la tɩ wilg ned a kongre, la saglg yĩnga.”—2 Tɩmote 3:16.
◼ SƖD TŨUDMÃ MANEGDA ZAGSÃ NEB VƖƖM, LA A TOEEMD NEBÃ ZƲGO: Sɩd tũudmã zãmsda sɩdbã tɩ b ‘nong b pagbã wa bãmb mens yĩnsi,’ la a sagend pagbã tɩ b waoogd b sɩdbã sõma, la a zãmsd kambã tɩ b “sak” b roagdbã. (Efɛɛz rãmba 5:28, 33; 6:1) Sẽn paase, sɩd tũudmã pʋgẽ, neb nins b sẽn bobl taoor-sobendã yel-manesem segd n yɩɩ sõma.—1 Tɩmote 3:1-10.
Rẽ yĩnga tũudum n be n maand woto fãa bɩ? Sebr a yembr (La politique de l’Holocauste, ãngl.) b sẽn yiis yʋʋmd 2001 yetame: “Neb wʋsg sã n da tũudẽ-la a Zeova Kaset rãmbã sẽn zãmsd bũmb ningã, la b tar b yel-manesmã buudu, Nazi rãmbã sẽn kʋ nebã kʋ-beed ningã, la buudã ne taab zabã ra pa na n zĩndẽ ye.”
Tẽns 235 pʋsẽ, a Zeova Kaset rãmbã moondame n yet nebã tɩ b tũ Biiblã noyã. La b pa gomd ne noor bal ye, bãmb mensã maanda wa b sẽn yetã. Bɩ y kos a Zeova Kaset rãmbã tɩ b sõng-y tɩ y bãng Wẽnnaam sẽn dat tɩ y maanã, sẽn na yɩl n tõog n balm-a wa a sẽn dat to-to wã. Y segd n maana rẽ masã meng n da bas tɩ kaoos ye, bala tũudum nins sẽn yaa ziri wã saab kolgame!—Sofoni 2:2, 3.
Yãmb sã n dat n bãng koɛɛg ning a Zeova Kaset rãmbã sẽn moondã n paase, bɩ y tũnug ne adɛrs ning sẽn be tẽngrã n gʋls-ba.
□ M bõosdame tɩ y tool-m sebr ning sẽn yaa: Ket-y n gũusdẽ! wã.
□ M datame tɩ y wa zãms Biiblã ne-ma.
[Tẽngr note]
a Y sã n dat kibay a taab n paase, bɩ y ges Ket-y n gũusdẽ! seb-bilã pʋgẽ, seb-neng 12, 13. Yaa a Zeova Kaset rãmbã n yiis seb-kãngã.
[Seb-neng 3]
Ziri tũudmã ratame tɩ “dũniyã rĩm dãmb” maan yẽ sẽn datã
[Seb-neng 3]
“Mam neba, bɩ y yi yẽ pʋgẽ”