Kiris-nebã vɩɩm la b tʋʋma tigissã na-kẽndr sebr not-rãmbã
© 2024 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
SẼOOG RASEM A 1-7
D SẼN BÃNG BIIBLÃ KARENG PƲGẼ YƖƖN-SÕAMYÃ 57–59
A Zeova kɩtdame tɩ neb nins sẽn namsd a nin-buiidã magb pa yãkd neng ye
“Hal n tãag dũniyã zĩig ning sẽn zãr n yɩɩdã”
14 A Etɩɛn talla raood n kõ kaseto, nand t’a bɛɛbã lob-a kug n kʋ-a. (Tʋʋ. 6:5; 7:54-60) Wakat kãnga, b ‘namsa tiging neb wʋsgo.’ A Zeezi karen-biisã fãa sãeeg n kẽe Zide ne Samari soolmã, sã n pa tẽn-tʋmdbã bala. La b kell n tʋma tʋʋmd ning b sẽn kõ-ba: Kõ kasetã. A Filip kẽnga Samari n tɩ sɩng mooneg n “gomd Kiristã yell ne nebã.” Rẽ woma biis sõma. (Tʋʋ. 8:1-8, 14, 15, 25) Sẽn paase, b yetame yaa: “Namsg ning sẽn sɩng a Etɩɛn kũumã poorã sẽn sãeeg b rãmbã kẽnga hal Fenisi ne Sɩpr la Ãntiyoose, la yaa Zʋɩf-rãmbã bal la b ra moond koɛɛgã. La karen-biisã sʋka, rap kẽer n yi Sɩpr ne Sirɛn n wa Ãntiyoos n sɩng neb nins sẽn gomd Gɛrkã moonego, n togsd-b Zu-soab a Zeezi koe-noogã.” (Tʋʋ. 11:19, 20) Wakat kãnga, namsgã kɩtame tɩ Rĩungã koɛɛgã ta zĩis wʋsgo.
15 Rũndã-rũndã, yell a woto buud n zĩnd pĩnd Iniyõ Sovietik soolmẽ wã. Sẽn yɩɩd fãa, yʋʋmd 1950 wã sẽnese, a Zeova Kaset rãmb bãmb tusa la b yõk n kẽng Siberi. A Zeova Kaset rãmbã sẽn da sãeeg n be Iniyõ Sovietik tẽn-bõones toor-toorã pʋgẽ wã yĩnga, koe-noogã kell n taa zĩis wʋsg Iniyõ Sovietik soolmẽ wã. Sãmbg kae t’a Zeova Kaset rãmb wʋsg woto ra pa tõe n paam ligd sẽn sek b na tog sor n kẽng zĩig sẽn be kilo tus piig zĩigẽ n tɩ moon koe-noogã ye! La yaa tẽngã taoor dãmb meng n sõng tɩ nin-kãensã tõog n yi tẽngã n ta zĩ-kãnga. Saam-biig a yembr yeelame yaa: “Baasgo, yaa tẽngã taoor dãmb meng n sõng tɩ Siberi tẽngã neb tusa sẽn yaa pʋ-peelem dãmb tõog n bãng sɩdã.”
D bʋgs Wẽnnaam Gomdã zug neere
“Bɩ y yals kãn-kãe tẽebã pʋgẽ n da vigs ye”
16 Tall-y sũur sẽn keeme. Rĩm a Davɩɩd yɩɩll a yembr pʋgẽ, a wilgame t’a sẽn nong a Zeova to-to wã pa na n tol n maag ye. A yeelame yaa: “Mam Wẽnnaam, m sũur keemame.” (Yɩɩn. 57:7) Tõnd me tõe n talla sũur sẽn keeme, n teeg a Zeova zãng-zãnga. (Karm-y Yɩɩn-sõamyã 112:7.) D ges rẽ sẽn sõng a Boob sẽn yaa saam-biig ning yell d sẽn gom tɩ loogã to-to. B sẽn wa n yeel-a tɩ b na n bĩnga zɩɩm tɩ sã n wa yaa tɩlɛ bɩ b ning-a wã, a yeelame tɩ b sã n tagsdẽ tɩ b tõe n wa ning-a-la zɩɩm, a na n yii logtorã yir zĩig pʋgẽ. A Boob yeelame: “M da pa maand sãmbs yam ning m sẽn yãkã wɛɛngẽ, la m da pa maand yɩɩr bũmb ning sẽn tõe n paam-mã wɛɛngẽ me ye.”
17 A Boob sũur da keemame, bala a yãka yam n na n yals kãn-kãe hal sẽn kaoose, nand t’a kẽng logtorã yiri. Pipi, a ra rat n nooga a Zeova sũuri. Yiibu, a maaga a yĩng n zãms Biiblã la tõnd sɛbã sẽn tik Biiblã zugã sẽn yet bũmb ning vɩɩmã la zɩɩmã sẽn yaa sõamyã wɛɛngẽ. Tãabo, a kɩsa sɩd t’a sã n sak a Zeova noyã, a na n paama bark sẽn ka sɛte. Tõnd me tõe n talla sũur sẽn keeme, sẽn yaa yell ning fãa taoore.
SẼOOG RASEM A 8-14
D SẼN BÃNG BIIBLÃ KARENG PƲGẼ YƖƖN-SÕAMYÃ 60–62
A Zeova kogenda tõndo, la a sõngd tõnd tɩ d tẽebã tar pãnga
it-2 1089 s. a 9
Gasgo
Sẽn makd bũmb ninga. Wa a Davɩɩd sẽn yɩɩlã, a Zeova kogenda neb nins sẽn tẽed-a la b sakd-a wã. A yeelame yaa: “Bala yãmb [a Zeova] yaa mam soondg zĩiga, gasg sẽn tar pãng sẽn kogend maam ne bɛya.” (Yɩɩn. 61:3) Neb nins sẽn mi a yʋʋrã, la a sẽn dat n yɛɛlgã, n kɩs sɩd ne bũmb nins a sẽn na n maan tɩ zems ne a yʋʋrã sẽn dat n yɛɛlgã, tɩ b sẽn vɩ to-to wã me wilgd tɩ b waoogd a yʋʋrã pa segd n zoe rabeem ye. Bala, Biiblã yetame yaa: “A Zeova yʋʋrã yaa gasg sẽn tar pãnga. Nin-tɩrg zoet n kẽeda be, n paamd koglgo.”—Yel. 18:10; ges-y 1 Sãm. 17:45-47.
it-2 1061 s. a 3
Fu-roogo
Biiblã zĩis kẽere, gom-bil ning sẽn yaa fu-roogã tõe n maka bũmb a to me. Ned fu-roog ra yaa zĩig a sẽn tõe n kẽ n paam n vʋʋse, la a paam n kogl a meng ne bũmb toor-toore. (Sɩng. 18:1) Nebã sẽn da minim n deegd sãambã to-to wã kɩtame tɩ ned sã n da na n deeg sãana, sãanã ra tõe n basa a yam tɩ nin-kãng na n deeg-a-la sõma, la a wilg t’a nand-a lame. Rẽ n so tɩ Vẽnegr 7:15 wã pʋgẽ, b sẽn yeel tɩ Wẽnnaam ‘na n tẽega a fu-roogã n lud kʋʋn-kãsengã nebã,’ wilgdame t’a na n kogl-b lame. (Yɩɩn. 61:3, 4) A Ezayi gomda bũmb toor-toor Siyõ sẽn makd Wẽnnaam pagã sẽn segend kom-dibli nins a sẽn na n dogã yĩnga yelle. B yeel-a lame yaa: “Yalg f fu-roogã zĩiga.” (Eza. 54:2) Dẽnd a yalga zĩig ning a kambã sẽn na n wa zĩnd n paam koglgã.
