D sak bũmb ning Biiblã sẽn yet kʋyã wɛɛngẽ wã—Babg a 4 soaba Bĩng-yã!
Ned sẽn pa a Zeova Kaset soab sã n maan kaalem tɩ d rat n kẽnge
1. Ned sẽn pa a Zeova Kaset soab sã n maan kaalem tɩ d rat n kẽnge, bõe yell la d segd n tẽege?
1 Yʋʋmd 2002 sigr kiuug pipi daar Gũusg Gasgã pʋgẽ, b wilga “Karemdbã sogsgã” pʋgẽ tɩ ned sã n ki tɩ b na n maan a mees egiliizẽ bɩ b rat n mum-a tẽn-kɩreng tɩ naag ne ziri tũudmã yɛl tɩ d rat n kẽnge, pa reem yell ye. Yɩta sõma tɩ d tẽeg tɩ mees b sẽn maand egiliizẽ yaa tũudum yelle, la tɩ b na n goma yɛl bɩ zãmsg sẽn pa zems ne Biiblã noyã. Wala makre, sɩɩg pa kiidã, la tɩ nin-sõma wã fãa rabda saasẽ wã. Sẽn paase, b nong n gũuda kũumã tɩ beoogã vẽege, n yɩɩnd b tũudmã yɩɩlã, n pʋʋsd yaab rãmbã yĩnga, n kʋʋd rũms n maand maando, n kɩrsd rãam bɩ zom-koom tẽngã, la b maand rog-n-migs a taab sẽn pa zems ne Wẽnnaam noyã.
2. a) A Zeova Kaset soab roagd sẽn pa a tẽed-n-taag sã n maan kaalem, bõe yĩng t’a segd n maan gũusg wʋsgo? Rɩk-y makre. b) Bõe la kiris-ned segd n maan sẽn na yɩl n da wa kẽes a meng rog-n-migs Wẽnnaam sẽn kis pʋsẽ?
2 Sasa ninga b tõe n yeelame tɩ yaa tɩlae tɩ kiidã neb maan yɛl takɩ sẽn pa zems ne Wẽnnaam noyã. Wala makre, d saam-biig ba sẽn pa a Zeova Kaset soaba sã n ki, saam-biigã sã n yaa a bi-kãsengã, b tõe n datame t’a wa maan yɛl takɩ a ba wa yĩnga, tɩ yaool n pa zems ne Wẽnnaam noyã ye. D saam-bi-poak me sɩd sã n ki, b tõe n wa ratame t’a maan rog-n-migs sẽn pa zems ne Wẽnnaam noyã a sɩdã yĩnga. Yel-kãensã fãa pʋsẽ, d segd n gũusame n da wa maan yɛl Wẽnnaam sẽn kis ye. Vẽenega, d pa segd n gũ tɩ ned ki tɩ d yaool n wilg d neb nins sẽn pa a Zeova Kaset rãmbã tõnd tagsg yel-kãngã pʋgẽ ye. D sã n pĩnd n wilg-b bũmb nins d sẽn na n sak n maan la d sẽn pa na n maane, na n yɩɩ nana tɩ d tõog n kell n sak Wẽnnaam noyã baa d nedã kũum sẽn wa ne sũ-sãams ninsã, la yɛl nins b sẽn weoogd tõnd tɩ d maanã.
3. a) Ned sẽn pa a Zeova Kaset soab sã n maan kaalem tɩ kiris-ned tagsdẽ t’a segd n kẽngame, sogs-bʋs la a segd n sok a menga? b) Sã n yaa ne 1 Korẽnt dãmb 8:12, 13, bõe n segd n pak tõnd n yɩɩd d sẽn na n sãam d neb sẽn pa a Zeova Kaset rãmb sũyã?
