Qis l-Evidenza
TINSAB fuq gżira mbiegħda u diżabitata. Waqt li tkun miexi max-xatt, fuq blata tara mnaqqax “John 1800.” Tirraġuna int li peress li l-gżira hi mwarrba u diżabitata, il-marki bilfors li ġew għaliex il-blata ttieklet bir-riħ jew bl-ilma? Dażgur li le! Bir-raġun tikkonkludi li xi ħadd naqqax dan il-kliem. Għala? L-ewwel, għax serje taʼ ittri u numri miktubin b’mod ċar—anke jekk b’lingwa barranija—ma ssirx b’kumbinazzjoni. It-tieni, l-istqarrija fiha informazzjoni b’tifsir, u b’hekk tindika sors intelliġenti.
Fil-ħajja taʼ kuljum niltaqgħu maʼ informazzjoni f’ħafna forom—bħal Braille jew ittri tal-alfabett, kif ukoll stampi, noti mużikali, kliem mitkellem, sinjali bl-idejn, sinjali tar-radju, u programmi tal-kompjuter li jużaw il-kodiċi binarju, jiġifieri, sistemi li jużaw biss in-numri żero u wieħed. L-informazzjoni tistaʼ tiġi rekordjata fi kważi kwalunkwe forma, minn mewġ tad-dawl jew tar-radju sa karta u linka. Hu x’inhu l-każ, in-nies dejjem jassoċjaw informazzjoni li fiha tifsir maʼ moħħ intelliġenti—sakemm din l-informazzjoni ma tkunx minn ġo ċellula ħajja. L-evoluzzjonisti jgħidu li din l-informazzjoni ġiet b’kumbinazzjoni jew li b’xi mod kitbet lilha nfisha. Imma veru hekk ġara? Qis l-evidenza.
Tistaʼ Informazzjoni Kumplessa Tikteb Lilha Nfisha?
Maħżuna sew fin-nukleu taʼ kważi kull ċellula ħajja f’ġismek hemm kodiċi tal-għaġeb li tissejjaħ deoxyribonucleic acid, fil-qosor DNA. Din tinġarr b’molekula twila b’żewġ ħajtiet li tidher qisha garigor. Id-DNA tiegħek qisu riċetta, jew programm, li tidderieġi t-tiswir, it-tkabbir, it-tiswija, u r-riproduzzjoni tat-triljuni taʼ ċelluli li jifformaw ġismek. Il-komponenti bażiċi li jifformaw id-DNA jissejħu nukleotidi. Dawn il-komponenti jissejħu A, Ċ, G, u T, skont liema bażi kimika jkollhom.a Bħall-ittri fl-alfabett, dawn l-erbaʼ ittri jistgħu jingħaqdu flimkien b’diversi modi biex jifformaw “sentenzi”—istruzzjonijiet li jidderieġu l-proċess taċ-ċellula li tagħmel kopja tagħha nfisha u proċessi oħrajn.
L-informazzjoni kollha maħżuna fid-DNA tiegħek tissejjaħ il-genome tiegħek. Xi sekwenzi t’ittri fid-DNA tiegħek jinsabu fik biss, għax id-DNA fih l-informazzjoni ereditarja tiegħek—il-kulur t’għajnejk u tal-ġilda, il-forma taʼ mnieħrek, eċċetra. Fi kliem sempliċi, il-genome tiegħek jistaʼ jitqabbel maʼ librerija enormi taʼ riċetti għal kull parti taʼ ġismek, u l-prodott aħħari hu int.
Kemm hi kbira din il-“librerija”? Hi twila xi tliet biljun “ittra,” jew nukleotide. Li kieku dan kellu jinkiteb, kien jimla 200 volum b’1,000 paġna kull wieħed taʼ direttorju tat-telefon, skont il-Human Genome Project.
Dawn il-fatti jfakkruna f’talba tal-għaġeb li nkitbet xi 3,000 sena ilu. Misjuba fil-Bibbja f’Salm 139:16, din tgħid: “Għajnejk rawni meta kont għadni biss embriju, u fil-ktieb tiegħek inkitbu l-partijiet kollha tiegħi.” M’għandniex xi ngħidu, il-kittieb ma kienx qed jaħseb fuq ix-xjenza, imma b’lingwaġġ sempliċi kiteb b’eżattezza rimarkevoli dwar konċett biex jispjega l-għerf u l-qawwa meraviljużi t’Alla. Kemm hu differenti dan minn kitbiet reliġjużi oħrajn tal-qedem, li kienu mimlijin b’mitoloġija u superstizzjoni!