Wẽnnaam noyã bee tõnd nafr yĩnga
14 Wẽnnaam tõogã pa toeemd abada. D sẽn vɩ gudgr wakatã sasa, a Zeova yaa wa pĩig sẽn vigl kãn-kãe, n be wakat sẽn ka sɩngr n tɩ ta wakat sẽn ka saabo. (Yɩɩl Sõamyã 90:2) A yeela a mengã wɛɛngẽ woto: “Mam ya a Zeova; m pa toeem ye.” (Malaki 3:6, MN) Wẽnnaam noyã sẽn be Biiblã pʋgẽ wã zemsa ne bas-yard zãng-zãnga, la pa woto ne ninsaalbã tagsa sẽn toeemd wakat fãa wã ye. (Zak 1:17) Wala makre, sẽn na maan yʋʋma, bãngdb nins sẽn vaeesd ninsaal yel-manesmã sagla nebã tɩ b ra wub kambã ne noy sẽn yaa kãn-kãe ye, la kaoosg poore, nin-kãens toeema yam n sak n deeg tɩ b saglgã ra yɩɩ tudgri. Dũniyã noy la a sor-wilgrã yel-kãng wɛɛngẽ wã toeemda wakat fãa wa sebg sẽn dɩk bũmb t’a lengd yaare. Baasg zãnga, a Zeova Gomdã pa vigsd ye. Sẽn na maan yʋʋm kobse, Biiblã kõo sagls n wilg b sẽn na n wub kamb ne nonglem to-to. Tʋm-tʋmd a Poll gʋlsa woto: “Ba rãmba, bɩ y ra maan bũmb sẽn yikd yãmb kamba sũy ye, la bɩ y wub bãmb ne Zusoaba [“a Zeova,” NW] saglgo la zãmsgo.” (Efɛɛz rãmba 6:4) Ad sɩd kõta bas-m-yam tɩ d bãng tɩ d tõe n talla bas-yard ne a Zeova noyã, n miẽ tɩ b pa na n toeem ye!
D bʋgs Wẽnnaam Gomdã zug neere
Yɩɩl Sõamyã sebrã babg a yiib-n-soabã tags-kãsemse
62:11. Wẽnnaam pa teeg bũmb baa a ye pãng ye, yaa yẽ la pãng buud fãa yẽgre. “Pãng yaa Wẽnnaam n so.”
SẼOOG RASEM 15-21
D SẼN BÃNG BIIBLÃ KARENG PƲGẼ YƖƖN-SÕAMYÃ 63–65
“Yãmb maan-neerã yaa sõma n yɩɩd vɩɩmã”
Ãnd n na n welg tõnd ne Wẽnnaam nonglmã?
17 Wẽnnaam nonglmã yõod ne yãmb taa zĩ-bʋgo? Yãmb tagsda wa a Davɩɩd bɩ? A gʋlsa woto: “Tɩ bõe, yãmb nonglem yaa neer n yɩɩd vɩɩm, mam noor na n pẽga yãmba. Mam na n pʋʋsa yãmb bark m vɩɩma pʋgẽ. Mam na n zẽka m nus yĩngr yãmb yʋʋra yĩnga.” (Yɩɩl Sõamyã 63:4, 5) Sɩd-sɩda, bũmb ye bee dũni kãngã vɩɩm pʋgẽ n yɩɩd f paam tɩ Wẽnnaam nong-fo, la f tar zood wakat fãa ne-a bɩ? Wala makre, nug tʋʋmd sẽn kõt ligd wʋsg n são d yamã sẽn na n gãe bãane, la d sẽn na n tar sũ-noogo, d sẽn tar zood sõma-sõma ne Wẽnnaamã yĩng bɩ? (Luk 12:15) Wa n yɩɩ tɩlae ne kiris-neb kẽer tɩ b yãke, b sã n na n basa a Zeova, bɩ b sã n na n sakame n ki b tẽebã yĩnga. Yaa woto n paam a Zeova Kaset rãmb wʋsg Nazi rãmbã nams-bɛɛg zagsẽ Dũni gill Zabr a 2 soabã wakate. Sã n dok neb fĩ-fĩi, tõnd kiris-nedemda pʋgẽ saam-biisã yãkame n na n pa Wẽnnaam nonglmã pʋgẽ, n sak kũum dẽ yĩnga. Neb nins sẽn pa a nonglmã pʋgẽ ne kɩs-sɩdã tõe n kɩsa sɩd tɩ Wẽnnaam na n kõ-b-la vɩɩm sẽn pa sate, la woto yaa bũmb dũniyã sẽn pa tõe n kõ tõnd ye. (Mark 8:34-36) La bũmb sẽn yɩɩd vɩɩm sẽn pa satã meng n kẽed sʋka.
18 Baa ne d sẽn pa tõe n paam vɩɩm sẽn pa satã t’a Zeova pa kẽ sʋkã, mams-y n ges vɩɩm sẽn kaoosd wʋsg tɩ tõnd Naandã ka be ye. A ra na n yɩɩ vɩʋʋgo, tɩ bõn-datl hakɩk kaẽ ye. A Zeova kõo a nin-buiidã tʋʋmd sẽn be yamleoog yaoolem day kãensã. Woto, d tõe n talla kɩs-sɩd t’a Zeova sẽn ya a Raab Pidsd Kãsengã sã n wa kõ vɩɩm sẽn pa satã, rẽ na n pida ne bõn-yood sẽn be yamleoog wʋsg la sẽn tar yõod d sẽn na n zãms n bãng la d maane. (Koɛɛg Soaba 3:11) Baa tõnd sẽn na n zãms to-to yʋʋm tusa wã sẽn watã, d pa na n tol n wʋm “Wẽnnaam yam la b bãngr ka tɛka” võor zãng ye.—Rom dãmba 11:33.
“Pʋʋsd-y bark bũmb fãa yĩnga”
La sẽn yɩɩd fãa, segdame tɩ d pʋʋsd Wẽnnaam barka. Yaa vẽeneg tɩ y mi n tagsa bũmb nins fãa Wẽnnaam sẽn zoe n maan n kõ yãmbã, la a sẽn ket n maandẽ wã yelle. (Tõo. 8:17, 18; Tʋʋ. 14:17) Y sã n mi n tags Wẽnnaam maan-neerã yell bilfu, yaa sõma. La sẽn yaa sõma n yɩɩda, yaa y sẽn na n maag y yĩng n bʋgs n ges bõn-sõma ka tɛkã Wẽnnaam sẽn maand n kõt yãmb la neb nins y sẽn nongã. Y sã n bʋgs n ges y Naandã sẽn yaa kõat to-to wã, na n kɩtame tɩ y nong-a n yɩɩd pĩndã. Y na n maneg n neeme t’a nonga yãmba, la a nand-y wʋsgo.—1 Zã 4:9.