3 Kiris-ned roagda, a tʋmd-n-taag bɩ a yak sẽn pa a Zeova Kaset soab sã n maan kaalem t’a tagsdẽ t’a segd n kẽngame, bõe la a segd n maane? A segd n soka a meng woto: ‘M sã n kẽng n tɩ mik tɩ nebã fãa maanda yɛl sẽn tik ziri tũudmã zugu, rẽ yĩnga na n yɩɩ toog ne maam tɩ m da naag-b n maan bɩ? M sã n kẽnge, rẽ yĩnga m na n komsa m saam-biisã tẽeb bɩ? (Mat. 18:6) M sã n kẽnge, na n kɩtame tɩ neb nins sẽn pa wʋmd m sẽn pa kẽesd m meng yɛlã pʋsẽ wã võorã sũy yik ne maam bɩ?’ D pa segd n yĩm d sẽn na n kẽngã sẽn tõe n wa maan d sũur kasetã bũmb ning ye. D sẽn na n kẽng tɩ d sũur kasetã wa ningd-d tall bɩ d sẽn na n koms d taabã tẽebã na n kɩtame tɩ bũmb nins sẽn kɩt tɩ d kẽngã pa le tar yõod ye.—Ges-y 1 Korẽnt dãmba 8:12, 13.
4. a) Ned sã n tagsdẽ t’a sã n kẽng ned kaalem a tõe n kẽesa a meng ziri tũudmã yɛl pʋsẽ, bõe la a segd n maane? b) Kẽer tagsdame tɩ sasa bʋg la b tõe n tɩ bels kiidã zak rãmb la b kõ-b b ligdi, la bõe yĩnga?
4 Ned sã n ki tɩ d miẽ tɩ d sã n kẽnge, d na n maana yɛl sẽn pa zems ne Wẽnnaam noyã tɩ lub kiris-neb a taabã, bɩ n kɩt tɩ neb nins sẽn pa a Zeova Kaset rãmbã sũy yiki, d segd n maana bõe? D pa segd n kẽng ye. Ned sã n yãk yam n pa na n kẽnge, saam-biig pa segd n sãam a sũur bɩ n wɩd-a ye. Neb kẽer kẽngdame n tɩ pʋʋs kiidã zak rãmb tɩ b nan pa maan kʋʋrã, bɩ kʋʋrã poore. Sasa kãense, kiidã neb tõe n sak n kelga Biiblã sẽn yet bũmb ninsã. D sã n kõ kiidã zak rãmb kũun bɩ ligd sasa kãngã, tõe n naf-b lame n yɩɩd d sẽn na n kõ-b kʋʋrã sasa. D sã n bãng sasa ning sẽn zems d sẽn tõe n tɩ kõ-b bũmb bɩ n bels-bã, tõe n kɩtame tɩ d ra wa maan yɛl sẽn pa zems ne Wẽnnaam noyã, la kɩt me tɩ kũunã bɩ belsgã d sẽn kõ-bã sɩd naf-ba.
5. a) Wãn to la neb wʋsg get kʋyã? b) Bõe n kɩt tɩ neb wʋsg tagsdẽ tɩ yaa tɩlae tɩ b kẽnd kʋyã?
5 D pa segd n deem ne yɛlã ye: Neb wʋsg tagsdame tɩ kʋʋrã yaa tigr buud sẽn kõt-b sor tɩ b tõe n yã neb a taaba, la b rɩ la b yũ. Nebã getame tɩ neb a taabã sẽn na n yã-b kʋʋrã zĩigẽ wã tara yõod wʋsgo. Bala b sã n pa yã-ba, b tõe n yeelame tɩ b beega kiidã neba. Neb kẽer meng tagsdame tɩ b sã n pa kẽnd neb a taabã roagdb kʋya, bãmb me ned kʋʋr sasa ned pa na wa ye. Woto kɩtame tɩ nebã wae n kẽnd kʋy a yiibu, a tãab bɩ sẽn yɩɩd rẽ wɩkɛn a ye pʋgẽ. B maanda woto baa b sã n pa mi kiidã bɩ a zakã rãmb sõma. Ned sã n maan kaalem tɩ tags-kãensã yĩng bal kɩt tɩ d kẽnge, rẽ yĩnga zemsa ne Wẽnnaam sẽn get yɛlã to-to wã sɩda?
