‘Ilbsu l-​Armi tad-​Dawl’

“Il-​lejl daħal sewwa il-​jum qorob. Ejjew għalhekk ninżgħu x-​xogħlijiet li jappartjenu lid-​dlam u ejjew nilbsu l-​armi tad-​dawl.”−RUMANI 13:12.

1, 2. Il-​Lhud tal-​ewwel seklu kif wieġbu għall-​“veru dawl,” u dan minkejja liema vantaġġi?

ĠESÙ KRISTU huwa “l-​veru dawl li jagħti dawl lil kull xorta taʼ bniedem.” (Ġwann 1:9) Meta ġie bħala l-​Messija fis-​sena 29 E.K., hu ġie għand ġens li kien ġie magħżul minn Alla biex ikunu x-​xhieda Tiegħu u li kien, tal-​anqas tal-​isem, iddedikat lil Jehovah. (Isaija 43:10) Ħafna mill-​Iżraeliti kienu qed jistennew il-​Messija, u xi wħud kienu jafu xi ftit mill-​profeziji li kellhom jidentifikawh. Iktar minn hekk, Ġesù ppriedka fil-​partijiet kollha tal-​Palestina, waqt li wettaq sinjali fil-​beraħ quddiem il-​kotriet. Folol resqu lejh biex jisimgħuh u baqgħu impressjonati b’dak li raw u semgħu.—Mattew 4:23-25; 7:28, 29; 9:32-36; Ġwann 7:31.

² Fl-​aħħar, iżda, il-​maġġoranza tal-​Lhud ċaħduh lil Ġesù. Il-​Vanġelu taʼ Ġwanni jgħid: “Hu ġie f’daru stess, imma niesu stess ma daħħluhx ġewwa.” (Ġwann 1:11) Dan għala? It-​tweġiba għal dik il-​mistoqsija se tgħinna nevitaw li nirrepetu l-​iżball tagħhom. Se tgħinna biex “ninżgħu x-​xogħlijiet li jappartjenu lid-​dlam u . . . nilbsu l-​armi tad-​dawl,” u b’hekk nevitaw ġudizzju mhux favorevoli bħalma ġarrab Iżrael tal-​ewwel seklu.—Rumani 13:12; Luqa 19:43, 44.

Oppożizzjoni Minn Awtoritajiet Reliġjużi

3. Il-​mexxejja reliġjużi Lhud b’liema mod urew li kienu “gwidi għomja”?

³ F’Iżrael il-​mexxejja reliġjużi kienu minn taʼ quddiem f’li jiċħdu d-​dawl. Minkejja li kienu għalliema li “l-​Liġi kienu jafuha sewwa,” huma kienu imponew fuq il-​poplu sistema legalistika taʼ regolamenti li spiss kienu jikkontradixxu l-​Liġi t’Alla. (Luqa 11:45, 46) B’hekk, huma ‘għamlu l-​kelma t’Alla invalida bit-​tradizzjoni li huma għaddew lil oħrajn.’ (Mark 7:13; Mattew 23:16, 23, 24) Kienu “gwidi għomja,” li jtellfu d-​dawl milli jiddi.—Mattew 15:14.

4, 5. (a) Il-​Fariżej kif irreaġixxew meta għadd taʼ Lhud bdew jaħsbu dwar jekk Ġesù kienx il-​Messija? (b) Liema attitudni ħażina tal-​qalb kixfu li kellhom il-​Fariżej?

⁴ Darba minnhom meta ħafna Iżraeliti kienu qed jaħsbu dwar jekk Ġesù kienx forsi l-​Kristu, il-​Fariżej inkwetati bagħtu lil xi uffiċjali biex jarrestawh. L-​uffiċjali ġew lura b’idhom vojta, waqt li qalu: “Ebda bniedem ieħor ma qatt tkellem hekk.” Billi ma tqanqlu xejn, il-​Fariżej staqsew lill-​uffiċjali: “Ma ġejtux żvijati intom ukoll, hux tassew? L-​ebda wieħed mill-​ħakkiema jew mill-​Fariżej ma poġġa fidi fih, hux tassew? Imma din il-​folla li ma tafx il-​Liġi huma nies misħutin.” Nikodemu, membru tas-​Sinedriju, ipprotesta li kien illegali li raġel jiġi ġġudikat qabel ikun mismugħ. Bi stmerrija, il-​Fariżej daru għal fuqu u qalu: “M’intix int ukoll mill-​Galilija, hux? Fittex u ara li ebda profeta ma jrid jiġi mqajjem mill-​Galilija.”−Ġwann 7:46-52.