Bʋgsd-y-yã a Zeova Gomdã zugu, la a bõn-naandsã zugu
7 Yaa sɩd tɩ sebr kareng pa baood modgr wʋsg ye. La d sã n dat n bʋgs bũmb ning d sẽn karemdã zugu, d segd n modgame tɩ d yamã ra yuus ye. Tõnd sẽn yaa neb sẽn pa zems zãngã, d yamã wae n bee bũmb nins maaneg sẽn pa toogã. Rẽnd d sã n dat n bʋgse, d segd n baoo wakat d sẽn vʋʋs sõma, tɩ yaams kaẽ ye. Yɩta sõma me tɩ d bao zĩig bʋrg sẽn ka be, tɩ bũmb sẽn tõe n tiis-d me ka be ye. Yɩɩn-gʋlsd a Davɩɩd ra wae n bʋgsda yʋngo, a sẽn wat n gãe a gãagẽ tɩ gõeem pa tar-a. (Yɩɩn. 63:7) A Zeezi meng sẽn da yaa ned sẽn zems zãngã ra mi n baoo zĩig bʋrg sẽn ka be, n bʋgs la a pʋʋse.—Luk 6:12.
Zãmsd-y nebã ne nonglem wa a Zezi
6 D fãa nong n gomda bũmb nins sẽn noom-dã yelle. D sã n wa gomd bũmb sẽn noom-d yelle, sẽn kelgd-b tõndã sã n ges d manesmã, b miime. Sẽn yɩɩd fãa sã n yaa ned d sẽn nong yell la d gomda. Naoor wʋsgo, d nong n togsda neb a taabã d sẽn mi bũmb nins a soabã zugã. D gomd n pẽgd-a lame la d waoogd-a, n pa sakdẽ tɩ ned paoog-a ye. Rẽ fãa yaa sẽn na yɩl tɩ nebã bãng tɩ nin-kangã tara zʋg-sõma tɩ kɩt tɩ b me nong-a wa tõndo.
D bʋgs Wẽnnaam Gomdã zug neere
Yãmb kengda neb a taabã raood bɩ?
Roog siigr yaa nana n yɩɩd a meebo. Siigrã la meebã yell b sẽn gomd ka wã gomda tõnd no-goamã me yelle. D sẽn pa zems zãngã yĩnga, d fãa kongdame. Rĩm a Salomo yeelame tɩ “nin-tɩrg ka be dũniyã zug n maand tɩrg n ka kongdẽ ye.” (Koɛɛg Soaba 7:20) Ned sã n beege, pa yãt n kaoos tɩ d bãng a kongrã n gom-a põaas ye. (Yɩɩl Sõamyã 64:3-5) La keng nebã raood ne d no-goam baooda modgre.
SẼOOG RASEM 22-28
D SẼN BÃNG BIIBLÃ KARENG PƲGẼ YƖƖN-SÕAMYÃ 66–68
A Zeova tʋkda tõnd zɩɩbã daar fãa
A Zeova sẽn leokd d pʋʋsgã to-to
15 Pa wakat fãa la a Zeova leokd d pʋʋsg tɩ yaa vẽeneg ye. La d saasẽ Ba wã sẽn leokd to-to wã kell n yaa bũmb ning d sẽn datã bal kɛpɩ sẽn na yɩl n kell n maan sɩd ne-a. Woto wã, bɩ y gũusd n get a Zeova sẽn leokd y pʋʋsg to-to. Saam-bi-poak a ye yʋʋr sẽn boond t’a Yoko wa n tagsdame t’a Zeova pa leokd a pʋʋsgã ye. Rẽ n so t’a sɩng n gʋlsd bũmb nins a sẽn kot a Zeova wã sebr pʋgẽ. Kaoosg zugẽ, a wa n dɩka a sebrã n gese, n yã t’a Zeova leoka a pʋʋsgã fãa la bala, baa b rãmb nins a sẽn da yĩm b yellã. D segd n mi n baoo sẽk wakat-wakate, n tags n ges a Zeova sẽn leokd d pʋʋsg to-to.—Yɩɩn. 66:19, 20.
w10 1/12 23 s. a 6
Wilg-y tɩ y nanda roagdb nins sẽn yaa b yembr n wubd b kambã
Yaa a Zeova meng n vẽneg tɩ b gʋls yɩɩla, bɩ Yɩɩn-sõamyã goamã Israyɛll nebã sẽn da segd n yɩɩl b sẽn wat n waoogd-a wã sasa. Mams-y y yamẽ Israyɛll neb nins sẽn da yaa pʋg-kõapã la kɩɩbsã sẽn da paamd raood kengr to-to, b sã n da wa yɩɩnd goam nins a Zeova sẽn vẽneg tɩ b gʋlsã, tɩ tẽegd-b t’a yaa b “ba” la b “bʋ-kaooda,” la t’a na n gesame tɩ b paam yolsgã. (Yɩɩn. 68:5; 146:9) Tõnd me tõe n togsa roagd sẽn yaa a yembr n wubd a kamb goam sẽn kengd raoodo, hal t’a ket n tẽr rẽ yell yʋʋm wʋsg loogr poore. A Ruth sẽn yaa roagd sẽn yaa a yembr n wubd a kambã ket n tẽra goam raogd a to sẽn yaa a yembr n wubd a kamb sẽn togs-a, yʋʋm 20 loogr poore. Roagd a to wã ra yeel-a lame yaa: “Fo sẽn wubd f kom-dibli a yiibã to-to wã yaa sõma wʋsgo. Nang pãnga.” A Ruth paasame yaa: “M sẽn wʋm goam a woto sẽn yi a noorã wã sɩd nafa maam wʋsgo.” Hakɩɩka, “gom-sõma yaa wa vɩɩm tɩɩga.” A sẽn tõe n naf roagd sẽn yaa a yembr n wubd a kamb to-to wã pa tõe n bãng n bilg ye. (Yel-bũnã 15:4) Gom-bʋs la y tõe n yeele, n pẽg roagd sẽn yaa a ye n wubd a kamba?
w09 1/4 31 s. a 1
Kɩɩbsã ba
“Wẽnnaam bee a zĩ-sõngẽ wã . . . n yaa kɩɩbs ba.” (Yɩɩn-sõamyã 68:5) Goam-kãensã a Zeova sẽn vẽneg tɩ b gʋlsa sõngda tõnd tɩ d bãng bũmb sẽn tar yõod wʋsg yẽ mengã zugu. Neb nins sẽn ka pãngã yell pak-a lame. Tõogã a sẽn kõ Israyɛll nebã pʋgẽ, d neẽ vẽeneg tɩ kɩɩbsã yell pak-a lame. Yikr 22:22-24 pʋgẽ, b gomda “kɩɩb” yelle. Yaa pipi la woto gom-bilã sẽn pukd Biiblã pʋgẽ. Bɩ d gom rẽ yelle.
A Zeova sõngda yãmb tɩ y paamd tõogre
17 Karm-y Yɩɩn-sõamyã 40:6. Ned sã n wa rʋʋd tãnga, yaa a sẽn dat n ta a zugẽ wã. La a sã n wa rʋʋda, zĩis n be a sẽn tõe n mi n yals n tool n get zĩ-neeba. Woto me, baa y sẽn ket n maood ne zu-loeesã, mi n yals-y n tags-y bũmb nins a Zeova sẽn maand n sõngd yãmb tɩ y tõogdẽ wã yelle. Daar fãa zaabre, bɩ y sok y meng yaa: ‘Bõe la a Zeova maan n sõng maam rũndã daarã? Baa ne m zu-loɛɛgã sẽn nan pa sa wã, bõe la a Zeova maand n sõngd maam tɩ m tõogd toogo?’ Modg-y n tẽeg-y baa yaa bũmb a yembr a Zeova sẽn maan n sõng-y tɩ y tõoge.
D bʋgs Wẽnnaam Gomdã zug neere
Yɩɩl Sõamyã sebrã babg a yiib-n-soabã tags-kãsemse
68:18—B sẽn yãk b rãmb tɩ yɩ “kũun sẽn yaa rapã” ra yaa ãnd dãmba? Yaa neb b sẽn da yõg b sẽn wa n na n zab n deeg Kãabg tẽngã, n maan yembse. Kaoosg poore, nin-kãens lebga Levi nebã sõngdba.—Ɛsdras 8:20.