Min Ġabar l-Informazzjoni tal-“Librerija”?
Jekk ir-raġuni tgħidilna li “John 1800” imnaqqax fuq blata bilfors li ġie minn moħħ intelliġenti, m’għandhiex tagħmel l-istess ħaġa l-informazzjoni fid-DNA, li hi bil-wisq iktar kumplessa u li fiha tifsir? Wara kollox, informazzjoni hi informazzjoni, tinsab fejn tinsab jew tkun f’liema forma tkun. Ix-xjenzat tal-kompjuter u tal-Informazzjoni Donald E. Johnson qal li l-liġijiet tal-kimika u tal-fiżika mhumiex kapaċi joħolqu informazzjoni kumplessa jew sistemi li jipproċessaw dik l-informazzjoni. U jagħmel sens li tirraġuna li iktar ma tkun kumplessa l-informazzjoni, iktar ikun hemm bżonn taʼ intelliġenza biex tiktibha. Tifel jistaʼ jikteb “John 1800.” Imma moħħ sovruman biss setaʼ kiteb il-kodiċi tal-ħajja. Iktar minn hekk, il-ġurnal Nature jgħid li “l-komplessità tal-bijoloġija donnha tikber b’ammonti kbar” maʼ kull skoperta ġdida.
Li tagħti l-krettu tal-librerija kumplessa taʼ informazzjoni fid-DNA lil proċessi li jsiru mingħajr ħsib u gwida, imur kontra kemm ir-raġuni u kemm l-esperjenza umana.b Twemmin bħal dan jirrikjedi iktar fidi minn dak li hu raġunevoli.
Fl-isforzi tagħhom biex ineħħu lil Alla mill-istampa, l-evoluzzjonisti kultant waslu għal konklużjonijiet li mbagħad instabu li kienu żbaljati. Ikkunsidra pereżempju, l-opinjoni li 98 fil-mija tal-genome tagħna hu “bla siwi”—librerija taʼ riċetti b’biljuni taʼ kliem bla użu.
Tassew li Hu “Bla Siwi”?
Il-bijologi ilhom jemmnu li d-DNA hu riċetta għall-manifattura taʼ proteini u xejn iktar. Però, maż-żmien, sar evidenti li madwar tnejn fil-mija biss tal-genome jikkonsisti f’kodiċi għall-proteini. X’inhu l-iskop tat-98 fil-mija tal-kumplament tad-DNA? Dan id-DNA misterjuż kien “mill-ewwel maħsub li kien fdalijiet bla siwi tal-evoluzzjoni,” jgħid John S. Mattick, professur tal-Bijoloġija Molekulari fl-Università taʼ Queensland fi Brisbane, l-Awstralja.
Ix-xjenzat li ngħata l-krettu għax ħareġ bit-terminu “DNA ‘bla siwi’” kien l-evoluzzjonista Susumu Ohno. Fl-artiklu tiegħu (So Much “Junk” DNA in Our Genome) kiteb li l-kumplament tas-sekwenzi tad-DNA “huma fdalijiet mill-esperimenti tan-natura li fallew. L-art hi miżgħuda bi fdalijiet tal-fossili taʼ speċi li m’għadhomx jeżistu; għandna aħna għal xiex niskantaw li l-genome tagħna wkoll hu mimli bil-fdalijiet taʼ ġeni estinti?”
L-idea li hemm DNA “bla siwi,” kif effettwat l-istudju tal-ġenetika? Il-bijologu molekulari Wojciech Makalowski jgħid li ħsib bħal dan “waqqaf lil riċerkaturi stabbiliti milli jistudjaw id-DNA li ma fihx kodiċi [bla siwi],” bl-eċċezzjoni taʼ numru żgħir taʼ xjenzati, li “b’sogru li jiġu mwaqqgħin għaċ-ċajt, jesploraw territorji mhux popolari. Minħabba fihom, l-opinjoni dwar DNA bla siwi . . . bdiet tinbidel fil-bidu tas-snin 90.” Issa, iżid jgħid, il-bijologi ġeneralment iħarsu lejn dak li qabel kien jissejjaħ bla siwi “bħala teżor tal-ġene.”