⁵ Il-​mexxejja reliġjużi taʼ ġens iddedikat lil Alla għala aġixxew b’dan il-​mod? Għaliex kienu żviluppaw kundizzjoni ħażina tal-​qalb. (Mattew 12:34) Il-​ħarsa bi stmerrija tagħhom lejn in-​nies komuni kixfet l-​arroganza tagħhom. L-​istqarrija tagħhom li “ebda wieħed mill-​ħakkiema jew mill-​Fariżej ma poġġa fidi fih” kienet tassumi b’mod kburi li l-​Messija jistaʼ jkun ġenwin biss jekk japprovawh huma. Iktar minn hekk, huma kienu diżonesti, billi ppruvaw jiskreditaw lil Ġesù għaliex hu ġie mill-​Galilija, meta investigazzjoni sempliċi kienet tikxef li fil-​fatt kien imwieled f’Betlehem, il-​post ipprofetizzat fejn kellu jitwieled il-​Messija.—Mikea 5:2; Mattew 2:1.

6, 7. (a) Il-​mexxejja reliġjużi kif irreaġixxew għall-​irxoxt taʼ Lażżru? (b) X’qal Ġesù biex jikxef l-​imħabba tal-​mexxejja reliġjużi għad-​dlam?

⁶ L-​oppożizzjoni sħiħa taʼ dawn il-​mexxejja reliġjużi għad-​dawl intwera b’mod konvinċenti meta Ġesù rxoxta lil Lażżru. Għal wieħed li jibżaʼ minn Alla, att bħal dan kien ikun prova li Ġesù kellu l-​appoġġ taʼ Jehovah. Il-​mexxejja reliġjużi, madankollu, setgħu biss jaraw it-​theddida li dan setaʼ jġib għall-​pożizzjoni pprivileġġjata tagħhom. Huma qalu: “X’se nagħmlu, għaliex dan ir-​raġel iwettaq ħafna sinjali? Jekk inħalluh waħdu b’dan il-​mod, huma kollha se jpoġġu fidi fih, u r-​Rumani se jiġu u jeħdulna kemm lil postna u kemm lil ġensna.” (Ġwann 11:44, 47, 48) Mela ftehmu bejniethom biex joqtlu kemm lil Ġesù u kemm lil Lażżru, forsi billi ħasbu li b’dan il-​mod kellhom jitfu d-​dawl għalkollox.—Ġwann 11:53, 54; 12:9, 10.

⁷ B’hekk, dawk il-​mexxejja reliġjużi tal-​ġens t’Alla ġew imkeċċijin ’il bogħod mid-​dawl bl-​arroganza, bil-​kburija, bid-​diżonestà intellettwali, u b’interess fihom infushom li kien jisboq kollox. Lejn tmiem il-​ministeru tiegħu, Ġesù kixef beraħ il-​ħtija tagħhom, billi qal: “Gwaj għalikom, skribi u Fariżej, ipokriti! għaliex intom tagħlqu s-​saltna tas-​smewwiet quddiem il-​bnedmin; għax intom infuskom ma tidħlux, u lanqas ma tippermettu lil dawk li deħlin biex jidħlu.”−Mattew 23:13.