SẼOOG RASEM 29–SA-SIK RASEM A 4
D SẼN BÃNG BIIBLÃ KARENG PƲGẼ YƖƖN-SÕAMYÃ 69
Bũmb nins b sẽn da pĩnd n togs a Zeezi zug tɩ b Yɩɩn-sõamyã 69 pʋgẽ wã sẽn pids to-to
B ra gũuda Mesi wã waoongo
17 B ra na n kisga Mesi wã zaalem. (Yɩɩl 69:5) A Zezi ra yeela woto: “Mam sã n da ka maan tʋʋm nins ned a to sẽn ka maan bãmb sʋkã, bãmb da ka tar yel-wẽn ye. La masã bãmb yãame la b kisga maam ne m Ba. La a yɩɩ woto tɩ goam nins sẽn gʋls bãmb tõog pʋgẽ wã pidsi: ‘Bãmb kisga maam zaalem bala.’” (Zã 15:24, 25) Yaa Biiblã sɛb nins fãa b sẽn da tar wakat kãngã la b sẽn bool ka tɩ “tõogã.” (Zã 10:34; 12:34) D sã n karemd evãnzill-dãmbã, d sɩd yãtame tɩ neb wʋsg kisga a Zezi. Sẽn yɩɩd fãa, zʋɩf rãmbã tũudum taoor dãmbã. Sɩd me a Zezi ra yeela woto: “Dũniyã ka tõe n kisg yãmb ye, la a kisgda maam, mam sẽn kɩt kaset t’a tʋʋmã yaa wẽnsã yĩnga.”—Zã 7:7.
Tʋm-y tũudum hakɩkã yĩng ne yẽesem
7 Daar a yembre, a Zezi maana bũmb tɩ wilgd vẽeneg t’a sɩd ra nonga a tʋʋmdã hali n tʋmd-a ne yẽesem. Yɩɩ yʋʋmd 30 soabã Pakã sasa. Yẽ ne a karen-biisã waa Zerizalɛm, n ta n yã wẽnd-doogã sẽn pid ne “neb sẽn koosd lols la piis ne wala, la ligd tekdba.” A Zezi manesem yɩɩ wãna, la rẽ kɩtame t’a karen-biisã tags bõe yelle?—Karm-y Zã 2:13-17.
8 A Zezi sẽn yeel la a maan bũmb ning baraarã tẽega a karen-biisã bãngr-gomd a Davɩɩd sẽn togs a yɩɩll a ye pʋgẽ. Be a yeela woto: “Yãmb doogã nonglem n so maam zãnga.” (Yɩɩl 69:10) Bõe yĩng tɩ karen-biisã tẽeg gom-kãensã? A Zezi sẽn maan bũmb ningã ra tõe n kɩtame t’a paam yelle. Sɩd me, maan-kʋʋdbã, gʋlsdbã la nin-bɛd a taab sẽn yaa wẽnd-doogã taoor dãmb n da teend lɛɛbdbã sẽn da wẽgd nin-buiidã. A Zezi sẽn puk tũudmã taoor dãmb bãong la a sãam b leebgã, kɩtame t’a lebg b bɛ. Wa a karen-biisã sẽn bãng vẽenegã, a sẽn maan bũmb ningã wilgdame t’a sɩd ra ‘nonga Wẽnnaam doogã,’ rat n yeel t’a ra tʋmda tũudum hakɩkã yĩng ne yẽesem. La yẽesem yaa bõe? Rẽ yĩnga a yaa toor ne yãgb bɩ?
g95 22/10 31 s. a 4
Sũ-sãamsã tõe n kʋʋ ned bɩ?
Neb kẽer yetame tɩ sũ-sãamsã naaga bũmb nins sẽn yɩ sabab t’a Zeezi Kirist ki wã sʋka. B ra pĩnd n togsa bãngr-gomd a Zeezi zug yaa: “Tʋyã sãama mam sũurã wʋsgo, tɩ m dat n tẽ tɩ manegr kae ye.” (Yɩɩn-sõamyã 69:20) Gom-kãensã võor meng-meng yaa bõe? Tõe tɩ sũ-sãamsã naaga bũmb nins sẽn yɩ sabab t’a Zeezi Kirist ki wã sʋka. Bala lɛɛr nins sẽn deng a kũumã, a ra bee sũ-sãan-kãseng pʋgẽ. (Matiye 27:46; Luk 22:44; Ebre-rãmbã 5:7) Sẽn paase, bũmb a to sẽn wilgd rẽ, yaa ‘zɩɩmã ne koomã’ sẽn yi a lʋgrẽ wã, b sẽn kõs-a ne kãnda poore. Ned sũur sã n tõsge, wall yaa a zɩɩm sor a yembr n pusgi, tõe n kɩtame t’a zɩɩmã raag a yaõogã pʋgẽ, bɩ zĩig ning b sẽn boond tɩ péricarde. Pericardã yaa yĩngã wil ning sẽn pid ne koom, la sẽn lut sũurã. B sã n kõs zĩ-kãensã a yiibã fãa n maan võore, tõe n kɩtame tɩ bũmb sẽn wõnd “zɩɩm la koom” yi.—Zã 19:34.
it-2 600
Zẽnem
Biiblã pʋgẽ, b ra pĩnd n togsame tɩ b na n kõo Mesi wã “zẽnem” t’a yũ. (Yɩɩn. 69:21) Nand tɩ b ka a Zeezi ra-lukã zugu, gom-kãensã paama pidsgu. B kõo a Zeezi Kirist divẽ sẽn kalem ne bũmb sẽn yaa toog liga t’a yũ. La a sẽn lembe a zãgsame n pa yũ ye. B sẽn da kõ-a bũmb ningã yaa sẽn na yɩl t’a yũ n pa le wʋmd toog ye. A Matiye (27:34) sẽn wa n gʋlsd bãngr-gomdã sẽn pids to-to wã, a pʋda Gɛrk gom-bil ning sẽn yaa kho·leʹ (bũmb sẽn yaa toog liga) wã. Yaa gom-bi-kãng la b lebg tɩ be Yɩɩn-sõamyã 69:21 Sɛptãntã pʋgẽ. La Mark evãnzillã pʋgẽ, b gomda miir yelle. (Mark 15:23) Rẽ kɩtame tɩ nebã tagsdẽ tɩ “zẽnemã” bɩ “bũmb sẽn yaa toog liga” ra yaa “miiri.” Tõe me tɩ bũmb ning b sẽn kõ a Zeezi t’a yũ wã ra yaa bũmb sẽn yaa toog liga ne miirã b sẽn kalem taaba.