6. a) Karm-y Efɛɛz rãmb 5:15, 16. D sã n dɩkd d sẽkã fãa n kẽngd nebã kaalem, tõe n waa ne yel-bʋse? b) Ned sã n maan kaalem, bõe yĩng tɩ d pa segd n bas tɩ d zakã ned kẽng a yembre?
6 Tõnd sẽn yaa Zeova Kaset rãmbã, d segd n tags n gesa d sẽn na n dɩkd d sẽkã fãa n kẽnd nebã kaalem wakat fãa wã, sẽn tõe n maan tõnd tẽebã bũmb ningã. Rẽ yĩnga d segd n dɩkda d sẽkã fãa n kẽnd nebã kaalem wɩkɛn dãmbã, n pa le tar sẽk n na n moon koɛɛgã, n kẽng tigissã bɩ n tʋm Wẽnnaam tʋʋm a taab bɩ? (Ef. 5:15, 16) Sẽn mik tɩ nebã sẽn maand yɛl nins ned kaalem sasa wã pa zems ne Biiblã noyã, wala makre, rã-tɩgrã la yoobã, d tõe n soka d mens woto: ‘Ned sã n wa maan kaalem zĩig a to, rẽ yĩnga segdame tɩ m kẽng m yembr bɩ, bɩ m bas m pagã bɩ m sɩdã wall zakã ned a to t’a kẽng a yembre?’ Tõnd fãa segd n gũusame n da wa kẽes d mens yɛl a Zeova sẽn kis pʋsẽ ned kaalem sasa ye. Bala tõe n sãama d yʋʋre, la sãam zood ning d sẽn tar ne a Zeova wã me.—Wil. 18:4.
7. Bõe la neb kẽer maan tɩ wilgd tɩ b pa tũ saglg ning sẽn be Yelbũn 22:3?
7 Kiris-neb kẽer reema ne yɛlã tɩ kɩt tɩ b maan bũmb Wẽnnaam sẽn kisi. Yel-kãngã poorẽ, b yiisa sãnda tigingã pʋgẽ, tɩ kẽer me ye pa tar sor n tʋmd zu-noog tʋʋmd tigingã pʋgẽ ye. Biiblã sagenda tõnd woto: “Yam soab yãta yel-beed sẽn wate n solg a menga.” (Yel. 22:3, Sebr Sõngo) D sã n wʋm sagl-kãngã võor sõma la d tags yɛl nins sẽn tõe n kɩt tɩ d tʋm tʋʋm-dẽgd la sãam zood ning d sẽn tar ne a Zeova wã zug sõma, na n sõng-d lame tɩ d gũus d mense, ned sẽn pa a Zeova Kaset soab sã n wa maan kaalem tɩ d rat n kẽnge.
8. a) “Kʋʋr sull” yaa bõe? b) Bõe yĩng tɩ kiris-ned pa segd n kẽes a meng sul-kãensã buud pʋsẽ?
8 Tẽns kẽer pʋsẽ, saam-biisã kẽesda b mens “kʋy sull” pʋsẽ. Sul-kãens nong n yaa buud a ye neb sẽn naag taaba. B lobda ligd sẽn na yɩl tɩ sullã ned sã n maan kaalem bɩ b maan a kʋʋrã. Ned sã n be sul-kãngã pʋgẽ n wa maan kaalem, sullã neb a taab segd n kẽng n tɩ sõng n maana a kʋʋrã. Rẽ yĩnga d segd n kẽesa d mens sul-kãensã buud pʋsẽ sɩda? Tẽng a ye pʋgẽ, saam-bi-poak a ye kẽesa a meng “kʋʋr sull” pʋgẽ t’a roagdbã pa mi tiir ye. A sẽn wa n maan kaalmã, a sullã neb wa n pãba gãngãad n yɩɩl la b sao. La a roagdbã makame n na n gɩdg-b n pa tõoge, tɩ lebg yãnd ne-ba, la ne b tẽed-n-taasã. D sẽn mi tɩ tũud-n-ta-wẽnsã tõe n sãama zood ning d sẽn tar ne a Zeova wã yĩnga, d pa segd n kẽes d mens sul-kãensã buud pʋsẽ ye.—1 Kor. 15:33.