Egoiżmu u Kburija

8. Liema ġrajjiet f’Nazzaret kixfu l-​kundizzjoni ħażina tal-​qalb taʼ xi nies hemmhekk?

⁸ B’mod ġenerali, il-​LĦudi tal-​ewwel seklu kienu mera tal-​mexxejja reliġjużi tagħhom f’li jiċhdu lid-​dawl minħabba attitudnijiet ħżiena tal-​qalb. Per eżempju, darba minnhom Ġesù kien mistieden biex jitkellem f’sinagoga ġewwa NazŻaret. Hu qara u spjega passaġġ minn Isaija, u għall-​ewwel, il-​kongregazzjoni qagħdet tisimgħu. Imma meta silet tqabbiliet storiċi li kixfu l-​egoiżmu u n-​nuqqas taʼ fidi tagħhom, huma rrabjaw ferm u ppruvaw joqtluh. (Luqa 4:16-30) Il-​kburija, fost karatteristiċi ħżiena oħrajn, tellfithom milli jirrispondu b’mod xieraq għad-​dawl.

9. Il-​mottivi ħżiena taʼ grupp kbir taʼ Galileani kif inkixfu?

⁹ F’okkażjoni oħra, Ġesù tamaʼ b’mod mirakoluż lil folla kbira ħdejn il-​Baħar tal-​Galilija. Xhieda taʼ dan il-​miraklu qalu: “Dan ċertament li hu l-​profeta li kellu jiġi fid-​dinja.” (Ġwann 6:10-14) Meta Ġesù mar lejn post ieħor bid-​dgħajsa, il-​folla segwietu. Ġesù kien jaf, madankollu, li l-​mottiv taʼ ħafna ma kienx imħabba lejn id-​dawl. Hu qalilhom: “Intom qegħdin tfittxuni, mhux għaliex rajtu sinjali, imma għaliex kiltu mill-​ħobżiet u xbajtu.” (Ġwann 6:26) Malajr intwera kemm kien korrett meta għadd minn dawk li kienu qed isegwuh daru lura lejn id-​dinja. (Ġwann 6:66) Attitudni egoista, taʼ “x’hemm għalija?” imblokkat id-​dawl.

10. Il-​maġġoranza tal-​Ġentili kif irreaġixxew għad-​dawl?

¹⁰ Wara l-​mewt u l-​irxoxt taʼ Ġesù, il-​Lhud li emmnu komplew iġorru d-​dawl lil oħrajn minn fost il-​Lhud, imma ftit wieġbu. Għalhekk, l-​appostlu Pawlu u oħrajn, servew bħala “dawl tal-​ġnus,” billi xerrdu l-​aħbar tajba lejn artijiet oħra. (Atti 13:44-47) Ħafna nies li m’humiex Lhud wieġbu, imma r-​reazzjoni ġenerali kienet bħalma ddeskrivieha Pawlu: “Aħna nippridkaw lil Kristu msammar maʼ zokk, . . . [messaġġ li hu] għall-​ġnus bluha.” (1 Korintin 1:22, 23) Il-​biċċa l-​kbira tan-​nies li m’humiex Lhud ċaħduh id-​dawl għaliex kienu mgħomijin b’superstizzjonijiet pagani jew b’filosofiji tad-​dinja.—Atti 14:8-13; 17:32; 19:23-28.

‘Imsejħin ’il Barra mid-​Dlam’

11, 12. Min wieġeb għad-​dawl fl-​ewwel seklu, u min iwieġeb illum?

¹¹ Fl-​ewwel seklu, minkejja n-​nuqqas ġenerali taʼ rispons, ħafna wħud taʼ qalb sewwa ġew ‘imsejħin ’il barra mid-​dlam għal ġod-​dawl tal-​għaġeb t’Alla.’ (1 Pietru 2:9) Dwar dawn l-​appostlu Ġwanni jikteb: “Dawk kollha li laqgħu [lil Kristu], lilhom ta l-​awtorità li jsiru wlied Alla, għaliex huma kienu qed jeżerċitaw fidi f’ismu.” (Ġwann 1:12) Billi bdew minn Pentekoste tat-​33 E.K., dawn l-​uħud li jħobbu d-​dawl ġew imgħammdin bl-​ispirtu qaddis u saru wlied Alla bit-​tama li jsaltnu maʼ Ġesù fis-​Saltna tiegħu tas-​sema.