D bʋgs Wẽnnaam Gomdã zug neere
Zẽgs-y nus ne kɩs-sɩd pʋʋsg pʋgẽ
11 Neb wʋsg pʋʋsdame bal n na n kos bũmbu, la tõnd nonglmã ne a Zeova Wẽnnaamã segd n tus-d lame tɩ d pʋʋs-a bark la d pẽg-a d meng pʋʋsgẽ la zãma sʋk pʋʋsgẽ wã. A Poll gʋlsame: “Da maan-y yɩɩr ne bũmb ba a yembr ye, la ne pʋʋsgo la ne bark pʋʋsgo bɩ y wilg Wẽnnaam yãmb sẽn dat bũmb ninsi. La Wẽnnaam laafɩ sẽn yɩɩd neba bãngr fãa na gũ yãmb sũyã la yãmb tagsgo Kirist Zezi maasem yĩnga.” (Filip rãmba 4:6, 7) N-yẽe, bõosgã la kosgã toor sẽn ka be, d segd n wilga d mi-beoog ne a Zeova, a sẽn ning-d bark tẽebã la laogã wɛɛngẽ wã yĩnga. (Yelbũna 10:22) Yɩɩl-gʋlsdã yɩɩlame: “Kõ Wẽnnaam bark pʋʋsg tɩ yɩ maoongo n pids fo wẽenega ne Sẽn-ka-to [Soabã].” (Yɩɩl Sõamyã 50:14) La a Davɩɩd yɩɩl sẽn yaa pʋʋsg talla gom-kãensã sẽn kẽed sũurã: “Mam na n pẽga Wẽnnaam yʋʋr ne yɩɩla, n waoog bãmb ne bark pʋʋsgo.” (Yɩɩl Sõamyã 69:31) D pa segd n maan woto zãma sʋk la d meng pʋʋsgẽ wã sɩda?
SA-SIK RASEM A 5-11
D SẼN BÃNG BIIBLÃ KARENG PƲGẼ YƖƖN-SÕAMYÃ 70–72
Gom-y Wẽnnaam pãngã yell ne “zãmaan ning sẽn pʋgdã”
Kom-bɩɩse, kɩt-y tɩ y yam-welgrã tõod paam zãmsgo!
Gil a Sʋɩtãan bẽdsã baoodame tɩ y gũus y mens wakat fãa, la wakat ninga rẽ baooda raood wʋsgo. N-ye, wakat ninga y na n mikame tɩ pa ne y taabã bal la y tagsgã pa zems ye, la yaa ne dũniyã tõr me. Yɩɩl-gʋlsd a Davɩɩd pʋʋsa woto: “Zusoaba sẽn yaa mam soaala, yãmb yaa mam tẽeb pidsg soaba. Wẽnnaam, yãmb zãmsa maam hal m yãadem wakate; hal tɩ ta masã mam wilgda yãmb tʋʋm-kãsemse.” (Yɩɩl Sõamyã 71:5, 17) B mii a Davɩɩd wa ned sẽn tar daoodo. La yaa wakat bʋg la a bɩɩs-a? A sẽn da yaa bi-bɩɩg sasa! Sẽn deng meng t’a zab ne a Goliat t’a yʋʋrã yi, a Davɩɩd wilga raood sẽn yaa kãseng n kogl a ba wã piisã, n kʋ gɩgemd la we-rũng a to b sẽn boond tɩ urs. (1 Sãmwɛll 17:34-37) Baasg zãnga, a Davɩɩd wilgame tɩ bũmb ning fãa a sẽn maan ne raoodã yaa a Zeova sẽn sõng-a wã yĩnga, n boond-a tɩ “mam tẽeb pidsg soaba.” A Davɩɩd sẽn tõog n dell a Zeova wã kɩtame t’a tõog makr buud fãa a sẽn sege. Yãmb me na n mikame tɩ y sã n teeg a Zeova, a na n kõ-y-la raood la pãng tɩ y ‘tõog dũniyã.’—1 Zã 5:4.
D manesem segd n yɩɩ wãn ne neb nins sẽn kʋʋlã?
Yɩɩl-gʋlsdã pʋʋsa a Zeova n yeel yaa: “Ra bas-y maam m kʋʋlem wakat ye. Ra n daag-y-m n base, m pãngã sã n wa sa ye.” (Yɩɩn-sõamyã 71:9) Wẽnnaam pa ‘basd’ a nin-buiid nins sẽn maand sɩd ne-a wã, baa nin-kãens sã n tagsdame tɩ b pa le tar yõod a nifẽ ye. Yɩɩl-gʋlsdã ra pa tagsd t’a Zeova raag-a lame n bas ye. A ra sak n deegame tɩ yaa tɩlɛ t’a teeg a Naandã, sẽn yɩɩd fãa a kʋʋlmã wakate. Ned sã n maand sɩd ne a Zeova woto, a sõngd-a-la a vɩɩmã tõre. (Yɩɩn-sõamyã 18:25) Naoor wʋsgo, a tũnugda ne d tẽed-n-taasã n sõngd tõndo.
Tʋm-y-yã a Zeova tʋʋmdã tɩ y toogã wakat nan ka ta ye
4 Yãmb sã n sɩng n tũuda a Zeova na maan yʋʋma, yɩta sõma tɩ y sok y meng woto: ‘Mam sẽn ket n tar keelem bilfã, bõe la m tõe n maane?’ Y sẽn yaa kiris-ned yʋʋm sẽn vẽsgã, bũmb la y tõe n maan tɩ y taabã pa tõe ye. Wala makre, y tõe n zãmsa kom-bɩɩsã bũmb nins y sẽn zãms a Zeova nengẽ wã. Y tõe n togsa y tẽed-n-taasã bark nins y sẽn paam Wẽnnaam tũudmã pʋgẽ wã. Rĩm a Davɩɩd ra pʋʋsda a Zeova n kotẽ t’a sõng-a t’a maan woto. A yeelame: “Wẽnnaam, yãmb zãmsa maam hal m yãadem wakate. . . . Baa mam sã n kʋʋl tɩ m zug pelge, bɩ y ra bas maam ye, hal tɩ m tõog n wilg zãmaan-kãngã nebã yãmb nug tʋʋma, la m wilg zãmaan ning sẽn wata yãmb pãngã.”—Yɩɩl 71:17, 18.
5 Wãn to la y tõe n zãms y tẽed-n-taasã bũmb nins y sẽn bãng y sẽn lebg a Zeova Kaset soabã tɛka? Y tõe n boola kom-bɩɩsã tɩ b wa yãmb yirã, tɩ y sõs ne taab tɩ keng b raoodo. Wall y kos-b tɩ b yãag yãmb tɩ y moon koɛɛgã. Woto, b sã n ne yãmb sẽn moond ne yẽesmã, b bãngdame t’a Zeova tʋʋmdã kõt-y-la sũ-noogo. A Elihu yeelame: “Mam tagsame tɩ m na n basame tɩ nin-kẽembã gom n zãms tõnd yʋʋm wʋsg yam.” (Zoob 32:7) Tʋm-tʋmd a Poll sagla saam-bi-pogs nins yʋʋm sẽn vẽsgã tɩ b kõ neb a taabã mak-sõng ne b no-goam la b manesem. A yeelame tɩ pʋg-yãansã segd n ‘zãmsa neb a taabã sẽn yaa sõma.’—Tɩt 2:3.