Biiblã noyã yaa vẽenega, la d tõe n tũ-b lame
9. a) Bõe la 1 Korẽnt dãmb 10:21 yet tɩ wilgdẽ tɩ kiris-ned sã n maan rog-n-migs Wẽnnaam sẽn kisi pa reem yelle? b) Tigingã ned sã n kɩɩs saglsã sẽn be Rĩungã tʋʋmd pʋgẽ kʋyã wɛɛngẽ wã n sak n maan rog-n-migs Wẽnnaam sẽn kisi, yel-bʋs n tõe n paam-a? d) Karm-y Tõod 18:9-13 la Zeremi 7:16-19. Wãn to la a Zeova ra get yɛl nins Israɛll nebã sẽn da maand tɩ wõnd woto buudã?
9 Pipi Korẽnt dãmb 10:21 yeta woto: “Yãmb ka tõe n yũ Zusoabã bõn-yũudlã la zĩn dãmba bõn-yũudl ye.” Wẽnnaam nin-buiidã pa reemd ne no-kãngã ye. Ned sã n yaa a Zeova Kaset soab t’a zakã neb bɩ a yags pẽdg-a t’a sak n maan rog-n-migs sẽn pa zems ne Biiblã noyã a ned kaalem sasa, yel-bʋs la a tõe n paame? A soabã sã n tɩ pʋʋsa bõn-naandse, bɩ n kẽes a toog tũudum a taabã yɛlẽ, wilgdame t’a kɩɩsa sɩdã. B segd n gesame tɩ rẽgd ra zĩnd tigingã pʋgẽ ye.—Tõo. 18:9-13; Zer. 7:16-19.
10. a) Sẽn zems ne Yɩɩl Sõamyã 97:10, d manesem segd yɩɩ wãn ne rog-n-migs nins b sẽn maand ned kaalem poor n tẽed tɩ sẽn ki-bã ket n vɩɩme wã? b) Bõe la 1 Korẽnt dãmb 10:32, 33 yeel tɩ wilgdẽ tɩ d segd n laka d mens ne rog-n-mig-kãensã?
10 D tall tagsg sẽn yaa sõma kũumã wɛɛngẽ: Bõe n na n sõng tõnd tɩ d tall tagsg sẽn yaa sõma kũumã wɛɛngẽ, la yɛl nins b sẽn maand ned kũum poorã? D segd n nonga a Zeova ne d sũy fãa tɩ kɩt tɩ d ‘kis wẽnga.’ (Yɩɩl 97:10) D segd n maana d sẽn tõe fãa n lak d mens ne rog-n-migs nins b sẽn maand ned kaalem poor n tẽed tɩ sẽn ki-bã tõe n maana sẽn vɩ-bã wẽng bɩ n sõng-bã. Sẽn paase, d sẽn nong d saam-biisã segd n kɩtame tɩ d ra maan bũmb sẽn tõe n wa kɩt tɩ b lʋɩ bɩ n koms b tẽeb ye.—1 Kor. 10:32, 33.
11. Sẽn zems ne Efɛɛz rãmb 5:8, manesem la tags-bʋs la Wẽnnaam nin-buiidã pa segd n talle? b) Wãn to la saglg ning sẽn be 1 Tesalonik rãmb 4:13 tõe n sõng tõnd ned kaalem sasa?
11 D sẽn mi vẽeneg tɩ ned sã n ki a pa vɩyã, la a pa tõe n maan bũmbã sõng-d lame tɩ d ra tall tagsg la manesem nins neb nins sẽn pa mi rẽ wã sẽn tarã ye. Dẽnd d pa segd n bas tɩ neb nins sẽn maand kʋy sẽn na yɩl n waoog sẽn ki-bã la b wilg tɩ b yaa arzɛgs rãmbã kɩt tɩ tõnd me rat n maan wa bãmb ye. D ra tol n bas tɩ b sẽn maand bũmb nins ned kaalem sasa wã tiis-d tɩ d pa tʋm Wẽnnaam tʋʋmdã ye. Sẽn paase, d tẽed-n-taag sã n yãk yam n pa na n kẽng ned kaalem, bɩ b sã n pa bobl tõnd tʋʋmd ned kaalem sasa, rẽ pa segd n sãam d sũur ye. Kiris-neb hakɩkã sẽn mi Biiblã noyã yĩnga, b pa tagsd bɩ n maand yɛlã wa neb a taabã ye. (Ef. 5:8) D ned sã n maan kaalem, d sẽn wilgd d sũ-sãangã to-to la d sẽn mumd-a to-to wã wilgdame tɩ d wʋmda Biiblã sẽn yetã võore. D maanda rẽ tɩ zemsd ne Biiblã noyã, la waoogd Wẽnnaam.—1 Tes. 4:13; 5:5, 8, 11.