¹² Fi żmienna ġew miġburin l-​aħħar uħud minn dawk l-​ulied midlukin t’Alla, u bi twettieq tal-​profezija taʼ Danjel, huma “jiddu bhad-dija tal-​firxa . . ., iġibu lil ħafna lejn it-​tjieba.” (Danjel 12:3) Huma ħallew id-​dawl tagħhom jiddi tant li iktar minn erbaʼ miljuni min-​“ngħaġ oħra” inġibdu lejn il-​verità u qed igawdu waqfa taʼ tjieba quddiem Alla. (Ġwann 10:16) Dawn, imbagħad, jirriflettu d-​dawl madwar id-​dinja, sabiex issa dak id-​dawl qed jiddi daqs qatt qabel. Fi żmienna, bħal fl-​ewwel seklu, ‘id-​dlam ma għelibx lid-​dawl.’—Ġwann 1:5.

‘M’hemm l-​Ebda Dlam m’Alla’

13. Liema twissija tana l-​appostlu Ġwanni?

¹³ M’għandna qatt ninsew, madankollu, it-​twissija tal-​appostlu Ġwanni: “Alla hu dawl u m’hemm l-​ebda dlam affattu f’għaqda miegħu. Jekk nagħmlu l-​istqarrija: ‘Għandna sehem miegħu,’ u madankollu nibqgħu mexjin fid-​dlam, qegħdin nigdbu u m’aħniex nipprattikaw il-​verità.” (1 Ġwann 1:5, 6) Jidher ċar li huwa possibbli għal Kristjani li jaqgħu fl-​istess nassa bħal-​Lhud u, waqt li jkunu xhieda t’Alla tal-​isem, jipproduċu xogħlijiet tad-​dlam.

14, 15. Liema xogħlijiet tad-​dlam dehru fil-​kongregazzjoni Kristjana tal-​ewwel seklu, u x’nitgħallmu minn dan?

¹⁴ Tabilħaqq, dan ġara fl-​ewwel seklu. Naqraw dwar qasmiet serji f’Korintu. (1 Korintin 1:10-17) L-​appostlu Ġwanni kellu jwissi lill-​Kristjani midlukin biex ma jobogħdux lil xulxin, u Ġakbu kellu jagħti parir lil xi wħud biex ma jiffavorixxux lis-​sinjuri fuq il-​foqra. (Ġakbu 2:2-4; 1 Ġwann 2:9, 10; 3 Ġwann 11, 12) Iżjed minn hekk, meta Ġesù spezzjona lis-​sebaʼ kongregazzjonijiet fl-​Asja Minuri, bħalma hemm irrakkontat fil-​ktieb taʼ Rivelazzjoni, hu rrapporta d-​dħul taʼ xogħlijiet tad-​dlam, inklużi l-​apostasija, l-​idolatrija, l-​immoralità, u l-​materjaliżmu. (Rivelazzjoni 2:4, 14, 15, 20-23; 3:1, 15-17) F’dawk il-​jiem bikrin tal-​kongregazzjoni Kristjana, xi wħud kienu b’hekk abbandunaw id-​dawl uħud billi ġew maqtugħin mis-​sħubija u oħrajn billi ntelqu mal-​kurrent lejn id-​“dlam taʼ barra.”−Mattew 25:30; Filippin 3:18; Ebrej 2:1; 2 Ġwann 8-11.

¹⁵ Dawn ir-​rapporti kollha mill-​ewwel seklu juru modi differenti kif id-​dlam tad-​dinja taʼ Satana jistaʼ jinfiltra l-​ħsieb taʼ Kristjani individwali jew saħansitra taʼ kongregazzjonijiet sħaħ. Għandna noqogħdu għassa li dan qatt ma jiġri lilna. Dan kif nistgħu nagħmluh?