D bʋgs Wẽnnaam Gomdã zug neere
it-1 825
Efrate
Israyɛll soolmã todse. Kaool ning a Zeova sẽn maan ne a Abrahaamã pʋgẽ, a pʋlmame t’a na n kõo a Abrahaam yagensã tẽnga, “sẽn sɩng ne Ezɩpt kʋɩlgã n tãag kʋɩl-kãsengã sẽn yaa Efrat kʋɩlgã.” (Sɩng. 15:18) A Zeova leb n tẽega Israyɛll nebã pʋlen-kãnga. (Yik. 23:31; Tõo. 1:7, 8; 11:24; Zoz. 1:4) 1 Kibay 5:9 wã wilgdame tɩ sẽn deng a Davɩɩd naamã sɩngre, a Rubɛn yagensã yɩk n tɩ “zĩnda hal we-raoogã sɩngrẽ n tãag Efrat kʋɩlgã noore.” La sẽn mik tɩ Efrat bee kilo 800 zĩigẽ ne “Galaad yaang sẽnesã” (1 Kib. 5:10), tõe n dat n yeelame t’a Rubɛn buudã neb yalga b zĩigã sẽn da sɩngd Galaad yaang sẽnesã n tãag Siiri we-rasempʋɩɩga sẽn sãagd n tat Efratã. (Wẽnnaam Sebre, 2014 pʋgẽ, b yetame tɩ “bãmb dag n bee hal we-raoogã noore, Efrat kʋɩlgã sẽnẽ”; Wẽnnaam Sebre, 1983 pʋgẽ, b yetame tɩ “bãmb zĩnda yaang sẽne me hal tɩ ta weooga noor sẽn dabd Efrat kʋɩlga noorã.”) Dẽnd a Zeova pʋlengã sẽn pids zãng pipi yɩɩ a Davɩɩd ne a Salomo naamã sasa, wakat ning Israyɛll soolmã todsã sẽn yalg n ta Zoba sẽn yaa Aram nebã soolmã. Rẽ kɩtame tɩ Israyɛll soolmã yalg n ta Efrat kʋɩlgã rʋʋndã. Wõnda taa Siiri rɩtg sẽnesã. (2 Sãm. 8:3; 1 Rĩm. 4:21; 1 Kib. 18:3-8; 2 Kib. 9:26) Efrat sẽn da tar yõod wʋsgã yĩnga, naoor wʋsgo, b ra boond-a lame bal tɩ “Kʋɩlgã.”—Zoz. 24:2, 15; Yɩɩn. 72:8.
SA-SIK RASEM 12-18
D SẼN BÃNG BIIBLÃ KARENG PƲGẼ YƖƖN-SÕAMYÃ 73–74
La d sã n wa maand sũ-kiir ne neb nins sẽn pa tũud a Zeova wã yẽ?
“A Zeova . . . fãagda sũ-pa-noaang rãmbã”
14 Yɩɩn-sõamyã 73 soabã gʋlsdã yaa Levi neda. Rẽnd a ra paamame n tʋmd a Zeova roogẽ wã. Ra yaa zu-zẽkr bũmbu. Baa ne rẽ, wakat n zĩnd t’a koms raoodo. Bõe yĩnga? A wa n maanda sũ-kiir ne nin-wẽnsã la wilg-m-mens rãmbã. Pa b tʋʋm-wẽnsã yĩng ye. Yaa sẽn da wõnd b vɩɩmã yaa sõma n yɩɩd yẽ vɩɩmã yĩnga. (Yɩɩn. 73:2-9, 11-14) Ra wõnda b tara fãa, arzɛka, vɩ-noogo, n pa tol n maand yɩɩr ye. Sẽn da wõnd b yɛlã neeme wã kɩtame tɩ yɩɩn-gʋlsdã koms raoodo, hal n yeel yaa: “Mam sẽn yɩlg m mengã yaa zaalem, la mam sẽn nudg m nus tɩ m ka tar yellã yaa zaalem bala.” Yaa vẽeneg tɩ yell n da yɛgd-a, bala ra tõe n kɩtame t’a bas a Zeova tũubu.
“A Zeova . . . fãagda sũ-pa-noaang rãmbã”
15 Karm-y Yɩɩn-sõamyã 73:16-19, 22-25. Levi nedã ‘wa n kẽe Wẽnnaam do-sõngẽ wã.’ Tõe t’a ra bee beenẽ ne a tẽed-n-taasã, tɩ rẽ kɩt t’a paam n maag a yĩng n tags a yellã zug neere, la a pʋʋs a Zeova rẽ wɛɛngẽ. Woto sõng-a lame t’a bãng t’a tagsgã yaa yalemdo, la t’a rɩka sor sẽn da tõe n kɩt t’a zãag ne a Zeova. A leb n bãngame tɩ nin-wẽnsã bee “soay sẽn yaa sals zutu,” la tɩ b baasgã na n yɩɩ wẽnga. Sẽn na yɩl n tõog sũ-kiirã la raood komsgã, Levi nedã ra segd n gesa yɛlã wa a Zeova sẽn get-b to-to wã. A sẽn maan woto wã, a le paama sũur pʋgẽ bãane, la sũ-noogo. A yeelame: “Mam ka maand sũ-noog dũniyã zugu, sã n ka [a Zeova] pʋgẽ.”
16 D sẽn tõe n dɩk yam ningã: Bɩ d ra tol n maan sũ-kiir ne nin-wẽnsã sẽn wõnd b vɩɩmã tara barkã ye. B sũ-noogã pa sũ-noog hakɩɩka, leb n pa kaoosd ye. B pa na n paam vɩɩm sẽn kõn sa wã ye. (Koɛ. 8:12, 13) D sã n maand sũ-kiir ne-ba, tõe n komsa d raoodo, la sãam tõnd ne a Zeova zoodã. Woto wã, sã n wa mik tɩ y maanda sũ-kiir ne nin-wẽnsã sẽn wõnd b vɩɩmã tara barkã, bɩ y maan wa Levi nedã. Kelg-y sagls nins Wẽnnaam sẽn kõt tɩ wilgdẽ t’a nong-d lame wã, la y ket n naagd y tẽed-n-taasã sẽn maand a Zeova raabã. Sã n yaa a Zeova la y nong n yɩɩd bũmba fãa, y na n paama sũ-noog hakɩɩka. Leb n na n sõng-y lame tɩ y kell n pa “vɩɩm hakɩɩkã” sor zugu.—1 Tɩm. 6:19.
Rɩk-y-yã a Moiiz togs-n-taare, n tall tẽebo
5 Bõe la y tõe n maan tɩ “sũ-noog ning yel-wẽnã sẽn kõt wakat bilf pʋgẽ wã” yamleoog ra kẽ-yã? Y pa segd n yĩm tɩ sũ-no-kãng pa kaoosd ye. Y sã n tar tẽebo, na n sõng-y lame tɩ y bãng tɩ “dũniyã ne a ratem wẽngã me loogdame.” (1 Zã 2:15-17) Ra yĩm-y bũmb ning sẽn na n paam sẽn maand-b yel-wẽnã n pa tekdẽ wã ye. Nin-kãensã bee “zĩ-saals pʋsẽ.” B na n “menemame n sɛ ne yɛɛsgo.” (Yɩɩl 73:18, 19) Y yam sã n wa be bũmb sẽn pa zems maanego, sok-y y meng woto: ‘M datame tɩ m vɩɩmã yɩ wãn beoogo?’
Bao-y waoogr ning sẽn yit Wẽnnaam nengẽ wã
3 Yɩɩl-gʋlsdã ra kɩsa sɩd t’a na n paama waoogr ning sẽn yit a Zeova nengẽ wã. (Karm-y Yɩɩl Sõamyã 73:23, 24.) La wãn to la a Zeova waoogd neb nins sẽn sakd-a wã? A maand-b-la lohorem la a ningd-b bark wʋsgo. Wala makre, a sõngd-b lame tɩ b bãngd a raabã, la a sak tɩ b yaa a zo-rãmba.—1 Kor. 2:7; Zak 4:8.
4 A Zeova kɩtame me tɩ d moond koe-noogã sẽn yaa zu-zẽkr bũmbã. (2 Kor. 4:1, 7) Sẽn paase, koe-moonegã wata ne ziiri. A Zeova yeela neb nins sẽn moond koɛɛgã tɩ pẽgd yẽ la nafd b taabã woto: “Mam waoogda neb nins sẽn waoogd maamã.” (1 Sãm. 2:30) Nin-kãens tara yʋ-noog a Zeova taoore, tɩ b tẽed-n-taasã me pẽgd-ba.—Yel. 11:16; 22:1.