12. a) Karm-y 1 Pɩɛɛr 4:4. D sã n zãgs tɩ d pa na n maan rog-n-migs Wẽnnaam sẽn kisi, bõe la nebã tõe n maan tõndo? b) Sã n yaa ne Yelbũn 29:25, bõe yĩng tɩ d pa segd n bas tɩ ninsaal zoees kɩt tɩ d tall tagsg bɩ manesem sẽn pa sõma?
12 D ra zoe ninsaalb ye: D ra tol n maan bũmb sẽn na n lub ned ye. La wala a Zezi tʋm-sõma wã sẽn da sãamd neb nins sẽn da pa wʋmd sɩdã võorã sũyã, tõnd me sẽn tũud noy nins Wẽnnaam waoogr yĩngã tõe n sãama nebã sũyã. (Zã 6:60, 66) Ned kaalem poore, d sã n zãgs tɩ d pa na n maan rog-n-migs sẽn pa zems ne Wẽnnaam noyã, neb nins sẽn pa a Zeova Kaset rãmbã tõe n wɩta tõndo, n tʋʋd tõndo, n namsd-d bɩ n kisg-d menga. (1 Pɩɛ. 4:4) A Zeova Kaset rãmb kẽer sẽn yãk yam n na n maan sẽn yaa tɩrgã yĩnga, b buudã neb laka b mens ne-ba, b pa kõ-b b pʋɩɩre, b pa paam sõngr me ye. (Zã 15:19) B tagsdame tɩ sãnda me yaa nin-wẽnse, bɩ b pa nong neba, la b pa waoogd kũum ye. Yaa sɩd tɩ paoogr a woto pa noom-d ye. La d sẽn yaa toor ne dũni-kãngã nebã, d miime tɩ b pa tõe n pa paoog-d ye. (2 Tɩm. 3:12) Woto yĩnga, d pa segd n zoe ninsaal ye. D segd n zoeya Wẽnnaam n da wa maan bũmb sẽn sãamd a sũur ye.—Yel. 29:25; Tʋʋ. 5:29.
13. a) Wãn to la neb kẽer yaand a Zeova Kaset rãmbã? b) Bõe la d pa segd n baood n na n maan n wilg nebã, la mak-sõng bʋg la a Zezi kõ-yã?
13 D wilg tɩ d yaa toore: Neb kẽer yaanda tõnd n yetẽ “t’a Zeova Kaset rãmbã pa mi b ned mumb ye.” Rẽ yĩnga gom-kãensã sãamda d sũy bɩ? D mi n dat n wilga nebã tɩ d sɩd mii d ned mumb bɩ? D segd n tẽegame t’a Sʋɩtãan sẽn wa n dat t’a Zezi bas a meng n yi wẽnd-doogã zug n lʋɩ n wilg t’a sɩd yaa Wẽnnaam biigã, a Zezi pa sak ye. A pa bas t’a Sʋɩtãan tudg-a t’a maan sẽn yaa wẽnga, sẽn na yɩl tɩ nebã pẽg ye. (Mat. 4:5-7) D ned sã n maan kaalem, d pa segd n maan wa neb a tãabã sẽn maand to-to wã, sẽn na yɩl n wilg tɩ tõnd me mii d sẽn segd n mum d ned to-to ye. La bõe la d tõe n wa maan tɩ wilgdẽ tɩ d ratame tɩ nebã bãng tɩ tõnd me mii d ned mumbu?