Il-​Personalità Ġdida

16. Liema parir għaqli ta Pawlu lill-​Efesin?

¹⁶ Pawlu ħeġġeġ lill-​Efesin biex ma jibqgħux iktar “fid-​dlam mentalment, u maqtugħin mill-​ħajja li tappartjeni lil Alla.” Sabiex ma jiżolqux lura f’dak id-​dlam, huma kellhom jikkultivaw attitudnijiet li jappartjenu lid-​dawl. Pawlu qal: “Għandkom tinżgħu l-​personalità qadima li taqbel maʼ kif kontu ġġibu ruħkom qabel u li qed tiġi korrotta skond ix-​xewqat qarrieqa tiegħu; imma . . . għandkom tiġu mġeddin fil-​forza li qed tħaddem lil moħħkom, u għandkom tilbsu l-​personalità ġdida li kienet maħluqa skond ir-​rieda t’Alla fit-​tjieba vera u l-​lealtà.”−Efesin 4:18, 22-24.

17. Kif nistgħu aħna llum niżolqu lura lejn id-​dlam?

¹⁷ Pawlu hawn jissuġġerixxi, biex ingħidu hekk, kirurġija radikali—li naqtgħu ’l barra dik li qabel kienet parti minna, il-​personalità l-​qadima tagħna, u nħallu l-​iżvilupp taʼ spirtu għalkollox ġdid biex ‘iħaddem lil imħuħna.’ U hu ma kienx qed ikellem lil uħud ġodda li nteressaw irwieħħom imma lil Kristjani mgħammdin. Il-​bidla tal-​personalità tagħna ma tiqafx bil-​magħmudija. Huwa proċess li jkompli. Jekk nieqfu nikkultivaw il-​personalità l-​ġdida, il-​qadima x’aktarx li terġaʼ titlaʼ fil-​wiċċ, bil-​kburija, bl-​arroganza, u l-​egoiżmu tagħha. (Ġenesi 8:21; Rumani 7:21-25) Dan jistaʼ jwassal għal li mmorru lura lejn xogħlijiet tad-​dlam.

“Bid-​Dawl Minnek Nistgħu Naraw id-​Dawl”

18, 19. Ġesù u Pawlu kif iddeskrivew il-​mod taʼ kif jintgħarfu t-​“tfal tad-​dawl”?

¹⁸ Ftakar illi li niksbu l-​ħajja taʼ dejjem jiddependi milli nirċievu ġudizzju favorevoli mingħand Alla, liema ġudizzju jiddependi minn kemm aħna nħobbu d-​dawl. Wara li alluda għal dan il-​fatt tal-​aħħar, Ġesù qal: “Dak li jipprattika affarijiet vili jobgħod id-​dawl u ma jiġix għad-​dawl, sabiex ix-​xogħlijiet tiegħu jistgħu ma jiġux imċanfrin. Imma dak li jagħmel dak li hu veru jiġi għad-​dawl, sabiex ix-​xogħlijiet tiegħu jistgħu jintgħamlu jidhru bħala li ġew maħdumin fi qbil maʼ Alla.”−Ġwann 3:19-21.

¹⁹ Pawlu appoġġja dan il-​ħsieb meta kiteb lill-​Efesin: “Ibqgħu imxu bħala tfal tad-​dawl, għax il-​frott tad-​dawl jikkonsisti minn kull xorta taʼ tjubija u tjieba u verità.” (Efesin 5:8, 9) Mela x-​xogħlijiet tagħna juru jekk aħniex ulied id-​dawl jew ulied id-​dlam. Imma xogħlijiet tajbin jistgħu joħorġu biss minn qalb li hi tajba. Dan hu għala rridu ngħassu lil qalbna, inkunu konxji tal-​ħtieġa li nkomplu nġeddu l-​personalità tagħna, noqogħdu attenti dwar l-​ispirtu li jħaddem lil moħħna.—Proverbji 4:23.

20, 21. (a) Liema sfida speċjali tiffaċċja lil tfal li twieldu f’familji Kristjani? (b) Liema sfida tiffaċċja lit-​tfal kollha taʼ ġenituri Kristjani?