5 Bark bʋs la neb nins sẽn tẽed a Zeova n tũud a sorã na n paame? Biiblã pʋlm-b-la woto: ‘A na n zẽka bãmb tɩ b soog tẽngã. B na n yãa nin-wẽns sãoongo.’ (Yɩɩl 37:34) Wẽnnaam nebã gũuda wakat ning a sẽn na n zẽk b zug n kɩt tɩ b vɩɩmd wakat sẽn kõn sa wã.—Yɩɩl 37:29.
D bʋgs Wẽnnaam Gomdã zug neere
it-2 132
Leviatã
Yɩɩn-sõamyã 74 pʋgẽ, b gomda Wẽnnaam sẽn fãag a nin-buiidã to-to wã yelle. Vɛrse 13 ne 14 pʋgẽ, b rɩka makr ne bũmb toor-toor n na n wilg Wẽnnaam sẽn yiis Israyɛll nebã yembd to-to Ezɩptã. Vɛrse kãens pʋsẽ, gom-bil ning sẽn yaa “mogrã pʋgẽ bõn-bãnã” [Ebre., than·ni·nimʹ, bɩ tan·ninʹ]” ne gom-bil ning sẽn yaa “Leviatã” wã tũuda taaba. B sẽn yeel tɩ b wãa Leviatã wã zutã tõe n dat n bilga bũmb ning sẽn paam a Farawõ ne tãb-biisã, a Zeova sẽn wa n yiis Israyɛll nebã yemdã sasa. Sebr ning b sẽn boond tɩ targoums araméens wã pʋgẽ, b pa lebg beenẽ tɩ ‘Leviatã wã zut’ ye. B lebgame t’a “Farawõ gãndaadã.” (Ges-y Eze. 29:3-5 wã. Beenẽ, b maka a Farawõ ne “mogrã bõn-bãn-kãseng” sẽn gãe a Nill kʋɩlgã ko-soayã sʋka. Ges-y Eze. 32:2 me.) Ezayi 27:1 wã pʋgẽ, wõnda Leviatã wã (LXX, “wag-kʋdrã”) makda soolem, dũni-gill zug siglga, tɩ b boond soab ning sẽn yaa a taoor soabã tɩ “wag-bedrã” la “wag-kʋdrã.” (Vẽn. 12:9) Bãngr-gomdã ra bilgda Israyɛll nebã sẽn da na n lebg n wa b tẽngẽ wã yelle. Dẽnd b sẽn yeel t’a Zeova na n ‘gesa Leviatã wã’ yellã, tõe n yɩɩ Babilon yell me la b sẽn gomdã. La vɛrse 12 ne 13 gomda Asiiri ne Ezɩpt yelle. Dẽnd sãmbg kae tɩ Leviatã wã makda dũni-gill zug siglg sẽn zabd ne a Zeova la a nin-buiidã ye.
SA-SIK RASEM 19-25
D SẼN BÃNG BIIBLÃ KARENG PƲGẼ YƖƖN-SÕAMYÃ 75–77
Ra pẽg-y y mens ye: Bõe yĩnga?
Bãng-y sẽn tũud-a a Zeova ne sẽn pa tũud-a wã n bake
4 A Poll sẽn yeel tɩ neb wʋsg na n yɩɩ beed rãmb la ligd noangdbã, a paasame tɩ kẽer na n yɩɩ yʋ-baoodba, wilg-m-mens rãmb la wuk-mens-rãmba. Sẽn tar-b zʋg-wẽns a woto wã nong n tagsdame tɩ b são b taabã, b tõog wall b neerem, pa rẽ bɩ b tarem wall b yʋʋm bɩ b naam yĩnga. Neb a woto tʋllame tɩ b taabã waoog-b tɩ looge. Bãngd a ye yeelame tɩ ned sã n yaa wuk-m-meng soaba, yaa wa a “tara tẽn-kugr a sũurã pʋgẽ, n wõgemded a taoor n waoogd a menga.” Neb kẽer yeelame tɩ wuk-m-meng pa be yamleoog baa-baa, hal tɩ wuk-m-meng soab sã n ne a to sẽn yaa woto, pa sakd-a ye.
5 A Zeova kisa wuk-m-menga. Biiblã wilgame t’a kisa “tɩtaam-gesgo.” (Yel. 6:16, 17) Wuk-m-meng kɩtdame tɩ ned pa tõe n paam Wẽnnaam zood ye. (Yɩɩn. 10:4) Wuk-m-mengã yaa a Sʋɩtãan zʋgo. (1 Tɩm. 3:6) Bʋko, baa neb sẽn da tũud a Zeova ne b sũy fãa wa n wuka b mense. Wala makre, na maan yʋʋm wʋsgo, rĩm a Ozɩyaas tũu a Zeova sõma. La Biiblã yeelame: “Yẽnda sẽn wa n mik t’a pãngã lebga wʋsgã, yẽnda wuka a meng tɩ wa ne a sãoongo. Bala, yẽnda maana sẽn ka zems ne Sẽn-Ka-Saab sẽn yaa yẽnda Wẽnnaamã. Yẽnda kẽe Sẽn-Ka-Saab roogã pʋg n na n yõog tɩdar wisd tẽn-kugrã zugu.” Rĩm a Ezekɩyaas sẽn da tũud a Zeova ne a sũur fãa wã me wa n wuka a menga, la pa kaoos wʋsg ye.—2 Kib. 26:16; 32:25, 26.
Yɩɩl Sõamyã sebrã babg a tãab-n-soab la a naas-n-soabã tags-kãsemse
75:4, 5, 10—Bõe yĩng tɩ d segd n lak d mens ne wuk-m-mengã? A Zeova zẽkda a sõgen dãmb hakɩkã. La a ‘sãamda nin-wẽnsã pãng fãa.’ B keoogd-d lame tɩ d ra wuk d mens bɩ n zẽk d mens ye. Sẽn yaa a Zeova n zẽkd nedã yĩngã, d segd n bãngame tɩ taoor-sobend fãa b sẽn bobend-d tigingã pʋgẽ yita yẽ nengẽ.—Yɩɩl Sõamyã 75:7.
D bʋgs Wẽnnaam Gomdã zug neere
Yɩɩl Sõamyã sebrã babg a tãab-n-soab la a naas-n-soabã tags-kãsemse
76:10—Wãn to la “ninsaalbã sũ-yikrã” tõe n kɩt t’a Zeova paam pẽgre? Wẽnnaam sã n bas tɩ nebã yikd b sũur ne tõnd d sẽn yaa a sõgen dãmbã yĩnga, baasgã tõe n yɩɩ sõma. Toog ning fãa sẽn paam tõnd tõe n kibl-d lame. Yaa sẽn na yɩl n kibl-d tɩ d yɩ sõma yĩng la a Zeova sẽn mi n bas tɩ d namsdẽ wã. (1 Pɩɛɛr 5:10) Wakat n wat tɩ Wẽnnaam na n bob nin-wẽnsã sũ-kãbre. La d sã n nams hal n tɩ ki? Rẽ me tõe n pẽga a Zeova, bala neb nins sẽn yã tõnd sẽn tõog toogã n kell n kɩs Wẽnnaam sɩdã me tõe n sɩnga a pẽgre.