14. a) Yel-wẽn-kãseng bʋg la Israɛll nebã maan-yã? b) Sã n yaa ne Yikr 32:28, bõe n kɩt tɩ Israɛll nebã sẽn da tagsd to-to wã pa zemse, la bõe n maan-ba?
14 A Zeova Kaset soab baa a ye pa na n sak n kẽes a meng yɛl Wẽnnaam sẽn kis pʋsẽ ned kaalem sasa ye. La d sã n pa maan gũusgu, d tõe n wa talla tagsg ning Wẽnnaam nin-buiidã sẽn tall pĩnd-wẽndẽ wã buudu. Tõe tɩ d tẽra wakat ning Israɛll nebã sẽn maan sãnem nag-bilã n waoogd-a la b boond rẽ tɩ “kibs Zusoaba waoogr yĩngã.” (Yik. 32:5) B ra belga b mens n tagsdẽ tɩ b sã n tũud Wẽnnaam la b pʋʋsd sãnem nag-bilã, na n taa Wẽnnaam yam. Tudgr tek woto! Israɛll nebã sẽn maan woto wã, b sãama a Zeova sũur wʋsg tɩ kɩt tɩ neb 3 000 ki.—Yik. 32:28.
15. a) Karm-y Galat dãmb 6:12 ne Tõod 12:30. Bõe la Wẽnnaam nin-buiidã pa na n tol n sak n maane, la bõe yĩnga? b) Kiris-neb kẽer sã n wa baood n na n maneg rog-n-migs Wẽnnaam sẽn kisi, sã n yaa ne 1 Korẽnt dãmb 10:20, wãn to la d segd n ges yel-kãensã? d) Sã n yaa ne Malaki 3:18, d sã n yãk yam n maand sẽn yaa tɩrg la d sakd bũmb ning Biiblã sẽn yet kʋyã wɛɛngẽ wã, nebã na n bãnga bõe?
15 Wẽnnaam nin-buiidã pa segd n bao n na n ledg ziri tũudmã yɛl ne yɛl a taab b sẽn tagsd tɩ zemsa ne Biiblã noyã, sẽn na yɩl n “maneg” rog-n-migs Wẽnnaam sẽn kis ye. Wala makre, tɩ zĩnd n gũ kũumã tɩ beoogã vẽegã, reem nins b sẽn maand mumbã poorã, kʋyã b sẽn maand yʋʋmd fãa n tẽegd kiidã yellã, la yɛl a taaba. D sã n bao n na n maneg rog-n-migsã, tõe n “nooga” neb nins sẽn pa a Zeova Kaset rãmbã sũyã, la b tõe n tagsdame t’a Zeova Kaset rãmbã me tara b rog-n-migs n maandẽ. (Gal. 6:12; Tõo. 12:30) D mii vẽeneg tɩ yel-kãensã yaa rog-n-migs Wẽnnaam sẽn kisi, tɩ b pa waoogd Wẽnnaam, la b ne tũudum hakɩkã me pa tũud taab ye. (1 Kor. 10:20) D sã n ning woto d yamẽ, d na n tõog n kɩtame tɩ nebã ‘bãng nin-sõng ne nin-wẽng n bake, la ned sẽn sakd Wẽnnaam ne ned sẽn ka sakd-a n bake.’—Mal. 3:18.
16. a) Yel-bʋs pidsg la d gũud ka la bilfu? b) D fãa segd n modg n kell n yɩɩ wãn-wãna?
16 Ka la bilfu, kũum pa na n le zĩnd ye. Wẽnnaam sã n wa vʋʋg sẽn ki-bã, yãbre, sũ-sãams la toog kõn le zĩnd ye. (Wil. 21:4) Yaa d sẽn na n kell n sak a Zeova masã la d na n wa paam n yã d neb nins ki wã. D sẽn gũud yel-kãensã fãa pidsgã, bɩ d kell n modg n yɩ neb sẽn ka tar rẽgd la rõdb Wẽnnaam nifẽ, la d kell n lak d mens fasɩ ne dũni-kãngã la ne rog-n-migs nins sẽn sãamd Wẽnnaam yʋʋrã.—2 Pɩɛ. 3:14.