²⁰ F’xi każijiet, dan wera li kien sfida speċjali għal tfal imweldin lil Xhieda ddedikati taʼ Jehovah. Għala? Sewwa, minn banda waħda, tfal bħal dawn igawdu barka tal-​għaġeb. Li tkun taf il-​verità miċ-​ċokon ifisser, effettivament, li persuna m’għandha qatt għalfejn iġġarrab hi stess x’ifisser li tkun fid-​dlam tad-​dinja taʼ Satana. (2 Timotew 3:14, 15) Mill-​banda l-​oħra, xi tfal f’din is-​sitwazzjoni jieħdu l-​verità bħala fatta u qatt ma jitgħallmu verament iħobbu d-​dawl. Din kienet is-​sitwazzjoni tal-​biċċa l-​kbira tal-​Lhud fl-​ewwel seklu. Huma trabbew f’ġens li kien iddedikat lil Jehovah, u sa ċertu punt kellhom xi għarfien tal-​verità. Imma ma kinetx fi qlubhom.—Mattew 15:8, 9.

²¹ Ġenituri Kristjani huma responsabbli quddiem Alla biex itellgħu lil uliedhom fid-​dawl. (Dewteronomju 6:4-9; Efesin 6:4) Fl-​aħħar, iżda, it-​tifel innifsu jrid ikun li jsir iħobb id-​dawl iktar mid-​dlam. Hu jrid jagħmel id-​dawl tal-​verità bħala xi haġa li hi tiegħu. Hekk kif jibda jitfarfar, xi fatturi tad-​dinja taʼ Satana forsi jidhru attraenti. L-​istil taʼ ħajja irresponsabbli u taʼ x’jimpurtani taʼ dawk taʼ mparu jistgħu jidhru eċċitanti. Ix-​xettiċiżmu mgħallem fil-​klassi tal-​iskola jistaʼ jisseduċih. Imma qatt m’għandu jinsa li ’l barra mid-​dawl, ‘id-​dlam igħatti l-​art.’ (Isaija 60:2) Fl-​aħħar mill-​aħħar, din id-​dinja mdallma m’għandha xejn tajjeb x’toffri.—1 Ġwann 2:15-17.

22. Jehovah issa kif ibierek lil dawk li jiġu lejn id-​dawl, u kif se jberikhom fil-​futur?

²² Is-​sultan David kiteb: “Miegħek [Jehovah] hu s-​sors tal-​ħajja; bid-​dawl minnek nistgħu naraw id-​dawl. Issokta fil-​qalb tajba bl-​imħabba tiegħek lejn dawk li jafuk.” (Salm 36:9, 10) Dawk li jħobbu d-​dawl jiġu li jsiru jafuh lil Jehovah, u dan jistaʼ jfisser ħajja għalihom. (Ġwann 17:3) Fil-​qalb tajba bl-​imħabba tiegħu, Jehovah jappoggjahom issa, u meta tiġi t-​tribulazzjoni l-​kbira, hu se jdaħħalhom f’dinja ġdida. Din tistaʼ tkun l-​esperjenza tagħna jekk aħna issa nistmerru d-​dlam tad-​dinja taʼ Satana. Fid-​dinja l-​ġdida, il-​bniedem se jigi restawrat lejn ħajja perfetta f’Ġenna tal-​Art. (Rivelazzjoni 21:3-5) Dawk li jirċievu ġudizzju favorevoli mbagħad se jkollhom il-​prospett li jixxaħxħu fid-​dawl taʼ Jehovah għaż-​żmien kollu li ġej. Xi prospett glorjuż dak! U xi tqanqil qawwi għalina biex issa “ninżgħu x-​xogħlijiet li jappartjenu lid-​dlam u . . . nilbsu l-​armi tad-​dawl”!—Rumani 13:12.

Tiftakar?

◻ II-biċċa l-​kbira tal-​Lhud fi żmien Ġesù għala ċaħduh id-​dawl

◻ Sa liema punt kien qed jiddi d-​dawl fiż-​żminijiet moderni?

◻ L-​eżempji tal-​ewwel seklu liema twissijiet dwar l-​egoiżmu l-​kburija jipprovdu?

◻ X’inhu essenzjali jekk aħna sejrin nibqgħu fid-​dawl?

◻ Liema barkiet hemm maħżunin għal dawk li jħobbu d-​dawl?

[Stampi f’paġna 15]

Matul l-​egħxur taʼsnin intużaw diversi modi biex inħallu d-​dawl jiddi f’li nagħmlu dixxipli