SA-SIK RASEM 26–BÕN-BƖƲƲNG RASEM A 1
D SẼN BÃNG BIIBLÃ KARENG PƲGẼ YƖƖN-SÕAMYÃ 78
Israyɛll nebã pa maan sɩd ne a Zeova ye: Rẽ yaa keoogr tõnd yĩnga
w96 1/12 29-30
“D tẽeg wakat sẽn loogã yelle”: Bõe yĩnga?
Bʋko, Israyɛll nebã beega a Zeova naoor wʋsgo, bala b yĩma a noyã. Biiblã pʋgẽ, b yetame yaa: “B maka Wẽnnaam n yɩlme, la b kɩt tɩ Israyɛll Sõng soabã sũur sãam wʋsgo. B pa tẽeg Wẽnnaam pãngã yell ye. B pa tẽeg daar ning a sẽn fãag bãmb b zabd-n-taasã nusẽ wã.” (Yɩɩn-sõamyã 78:41, 42) Tarẽ-n-tarẽ, a Zeova wa n raag-b lame base, b sẽn yĩm a noyã yĩnga.—Matiye 21:42, 43.
Yɩɩl-gʋlsd ning sẽn gʋls Yɩɩn-sõamyã 77 soabã kõo tõnd mak-sõngo. A yeelame yaa: “Mam na n tẽega a Zah tʋʋmã yelle. Mam na n tẽega tʋʋm-kãsems nins yãmb sẽn tʋm hal pĩnd wẽndẽ wã yelle. Mam na n bʋgsa yãmb tʋʋmã fãa zugu, la m tags yãmb manesmã yelle.” (Yɩɩn-sõamyã 77:11, 12) D sã n bʋgsd tʋʋm nins tõnd sẽn tʋm pĩndã a Zeova tũudmã pʋgẽ wã zugu, la bũmb nins a sẽn maan n wilg t’a nonga tõndã zugu, na n kɩtame tɩ d rat n modg n paase, na n kenga tõnd raoodo, la sõng tõnd tɩ maneg n wilg tɩ d sũur yaa noog ne bũmb nins a sẽn maan n kõ-dã. Sẽn paase, d sã n “tẽegd wakat ning sẽn loogã” yelle, na n sõnga tõnd tɩ d zãag d meng ne kʋɩɩngo, la kɩt tɩ d rat n maan d sẽn tõe fãa n kell n maan sɩda, la d tõogd toogo.
‘‘Ra yẽgem-y ye’’
16 Yẽgengã kɩtdame tɩ d tagsd d mengã yell wʋsgo, tɩ kɩt tɩ d yĩmd bark nins d sẽn tare, d sẽn yaa a Zeova Kaset rãmbã. Sẽn na yɩl n tõog n da wa yẽgme, d segd n ninga bark kãens d yamẽ wakat fãa. Wala makre, tõnd ned kam fãa tara zu-no-kãseng n zãad a Zeova yʋʋrã. (Ezai 43:10) D tõe n baoa zood sẽn tar pãng ne-a. Sẽn paase, tõnd tõe n goma ne a Zeova sẽn ‘wʋmd pʋʋsgã’ wakat buud fãa. (Yɩɩl Sõamyã 65:3; Zak 4:8) Tõnd vɩɩmã sɩd tara võore, bala d wʋmda no-koeemd ning b sẽn wẽed Wẽnnaam naamã poorã võore, la d tẽrẽ tɩ d tara zu-noog n na n kell n tall d wẽn-sakrã. (Yelbũna 27:11) D tõe n kẽesa d toog Rĩungã koe-noog mooneg pʋgẽ n pa vaandẽ ye. (Matɩe 24:14) D sã n wilgdẽ tɩ d tara tẽeb ne a Zezi Kirist maoongã sẽn yaa rondã, na n sõng-d lame tɩ d tall sũur kaset sẽn yaa sõma. (Zã 3:16) Yaa bark kãensã fãa la d tara, baa yel-tood nins d sẽn segd n mao ne wã sẽn zem to-to fãa.
Bũmb tõe n yɩɩ a Zeova noog wall sãam a sũur bɩ?
Yɩɩl-gʋlsdã yeela woto: “Yaa naoor wʋsg la b tõdg bãmb weoogã pʋgẽ.” (Vɛrse 40) Vɛrse ning sẽn pʋgdã paasa woto: “Bãmb leb n maka Wẽnnaam yɛsa.” (Vɛrse 41) Yɩɩl-gʋlsdã goamã wilgdame tɩ b ra minim n kɩɩsd-a lame. B sɩnga b kɩɩsgã pĩnda. Yaa b sẽn fãag-b n yiis Eziptã bilf poor bala, b sẽn wa n be rasempʋɩɩgẽ wã. Israɛll nebã sɩnga yẽgeng ne Wẽnnaam, n sokd b mens a sã n na n tõog n gesa bãmb yelle, la a sã n pʋd n dat n gesa b yelle. (Sõdbo 14:1-4) Sebr a ye b sẽn yiis n na n sõng biibl-lɛbgdbã pʋgẽ, b yeelame tɩ gom-biis nins b sẽn lebg ka tɩ “naoor wʋsg la b tõdg bãmbã” rat n yeelame me tɩ “b kɩtame tɩ b sũyã lebg kɛgems Wẽnnaam taoore,” wall tɩ “b yeela Wẽnnaam tɩ ‘ayo.’” Baasgo, a Zeova sẽn yaa nimbãan-zoeer soabã, b sã n da mi n wa tek yam n kos sugri, a sakdame n kõ-b sugri. La rẽ poore, b wat n le rɩka b pĩnd zʋgã n le sɩng kɩɩsgo.—Yɩɩl Sõamyã 78:10-19, 38.
A Zeova manesem yɩɩ wãn a nin-buiidã sẽn da wa n kɩɩsd-a n yɩlemdẽ wã? Vɛrse 40 soabã pʋgẽ, b yeelame tɩ b ‘sãama a sũuri.’ Biibl a to pʋgẽ, b lebga vɛrse kãngã tɩ “b kõ-a-la sũ-sãoongo.” Sebr a yembr sẽn wilgd Biiblã gom-biis võor yeelame tɩ “zĩ-kãngã, gomdã rat n yeelame tɩ Hebre rãmbã manesem ra sãamda sũur wa bi-tõtr manesem sẽn sãamd sũur to-to wã.” Wa biig sẽn pa reegd a roagdb noor sẽn sãamd b sũur wʋsg to-to wã, Israɛll nebã sẽn yɩ kɩɩsdbã “beega Israɛll Sõng-soabã,” n sãam a sũur wʋsgo.—Vɛrse 41 soabã.
D bʋgs Wẽnnaam Gomdã zug neere
Yɩɩl Sõamyã sebrã babg a tãab-n-soab la a naas-n-soabã tags-kãsemse
78:24, 25—Bõe yĩng tɩ b ra boond mannã tɩ “saasẽ koodo,” la “pãens rãmb rɩɩbo”? Ka wã pãens rãmbã yaa malɛgsã sẽn be saasẽ wã. La woto ra pa rat yeel tɩ mannã ra yaa malɛgs rɩɩb ye. Yaa “saasẽ koodo,” bala a yita saasẽ n dʋʋgdẽ. (Yɩɩl Sõamyã 105:40) Malɛgsã b sẽn boond tɩ ‘pãens rãmbã’ sẽn be saasẽ wã yĩngã, b sẽn yet tɩ ‘pãens rãmb rɩɩbã’ võor rat n yeelame tɩ yaa Wẽnnaam sẽn be saasẽ wã n da kõt rɩ-kãnga. (Yɩɩl Sõamyã 11:4) Tõe me t’a Zeova ra kɩtdame tɩ malɛgsã kõt Israɛll nebã mannã.