Fl-opinjoni taʼ Mattick, it-teorija tad-DNA bla siwi hi eżempju klassiku taʼ kif it-tradizzjoni xjentifika “ttellef mill-analisi imparzjali tal-fatti.” “Dan in-nuqqas taʼ li wieħed jirrikonoxxi l-implikazzjonijiet kollha taʼ dan,” ikompli hu, “jistaʼ jiġi mfakkar bħala wieħed mill-akbar żbalji fl-istorja tal-bijoloġija molekulari.” Jidher ċar li l-verità fix-xjenza teħtieġ tiġi determinata mill-evidenza u mhux mill-opinjoni popolari. La dan hu l-każ, l-evidenza reċenti x’turi dwar l-irwol tad-DNA “bla siwi”?
Dak li Jagħmel id-DNA “Bla Siwi”
Fabbrika li tagħmel il-karozzi tuża magni biex timmanifattura l-partijiet tagħhom. Nistgħu nxebbhu dawn il-partijiet mal-proteini f’ċellula. Il-fabbrika għandha bżonn ukoll t’għodod u sistemi li jgħaqqdu dawn il-partijiet ħaġa wara l-oħra u oħrajn li jikkontrollaw jew jirregolaw ix-xogħol. L-istess hu minnu dwar l-attivitajiet fiċ-ċellula. U dan, jgħidu r-riċerkaturi, hu fejn jidħol il-DNA “bla siwi.” Il-biċċa l-kbira minnu fih ir-riċetta għal tip taʼ molekuli kumplessi li jissejħu RNA (ribonucleic acid) regolatorju, li jilgħab parti importanti f’kif iċ-ċellula tiżviluppa, timmatura, u tiffunzjona.c Il-bijologu matematiku Joshua Plotkin qal fil-ġurnal Nature li s-sempliċi fatt li dawn il-molekuli tal-RNA regolatorju jeżistu jagħti x’jifhem li verament ma nafu xejn dwar l-iktar affarijiet bażiċi.
Fabbrika effiċjenti għandha bżonn ukoll sistemi taʼ komunikazzjoni effettivi. L-istess jistaʼ jingħad dwar iċ-ċellula. Tony Pawson, bijologu taċ-ċelluli fl-Università taʼ Toronto f’Ontario, jispjega li hemm ħafna metodi kumplessi biex l-informazzjoni tiġi komunikata fiċ-ċellula, u dan jagħmel il-proċess kollu “ħafna iktar kumpless” milli kien maħsub qabel. Tabilħaqq, kif qal ġenetista fl-Università taʼ Princeton, ħafna mill-mekkaniżmi u l-prinċipji li jikkontrollaw dak li jiġri fiċ-ċellula u li jikkontrollaw kif iċ-ċelluli jaħdmu flimkien għadhom misteru.
Kull skoperta ġdida dwar iċ-ċellula tiġbed l-attenzjoni lejn livelli dejjem ogħla t’ordni u sofistikazzjoni. Allura għala għad hemm tant nies imqabbdin mal-idea li l-ħajja u l-iktar sistema t’informazzjoni sofistikata li jafu biha l-bnedmin huma prodotti taʼ proċess evoluzzjonarju li ġie bla ħsieb?
[Noti taʼ taħt]
a Kull nukleotide jkun fih waħda minn erbaʼ bażijiet kimiċi: (A) adenina, (Ċ) ċitosin, (G) gwanina, u (T) timina.
b Jintqal li l-evoluzzjoni ssir minħabba bidliet fil-ġeni, li huma spjegati fil-qosor fl-artiklu li jmiss.
c Riċerka li saret dan l-aħħar turi li RNAs twal li ma fihomx informazzjoni għall-bini tal-proteini huma kumplessi mhux ħażin u li fil-fatt huma bżonjużi għall-iżvilupp normali. Ir-riċerkaturi sabu li difetti f’dawn l-RNAs huma assoċjati maʼ ħafna mard, inkluż diversi kanċrijiet, psorjasi, u anke l-marda tal-Alzheimer. Dak li qabel kien jitqies bħala li hu “bla siwi” jistaʼ jgħin f’li jinqabdu u jittrattaw diversi mardiet.
[Kaxxa f’paġna 5]
KEMM HU TWIL ID-DNA TIEGĦEK?
Jekk tiftħu, id-DNA f’ċellula waħda f’ġismek ikun twil xi żewġ metri. Li kieku kellek tislet id-DNA mit-triljuni taʼ ċelluli li għandek f’ġismek kollu u tpoġġi l-ħjut tarf maʼ tarf, it-tul kollu, skont xi stimi, ikun id-distanza mill-art għax-xemx u lura għal kważi 670 darba. Tieħu xi 185 siegħa biex tivvjaġġa din id-distanza bil-veloċità tad-dawl.